L. Annaei Senecae Opera omnia quae supersunt ex recensione F. Ern. Ruhkopf. Tomus primus sextus

발행: 1828년

분량: 662페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

361쪽

L. ANNARI SENECAEditur : sic animus , qui ex tenuissimo Constat, de-

Prehendi non potest , nec intra corpus affligi ; sed beneficio subtilitatis suae . per ipsa , quibus premi

tur, erumpit. Quomodo fulmini, etiam quum latissime percussit ac fulsit, per exiguum foramen est reditus, sic animo , qui adhuc tenuior est igne, per omne corpus suga est. Itaque de illo quaerendum est, an possit immortalis esse. Hoc quidem certum habe: si superstes est corpori, propter illud' nullo genere

s mori J posse , propter quod non perit; quoniam

nulla immortalitas cum exceptione est, nec quidquam noxium' aeterno est. Vale.

Rufi . - De illa Stoicorum opinione circa humanam mentem scripsit Lipsius. Phrsiologia stote. lib. III,

Propter iliad. Sie bene edd. R. et A. cum ms. c. et codd. Grut. id esti propter id ipsum. Propter eamdem causam. Alii mss. Propter illum; unde vulgo promer Me illum . ab Erasmo. Schw. -Opsopoeus de eooiectura . Promer quod hoe perit. Lipsius releget Pro ter vel mutet in promerea , vel Per quod hoc perit. Gro ovius ex apicibus scriptorum eodd. sic format: si averstes e t cor. pori perire illum nullo genere Porae, opter quod non periti Caeterum, quamlibet lectionem admiseris, seM- us patet. MAI.Mori posse. Sic rursus ed. R. et A. Cum ms. c. et eodd. Gruti Sed ex eodd. Grat. alii verbum more alio loco ponunt; in mM. Ops. autem prorsus abest id verbum: itaque ua eis inclusi , ratus posse ex Sequeu te verbo sterit h. l. Perire suppleri, quod ipsum verhum Perira adiecit Era- mus, utide vulgo posse perire. Sch .Lagrange totum locum si e vertii :D mime cause qui remmine de in , la dbend eontra totales tis at-

Ita immortalitas eum exceptione est. I. E. quod Per se immortale Est, nullam unquam immortalitatis interruptionem admittit; stu aliter, iam immortale esse desineret.

362쪽

EXPLICAT, QUOMODO OMN- QUAE SUNT, PLATO DIVISERIT.

Lucilio explicaturres Platonis scitum de eo , quia est, prae mittit querelam de Paupertate , qtiin de egestate sermonis latini, exemplis allatis. Dein Myonit , quotuplex το ον , i. quod est , sis, e Platone, praemissa dfnitione generis et APecies. Sex autem modis ab eo dici monet. Quae etsi subtilitates Partim pro uas esse fatetur , tamen insunt ais mat quae salutaria seri possint. Sic quum Plato negat , omnia ea , quibus sensus

iniciantur, ex iis esse quae Mere sint, ad Manitatem Omnium quaecuρiamtis facilis est conclusio. In quibus et sunt Moluptates, quas .i regere et coercere 'ssimus, nostriam erit vitam prorogare. Attamen tu agamus, ut neque intam omemtis, neque mortem

Quanta verborum nobis paupertas, imo egestas sit, nunquam magis quam hodierno die intellexi. Mille res inciderunt, quum sorte de Platone loqueremur, quae nomina desiderarent , nec haberent; iluaedam vero, quum habuissent, fastidio nostro Perdidissent. Quis autem serat in egestate fastidium 8 Hunc, quem

Graeci oestron vocant , pecora peragentem et totis saltibus dissipantem, asilum nostri vocabant. Hoc

Virgilio licet credas:

Est metim Silari iuxta ilicibusque Misentem Plurimus Alburnum uolitans, cui δὲ omen asilo

Paupertar, imo egestas. Illem di- Aerimen Deit Epist. xvii. b. Ibidem 4. frugalitas est paupertas volun Laria. Mediocritas, αυταρκεια etiam ap. Horat. 1ll. Carm. as. 56 : Pauperies audit μν Ola. Illuta est egestas. Caeterum saepe a 'ud Ciceronem liane egeatatem, quam Noster queritur, observare est, si quando notiones pili-lo oplitea x Graecorum civibus suis vertere studeret. RuM. Loqueremur , ego eum amico. Cf. g. 6. R . oestro/ι. οεστρος. Plinius tamen vetho iasilua usus est XI, 28. Fee intelligas, civomoclo vocabulum quis

363쪽

L. ANNAEI SENECAE

Bomanum est, oesimum Graii Mertere vocantes; A re, acerba sonans ἰ quo tota extemia silois

armenta

a Puto intelligi istud verbum interisse. Ne te longe disseram, quaedam simplicia in usu erant, sicut crenere ferro inter se dicebantur. Idem Virgilius hoc probabit

Stupet ipse Latinus, Ingentes, genitos diuersis partibus Orbis, Inter se coiisse Diros, et cernere ferro p

quod nunc decernere dicimus ; simplicis verbi usus amissus est. Dicebant antiqui, si iusso, id est, si iussero. Hoc nolo mihi credas , sed fideli Virgilio :

Caetera, qua iusso, mecum mantis inferat arma.

Non id ago nunc hac diligentia, ut ostendam , quantum tempus apud Grammaticum perdiderim ; sed ut ex hoc intelligas, quantum apud Ennium et Attium verborum situs occupaverit: quum apud hunc quoque , qui quotidie excutitur , aliqua nobis subducta

sint.

tidiani usns perire possit. Itali hodieque voeant Virgilii Ioeus est in Georgicis lib. ul, vs. 146.

i. e. fidis nat Schw. Muretus dedit sit sides Virgilio. Duo Pal. habent aed seda Virgilio. Editio vetias aedsidem Virgilio quod et Modius

Novant. Lecit. Epist. I 32. Probat. Lipsius ernendat sido. At vulgata bene habet. Fides. V Ruliv. interpretatur: cui fidem haheas Qtium vero ille vocis sidelis intelle-Ctus nusqtuitii currat, melius inta iligas qui mihi assidue Praestat filii Cis minis auctoritatem. Caelem , qua tu ro, etc. Aen. XI. 6 . Silius tamen Italic. XII, S. hune uerbi simplicis, tiara . usum non fastidivit. ntihI. Quiantrum Me lorum suus i. antiis quitas, ueglectus. ideoque oblivio OccliPii verit. hunc, Virgilium

364쪽

ci Quid, inquis. sibi ista vult praeparatio7 quo spe- ictat 3 is Non celabo te: cupio, si seri potest propitiis

auribus tuis , Essentiam dicere ; sin minus, dicam et iratis. Ciceronem auctorem huius verbi habeo, Puto locupletem : si recentiorem quaeris , Fabianum, disertum et elegantem , orationis , etiam ad nostrum

fastidium, nitidae. Quid enim siet, mi Lucili 2 quo

modo dicetur οὐ stet, res necessaria, naturam Conti

nens, sundamentum Oinnium 8 Rogo itaque, permit- stas mihi hoc verbo uti : nihilominus dabo operam,

ut ius a te datum parcissime exerceam : fortasse C On

tentus ero mihi licere. Quid proderit facilitas tua, quum ecce id nullo modo latine exprimere possim, Propter quod linguae nostrae convicium feci 2 Iagis damnabis angustias romanas, si scieris unam Syllabam esse, quam mutare non possim. Quae haec sit, quaeris 3 το ου. Duri tibi videor ingenii: in me

in annos, Prima cadunt; ita υerborum et eius interit aetas. Et itiMentim ritu forent modo nata, Migentque. De bemur morti nos nostraque. . . Irar talia Iacia Peribuni, Nedum serm niam stet honos et gratia υioax. Mulla renascenttir quae iam e ιdere, cadentisque Quae nunc sunt in honore υ a-btila, si MoIet usus, Quem yenea -- buritim est et ius et norma loquendi.

Esseritiam Muret. Primum dedit ex coni. CL eius Var. Lecu. XV, M. Λntea quid σentiam dieare. R. Ciceronem. In scriptis Ciceronis nobis reliquis haec vox non iuvenitur: llic usus vocabuli ap. Cic. latuit,

quod mireris, Quintil. II 6. vlII. 3 ; in quibus loeis iuventio-uem huius nominis Fabiano tribuit,

et duram censet have m. ς Ου inc interi Letaliouem.Lipsius laudat Sidonii verba: lectilens es hic novum verbiam Essentiam , sed seias hoc ipsum dixisse Cicerouem. Rtihk. Abianum. De Sergio Flavici I apirio Fabiano cons. Consolat. ad Mare.

Elegantem est in ora ecl. Erasmicae et tu omnibus Grut. codd. Λlii dι- sertum et eloquentem, ut editio vetus, alii elegantem omittunt. R. Ουσια. . . omnium. Omnia enim exusta l. e. Essentia: quae est proprie Stoleis Deus et Materia. Lψsitis. eontinens ,fundamentum omnium. Sic Muretus ex aliquot scripti. Pincinni: si e et editio vetus et tres russ. Grut. Λl Erasmus: natiar iacontinens f. o. Ruli L.

Propter quod. . . feci' Propter quod

totam hanc epistolam scri hens coactus sum reprchendere nostram linguam.

365쪽

ilio positum sic posse transferri, ut dicam : Quod est.

Sed multum interesse video : cogor Verbum Pro vo cabulo ponere; sed ita necesse est. ponam: Quod est. Sex modis hoc a Platone dici amicus noster, homo

eruditissimus, hodierno die dicebat. Omnes tibi ex . Ponam, si ante indicavero, esse aliquid , esse 7 et vectem. Nunc enim genus illud Primum quaerimuβ, ex quo Caeterae species Su Spensae Sunt, a quo nascitur omnis divisio , quo universa comprehensa sunt. Invenietur autem , si Coeperimus singula retro

legere ; sic enim perducemur ad primiam. Homo species est, ut Aristoteles ait ; equus species est; ca- species: ergo Commune uti quod quaerendum est

his omnibus vinculum , quod illa complectatur , et a sub se habeat. Hoc quid est8 Animal. Ergo genus esse coepit omnium horum, quae modo retuli, hominis, equi, canis, Animal. Sed Sunt quaedam , quae animam habent , nec sunt animalia e placet enim . satis et arbustis animam inesse ; itaque et vivere illa , et mori dicimus. Ergo Animantia superiorem tenebunt

Mideor ingenia: in medi positam sis transferri. Sic. inquit, Erasinus et aliquot codd. et M. vetus. Edit. Boin. D. l. Midebor i. i. m. Postrum esse: Posse sic transVerri. - Sela . Erasini lect. recipit, nisi quod scribit transferre . raulin laetus auctoritate. Noscii in Lipsio et ed. Bip. scripsimus: in medιo Positum sic Posse transferri, quae sola leetio saei te intelligitur. Sigilisseat etaim : oinuibus patet verba toos Imsse transferti his vocibus quo i est. Sed ita necesse est, mnam: Qtio est. Sic Pinciatius iubet legninus exvelere lectione : sie ex, i, tu quatuor Grui. mus. Erasinus: Sed ει id ne. cesse est, poniarn Quod est. Murelii :sed id si n. etc. Ruhk. - Sch π. solusseribiti ponam. Quod es . sex , etc.

Esse aliquid genus. Sic scripsi eum Od. R. et aliis libris apud MOd. ops. t Grui. Noe vero displicet aliquod, unlgatum inde a Lipsio. quod ita het

ed. A. cum ius. Pal. see. In e. dubie

scribitur ut qd. Fuerint quibus magis probetur , esse aliud geraus, si nodex vet. lib. laudavit Piueiatius. Sch M.

Ab indi. iduis ad formax generaque aseendit Noster retro Iegens singula, ut ipse ait. Hae piolixiore deductione facile quisque supersedebit lector ;nee eunt ad quem talia seribi dehe-hant, magnos in philosophia prose

eius secis. νultaverit. Spectant aliis in

llaec ad praedicabilia Aristotelicorum,

366쪽

EPISTOLA LVIII

locum , quia et animalia in hac forma sunt, et sata. Quaedam anima Carent, ut saxa ; itaqile erit aliquid animantibus antiquius Corpus r hoc sic dividam , 'ut dicam . corpora omnia , aut animata eSSE, nutinanima. Etiamnum est aliquid Superius , quam eo pus : dicimus enim quaedam corporalia ESSe, quae

dam incorporalia. Quid ergo erit ex quo haec diducantur 7 illud . cui nomen modo parum proprium imposuimus, Quod est. Sic enim in species secabitur,

ut dicamus :. Quod est, aut corporale est, aut incorporale. Hoc ergo genus est Primum et untiquissimum , et, ut ita dicam, generale; caetera, genera quidem sunt, sed specialia : tanqua in homo genus est; habet enim in se nationum . species : Graecos, 30 Romanos , Parthos; colorum: albos, nigros, saxos; habet singulos : Catonem, Ciceronem , Lucretium.

Itaque qua multa continet , in genus cadit ; qua sub alio est, in speciem. Illud genus , quod est, generale , supra se nihil habet. Initium rerum est: omnia sub illo sunt. Stoici volunt superponere huic otiam aliud genus magis principale : de quo statim dicam, si prius illud genus , de quo locutus sum , merito primum poni

docuero, quum Sit rerum omnium capax. Quod est, '

ad κατηγορουροva, in quibus genus et SPecieA Primum locum obtinetit. R. Quaedam anima earent. Sie vulgo, ab Erasmo, eum ed. A. Sed quaadam ete. ed. R. cum rus. c. et Opsop. et Grut. Schw. Animata .... inanima Animalia.... inanimalia R. a. e. cum aliis. Cons. Opsop. Schw. Tanquam homo genus est se. speciale. Atque conflat sibi Seneca ,

quidquid contra dieat Lipsius, cuius

verba sunt haecce: α Atqui supra species erat, sed ex Aristotele : hic Lo

gi eam Chrysippi sequi eum probabile

est hodie rideudam. . Nam quo iure. ait Noster. caeterae divisiones eius quod est, genera voeantur, quae tamen nounisi species suut . eodem Homo quoque genus vocari potest, quem supra tantummodo speciem esse vidimus. Sic noster statim explicat verbis hisce : Itaque... in vectem. R. Qua mulis continet.... qua sub alto

367쪽

L. ANNAEI SENECA L

in has species divido, rit sint corporalia, niit in Cor-i,oralia. Nihil tertiuin est. Corpus clito iriodo divido ΤVt dicam : aut animantia sunt, alit inanimii. RHrsus animantia quemadmodum divido Vt dicam: quaedam animum habent, quaedam tantum animam; aut sic: quaedam impetum habent , incedunt , transeunt; quaedam, solo astixa, radicibus aluntur et crescunt. a Rursus animalia in quas species seco 3 Aut mortalia sunt, aut immortalia. Primum genus Stoicis quibu dum videtur ,-Quare videatur, subiiciam. In rerum , inquiunt, natura quaedam Sunt , quae

dam non sunt. Et haec autem , quae nou Sunt, P. Tum natura complectitur, quae animo succurrunt ;tanquam Centauri, Gigantes, et quidquid aliud salsa cogitatione formatum, habere aliquum imaginem coepit, quamvis non habeat substantiam.

Nunc ad id quod tibi promisi, revertor; quomodo,

moventur. .

Quiddam seripsi cum vet. Cod. quem tu Notis laudavit Mur. Quid edd. inde a Lipsio. Quod ed. R. cum

mss. Pine. Et Griit. De. st vox ed. A. et nas. e. euius loco dein sed quare

legitur: at particulam sed recte ignorant alii. S. Lipsius, qui edidit pro quiddam: ita lege, inquit, quum libris sit ambigue quid vel quod: sed illud praesero. Graece dixerim inisduhie. το τι. Pincianus seu leutiam loci primus persidii et breviter po auit: Stoleis aliau aliquod gentis Enteesse , ne re quod , ita enim ipse legit. Id igitur ii, dividitur in

vere Ens et Mn-em. Vere, ut om uia quae in rerum Dat rara sunt Nonis eras, ut filiait Centauri, Chimaerae, et Iliae tu mente sola subsistunt.

bubtilitatem hilne tacito intelligere licet. Quum Plato essentiam poSuisset primo loco, illi obseruatiles ea Dou comprehendi hae desinitione ,

quae non vere uut, tauquam Ceu tauri, docebant esse superius quoddam , quo essentia tot prehendatur, idque vocabant M τι, i. e. res ud quam et Phaenomena et uoumena retulerunt, s. res quae quodammodo alleis

et ae sunt, uti Cic. Top. 3 istud τι convertit. Ruhk. Et haec autem, ele. Nil mutaui libri. Dieit igitur, ex Stoicorum fieri

teutia uaturam rerum etiam ea complecti quae re vera Iron fiuvi, quise tonnisi animo succurruiit. Schw.

368쪽

ΕPISTOLA LVIII

qiuaecumque sunt, in sex modos Plato partiatur. Primum illud, Quod est, nec visu . nec tactu , nec ullo sensu comprehenditur; cogitabile est. Quod generaliter est, tanquam homo generalis , sub oculos non venit: sed specialis venit, ut Cicero et Cato. Animal

non videtur, sed cogitatur: videtur autem species eius, equus, et canis. Secundum ex his, quae sunt, ponit Plato . quod eminet et exsuperat omnia. HOC, ait, per ι4 excellentiam esse: Di poeta communiter dicitur; omnibus enim versus facientibus hoc nomen est: sed iam apud Graecos in unius notam cessit. Homerum intel

ligas, quum audieris Poctam. Quid ergo hoc est7 Deus:

scilicet maior ac potentior cunctis. Tertium genus est is eorum, quiae Proprie sunt: in numerabilia haec sunt, sed extra nostrum posita conspeCtum. Quae sunt,

interrogas7 Propria Platonis supellex est; Ideas vo-

ρ. . t ri tuo quidem in duos: atque ita

in Timaeo p. Mi , Τ.. IX Bip. et Sophista is os dividit. Appuleius de IIabit idiae lib. p. t sa. T. II

Bip. ex illo τας quas Es eu tias diei mus, duas esse ait, Per quas cuneta gignantur Mim lusque ipse.

Qui rum una cogitati ne sola conci- Pitiir, alter: son si ius subiici potest. Prior illa vere esse memoratur : have vero nou esse possultius dicere. Et

primae quidem Essentiae primum

Deum esse et mentem sormasque rein rum Elatilinam: secundae omnia qHaetulormantur , quaeque giguuntur , et quae εab susianliae superioris exemplo

originem ducunt. Haec ita universe in Platone: sed distineti iis Noster in ex modos partitur. Primum est Ensυ του inrattigibile : ut animal. Se- eundum, excessentissimum Eus et causa Lutium, Deus. Tertium, Idea. . uartum ipsa Et in , sive Vecie . Quiutum, quae sensibus subiecta, i. e.

o mora. Sextum, quae quasi atini. ut inaue , tempus. L. Animal non υ detur, sed cogitatur. Sic Erasmus, ed. vetus, et Grtiteri nass. At Gronouit eodd. exhibebaut: Animal ut ν., omitatur. Vude conie

mus sunt Pineiani, Modii codd. et

plerique Geui. et ed. vetus. Autea ex quibus omnia quae sunt funt, et ad, etc. Ruh .

Ideas Doeat. De his Lips. aliquid

369쪽

cat, ex quibus omnia, quaecumque videmus, sunt, et ad quas cuncta formantur. Hac immortales, immu

tabiles, inviolabiles sunt. Quid sit idea, id est, quid

Platoni esse videatur, audi: e Idea ESt eorum, quae si natura fiunt, exemplar aeternum. D Adiiciam desinitioni interpretationem, quo tibi res apertior fiat. Volo imaginem tuam sacere: exemplar picturae te habeo, ex quo capit aliquem habitum mens. quem operi suo imponat. Ita illa , quae me docet et instruit, iacies, aqua petitur imitatio, idea est. Talia ergo exemplaria infinita habet natura rerum, hominum, Pi Seium, ur

borum; ad quae, quinIcumque fieri ab illa debet, et exprimitur. Quartum locum habet ειδος. Quid sit hoc

ειυος. attendus oportet; et Platoni imputes, non mihi, 'lianc rerum dissicultatem: nulla est autem sine dissicultate subtilitas. Paulo ante pictoris imagine utebar:

ille, quum reddere Virgilium coloribus vellet, ipsum intuebatur; idea erat Virgilii facies suturi operis expmplar; ex hac quod arti sex trahit, et operi suo im- a posuit, ἀδος est. Quid intersit, quaeris 2 Alterum

exemplar est, alterum sorma ab exemplari sumpta et operi imposita. Alteram artifex imitatur, alteram iacit. Habet aliquam faciem statua: haec est ειδος. Hahet aliquam faciem exemplar ipsum, quod intuens opifex statuam figuravit: haec idea est. Et iam nuc aliam de-Phys. I l. Diff. lli. Est quoque cele- .herrima BruLeri de Ideis Dissert alio Quartum ele. Plutonem hoe discrimen inter et ignorare docuit Mei uera Gesch. der x s. II. p. 8or. Formas illas aeternas promiscue voeat Plato nunc nune. Uxi, nune etc. Riah . Habet aliquam faciem statua : haec est ειδος. Verba ista quum in ed. Bi-

Pont. temere praeternu su essent, pariter in ed. Ruith. et Matth. desiderautur. Haec aeribitur in ed. R. et seqq. mo est tiric ed. a. et ms. e. S.

quae ad Ciceronem lom. X, Pag. Properanter notavi de speciminibus cum exemplari conserendis. Ibidem ero e I. a , Vs. 4, typothelae sphalma, Praepostere verba collocantis. sic corrigas velini, et pluries in notis. TYPa

370쪽

EPISTOLA L Ill

sideras distinctionem ' Id Os in opere est; idea extra

opus: ne d tantum extra opus est, sed inte opus. Quintum genus est eorum , quae communiter sunt'. haec in

cipiunt ad nos pertinere; hic sunt omnia, homines, pecora, res. Sextum genus eorum est, quae quasi sunt; tanquam inane, tanquam temPUS. Quaecumque videmus ac tangimus, Plato in illis Non numerat, quae esse proprie putat. Fluunt enim, eto et in assidua diminutione atque adiectione sunt. Nemo nostrum idem est in senectute, qui suit invenis; nemo est mane, qui suit pridie. Corpora nostra rapiuntur fluminum in che; quidquid vides, currit cum tempore; nihil ex his, quae videmus, manet. Ego ipse, dum loquor mutari ista , mutatus sum. HOC est quod ait Heraclitus: ulci ident numen bis non descendimias. . a Manet idem fluminis nomen; aqua transmissa est. Hoc in amne manifestius est, quam in homine: sed nos quoque non minus velox cursus praetervehit; et ideo admiror dementiam nostram, quod tantopere amamus

Quaecumque υidemus ac tangimiis. ete. Ideas, dixit Plato, s. sormas naturam rerum constituere, esseque una eum Deo, in euius intellectu uti ae terno fueriui, uirum genus omnium rerum . quae interitu nut mutatione eareaut. Corpora coutra, sive Omue

id quod sensibus subiicitur, propriae esseutiae nominari uota possunt, ut Pote quae mutationibus . quinimo interitui patent. Cons. Wittentaehad Plui. de seta numitiis Vind. P. 76sq. Contineant iameia uecesse Putabat immutabile quid , quia certa --guitio quaedam habeatur. Tuli modo et Heraclitum et Parmeuidem a se coniungi assirmavit Plato. CL Neiis uera II, p. 73o sq. Tiedemaun. ll.

Co Ora nostra. ... transmissa e t.

Egregie hie monuit Tiedemano II, p. 88 sqq. lacuuam syllogismi Hera. elitiei et a Platone negligi, isti a di

tro. res sensibus subiectus ne momento quidem sibi eoustare similesve manere; experientia refragatur, nee doeeri potest. Nam ut illae res vel uno temporis moment persteut, earumque mutationes legi hus sint attemperatae sempiteruis, Prose tO n tioues uuiversales legere, Principiaeolligere adeoque scientiam couatrue

αυτου ποταμον Ουκ ἐμαι νομεν. R k. Ee ideo a imi/v dementiam n stram. Illud Ileraelit eum deflexit N ster ad nmorem Corporis et timorem moltis dimiutiendum et utrumque euim est sugacissimum et corpus, e

SEARCH

MENU NAVIGATION