L. Annaei Senecae Opera omnia quae supersunt ex recensione F. Ern. Ruhkopf. Tomus primus sextus

발행: 1828년

분량: 662페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

141쪽

Demus itaque operam, abstineamus os sensis. Inter-6 dum Populus est, quem timere debeamus; interdum, si ea civitatis disciplina est, ut plurima per senatum transigantur, gratiosi in eo viri ; interdum singuli, quibus potestas populi, et in populum, data est. II os

omnes amicos liubere, operosum eSt: Satis est, inimicos non habere. Itaque sapiens nunquam potentium

iras provocabit: immo declinabit: non aliter quam in navigando procellam. Quum peleres Sicilium, tra-σiecisti Delum. Temerarius gubernator contempsit austri minas ille est enim . qui Siculum pelagus ex-nSPeret, et in vortices cogat): non sinistrum petiit littus, sed id, quo propior Charybdis maria convolvit: at ille cautior po Pitos locorum rogat, qui aestus sit, quae signa dent nubes; et longe ab illa regione vor

ticibus infami cursum tenet. Idem facit sapiens: n cituram potentiam vitat, hoc Primum cavens, novit avo videatur. Pars enim securi tutis et in hoc est , ,

non ex professo eam petere; quia, quae quis sugit,

. . Vulgo febrem .... torrentem. Sch .m ρlurima per senatum transigian

tiar. Hoc tunc temporis ex Tibelli instituto Romae fiebat, eomitiis in curiam e campo translatis. Ruhk. Gratiosi in eo Oiri. Sic plurimi eodd. op. Piueian. Modium ei Gruterum. At Erasmus a l. gratiosi timeantur in eo Miri. IluLb. Singuli, magistratus.

traiectione steli in Stelliam quae italiae adiacet, et Charybdi, quae Siciliae est, infami: in sesiissi ilia navigiis Charybdis, gurges mirae Pr Duditatis, in quem aestus sieti uatibrepta ahsorbet, et isagnieula ud ilius Tauromenitarum eiicit, quod hae de causa Copriam quasi exere- ruenta voeabant, Strabone refereute VI, a. 3, P. 258 , ed. Lips.

2 lata sinistrum. Vbi Sulla est, versus Pelorum. Virgilius: Deatrum Sedi lia Litus, laeseum implacata Cha- νγ bdis, Obsidet. Quod ita est Siciliae re Pectu . et si quis ex ea solvat. Atqui ex Italia laream Seyllam habent, dextram Charybdim, si media utrius. que, ut solent , nautae leuent. Ibus. Aestus sit) Aestus acce Sufi, C Cluver. Sieil. ADtiq. I, 5. Ruhk. - optime vertit Lagrange: G dι-

reclion des cotirans.

Pelere orauium est codd. lectio, quam IIureius mutavit in fugere. uescit, unde. Lipsius ait: ἀ selitentia ex illo eadem elicitur: non petendum palam securitatem , quia sic videin ur

142쪽

L. ΛNNALI SE NEC Edamnat. Circumspiciendum ergo nobis est, quomodo a vulgo tuli osse possimus. Primum nihil idem concupi Scamus: rixa est in te P competitores. Deinde nihil habeamus, quod cum magno emolumento insidiantis eripi suis sit : quam minimum sit in corpore tuo spoliorum i Nemo ad lita manum sanguinem propter ipsum venit, aut admodum pauci; Plures computant, quam oderunt: nudum latro transmittit; etiam in obsessas via pauperi Pax QSt. Tria deinde, EX praeceptione veteri, prae Standa Sunt Ut vitentur: odium , invidia, contemptus. Quomodo hoc fiat, sapientia sola in On-sti abit. Disticile enim temperamentum est; ver D dumque, ne in contem P tum nos invidiae timor transferal; ne, dum calcare nolumus , Videamur posse culcari:

si agere polei tes sui dueendo nos et icinos eud γ : quod est tacite eos da- nnare. . Gruterus tamen Auspica ha - iir ali lii id deesse . quippe post 1 e tere habetitur in aliquot uiss..: Nontiost ae Prouessionis , Mulgi sui res DPl clere quia quae , etc. Sed hae everba destitit tu L. rvteria uis aliis ille ,

at Ruli L. habet , Vmmum nihil inde

ut iam a P. Erasm. Griit. Modium illud unde non exstet, quod et Lipsius, cuius libet optimus habet nutii idem, dei cudum ceuset. Fauam lecti memnon putaverim cum Graitero Sensus est sutis manifestiis: nιhit inde l. e. a vulgo concupiscamns , a qii a ri a oritur, s. qui rixae Ansam dat. Ri Ak Doliorum. I. e. quite tibi eripiant,

ut spoliortiria loco lici beant tir. Plures comμulant, quam Nd runt. id est, lucrum ex eo facinore eveH-turum proponit ut: et ideo magis, qualia odii ergo, suscit, iunt. Si licca de Beues. V, 17: Quotusquιsque Ma ris ori imae mortem timet, tit non nimiely Argute; ut non sint ut et initide lucello ab eius morte cogitet.

Obsessa se . n latroni hi s. Imaece tione j Praece repone ex iussi is citu ciis et edd. ante Lips. Schw. Temyeramentum. I. D. mradus. ea utio. Plii Iosopitia haec si indet. titu Capessenda ruptibi. omnino ra C da fi . et traii lud te modesteque Philosophia ui tractes. Ruhk.Dtim erat De noliamus. Vni est veram ibi visa usi Laee seti plura, a Modio

143쪽

multis limendi attulit causas, timeri posse. Vndi quo

nos reducamus : non minUs contemni, quam suspici,

Ad philosophiam ergo confugiendum est: hae lit- ιο terae, non dico apud honos, sed apud mediocriteo malos , insularum loco sunt. Nam serensis eloquentia, et quaecumque alia Populum movet, adversarios habet : haec, quieta et sui negotii, contemni non potest; cui ab omnibus artibus , etiam apud Pessimos

honor est. Nunquam in tantum convalescet nequitia, nunquam Sic Contra virtutes coniurabitur, ut non philosophiae nomen venerabile et sacrum maneat.

Caeter uim philosophia ipsa tranquille modeste I De ii tractanda est. ει Quid ergo 2 inquis , videtur tibi II arcus Cato modeste philosophari, qui bellum civile sententia sua reprimit 2 qui surentium principatu numis medius intervenit 2 qui aliis Pompeium ollcndentibus, aliis Caesarem, simul lacessit duos 7 Potest aliquis disputare, an illo tempore capessenda fuerit sapienti respublica. Quid tibi vis, Marce Cato iam non agitur de libertate; olim pessumdata est lquaeritur utrum Caesar. an Pompeius possideat rem publicam. Quid tibi cum ista contentione 3 nullae iaPartes tune sunt. Dominus eligitur : quid tua , uter

pridem commendata . et a Gronov. recePla, quam ea n dem ex lithet D sto Arg. b. Ruli Lopsius ealcari tenuit, titilla ue nota quidem ni ieeta. S. Infidarum loco sunt. Dignitalem et socii ritu tem Praestant: omnes quippe Aacris rebus operam d.ini I ropter insulas quax gerunt, sacri et inviola-hiles. CL ad Helviam xl II, R. MoMel. Mersarios habet. Sie mssii et e litiones veti. Vulgo moDent .adse marium habent. S.

Ab omnibus artibus e philosophiae

144쪽

vincat 7 potest melior vincere; non potest non peior esse, qui vicerit i Vltimas partes attigi Catonis ; sed ne priores quidem anni fuerunt , qui sapientem in illam rapinam reipublicae admitterent. Quid aliud

stiam vociferatus est Cato , et misit irritus voces, quum modo per popidi levatus manus, et obrutus sputis, ct portandus extra forum traheretur, modo e senatu in carcerem duceretur 3 Sed postea videbimus, an Sapienti opora porclenda sit: interim ad hos te Stoicos voco, qui a Popul dica ex Clusi, secesserunt ad colendam vitam , et humauo generi iura Condenda, sine ulla potentioris olfensa. Non conturbabit sapiens publicos mores, neC Populum in se vitae no Vitate Convertet. Uuid ergo 3 utique erit tutus, qui hoc propositum se luctu Pr Promittere tibi hoc non magis possum , quum in hornino temporanti honam valetudinem : ot tamen facit temperantia bonam valetudinem.

i Periit aliqua navis in portu: sed quid tu accidere in medio mavi credis I Quanto huic periculum paralius

sententiis fieri solet. CL Gruteri et Scitolii Ul,ss. V. si , elui legit: melior

ἐιor, qui vicerit. Confert Epigr. I, 8, cle Docicitii dogmate. Ruhh. - Potest ex liis duolitis melior

cit. non potest dum vicit. Nam victor

tiam elieiet adhuc repressam. Plane idem in Lucano . tul ii,sum liuite Catonem, Brutus ubi dissuadet Pariter hello interesse. Uuod si Pro legibus arma Ferre itisent patriis. libertatemque lustri , Nunc neque Pom eii Brutum, neque Caesaris hostem, Post bellunt υictoris habes. Lipsius. RUinam remistieae. Vere: uam litue Caesar, illuc Pompeius. Vati-- Ditis. Curio, alii distratie hutit, diripiebant. Mureius inmen ruinam maluit praeter libros. Lρsius. Sed postea videbimur. H. e. vlias, alia eii istola, aut alio scripto. Ruti . Ad hos te Stoicos a meo. Sic quidem editti veti. eouscutientibus msstis: iit recte videtur Muretus vi cm Simeoahiecisse, ut e scitolio acticitam. Schw. - RuhL. abiecit ipse vocem Stoicos et haec verba ait speclare ad eos, qui factione quadam iniuri republica exclusi Philosophiae se tradiderunt, ut Cicero aliique, qui otio fruentes de genere liuiuauci scri

ptis suis bene merueruui. In medio mari , ed. R. Cum m .

145쪽

soret, multa agenti moli cratique, cui ne otium quidem tutum est' Pereunt aliquando innocentes; quis nega ty

nocentes tamen Saepius. Ars ei Constat, qui per Ornamenta porcussus est. Denique consilium, rerum omnium sapiens, non exitum, spectat. Initia in potestate nostra sunt: de eventu Fortuna iudicat, cui de me sententiam non do. At aliquid vox attonis an

seret , aliquid adversi I Non dominatur latro, quum Occidit

Nunc ad quotidianam stipem manum porrigis. Au- sarea te stipe implebo; et quia sacta est auri mentio, a Ccipe quemadmodum usus fructusque cius tibi csse

Arg. b. et al. Insice te viligo, in medio

maris. S. Ars ei constat est. Etiamsi gladiator Pugnans cadit, inmen inter

nitis peritos numeratur. Ornamenta l. e. saleam, loricam, scutum, quate-

mis gladiatorem ius trium t ad pugnam.

eodcl. repositum, quum non uullae edd. habent initium. litit. L. Cui de me sententiam non do. Non eam ad mitio in consilium ut deliberem tu id agendum sit , eam pro nihiloliab eo in statuenda agendi norma. AN. t. Vulgo asent. Fit turim eo amo te dedere mss. Ang. et PaV. cum ed. A. S. i) Non dominatur latro. quum O . Viligo omnes mssti editique , non uiam natis V . etc., haud dubie eorrupta scriptura: ubi me ad Weriit, quod, qiritui damlinare, inserta P littera, Constanter alias seri hant codiees

Nostri et editiones veteres, li. l. illa y littera i a nullo libro compareat:

itaqne 3 mn dominatur eorr Igendum putavi. atque ita scripsisse Senecam mihi persuasi. sententia hutiis modi rincidere latro etiam sapientem Iiω-

est: sed non ideo est aut fu dominu εriusdem: sapietis e vim, solus liber,mdlum dominum agnoscit. I to dominatur veteres librarii domnia ιιιν scribere potueront, aut da tiar, iit domnus aut dῆus pro dominus. Schw.

Ruli. Opsius qui, ut eae teri edidit

damnatur, se cum Geoncivio et Lipsio uon videre quo spectet verbum illud, eonfitetur. G novius Putabat

esse seribendum non damnat, . e. latro potest occidere, non damnare.

seu e sicere iure caesum videri , qui latrocinio periit. Sic locum intellexit Laga auge qui vertit: υoletirqui massas sine est-il vn juge qui me eondam ne Z Longe potior hac coniectura videtur Schw. correctio, quae integrum restituit auctori sensum titia mutata littera. Nunc ad quotidianam stipem maritim Porrigis. Bene vertit Lagrangerri et Ois deis troire main s 'ouνrir I Oursa recelte Durnalicre.

146쪽

L. ANNALI SENECAE gratior possit. ει Is maxime divitiis fruitur, qui minimo divitiis indiget. D Ede , inquis, auctorem. Vt scias quam benigni simus, propositum est aliena laudare: Epicuri est, aut Metrodori , nut alicuius ex

illa ossicitia. Et quid interest , quis dixerit 7 omnibus si dixit. Qui eget divitiis, timet pro illis: nemo autem sollicito bono fruitur; adiicere illis aliquid studet :dum de incremento cogitat, oblitus est usu S; Pationes accipit, sorum conterit, kalendarium versat, sit ox domino procurator. Vale.

Is maxime. .. indiget. Easdem sen

tentias et Socrati proprias suisse constat. Vid. Si ob. Serm. XC sq. Si milia sunt illa Epie uri ap. tu utar h. T. X, p. 23 Hiau. ό τις αἴριου

gae simias.

Pro ostιtim est aliena laudare La grange vertit: I'empniante Imu ' uous n/aer. Noli liuidligitnus quomo locum auctore consentiat: sensus est: Senecam Stoicum alienae scholae tolerantissim uin esse , qui Epicurum audet. Rationes aeeipit. Qui divitias augere studet. de tigia recto non cogitans, rationes necipit ab iis, qui pecu viam suam ad intui stravi. RuhI. Fortim e teret, frequentat tanqu. in1 negotiator: ibi enim mensarii, nrgentarii et nummularii tabernas sua liabebant. In soro et de mensae scriptura magis quam ex arca domoque , vel cista . pecunia numerabatur Romae, ait Domitiis nil I erent. AdeIμh.

Kalendarium. liber pecuniae foenebris, quae per Kalendas, tuterdum tamen etiam per idus mensisse literilis exigebatur, solvebaturque. Vid. Epi,t. Lxxxv II, 6, qui locus egregius cum nostro contendi meretur. Ruhk. Fit ex domino me υ ator. TlieoCr tus idem iam dixerat a P. StOh. Serm.

XVI. p. 335 Seliciis. Θεόκριτος τους

147쪽

DE CORPORIA EXERCITATIONIBUS.

Valetudinem animi cum cura corporis coniungendam suadet, sed sta, ut non athleticα fiat, tamque nos cogat cormoni, quod talis labor exhausit, alendo et restituendo omnem DP ram n α- sare. Iam Mero como is exercitatio sit Iacilis et brevis, pracorpus sine mora laxetur, et tempori parcatur. Sana hauia dubie praecePta , quiae postea Gaianus, et quae cum sequuta est schola Salernitana, recte repetioli. Exercitationes Vtiidem comoris, quas natura homini suadere solet, mox bolla in usum suum conuerterunt, idque iam temPOre heroico: deinde Cretenses et Spartanos his militaribus sitidiis maximam Ορeram imPendentes, caeteri Graeci sequuti suyerarunt: tum pugilatus et Pancratium, quod quidem ex lucta et Pugilatu comρObilum crat, a 'ud omnes Graecos, praeter Lacedaemonios , in honore esse comit , gymnasia ubique exstructa, Mictus Mol sumtus praebitus Moenibus, qui se Mitae athleticae traderent, atque duro gymnasiarcharum imperio subiicerent, tum praemiis, honoribus prope dioiuis, oictores a ciuibus ornati. Mox atit m artisicia multi plicia eaque subtilia et di milia inventa fiant, quibus vera ars ς mnastica Paullatim defecit iam AristoPhanis temPore , ὐM. ei. mb. 985-Io54. Itinc ars M mnastica, quae ad comora -- celsiora, robustiora. Pulchriora, Et duriora reddenda re erea erat, in Athleticen est desexa, quae tale vitae gentis Praescribebat , ut corPorci iuMenum et Diruriam quam is validiora quassari atque debilitari necesse esset, omni quippe viMendi eorum modo contra naturae leges instituto. Inρrimis autem hoc me-ctabant Θmnastae, tit Athletae nil nisi btibialia alqtie Praescrtim suilla carne rescendo, nolentes Molentcs unde αυαγκαιο αγικhaec Mila dicta est saginati. robur et Obesitatem acquirerent, ut quras is adυersarios uelicere, eorumque ictus sustinet E POSSEnt:

r idis aetate peroulgatum erat, Athletas esse s m nolentos, tam

dos , atquc Pnrtim aptos ad belli pacisque oscia Perogenda.

Pori asstrat tumen et hiare pria. a ars nomiam. Cf. Meiners in Commentiali. Soc. Ileg. Gottingeniis Tom. XI. Clausula ab Epicuro est: ne Mitia in fialiarum feratiar, uti sititii Dciutu: seu prache libus bene tito c. Et haec sententia egregia,

148쪽

3los antiquis fuit . usque ad meam servatus ne intem, primis epistolae verbis adiicere: ec Si vales, bene est; ego valeo. D Recte et nos dicimus: Si philosopharis ,

he ne est. Valere enim hoc domum est; sine hoc neger cSt animus. Corpus quoque , etiam si magnas habet vires, non aliter quam suriosi aut phronetici validum est. Ergo hanc praecipue valetudinem cura : deinde et illam secundam, quae non magno tibi constabit, si1 Volucris bene valere. Stulta est enim, mi Lucili, et

minime conveniens litterato viro, Occupatio e Xercen

di lacertos, et dilatandi cervicem, ac latera firmandi. Quum tibi felicitur sagina ccsserit, et tori creverint;

Mos antiquis fuit. Pliinus, mi. I, xi: Vel solum illud scribe.uude Priores inejere solebant: si υ les , bene est ; VO υialeo. l. i PS. Sine hoc aeger est animus: Dum quii, litto sopitiae studio se itoli iradidit, ille aegrotat, e sententia Stoicolum.

cile correctus a Scit ei ςhaelisero.

Siniplieici talis lio ino ὀ πολυς vocatur sub initio colamentarii ad Epiet.

l. titiale. nihh. Si iwι. eris bene υalere. Se iistis est si alii ino volueris valere . si sapieus cs, , corporis holia valetudo uoti tibi mn gno constabit: hanc enim ut oblineas, non iudigebis istis gymnasti eis exercitationibus litterato vito itiinime eou venientibus; sed brevibus sicili-hiisque ex eici lationibus quas de ii Ct PK Praecipit uo, ter. Τὸ haud quod sui ι.ε est, noli nil posterius valetudinis genus. scilicet corporis valetudinem refer, ut mos latinorum scriptorum mouebat, sed ad prius genus valetudinis, sc. vuletudinem auimi. Stulta est enina. . firmandi. Haec

videlicet exercitationibus gymnicis conse pii studebant, ut lucta et pugi-

149쪽

EPISTOLA XV

nec vires unquam opimi bovis nec pondus aequabis. Adiice nunc, quod maiore corpori S Sarcina animus eliditur, et minus agilis est. Itaque, quantum potes, circumscoibe corpus tuum , et animo locum laxa. Multa sequuntuP incommoda huic deditos curae: pri-amum exercitationes , quarum labor spiritum exli aurit, ct inhabilem intentioni ac studiis acvioribus reddit; deinde copia ciborum subtilitas impeditur. Accedunt pessimae notae mancipia in magisterium recepta , homines inter oleum ci vinum occupati : quibus ad votum dies actus est, si bene desudaverunt, si in locum eius quod es duxit, mullum potionis altius in ieiunio iturae regesserunt. Bibere et sudare, ita cardiaci est. Sunt exercitationes et faciles et breves , .

Sagina cesseria. Nam attiletae certo victu utebatatur, corpori viribus I uir augendis. Lipsius. Tbi tori. I. e. caro tendoque in

Iacetiis et pectore. Ri hk. imi. I. c. pingitis: sie dieti sunt. hoves altiles ad Micrificia Publica sa- ginati. Varro de Re rust. II, I, 2O, P. 161 Bip. Ruhk. Nee tondus aequabis. Sic inter veteres Plii Iosoplius. glorianti ei idam quod maxime viui capax esset: Etiamsi

plus liaurire posses, respondit, tamen dolio vincere e. Primum eaerelliationes, sequuutur.

Ruhk. iritum. Vires animi. Deinde. .. impeditur. Horatius Prius id eiu dixerat lib. II. Serna. 2, FS. 7, 3: Quin corpus onustum uestertiis υttiis animum quoque Praegi Mat una, Atque astigit utim odii inae Particulam au 'ae. Comparat et Seboilus Obss. I. R. - Et Ariston scite Athleias ossi nil Iubui το ς is sυμ μος λιπαLωυς καὶ colu mi is quae sunt tu symnasio. paritur nitidos et saxeos. Sic et Diogenes cynicus. qui interrogaliis. qucive Athletae sere sine se usu . aut me .lia essent , quia , inquit , ex suillis et bovillis ea milius eo ust aut . Versu proverbialis λεπτου οὐ νοον, Venter I inguis metitam non gignit lenuem. Lipsius. Subιι litas. Voca b. ab Erasmo adiectu tu , ignota ut meliores lihri. S. Accedunt. .. Oc Pati , grace uti in agistri. iique servi, quorum in Pelio te troiles, nullative alia re, ut si uu geniti se et sagi ualidi si uilio in sumus. Rulia. Potionis altius in leurnio iturae. Sic Pi rcommode m s. Arg. b. et Par. a. iii ieiunis , id est, dum ieiuni sti ut . CL de hae locutione Epist. cxxit, et Lxxxviii iu ieiuno iliariae Piar. b. d. Vulgo ieiuno gutture. S.Ciardiaci est. In ore stomaclii ultimis ab humore acri vellicante

' se sit reo by Coos le

150쪽

quae cor tuas et sine mora laxent, et tempori pareant., cuius praecipua ratio habenda est. Cursus, et cum aliquo pondere manus molae, et saltus, vel ille qui cor

pus in altum levat, vel ille qui in longum mittit, vel ille, ut ita dicona , saliaris, aut, ut Contumeliosius dicam , sullonius. Quod libet ex his elige; usu sit sa-cile. Quidquid facies, cito redi a corpore ad animum;

illum noctibus ac dic bus exerce ; labore modico alis tur ille. Hanc exercitationem non friguS , non aestus impedici, ne senectus quidem. Id bonum cura, quod vetustate sit melius. Neque ego te iubeo semper im

minere libro, aut pugillaribus: dandum est aliquod

intervallum animo; ita tamen ut non resolvatur, sed remit latur. Gestatio et corpus concutit, et studio

non ollicit; possis legere, possis dictare. Possis loqui, i ossis audire ; quorum nihil ne and ulatio quidem

Sine mora laxent. Sic edit. omne itide ab eil. Rom. et serti hoc utcum-tiue I, ossit; sed haud dubie praeserendum lassent . quod cum ed. uguoscunt ins sti vostri b. e. et alii tanturia nou omnes. Ne in pu lassatur corpus exercitatione; laxatur halueo. Coris. ED. xcv. Schw. - Iam dixerat supra g. 2 animo locum lura. Ponitere. Haltetes αλτῆρες vocabantur liaec poti dera picrum liuei dii in hea, quae manibus tene ut es saltabant. vid. Epist. Lur, I , Cthlercuriat. de arte pa triti. II . it. R. Satiaris. . . . Iulion recte ed. Ah Ε insinu. Stiliatu ι is edd. v it. Et rufis. S. - Gliaris . Saliorum . 3Iariis sacerdotuin, si ii quota unis seri et per urbem Pompam et aucilia diicendo tripudiu hiriat: similis iniic saltatioui vides, iliit motus ille sidionii in vesti

Contumeliosius propter Coutem

plum artificiorum quae illiberalia sordida. εργa νvocabantur. CL Cic. de Ullic. I, halbi lite Garve. Riahk. Usu fiet μοι D. Sic vulgo edd. cumn S. cl. et Col. et Pal. sec. Sed usum Diade Iacile Arg. b. et Pur. b. iasiam Pullom facilem ed. A. Cum vis. AVS. c. et Par a. Cons. Pinetali. et Ops. ac vide ne proverbium aliquod Oli in iii usu suerit huiusmodi, tisurtiue fiale , vel usu riuii s bellis. S. Duιniuna est. iligo diandiam et, invitis ins s. Schw. Gestatio fiebat aut lectica, aut scamno. i. e. sella , aut rhcda essedo ve subiis iactis tiriitis aut equis, lovge alitur quum in lectica niti sella, qu. ra scivi, Pori abutiar. Gublati a tu uicuiu osscdo Scuccae te uιPυiu coimuia

SEARCH

MENU NAVIGATION