장음표시 사용
121쪽
turalia corporis, aut animi vitia ponuntur: quidquid infixum et ingenitum est, lenitur arte, non Vincitur. Quibusdam etiam constantissimis in conspectu populi sudor erumpit, non aliter quam satigatis et aestuantibus solet: quibusdam tremunt genua dicturis; quin rumdam dentes colliduntur, lingua titubat, labra
concurrunt. Ilaec nec disciplina, nec Usus unquam excutit: sed natura vim suam exercet, et illo vitio sui etiam robustissimos admonet. Inter haec esse et a
ruborem scio , qui gravissimis quoque viris subitus assunditur. Magis quidem in iuvenibus apparet, qui
bus et plus caloris est, et tenera frons; nihilo minus veteranos et senes tangit. Quidam nunquam magis, quam quiam erubuerint, timendi sunt; quasi omnem verecundiam effuderint. Sulla tunc erat violentissi-
Senecam a rigidis Stoieorum deeretis de saviente dissentiret nam si Cicer. d. Fin. s. Stob. Εel. Ethic. P. 18o,i 83 Cant. et Diog. Lai ri. VII. 125. comparaveris, eum Videbis ne naturali quidem corporis aut animi vitio uccumbere. R k. Labra concurrunt. Sie Crassus in Cie. de Oratore: equidem et in νMis
animadPeriere sotio et in me ipso amissime everior, ut exalbescam in mine iis dicendi, et tota metris at . que omnibus artubias contremiscam. Et illo Ditis sui etiam robustissimos admonet Et ilios vitii sui ed. Erasm. et seqq. invitis mxstis, tu quibus quemad inodum et in ed. R. est et ilιos Ditis sui, quod revocavit Rohkops. intelligens naturam isto vilio admonere etiam sapientissimos, esse ipsos honi ines. E quidem sui ad
. dmonet quanta sit ipsius vis. Tomvero pronomen illos prorsus otiosum, immo ulieuum ab hoe Ioco, mihi vi- nm erat; itaque tu illo mutare de
mea coniectura ausus sum. lu ms. c.
quidem est et illos etiam Micio suo: ita ed. et etiam illos incio suo. Sel, a munditur. Sie inss. Vulso ossunditur, ab Erasmo. Quidam numIuam...es ierint. Lnu
dat Lipsius Taeitum de Domitiano in Iul. Agricolae vita c. 45. Plinitimque in Panegyrie. e. 48 not. addatur Sueton. Domit. e. x8. Pompeii de quo hoc idem narrat Pliitai li. in Eius Vita Tom. IlI, e. 2, p. 7o7 Reisk. Hane eamdem oris mollitiem quoque in Pompeii statua, si inmen est genuina , quae in Palatio Spada Romae asservabatur, conspici dicunt; vid. Baccolla I 27, es. Raschii Lexio. Riihι tium erubtierint' Umbnerunt niat .let Sel me isti. smie quia qtitam ilic
122쪽
L. ANNAEI SENECAE Uatis, Itiuin iaciem eius sanguis invaserat. Νiliti erat mollius ore Pompeii: nun tuam non coram pluribus rubuit, utique in concionibus. Fabianum, quum in senatum testis esset inductus, erubuisses memini; et hic illum miro pudor decuit. Non accidit hoc ab infirmitate mentis, sed a novitate rei; quae inexercitatos, etiamsi non concutit, movet nutiirali in hoc sa-cilitate corporis pronos : nam, Ut quidam boni sanguinis sunt . ita quidam incitati et mobilis, et cito ini os prodeuntis. Haec, tit dixi. nulla sapientia abigit: nlioquin haberet rerum naturam sub imperio, si omnia eraderet vitia. Qitaecumque attribuit conditio nascendi et Corporis temperatura, quum multum se diuque animiis composuerit, haerebunt. Nihil horum vetaris potest, non magis quam arcessi. Αrtifices scenici, qui imitantur assectus, qui metum et trepidationem exprimunt, qui tristitiam repraesentant, hoc indicio imitantur verecundiam: deiiciunt vultum, verba submittunt , figunt in terram oculos et deprimunt: ruborem sibi exprimere non possunt; nec prohibetur
hic, nec adducitur. Nihil adversus haec sapientia promittit, nihil proscit: sui iuris sunt; iniussa veniunt, iniussa discedunt. Iam clausulam epistola po-
Fabianum. CL de eo noti ad Consol. ait Mare. XXIII, a. de Brevit. viti
A cessi. Tenui et h. l. et alibi istam seripturam, quam vulgatam reperi.
123쪽
seil. Accipe equidem utilem et salutarem, quam leurigero animo volo: re Aliquis vir bonus nobis eligendus est, ac Semper ante oculos habendus, ut sic tanquam illo spectante vivamus, et omnia tanquam
illo vidente faciamus. D Hoc, mi Lucili, Epicurus praecepit: Custodem nobis et paedagogum dedit; nec immerito. Magna pars peccatorum tollitur, si peccalori testis assistit. Aliquem habeat animus, quem
Vereatur, cuius auctoritate etiam secretum suum
sanctius faciat. O felicem illum, qui non praesens tantum , scd etiam cogitatus emendati O felicem , et qui sic aliquem vereri potest, ut ad memoriam quoque eius Se Componat, atque ordineti Qui sic aliquem vereri potest, cito erit verendus. Elige itaque Cato nem: si hic tibi videtur nimis rigidus, elige remissioris animi virum Laelium; elige eum . cuius tibi pla
cuit Et vita, et Oratio, et ipse animum ante se serens
vuItus: illum tibi semper ostende, vel custodem, vel
'tuidem utilem, id est. M ine, utique utilem. Sie mssii eum edd. veri. Vulgo et qua dem, ab Erasmo. in Par. d. sehciliori in contextu Positum, utique titilem. Sesa . . Aliquis...Jaciamus. Egregium non clubie eonsilium t Similia iam praeceperat Plato de Legg. lib. IX init. Toni. IX, p. 4 Bip. CL et Epiete .
in Enchiridio e. 33, ed. Scit eigh. tibi vpton. p. IS9 similia loca veterum uotavit, post Gatacker. ad M. Antonin. p. 4 39-uhi uee nostri loci immemor fuit. Ruhk.
Assistit Pec ιori tesιia assistit. Vulgo P cattiris testis assistat, invitis insatis nostris et Paris. Sia . Nora praesens tirntiam. Vulgo nonari ectus tantum , a Mureis, contrae iecim fidem: nempe sie ille eorrigere voluerat tuendosum actus, quod Pro Praesens habebat ed. Erasm. In
ed. R. non fuerat non pria eaena lantiam fictum, sed postremum verbum recte ignorant russit. 4 in ν. - Rulikops Pro praesens habet aspeetus. Sana, inquit, ieetio: ex qua aberratione librariorem orias putem a D s. Pra sens. Α mPlonian . et Erlang. Prnestari praesens, uti Erasmi vetustissim in codex. Plurimi: aetus, quod et Erasini editio habet.
Et ipse animum ante se ferens I-tus. Sie recte Arg. b. eum Paπ. a. b. d. Inepto vulgo, et maius animum ante te ferens ei et ullum. - Sie consideatissime Schweigh. illa tameialeetio quam in tam declarat, optimum praebet sensum, et cum prae cedentihus riptimct eongruit, si totam phrasim sic interpunxeris et elige eum eui. tibi pl. et oratio; et insins ani-
124쪽
exemplum. Opus est, inquam , aliquo, ad quem moros nostri se ipsi exigant. Nisi ad regulam, prava non Corriges. Vale.
naum ante te Ierens et Dutius . illum rccepit Ruhh. Post Erasmum , Mu- se er etc. quam lectionem vulgatam retum. et alios.
DE SENECTUTIS COMΜODIS, ET MORTE ULTRO APPETITA .
De Senectute agit, cuius se admonitum narrat tirhanissinast quum ad suburbanum suum Penisset. Eam Olu talis Plenam esse, pergit , si illo scias uli , nec molestiam esse, mortem Mulcoctilos habere, quum omnibus hominibus certa, et cuique mes data sit ollae longioris. Addit uniamquemque ad mortem quotidie ρaratum esse debere. Same huc redit Noster, e. c. D. XLIX al. Quis non Ciceronis egregium librum de Senecυι te haeo asione recor litur t
Juocumque me verti, argumenta Senectutis meae video. Veneram tu subii rhanu in meum, et querebar
de impensis aedificii dilabentis: ait villicus mihi, non
esse negligentiae suae vitium; omnia se sacere, sed villam veterem esse. Haec villa inter manus meas
crevit: quid mihi suturum est, si tam putrida sunt aetatis meae saxa 2 Iratus illi, proximam stomachandi occasionem arripio. Apparet, inquam, has platano S
Verti. m. A ς δ. Par. a. b. d. et alii. Verto rara. e. eum edd. SI M. Argumenta senectutis meae r id ratvrgumenta quibus me seuem esse intelligebRm. Aia inlli a mihi. Postremam eem, quae aberat unlgo. dedere uostri mssii et alii optimi quique eum ed. . es R. Selim. nm tDida. Rubh. Iam miria. Aetatis meae saxa et id est, quae ipse substruxi, ponenda curavi. R h. Arrmis. Si e ms. h. cum aliis. Me dose a inici rus. c. Et ed. A. Amρui Par. a. b. d. et Col. apud Grut. Sinis . Platarios. umbrae causa has arb rex, Caeterum steriles et celthes Virg. . or Il, or. II. rm. 15, 43, Unu
125쪽
negligi: nullas habent frondosi quam nodosi sunt et retorridi rami l quam tristes et squalidi truncit hoc non accideret, si quis hos circumfoderet, si irrigare il
-Iurat per Geuium meum, Se omnia sacere, in nullare cessare euram suam; sed illas vetulas esse.-Quod inter nos sit, ego illas posueram, ego illarum primum videram solium. - Conversus ad ianuam : Quis est, inquam, iste decrepitus, et merito ad ostium admotus7 foras enim spectat. Vnde istunc nactus es 7 quid
te delectavit, alienum mortuum tollere 3 - At ille: a Non cognoscis me 2 inquittebas sigillaria asserre; ego
mum ad insidas Diomedeas. ex adverso Apuliae sitas. deinde ad Sicialiam arcessitas, et inter primas arbores Italiae ei rea captae urbis aetatem donatas esse, testatur Plin. Nati Hist.
XII. 3 et 4 Bip. qui etiam monet,
eas mero inlusis radicibus egregio enutriri. In suburbana autem Claudio demum priueipe ab eius liberto quodam esse translatas docet, Plinius l. l. e. 5, undo Patet quod Maeea inveuis eas posuisse se testatur. Ruia Retorridi rami. I. e. alcei, uimio calore extenuati, ideoque tristra sesqualidi ea unci. quoniam hispidi, mi mal et asperi erant. Riabita . Iurvi per gemum meum. Ab Deu- seia, ut videtur, haec opinio per totam ItMiam dissipata erat, euique homini usse numen tutelare, Geuium, qui eum eo nascit et mori a mullis credebatur : diversa in eη , quam Graeci δα μουν tribuebant, significatione. Apud Bo ocia ham inligio Privain; undo, i qman et lo rum , et urbium, quin adeo deortim Q. Genii
reperti essent, Publica quoque exoria est, magni habebatur. Genius seminarum autem Iuno vocabatur . enm deo vatali interdum eoususus, et adoratione. ideoque lihatione dignus habitus. Tibull. II, 2; Ilorat. Epist. II. t 87; Plin. N. Hist. II, 7; Arrian. I, 14. Senec. EP. CX, a: Singulis enim et Genium, et Iunonem dedertinec maiores nostri . Iuramenti per Ge
nium exempla non rara sunt: cs. F.
126쪽
deliciolum tuum. - Profecto, inquam, iste delirati Pupulus etiam delicium meum. ctus est 2 PPOrsus potest fieri dentes illi quum maxime cadunt lDebeo hoc suburbano meo. quod mihi senectus mea quocumque adverteram , apparuit. Complectamur illam , et amemus : plena est voluptatis, si illa 4 scias uti. GPatisSima Sunt poma , quum sugiunt; pueriliue maximus in exitu decor est ', deditos vino potio extrema delectat, illa 'tune mergit, quae ebrietati summam manum imponit. Quod in se iucundissimum omnis voluptas habet, in sinem sui dissert. Iucundissima est aetas devexa iam, non tamen praeceps: et illam quoque in extrema regula stantem. iudico ha-
litim die illlimo domini nervis areis uittere solebant. Erat autem iste Felicio uuus e veritis, qui ob vervilii n-lcm, iocos Proca es, o mahnntiir; unde .ip. Horat. II l , Corm. 23 , T, dulces ιι luiuili vocati ir. RuhI. Projecto ex ora Erasini primus recepit Mur. et Prohavi Diluidem, licet i=erseele dent masti a g. Di mr. cum
quum ille parvntus esset verna, isse etiam deliciolum meam saetum est :hoc eoueedor utitie vero his uex est εtiam dentes et quum maxime cadunt Ruhk. -Αt non videtur Ruliv. salemn uetoris intellexisse. Nam quum dem es et pueris septenuibus , senibus eadatit, per iocum nil eum forsitan adhue puerum esse, quum
illi radant dentes. Pumius exemeud. Mureli et Lipsit ostr olita
Mettitas edd. sed μνώlua mss. et eddA. Selim. De etiam meum. Praelemitto uou. nulla, quae ex russtia a nobia eor- recta aucit; ut delicium meum, Priauelle ciliam metim ; et pitulo PDKl, Polio extr. pro meatio extrema Seli . Gratissima sunt mma. Haee do-ci radi et probandi per exempla ratio dii stri Perqii anx sunt iliaria est et populari serihendi salix id. nea: qtiam Hiam iii mei et , e. e. Duidio, magis exspectu tur. Nee dubito . quin ex eo, quem diligenter legisse videtur , mratuatua eam sit. Ruhk. meritiae m/rximus in ea leti decor' est. Ideo Sapho Oviuianu ad l liuortem: Ο nee rati huc tu nis . nec iam Puer. Omnis Molut las ex Gruteri Coni. merito adoptavit Lipsius. Olim hominis imi. edd. et mssti omnes. Si militer alibi ii permutantur i in voca-hula e tit Ep. x Liv et L lx . Schw.ra exirema resuM atantem de sitio
vitae explicandum eat: metaphois duela a ludis eiroensibus, quorum fiunt earcere . i. e. locus in Circo, unde eursus initium fiebat, et regulai. e. eatenulas. repagulum, υ-ληγξ, in cuius dei nissione essitude litiae ita urhum euerus. ΗΘ sensu adhibetue vox ν estia a Statio Nieti. VI. εψ . et Graeeia sutia solenne es de aurigis, diret tu et ' υσπληγγος, exeorsuris.
127쪽
EPIATOLA XIIlγero suas voluptates ; aut hoc ipsum succedit in locum voluptatum, nullis egere. Quam dulce est, scupiditates satigasse ac reliquisset e Molestum est. inquis, mortem ante oculos habet et is Primum ista tam seni ante oculos debet esse, quam iuveni; non enim citamur ex censu ; deinde nemo tam senex est . ut improbe unum diem speret. Vnus autem dies, gradus vitae est: tota aetas partibus constat, et or-t,es habet ciccumductos maiores minoribus. Est ali- e, quis , qui omnes complectatur et cingat; hic pertinet a natali ad diem exiremum: est alter, qui annos adolescentiae excludit; est qui totam pueritiam am-hi tu suo astringit; est deinde ipse annus , in se Omnia continens tempora, quorum multiplicatione vita Componitur. Mensis arctiore praecingitur circulo:
angustissimum habet dies gyrum : sed et hic ab initio ad exitum venit, ab ortu ad occasum. Ideo Heraclitus,
Haud dubie autem obvembatur Nostro deeretum stoleum illud, animum, hic in eorpua, tamquam in vincula. Coniectum, morte in littertatem vindieari. Rettila itaque illa extrema hactenus eum Horatiatio
ultima linearem. est, eonvendi potest. Graecis non infrequens Iocutio si
Rhodemann. ed. MI . Primum ista tam aeni, ete. Abest ista ms. non male; et videtur ere e lio irrepsisse. Restituimus autem verba in eum ordinem , quem ex Senecae usu loquendi aervant in iiomuea cum editia aute Moretum: da quo M. Opsop..et Grut. Schw. RuhL. praebet mimum ista tam iu-
Non enim ectamur ex censu, stalii bulis Gnsualibus, in quihua iu-n iores senioresque notati, et cuiusque adeo aevum. Talis autem citatio in militia et dileetis obtinebat: at non , inquit. in morte. Limius.
Ut improba miωm diem x eret. Similiter Cieero: Nemo est tam se rex, qui amaum non putet posse Misere. Exaudit. Exspeetaveram inediadis;
sed nil mutant libri. intelligendismigitur, a maiore orbe exeludit. Seh.. Deinde ipse arin . Hoe a Pineiano Iaudatum primus recepit Nur. et hahet ms. c. eum ed. A. Sed deinde Per a. annus ms. b. et Gru ei omnes, eum M. Rom. Sin M. Circulo e quinque codd. revocandum Gnsti it Gruterus, recte r anteaeingulo. RishL. Heraetitus. Cf. ad II de Ira, o. a. Aristotel. Rhetor. III, 1, 6. Vhi Buhleloea veterum opposuit.
128쪽
ciai cognomen Scotinou secit orationis obscuritas: 7 μ Vnus, inquit, dies par omni os t. v IIoc alius alite accepit: dixit enim, parem esse horis; nec mentitur: nam si dies est tempus viginti et quatuor horarum,
necesse est omnes inter se dies pares esse, quia nox
habet quod dies perdidit. Alius ait, parem esse ianum diem omnibus similitudine : nihil enim habet longissimi temporis spatium , quod non et in uno die invenias . lucem et noctem; et in alternas mundi vices plura facit ista , non alia , alius Contractior, alias productior. Itaque sic ordinandus est dies omnis,
tanquam Cogat agmen , et consummet atque expleat
s vitam. Pacuvius , qui Syriam usu suam iacit , quum
me alius aliter aerapit Excepituis. b. et ed. a. uon male. Sic pro acc*e , eadem notione, compi ures libri extam praesertini in Epist. .XXXII, quemadmodum μίχεσθαι Graeei dicunt. Sch U. Et in aιωrnas alias pro elior. Sic scripti omnes; quare Gronov. restituit Seusum explicat Gronov. llic inempe dies ille aέ horarum plura facit ista, non aliud , plus lucis modo
facit, modo Plus noctia, non alia. non aliud quam lucem et noctem, alias contractior . alias yrinluetior, scilicet alterotra harum. ltice vel noete, idque in Diees mundi niternas. ut ita alternae sint mundi lucem et noctem mortalibus praebeatis vices. Erasmus habet: et adternas mundi Mices. Planeta Mii retus Planiora scit ista, non alias eunt vitior, alia ρroductior dies. Muretus: f. istia nox, omisso dies. Rulix. - Rubkopsum
Aenti, ed. Rom. nisi quod , pro non .ιlias contraclior. est in liis, .lla non alia contractior habet: nempe utrique simul voci, alia, eι alias. suus hie loeus erat. Sta M. Tanquam cogat Vmen. Concinne vertit Lagrange : Comme a'il deMail. mur ainai dira , fermer Ia marine denos Dura. Sie Horatiuar omnem ericle diem tibi Huxisse suraremum. Pacuritis. Pacuvii legati Taestus Annal. II, 79, mentionem facit ad ann. V. C. 72, Post Christ. nat. 9. Fuerat autem a partihus Pisonis contra Germanicum et post eius mortem, etiam contra Sentium . praevenitque Domitio Laodieeam Syriae uinem Petenti. Iam vero is per aliquot annos propraetor Syriae, neu legatus Caesaris fuisse videtur: etenim inde ahanuo 77S sequutus est Propraetor
Syriae Fueeus Pomponius Suet. Tib. XLII eui a. V. C. 786 mortuo Taciti Λvunt. VI, 27ὶ successit L. Vii olli Tatat. Annal. VI. 27, 32
Nisi pravus homo suisset. cum Pisonetiori eouspiravisset contra Germani eum. Rtiliata, lati stiam fecit. I. e. usu-Pit, M.
129쪽
uino et illis sun reis epulis sibi parentaverat, sic iucubiculum serebatur a Coena , ut inter plausus eXΟ- letorum hoc ad symphoniam caneretur , BES &t.
βε&ωωil Nullo non se die extulit. Hoc , quod ille ex mala Conscientia faciebat, nos ex bona faciamus; et in somnum ituri, laeti hilaresque dicamus :
Vixit et, quem dederat cursum fortuna, peregi.
Crastinum si adiecerit Deus, laeti recipiamus. Ille bbeatissimus est. et securus sui possessor , qui crasti
num sine sollicitudine exspectat. Quisquis dixit Vixi. quotidie ad lucrum surgit. Sed iam debeo epistolam includere. ει Sic, inquis, sine ullo ad me peculio veniet 8 is Noli timere ; aliquid secum seret: quare aliquid dixi ''multum. Quid enim hac Voce praeclarius . quam illi trado ad te
perserendam 2 ra Malum est, in necessitate Vivere:
αλλ. Quum dititissime ei Praefuerit, ita volente Tiberio, qui ut quemque cuique provinciae phaesecerat. iistere ibi consenescere cogehat. Mure-
Funereia ebribus ms. e. Par. a. d. Funeri s Arg. b. et Par. b. Seli . Sal parenta rat. Lipsius laudat Ep. sinu, 3, Non convivantur, sed iusta si hi saetis uir et de vit. Mat. II 3. Non sine allusioue ad eonvivia in eo lumbariis x. hypogapis celebrari solita eaque sinis opipara, de quibiis occasione operum artis in iis triae
runt. Rufi . Me ται. I. e. acta vita est. Omnium sere eodd. scriptura,
git. Callide vertit Logranga: Quis'ost dit le sotr: Tai ι ecti, dira lematin : Ie gagne via Dur. Distolam ineludera ed. et R. eum'm,stis omnibus. CL cxIV, 22. Vulgo cludere. Schw. - cΔ-dera, omnes Grateri, si nov. et Εrsuri. Compositum pro simplici saepe scriptores aevi Augustei et sequentis u1urpant, nee nostro insolitum, v. e. de Ira III, is, di sin. Horat. IV, Carm. 33. S, i 6. MhkSeeum ferri. Coer ste fert ex misto
130쪽
sed in necessitate vivere, necessitas nulla os t. ra
Quidni nuIIa sit 3 patent undique ad libertatem viae multae , breves , faciles. Agamus Deo gratias , quod nemo in vita teneri potest: calcare ipsas necessitates licet. re Epicurus, inquis, dixi Quid tibi
cum alieno 2 is Quod verum est, meum est : Perse verabo Epicurum tibi ingerere; ut isti, qui in verba iurant, nec quid dicatur aestimant, sed a quo Sciant, quae optima Sunt , esse communia. Vale.
rum consensu eum ed. A. et R. Seli . Nemo in Mita teneri potest. Tragicas: ae eriPere Vitam nemo non homini potest; at nemo mortem. π laurus , inquia. dixis. .in' iis inae no his ab alii' et servata sunt de Epieuri decretis, haec verba non reperiuntur, quamquam eius senten in iis non adversantur. Quum enim animi immorialitatem reiecisset. nulla sere ratio erat, qua ab hae, quam Seueca profert, sevientia revocari posset. Stoicorum quoque de cretum eodem redire eon ta .' Riahk. Iurarit Iurarant ma. h. et Piar. d. Iurarem Par. b. Debuerunt puto iurarunt, qciod ex uno suorum lau
QUAE DEBEAT ESSE SAPIENTis FORTITUDO.DE FVT O NE BOLLICITERIS.
Quanquam iam inde M adolescentia Lincilius se firmum gesserat contrafortunae iniurias, yriusquam hilosoPhiae se dedisset, tamen auxilia, quibus aia maiorem firmitatem ele, ari ideoque
se munise contra mala Possit, cum eo communicanda censet Seneca. Iam quum Vinioni maior metus terrorque , quam ψsis rebus inesse solerant, constantiam ei commendaι, et Dacutati ab omnibus praeiudiciorum πinionumve commentis. Quam si tueatur, Mem rerum natura animo concuta iana cum iudicio integro , ideoque me metuque recte examinatis , contra malatum praesentia, tum futura secumis et munitus sit. Nec Ummmadum , si tamcu Menivit, semPer Contra nos , sed quoque Pro nobis omise debet, vique adeo Mitam nostram honestare, sicut