장음표시 사용
381쪽
I. . ANNALI SENECAE 3 utrumque trepidat latus: sequiantur pericula, et occurrunt; ad omnia pavet; imparata est, et ipsis terretur auxiliis. Snpiens autem , ad omnem incursummiani lus est et intentus: non si paupertas, non si
luctus, non si ignominia, non si dolor impetum saciat, pedem reseret. Interritus et contra illa ibit, et inierilla. Νos mulla alligant, multa debilitant; diu in istis vitiis iacuimus; elui dissicile est: non enim inquinati Sumus, sed insecti.' Ne ab alia imagine ad aliam transeamus, hoc quaeram , quod meciam saepe dispicio, quid ita nos stultitia tam pertinaciter tenea a Primo, quia non sortiter illam repellimus, nec toto ad salutem impetu nitimur; deinde, quia illa, quae n sapientibus viris reporta
Sunt, non Salis credimus, nec apertis pectoribus haurimus, leviterque tam magnae rei insistimus. 30 Quemadmodum autem Potest aliquis, quantum satis sit, adversus vitia discere, qui, quantum a vitiis vacat, discis Nemo nostrum in altum descendit; summa tantum decerpsimus; et ex ignum temporis impendisse
ι philosophiae, satis abundeque occupatis suit. Illud praecipue impedit, quod cito nobis placemus. Si invenimus, qui nos bonos viros dicat, qui prudentes,
ui enim. Milicti milites. Auigmit, manet in ilia militari ima-
valida, quibus ad uehellauda viliu se. Iicilee titi possit, qui sapientiae studium inter sul,seciva habet, discens tantia i modo, quibus nunc careat vitiis; de caeteris, quae impetum in eum sacere 'o sitit, et de remediis colatia ea acquirendis, parum sollicitus. RuM. - Nobis ainem videtur Ru . parum intellexisse hune loetam;
quantum a Mitii vacat non signitieat dubias nunc Careat vitiis ι nam oporteret vocem Macat subiunetivo modo
ΡΟ,itana fuisse; significcat vero . tht . Se luetiti phrasi patet, nos illud lautum tempus plitiosophiae impendere quo a vitiis vacamus, id est qtio no iii litigemus iuxtiriue, nmbitioni , nedum contra omnem eorum impetum parati simuΕ. Nem ... descendit. Simile est illai Peisii NM. IV, 23: nemo in sese
382쪽
qui sanctos, agnoscimus. Nec sumus modica laudatione contenti: quidquid in nos adulatio sine pudore congessit, tanquam debitum prendimus; optimos nos
esse, sapientissimos, assirmantibus assentimur, quum
sciamus illos multa mentiri; adeoque indulgenius nobis, ut laudari velimus in id, cui contraria quum maxime iacimus. Mitissimum ille se in ipsis suppliciis ianudit, in rapinis liberalissimum, in ebrietatibus ac libidinibus temperantissimum. Sequitur itaque, ut
ideo mutari nolimus, quia nos optimos esse credimus.
Alexander quum iam in India vagaretur, et genieS, ne sinitimis quidem satis notas, hello vastaret, in obsidione cuiusdam urbis, dum circumit muros et imbecillissima moenium quaerit, sagitta ictus, diu Persedere et incoepta agere perseveravit. Deinde
tentat demendere, nemo I Bulah. Multa mentiri. Sic recte ed. A. et nas. c. Saγε multament. ed. R. Sa ementiri vulgo edd. a Mur. Schw. Dilutum est, et velim, Mius amimentiri r quod esset, quum sciamus. haec dari spei, qua a nobis aliquid captant. Gysius. - Lagrange vertit hane sententiam: Irius ne eontradisonamini oes lotianges, quoique notis sa-chionε quelles sorit susser. Prorsus autem diversus esse videtur auctoris sensus: namque, quum supra dixerit: cito nobis Haeemtis quod ut pro-het, asserit, quaseuinque laudes nobis quisquam largiatur, nos eas Rgu acere, id est, veras arbitrari, nec auspicari has esse adulationes r nune miratur sie nos decipi ab hominibus quos in caeleris mendaces optime noscimus: sed illa propensio qua indi ei mur ut cito nobis ipsi placeamus, prohibet ne attendam iis eos et in istis adulationi hus meudaees esse. Quae interpretatio satis confirmatur equeu libus t nos eptimos esse Medimus,
Adeoque.... Iacimus. Quia filsae illae laudes nntantem conscientiam
confirmant . earumque auctoritate ni- timor , ut nobis ea quae nos remose dent eondonemus.
Alexander. A multis auetoribus haee traduntur, quos collegit Freiusliem. ad i.uri. VIlI, ro: Urbem Ma- togae tenebant. Pedes ibat quum PDI-
neraretur in sura: leti spiculo e is admoMeri equum iusνit, quo Meraias ne
obligato quidem Dialnere Mud segniias
destinata ea sequebatur ; tamque dici persedit in equo, dum cuncιιs Pe vectis mandatisque in eastra as reci-Peret. Freanshemius recte ibi iudieat, Senecam et Q. Curtium rem expressisse. verhis neglectia. Noster vero brevioribus verbis factum contraxit.
Diu Persedere et ineomta agerctyersmeria it. Sic Nodius Mureliisqra
snasu eodd. Editio quoque vetus haud
383쪽
L. ANNATI SENECAEquum , represso sanguine , sicci vulneris dolor er sceret , et crus Suspen Staim equo Paulatim obtorpuisset, coactus absisteril : ei omnes, inquit, iurant esse me Iovis silium, sed vulnus h Oe hominem esse me clamat. D Idem nos faciamus; quum pro sua quemque
portione adulatio in tuat, dicamus : Vos quidem medicitis prudontem esse; ego autem video, quam multa inutilia concupiscam, nocitura optem; ne hoc quidem intelligo, quod animalibus satietas monstrat, quis cibo debeat esse, quis potioni modus; quantum capiam,
.. Iam docebo, quemadmodum intelligas te non esse sapientem. Sapiens ille plenus est gaudio, hilaris, et placidus, inconcussus; cum Diis ex pari vivit. Nunc
ipse te consule. Si nunquam moestus es, nulla spes animum tuum futuri exspectatione sollicitat, si per dies noctesque par et aequalis animi tenor erecti et
placentis sibi est; pervenisti ad humani boni summam.., Sed si appetis voluptates, et undique, et omnes; Scito, tantum tibi ex sapientia, quantum ex gaudio, deesse. Ad hoc cupis pervcnire; sed erras, qui inter divitias
illuc te venturum esSe speras, inter honores gaudium,
mulium abit, nam habet: sagitta diu
istis persedere etc. Erasmus: diu Rerstitit in re. Lipsius em . emere. Codex Col. Perstatit ire. Sed vulgatombonum est. Persedit enim tu equo. CL not. superiorem. Ridia.
Absistere ab equo. Exclamationem illam. ita qua Alexandrum vulneratum allusisse putant ad Ilom. I l. v. 3έo, Curtius l. l. sic extulit: σε quidem Ioseis silium diei; sed Oomorra
aegri Dista sentiri. RubL. Saetens ille Plentis est gaudio, hialaris. Sie ed. R. elim min. Gruti et
aliis. R L. edidit: Sotens' illa est qui plenus gaudio, hilaris.
Sapiens ille est. Saepe de hoc par doxo stoico nioniliariis , adducto Lipsio tu Manu luet. li I. RuM. Inter honores gaudium , inter sol eitudines quaeria. Iu R. A. e. sic scri-hitur, inter honores idem gaudium , inter sinis. etc. Vulgo inde a Mur. edebatur Inter honores gaudium , id est, inter sollic. quaeris ' Mihi perinde et vox idem. et duae illae tu est, scholici, aut ex conieci. iuvectae videbantur. Quae ad h. l. Grtiteru
annotavit, conscisa sunt, nec satis
mihi Percepta. Schw. - Attamen
384쪽
inter sollicitudines quacris. Ista, quae sic petis, tanquam datura laetitiam ac voluptatem, causae dolorum sunt. Omnes , inquam, illi tendunt ad gaudium: sed, inde stabile magnumque conSequantur, ignorant. Ille ex conviviis et Iuxuria; ille ex ambitione, et Cir- scum lasa clientium turba; ille ex amica; alius ex studiorum liberalium vana ostentatione, et nihil sanantibus litteris. Omnes istos oblectamenta sallacia et brevia decipiunt; sicut ebrietas, quae unius horae hilarem insaniam longi temporis taedio pensat; sicut plausus et acclamationis secundae savor, qui magna sollicitudine et partus est, et expiandus. IIoc ergo Cogita, hunc esse sapientiae effectum, gaudii aequalitatem. Talis est sapientis animus, qualis mundus super lunam; semper illic serenum est. Habes ergo, qua ro velis sapiens esse; quia nunquam sine gaudio est. Gaudium hoc non nascitur, nisi ex virtutum con
scientia. Non potest gaudere, nisi sortis, nisi iustus,
non confiteri non possumus vulgulam illam a Nureto lectionem. Praesertim quum post veras punctum ponitur, sicut sit tu plerisque edd. , longe Cou- venientiorem latinae eonstruetioni videri: nam prorsus dissielle est in haea Scitis. edita lectione constructionem
verborum explanare, quamquam leu
ut Stoieus loquitur hie , sed verbis puhlicis utitur. Ri M.
Omnes.... tendunt ad gaudium rcomparare Possis clim p
selicitate recte intellecta . de qua nostris temporibus et veteris plitioso- Phiae assectatores et ii, qui e Criti- eae spatiis profecti sunt, tantopere inter se digladiantiae. Mhk. Et nihil sanantibus litteris. Dum quaestiones de rebus mythologieis et similibus sacerent deque iis disputarent. Exemplo sit Calvisius Ep. xxvII. Covs. de Brevit. vii. e. 13. Rufi . E iandus. De reeitationibus, quibus ille plausus paritur. sermo efit. CLEp. LII, 13. Sequitur autem istum iam male parium savorem invidia et iusta reprehensio: quibus perpetiendis ille plausus pensatur. Mhk. Qualis mundus R. A. e. cum I l. , Σ, 3, non qualia mundi status. quod ex scholio natum videtur. S. - CL Hi de ira 6, t , not. Addas Oeellum Lueanum Opus . mythol. Pitys. et et hic. p. SI 6 , ιμμος separatio ὶ γαρ a ritu ἀθανατιας και γε
Partes itaque universii quae su Pra et
385쪽
nisi temperans. ci Quid ergo iii cluis; stulti ac mali non gaudent 7η Non mugis, quam praedam nacti 'Ieones. Quum fatigii verunt se vino et libidinibus;
quum illos nox inter vina desecit, quum voluptateS, angusto corpori ultra quam capiebat ingestae, suppurare coeperunt; tunc exclamant miseri Virgilianum
Namque ut supremam faba inter gaudia noctem Egerimus, noSti.
Omnem luxuriosi noctem inter salsa gaudia, et quidem tanqtram supremam, agunt. Illud gaudium, quod Deos Deorumque aemulos sequitur, non interrumpitur. non desinit: desineret, si sumptum esset aliunde: quia non est alieni muneris, ne arbitrii quidem alieni est. Quod non dedit sortuna, non eripit. Vale.
ia luna sunt, divinam ad naturam spectant: insta iuuam est regio pugnae et generationis. Ruhk. - Sic et Poeta de sapiente: vi Perpetuum nulla
Quum illos nox inter vina dejecit. Iul. quum, nocte absumpta in potando, ad lueem pervenerunt. Sumurare bene edd. ah Erasmo , nescio ex conieci. an e vetere libro. Cous de Brev. Vii. c. tr. Sustera R. A. e. eum aliis. Sin utare Pal. see.
Virgilianum illam. Aen. lib. VI, va . Si 3, 5 έ. Ruhk. Illum versum vulgo ex ed. R. Versum illum ed. A. Versiculum absque illum ms. e. Mibi utraque vox suspecta. Schw. Est adieci ex ed. Erasm. et filiasu editionis veteris atque Muteti. Ruli .
386쪽
CONTEMNENDA ESSE QUAE OLGUS CUPIT. Vota oulgi spernenda. Naturam audiendam esse. Acerba e stulatio cum luxu, at ea egregia, multaque complectens , etsi
pressior sit oratio, quae Plura 3igni at, quam loquitur. Cf. Dist. XXXI. Hanc et sequentem utramque pro laciniis aut fragmentis habuit Murrius. Sed recte monuit Lipsius. esse molationes Elmλετηματα Senecae, quae Moluit Distolarum titulo Menire in lucem.
Queror, Illigo, irascor. Etiam nunc optas quod tibi
optavit nutrix tua, aut paedagogus, aut mater NOD-
dum intelligis, quantum mali optaverint 2 O quam
inimica nobis sunt vota nostrorum i eo quidem inimiciora. quo cessere se licius. Iam non admiror, si omnia nos a prima pueritia mala sequuntur: inter ex-sqcrationes parentum crevimus. Exaudiant quoque
Dii nostriim pro nobis vocem gratuitam. Quousque poscemus aliquid Deos, quasi nondum ipsi alere nos possimusΤ Quamdi ii sationibus implebimus magnarum a
Etiam nunc... matery ridem oecurrunt Ei . xxx , 4, quae eonferrimerentur. Externa, sortuita et aliena semper sere optant nobis parentes et inici, rarissime sapientiam, ideoque magis illa in loco exsecrationum, quam volorum liabenda sunt. Ruhk. Exaudiant... gratuitam. Sic Era- mufi, ed. vetus et omnea mss. Grut. Perperam itaque Mutetus et al. m. dii quandoque nostram tmcem g. Lipsius aliique : E. quoque d. n. ρ votis υ. s. Rubh. Gratuitam. I. e. quae mercedem non trahat, exterua non poscat. R. Quasi nondum edd. a Mur. cum ms. COI. Quasi ita nondum R. A. a. cum Par. a. b. d. nam h. l. et in seqq. Epistolis rursus Parisienses illi libri vobis succurrunt et qmituor codd.
Grui. Vbi quaenam vis illi partieulae ita insit, aut quid sub ea lateat, videant d tiores. Schw. Quamcdiu.... camρos ' Latilandia,' quae ex agris magnarum urbium saeP. exorta et aut, uolat. tiam potentiore
387쪽
L. ANNALI SENECAE urbium campos7 quamdiu nobis populus metet2 quamdiu unius mensae strumentum multa navigia, et quidem non ex uno mari, subvehent7 Taurus paucissimorum iugerum pascuo impletur; una silva elephantis pluribus sussicit: homo et terra pascitur, et mari. Quid ergo tam insatiabilem nobis natura alvum dedit, quum tam modica corpora dedisset, Di vastissimorum edacissimorumque animalium aviditatem vinceremus8, Minime. Quantulum est enim quod naturae datur 2 parvo illa dimittitur. Non fames nobis ventris nostri magno constat, sed ambitio. Hos itaque, ut ait Sallu
stius, pentri obedientes, animalium Ioco numeremus, Non hominum: quosdam Vero ne animalium quidem,
sed mortuorum. Vivit is qui multis usui est. Vivit is, qui se utitur: qui vero latitant et torpent, sic in domo
patrienque inde a Reip. Romanae primordiis agros ab hoste eaptos ngrum autem publicum vocabant . egenis di tribuendos primo eoudiixerunt. deinde, possessione diuturua aecedente, suarum divitiarum partes secerunt; eorum adeo acquirendorum causa bella a Romanis suscepta atque continuata sunt. Hinc illa lutifundia maximam partem derivanda sunt. iune recte in causis quibus Respub. Rom. ad tuteritum rueret, praecipuo Ioco ponuntur. RuM. Po ulus tota natio aut provinciam essem nobis solis suciet. L με.
gatum olim fumentiun is haud duhietion leutandum . iudicavit Rul L. Ego vero quamvis in id consentiacit R. A. e. cum aliis in ue ullo quidem pacto
serendum autumo . Grutero assentior, verum exse istud, quod in suis meminhianis Modius et tu tino item suori m disum opsopoeus repererat. Schw.- Nodius tamen quom in cod. invenisset mensae strumentum, inde saetendum putavit m. instrumentiam , apparatum conviviorum intelligens. qui fere peregrinis deliciis instruebatur. Nossumentum Praetulerimus quod cum praecedentibus stili nibus. . . metet o'time quadrat. Quis Praeterea nescit sumemum Romam e Sicilia, ut Asrica, mari advectum essey Adde quod strumentum rarissimum est, si S Irium reperitur.- Lipsius explicat 'timentiam. in Legiones illae servorum,ot Plinius appellat, multum frumen-ltim requirebant, et adde quotidianam hospitalem mensam. in Epist.
Agro ed. A. Seli . Salitistius in Catilia. init. Virit is qui multis usui est. Ea ententia. quae a vulgatis edd. abest. ut varia lectio nunotata est in Ora ed
388쪽
sunt, quomodo in conditivo. Horum licet in limine
ipso nomen marmori inscribas; mortem suam antecesserunt. Vale.
Erasmi: ni simili elim altera adest eamque anteeedit in ed. R. et in duo-hus eodd. Os s. qitibus accedit Gruteri Palatiniis terulis, receutior ille qui dem aliis, sed ita quo et alia passim multa honae frugis servata sunt. Iu
codd. Par. sententia ista non est annotata. Schw.---is... tititiare es
Quomodo recte R. a. c. eum omnibus Ops. et Gru . eodicibus. Et siesolet illo voeabulo uti Senem. Temere quasi Ed. Mur. lanquam ed. Lips. et seqq. Sin M. Conditiseo. sepulcro, ubi condimur. quod oonditorium Suetonio, utrique Iuinio. L*sius. Nomen marmorra, ritu sepulchrorum, Talis hic situs est. L. - Sic
supra de Vatia dixit Εp. LV, S. R.
Ponti id agendum esse, ut Meleribus Ditiissinem imponamus, et libentissime id faciamus, quod nobis incumbit. Ita essciemus, ut ad mortem quolicite praeparati bene Misamus, et bene id est libenter, moriamur.
Desinamus, quod voluimus, velle. Ego certe id ago
Senex, ne eadem Velle videar quae puer volui. In hoc unum eunt dies, in hoc noctes; hoc opus meum est, haec cogitatio, imponere veteribus malis finem. Id ago, iit mihi instar totius vitae sit dies. Nec mehercules
Ne ead. -II. et M., quae mer volui. Sie Rom. ed. Muretus et codd. aliquot. Recte, sensu postulante. Alii autem, uti Erasinus. editio vetus et codd. aliquot omittunt τα ne videar. Sequentia tamen errorem hune facileeFincunt. MAI. embias malis, vitiis, quibus inde a puerilia assuevi. Ruhium mihi instar totius sitae sit dies. i. e. ut ex uno die vita mea tota iudicari possit: instar enim ut imago. Mhk. Neo mia erodes... rvio, nee Puto, hune diem fore ultiiuum . ideoque eum, ut ultimum, omui relicta opera,
389쪽
L. ΑΝΝΑΕl SENECAE tanquam ultimum rapio; sed sic illum aspicio, tu D- quam esse vel Ditimus possit. Hoc animo tibi hanc epistolam scribo, tanquam quummaxime scribentem
2 mors eVocatura sit. Paratus exire sum, et ideo fruor
vita; quia, quamdiu futurum hoc sit, minimi pendo.
Ante senectutem Curavi, ut hene Viverem; in senectute, ut bene moriar: bene autem mori est libenteo mori. Da operam, ne quid unquam invitus facias. Quidquid futurum est, necesse laturum est TePugnanti : in volentem necessitas non est. Ita dico: qui imperia libens excipit, partem acePbissimam se itulis
a ei lugit, sacere quod nolit. Non, qui iussus aliquid sacit, miser est; sed qui invitus sacit. Itaque sic animum Componamus; ut, quidquid res exiget, id velinitis: et in primis sinem nostri sine tristitia cogitemus. Ante ad mo Ptem, quam ad vitam, praeparandi sumus. Satis instructa vita est; sed nos instrumentorum eius
optime transigo. Sic Epist. xxx III, 2, idonea mens rapitit illa taeeepta et in se trabat. Liplius aliter: nec more vulgi voluptatibus me perfundo: sed . quod addit, crastinuin mihi non spondeo. Sophocles Trachio. 944 sq. ea mente: ae ... Ttς δυο Εἰ καὶ πλειους τις ημψας λογιζεται, Maτραος ε τιν ου γαρ ε ' χὶ γ' αυριου , IIριvευ πα λη την παρουσο ἡμέραν. Italia. II nimi Mendo. Non nimis Pendeo
edd. a Li's. eum mss. Pal. 3, et Par. b. Sed Pendo, et non minus, Cum ed. Er. habet ed. A. et ms. c. Par. d. et ut . nemini stando tus. Col. et Pur.
a. Nemini panditur ed. R. Quibus
inter se collatis, Pineiani coulectil-xam mininia Pendo probavi, ita tamen ut non spernam vulgatum. .ych M. Quidquid Iuturum est, neeesse δε-ltirum est repugnantie in v tritiem n e iura non e/ι. Sie commodishilne Omnium. ac verissime. ut mihi vide-hatur, ms. Col. cum quo consentit M.
R. nisi quod posteriori loco verbum stiturum omittit. Ex illaque scriptura Deile intelligitue aberrationum rutio, in quas alii scribae luciderunt. Lipsiensis editor secutus est Grotio vii emendationem . qui posterius hemistichium recte curavit, prius ver minus felieiter, ita scribens: Θιcquid necesse est. Futurtim est reru- gnariti. Schw. - uam ultimam lect. protulit RuhL. cum Gonovio: antea,
inqiii Gron. , q. n. e. te. Reyranante. 'non νolenti necessitas est: in imiente necessitas non est. Omues ms . arguuut
hare vοθειας : osteadunt autem, DECnimia sagaei. scribendum esse: quidquid n. e. et . Quomodo et Gruterus. nisi quod maluimus ex duobus in υoia lentem: est cui in necessitas velut
Sena εις riva , quod sic inelius
390쪽
avidi sumus : deesse nobis aliquid videtur, et semper videbitur. Vt satis vixerimus, nec anni, nec dies sa cient, sed animus. Vixi, Lucili carissime, quantum satis erat: mortem plenus
exprimitur. Et sic. e ld. aute Frobe-nianam. Gron M. Instrumentorum eius commode edd. inde ab Erasmo. Perperum instrumento eius editt. R. et A. cum mssiis quotquot novimus. Lips. em. instruenda eius. Scit. ex verissimo Stoicorum Praecepto vita sapieutis inest ita recto MFu rerum: res , quibus ullatur, sunt instriarienta υitae. Conser. EPist. XLIv, XLusin. Las res quam splendidissimas esse eu Pit stultus, et his uniee tu hiat; quia ex rebus ipsis, nou ex earum usu bouum hominis aestimat. Sspien-
ti , qualiscumque sit rerum suarum status , satis instrtieta υitia est hoc ipso. quod non in rebus, sed in reeto rerum usu, qualescumque illae sint. verum hominis honum inesse persuasum habet. Viai. . quantiam satis erat. Πue
spectat illud egregium Didonis essalum apud Virgil. Λen. IV, 6b3. Vixi, et quem dederat cursum fortuna peregi, etc. Cf. Epist. x I, 8 sq. Ruhk. Plenus , satiatus . se. proposito expleto. RuM.
Eoa reprehenssit, qui, ut ια urbe magna, utique in metrvoli multis occasionibus tempus Perdendi abundante, feri solet, turba negotiorum suorum impediri sese queruntur, quominus litterarum liberalium studiis se dare possint. SemPer enim restare temPus monet, quo ad emendationem sui quisque uti possit. Quemque semper suum esse iubet, et cum Ορtimis, νιψant mortui sint, morandum. Sic Demetrium laudat, quo et ex Plo, et Praeceptore se uti faretur.
lentiuntur, qui sibi obstare ad studia liberalia turham negotiorum videri volunt; simulant occupatio-
ΕΡ. Lxl I. Brevicula et haee est, ut Priores; nee tamen eum Mureto habeo pro laciniis aut fragmentis. Sunt cogitationes et μελετἡματα Seuecae ,
qtiae voluit Epistolarum tituIo venire in lueem. Lis s. Studia libet alia. Inpriinis litilloso in phiam intelligit. Rufi .