장음표시 사용
151쪽
ri B R Y π M o R Tri , quomodo erunt in medela per occasione distincta tempora nota Z Respondetur, quod magis, & minus non uariant specie . si enim datur maxima latitudo, in qua tempora distincta dignoscuntur, non est propterea concedendum, quod in minima latitudine etianon fiant . Medicina est ars sensitiva, & a morbis, & a medelis non excludit tempus. Quare quaecunque secundum tempus nascuntur, etiam secundum occasionem nasci debent, quia occasio est in tempore. Et quod per demonstrationem in tempore manifesta-.tur, non est inconueniens, ut in occasione saltem per iudiciuiri elucescat. Et si quis aliter differendo de tempore, de de occasioneeκistimauerit, pro comperto habere debet, hos sermones in medicina minime ei cornmodos fore. Dicit enim Hyppocrates corpus humanum semper habet secum congenitos humores , unum per temporis circunstantiam
aliquando plures seipus fiunt, aliquado pauciores, singuli tamen tum iuxta partem, ac eopiam, tum iuXta naturam. emadmodum enim annus omnis omnium particeps
est, & caliditatum, & frigiditatum, &siccitatum, & humiditatum. Etenim neque quisquam horum ne minimo quidem tempore consisterent, ac durarent circa omnia ea,qus
in hoc mundo sunt. Et si unum aliquod desinereti
152쪽
QT oce AsIONE. risneret, omnia abolerentur. Et ex eadem necessitate omnia consistunt, & mutuo aluntur, sic si quid ex homine deficere ex iis,quet congenita sunt, non sane vivere posset. Atq. omnia haec, & singula, quum ad artem medicam referuntur, sine occasione, & sine tempore esse non possunt quando ueniunt ad me delam. At commodi sunt hi sermones iis, qui norunt omnia quae dicta sunt, quique in re medica plurimum pro ii
153쪽
Thomasitum ex Colle Valgis Elsae I husicum, Medicum , Physic
LONIAM Omne id, quod mouetur necessario habere motorem philosophi testantur. No 'immerito cor mobile in corporibus anima uiuentibus,unde habeat principium motus,& causam, multos inquirendo deStigauit, diuq. in mente mihi resedit inuestigare. Nec ab re haec superuenit intentio. Plurimi quidem hanc dubitationem olfaciunt, sed pauci sunt ex peritis in arte medica, qui consuli tionem ad ueram usque notitiam enarrarim. Et ij, qui de ea uerba faciunt, aut nolunt in telligi, aut tanquam saepia spargunt attrametum.Quamobrem ut facilius intelligatur id, de quo sutura est enarratio. Primum incipias secundum
154쪽
D E M o Y v e o R o et frsecundum anathomicas administrationes de clarare quae substantia , seu natura cordis. Deinde manifestabo unde sit principiu motus , & causa. Sed quia ueritas nutuscae quae fili minus elucesceret, ni altius quaereretur. Primo adducam eas assertiones, quas sapientes viri super proposita dissicultate conscripserunt. Deinde quid dilucide conclusum fit, manifestabo. Et tandem cordis actionem, periectionemque quantum ad uitam, & adcommodum pertineat declarabo. Quae omnia suti mei moris est haud longa oratione, ne legentes tedio assciam, sed breu iter, Seconcinne quantum potero) manifestare tentabo.
Anathomia cordis , ct usus. c A P. LCO o 3 s naturam, qua diu intra co Pus mouetur, tam diu esse, Sc uiuere necessario omnes de philosophia lo- Montes arbitrantur. EsHi quidem cor secunum Aristotelem sensibilium animatorum primum instrumentum, & motus principiti Cuius mobilitatis facultas per inspirationem ct respirationem plane cognoscitur. Factum
est enim a natura cor ad uitam,ad commodu, de ad horum duorum conseruationem. Ad vitam inquam , quia tum caloris natiui, quo
nimal regitur, quasi sons quidam, dc domi- . t H a cilium
155쪽
ςilium est, tum inspirationis, & respirationis
basis est, quia est pars corporis inter caeteras principalissima simul atque tutissima , unde Ompium insurgut functionum commoditates . iniare sapientes uiri hoc per anathomia ςXaminantes dixere. Cordis substantia dura est,ac fibrosa, ex similaribus dissimilaribusq/partibus compacta. aeque est tanto osse mollior, quanto pulmone durior conspici
tur . ponitur cor in medio thorace in omni-pus animalibus, praeterquam in homine, i quo magis ad partem sinistrant, quam ad deκteram vergere reperitur. In medio quide est, . tamquam in loco segis, adhoc ut sit regimen. eius facilius, Si commodius omnibus meim bris, & totius corporis circumstantiae, seu circumserentiae tutius pr sto esse possit Figura insuper turbinatum est , licet praeseserat rotunditatem ita ut leuius, deXteo usq mouς tur. Recia etiam agitur ratione in motu suo ni uitio aliquo impediatur. Impeditur aute, quando inter inspirationem dc respiratione, medio interuallo interposito exigua quaedaquies intercedit. Tunc enim aut constringitur, aut obliquae omnibus fibris eius agenti-lbus id uitium sequitur, quod incommodat illius actionem. Verum prouida fuit naturas ut ab impedimentis liberaretur multis etenim subiacet) & haec omnia intelligunt ana. thomaci, quando eiusdem partes per res i. ctionem
156쪽
c o R D I s. II sctionem animaduertui. Quamobrem cordis partes rescindentes. Primo inueniunt PerI-
cardyum, quod est membrana, siue domicialium , idest firmum uallum, a quo cor tegiis
. tur, circumuoluiturque, & alio nomine u
catur capsula cordis . Quod tantum di ilat abaeo , quantum per dilatationemdatis eli spatij ad motum. Cotinetur in hac capsul humorierosus, ex cuius multitudine palpitatio cor- .dis saepe contingit, sed ex eiusdem humoris conferentia sit facilis motus. Habet etia cor
anneXas auriculas tenues, & neruosas, natumsunt cauae, &per similitudinem ita nomianantur. Plurimum autem praestant commodum cordi & ad firmitudinem, & ad motu . Adiacet enim cordi, ueluti animalis cuiusq. capiti aures appenduntur. Habet insuper venas, & arterias, quae ipsum ingrediuntur, egrediunturque. Venae quidem sunt eiusde
naturae cum caeteris uenis, quae totum colus perambulant. sola enim propria tunica, rara,
ct tenui perditae sunt, sed arteriam duae sunt tunicae circumseptae. Per has quidem aer, dc uapor intromittitur, aut humor eXpellitur. Per uenas uero sanguis diffunditur. Traditastiam sunt cordi duo uasa, dextrum, & sini-srum. Necnon bitia orificia in unoquoque uase disposita sunt. Quae numero sunt quatuor. Altera quidem quae introducunt, & M- rara , quae extraducunt quicquid obesse po-
157쪽
test, aut prodesse cordi. Nam uti ex commεtarijs Galeni habetur. Hoc factum est a natura, ut facilius cor .Houeatur, tueturque se ab excrementis, i ad uitae longitudinem perseueret. Tvetur si quidem se, quando fuliginosum eXpellit in contractione, aut quando in distractione allicit refrigerium. Liberius
etiam mouetur, quando'n fuga excremet
rum liberam habet facultatem ad conseruandum motum, ad quem natura ipsum destinauit. Habet etiam cor membranas undecIm, uidelicet, tres in orificio uenae cauae, foris intro pertinentes , crassitiae, robore, & magniatu dine insignes. Tres in orificio magnae arteriae intus foras contingentes. Tres in orificio uenae arteriosae. intro foras spectantes. Et hae omnes sunt in deXtro uentriculo, seu uase .
In sinistro uero duae tantum sunt membrans in orificio arteriae uenosae foris intro pertinentes , per quas fit transitus a corde ad pulmonem ob fuliginosi excrementi eXpulsio nem, quod posset in retentione calorem nati iuni extinguere. Atque hae membranae sura opercula, per quae grauam e cordis, uidelicet sanguinis, & spiritus effluit. Attrahit etenim cor sanguinem,& spiritum tribus modis. Primo modo ob fuga vacui, quemadmodum fabrorum solles dilatati flatro aere trahunt. Id 'd inter caeteras partes totius corporis cordimest Secundo ob calore manutenendum eo
158쪽
pacto, quo elichynioru sam oleu attrahut, ut perpetuo lumen habeat. 4 ertio ob similitudine totius subflatiae. Et haec similitudo copetit cordi istar magneti trahere ferru. Igiturno immerito ex Oibus ia dictis concludi pol, φ cor dii mouetur, necesse est, ut uita habeat. Perpetuo aut uiuit du mouetur, & eo magis, qd corpus ualidii habet, osseum, dc densum.
Aliter minorem haberet vita , dc motu. Munitur insuper a uenis,quq a caua uena sei unguntur, eXtenduturq. super ipsum,& faciut coronam, ut ei non deficiat pabulu. Similiter totidem rami ab arteria magna super cor e X- tenduntur, ut cotinue uiuiscetur. A quibus omnibus latum dicitur nutrimentu, quanturefrigeret,& nutriat humidii, remittatq. calorem ad natiuum temperamentu. Animaduee tendu in est, quod rami prouenietes a magna arteria sunt duo Sc totidem a uena caua toricordis corpus in orbe coplectentes.Veru Nu,
ius neruus uidetur per cor distribui, ueluti neq. P hepar,neq. per rhenes, neq. per liene Insuper in capite cordis inuenitur os, ad quYeducuturo ia ipsius principia ligamelorum Fallit aut haec o D seruatio in aialibus admoduparuis Nam in eorum corde reperitur quod-da corpus ex neruo,& cartilagine cogatu . In maioribus vero est eXactior cartilago. Sed in
valde magnis cartilago est ossea. Et quato aiat vallius est corporis mole, lato plus osseae substantid; is
159쪽
122 D s 'Μ . o vnantiae cartilaginem sortitur, ut patet inem uis, quorum cartilagineum cordis os pro medicamentis cordialibus commodatur. Igitur eκ omnibus cordis partibus ia patere potest, . quam liberam habeat a natura incultatem admotum, ad vitam, & ad horum duorum com. moditatem. Atque tunc vere libera est, qua- . do torax, & pulmo libere aguntur. Quibus. omnibus recte per anathomiam cognitis, magnum superςst adiumentum & ad dicendu, : oc ad iudicandum mper proposita dubitatio. tris inuestigatione declarare. Pisidentium opinionum super motu eordis man
senatio,is enucleatio. c AP. IL
vit,& quas habeat faciles ad motum partes iam supra per anathomicas ad miniitrationes ostensum est. Sed quo motu moveatur primum inquirendum iudico. E . n. ere huiusmodi motus inuestigatione haud dubie dignoscetur meliori modo , & via, quae sit eiusde cordis motus causa, dc principium. Quamobrem ubi recte perpendetur haec quaestio, non immerito multas in se ha- . bere difficultates necesse est Ideo secundumpi opositam intelionem dicitur cor pluribus moueri motibus. Μouetur si quidem motu generati onis, quia generatur.Nam eX eo quer , - non
160쪽
c o R D I s. - ITI, non est cor in actu, idest secundum formam, . sit cor, quod prius erat in potentia , idest. Hi materia. Generatio enim est motus de noesse, quod est in potentia ad esse, quod estina tu . Mouetur etiam motu alterationis, quia affli stiones patitur, ut patet in morbis. Mouetur similiter motu nutritionis, quia ut apparet, augetur. Et tandem mouetur motu . delationis, quia in loco mouetur.De quo mo .
tu hcc prima insurgit dubitatio videlicet. Ancor veluti corpus compositu moveatur ab ele mento praedominate, vel a se a mixti. Ide nunc intelligo mixtum , & compositum clarum quippe est cor esse compositum. Sed videtur prima fronte non posse moueri ab ele- .mento praedominante. Nam cuius principiuest unus motus, necesse est ut illud idem na-beat unam naturam. Modo cor habet plu-- res naturas ut supradictum est quia ex si laribus & dissimularibus partibus componitur. Ideo ex mea sententia refugit a ratio- .ne, Ut cor ab elemento praedominante possit moueri. Haec autem ratio forsitan habet veri ratem in mixtione inanimatorum. Sed in corde, hanc positionem, dum vivit, habere mo- dum nullo pacto potest, nee consentire videtur. Etiam a forma mixti moueri non valet,licet reponatur in specie sua per se am substantialem. Eo quia no mouet corpus ut cors.