장음표시 사용
151쪽
obtrem M. num. II. Iulius Clarus sent. libr. 5. V.
Zangerus de exceptionibur pari. a. cap. Iέ. num. Sie, reqq.i6. Praeter actionum, etiam instrumentorum edurio frequens est; quae materia ut paulo altius reperatur, considerandum eorum editionem, aut per Mctorem reo fieri, aut per reum actori, aut per tertium, eumque Vel privatum, vel munere publico sun- gentem, alterutri, Sive actori, Sive reo, cu us intere est edi. Actor quidem reo, etiam ante litem in testatam edere tenetur instrumenta omnia, quibus ad suae intentionis probationem usurus est . ut itamus, inspectis illis, securius deliberet, an cedendum, an contendendum xit, L I. g. Menaea S. A. b. t. c. pen. oe sis. c. b. t. ordonnamiae van Auiri binnaen in stedo en xen platren lande Dan Holunae i. νil. 3 58o. art. I. Instructio G ia mitinae r. 5 . Proinde si vel mentio tantum instrumenti alicuius in Ii- Bello iacta sit, vel in instrumento iam edito instrumenti alterius commemoratio occurrat, recte editi iam eius petit reus, antequam sese responsioni di contradictioni accingat, auia. si quis in aliquo C. b.
x. de Menaeo, Crauetia coni. Ia. n. I 5. Guido Pap. Ae e. ii 6. Rebinus ad constit. rv. rom. a. t ad . dorireris dilat,iis art. 5. gorr. unis. n. II. Neque i fierest, utrum in conventione, an vero in reconventione actor sit, cum & in reconventione non tantum instructus venire debeat actor, sed & reo in convento tribuenda sit deliberandi pote,tas, quae d
liberatio institui non potest instrumentis non editis. Responsa ICtor. Holland. pa t. a. consiL IM. Ant.
Faber cod. lib. a. tit. I. ae n. 6. Quod si actione Sibi cessa experiatur actor, ad omnia illa reo edenda
obstrictus est, quae per cedentem, si ipse egisset, suis-vent edenda ; sive sit liber rationum mercatura cindentis , sive aliud quid, quod actionis intentandae
fundamentum est: tum, ne alioquin per actionis cm-xionem deterior reddita videretur rei conventi causa,arg. L ex qua penona I Q. f. is retul. juris, L se aeum quoquo SI. U. ais praetoν 5. ω β. seqq. I. stat filio D. f. do procurator. tum etiam, quia actionibus mandatis, mandat arvis exemplo creditoris mandantis, persecutionem habet, L nominis 8. Q δε ι Aeae. ωIari . venae dc eo iure uti debet, quo is, cujus pers ma sungitur, L emtor. 5. Q G M M. vel My. Denae. Praesertim, cum in cessionarii sit potestate cedentem Iagitimis adigere iuris remediis, ad omnia illa tum praemanda, tum exhibenda, quae ad cessam respiciunt actionem, ain. L emtori 6. A sae eae vel ari. Denae. t. Faber C Iib. a. rit. r. κ . II.
I7. Non tamen actor reo edere tenetur nomina testium, quorum depositione suam intentionem ad- Structurus est, ne ab adversario corrumpantur serte antequam producti sunt ι qualis corruptionis metusis instrumentis edendis nequaquam subest, ain. Lmon ex omnis ut 59. M M. prine. A. Eae Nemeir qui Arbier. Sed nec instrumenta illa, quibus ad firmandam actionem institutam usurus non est ἱ etiamsi ulla reo ad Geeptionem probandam profutura essent. Neque enim euiquam imponendum fuit, ut contra propria laboraret eommoda, aut arma suo suppeditaret adversario, quibus ipse lutuletur, δ. I. r. is. Men.
5. f. b. t. niti illud, cujus exhibitionem reus petit,
rei ipsius proprium sit, aut actori ae reo eommune
instrumentum: nihil enim magis aequum est, quam
id, quod meum est, mihi edi, arg. L praetoν ait LF. jur l. 1 b. r. I. pen. C. b. t. Cui consequens est, ut di mercator, qui in suum librum retulit rationes accepti & expensi, debiti de solutionis, re
eonvento ac petenti edere teneatur integras crediti debitique rationes, ut ita reus inde probare possit , quantum solutum sit, L non m novum S. L U. C. b. t. sive creditor ex rationibus illis agat, sive ex e hirographo, quod de credito mercatorio conceptum est, eum utique rationes illae videantur utrique nes, de aeque in debitoris, ae ereditoris utilitatem eo criptae, quippe creditorem quidem concernentes quatenus eXpensa continent, debitorem vero, quatinuus accepta seu soluta, ars. L si ρtiis eae 6 9. rarionem S. A. b. t. Anton. Faber Coae. lib. a. rar. I. E D. I 6.. 13runnemannus ad L. L 5. C. b. t. De cet ro nimium evagari puto interpretes, qui actori necessitatem imponunt edendi reo non rationes tantum, sed de alia omnis generis instrumenta, sive eommunia sint sive non, si modo ad exceptionis eonfirmationem prodesse reo possint, licet illis actor ipse usurus non sit. De quibus vide lueerlichium pari. I. eo
clusione M. quod di fieri solere testatur Ant. Faber
Coae lib. a. tit. l. den 6. M M. I, Reus quoque ex adverso edere actori tenetur instrumenta sibi cum actore communia, multoque magis eat quae actoria sunt propria, arg. i. minor Git
t. arg. I. pen. C. b. r. Anti Faber Coae lib. a. tit. r. de . 6. in mot. niam. IS. cumque rationes ab illis, qui aliena gerunt negotia, non in propriam sed potissimum in eorum, quorum negotia curant, utilitatem conscribantur, non mirum, si actione tutelae aliave simili conventi, rationes edere teneantur, se eundum quas actori condemnentur, L Lucius Thmr . V. miris 5. f. do admin. o paene. ta. I. quam iam 9. 1. b. t. Non tamen ea, quae ipsius rei Pr pria sunt, ante litem contestatam per eum edendR, veluti rationes rei, ut ex illis actio moveretur; non enim oportet originem petitionis ex instrumentis eIus,
qui convenitur, iandari, L uis. in f, Coae. b. t. Ecnimis grave esset, urgeri reum ad exhibitionem e rum, Per quae sibi negotium fiat, L nimis grais T. C. do tostibiar, sic ut di calumniari dieatur, qui P tit ab adversario rationes sibi edi, sua magnopere interesse contendens, L pon. F. ad exhibendum, nisi judex causa cognita aliud decreverit, L I. C. b. t. aut nisi fiscus actor sit, cui ex privilegio reus instru menta ad intentionem probandam edere eompellen dus est, quoties non criminale, sed civile negotium
vertitur, c re quiburdam a. F. item a. F. M jurisset. Nec aliud vult L ronatur S. st b. ' quippe quae, dum delatoris mentionem iacit, non ad ori minum delationes pertinet, sed ad eas, quibus desere
bantur ac denunciabantur fisco haereditates vacvntra, vacantia bona, ct alia plura per fisci administrat tam occupanda, quo modo inter ea fiseo nunciata, dc necdum nunciata seu delata, ius nostrum non
uno distinguere Iom notum est, β. rar frci P In nit. de usucapion, I. r. U. Dititur a. f. de iuro ui. est ue haee delatoris signifieatio in th. c. aer aerimoribur, qui subjunctus titulo pracedenti de b nu vacantibus. Uti di is l. 5. d. iit. C. de Autorn
152쪽
o. a. cent. 5. casti 499. n. μ. Θ- q. autem maloriam nostrorum tempore ius illud fisci usque adeo in Hollandia extensum, ut si fiscus seu camera rationum litem haberet sibi eum privatis de iuribus fiscalibus seu dominicis intercedentem, admitteretur iure singulari ad inspectionem eorum, quae ab asversa parte edita judici, adversario haud erant ex
praxi vulgata communicanda, vulgo recretae stucken.
Sed postea id rescripto ordinum interdictum fuit,
Constitutumque, cameram rationum quantum ad hujusmodi acta iudici ter adversarium oblata eodem debere cum privatis iure uti, Resciamum G aenum Holianae i9. Ian. i5 93. νοι. a. placitor. p. IM . tume. Quia tamen reus excipiendo actor fit, L i. f. de
ex Nion. praetc. Θ mo. ideo edere actori tenetur instrumenta illa, quibus ad exceptionem probandam usurus est sed non nisi post litem contratatam, quinties ipsam aetoris intentionem putat in dubium v candam esse: tunc enim, habita exceptionis coni statione, ita demum hune locum esse, monstrari e-- venit, si intentionem secundum asseverationem suam petitor probaverit, L si quia m 9. C. de excemion. quo non impleto, obtineret qui convenitur, etsi nihil ipse praestet, L qui accurare 4 C..h. t. Quod di
usu servari traditum, Respons. Iurisc. ΗOlland . pa . a. coniic Ff. Quin imo, ubi mos vἱget, actorem ed re debere reo instrumenta , quibus suam rem exceptionem firmet, ratio similitisinis suadere videtur, actori quoque per reum ea esse edenda, per qua viam actor replicationem probare contendit i cum non --gis actor eo tempore, quo litem.movere cinpit, aut certus esse. potuerit de exceptione rei, aut ad replicandum instructus, quam ad excipiendum ipse reus: ut proinde, si favor rei editionem ei fieri debere diactet, etiam actoris replicantis, & ita ad exceptionem Excipientis, savor non minor simile ei lus editionis Postulanda, censeri debeat indulpere: neque enim ea ratione videri potest actor originem petitionis ex instrumentis eius, qui convenitur, sundare contra Lxιθ. C. b. t. sed magis sectam suffieientem intenti Dis probationem, adversus iniqua ac vana rei essugia tueri ae conservares Henricus K inscitot resone. num. 5. ω 4. Menochius de arbitra . jud. lib. 2. m. 5. casu 499. n. 83. M. Bronchoret enaruisse.
Hicab. 43. num. H. Brunnemanus ad L ult. C. b. t. et eo M. Adde Hachovium ad Treuior. volum. 2. i p. 5. rh. 4. ID. A. vers. , tum quidem. Quod de quibusdam in easibus iure Romano probatum est: si enim legatario legatum petente, haeres Faleidiae legis benefietum per exceptionem proponat, recte legatarius sibi editionem fieri desiderat instrumentorum omnium, ςx quibus patrimonii quantitas potest doc ri, quo suam.probet replicationem de vi eiente hE- reditatis ad integri legati solutionem mensura, L p . v. ult. ad irae. Falcia. aut si testator legaverit, quod ex haereditate Titii ad eum pervenit, legatarias, haerede quantitatem minorem pervenisse excipiente, jure postulat sibi exhiberi tabulas illas, in quas testator retulit, quod ex ea receptum est haereditate, LVni concusinam 29. F. eum ita legatum a. . de LM
a uir 5. Idemque est in easu L praedili' i. C Tuio α A. de Ierinis 5. Plura de instrumentis actori per Coei ad Iand A. Tom. L.
reum edendis, ex communibus D D. opinionibus qta cumulata cupit, adeat Menochium de arbitν. suae.
lib. a. crist. 5. cisti Q ι Berlichium eo Hur. mari. pari. I. concI. m. n. 25. Θ in . seqq. Hahnium iis notit ad Mesembuti parat. b. t. n. Ia. II. Quoties autem de instrumentorum editione quaestio est, non totum est edendum instrumentum, si plura capita de separatis tractantia comprehendat, multoque minus integrum rationum volumen, totus ve liber mercatorius, accepti omnis expensique descriptionem habens; sed magis ea sola pars, solumve caput illud, quod ad deductam in iudicium controversiam, eiusque adstructionem Spectat , una cum rationum aut instrumenti capite seu principio, sine cuius inspectione eae , quae eduntur, partes intelligi
non possent, quo sensu Waliones a capise edendas e
re, Iurisconsultus admonuit. L sena ut 5. L argentarius Io. V. eae autem a. U. b. t. Plane, si de unico tantum negotio instrumentum aut rationes conseriptae sint, vel omnia rationibus instrumentisve contenta in iudicium sorte generale deducta; dubium non est, quin integrae scripturae editio facienda sit , L. I. U. edere non videtur, 4. f. h. r. l. Luetur T itur ι i. F. tu:Hae 5. f. de admis. et peris. Iuto .
Quemadmodum de ipsi iudici, ita ex causa iubenti,
totum edendum esse volumen totumve instrumentum,
ex praxi quotidiana tradit Aiar. Gayl. lib. I. observ.
U. Insuper in actaris rei re, aut omnino eius, cum ius interest, utilitatem tertius editionem instrumen torum aut rationum penes se dixistentiuin facere jubetur: quid enim, si tertius instrumentum meum rationesve meas possideat Z utique aequitas , exhibitionem mihi fieri debere, dictat, L in hae actione 5 6 interdum l . f. ad exhib. rvt. rit. A de tabul exbib. de quo plenius ad Z tit. Adeo ut de ipse fiseus communia sibi cum privato instrumenta edere isti privato teneatur, L Mn. c. b. t. dummodo is , cui eX eduntur, caveat, se contra fiscum iisdem non usurum i aut, si usus fuerit, causa casurum. Nec mirum, fiscum non edere ita, ut sibi noceat, cum nec
ullus alius debeat adversus fiscum acta edere vel instrumenta. L in fatidem M. F. neque 5. β. ipso autem 6. f. G is o fit ei. Sane, ut quis suas proprias ae privatas rationes tertio ad litem cum alio instruendam edere teneretur, iura non dictitant; licet enim unusquisque invitus in causa tertii ad perhibendum de veritate testimonium compelli possit, ut diceturris. δε testibus id tamen ad instrumenta edenda non invenitur porrectum vide.tamen Schurptam cent. a. eomia. 65. in praesertim si, quod nune plenius tradendum, consideremus, constitutum norninatim suisse edicto praetorio, ut editionem iaciant argentarii, seu nummularii, qui S collectarii, collectores,
coactores, dicti, Gothostedus ad L quitquiὐ iudiei i6C ri certum petarin, quorum ossicium aliquo modo publicum erat, aut saltem publicam habebat causam. I. a gentiarius io. V. Meo I. 1. s. r. dc mensa publieam fidem, L. ii non: i a . si. in bonis a. r. doreb. auctor. juae parsiae nee in si in Inum, sed solum virilem cadebat sexum, L pen. ff. h. t. licet &servos potuisse argentariam facere, Ulpianus notet
L 'αμη ait: . V. ted ii 5. U. b. s. Per hos etenim uti multa alia, ad hune titulum non ita Pertinentia, tractabantur, qua plene congesta vide apud Cujacium
153쪽
ad I. ii tinus 27. A. de pactis is lib. Io. obiero. ILSpeckham cent. I. qu. M. Ant. Matthaeum G au- rion. lib. I. cap. a. num. 7. d. s. di cap. 5. num. a. ita quoque, tanquam peritos, contractuum morum conditiones, pecuniarum di negotiorum suorum rationes, Solutiones, opensiones, M alia confici ac conseribi curarunt plerique Romani, sic ut praecipuum corum ministerium & Opera fuerit, atau sui rati nes diligenter conficere, I. argentariur I O. F. M o I.
. b. t. di hac in parte horum officium non longe
recesserit ab eo, quod hodie est notariorum nostr rum seu tabellionum,' ideoque ea, quae de argentariis dictant Romanae leges, extendi ad eosdem haud inepte queant, uti di ad graphiarios, secretarios , di similes iudicibus additos, juxta ius canonicum cap.
quoniam II. σινα, is prosatiou. ut cum aliis notat Ant. Matthaeus de Da. iam. 6. th. 4 I. Gmene. gen ad L IO. f. h. r. Nec inter si eo tempore, quotiditio petitur, argentariam exerccant, an exercere
desierint, L praetor 4. ρ. etiam 4. H. f. r. Quid
quod de haeredes argentariorum edere Oponeat, sive elusdem cum defuncto professionis sint, sive non, nam eum in locum & ius argentarii succedant, partibus eius sungi debent, L quaedam s. s. nibit. I. I. ii quiρ 6. H cegantur i. 1. b. t. non item Iegatarit
aliique particulares successores, nisi possideant, A. l.
s. I. A. b. t. Sed cum apud nos acta tabelli num post ipsorum obitum ad archivia publiea deserri oporteat, si id factum suerit, editionem faeientilli, quibus cura instrumentorum talium ac custodia publice demandata est; aut si graphiarii aliique similes ea conscripserint, successores in OReio I Gro ne egen die . loco. Quod si plures suossent amentarii, aut plures unius haeredes, omnes edere debuerunt, aut unius editioni subscribere, ae L 6. U. r.
ar. lidendae Vem per argentarios rationes non Pr miscue omnibus desiderantibus, sed illis tantum, qui sua interesse iureiurando ealumniae interposito profitentur, ne forte vel supervacuas rationes, vel quas habent, edi sibi postulent. argentarii veXandi causa, I. si qui1 6. g. exiritu a. I. quinaeam 9. cmerum s. f. h. t. Sed uti moribus passim jus urandum hoe non amplius per eos, qui a ea bellionibus instrumen-rorum perunt editionem, Draestari consuevit, mesem eius paratis. Gnaeos . h. t. n. II. in m. Herlichius pari. I. eon. r. 45. 4. I. ita nec promiscue n me temere tabelliones, graph iarii, aliaeque similes personae pubiacae petentibus instrumenta edunt apud se consecta; sed demum illis, qui mandarunt instru menti consectionem , aut successoribus eorum, aut quorum allas ex honesta & iusta causa evidenter interesse apparet ; nectius alioquin ac consultius in dubio facturi, si expectent decretum iudicis, causa Co inita intervonendum, argis l. r. a. C.,. t. . --ecius Rurarist. Tana. b. t. num. II. Andr. Gayl. Lb. . obsere. I in. in m. Hieron. Schurmus sem. 2.consit M. Respons. Jurise. Holl. pari. 4. II .
N num. 4. ω 6. Etenim ne iudicis quidem in po
testate est, pro arbitrio de promiscue instrument rum omnium edidionemdecernere: quid mi r si quis alterius etiamnum vivi testamentum sibi edi desideret sine testatoris voluntate quid si is, contra quem restes deposuerunt, sibi postulet copiam fieri deseribendi inspicienssive depositiones eoruza, antequam ex iuris dispositione aut eonsuetudine fori publicatio testimoniorum socienda est 3 certe non vivi ta tum testamentum tertio exhibendum non esse re
sponsum est I. r. si μα. ρ. - rabulis exhibend. I tabularum I. V. st dubie σιων L A terram. queminis modum ape . inr c. es deseris. sed & qui vivi tabulas testamentarias aperuerit, reeitaverit, reiagnaU
rit, in legem C σneliam de falsis incidere, I. r. β. is, qui amem is 5. f. ad leg. Comaei. de fallit, L siquis aliquid. m. 6. qui vini 7. A. de panis, Hau Ias
ressi. sent. lib. 5. rit. 25. g. 6. Et frustra tum iure nomano, tum usu hodierno, publicationi testim niorum locus demum esset post ulteriorem producti nis renunciationem, propter metum imminentis ali quin subornationis ac falsitatis, Si quovis tempore testimoniorum per tabellionem edendorum decretum iure posset a iudice interponi, d. respons. Joor. Holl. Ρrt. 4. consiI. I 2. in sin. aa. I e cetero non interest, utrum is, qui editi nem ab argentario postulat, editis uti velit contra tertium, an contra i sum argentarium, dum ei camargentario lis intercedit, L argenta iust Io. m. f. b. t. cum enim singulorum rationes argentarii confie rent, aequum fuit, ut id, quod alterius causa con cerant, tanquam quodam modo proprium eius instrumentum, eidem exhiberent, L μαιον ais 4. g. I. U.
a I. Non tamen argentario ipsi haeredive eius rationes sua propri ae edεndae suntῆ eum ipse instrumento prosessionis suae instructus esse possit, de a Surdum Sit eum petere, ut edatur vibi, qui in ea ipse caura est, ut edere teneatur. Sed nec ei, cui semel editio facta, iterato edendum; cum editione prima videatur ei abunde consultum. Ex cauin tamentum argentario ipsi, tum haeredi eius, ut de ei, cui semel facta, editionem fieri praetor iubet. Quid enim si naufragio, ruina, incendio, aliove casu simili, se suas aut sibi editas rationes perdidisse, aut in longinquo habere probet ' quid si editio prima minus plane minusque legitime secta appareat λ l. si cuiro. β. praetor ais b. 9. Io. I. 7. m. V. i. g o. r. Nec sine fundamento hine ex rationis simibtudinemnet eris, regulariter quidem illis in casibus, in
quibus, propter contractum ultro citroque obligat rium, vehit emptionis, venditionis, locationis, Con ductionis, societatis, quisque contrahentium inbim mentum conventionis habet, alteri per alterum non oportere illud edit si tamen alteruter illud amissum conqueratur, recte eum ab altero editionem S d scriptionis solemnia licentiam expetere, Panon. lib.
as. Facienda autem per argentarium editio in i lo loco, in quo a retentariam exercuit; non alibi ni si sumtibus petentis & dilatione ad perserendum in dulta: adeo ut si in alia provincla argentariam e xercuerit, in alia rationes habeat, edere tamen te neatur n=L ubi eam exercuit; cum hoe ipso deiqui
se censencrus sit, quod alio instrumentum tranStule
rit, L proin ah ci rest. l. 5. l. 6. m. f. Α- r. Et rationes quidem edendae cum die & consule ἔ a ItaVem instrumenta seu magis exempla ex authentinis
descripta, sine die & consule, quo scripta sunt, I. T. g. Mirimet a. I. praetoρ ait 4. m. f. b. t. l. rubπω-nnm R. g. diem 6. f. testam. quemadm. aper. impis.
154쪽
rit, id inde est, quod duabus rationes paginis conuent, accepti una, expensi altera, quarum collatio inponendo pari calculo inutilis est, si omittas diem diconsulem : instrumenta vero, quae reo a b rem edere ante litem contestatam metor iubct, satis usui e
se reo videbantur, etiam non adiecto die: praete quam quod metuendum suerit, ne ex diei adjectione quid salsitatis excogitetur, praelato die, d. l. i. v. a. d. h. t. Cui eius lio. IO. ob ero. 14. in D. Md, cum non expresso instrumenti edendi die edens.ipse sa-eile possit salsum machinari, & ex diei alectione
reus de veritate vel salsitate eorum, quae imirumento cauta, rectius colitare queat, a g. b. uris D b rum ra. Auit. de Dutti . stipul. l. o imam I 4. C. de conrob. S commΤ. t. rtipulat. hinc instrument rum aliorum aeque ac rationum editionem cum die ec consule nune fieri auctor est Gr neu gen aae d. l. i. p. a. r. b. t. adde Berlichium pari. I. conetur. 45. num. 27. ω seqq. lessique in universum illud o serus uin, spcctandam esse consuetudinem illius
loci, in quo editio saetenda est, si de editionis forma modoque controversia sit, are. l. terrament. a. Qquem m. restam. ape . in D. Q descr. adde qua dicta tis. δε constit. THM. parte altera δε staIm. IS.
S ieqq. 25. Ceterum uti remediis ordinariis, puta, tutelae, mandati, pro socio, ad rationum redditionem editio nemque adiguntur tutores, procuratores, socii ; ita actione in tactum, praetoris edicto introducta, argentarii, aliique his similes condemnandi, ni editionem secerint, ad id, quod interest, inspecto tempore, quo pretor editionem fieri decreverat, etiamsi postea vel pluris vel minoris coepisset interesse, i. ri quis V. V. ex Me 4. I. ubi ex2Aυν 8. g. r. I. argenta ius lo. V. ωθ. f. h. t. Cui ius ae lib. IO. obsere. I Ut tamen non aliter locum habeat persecutio eius, quod interest, quam Si dolo malo, aut culpa dolo proximi sectam fuerit, quod minus iussui prae toris de e dendo sit paritum; sive nullo modo editio subsecinta sit, sive malitiose iam, I. ubi exigi:uν α γ. U. f. r. Cui consequens est, ut absolvendus sit, a quo editio petita, quoties iureiurando dia clarat, Se rati nes petitas aut instrumenta neque pCMidere, neque desiisse dolo possidere ι si adversarius in eontrarium nihil probet, arg. I. praetore ais 4. β. sed. si rerutis 5. I. . quaedam 9. 6. nibis intereu I. R. b. r. l. ult. in med. C. G instrum. Carptovius Aesin. forem. pan. l. conuit. 7. d M. M. Ant. Thesaurus dis.1 i. Berliel, ius parI. l. concis t. 4 5. n. 5. Brunn inannus ad i. tili. C. de sis ivit --τ. Plane, si vel lite pendente, vel brevi ante, quis possessionem se habuisse confiteatur aut convincatur, absolvendus non foret, etsi se sine dolo amisisse iurato declar re paratus sit, nisi manifeste satis ipsum illum ea- sum doceat, quo amissio contigit; alioquin oblata jurisiurandi praestatio non liberabit eum, quo minus ad id, quod interest, iureiurando in litem ab adversario aestimandum, aut Saltem arbitrio ludieiis moderandum, damnetur ἔ praesertim eum instrumenta sui Iuris, id est, propria, de in qua; ius habet editionis et tor,suxhiberi cupit, L non ignorabit 4. Q ad Miabendum, L nen. A. de in fitem Iurando, arg. 2 si re aet 5. C. δε plam a Z. Respons. JCtor. Hosand. pan. 5. I. a. cons. 5 D. revera E .
26. Datur autem haee in factum actio non ipsi
tantum, cui editio iacienda erat, sed de haeredi eius; non tamen ultra annum, nec in haeredem, nisi ex proprio facto, L iat. 1. s. r. quasi ex delicto quodam & dolo nata, exemplo actionis in factum adversus mensorem ob renunciatam salsam mensuram ;& adversus eum, qui alienationem iudicii mutanda
a. Tu tum nudum, etsi geminatum, non paris a Aionem. 5. Darium nudum liberatorium non ipso iure, Vae ope euentionit Iosiis citatem ob lationem, excep υι ρυ Midam casibus. D quid juris, si quis pacto p miserit, re liberaturum suum debitorem, nec ramen lib/-t ea
it. Quid rint staria realia , ter an quir nomiuar muni bae edi pacisci ponis pario LM/atorio aut b. statorio p an. unum ustra panem haere aetariam grava, ria. An pactum staburroris prosis reo principali aut eis dbusto ibur so an aheri quir pacisci possit, tum Homano, tum Maerens lino et 3. Ouia tis personale parium, ου quibuρ moris etc. An pactum personale posit sita iusto is manae tori quidem, at non tror; eon:νa ribitorem
dolis vendum imitantia ἰ nec dei titura tuccet-
rione tenti certi finem e ,' nec , ut paelicemium ut alteri tute dat, vel sibi mutuo ultimur su persteI . Ouid si teretist consenserit in pactionem
155쪽
o sua stiteris Ane, nee postea mutet f Oniae sit od de venitum DD. appellant. Conser Uinnium
alteri quis promiserit, se eum instituturum, ellis pactit cap. 5. Nudum dicitur, quod in nudis delegaturum, nee postea faciat quid si titulo δε- simplicibus conventionis terminis consistit, solans nationis , execuιione in monem dilata e de pa-inaturalem pariens obligationem, non actionem, noctis illustrium familia tim successoriis, remis- nimium restringeretur oris libertas, ct imprudenti
rise. res Saepe verborum temere prolatorum laqueis cap
II. Valent tamen de sticcessione tertii incerti, vel certiirentur, L juris gentium 7. pr. o si. sed etim 4. 1. quidem, sed jam defunest, ii Abius sit fideleom-sb. r. c. legem Io. c. b. t. I. si tibi a7. C. Ae locaro.
missi suspensi euentur. Paulus recepi. sent. lib. a. tit. I . F. I . Hine nequΦ18. Nou valent inter clientem patronum de qu=lgeminato pacto actio nascitur, cum geminati nullara Dis. Nec, ut demum obtenta viLiopia a -- vis sit, nisi id lege cautum fuerit; neque ex pacto, carus salarium petat. An ad eato υσI procura tquod jurejurando firmatum est, eum jusjurandum sintors, pendente lite, Detari, donari possis qui Soleat naturam actas, cui apponitur, ex get 39. An paria rubiistant mων medicum o aeg ottim 'tralibus principiis. Nec nisee refragatur, quod exaO. Non valent ea, quibus d. minus sibi de re stia a lPacto naturalis Oblipatio nascitur, & Ex naturali
2I. An valeaι pactum intre duos, Di, me prior ma-lsessor. o manae latius enim in aed. II. accipitur natrimonium conisa rit, alteri pecuniam aut pat-ituralis obligatio, sic ut & eam comprehendant, quaenam praestri' simul cum civili obligatione conjuncta rati quomodo M. Aemo pacifereri nocero alteri poteri ι no debito l& liberi naturales dicuntur, qui tamen simul Ieg quirim principalis suo Muti rori. timi sunt, ex iustis nuptiis procreati, p . ου ρ. 2.
G. Si majoν pins epodii oeum cum debitore paelicaria Isiuit. δε adoption. estque in aed. H. animus suri in pariem debiti, λου reliquit non nocet; nec tu-iconsulti, explicare, ex quibus indiciis colligi possit,tor sibi Mert, si s illi nomine cum majore crHinaturalem Subesse obligationem : duplex autem eo AEI iam pario pactus in partem sit, quo minutistituit signum; primo quidem , si actio aliqua ex ipse sol tim petat Ius singulare Zelandorum. ne3Otis nascatur ,' quo casu civilis quidem subest . . rictum maioris partis ereditorum neret minori, l ligatio, Sed tamen di evidens est, eo casu natu- si haeret A bit,is ebriari adire nolit, viri pacti iralem subesse e secundo , si exreptio S retentio sone in pariem facta. -luti competat ἰ quo casu naturalis tantum est obli-25. Ouo catu es iam stilo pupuli haeredis nomine pa-lgatio quippe eurus hie in genere essectus est, quoariscem eadem parre debet centemus esse, si c--icondictionem indebiti faciat cessare, L natura ireνήων sit. 15. I. si queae dominur 6 LUEν ω- t. indob. Nec M. Nec boc fur mutatum, aut maribur ab egatum,lmagis urget L nuda 5. C. ae contrab. ω commare. post indiactiam bonineium invenetaνii. stria. ubi ex pacto litis contestatio facta, adeoque 27. Idem est, si debitis obaeratur Divat quHem, red actio ex pacto nata proponitur. Etenim, an pactiuniatiser, nec uspiam bona appaream ψ nec uteretillud nudum fuerit, an adiectum bonae fidei nego e velit, nisi popi pactum in paνrem. tio, aut a lage vel praetore firmatum, non illis ev-28. Au pactias in panem cum Glitoνe, petere possislprimitur: ut proinde secundum alias leges intelligi partem, Niam remisit, si debitoμ ad melio emicommode queat de pactione non nuda, sed tali, quae fortunam redeate An non saltem partem remis-isecundum generalia juris praecepta potest actionem
am priore miris a Mejuss,e d bitorii producere. Minus denique in contrarium saeis L A ia9. An in hisco pactis creditorum cum debitore la- tibi 5. g. 'inimo 4. f. de condi . eaur. ἀπι. eo ritante uri Misaeo Hiar eon me andi sim se Aiquod ibi non dicitur pacto Naeuisso ut dantur, Ion-ro ει δπαμυνῶ, Wisil giali ρ ω am illis no-lge minus n-o id placuisse paras; sed potius Nace in pario talis cuisse eo placiti genere, quod ad contractus pertia
5o. Cue,et aptariis simplicibus rimiter fodie sunt,inet, cum subnectatur, actionem competere, - aequi nudam mellitiam a se nan possessorum 6-lboc contractu, stipulatione scilicet certa quantitatis, Ibecam habrim nascizών, id est, eo urionem, adde tτ. e condici.
I. T Actum a pollieitatione distat, quod pollicitatio S. Interim pactum nudum vires has habet, ut, sis solius offerentis promissio sit: pactum verolliberatorium sit, obligationem naturalem praceden- duorum pistriumve in idem placitum eonsensus atqueitem ipso jure ei vilem ope exceptionis tollat. V. γα- conVentis, de re danda, faetenda, vel mestanda ,lterea o. Inrrit. de exception. t. Sithum aut stam βρο i tamen non obligandi eausa ex se & sua natura.llum M. F. narti alit 4. st de s mion. eo excepto, In quo postremo pactum diversum est a contracti-lquod quaedam a lege adiuta pacta ipso iure perimunt bus, qui conventiones sunt ex se & sua natura a-iobligationes civiles, L Dritima 6. U. h. t. atque itactionem parientes l. pactum S. F. de pollicitationis.3ἐκ injuriarum, di iurei actio, ipso iure per pacturi
L I. g. a. S. f. b. t. an autem pactum an contra-i tinguitur, I. ri tibi I7. . quadam I. m. b. t. neectus sit initus, non tam ex verbis, quam potius exinon actio hypothecaria ex pacto hypotheeae nata ;mente convenientium colligendum est, qui, si verbal quippe quae ut rex pacto nascebatur, sic naturale erat stipulationi adaptata adhibuerint animo paciscendi ,leam quoque pacto contrario, ne res Θμα eae reto
Pactum erit, L DHr gentium 7. F. ρυσου fere Ia. obligara, tolli. Id quod volunt I p. in L maf- a 5. f. C. is pignoribus, dum alant, maiorem annis Q. pera. iactum aliud nudum est, aliud non nudum, sequi non posse pignoris conventionem remissam,
156쪽
licet solo pacto, quippe quod munitum iurisdicti
ne; id est , edicto praetoris, ut notat Gothosredusiad d. l. legisque huius sensum reddidit apertiorem D. IV di prebabiI. lib. a. cap. 8. ntim. I. deleto commate, seu dia tinctic ne rost verbum paratim. Α- liter quam statuendum seret, si pactum non de hypotheca, sed ipso principali debito conceptum esset,
ne priatur tunc enim, uti prireipale debit Lm non nisi ope exceptionis eli tinguebatur, acces: ria quoque hypothecae obligatio, principalem imicata, fictantum propter cessationem principalis ob irationis ipsa quoque cessans. non nisi exceptiore videbatur
perimenda, I. si tibii T. f. de pignore 2. U. h. t. ita enim in aliis clucque casibus, licet repulariter pactum pacto ipso iure tolleretur; E. I. 5. β. 4. f.
de rotation. tamen si praecedcnte civili Bc efficaci obligatione, pactum de nen petendo sit interpositum, iterumque postea, tvr peiere liceat, pactum prius Per posterius non ipso iure, sed replicationis ope e rervabitur , L si unus a7. g. racius, ne pereret 2. f. l. t. Ilevardus accurate a. variorum cap. 6. Quod si quis pacto prcmiserit, se debitorem suum ab obligat ione liberaturum , neque tamen postea re ipsa
pactum de non petendo interponat, iure Rcmano ad liberationem agi nequit; quia ex pacto nudo ad facti implementum actio non competit, L intra H-ltim 4 i. A. b. r. ars. l. stipti laris M. f. E. U. O. de quamvis iure hodierno pactis nudis eadem , Quae stipulationibus, efficacia tributa sit, ad que lacecasu dubitori contra creditorem, ad liberationem sa-ciendam actio prcdita; tamen in hac saeti specie ad eam confugere supervacaneum suerit. Cum & sine ulla actione perinde res habenda sit, ac si pactum de non petendo fuisset interpositum, dc liberatio sacta : Si enim debitor ex pacto priore de liberando ad ipsam contenderet liberationem, aut alicquin sui
fit in saeti obli attonibus ) ad id, quod interest prius
pactum non fuisse impletum; illud, quod interest in nullo alio posset consistere, quam in eo, ut d bitor ab obligatione liber esset. Quemadmodum ergo is, cui liberatio legata est, licet actionem ex tostamento habeat, commodissime se adversus haeredem agentem eaeceptione tuetur, L Lbreationem β.
nune o. ι quod misi 22. f. de liberat. legat. l. si creditoris i 7. C. de fideicommissis , ita di hie juxta
ciet. tracr. a. eap. 6. num. 25.
Quod si obligatorium paetum nudum sit interpositum , non contemnendos s. actionis prcducti nem excipias I iure civili essectus sortitur : novari enim de in constitutum deduci, dc e pensari & fidei ussores ac pignora admittere potest inde nata naturalis obligati O , impeditque soluti cotidietionem; D t suis haec locis tractanda latius. 5. Pacta non nuda obliratoria sunt, quibus ultra simplices fines conventionis vis aliqua civiliter et efficaciter obligandi extrinsecus accedit. Idque vel a iure praetorioi quod in hypotheca et constituto contingit L si tibi i7. s. de pignere a. st . b. t. I. l . .
de constit. pecum vel a iure civili, veluti in pacto ὁ nationis, I. si quis argentum 55. C. δε donation. dotis, L pon. C. de dotii promtu. usurarum civitati vel urῆentario, vel ex traiectitia pecunia, vel ex spe debita-Ia. DI. urgentario, vel ex tra lectitia pecunia, vel iciebus, velut oleo, frumento, mutuo datis,
tis. 6nore, nov. 156. cae p. quia et ero legem 4. ercap. 5. vers. si te o, cuius generis pacta legitimae comentiones appellantur, I. l. 1F. ima 6. L. b. t. vel denique, quia accedunt contractui. l 't tamen neque omnia pacta contractibus recte adiiciantur, neque omnia recte adlecta actioncm pariant. Aut enim interponuntur de iis, quae contractibus zd Se , ct
ab illis abesse ponunt, ae a vulgo accidentalia dicuntur ; neque dubium quin i,ta pro contrahentium aibitrio addita sustineantur. Aut de iis rencipiuntur, quibus receditur ab crdinaria contractuum natura , ac nec ea causa sua carebunt fimitate, manente in ceteris prcpria ccntractus natura, quam a
iure habet. uua ratione pratuitum quidem est mandatum. et depositum: sed si id actum sit, ut rem nerandi gratia honorarium mandatario praestetur, loeus eiit exactioni honorarii, et tamen in ceteris erit mandati actio; L si ν tine nisi 6. in pr. I. 7. f. mandati, junct. β. Dis. Dirit. erae in. et , Si notissimos demsiti terminos egressi sint deponentes ac depositarii, dum id egerunt, ut depositarius, num mis depositis, tantundem redderet, cum medii temporis usuris, Iex contractus seu pactum Servandum
erit, servata in reliquis communi eirea depositum iuris dispositione, L Luetur Titius Sempronio f. depositi. Aut denique adliciuntur ita, ut ipsam contractuum subvertant substantiam; eoque casu gen
rati non potest definitione tradi, quid juris sit
quandoque enim totum vitiatur nepotium perinduae si nihil gestum esset; dum serie impossibilia pacto comprehensa sunt, L non seclum 51. κ. E elue 2 action. quandcque, valente principali negotio, irritum est et inutile pactum adiectum, impune n gligendum: veluti, si id in deposito ari preearioaetum fuerit, ne intra certum tempus rem depositam, precariove concessam repetere liceat , I. i. β.ιi d posuera G. 46. f. depositi, L cum precario IZ.st. δε precario, quandoque ipsum immutatur . Principale nepotium, sic ut ex vi pacti contra substantiam adjecti transeat in aliam negotii speciem; quod fit in emptione inita cum pacto de pretio non solvendo, quo casu donatio esse creditur, arg. suis. F. pro donato, iunct. I. cum in venaetione 56. I. 17 vis donatienis 28. 1. do contras. emi. ut i & in donati
ne mortis causa cum pacto, ut nullo casu revoc
tur; quippe quae in tali adiectione perinde habenda est, ac alia quaevis inter vivos donatio, I. ubi ita ae
natur 27. A. de monit causa donat.
6. Posita autem pactorum adiectorum validitate, non ideo protinus etiam ponenda actionis producendae vis; sed demum, si bonae fidei negotiis in continenti adiecta suerint ; quo casu dc si are meu tur actionem, de ex iis actio competere, L Dris e
ritim 7. si quinimo 5. A. b. t. I. in bonis μοι i5.
C. h. t. non eo quidem Sentu, quod nova quaepiam
de nominata actio inde descenderet; sed magis quod
ex ipso contractu actio nata, quae ex propria contractus natura non erat comparata ad id petendum,
quod pacto placuit, nune ab ip o pacto sermam accipiat, dc idonea essetatur ad ea quoque persequenda, quae pacto acta. Fundum concipe venditum confini ea lege, ut venditori per fundum venditum em-
tor servitutem censtituat ad sundum alterum eo
terminum venditoris proprium: venditi quidem
157쪽
ctio, in se spectata, ad id Inventa est ut pretium
cum usuris ex mora venditor obtineat , non vero ut servitutis constitutionem consequatur; sed quia
id pacto in continenti apposito actam est, ex emto actio ad impetrandam quoque servitutis impositiorem iure movebitur. Idemque de ceteris similibus ius est, L qui fundum 75. m de contrah. σω.
7. Quod si stricti iuris negotio pactuin in continenti aut ex intervallo appositum fuerit, ad acti nem producendam, eamve formandam, inessicax est. Hine si mutuo datis decem, pactuin sit, ut unde cim reddantur, vel decem cuin usuris , neque und cim peti possunt, neque usurae pacto comprehensae, sed sola decem, I. rogasti ii. V. it tibi I. f. M. crediiis, L quamvis s. C. is usuris . arg. I. in bon II. C. h. t. Nec in contrarium movere debet, quod
pacta dicuntur inesse stipulationi, L lecta 4o. f. Greb. credis ι, L Bem 4. q. ut F. b. t. pana enim dupliciter dicuntur inesse contra fui, puta , vel exrrte actaris, vel ex parte rei, unde dc Ulpianus in Iurit seu tum p. g. quin imo I. U. h. r. cum dixisset, paria condi ta inriso bonae , ei judiciat, vi iungit , sed hoc ita accipiendum esse, ut si quidem
ex continenti subsecuta sint, et Om M parte acto itiniim innuens eo ipso ea queque ine se posse ex Parte rei, sie ut non actionem pariant, Sed exceptionem tantum, reo prosuturam. Dum ergo in a.
I. 4o. d. l. 4. pacta dicuntur inesse stipulataoni, id accipiendum est, ut insint ex parte reii quod & dictat ipsa pactorum in utraque lege pro Sitorum natura ἱ cum utraque non obligatoria sint, sed liberatoria, non in utilitatem creditoris, sed sublevandi debitoris gratia, interposita, ne scilicet ille adigatur ad sortem reddendam. donec usuras solvit, d. l. 4. vel ne simul di semel ad totius sortis restitutionem compellatur, ut ab initio promiserat, sed annua, bima, trima die, d. I. o. sie ut utroque in casu ne inveniri quidem possint termini habiles actionis exrito producendae. Neque turbant verba in meae. d.
prodesset sta tum , quis it semoria rio ra ob Anuerit in ramo ut urarum ob statio O; jura non committetu e c. non enim inde sequitur, actionem ex
pacto dari, eum termini habiles actionis ex pacto , an d. l. 4o. non inveniantur, ut dictum: sed magis eo pertinent, quod videatur fuisse dissensus Is torum, quorum alii credebant, pacta huiusmodi liaratoria, stipulatoria, stipulationi ct mutuo adiecta, non impedire obligationem ipso iure, sed ope exceptionis; alii contra ipso jure obligationem tali pin adjecto putabant diminutam: quo modo in d. l. II. g. l. cf. de reb. errae D. Ulpianus tradidit, si tibi dedero
decem, sic ut novem reddas, non ampliue te; to issere debr e . quam nodem . vel etiam , Iurisconsultus
in E. I. 4o. licet hoe aliis in casibus verum esset , quod quis ex pacto non ipso iure tutus esset, sed Dpe exceptionis, tamen in facti specie illie proposita debitorem ab obligatione usurarum ipso iure tutum
fore, oe obligationem murarum ipto jurr non 'com-mπri ς quia praestandarum usurarum causa deest, mora scilicet, non enim, inquit, in mora en it, nquo prcunia propter lauem peri non poteret; & ita absurdum esset, obligationem sine ulla obligationis Causa nasci; absurdius, exceptione rerum se tueri ,
qui nulla potuit actione ad usuras conveniri, dum
exeeptio actἰonem summo saltem iure essicaeem prae requirit ἱ actio obligationem . obligatio ad usuras moram ἰ quae nulla hie fuit ob datam pacto post riore solationis dilationem. Minus obstat L si DHine 27. g. red ii stipulatur 6. V. h. t. non enim illic ex pacto interposito emeaciter de Sticho agitur, Sed ex stipulatione. Quod ut apertius constet, considorandum, in toto d. 6. non de obligatorio tractari pacto , sed liberatorio, quo vel in totum vel pro parte tolleretur obligatio ex stipulatu Da Stichum
aut incem nata . In totum quidem . si pactum simpliciter intercessisset, nst decem p ran ti ; E cepti
nem enim pacti in totum obstituram agenti ad Stia Chum aut decem , quia , in solui ous S prictio, e
id actum esset, nst arcem sed Sirsut praextetur quia hoc casu pactum liberatorium limitatum suit ad decem , dc nominatim cautum, ne ad petitionem Sti-ehi impediendam vires extenderet; HGque sublu gitur mire esseaci:υμ de Sicbo agi, nulla exception opponen δες quippe quae Opponi quidem potuisset , si docem petita fuissent, at non diticho petito, cujus intuitu obligatio ex stipulatu per pactum ita Subs eutum non fuerat enervata. Et hoe imum est, quod a Paulo actore E. I. 27. tractatur in I. si emito Gy. de rescinae nonae it m ait, ii em io contraria sis,
toga, pN a, aut Iancit, o pariue rit senaetor, ne in I utrius empto maneat, puto rotolii ob stationis ἐν rut νei nomine dumtaxat . Etenim verba illa, ne a irruIriur emPio msneat, non sunt ipsa verba pacti
inter Siti, seu pacti formulam nequaquam tonsiliatuunt ἱ cum illud ea ratione obscurum prorsus &ineptum esset exemta obligationi: sed potius prHuapponunt verba alia apta ad id e ciendum. MisA
quae formula, qua id nat, ex P l. 27. g. 6. Ilip -
dum i videlicet, eum non simpliciter pactum est, setosa γ'atu sed cu'ra plenius id actum, ne resa , teta ιanx petatur, vel π tetae, red Macie emtio xit:
qua explicatione adhibita nullus inter H I. a. o La7. q. s. dissensus est. Liberatorii vero huius pacti, quo id actum, ne decem, sed Stichus praeuetur, effectus atque utilitas potissimum i in eo est, Ῥωdebitor intereunte Sticho, qui solus in oblitatione remanserat, in totum liberetur; non liberandus, si adhue alternatim cibi gatio ad decem aut Stichum
mansisset; quippe quo casu non uniuς, sed demum utriusque rei interitus eum reddidisset immunem a praestandi necessitate, sipraria I. g. Srae sis A. F. δε es. quia certo Deo I. eum te Ia. p . f. ta m
tras. em . Sic nec opinioni huie adversatur , quia
loei adiectio secta in mutuo , in stipulatione, in I lato, velut pactio contractui apposita videri posset amare acti nem de eo, quod certo loco, i ta I. ii hori S. I. 6. f. 7. . l. A. δε eo, quia e m Deo ,
tantum enim abest, ut eam formet, ut si certiorem rationem sequamur, potius contra pactionem ex aequitate praetoria detur actio de eo, quod eerto loco :nam, cum actor reum alio in loco extra adiectam conveniens, summo iure repelli posset evreptione illa , quod non debito loco peteret, atque adeo loel adiectio prodesset reo ad excipiendum; praetor hanc
158쪽
exceptionem, ex summo iure reo datam, eonquiescere iussit, aetione arbitraria alibi permissa , L 3. AG eo quod ceno loco. Similiter ex eo, quod paeto prorogatio iurisdictionis fiat, ac inde pote,tas aliam apud iudieem intentandi actionem nascatur, juxta Lyon. C. G D ii , non recte concluseris, actionem eo pacto serinari: cum utique nullam inde sermam n vam actio aequirat, aut ullam patiatur mutationem; dum neque plus ne que minus neque aliud actor potit aut consequitur apud iudicem ex prorogatione
competentem. quam e Secuturus esset, si apud eum
egisset, qui sine pro ratione competem est , qualis tamen mutatio requiritur, ut actio Qrmari dicatur, seu serinam novam a pacto accipere. Leviora denique sunt, quae ex L Hbito i rtio 7. I. μ ent 27. Ch. t. cum res ficio M. C. de Gnarion. I. oe elegant 7. remur b. f. de dolo petuntur argumenta, cum partim agant de actionibus ex stipulatione, qua pacti confirmandi causa erat apposita, natisέ partim de pactis, quae datione vel ficto subsecuto transiverant in contractus innominati naturam, re ita doli aut praescriptis verbis actiones producebant. Conser innium aes pactis cap. I .
u. Uuod si non str.cti iuris, sed bonae fidei negotiis pacta ex intervallo demum accedant; videndum, an adiicientia sint, an detrahentia. Mikientia dicuntur, quae non de substantialibus alicuius contractus, sed de adminiculis eius interponuntur , veluti de arrhis, cautionibus, evictionibus praestandis . I trahentia sunt, quae ex iis, quae ad ipsam
contractus subStantiam pertinent, quid mutant, ctiaciunt, ut a priori contractu videatur pro parte re cessum, ac novus celebratus, L pari a conventώ 7a. A. EP contrab. emr. I. iuris semium T. V. adeo a
tem 6. A. b. t. Et detrahentia quidem pacta actionem formant, cum videantur novum facere contractum, priore sublato. Adjicientia vero nec insunt ex parte actoris, nec actionem se ant, sed tantum pariunt exceptionem, M. P. conser naevareum si . a. Diarior. cap. I. pag. misi 5 o. et tess. 9. Ceterum si non hae circa pacta, actionem larmantia aut non se antia, distinctiones necessariae pronus essent, ast Romani iuris genuinum intest Elam, legumque sine hoc pracognito, partim obscurarum, partim iniquitatem redolentium explicationem ἱ potuissent sane quantum ad sori usum attinet silentio involvi; eo quod nunc tralatilium prorsus eu , S passim rem tum, ex pactis nudis, serio ac deliberato animo interpositis, aeque ac ex contractibus, actionein naszi, multoque magis, si eontractibus sive bonae fidei sive stricti juris adiecta sint;
sive in continenti, sive ex intervallo id ipsum contigerit lambus Coren isserv. I 3. n. n. 9. Io. Lamb.
t=a I. ae parilit cap. 7. id quod non tam iuri can nim tribuendum i quippe quo non plus dicitur, quam iure civili dictum fuerat, nacta nempe servanda esse, dc grave esse fidem salti ; confer eup. I. extra,
mroveri. cap. I . quam potius, qued gentes ploraeque bonam fidem di nudam iuris gentium simplicitatem in servandis iis, quae placui,sent, praefurendam oensuerint nimiis Romani iuris subtilitatibus, nimis anxie inter pacta di stipulationes distinguen tibus, ac prope syllabarum aucupia inStituentibus, sic ut verbis, non rebus iura illa scripta iurassis. Lapsus ergo est Simon van Lemvven cen . for. pari. I. ita. 4. e. a. n. R. asserens, id in Praxi quoque roceptum esse, quod ex nudo pacto actio non detur :manifesta erroris causa in eo haerente, quod perporam pacta nuda confundit cum ea conventione vel autione, quae expressam non habet debiti causam. Verum quidem est , aut exprimi aut probari saltem oportere caus m debiti, ut exactio nat ejus, quod
dieitur deberi; sed id ad qamtionem, an ex pacto nudo actio detur, haud pertinet; neque dubium, quin quisque pacto nuta ponit promittere, se fide.
i surum pro alio, aut pignus daturum, se mutuum numeraturum, commodato concessu iram, & quae huius generis sunt plura alia : ex qua promissione tanquam nudo pacto, ut certum est iure Romano apinon potuisse, ita quoque non ambirendum, quin hodie aeque inde, ae ex stipulatu, actio recte inten-
Io. Praeter primam pactorum divisionem in nuda de non nuda, est Be alia, qua quaedam publica sunt, quaedam privata. Haec, quae de rebus ac negotiis privatorum ineuntur. Illa, quae de publicis interponuntur negotiis; ut, puta, cum belli duces inter se paciscuntur de induciis, de pace, L conventionum 5. f. s. t. qualia ducum pacta sponsiones appellatae; nee tenebant, nisi a populo probatae, ct ex eo tempore incipiebint sedera dici. Sed de pactionibus. sponsionibus , s deri bus , ae triplici stoclerum specie
plurima ex antiquitate congesta vide apud Carolum Sigonium δε antiquo juμo Latiae lib. I . cap. I. Ubincunque autem talia pacta publica Sunt interposita, non tantum servanda, si cum aliis populis liberis
inita fuerint; sed S, si eum rebellibus, latronibus, haereticis, piratis: eo quod hi omnes iuris gentium
ac natura communionem habent qua homines, atque adeo tales, quibus ex rationis dictamine servanda fides semel data. Vide vinnium tria . de paritecap. 5. it. Ad haee pacta alia in rem sunt, seu realia , alia in personami seu Personalia, L furit gentium 7. . pactorum 6. f. h. t. Realia dicuntur, quae pr
ult. F. b. r. l. exceptiones T. V. I. st . de exception bur praeteri 2 ro. imo ut unusquisque heredibus omnibus in universum pacisci potest, ita S uni ex pluribus haeredibus prodesse pacto liberatorio iura si nunt, L adiur M. L. h. t. etiam obligatorio pacto obligationem uni aequirere, si ea in faciendo, non item si in dando consistat; exemplo stipulationum,
de quibus Venuleius dixit, eum quid fieri stipui
mur , etiam unius haeredis personam recte comprehendi ; at cum dari stipulamur, non posse nos ad uni ex haeredibus acquirere, L eominuus 157. β. ust.
1. de verb. ob gar. Gomer ius variar. resolun tom. R. cap. II. nam. i5. Conser innellum σου I. M. 6. t .
ρ δε - . Mirg. num. M. e Gq. Sed eum hodie quisque alteri etiam plane excraneo pacisci possit ec
159쪽
stipulari, ratio non superest, cur non & uni haeredi dari paciscatur, Gomesius α un. II. in med. Gro Deo en ad I. 157. uis. e. de verb. Obist. plane per paetionem nemo id agere potest, ut unus ex pluribus haredibus, sibi successuris, in solidum dare teneretur legibus scilicet magis aequisitioni aut liberationi haeredum, quam eorum obligationi faventibus, i. eum, qui ita 56. g. r. f. G vreb. Mirg.
Lamb. Oris ador sa . tradi. 5. parr. I. cap. I. Et licet contra sentiat Groenevvegen ad ae. I. 56. i. f. de De b. oblig. Porro non impedit, quominus pactum reale sit, quod in pacto certae personae mentio inveniatur: utrum enim in rem, an in personam pactum factum sit, aeque ex mente , ac ex verbis convenientium aestimandum est ι plerumque enim persona pacto inseritur, non ut personale pactum sit, sed ut demonstretur, cum quo pactum sactum sit, ae. I. 7. q. n. A. b. t. exempla sunt in I. rati patIum 4o. f b. t. l. ii necestaria b. u. pen. f. do pigri a tione .
ia. Non tamen vice versa fideiussorum pacta, ut ut generaliter concepta is non 'etenaeo, prosunt reo principali, neque ceteris confideiussoribus ψ eo quod paciscentis non interest, ab his non peti let. μου jurporis 23. f. hoc ritia. argum. leg. o redem A. F. is libisat. legata, nisi nominatim id pacto comprehensum esset, ut 6c confideiussoribus de reo proaesset ς quo eam doli exceptio hisce adversus agentem opitularetur, DI. itaem in duobur a5. β. nit. leg. 26. n. boe rit arg. l. in duobur 2 8. C quod 'ut I. 1.δε jurem am . idemque obtinet, si quis in rem suam fideiussisset, veluti pro suo procuratore vel socius pro socio in re ad societatem spectante; cum horum meu liariter intersit, reurn principalem exreptione tu vari, L sed st 24. I. 25. . b. t. I. si quis I. u. 1. . de libeμat. tegat. Uinnius is pactis eap. 16. num. H. in sino. Ex quo sundamento etiam pactum uni correi vel argentarii prodest ceteris correis vel ar
pentariis, si socii sint, L reae si fita jurrin M. t. c. m. b. t. Cum alioquin in pactis aeque ae in stipulationibus receptum Eit, unumquemque sibi, & non alteri pacisci, d. l. μ μυωπι 23. f. h. t. usque a duo, ut si quis pactus sit, ne a re n*ur a Tilato γ- ratων, illud pactum ne profuturum quidem sit Titio, sitet paciscenti haeres extiterit, suta quod ab initio inutile erat, ex post sacto confirmari nequit, L si tibi i7. β. 1ι pactur rim 4. e. l. r. ut tamen filius- familias pro suo patre recte paelicatur, a. I. 17. g. Dit. I. Ib. I. I9. o. h. t. di pater pro suo filio in testate retento , ita saltem ut doli evreptio filio sit proritura , L er baefledi a t. nor aurem a. ff. r. etiam pro fiIio emancinato, quoties eum pater
eonsideraverit ut futurum sibi haeredem. l. avut 53. f. b. t. non item, si ei, non qua haeredi, sed qua extraneo fuisset nactus, licet postea haei es extitisset,ae. l. II 4. f. b. t. plura de non paciscendo pro alio, vide apud Vinnium de pactis cap. II. Ceterum
supervacuae videri merito nunc possunt hu scrupulosae distinetiones, quatenus nune quisque alteri stipulari ae pacisci potest, ut dictum, de longa DD.
serie docet Grinne. en ad L asteri r 9. Disit. de inuti. U. stipia. 1 S. Personalia pacta appellantur , quae soli paci-κnti prosunt, non haeredibus, multoque minus em
Oribus, donatariis, legatariis, aliisque similibus su
cessoribus particularibus, d. t. i. iuriisenitum 7. ργίλονum S I. si tibi I7. g. ii quit a. l. idem iis duo e G. 6. l . A b. t. Quibus non contradi ei triuius in a. l. si tibi r7. pactum 5. f. h. t.
quamvis enim dicat, pactum venditoris prodesse emptori, non tantum Si in rem constituatur, red oe ii
in pe tonam conceptum sis non tamen inde sequitur , personale pactum Venditoris in emtorem quo que halere: eo quod pactum in personam conceptum eum pacto personali haud eonfundendum ἐ cum possit in personam conceptum esse, non ut personalefiat, sed ut demonstretur, quocum pactum factum
sit, L juris gemium T. q. pactorum η. y. b. t.
is. Sed nec fideiussoribus prosunt haec personalia, L nisi sae actum 2 a. A. b. t. si modo hi ex iure suo renunclaverint ordinis beneficio ι id enim si ncin gerint, ex accidenti ipsis quoque prodesset pareo , dum sibi ereditor pacto ademit debitoris prinei palis
exeutiendi potestatems nec tamen fideiussorem emeaciter convenire potest, nisi excusso prius principali debitore ; alioquin ordinis exceptione evelude dus . Vinnius G pastiis e. I. num. 4. 5. Nec est,
quod quis existimet, creditori per leges liberum non
esse, ut pactum de non petendo sic iniret eum debitore, ne illud fideiussori quoque prodesset; quia e ipso creditor essiceret, ne posset amplius actiones ossieaera fideiussori contra principalem redere debitorem έ ad quarum tamen cessionem obstrictus est, antequam solutionem a fideiussore consequatur, ain. I. Stichum m. β. n. f. Eo rotarionis. Coa sideran dum enim, mandatori quidem per mandatarium a-etiones ex aequo di bono cedendas esse, liret id ab initio actum non sit ; quia sine cessione mandans contra debitorem, cui credi mandavit, non esset habiturus actionem: quippe cum quo neque contraxit , neque quasi contraxit, nec solutione sua debitorem ipso iure liberavit; quippe suum magis, quam debitoris negotium gerens, I. ri quir aliqui 27. o. uir. l. 23. ff. mandati, di de hisce mandatoribus ac ma datariis agit d. l. i. 6. pen. F ideiussori quoque a-etiones quidem cedi debere contra confideius res , opposito ad id redendarum actionum beneficio ; cum sine actionum erasione hic quoque nullum esset Contra confideiussores regressum habiturus, L Meius se νώur 17. AE aeo Ad urrori Non autem imponi nece sitatem creditori, ut contra principalem debitorem actiones cedat ἱ quia neque id ab initio actum, de stipulatio inter creditorem ae fide ussorem intere dens stricti juris est, neque hie ulla subest necessitatis ratio, cum fideiussori abunde sine actione consultum sit de indemnitate, dum v l. mandati vesnegotiorum gestorum actione.a debitore principali recuperat solutum, β. xi quid autem 6. Im-itit. is fideiussoris. I. ex mandiato M. V. r. man dati , Pacius enantiora. rem. l. n. 93. Ceterum,
quod fideiussori recta via prodesse nequit, ambagibus tamen adhibitis utile esse potest; dum fidei mr a creditore conventus, a principali debitore desiderat , ut ipse vel proprio vel procuratorio nomine iudicium suseipiat, atque ita personali exceptione Picti se tueatur , I. idemψua Io. β. pen. F. man ti, nisi fideiussorem donandi animo intercessisse constaret , vel alio quocunque modo sie obligatum, ut
contra debitorem principalem regressu careat, arg.
160쪽
Ius ad tit. st. δε excepclan At. n. 2 . Brunnema nus ad ae L i o. U. mandati n. i5. θ uualem de sensionem si reus principalis subire detrectet, est, quod sibi imputet: si a fideiussore, ad solvendum
adacto, conventus ad restitutionem soluti, non se
tiat effectu inspecto ullam pacti conventi utilitatem. Secus quam obtineret, si non ex legato creditoris, liberationem debitori specialiter legantis, solus d bitor principalis tutus esset: tune enim, si credit ris haeres fideiussorem convenisset, et ab eo quaqua
ratione debitum ess c t consecutus , teneretur actione ex testamento, ne alias inutile sit legatum, pereatque liberalitas ex defuncti voluntate quasita, L hae- MPm a. l. si quit reum 5. in m. 1. M liberat. --gat. Quod si incertum sit, an reale an personale pactum intercesserit I in dubio reale magis illud praesumendum est, cum quisque non sibi tantum sed et haeredibus contrahere credatur ac pacisci, Lii paritim 9. f. aer probation. I. vereris Io. C. da con-r h. oe eomanis. xii l. L stipulatio litis M. f. δει b. ob irar. as. ι δει is gentium I. g. pactorum 8.
. b. t. Lamb. Goris a vers. t act. o. po t. r. cap. a.
n. II. la. Costalius nae l. I. β. 8. A. de pactis Menoeti ius lib. 4- γα rami. 47. 5. Non eontemnenda quoque pactorum divisio
est in expressa , qaae Per se satis nota ; et tacita, quae ex praesumptionibus et indiciis colliguntur. uua
ratione, invecta & illata supellectile in praedium urbanum, tacita pactione hoc actum creditur, ut pro pensionibus hypothecae obligata sit, L item L.
f. h. t. vide tit. in quis. eam. pigra tae. contra
de aereptis a debitore in futurum diennii aut alterius temporis usuris, tacita inducitur conventio de sorte toto illo tempore non repetenda, L qui in futurtim 57. f b. t. l. palam a. si. non male 6. F. is don mali ου mei. excepi. Similiter, si haeres vendiderit haereditatem, licet non obstante ea venditione conveniri possit per creditores haereditarios , tamen, si illi emtorem inceperint convenire , & is
actiones intentatas sponte susceperit, ex eo tacitum minim naseitur, ne creditores a venditore dei neem petant, L pori te Dionaem a. C. h. t. Gmene geniad d. L 2. qui tamen cum aliis in eo sallitur, quod putat, pactum illud tacitum non habere laeum, si
exeditor agere inceperit cum emtore quem ignorabat solvendo non esse. Neque enim paupertas ali-cu ius impedimento est, quo minus quis sequatur fidem eius; nec ignorantia eXcusat, cum nemo ignarus esse debeat conditioni eius, quocum contrahit, cujusque fidem G libera voluntate sine ulla
necessitate secutus est, L qui ctim alio i0. st. δε-guL iur. sic enim, qui, cum posset impetrare sa-
parationem bonorum desuncti a bonis heredis, secutus di heredis fidem, quem solvendo esse credebat, amplius Separationem petere prohibetur, quia electione sibi praeiudicavit, sibique imputare debet,l. i. s. iEud scis udum IO. ll. et sy. xi ouis pignusi 5. f. de separationabui, suadentque hanc ipsam sententiam ea, quae de delegatione debitoris inopis, deque actione adversus minus idoneum vendita, alibi traduntur, sussicere scilicet, quod vendens aut delegans debitorem eum praestiterit ; de cetera ut locupletem praestaret, non teneri. Non minus in redditione tum pignoris tum chirographi tacita pactio inclusa est: pignore enim reddito, licet non ereda-Hora ad AndeLI. Tom. I.
tur hoc actum, ne principale petatur debitum, nisi aliud probetur; tamen ne res amplius pignori pro
debito obligata maneat, videtur conventum , I. cum ex cauta is emi sione pjuor. l. i. V. I.
θ. is libe arion I gata, L postquam '. f. b. t. Ipsa vero cautione, seu chirographo debiti restituto, placuit id videri tacite convenisse, ne is bitum petatur, neve pignoris persecutio sit, L La
5. arg. ι. ii tabor aseum 24. f. de prebation dur. Si tamen, debitore chirographum tenente, ac sibi redditum asserente, ereditor se illud reddidisse neget , atque adeo nee debitum remisisse; debitori, tanquam id assi anti, de taeiti pacti exceptionem alleganti, probandi onus videtur imponendum, arg.
sumatur in dubio velle suum fastire. Neostadius m iae sup . Ge. m. vers. Ur vicit sim . Duod si plura chirographa eodem de debito conscripta ac creditori data suerint, uno restituto, non videtur in duci pactum de non petendo, cum ex ceteris adhuc debitum constare possit; sic ut debitori incumbat
Probatio, ea mente unum esse redditum, ut & terorum chirographorum vis evaneSceret, arg. l. ult.
. G bis, quae in te, iam delentuν . Cui accedit, quod debiti remissio donationem continet, quAE in dubio haud praesumenda , cum donare sit perdere , dc nemo credatur facile suum velle jactare, quoties alteri potest nraesumptioni locus esse, arg. L sciuifami lar 7. E. aer Aouation bur. iunct. L cum is i debito Q. F. δε mobation. vid. August. Harbosam lamat. iuris f equent. Ita. verbo, radiare, uti hielonge magis praesumendum est , creditorem tabulam unam suo reddidisse debitori, quod domi penes se aliam retinens intelligeret, abunde se suam inde posse probare intentionem. Vinnius is pactis cap. a. n. IS. in fine, n. reqq. Sed &, si chir grapho uno pIures obligatos concipias, chirographi redditio uni iam, eum quidem, at non ceteros pacto liberat ; idque non modo ex Romani iuris principiis, quibus unus alteri, uti Expresse, ita de tacite pacisci nequit, a Q. L ii tibi i7.f. ri purIur
4. f. b. t. Vinnius d. cap. II. num. II. Θ cap. Ita
m. b. sed de hodierno iure quo etsi quis alteri stipulari, aut pacisei non prohibeatur, ut ante di-llumὲ tamen in dubio non alteri, sed sibi pactus creditur, suumque potius, quam alienum voluissenebotium gerere. maxime, si eius, cui redditum est chirographum, haud intersit, alteri contingere libe
i6. Deduci possunt in pactionem negotia quaevis honesta de possibilia ἱ non iuri publico contraria , quaeve ad publicam spectarent laesionem, L iuri egentium I. xi paciscaν IJ. L iur pHIDum M. f. b. t. taxi tit. de juctis. ω fura non impossibilia, nee
stolida atque inepta , veluti, pretiosas vestes, Orna menta alia, sepulchro secum insent, arp. L ser
do auνo argento ege. legatip. Nee turpia aut probro sa , in bonos mores incurrentia, aut invitantia adi delinquendum; cum hau: omnia civiliter imponi bi-