De tempore et occasione in re medica tractatus, medicinae studiosis vtilis & necessarius. Necnon de motu cordis opusculum pulcherrimum. Francisci Thomasio ... auctore

171쪽

quae libere agit, libere etiam adesse pόtessici abesse a corpore, quia omnes suas actioiaries pex Vesqui tem mequitur. Et quod hoe sit veru vulgata.alla sententia insinuat. Aniam a non est Vbi animat, secs ubi amat. Et sic eatet quod illae actiones, quae a voluntat: nut, sole libere aguntur. Qiis vero naturali ter perficiuntur , minime eas Vivens corpus eXequi posset,rii presto esset anima, apsumqz continue inimaret. in Q fit ut corpus non deficiat moneri, dum ei anima dat vitam . Modo vita seciundum opinionem Aristotelis primo ςognoscitur in corde, quia in cor

Pore cor est primum, quod vivit, &vltimuquod morim x. Igitur & primum est, quod

ab anima moueatur, quodquς tanquam prismum iustrui'entum est regula, & modus caeteroruin me brorum ad naturales motioneso Quare motus cordis dicitur esse naturalis, ,

quia prius consequitur Πρturam, idest anima inquantum est natura, sed quomodo per ex- .perimentum id omne sumi possit, paucis de-

. Dii datio principis, O ea se motus eordis per experimentum c A P. III I. ci

172쪽

uς cordis principium, & altius e ordientes

intentionis propositum. Primo inuenerunt ea omnia', qvie ad toneratio em animalium concurrunt. Deis se ex eorum notitia mani-

se stare tentaruiit, quie sit huiusmodi motus cordis pri icipiunt, ct causa Loriga quidem esset perotatio, si omnium antimalium gene- tationeni vellemusre scribere . Sufficiet tarmen ea enarrare, 'ques ad hominis peneratio--Dem spectata quoreis omniiim cognitio e intentionis nostrae bropositum, nec non eq- perimentum fortaste habere deliberali inius. Dicitur itaq. quod receptis seminibus viri, & mulieris in asis genitalibus , seu gene- tionis, calores amborum agunt inuicem, &-Patiuntur, atque in eorum motibus pars hu--midior incipis distare a medio, seu a centro. Interim in cetro calor constituit basim . Qua Propter quaecunque distant ab eo, &acce- durisad circumferentiam, ins ripidantur. A qua frigiditate producitur super cilcumsere etiam pelaicula instar oui gallinacei, qua tegi ur undequaque uniuersa seminum uiateria, .in cuius centro locus cordis, seu ipsum cor eo stituitur: quod eatoris ori o aliis,hupatuZanim vero nasi ab illa extrema pellicula ca-4 clacii daretur, seu calores illi, forsitan ektililarent. & humidum efflueret. Quare cum Ualor ille non habeat exitum, necesse est vire Hectatur, pulset, digerat, & evaporation enim ovi a ca I 4 seminum

173쪽

seminum in substantiam spiritus eonuertat Sed dubitatur modo an cor producatur antec terorum membroru productione. Galenus inquit cor posterius hepate generatur. Et in eode loco inquit etia, quo tPe cor formatur , eodem tpe pars spiriae, di thoracis supra septutra suersum materiam generationis luscipere arbitramur. Ηyppo.uero alterius est opinionis dices. Mihi uidetur corporis nullum esse Principium, sed omnia principium, & oia sinis. Quae controuersia maxima esset, ni somtasse tali pacto solueretur.Ηypp.n.habuit respectu aci suscipienda forma, q sine mora introducitur, & est oia in omnibus, ut ipse inquit. Galenus uero tradidit modii distinctionis membrorum secundu scientiae notitiam. Natura quide eκ confuso facit distinctum ut

olfecit Hyppo. sed distinctione ipsam no potest ars intelligere, nisi confusum per partes segreget,atq. disquirat .Et ob id no immerito secutus est Galenus Arist. qui iquit, no sunt eode modo nota nobis, Sc naturae,sed no immorabor amplius stiper hac quaestione, quia est praeter intentii. Propositum quide est manifestare unde sit motus cordis principiu, dccausa, alq. pro rei cognosce dς notitia est ammaduertendum, qd cor est factum antequam spiritus productus sit. Locus si quide spiritin cor est, &tanglocus,locato est prius.Ιnsuper sordis materia dura crassa. Spiritus ue,

174쪽

e o , o i . . et 31m substatia admodu subtilis est. Quod si spi

ritus tang subtilis, calidus, dc maxime mobi- Iis per recreatione non saluaretur in corde, tanq in re du, sacile corruperetur.Propterea dicitur, qd cor tanqbasis in aialibus psectis, necnon in aialibus imperfectis aliquid loco cordis, ante mouetur, si spiritus moueat ipsu. Cuius motus causa ut dictum est non prouenit a uirtute nutritiua, non a generativa, no a

seminibus parentu,non a caliditatibus seminum uiri, α mulieris, non a spiritu, & teperamento, si reperiuntur in eo principio, quo cor incipit moueri. Et ratio est. quia haec ota instrumenta sunt,& seruiunt animae. Igitur

si anima dat esse animali, dc homini persectiomem,multo magis,meliusque dabit omnibus eorum instrumentis. Anima itaq. ea est,quae

dat principium, &causam animali, dc homini primo. Deinde cordi, ut sint, de ut postea moueantur, sed per primum instrumentum quod est cor. Quapropter haec propositio est Mera. Anima per se movet cor, ergo principium motus cordis est per se ab anima. Colmquam propositionem aliqui possent dubita. re dicentes. Contingens est homine esse, igitur Sc eordi moueri. Respondetur quod illatio Ppositionis uera non est. Nam qn homo habet cor, Sc uiuit de necessitate moueri dicitur. Contingit et caeteris aialibus id, quod homini. Animam. dat esse, di moueri eceelle

175쪽

tiori modo homini. Caeteris vero an uitalibus ad vitam sufficit calor. Quare in Productione corporis animalis, & hominis prccipue, de eccet lenter, talis est ordo naturae, quod producto corde, &spiritu gignitivo, illico producitur vitalis. Intelligit enim natura prius. Perpetuitatem sPeciei, quam hominis indiuidui vitam. Nihilominus prima perfectio hu- ui Vlta est . Post spiritum vitalem 1 equitur naturalis, deinde animalis, prout omnes isti sphitus per potentiam erant prius iii semine. Et sic post aduentum animae om- praefati spiritus, ut instrumenta ei cedur, lane quibus ipsa minanis operaretur. Qua. ob rem Ucut omnes potentiae animae stabiles sunt in VTa asseiatia. Ita omnia membra, que1unt partes organicae, habetat conneKIonem

ad unum principale instrumentum,quod Est fori CX quo tanquam eX fonte totum corpus arrigatur, & made t Et licet eκ opinione Hv'Pocratis omnia membra simul generentur, tamςn cX nature prouidentia secundum distin

tioncm datum est ei, ut sortiatur primum lo. culm Iai quam primum instrumentu, In quo Drimo apparci vita. Atque hodin ordie distincti Oms, .Position is,&loci mediuini est in 'oto corpore ita , Ut in eo primo animae e Xer

f- u- facultates. Id quod manifestatur per Piritum, qui in corde primo est, quique ex

sui natura dicitur esse anter duritiem corp ris s

176쪽

M C R D 3 s. 'ra' iis, & animae simplicitatern medius. Quamobre in corpore primus Iocus animae cor est, medius vero spititus . per quem deferuntur animae facultates per uniuersum corpus C5sidet autem anima toti corpori, & in medio, quemadmodum aransa telae, quet teneris pretpedibus omnia eXordiorum fila, occurrit ei ubi eiusde. opus, & virtus necessaria sient.

nibus meimbris eXples motum naturalem, vi

talern, vi animalem pro ut eXpediens est aut secutidum appetitum, qui motum corporis: sequitur, aut secundum rationem, quae ani amam imitatur.

Ris latis cordis sis, ct rhasis secundum '

O s T QI A M cordis principium motus esse ab anima ἰa satis clare manifestum'

est ; superest modo ii vestigare quat iis

sit eiusdem latio secundum mutationem. In qua inuestigatione apprime declarabitur, &t innotescet quae, & qualis sit cordis perfectio,& nobilitas. Subiiciendum autem primo est cordis motum naturalem esse, id est quasi co- sequens naturam,iseu animam inquantu ipsa est forma corporis, quaeq. manifestatur prius in eo tanquam in prima sede, in qua prinini Tenerant , .& primum moueris sui operis ha- Det persectione, & nobilitatem . Deinde est Minuad'ertendum,quod cordis conditio, α ιιι Ita propriς-

177쪽

o v v m o Y πProprietas est, Vt consequatur nobilissimum locu in corpore, in quo facile possit suae se mae nobilitate consequi, necnon imitari eam inquantum potest. T ertio supponendu est. quod nobilissima forma inter caeteras ala est.

q ab aliquibus philosophis uocatur una intelligetiarum,atq. secundu motum comparatur

ei in similitudine, qui cili motu disponit, rediare nobilissima atq. persectissima se

eundu hane similitudine et uocatur ala, quae motu suo cileste motum imitatur. Habetque sui motus locum, & sedem cor primu instrumentum inter caetera mebra totius corporis. Quod etnniuersi corporis coelestis motum, quantum ei possibile est, imitatur. Deficit aute motus cordis a in tu c Ii tanqua principiatum ut ita clicam ) a suo principio. Etenin

motus celi circularis, S cotinuus est, similiter 2 motus cordis. est et motus csli,q P accessu, recellum rebus Oibus principium, dc fine suaru motionii imponit, & sua continuitato construat ordine in motibus, si non sunt semPer, sic & motus cordis principium est oluminotionii, q in Oibus aialibus insunt. Id qἱ declarat Aran. dicens. Delectabilium omni uis tristium principium est in corde, in qu omnem sensum habere initium, suemq. de cernitur. Quare non est mirum cur de eo toe laudes coscripserint sapientes. Et fortasse tale fuit cncomtu, quia natura prouida su peram.

E. malium

178쪽

Eo Ru e s. t tmalium gfiatione , ut diutius uiuerent, fecit instrumentu, cuius motus esset cili motu imitaturus. Sed no simplex est,& circularis secudum uniuersum. Componitur aut eae tractu, Spulsu. Per que motu finis est,&principiueorii motuu, qui esse in aialibus cos pictu tur. Nec obstat Psectioni motus, i cor taliter moueatur,& sit instrumentu.Qua dissicultatem Psentiens Arist. inquit. Moues organice est, ubi principiu,& finis ide existit. Quamobreqcunq. pulsu,& tractu movetur talia esse debere, necesse est. In his. n.oportet sicuti circulo manere aliqd, unde sit principium motus,

necno cotinuetur, coseruetum. ad uita,neluna deficiat, ni si pereat alat, i quo motus est.

Differetia uero inter motu circulare, & motu cordis hec est. Qd circularis motus semp est absq. ulla itercapedine ad centru. Sed motus cordis hanc secti sere necessitate, ut intercidat morula quada iter eius pulsum,&tractu C et tem aliqui dubitat an motus cordis stinpleri

est,an copositus3 Cui dubitationi p supradicta rnderi pol. Na si motus cordis ita esset naturalis, ut esset simplex, tunc de necessitate sequeretur motu grauium,&leuiu. Neq. Ita copositus est,ut iplicet contradictione. Quare dice du est cor moueri duplici motu,& nocoposito, ad contrarietatem. Atque taliter hi duo motus simul mixti sunt, ut facile faciant inu motu possibile , qui q. tm distet a simplicitate

179쪽

, D n in s et citate motus circularis , quem imitatur, qui est ab eodem in idem, quantum per Prae algmorulam impeditur. Patitur. siquidem hoc

non inuita natura,nec pro inconuenienti reputatur , ut talis motus sit quodammodo ad diuersas partes , quae sibi inuicem uidentur contrariae, & ratio manifestabitur . Verum dubitatur prius an motus cordis distinguatura motu, qui proueniteX apprehensione, dc appetitu qui ab anima sensitiva oriuturi Cui dubitationi respondetur , quod licet actus sint diuersi a principio tamet eius motus, qui .est a corde proficiscuntur. Atque hoc pacto sinit iter distinguitur motus cordis a motu . Progressivo. Qui omnes motus diuersi licet sint per uniuersum corpus secundu proprios jactus distincti, clariores sint in uia memebro, obscurioresq. In altero, attamςn cunctia esuriuatur ad primum instrumentum, quo cor . Atq. causam habent, & principium ab ea forma, quae, dat esse toti corpori ut mo--ueatur, sed ut dictum est primo cordi secun- dum distinctionem, deinde caeteris membris, diad consequentia ut clarius,& obscurius mo- meantur, sed in oppositum uid*ntur ens me--dici iosi enim per distinctas opprationes, se-odus diuinctas intonum, motuumq.l faciunt.

i Exempli gratia desciente animali. facultate Potest remanere incolumis uitalis actio, sed inunteconuerso . Et vitalis actus ciι qui muturum cordis

180쪽

ce dis soncomitatur. Quo deficiente, deficie vita. Atque ratio huius dicti sumitur a philosophse dicente. Actus distincti distinctas arguunt formas. Formae sunt diuersae, igitur &diuerti imotus. Contra quam rationem Ita respondetur. Ait idem philosophus. Viuere uiuetibus est esse. Esse uero est a propria sorma. Quod si uita primum e st in corde, none dicendum quod cor primo uiuat Z Ratio est, quia primo recisit formam. Insuper licet dicaturi quoa deficiente animali facultate, adhuc remanet uitalis, adeo quod uidetur essedi in 'ae. Et P ato inquit quod Cocodrillus

adulta corde adhuc uiuit, sed depi rdito capite flatim moritur. Attamen non adhuc concludunt interitionem . Etenim non neSaturquod operationes diners ς non arguant diuersi formas, sed renuitur,quod in uno, & eodem corpore sint plures formae essentiales. In accidentalibus aute fori nis ordo est, Sc secudum, talem ordinem disponuntqr per uniuet simi corpus ita, ut actus unius non sit actus alterius . Quis enim unqua fateretur, manus

operationem es se pedis a & quae pedis est, ut . Linguae competat ξ Et nihilominus distincta sunt membra, distinctae actiones. Attame ab eo motu sumunt uirtutem omnes, qui primucordi ab anima commodatur, deinde ut di- ctum est) per ipsum cor Ctteris membris, ut sons rivulis, distribuitur. De eXemplo autem Platonis,