L. Annaei Senecae Opera omnia quae supersunt ex recensione F. Ern. Ruhkopf. Tomus primus sextus

발행: 1828년

분량: 662페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

151쪽

volat seri. Nec tu in lentione in vocis contempse Pis; quam vel O te Per gradus et certos modos attollere,

deinde deprimere. Quod si velis dein, quemadmodum 6

ambules, discere; ud mitte istos, quos nova artificia docuit sumes: erit qui gradus tuos temperet, et bticcas et dentes Observet, et in tantum procedat , in quantum eius audaciam patientiae credulitate produxeris. Quid ergo Τ a clamore protinus et a summanior fuit. CL Lipsi iis in Centuria illmiseellauea Ep. xI, ubi locum n Strum non praeteriit. Ruh4. Per gratius et certos minios. Ela tionem demissiouemque dieit. Modus est modulatio, respectu Prae cipuo habito ad tenipiis Aera spntium . Ct i d sensus ut iuri exprimendos et gradus vero . ud socios diversae altitudinis notati dos. Cous. Aristo t.

Polii. VIII. c. 5 - . Quintil. in liislit.

orat. I. ro. Sensus itaque est: ne te imperio Phonasci tradas . R. Quod si Melis ete. Cum ed. R. et mss. Arg. b. Par. d. et Grut . sorsan seri heudum. Quid si υelis... discere 'quae verba eum superioribus ita coli aerent, ut seu inutia sit: . Ad exue cendatu vocem cuius intentio etiam ad totius corporis exercitata suem valet nihilo magis opus est musicos ad Li hcte modos, quam ad ainbutun dum ad corpus a m hulatione ex eicitandi im) opus est, ut v magistro didiceris quemadmodum ex artis legi-hus ambules. . Sed et in eamdem fere senteni iam teneri Ouod si poterit. Tum ironica et mimica ut solet oratione pergit: Admitte istos etc. id est: Iil ni ita esset. dicerem tibi, ad-

m tte istos et . Nam admitte . nota

ut vulgo in admittes, dei cro nas . Arg. b. Par. b. d. et alii apud Ops. et Gliit. Sehw. - uod si Melia... tit

scere. Intelligas de mimis et pantomimis , ut o verbo. de sal toti oti . Augusti autem et insequenti tempore has artes ludicras Romanis magnopere Placuisse. eoustat. Cf. Senec. Nut. Pi. VII, 3 u. Qiii non recordatur Pyladem et Bathyllum mngnos

te xy Quod latu IIota l. lli, Curui. 6, 2 t, 22 : Rratus d eri gaudet ionicos Matura Mirgo, de suae aetatis moribus queritur, id Nostro maiorem conquerendi copiam dabat. Coul. Epist. xc , t 8. Itaque litiae textorum, hine sab otum ossicinite sunt, Lineodotes coquentium , illuc molles curii iris motus docentium, in ollesque eatitus et infractos. Ruhk.

Doetiit Iam es. Laudat opposite Lipsius iuvenaleni l II, lat. 7S: Griae.

Diaceas et dentes ex Gruteri corii et t.

scripsi: Pro quo si quis vulgatum

bueras edentis quod consentiunt mssti repositum voluerit, per me sit lieitum. Illud moneo, pro terminu tioue es nominum pluralium let line lectiliationis, Dequenter in libris nostris priscam te ruri uulionem is superesse. Schw. Procedat. 31ssti vulgo procedet. Seli a Patientiae eredulitate cum Gronov.

152쪽

contentione vox tua incipiet y Vsque eo naturale est paulatim incitari, ut litigantes quoque a sermone incipiant , ad vociferationem transeant: nemo statim, Quiritium fidem implorat. Ergo utcumque impetus

tibi animi suaserit, modo vehementius fac in vices convicium, modo lentius, prout vox quoque te hOP-tabitur et latus. Modesta , quum receperis illam re-VOCarisque , descendat, non decidat : moderatoris sui temperamentum habeat, nec hoc indocto et rustico more desaeviat. Non enim id agimus, ut exem

Ceatur vox , sed ut exerceat.

e Gruteri et Ruben. codd. praetuli ;ii. e. Grouov. interprete: quousque

ei animum ait Iendi addideris, side acta tuae patientiae r quousque tibi

patieutiam serendi tam molesta et morosa imperia fore credet. Cons. Epist. xia, 6. Mhk. Vsque eo ed. R. elim ms. Arg. b. et Par. a. b. d. Vulgo usque adeo. Sel, ario in Mices conMicium. Vulgo fac Miliis eοαμ. Nempe in codd. quibusdam emendatiori hus hoc reperisse se ait Pineianus, uti de recepit Mur. Attiaee scriptura in nullo ex eis codd. quo vel Opsop. vel Grut. vel alius quisquain vidit , reperitur : nec agitur hie de reprehendendis vitiis, sed de exercitatioue eori oris, quae sit de clan nudo et vocem intendendo. Nostri codd. et Paris. et omnes Ops poei et Gruteri Micinis dabant; noti id quidem melius. sed non dubito coit dem scripturam exhibuisse Pinciani codices illos. quos ille Miciis, vel in-tειs dare debilisse existimaverat. Pleri tuae eiusdem Pinciani e d. in eloes lai,ant, quod et e d. BoiII. Di aliae alite Mur. temierunt: qua in seriptura

equidem mihi itersuasi latere istam, in Dires i. e. alternis vicibus , quam unice veram iudicavi. Nullum librariorum sphalma frequentius, quam litterarum quarumdam aut syllaba

rum in eadem voce transpositio. Facteonoicium h. l. idem valet ae dee&ma, nil amplius. S. Te hortabitur et laetis. Moriata ele. Certius nihil hahens, vulgatum tenui. quod ex Erasmi conieci. receperat Mur. Nssii nostri cum aliis, te hor-t obitur in id latus modesta. In uno tamen Par. d. geribitur modeste, quod non spemam. Sia .

IIcaeratoris sui temperamentiam h lueent. Vulgatam istam scripturam iam ed. R. non uisi iuuiores fere co-

seunt. Mediatoris sui tem eramen tum habeat . et Par. a. Moderationis εui re . hab. ed. .. . et ma.

l. mediatoris sui habeat Arg. b.

Palat. see. et Par. b. aliique apud Ops. Mediatoris Mim hab. Par. d. Meiartietatem oris sui hiab. cod. Α iubiau. Ops Agimus ed. R. eum A A. b. Par. a. b. d. aliis Itie. Agamus ri s. c. et ed. A. Vulgo agitur. Seliri.

153쪽

EPISTOLA X v

Detraxi tibi non pusillum negotium: mercedula et unus gPadus ad haec beneficia accedet. Ecce insigne spraeceptum: u Stulti vita ingrata est; trepida, tota in suturum sertur. D - Quis haec, inquis, dicit 3 Idem qui supra. Quam tu nunc vitam dici existimas stultam 3 Bahae et Isionis 2 Non ita est: nostra dicitur.

quos caeca cupiditas in nocitura, certe nunquam sa

tiatura, praecipitat; quibus, si quid satis esse Posset. suisset; qui non cogitamus, quam iucundum sit, nihil Poscere ; quam magnificum sit, plenum esse i nec exsortuna pendere. Subinde itaque, Lucili, quam multa 9Si S COD sequutus, rucordare: quum adspexeris quot te antecedant, cogita quot sequantur. Si vis gratus csse adversus Deos et adversus vitam tuam , cogita quam multos antecesseris. Quid tibi cum captoris 3 te

Detraxi tibi. n. p. n. I Iereedula elianus gradias. ΛIiro est varietas: Detraxit plurimi habent: alii mereeutila

et ianum Graecum , alii mercedulae et unus grae si otii mereedula et minis gratias. Inde emendavit Lipsi iis: Detraxi tibi non Pus. negotium mercedulae et unius Graeci: vel ex suo: mercedulae et magistratus. Ad haec nescia aeredet ecce insigne Praec priam. Α illicit: Docili te sine magistro si aerulo, sine stipendio exerceri. I lik. - gradus ex Seb.. coniectura est. Vulgo, inquit, uianias in vilis ins s. I rius graec sing. Arg. b. et P.ιν. a. Vnum graecus Par. b. d. Vntis gratus mS. c. et ed.

A. Cons. Op . et Grui. Fiequens inlitiris nostris litterarum v et e per

mutatio.

Stulti olea ingrata est ete. De hoe Epicuri dieio es. Argum. Ruhk. Licinis. Vulgo Ixionis. - Buba

et Is ranis. Erasinus notat: scit illit n

ati algiui codicis miserit tuui iudicare: Baham et Isionem se se duos Sene

Λliter i, lebeioti, ingenium. A quinthabet numerat, tantiam Pod non Bet ortat, ni ait Manilius. sitis.

cst, ML eum tis te comitarest Tu ipsa philosoplii. i. studio te antecessisti. perturbationes et malas animi prope asioues ini vincendo. Et inivsi libi . linent quamvis splendidinu consilio-

154쪽

Ι Ο ΟL. ANNAEI SENECAE ipse antecessistit Finem constitue , quem transire ne possis quidem, si velis : discedent aliquando ista insidiosa bona, et sperantibus meliora, quam assequuti S. Si quid in illis esset solidi, aliquando et implerent :nunc hau cientium sitim concitant. Mutantur speciosi apparatus : et, quod suturi temporis incerta sors volvit, quare potius a fortuna impetrem, ut det, quam a me, ne petam 8 Quare autem petam , oblitus fragilitatis humanae congeram in quid laborem 2 Ecce hic dies ultimus cst: ut non sit, prope ab ultimo est. i Vale.

EPISTOLA XVI.

DE UTILITATE PHiLOSOPHIAE.

Quum obse asse sibi videretur, Lucilium amore quidem philosophiae teneri, sed nondum firmitatem salis idoneam assequialiam, monet, ut senaci lysiam scrtiliando Diueat, an et in Nilam Iactaque Penitus se iam insinua Derit PhilosoPhia. Nam quacumque hortatililitatem philosos hiae conspici, nec Obstare diwersa de fato et providentia dogmatia, quoniam , qtitaqtitu sit, ea tamen nos tueri debeat, docendo nos, ut Deo pareamus et fortunam ac fortuita amernemur. Clausula est icuri: Secundiam nuturam qui Divit, nunquam erit Pauper; si ad DPinionem, nunquam dios. Viuere suciae est, quamvere Dicurus cum Stoicis conueniat.

Liquore hoc tibi, Lucili, scio, neminem posse beate

vivere, ne tolerabiliter quidem, sine sapientiue studio; Djsiliroes by Corale

155쪽

ΕΡι STOLA XVII o Iet beatam vitam persecta sapientia effici, caeterum tolerabilem etiam inchoata. Sed hoc . quod liquet '. si mandum et altius quotidiana meditatione figendum est. Plus operis est in eo, ut proposita custodias, quam ut honesta proponas. Perseverandum est, et assiduo studio rohu P addendum, donec bona mens Sit, quod bona voluntas est. Itaque tibi apud me pluribus ver- 2bis haud astirmandum . nec tam longis: intelligo. multum te profecisse. Quae scribis, unde veniant scio; non sunt ficta, nec colorata. Dicam tamen quid sentiam: ia in de te spem habeo, nondum fiduciam. Tu quoque idem facias, volo: non est quod tibi cito et

facile credas ; excute te, et varie Scrutare, et observa.

Illud ante omnia vide. utrum in philosophia, an in ipsa vita proseceris. Non est philosophia populare

Caeteriam Inlerabilem etiam inchoata. Sic Erasmus et lilii res codd. In nonnullis libris est: caeterum neo toti bilem sine ipsa etiam inelinari , quam tamen lectionem ab eruditulo esse intrusam notat recte Erasmus. Nam sensiis et Senecae Stoicisnins eo s. aequetitia et notam repu-guant. R.

Plus veris... - bona Moluntas est. Bona mens et boua volimias se exci

piunt r haee est inelinatio . hona illa quidem, sed nondum tam firma, ut everti nequeat, omo' houa meus est habitus. rit autem Stoicorum dogma: osse in hominis potestate, ut honus fiat. Senec. de Ira II, i 3. Ep. XLI et xc v. Antonin. VIII. 29. Caeterumhoe erat Demetrii philosophi prae- eptum sane egregium ap. Senec. de Benes. VlI, t. Cuius utilitate dueli Pythagorei aureum carinon. Epicurus ratas sentent ins, Epictetus Manuale

comprisuerunt. R.

Loeum. vulgo ex Erasmi conieci.

interpolatuni, lavi mutatione crirrexi. Isali, aut sed Arg. e. et ed. A. Muιὶ vis motis. Seh. . - Rulikopsius habet Itaque tibi utid me pluribus υero bis optis non est, aut .rmatis . aiaetiam imagis. c Oura . d. . tu lisit. ei tentia, sed ab Erasino. qui haec tria opus non est e coniectura insar sit. Nulla adest varietas. nisi quod aut, et, nec tam longis, et aiadax summatis , asstimatis. Lipiatis ait: quid lateat, me latet. Ηine Grono .ernendat: ραν M. v. aut us mauis i. e. asseveratis, labor. in tibiis nil probandum nequaquam vias. DrteMligo: sive nequaquam locus I sive pl. M. haud o=rmandum e ex tali unque intelligo. Locus conelamatus est. Vtrum in philosophia... Profeceris. I. e. utrum studium Philosophia ad .

156쪽

I Oa L. ANNAEI SE NEC Eartificium, nec ostentationi paratum; non in vortiis, sed in rebus est. Nec in hoc adhibetur, .ut cum aliqua oblectatione consummatur dies, ut dematur otio nausea : animum format et sabricat, vitam disponit, actiones Degit. agenda et Omittenda demonstrat, sedet ad

gubernaCulum, et per ancipitia fluctuantium dirigit

cursum. Sine hac nemo securus est: in numerabilia accidunt singulis horis, quae consilium exigant. quod ab . hae petendum est. - Dicet aliquis: ci Quid mihi prodest philosophia, si latum est quid prodest, si Deus vector est 2 quid prodest, si casus imperat Τ Nam et mutari Certa non possunt, et nihil praeparari potest

ad vel sus incerta; si aut consilium meum Deus occupa

vit, decrevitque quid sacerem , aut consilio meo nihil fortuna permittit. D - Quidquid est ex his, Lucili, vel

si omnia haec sunt, philosophandum est: sive nos inexorabili lege sata constringunt, sive arbiter Deus uni. versi cuncta disposuit, sive casus res humanas sine ordine impellit et iactat, philosophia nos tueri debet. si Haec adhortabitur, ut Deo libenter pareamus, ut sol tunae contumaciter resistamus: haec docebit, ut Deum

Lagi ange vertit: Esι-ee dana Iamitos Me ,-ciatis Para da MDre, qua Motis Etes aseane/ 'Populare ad populi tavo rein nucu Pandum. Rtihk. -- Forsitan Pvula signi sileat potius. quod quisquis e Populo amplecti Polest , Omnibus sa cile et Pati ris. Non in Non Hereules: et Niendacium lucous ruetis atque ineptiam est nou in pectore. sed in labiis liabere bonitatem, ait Laetantius. Ut eum aliqua obieetatione. Deerat eum edd. Schw. Sedet ad gubemaculum. meo lihro opt. seιι ol gubernum iam est. Et, i illud non muto. Liysius. Dieri aliquiν... satum est y Stoi=rum erat dogma; Mιθ' εἱμαραένη sπάυτα γινεσθαι. Diog. Laert. VII.

Cie. de Nat. D. III, 6. Diseedit

Rulerat Son a a vero stoicismo. fie-

157쪽

sequaris, seras casum. Sed non est nunc in hanc disputationem transeundum, quid sit iuris nostri, si providentia in imperio est, aut si fatorum series illigatos trahit, aut si repentina uc subita dominantur: illo

nunc reVertor, ut te moneam et exhorter, ne patiaris

impetum animi tui delabi et refrigescere. Contine illum, et constitue, ut habitus fiat quod est impetus lIam ab initio, si bene te novi, circumspicis ecquid ι haec epistola munusculi attulerit 7 excute illam, et

invenies. Non est quod mireris animum meum: adhuc

de vilieno liberalis sum. Quare autem alienum dixi quidquid bene dictum est ab ullo, meum est. Sic quoque quod ab Epicuro dictum est: ci Si ad natu

ram viveS, nunquam eris pauper: si ad opinionem, nunquam eris dives. D EXiguum natura desiderat, opinio immensum. Congeratur in te, quidquid multi σlocupletes possederant; ultra privatum pecuniae modum fortuna te provehat, auro tegat, Purpura stiat; eo deliciarum opumque perducat, ut terram marmoribus abscondas : non tantum habere tibi liceat, sed calcare divitias; accedant statuae et picturae, et quidquid ars ulla luxuriae elaboravit: maiora Cupere ab his disces. Nuturalia desideria sinita sunt: exmmtum animi itii. Sic mssti: vulgo nucle, animum tutim . a Lipsio. Le vi ra multa praetermitto. e msstis a nobis Correcta. Schw. mare autem alienum dιxip qvid quid bene dicium est ab titio. meum est. Sic supra z Diωιria a. in ι .

riam est, meum est.

Sic quoque. Commoda saerat quoquemss. Arg. b. et Par. b. Scit.. iotim. Epicurum vita sua in Iloe- is ad Allienas aeta veritatem livita dieti comprobavisse constat e Diog.Lneri. X. vlii Athenaetis: TMρυτιος ὐ o πλοῖτος ορον τινα βαtov

Diuili od by Corale

158쪽

salsa opinione nascentia. ubi desinant, non habent ;nullus enim terminus salso est. Via eunti aliquid extremum est; error immensus est. Retrahe ergo te a vanisl et quum voles scire, quod petis utrum naturalem habeat, an Caecam cupiditatem , considera an possit alicubi consistere. Si longe progresso semper aliquid longius restat, scito id naturale non esse. Vale

ns. Arg. e. et Palat. sec. mss. habet ed. A. cuni mSS. Am. h. c. et Par. a. b. d. Schis.

SlNE ΜORA AMPLEXANDAM EAsE PHILOSOPHIAM : PAvPERTATEM ESSE BONUM.

Hortatur amicum, ut omni statione dimissa ρhilosophiam am-Hectatur , nec PatVertatem Pertimescat, quirect quae multis eum ouae ρericulis liberet et expeditionem philosophiandi Diam monstret. Iam quum fuerint , qui ρ ρ ter mullo minora Praemia , quam quae philosoPhia Qfert, non ιοlum Pati retiatem , sed etiam gestatem famemque tolerarerint , nihil obstare debere , quominus omni cura studioque diMitias Parandi allecto, ad bonam mentem Iacto cursu tendat , ut animum a morbis furoribusque , i. e. Passionibus et perturbationibus Eleret. Qua in re naturam sequatur monet, quae minimum petit: sita aliter res e edire non licet, exsiliat suadest e Mita. His adiungit Epictiri dictum egregium emultos diuitiis suis paratis non miserias suas finire, seu nituare, quoniam animus a diuitiis nullam emendationem acc*iat.

I rolice omnia ista, si sapis, immo ut sapias; et ad

bonam mentem magno cursu ac totis viribus tende.

Si quid est quo teneris, aut expedi, aut incide. e MO-

159쪽

ratur, inquis, me res familiaris : sic illam disponerevo Io, ut sussicere nihil agenti possit; ne aut paupertas mihi oneri sit, aut ego alicui. D Quum hoc dicis .

non videris vim ac potentiam eius. de quo cogitas, boni nosse: et summam quidem rei pervides, quantum philosophia prosit; partes autem nondum satis subtiliter dispicis, nec dum scis, quantum ubique nos adiuvet, quemadmodum et re in maximis, ut Ciceronis utar verbo, opituletur, et in minima descendat. .

Mihi crede, advoca illam in consilium: suadebit tibi, ane ad calculos sedeas. Nempe hoc quaeris, et hoc ista dilatione vis consequi, ne tibi paupertas timenda

sit. Quid si appetenda est 2 Multis ad philosophandum

obstitere divitiae ; paupertas expedita est, Secura est. Quum classicum cecinit, scit non se peti; quum ali- 3 qua conclamatio est, quomodo exeat, non quid esserat, quaerit. Si navigandum est, non strepunt portus, nec unius comitatu inquieta sunt littora: non circumstat illum turba servorum , ad quos pascendos

Si fidere nihil agenti possit. In

multis libris: sin ere in hoc agenti, unde Gruterus , Lipsio apyrohatile, Reerat: unum hoc agenti. Sed Grono . vulgatum 3n aliquot et ipsis vis codd. invetiit et recte tuetur. Oppositus autem est nihil agens i. e. nullam Reip. partem. uullam privatam qnnestus causa tractans, iis qui

in actu reruni versari dieehantur. Ciceronis. ... Merbo. Vbi lioe ille

dixit y havd nune eominemini. Au in Horteusio, ubi ex professo laudavit philosophiam y υνε. - In fragmentis

collectis non reperitur. ItaM. Ne ad ealeulos sedeas, computaudicansa. Sie ΕΡ. Mulit, s , ad album sedere dieitur. Lapillia autem anti- qilissimis temporihus ad computatio

ues usos esse homines, satis eonstat rhine. re quamvis mutata, verbum remansit. Rulik. Quum elassietim eecinit, ad periculosa tempora et terrores helli. hostellumluente, speetant. CL Herne ad.

Tibull. I, i, 4. Quam ad Iacit. Αnn. II, 32, de signo quod dabatur,

quum civis eapite plecte us esset, explicationem e nostri loei attuleriit Lipsius, eum G itero moueiate ρο- leu recte retractavit. Exemplo in tota

hae disputatione sit Abdalontinuasi'. Curtium IV, 1. Rufi .

utim aliqua conelamatio est

Quum ali a conclamata est rus. Arg. b. Par. a. b. d. Aliqtio conclamarum e d. A. Cum ms. c. quod verum videtur. Stat M. - Aliqua conelamatio, ut

in igne, ruina, perieulo. Lmsitis.

160쪽

transmarinarum regionum est optanda sortilitas. Facile est pascere Paucos ventres, et bene institutos, et

nihil aliud desidet antes, quam impleri. Parvo fames

constat, magno fastidium. Paupertas contenta est desideriis instantibus satisfacere. ' Quid est ergo quare ut hanc recu Ses contubernalem, cuius mores sanus dives imitatur 2 Si vis vacare

animo, aut pauper sis oportet, aut pauperi similis. Non potest studium salutare fieri sine frugalitatis

cura : frugalitas autem , Paupertas Voluntaria est. Tolle itaque istas excusationes: ci Quantum Sat est, nondum habera: si ad illam summam pervenero, tunc

ino totum philosophiae dabo. o Atqui nihil prius,

quam hoc, Parandum est, quod tu differs et post β caetera paras; ab hoc incipiendum est. ει Parare , incitiis, unde vivam, volo. ra Simul et parare discol Siquid te vetat beno vivere, bene mori non vetat. Non est quod nos paupertas a Philosophia revocet, ne egestas quidem. I Oleranda est enim ad hoc prope Parilibus vel sames; quam toleravere quidam in obsidionibus. Et quod aliud erat illius patientiae praemium, luani in arbitrium non cadere victoris 3 quanto hoc maius est, quo promittitur Perpetua libertas, nullius

Transmarinarum region m , e. C. Asrieae, et in hae praesertim Aegy-i,ti, quarum seu me illi maximae copiae trauaveetae Rcunaiti. Italia enim

bellis, latissundiis uixit ille exhausta ineolis suis alendis iam Ciceroni tempore non suffecit. Varro de R. B. Ii, x. ait: Saliari sumus ex Srerui-ma et M tea. Cons. Plorat. l . Carm. x b. Sed res tiora est. Rufi .Pam ct Duies eonstat, magno fasti. dium. Sie supra Epist. v i a Parabile est quod natura desiderat et apposi

tum et ad supervaeua sudatur. .. ad mn num est quod satis eat. . duantiam sat est . dabo. Alphium,

foeneratorem illum ruris laudatoremap. Ilorat. Epod. H. eviquam hie.

vel me non moriente , obversaturum SLe opinor. Ruhk.

Sιmul et Parare clisee. Vis parare prationem Paraudi etiam disee. Oune est y ut vivere promptus Aia et mora. Sie asseeto uihil deerit: si enim debit,

eece ianua, ex .

SEARCH

MENU NAVIGATION