장음표시 사용
111쪽
hac ipsa epistola, u ut habeat qui sibi aegro assideat. succurrat in vincula coniecto vel inopi; is sed ut habeat aliquem, cui ipse aegro assideat, quom ipse circumventum hostili custodia liberet. Qui se spectat, rei propie P hoc ad amicitium venit, male cogitat:
quemadmodum coepit, sic desinet. Paravit amicuma iversus vincula laturum opem: quum Primum Cre puerit catena, discedet. IIae sunt amicitiae, quas temporarias populus appellat. Qui causa utilitatis assumptus est, tamdiu placebit, quamdiu utilis suevit. II ac re florentcs amicorum turba circumsedit: circa eversos solitudo est: ct inde amici fugiunt, ubi probantur. Hac re ista tot nefaria exempla sunt, aliorum smetu relinquentium , aliorum metu prodentium. Ne cesse est initia inter se et exitus congruant. Qui ami-
CuS USSe coepit, quia expedit, placebit ei aliquod
inratρομ υ. Vide et Plii lateti. de amore prolis in X p. 75, ed. Hiit t. si tamen locus ille sanus sit. 3Iuretus laudat Horat. I. Ser m. l. 8or Aut si ahquis eastis Ireto te assit, habeaqui Assideat , Iomenta paret , medi-eiam roget , ut te Suscitet, ae 3 eddarnalia , citrisque yr inquis. BaliL. ipsum. Sic ed. Mur. et ficu q. Rectius vero quem mse edd. Vett. tum m S. b. c. Par. a. b. d. et aliis: qiiod restitutum vi liin. Sch.
Jui se syeetat. Ab istis verbis Qui
ac spectat novani Epistolam incipiti ut anss. Par. a. b. d. et Arg. c. nou Arg. b. Selim. Qui causa titilitatis adstimytus est. Coinmodius . traiectis verbis titilualis causa perihunt Arg. b. c. et alii opud Ops. Qui . et assιιmyltis est , cuin ed. Rom. et sqq. tetiet noster b. et Par. d. Quae. . . adstin ta est ha-hcut Par. a. b. et Arg. c. Mh. Circumsedit reeepi ex Arg. b. Cιι e sedet edd. cum Arg. o. et Par. b. Gr msidet Par. a. d. Seli. Solιιtido est. Vulgo is gens solit. Oliosum epitheton ignoraul In s. nomstri b. e. et r. a. b. d. euin aliis. S.
- Notissimum illud Uvidianum rDonee eris felix , mullos numeriatus amisos; Tem 3 a si fierint nutila .
112쪽
pretium contra amicitiam, si ullum in illa placet praeter ipsam. In iluid amicum paro ut habeam pro quo
mori possim, ut habeam quem in exsilium sequar,' cuius me morti et opponam et impendam. Ista, quam tu describis, negotiatio est, non amicitia: quae adcommodum accedit, quae, quid consecutiara sit, SP ctat. Non dubie aliquid habet simile amicitiae allectus amantium: possis dicere, illam esse insanam amicitium. Niim quid ergo quisquam amat lucri causa Τmim quid ambitionis aut gloriae 3 Ipse per se amor,
omnium tiliarum verum Negligens, animos in cupiditatem forma o , non sine spe mutuae Curi latis, accen-
odit. Quid ergo 2 ex honestiore causa coit turpis asse ctus 2 v Non agitur, inquis, nunc hoc, an amicitia
Si tilliam in illa Nacet Praeter Psam. Vocab. pretium . quod post lacet interserebatit vulgo. igia oraui tu ,,ti, nempe iii terseol.ilum ab Ilomine, qni non auima. et tisset, til-ltim npiid Seneetim idem valere ac Iuιιι .iam, res ulla ; quemadmodum si Di ilier ntillum dicit. Pro nihil. In quid am cum Pu . Iu Arg. b. ex correct . sic legitur . Inquis ami--
cum Imro, quod habent i letique Gruinti: sed idi'm b. olim ha-IFuerat, In quid anticum rarus t quod etiam nunc est in Par. h. et ex alio ilein optimo codiee Nicotiano in lait
datur ab Ops. Inquit amicum Paroed. R. et mus. Par. a. d. sed in Par. a. primum fuerat Para . in ed. Von. est. Rettiles igitUr amictim Paro. in Arg. e. et ed. A. In quo amictim μα- ras. Quibus omnibus et inter se , et Cum fiequente oratione colla lis, videne aic fortasse Seneca seripserit et In
quid , inquis amicum Paras pNegotiatio est. Cic. de Natura Deorum lib. II: Amieitiam si adfruiativano tWiam referemus , non et it ista iamicitia , sed mercatura quam iam utilitatum suarum. Auli L. Amisiliam. Illam esse ias. amis.
illum ed. nuli L. quod primum in ed. Lipsiensi t Ioa reperi. Superiores
ψsam . etc. Sie edd. omnes. inde ab ed. R. nisi quod inter duo verba nune hoe particulam de interponunt, quam in sti etiam omnes aprios rant, et primus delevit Muretus. Tulliani sint aemulus. II inime vero expeditus loetis; evi nescio Anti ne medeatur optimi alioquin eodieis Nieotiani lo-ctio ab Ops. commendata I Non agitur, inquis, nune de hoc . an amicitia
Propter se ipsam a Pelenda sit. Immo Dero nihil magis Probandum est. Nirna si pro Ier se ipsam ex l.
Vor Iant autem alii codiees. Et Par. b. quidem si recte pereepi. ita ha het: Non agitur , inquis . nunc de hoc an amicilia mi, ter se lyram esPetenda
113쪽
propter se, an propter aliud sit expetenda; nam si propter se ipsam e X petenda est, potest ad illam accedere , qui se ipso contentus est. D Quomodo ergo ad illam accedit 3 quomodo ad rem pulcherrimatii: non lucro captus, nee Varietate fortunae perterritus. De - trahit amicitiae maiestatem suam , qui illam parat ad
bonos casus. Se contentus cst sapienS.
Hoc, mi Lucili, plerique perperam interpretantur: msapientem undique submovent, et intra cutem Suam cogunt. Distinguendum est autem, quid et quatenus vox ista promittat. Se contentias est sapiens, nil beato vivendum, non ad vivendum. Ad hoc enim multis illi rebus opus est; ad illud tantum animo Savo, et erecto, et despiciente fortunam. Volo tibi Chrysippi iaquoque distinctionem indicare. Ait, ei sapientem nullare indigere, et tamen multis illi rebus opus esse:
est. etc., omissis mediis, quae ni, Volo tibi Cliarsi pia eget. II ute- eisdem vertiis 3i omer se incit,iebant. Lus lite taciti t. non idem esse apiisl Noster b. vero . Non a g. ing. Stoicos: egero et indigere, i. e. ωιno de ae i. e. de hae ani et M. et ενυ ὀισθαι. diaria egere eum dicunt, Nam si , ete. Rursus I ar. d. xin qui ita e iret aliqua re, ut nrigat iros. ivq. nune de hoe , an amieuis ista imo, tot eius desiderimn non ferro Proyter aliud sit expetenda. Nam si, Possit: indigere atilem eum mullo, etc. Sie et Par. a. nisi quod post qui caret re aIiqua, qua uti scit. expetenda verbum dic adiiciat. De- quaeque utilis esse ei potest. Illud DI I te Arg. e. et ed. A. mm m. inq. est Stulti, ideo ille mali, ναυλου, lioenunc de hoc an amicitia . era eximii sapieutis, σπουδαιου. Noster liuidem Per se debeat. Nam si, et e. S. hoc disci lineis h. l. non observavit. Intra cutem suam. I. e. intra se. Η nuis te. Tuse. Qil. l. inulto Proverbiaile est, ut in Horatio Serm. mulius Plutarcii. in ribro de cominu I, 6, 22 : quoniam in propria non uibus notionibus ni versus Sio eos.
Pelle quiessem. Mart. Ep. III, t 6, 6 : Cf. Lipsius in Manud. IlI, Diss. II. memento Intra miliculam , eerdo, qui hanc Chrysippi dixtinctionem manere luam. Lips. - Seusus est: Plutarch. l. l. alsert: ως ου δεουται illi metiuntur sapietatem ex se suis- , tv Πυγται-οιραυλοι mali non que viribus, ideoque sapiens suh- egent, ed indigent . Cie. I ise. Us. m. etur. i. e. is , quem interpretan- n , 9. indigentia libido inexplebilis. tur, non amplius Lupiens haberi Ridi L. mcretur. Nulla re indigere. Sic ms. Arg. b. Et erecι Et recto iras. b. Sch. et tres Gruteri evm edd Poteram
114쪽
L. ANNAEI SEΝECAE contra stulto nulla re opus est, nulla enim roscit uti, sed omnibus oget . . Sapienti et manibus, et oculis , ct multis ad quotidianum usum necessariis opus est; eget nulla re : egere enim , necessitatis est; nihil necesse sapienti est. Ergo, quamvis se ipso contentus
sit, amicis illi opus est; hos cupit habere quam plurimos: non ut beate vivat; vivet enim etiam sine amicis beate. Summum bonum extrinsecus instrumenta
non quaerit: domi colitur, ex se tolum est. Incipit fortunae esse subiectus , si quam partem sui laris quaerit. Qualis tamen sutura est vita sapientis, si sine amicis relinquatur in custodiam conicetus , vel in aliqua gente aliena destitutus. vel in navigatione longa retentus, aut in desertum littus eiectu sy Qualis est Iovis, quum resoluto mundo, et Diis in unum confusis, paulisper cessante natura, a quiescit sibi'
ιι cogitationibus suis traditust Tale quiddam sapiens iacit: in se reconditur; secum est. Quamdiu quidem
illi licet suo arbitrio res suas ordinare, se Contentus est : et ducit uxorem , se contentus: ct liberos tollit, se contentu S : et tamen non vivet, si suerit sine ho
qii idem egere corrigere, ut Ops. voluerat, ex aliorum omnium cocta. Praescripto; sed non erat necesse. Nec enim, ut Clit siplius Pro suasuhtilitate inter verbum et distinxerat. sic Seneca inter egere et in ligere. Quod Chrysii potυδεισθαι erat . id Senecae perinde et indigere, et egere est : quod δεῖσθαι Chr3sippo , id Senecae h. l. est Uus
habere , et scire uti. Rulik. Eget nulla re. Vulgo feci eget, invitis msstis, qui nou mngis particulam autem agnoseu ut, quac liv. Seq. viilgo inserta erat. Subiectus. Sie. russ. Omues et edd.
ante Erasmum, qni primus subiectum vulgavit. Ruhk. Qui lis est Ioris. . . traditus ' Stoi-
eorum dogma est es. Lipsit Manlid. in Pitysiol. II. Di . uu et omnia
consti gratione in ae nit- quando conversum iri. Λit igitne Noster, sapientem ita vieturum in solitudine, si res ferat, ut lovein exi gito illo tempore, quo conversis in se omnibus , ideoque et diis . Paulisper a generatione cessat. Heracliti
fuit illa opitiio. quam Stoici ad Pla
veru ut. aeterum suum sapietatem
Iovi a iiDilasse Stoicos constat. R. Sir contentus. Vtrobique vulgo Post
115쪽
mine victurus. Ad amicitiam seri illum nulla utilitas
sua, sed naturalis irritatio. Nam, ut aliarum nobis rerum innata dulcedo est, sic amicitiae. Quomodo solitudo in odium est, et appetitio societatis quomodo hominem homini natura conciliat; sic inest huic quo-qDe rei stimulus, qui nos amicitiarum appetentes iaciat. Nihilominus, quum si micorum amantissimus, qtium illos sibi comparet, saepe praeserat; omne intra
se honiam terminabit, et dicet quod Stilpon ille dixit, quem Epicuri epistola insequitur. Ilic enim , capta
patria, amissis liberis, amissa uxore, quum ex in Cendio publico solus, et tamen beatus exiret, interroganti Demetrio, cui cognomen ab exitio urbium Poliorcetes suit, u numquid perdidisset 8 omnia, inquit,
hona mea mecu in suntl o Ecce vir, sortis ac strenuia si is
ipsam hostis sui victoriam vicit. Nihil, inquit, Perdidi: dubitare, illum coi git an vicisset. Omnia mearn ecum sunt: iustitia, Virtus, prudentia, hoc ipsum . nihil bonum putare quod eripi possit. Miramur animalia quaedam, quae per medios ignes sine noxa corporum transeunt: quanto hic mirabilior vir, qui per serrum et ruinas et ignes illaesus et indemnis
se contentus repetitur verbii m
qtiod delevi Cum m . Ad amicitiam fert. . . irritatio. lnliis Noster nobiliori Stoicorum parti accessit: suere enim 'Itioque, ii ui amicitiam propter utilitatem peten inmesse Censent. Cons. Cie. de Fin. tu , 23. Rubk. Ouomodo solitudo in odium est, et
V eliιio foetelatis etc. Ex mss nostris restitiai locum, corruptum vulgo et
in 'erite interpolatum. Schw. Ruli L. et Lipsius sic proserunt hunc locum, ιιomodo sol tudo in Ddio est, sic inritacediue a melicio societiatιν. modo hominem homini natura conet
μέ etc. - Deleliam velim alterum ιγι
modo ; sic planior orntio flueret. TYP.
116쪽
r ova siti Vidses, quanto facilius sit totam gentem quam unum virum vincere 2 Haec vox illi communis est cum Stoico: aeqDe et hic intacta bona per concrematas ut hos sev t. Se enim ipse contentus est; hoc felicitatem suam sine designat. Ne existimes nos solos generosa verba iactare: et ipse Stilponis obiurgators Epicurus , similem illi vocem emisit; quam tu boni consule, etiamsi hunc diem iam expunxi. G Si cui , inquit, sua non videntur amplissima, licet totius mundi dominus sit, tamen miser est. D Vel, si hoc modo tibi melius enuntiori videtur id enim agendum , ut non vel bis serviamus, sed sensibus : niui Ser CSt, qui se non beatissimum iudicat, licet imperet mundo. D Vt scias autem hos Sensus esSe Communes . natura scilicet dictante, apud Comicum invenies :Non est beatus, esse se qui non putat.
, Quid enim res seri qualis status tuus sit, si tibi videtur malus 7 . Quid ergo I inquis, si beatum se dixerit ille tu i 4, iter dives, et ille multorum dominus, sed plurium servus: beatus sua sententia si et 8M Non, quid dicat, sed quid sentiat, rescri: nec, quid uno die sentiat, sed quid adsidue. Non est autem quod eccavis, ne ud indignum res tanta perveniat. Nisi Sapienti, sua non placent: Omnis stultitia laborat sa- si idio sui . Vulo.
tibi debitum iam persolvi. Sunt qui male ite bene exacto die intelligant. It Si citi. . . miser est. Meminit huius sententiae Epicuri Diogen. Laeti. X. Isto, tibi vid. Menag. qui Aelian. V. H. IV, 13 laudat. Rub . ud Comi m. Vulgo ard metam
mmiatim. Mediam vocem ignorat u ster b. S. - Comteum, Publium Syrum. Laudat Gruterus Erasmi Adag.
117쪽
Sol utinem , ut amet, hortatur. Quam etsi hominibus multis et iis im rudentibus titique non suadeat , quoniam malo iis et incommodo esse Potius soleat, quam utilitati, Lucilio tamen, qui me cui multum sidat, potissimum commendandam esse Pulal.
In salute, et bona mente con aranda sit illa OccuPala. Quare monet, ut nonnisi ea, quae eo mcctant, L cum roget. Quibus monitis bene annectit Athenodori dictum'. Nihil Deum roges, nisi quod rogare Possis Palam.
Sic est, non muto sententia in: suge inultitii inem, suge paucitatem , suge etiam unum. Non habeo cuin quo te Communicatum velim. Et vide quod iudici uitim cum habeas: audeo te tibi credere. Crates, ut aiunt, huius ipsius Stilponis auditor, cuius mentionem prior epistola seci, quum vidisset adolescentulum Secreto ambulantem, interrogavit, e quid illic solus saceret -Mecum, inquit, loquor. - Cui Crates: Cave, inquit,
od iudieium meum habear. Id est, quid de te ego iudirem. vel qtiid de
Etiamque noster b. et Par. b. tenen1 quod , xe t vitiose habeo scribunt, quod paulo ante recte suo loco stabat non hiabeo cum quo te et c. sed ibi tu nostro b. perperam in sin bes mutatum est. quum L. l. mulari debuisset. Quod post ista Groii Ovius iii su eod. inserta duo verba reperit, mitii haeretis; quae ille ex tibi haereas cor rupta censuerat ; suspieor seribere νο- luisse libratium mulli militi eo- dices praeseruiit habeas , quod erat scholion iid vitiosam scripti tam habet speclvus, quam idem codex hoe loeo Praeserebat. Caeterum et alibi in m M.
coii filii di verba habere et Laere1 e iam notavimus ad Ep. vi It. Stain.
Crales r Cyn tus philosophia , The-hantis, Aseolidi filius. Diogenis di seipulus. Anno eiret ter 325 ante Christum florebat. Inter sucis discipulos Zenonem habuit a quo Stoici otii suut. Riabk.
118쪽
L. ANNAEl SENEC1 Erogo, ct diligenter attende ne cum homine malo lo-2 qua visi is Lugentem timentemque custodire solemus, 1io solitudine male utatur: nemo est ex imprudentibus, qui relinqui sibi debeat. Tunc mala consilia agitant; tunc aut aliis, aut ipsis sutura pericula struunt; tunc cupiditates improbas ordinant; tunc , quidquid aut metu, aut pudore Celabat, animus exponit; tunc audaciam acuit, libidinem irritat. iracundiam instigat. Denique, quod unum solitudo habet commodum, nihil illi committere, non timere indicem, perit stulto:
F ipse se prodit. Vide itaque quid de te sperem, immo quid spondeam mihi spes enim incerti boni nomen
cst : non invenio clam quo te malim ESSE , quam te-Cum. R. epeto memoria, quam magno animo quaedam verba Proieceris, quam roboris Plena. Gratulatus sumi, Potin iis mihi, et dixi: non a suminis lubris ista vene-
ρ ιIentibus. I. e. philosophia non stucliosi , Bene laudat Lipsi iis Antisthenem, qui interrogatus: eluid ex philosophia secisset tueri y tespondit: Posse mecum loqui et versuti το Ουγασs Ei ἐαυτωnP. Diogen. Laert. VI, 6. Contulisse nou poetiitebit Horati Serm. I, , t 33sir l. Sextii egregium exemplum lin-hcs ny. Nostrum III, de Ira. 36, a. Cf. Cic. de Uisie. III. l. R. I vonit merito ex mutis restituit Bul L. pro e romit , quod quidem
nou ut ait Erasmus ex mulecti ra Posuerat, sed ex Erasmi co ite-etura te meest iu coutextra posuerat Nia relus. Eodem vero h. l. idem nuli L. uou in in iis temere aliam cui ieeturam Grouovii recepit, Proxime
Novius ceusu viat, tucliolus lubri cuο- atri quidem et Parisienses omnes ignorant: nee manus scribere debuerat is, cuius ex calamo istud primum manavit animvs ; scit . ex scholio , quo inclitabatur, ad verbum celabat subintelligi idem voeab. animus , quod delude verbo exponit adiectu ni est. Ex simili scholio factum videtur, utiti ed. Rom. et inde iii tiliis ante Lipstrum γ voenb. animus ante celiabal Poueretur. Schw. Quiam roborιs ylena Sic mg. b. quod praetuli vulgato puanti rob. H. Seli a Non a summis labrιs : proverbialis
loquendi ratio de iis qui leviter rem traciant. Inde ἀπο δογματ6,v et ἁποῖ Ξιλωυ λαλιιυ sibi OPixon intur: vid. Epictet. Diss. II l. 36, 7. CL EI . xx. Similiter dieehatur proprie de iis, qui in mortis limitie constituti sunt: senilis uia ima tu pii in is labiis est. Ep. xxx. 33. Gainck in Misc. Adveis. ι , 6, ιν. 3oa. Ruhk.
119쪽
runt; linbent hae voces si iii Iai non tu mi iste homo non est unus e populo ; ad salutem spectati Sie loqueres sic vive: vide ne te ulla res deprimat. Votorum tu O- .irum veterum licet Diis gratiam iacias; alia de integro suscipe: roga bonam mentem, bonam valetudinem
animi, deinde tunc corporis. Quidni tu ista vota saepe facias 2 Audacter Deum roga: nihil illum de alieno
rogaturus es. Sed ut more meo Cum aliquo munusculo epistolam mittam, verum est, quod apud Atlim in odorum inveni: ec Tunc scito esse te omnibus cupiditatibus solutum, quum eo perveneris, ut nihil Deum iroges, nisi quod rogare possis palam. . Nunc enim quanta dementia est hominum i turpissima vota Diis insusurrant: si quis admoverit aurem, conticescent: et quod scire hominem nolunt. Deo narrant. Vide ergo ne hoc praecipi salubriter Possit: sic vive cum hominibus, tanquam Deus vident: sic loquere cum Deo, tanquam homines audiant. Vale.
Bonam mentem. l. e. stoice, rectam a. Perfectam rationem, menteis heue
eruditam, iudicii sanant. Eadem serme oecurrunt iam apud Platon. Aleth. l. Riah4. ne abest a plerisque edd. . enodorum vide de hoe philosopho stoico, amico Marci Catonis Uticensis, ad Q. lli, i, de Tranqiiii liiale Antini. Ria kνf.
Tunc stato... Patam. Sublimis sen
38. ll, i. Horat. I, Epp. IG. Martiat. l, o. Pythagoreor im prueficristi uni Irtara voee precandum esse Ῥεῶ --γης ευ ρομαι νι in ου rix disce ex Cloisinentis Alexande. Simmat. lihe. IV. prope suem. Hoe ematum et Macro-hitis Saturnal. I, i . p. 226 Bis'. tan quam Praeceptum Philosophiae se- unctiim ustert. ln haee eadem sereineidetat Gatuck. ad M. Antoniti.
P. 33, 7. VPtonusque ad Epiet. Diss. Arriau. III, 33. I. Rufi .
120쪽
QVID VALEAT sAPIENTIA AD EMENDANDA VITIA.
Lutatii amicum, qui se M svientiam comρOsuerat, laudans, rubuisse narrat. Quia occasione utitur, de rubore quaedam ase ferrardi. Esse autem , alit, ruborem Pudoris signum idque egregium, quod adeo fastientem et constantissimum virum sequ-tur : comparare tamen interdum quoque in nullis, ibique esse mali notam. Clausulam inicis dictum Epicuri: Eligas tibi uirum bonum , quo Meliat invectante Misas. V. D. XXV.
ILocutus est mecum amicus tuus bonae indolis; in quo quantum esset animi, quantum ingenii. quantum iam etiam Prosectus, sermo primus ostendit. Dedit nobis gustum , ad quem respondebit: non enim ex praeparato locutus est, sed subito deprehensus. Vbi
se colligebat, verecundiam, bonum in adolescente signum, vix potuit excutere: adeo illi ex alio sustusus est rubor. Hic illum, quantum suspicor, etiam tuum Se confirmaverit et omnibus Vitiis exuerit, sa a Pientem quoque sequetur. Nulla enim sapientia na-
In profectus. Bona voluntas mores Iue egregii, deinde vires hune animum ex olendi. tandem ipse earum laudahitis usus intelliguntur. Ruhk. Dedit nobis. intersertam vulgo partieulam enim iguorant mssti. S.
Gustiam ... TesPondebit, vita fina se
quente estietet, ut bona de eo concepta spes expleatur. RuhI. seeolligebat , Mereeundiam etc. Sic ex vet. cod. eorrigendum monuit Erasmus in APPend. Pro eo, quod in dit. vett. legebatur. Ibι se colligebat vere radia, quod ipsum et mssii AErg. et Par. Linqile tenent. Muretus, reliquam adoptatis Erasmi emendationem, insuper uescio qua auctoritate collegit edidit, pro colligebat. Seli . Adeo illi... rubor. Laudat Lipsius Diogenis Cynici dietum in iuvenem,
Iuem eruhescere viderat: conside, talis virtutis est color, ast. Diog. Laert.