장음표시 사용
371쪽
L. ANNAEI SENEC1 Erem fugacissimam, corpus. timemusque ne quando moriamur, quum omne momentum mors prioris hu-bitus sit. Vis tu non timere, ne semel stat quod quotidie sit 3 De homine dixi, fluida mate via et caduca,
et omnibus Obnoxia Causis: mundus quoque, aeterni et a res et invicta, mulatur, nec idem manet. Quamvis enim omnia in se habeat, quae habuit; aliter habet. inam habuit: ordinem mulat.
o Quid, inquis. ista subtilitas mihi proderit7. Si me
interrogas, Dilii l. Sed quemadmodum ille caelator oculos diu intentos ae satigatos remittit atque avocat, et . ut dici solet, pascit; sic nos animum aliquando de homus relaxare, et quibusdam oblectamentis resi-core. Sed ipsa oblectamenta opera sint; ex his quoque, si observaveris, sumes quod possit fieri salutare. Hoc ego, mi Lucili, soleo sacere: ex omni vacatione, etiamsi
Dmne momentum . quod anteeedentis i. e. conditionis mors est. CL EP. X xlv. Is uot. Rialia. ita non timere , ne, etc. Sic restititit Gro ov. suo et quatuor
Gruti quibus omnes Rubeniani acce-- dilui, et Ersor d. Hein s. Possem . iu quit. nbs te impetr&re, the i in ens , Eventu rutis tibi. quod quotidie evenire omnibus videmus. Est formula orantis , hortantis. singilantis . iii-bentis. CL Bentleius ad Hor. It Sertii. 6.9at qui Gronovium νecte laudat. Vulgo male deest negandi particu
eoutra mentem et sensum auctoris.
Catisis Gronovio madente reposui. Sie. veit. edd. Tarvisina, Veneta. Froheniana , et editio vetus , et to-dex laronos. Ers. Heias. Cons. Gro-
novit obsx. III, 34 . p. 4eta4 Lips. Verbum hoe est fami late Seneme lemorbo vitioque quocumque. Vide de Irii III. to. An ea erasibus. nil L.
Mundus ... idem manet, omni utra enim Mementotum kalterni recursus
sunt: quid Iuid alteri perit. in nite
mc ego... Uscere. Exempla supra iani vidi in is Epist. LU, 3, LVlt, a. R. I ueatione. Eraxinum xequor. Gria
torus tamen in libris suis. titi Modius in ullo v. Ep. cxxxii, novciut. Lecti. Natione, quod ille explicat: Ex omniaeeta et genere hominum. Muretus mallet tractuιione. Lipsius, quod iuora quorumdam Iibrorum est, oratione. Sed vulgata non est tentanda.
elionem se probnre constetur, si ex quo iam vetere libro dueta est, sed se timere, ue ex Erasmi iugenio oria- ur. - Vticatio autem opera subseel νμ.
372쪽
a philosophia longissime aversa est, eruere aliquid conor et utile essicere. Quid de istis cupiam, quae
modo tractavimus, remotis v resormatione morum 2
quomodo meliorem me facere ideae Platonicae possunt 2 quid ex istis traham, quod cupiditates meas comprimat 7 Vel hoc ipsum, quod omnia ista quae
sensibus serviunt, quae nos accendunt et irritant, negat Plato ex his esse, quae vere sint. Ergo ista ima- a ginaria sunt et ad tempus aliquam faciem serunt; nihil hovum stabile, nec solidum est. Et nos tamen cupimus tanquam aut semper futura, aut sempin'
habituri. Imbecilli fluidique per intervalla ponsisti
mus: mittamus anilitum ad illa, quae aeterna sunt lmiremur in sublimi volitantes rerum omnium formas, Deumque inter illa versantem , et hoc providentem , , quemadmodum, quae immortalia facere non potuit quia materia prohibebat. defendat a morte, ac ratione vitium corporis vincat I Manent enim cuncta, as non quia aeterna sunt, sed quia defenduntur cura regentis. Immortalia tutore non egent: haec conservat artifex, si agilitatem materiae vi sua vincens. Contemnamus omnia, quae adeo Pretiosa non Sunt,
ut, an sint omnino, dubium sit. 1llud simul cogite-as
quae Non Propter ossietum, secl o riet oblectamenti causa tractamus. I Psaeuiui oblectamenta, inon uerat S. Opera sint. CL Epist. Lxi . Ruhk.μremur. Similia saue praeclara currunt haud semel apud Nostrum,
utique N. O. I. praef. Tvuc, ibi ait,
consummatum habet plenumque honum sortis humanae quum calcato omui malo, petit altum, et in interiorem naturae sinum venit. ruue iuvat inter sidera ipsa vagautem divitum pavimeula ridete, etc. Rula . Quia materia μαιMbat. Impie stulta veterram opinio, Deum volui se quidem a Primo omnia immortulia facere, ged non potuisse propter materiae vitium, quasi non, ut metem omnia, ita materiam condiderit ac procrearit nens. Recte Laetantius . idem materiae sietor est, qui et rerum materia constantium. Muretti . Illud simul emitemus. .. eximis. N. putes Nostrum sibi ipsum contradicere, qui antea at mundiam ne- ternam rem et iuvictam vocasset, re-eorderis, mund rem triplici sensu ae
ei pi a Stoicis. Noster N. Q. l. praes.
373쪽
L. ΛNNΛΕl SENECAE miis: si mundum ipsum, non minus mortalem quam nos sumus, Providentia periculis eximit; potest tamen aliquatenus nostra quoque Providentia prorogare huic corpusculo moram, si voluptates, quibus 27 pars maior perit, potuerimus regere et coercere. Plato
ipse ad senectutem se diligentia pertulit. Erat quidem
corpus validum ac sorte sortitus, et illi nomen latitudo pectoris secerat; sed navigationes ac pericula multum detraxerant viribus; parcimonia tamen, et eorum, quae aviditatem evocant, modus , et diligens sui tu
tela, produxit illum ad senectutem, multis lγrohibentibus causis. Nam hoc scis, puto, Platoni diligentiae suae beneficio contigisse, quoi, natali suo decessit, et
annum unum atque octogesimum implevit sine ulla
deductione. Ideo Mngi, qui sorte Athenis erunt, im-
ait: Quid est De iis Z Mens universi. Quid est Deus ' totum quω vides et quod non vides totum. Mundus est itaque Primum Deus ipse, deinde
eaelum , terra et omites iraturae illis comprehensae , denique systema deorum , homiuum et naturarum, quae istorum causa creatae sunt. Diog. Laert. VII. t 37. Aeter uul autem est muudus. quatenus I=riticipia omnium rerum ita se continet. . sive quia Deus saepe mundus vocatur: mortalis est iste mundus quem videmus . cuius
naturam habitumque deletum iri statuebant constagratione, ἐκνιρω t, h. e. sparsum iri in elementa. Ruli .
Potest tamen ... Prorogare. Sic ed. R. cum mss. Grui. et aliis. Posse tia
ubi bene haberet osse, si sequeretur prorogari . ut eum l ine. eorrexit Mur. Recte vero tamen tenent velt. libri, quod temere tu lamion mutatum iued. RuLL. S. - missi tandem est vetus, inquit Bul L. . scriptura quam Gronovius recte tuetur eonira I iucia nulli, qui dedit invitis mss.: Posse tandem , ut ab m cogitemus Pendeat. Lipsius: U3sse tamen.... ymMidentia longiorem Prorogari. Sic et editio vetus , nisi quod ρrorogare praesert. Quibus yara maior , per quo maior pars nostrum perit. Ruhk. Plato. ... diligentia i. e. prudentia. Mortuus est anno aetatis LXXXI peracto. Ol. CVIII. , quum natus
Latitudo P cloris, prius enim Aristoclea notitiuabatur. R. - Graecis πλο fiet , latus. Produa it recie ed. Vulgo Pe diaxit eum c. Scit . Natali suo , qui fuit mensis Thar-
374쪽
molliverunt defuncto. a inplioris suisse sortis quam humanae rati, quia cODSummasset persectissii uiri numerum, quem novem novies multiplicata componunt. Non dubito, quin paratus esset, paucos dies ex ista summa et sacrificium remittere. Pol est Dugu litas producere senectutem ; quam ut non puto con- . cupiscendam, ita ne recusandam quidem. Iucundu in 29 est, eSSe Secum quam diutissime, quum quis se diguum, quo laueretur, effecit. Itaque de isto secemus sententiam, an oporteat sustidire senectutis extrema, et sinem non opperiri. sed mayu sucere. Prope est a timente , qui satum segnis exspectat; sicut ille ultra modum deditus vino est, qui amphoram exsiccat, et necem quoque e. sorbet. De hoc tamen quaeremus, pars summa Vitae , 30 utrum ea nex sit, an liquidissimum ac purissimum quiddam; si modo mens sine iniuria est, et intcgri
sensus animum iuvant, nec desectum et praemortuum corpus est. Plurimum enim refert, vitam aliquis extendat, an mortem. At si inutile ministeriis est cor-Εx liis as relatori biis Zoroastris . ad eius legislationem et doctrinan conservandum constitutis cs. meren I. en ti, p. 4-o sq. tu primis post Xerxis tempora quosdam grueeas urhes eonvenisse diibilari tae-quit. Exemplum praebet Osui Miestvid. Bruttier. I, p. 159 sq. Rubk. Et sacrificium . quoniam si paucos tantum dies remisis et, caruἰς ei lio-nore sacri lii, quod non Oh aliud ei tribuebatur ituam illiod unum et octo. gessinum auuium Perseete impleverat. Itaque de isto Ieremias sententiam. Propter amorem sui aversabnutur Stoici mortem sibi consciscere: sed liberum ostium trahere quom vis as-
aerebant. CL Lipsit Manud. III, 22,
375쪽
L. ANNAEI SENEC1Ea, pus, quidni oporteat educere animum Iaborantem 2 et sortasse paulo ante , quam debet, faciendum est; ne quum fieri debeat, sacere non possis: et, quum maius periculum sit male vivendi, quam cito moriendi , stultus est qui non exigui temporis mercede magnae rei aleam redimit. Paucos longissima senectus ad mortem sine iniuria pertulit: multis iners vita sine usu iacuit sui. Quanto deinde crudelius iudicas, ali
quid ex vita perdidisse, quamvis finienda 8 Noli me
invitus audire, tanquam ad te iam pertineat ista sententia : sed, quid dicam , aestima. Non relinquam senectutem, si me totum mihi reservabit; totum autem ab illa parte meliore; at, si Coeperit Concutere mentem , si partes eius convellere, si mihi non vitam reli
querit, sed animam : prosiliam ex aedificio putrido ac
ruenti. Morbum morte non sugiam, duntaxat sanabi- Iem, nee ossicientem animo: non asseram mihi manus
propter dolorem; sic mori vinci est. Hunc tamen si sciero perpetuo mihi esse patiendum . exibo, non propter ipsum, sed quia impedimento mihi futurus est ad omne propter quod vivitur. Imbecillus est et ignavus. qui propter dolorem moritur; stultus, qui doloris
ut liltro mortem petam. qiin te praeparare velim ad desiderium mei. Ab illa Parie meliora. I. aut mos mente. Rulia.
tarum modo degit, opponitur verae vitae. RuM. AedyMo.... menti. Stobaeus Serm. I 18 Gorgiae Leontino hoc adseribit, qui senex interrogatias : eequid libens moreretur ρ Μαλιστα, ειπεν , - πργαρ εκ σαπροὐ και ρεοντος οικιδιου ἀπαὶ λαττο int. Maxime, iu-quit; nam ut ex putri et dissilietile d nuntietu mihi immotum essa antino muticula non invitus abeo. Lysius. ant .... tendae Verba adver-aae sententiae, non debere finiri. L.
Haee Lipsit annotatio, quam Rub. adoptavit minime huie loco Iueem admovet, imo i sa Iucem requirit;
Caeterum videtur auctor significare voluisse: num credis multo crudelius esse aliquid vitae reliqtium proiicere,qune quidem mox te invito finienda est, quam iacere inertem sine usu vir int. quamvis relucteris, quamvis eam linire abnua Tanquam ad te yertineae i. a. Int.
376쪽
causa vivit. Sed in longum exeo: cst praeterea maleria, quae ducere diem possit. Et quomodo finem vitae imponere poterit, qui epistolae non potest ' Vale ergo: quod libentius quam mortes meras lecturus es. Vale.
Quae ducere diem mssu, i. e. zon sumere. Vbee euim haee materies et disputatio. Proprie materia per diem colloquendo ducitur , producitur. CL Ieyne ad Tibull. 1, 4. Alii explieant, materiam tu nobis esse, quae mortem differre possit, loquendi tamen usu rePuguante. R A. Morties meras cum Modio, et Mureto et Lipsio seripsi, improbautequidem Gronovio; cum quo si quis aervatam librorum seripturam mortis moras maluerit, nihil impedio. Novi. mus quidem , etiam alibi plus semel
mortis moras memorari Senecae, ut EP P. VII. 3. LXXXII, 1 1. Nnt. Quia est. l I.
59 . sed id huic loco non admodum
convenire videbatur. Ttim vero et illud obseruaudum, levissimam esse mutationem, quam se uti gumus. unius vocalis o in et nati mortis quidem . ex prisco scribendi more ste quenter in libris uostris servato, quaritia nomi uis casus esLe Poterat, ut idem ae mortes valeret. Porro Epist. ι , 3 , pro mortis morae in libris nonnullis vice versa mortis vel mortes merae seribitur, ut in rus. Par. b. et ia ed. Erasin. u. Denique li. l. mortis meras ex bibe hunt duo Palatini eodices: ex quo piobabile fit, etiam e Modio istud meras non exio genio. hed ex vet. libro esse prolatum: eodemque ducebat corrupta seri Plura meas , in ora Erasmi notara , qu niti eundem unus etiam e Palatinis eodd. exhibebat. 6'ch υ. - MO tes meras . uvmpe quus Epistola haec ultima habet et sonui. Lips.
377쪽
Lucilio testatur Moluptatem , quam ex eius mistola ρe Ferit, eamque, Moluptatis et gaudii discrimine e Osito , et ab oratione , et a materia laudat. Nec rePrehendendum censet , quod imaginibita orationem distinxeris, quime quae ad animum discentis audientis e regendum Dei Philosopho nom indignae sint. Sic Sextius imaginem exercitus pugnae parati de Sapiente adhibuerat.
Hinc Occasionem sumit, in quaestionem transeundi, cur stultitianos tam lenaciter teneat. Non omni imρetu , rcsPondet, utimur ad eam cognoscendam et r Pellendam e nimium nobis placemus,
ideoque et nosmetipsos decipimus , et ab aliis decipi patimur , inprimis a latione. Denique docet , quomodo quisque intelligat,
Iagna in sex epistola tua percepi voluptatem: Permitte enim mihi uti verbis publicis, nec illa ad signi
ficationem stoicam revoca. Vitium esse Voluptatem credimus. Sit sane: ponere tamen illam solemus ad demonstrandam animi hilarem affectionem. Scio, inquam, et poluptatem si nil nostrum album verba dirigimus rem infamem esse; et gaudium , ni Si sa Pieriti, non contingere: est enim animi elatio, suis
horium, gaudere eo adepto, et cavere a. clevitare malum. negent nisi sapientem: stultum autem nonnisi eupere, laetari. ideoque et D DPliale uti, metuere, contristari, tit Λligustiui de Civit. Dei XIv, 8. verbis utar. CLDavis. ad Cic. Tu se. IV, 6, et ad Maxim. Tyr. p. bo4. De Gaudio ELEP. xxiit. Riahk. Album. Have seripturam Rud. Agricola ex ingenio restituit, Erasmo probante. Optime. Olim cras trioatriam aluunt, cod. Cal. nostrum animiam. R. - Album, stoicum, ut in nostro sarciet tribunali super his arbitramur. L. Nisi saraianti. Si per tota bac re mu
378쪽
bonis viribusque sidentis. Vulgo tamen sic loquimur, ut dicamus, magnum gaud um nos ex illius consulatu : aut ex nuptiis, aut ex partu uxoris percepisse quae adeo non sunt gaudia, ut saepe initia suturae a tristitiae sint: gaudio autem iunctum est non desinere, nec in contraria verti. Itaque quum dicit Virgilius noster, ci Et mala mentis gaudia ; ra diserte quidem dicit, sed parum proprie; nullum enim malum gausum est. Voluptatibus hoe nomen imposuit, et quod voluit, expressit; significavit enim
homines malo suo laetos. Tamen ego non immerito dixeram, cepisse me magnam ex epistola tua Voluptatem : quamvis enim ex honesta causa imperitus ahomo gaudeat, tamen assectum eius impotentem, et in diversa statim inclinaturum, voluptatem VOCO,
opinione salsi boni motam, immoderatam et immodi
Sed, ut ad propositum revertar, audi quid me in epistola tua delectaverit. Habes verba in potestate;
tibertim Manudueti III Dissert. v. Gaudio altitem ivnvium est. Int. gaudio proprium eat. Virgilius. Aen. VI, a 8. 2 9 , qui tameti contra has Senecae argutias vel Eo defenditur, quod mili ia ot ipse Noster de se initio epistolae dieit) usus sit, non ad signifieationem 1toicam revocatis. Nec poeta hoe dignum fuerit. Ruλλ.
Diserte. I. e. Iare et distincte. R. Ex honesin eausa. Corrupte ex nomina istra caussa dabant R. a. o. Ex ista eatissa quatuor e d. Grui. et ed. Εr. unde Muret. cortexit . ex iusta causa; tum iusta eausa ed. Gro . vo-Cula ex ceasti, Puto omissa. Devique ex nomina iusta causa edidit Rubh.
quod quid sit, quidve valeat, ipse viderit: illud equidem video, in editione vetere si v qua eamdem scripturum exlii heri illa ait non auata . sed ista legis Non animadverterat vir do eius id quod ex eod. Pal. sec. Gruelerus euotaverat ex homine ista eausa; quo ex Portento et istud natum erat ea nomine, et scriptura unice vera
de qua iam olim perspecte Lipsius monuerat λ facile intelligebatur, ex
honesta causa. Seb . Imperitus hinno. Stultus, apienti oppositus. MM. Poeant.... inclinaturum. Int. qui non est eompos sui, qui vibit habet stabilis, et sorsati iam in eo est, titia dolorem vertatur. Motam editio vetus habet, restitutam recte e mss. MAI.
379쪽
L. ANNALI SENECAE non offert te oratio, nec longius, quam destinasti, ε trahit. Multi sunt, qui ad id, quod non proposuerant scribere, alicuius verbi placentis decore vocen ur; quod tibi non evenit: pressa Sunt omnia, et rei aptata. Loqueris quantum vis, et plus significas quam loque ris. Hoc maioris rei indicium est: apparet animum quos que nihil habere supervacui, nihil tumidi. Invenio
nunc translationes verborum, ut non temerarias , ita
non indecoras: itaque periculum sui fecerint. Invenio imagines: quibus si quis nos uti vetat, et poetis illas solis iudicat esse concessas, neminem mihi videtur ex antiquis legisse ; apud quos nondum captabatur plausibilis oratio. Illi, qui simpliciter et demonstrandae rei
Non essem te oratio. I. e. non te ad impetum dieendi, ad tumolem, eoneitat: quod ita argumentis inora- Iibus eontingere solet ingeniis aerioribus. RuhI.
adeo in Platone veteres eritici reprehendebant. Vide Meiners , vol. II, P. 693. 695. ubi loca veterum allata
sunt. Mhk. Decore Moeentur. Verum scierit --eentur, verbum Senecae familiare. f. Gron. ad Ep. XLvu, uot. 44. Pressa, de brevitate nervosa. CLEmesti Lexie. Lat Iechnol. in Pressus, ubi nostrum lotum quoque advertit. Ruhk. Loqueris .... loqueris. Est εμρασις,
quam Cic. in. III. 53, explieat plus ad intelligendum quam dixeris signifieatio : et in Orat. Αο , significatio saepe erit maior, quam oratio. Cons. Einest i l. l. svh voce Significatio. R. me seil. plus significare quam loqueris) maioris r tradicium est I 'ν- αι et euim inde animum quoque, i eut verba, nihil habere supervacui. Inwenis nune. Hoe magis Placuit. quod dedere A. e. quam In δ. tamen , vulgatum ex ed. R. Schw.Ve non temerarias , ita non indeis coras. Itaque , etc. Sic ed. vet. Nec
abludit multum Erasm. , quippe qui Itaqttiete, et nonnulli codd. At Piniaeiani plerique codd. omittunt v es: ita non indecoras. Sed bene stare possunt. Seueca quidem has translationes Probat, at quid alii iacturi sint, exspectandum iubet. Ruhk Plausibilis si alio, quae meditata
e .ad ornatum comparata erat, qua
illis placeat qui audiant vel legant,
et iδεικτικω et δημοτερπat: opponuntur πολιτικοι, qui magis veritatem rerum cognoscendarum , quam artis
380쪽
causa eloquebantur, parabolis reserti sunt; quas existimo necessarias, non eX eadem causa qua poetis, sed ut imbecillitatis nostrae adminicula sint, et ut discentem et audientem in rem praesentem adducant. Sextium ecce quummaxi ine lego, virum acrem, si
Graecis verbis, Romanis moribus philosophantem Movit me imago ab illo posita: Ire quadrato agmine exercitum , ubi hostis ab omni Parte suspectus est, Pugnae Paratum. Idem , inquit, sapiens sacere debet:
omnes Virtutes suas undique expandat, ut ubicumque
infesti aliquid orietur, illic parata praesidia sint, et
ad nutum regentis sine tumultu respondeant. Quod 7 in exercitibus his, quos imperatores magni ordinant, fieri videmus, ut imperium ducis simul omnes copiae sentiant, sic dispositae, ut signum ab uno datum, peditem simul equitemque percurrat: hoc aliquanto magis necessarium esse nobis, Sextius ait. Illi enim saepe hostem timuere sine causa; tutissimumque illis
iter, quod suspectissimum . suit. Nihil stultitia pacatum habet: tam superne illi metus est, quam infra;
Sextium eme est. ab istis verbis itims. e. fit initium novae Epistolae, cui adiectus numerus LXIII. Cf. noti de re simili g. 43-xLviu, Mus Vllabaetc. In ed. A. pariter . quasi hine novae Epistolae initium fieret, praeponitur Argumentum ἔ sed nee post ad . durant adiicitur Viale , nec numerus novae Epistolae adiectus. Schw. Sextium Mea i. e. hoc ipso tempore
lego. Q. Sextius suere pater et filius uterque philosophiae studiis seriptis- qtie nobiIes. Flavianus fuit sectae Q. Sextii assecta. Seneca pater Ith. Ill Conte v in praes. Plin. N. H. 38 , 28. Claudianus Mamertus. de anima lib. II. eap, s. quaedam eius latine citat, sed ab ipso sottassa versa. Vide
Lipsium ita Nanod. I. 6, et II de Ira
36, et not. In sententiis, quae ei tribuuntur ita opusc. mrth. et eth. P. 6 5 ed. Gala nullum earum sententiarum, quae hie laudantur, vestigium reperitve. Eutin vero iacile est intelligere, illas sententias . nisi sint foetas Christi aut cuiusdam, tamen esse a Christiano ubique interpolatas. Caeterum homi uia vitam esse iugem militiam vidimua Ε . M. b. not. R. G Ha Merbis. Namque Athenis multum egerat: sed mores. inquit. Romanos habuit, graves. Constautes. Limitis. Si tim ab uno. In tessera aut verbo. Lmsi .