장음표시 사용
341쪽
quae fuerit rel. Phaos inde a Thalete ubque aia Senecam sententia de Mitri animorum, etc. ubi , locis νcterum uulgenter consi- γαιis , egregie de hac re divulatum est.
Longum mihi comineatum dederat mala valctu O; repente me iuvasit. ψ Quo genere 7 ii cluis . . Pi Orsus merito interrogas: adeo nullum mihi ignotum est. Uni tamen morbo quasi assignatus Sum , quem quare Graeco Domine appellem, neScio; sutis enim apte dici suspirium potest. Brevis autem valde, et Procellae similis, est tui Pelus ; intra horam sere desinit. Quis enim diu exspira Ly Oinutu corporis nut incoin
Commeati m. I. veniam. Lipsit esteoniectura Epist. quaest. V. 5, et uota ad h. l. eonfirmata a cod. Colon. Ante
eum omnes edd. cum m11. comitia-
ωm. Rullia Diu, inquit, dimiserat me morbus; repente est adortua et retraxit. Est sumptum a re nillitati,iti qua commeatiis datur militi, id est vetita commeaudi, Privatae rei, aut valetudiui3 causa. L s. Graeeo nomine. Vtrum , nuo οπυotav vult dietum ' Nam plus aliquid quam Asthma s. spirandi dis.seultas tu lioe imi eiu est, et milius quant Ortliopia ea tu brevilate. C Nereurialis Var. Lecti. Vt, Isi. L. Est asiliuia spnsticum, quod nos dici mris. et quidem liumidum, cuius brevi fi egi et procellae siluilis impeius. litisi .
342쪽
moda, aut periculo, per me transierunt; millum mihi videtur molestius. Quidni 7 aliud enim , quidquid est . ,
aegrotare est; hoc . animam agere. Itaque me lici hunc meditationem mortis vocant. Facit enim aliquundo spiritus ille, quod saed e conatus eSt.
Hilarem me putus haec tibi scribere . quia effugi 2 Si hoc sine quasi bona valetudine delector, tam ridicule iacto . quam ille , quisquis vicisse se putat,
quum vadimonium distulit. Ego vero et in ipsa susso-catione non desii cogitationibus inelis ac sortibus acquiescere. Quid hoc, inquam , est y tam saepe mors 3 experitur me 7 nciali At ego illam diu expertus sum. Utiando 7 inquis. Ante quum na Scerer. MOPS est,
non esse; id quod ante suit: sed . id quale sit . iamsCio ; hoc erit Post me , quod ante nae suit. Si quid
in hac re tormenti est. neceSse est et fuisse , ante- qtiam prodiremus in lucem : atqui nullam sensimus tunc vexationem. Rogo , non Stiillissimum dicas , si quis existimet lucernae peius esse, quum exstinctu
Omnia.- transierunt. Fuisse enim dicistrum ivsrma vaIetudine plus se . mel in liis epistolia observamus , et Dio Cass. LlX, is, trndidit, hac ipsa eum sub Caligula a morte esse Iiberatum. De exilio eius, quod hie
spad Cic. Tuse. I. M Quam vocis vim ad h. l. et ad Taciti Anal. lli,
Sensus est: Postquam saepe aliquisvebementis illius mali impetu obsessus est . utiquando tandem eo vitici tur et tollitur. tium uadimonium dialtilis. I iiixam diem , qua Praesentiu eortun iudice postulata et laromissi erui. CL Ea uesti Cluv. Cic. la. v. n. a. -- Sensu I seuou mugia a malo esse libelli tu in , quum qui causae dicetidae dii in diis Mulit a iudicio liber tua est.
Qiud hoc, inquam. est Z Quid hoe est y niihimet ipsi di bum: quid
toties mors me leutut et experiturit audem mea vita divellat; iaciat quod tam saepe mihi minata est Amequam nascerer. Sic ei Seneca tragicus et Quaeris qNO Moeras νωι obitum loco p Quo non natu iacerari.
343쪽
. est, quam untequam accenditur 7 Nos quoque et accendimur , et exstinguimur : medio illo tempore aliquid patimur: utrimque vero alta securitas est. In hoc enim , mi Lucili, nisi fallor , erramus , . quod mortem iudicamus sequi; quum illa et praecesserit, et secutura sit. Quidquid ante nos fuit, mors estis Quid enim refert, utrum non incipias, an desinas iquum utriusque rei hic sit effectus, non esse.
IIis et huiusmodi exhortationibus tacitis scilicet, nam verbis locus non erat alloqui me non desii: deinde paulatim suspirium illud, quod esse iam anhe
litus coeperat, intervalla maiora secit, et retardatumost , ac remansit. Nec adhuc , quamvis desierit, ex natura fluit spiritus : sentio haesitat; onem quamdams eius et moram. Quomodo volet I dummodo non ex animo suspirem. Hoc tibi de me recipe: non trepi
dabo ad extrema; iam praeparatus sum; nihil cogito de die toto. Illum lauda et imit Me, quem non piget
mori, quum iuvet vivere. Quae enim virtus est, quum eliciaris, exire 7 Tamen est et hic virtus: eiicior quidem , sed tanquam exeam. Et ideo nunquam eiicitur Sapiens : quia eiici est inde expelli,
Quod mortem iudic. aeq. Non solum tempus quod vitam sequitur mortis est: sed etiam illius fuit tempus omne Quod vitam antecessit. Exhortatio/tibus ciacula Hiieri, nam , ete. Ruhu date exh. laeuis scillera , nam, etc. Pareollimi pociens tantisininodo post scilicet, eum Pinc. et Grui. oodd. et ecl. vet. Εr mus aliique tacitis nam. etc. Remansit. l. paene desiit. Grono .
bule suspiria retardat O. dummodo ειν pirum inuιum corpore auimus vero meus nunquam doleat. me tibi de me reiam. I. promitto. Glossa est quod alii codd. liabent ide me suscipe. Rulik. Nihil evito de dia toto: id est, qualibet diei hora praeparatus sum ad mortem ἱ nullo die emito. me ad crastinum usque victurum. vocab.tMo temere a Mur. eiectum, reviorestituit Rufi L. S. M. Quiam λμet inμere . in iuventuta aut bona aetate: ut ego iam seuex sum. Lys. Sed tanquam exeam. Id est eodem sui mo ac si exeani libenter.
344쪽
unde invitus recedas. Nihil invitus iacit sapiens: necessitatem ellugit, quia vult quod coactura est. Vale.
DE vATIAE VILLA I DE BONO MALOQUE OTI .
In gestatione, quam in tectiaci aut essedo feri moris erat, i αυicinia Ctimarum, ubi Seneca Millam possedit, con exit SerMilii Flatiare Millam, quae occasionem Nostro praebet de bono maloque otio disserendi. Otio ais svientem tantummodo frui posse. Etsi uilla et commodissima et amoenissima est, tamen tranqui litatem non Uert, nisi animus Omnia commenda rit. Sic transitau Liacilium, qui questus esse Midetur , se ab amicis amaratum Misere debere. Solatur eum hac *sa sententia , amicos animo aἁ- esse amicis et frui Posse , quin adeo delere. h
A. gestatione quum maxime venio: non minus satigatus sum, quam si tantum ambulassem, quantum sedi. Labor est enim et diu ferri, ac nescio an eo maior, quia Contra naturam est; quae pedes dedit, ut per nos ambularemus, et oculos, ut Per nos videremus.
Debilitatem nobis indixere deliciae; et, quod diu noluimus, posse desivimus. Mihi tamen necessarium erat Concutere corpus; ut, sive bilis insederat saucibus,
Gestatione. Qua in essedo vehi moris: et explicavi in epistola quadam ad Ottelium Centur. Niseeli. Epist. XI. Lim. Et diti ferri. Restituit Graiti exmss. i. e. acleo illud, quod diu feratis , in labore pono. Antea deerat Eet. Ruhh. Indixere. Muretus indicio libror. Pineiani, et Grat . in eodd. suis. Est et in editione veteri. Erasmus duxere. Indicere est verbum sacrum et nam supplicationes et dies festi ia- diei dicebantur. Servis teste ad Virg. Aen. lII. 26έ. Ruhk. Delietae. I. e. luxns. MM. Ve alsea bitis insederat saueibtis: laborabat autem suspirio, quod Pi-
345쪽
292 L. ANNAΕl SENECAE discuteretiar; sive ipse ex aliqua causa spiritus densior erat, extenuaret illi Mn luctatio; quam prosuisse, mihi sensi. Ideo diutius vehi perseveravi. invitante ipso littore, quod inter Cumas et Servilii Vatiae villam curvatur; et hinc mari, illinc lacu, vel ut angustum iter, cluditur. Erat enim a recenti tempestate spissum. Fluctus autem illud, ut scis, frequens et concitatus exaequat; longior tranquillitas solvit,
quum arenis, quae humore alligantur, Succus abscessit. Ex consuetudine tamen mea Circumspicere coepi,
an aliquid illic invenirem, quod mihi posset bono esse; et direxi oculos in villam, quae aliquando Va
luita s. Itumore noxio φλέγματt, sau- ea occupante. ungebatur. Erat enim veleribus medicis bilia humor quicumque Pituitosus isque uouus, unde Laepe elim Pituita. niungitur hilis, e. c. Timaeo Locr. de anima mundi p. 56I, ecl. Gale. Erat autem hilis vel intra vel nava, quam saugnini admixtam esse sibi persuaserant. Noster pituitam savam iii ipsis nucibus liaerentem intellexit.
Spiritus densior . qui non Permeare pol est Per fauces angustaa. Quem hic laudat Lipsi iis Mereutialem de arte syinti. VI, o. cave consulas. tithile uim ad loci illustrationem attulit. Mh .
Se illi Vatiae. De Servilio Vatia
vereor, ut alibi quisedam commemorata legas. Sub 'l'therio tamen vixisse elatum est. Villa eius sub promontorium Miserium sila erat media inter Cumas et Baias a. Puteolos. Ruhk.
Laeti Aelierusio. op. Pliu. II l. 6. Acherusia pulus . Αχερουσία λίμνη .iu quam mare tui bidum se est udit uPcr oggerem arenosum, tu quo Cumis ad illam villam iter erat. Ninester angustiam, i. e. agger. Ne de lacu Lucrino elim Lipsio cogites, Noster ipse cavet g. 7. R I.
Tempestiate maris Vissum. Delevoeah. maris, inauspicato ex ed. Er. revoeatum a Bulik. Ignorant illud veteres libri omnes: quorum nonnuli quidem cum ed. R. vocati. mare infulserant, ex inepto petiolio; quum uoti de mari, sed de itiuere agatur, ad quod resertur voc. Vissum. Dis sum autem, non ut vulgo missiur, dedere edd. velt. et ms. c. cum eodd. Ops. et Col. Schw. - Lilitia autem invitabat, quod Uissum, firmius, solidius erat, propterea quod aquae arenaa ligaverant. Rufik. Fucetras.... exaequat, frmat littus aere osum ; arenae stabant, quod nos dieimus: siccae enim arenae . ut notum est. disti uunt. CL Topographiam agri Cumani in Heynii Exe. II ad Virgil. Aen. VI, p. 786 sq. Ruhk. Alligaritvr Collιγntiar, M. A.
Ei vis. c. quod ex scholio natum videtur. Schw.
Abscessis Mit. Par. abcessit. T.
346쪽
tiae fuit. In hac ille praetorius divos, nulla alia re 3 quam otio notus , consenuit, et ob hoc unum felix habebatur. Nam quoties aliquos amicitia Asinii Galli, quoties Seiani odium , deinde amor merserat aequeonim offendisse illum, quam amasse, periculosum fuit ;exclamabant homines: u O Vatia, solus scis viveretis At ille latere sciebnt, non Vi Vere. Multum autem interest, utrum vita tua otiosa sit, an ignava. Nunquam aliter hanc villam Vatia vivo prae-4teribam, quam ut dicerem: e Vatia hic situs est. M Sed
adeo, mi Lucili, Philosophia sacrum quiddam est et venerabile, ut etiam, si quid illi simil est, mendacio
placeat. Otiosum enim hominem, seductum existimat vulgus, et securum, et Se contentum, sibique viven-
lem; quorum nihil ulli contingere, nisi sapienti, potest. Ille quidem , nulla re sollicitus , scit sibi vivere: sille enim, quod est primum, scit vivere. Nam qui res et homines fugit, quem cupiditatum suarum in selicitas relegavit; qui alios feliciores videre non potuit; qui,
Praetorius diser. I. divitias hahebat, quales propraetures provincia rum coacervare solent. Angli dieerent: the rich Nabab. IIaee interpretatio Praeponenda videtur alteri: ille dives homo, qui praeturam se serat. R. Asinii Gam , quem Tiberius odio Persecutus est et diu iti custodia ha hi tum interemit. Taeit. Vt Annal. 23. Dici a. LVIIl. 3, qui et Syria- eum tradit eo licimine iii ieritiei iussum a Tiberio, quod Galli amicus fuisset. Rufi . Seiani odιtim, deinde amor. Quum omnia apud Tiberium posset depressit quos vellet: po t Seiani eastim amiel eius e medio sublati. Dio Cass. LVul, I , Ua. Ruh . At ille latere..... visere. Quod
ΟΦidiva Trist. III, 4, et S. expre seratale: Bene qui Ialuit, bene Dixit. Notume,t illud pythagorieum praeceptum rΛαοε βιωσας de quo IIenugius ad Diog. Ludet. VIII, So. Vatia his situs est. Callide vertit Lagrange i Ci sit Varia. Mendacio, salsa specie. imitatione sieta: qiiod de coloribus fietitiis praesertim ici usu es e constat. Ruhk. Sedraettim, a turba in solitudinem regrestum. Mhk. Sori viseere. Significat, oPortere, ut aliquis vibat sibi, eum nute omnia aeire υisere: qui utilem υisere neseit,
id est, quem philosophia non educa vit ne sibi uti idem tanquam licet omui turba rei, otiis.
347쪽
velut timidum atque iners animal, metu oblituit: ille sibi non vivit, sed, quod est turpissimum, ventri , 6 somno, libidini. Non continuo sibi vivit, qui nemini.
Adeo lamen magna res est constantia, et in proposito suo perseverantia, ut habeat auctoritatem inertia quoque pertina X.
De ipsa villa nihil possum tibi certi scribere; fron
tem enim eius tantum novi, et exposita, quae ostendit etiam transeuntibus. Speluncae sunt duae magni operis, cuivis laxo atrio pares, manu saetae; quarum altera solem non recipit, altera usque in occidentem 7 tenet. Platanona medius rivus, et a mari, et ab Ache
rusio lacu receptus, Euripi modo dividit; alendis pi-
Habeat aue oritatem : id est populo videatur venerabilis, et philosophiae
laudem occupet. Delunciae... euruis laxo atri Pares,
manu fetae. Lociam pridem a Lipsio optime curatum, denuo corrupit diuin
scripturam reducens, cuius laxo atrio
paries manu facitis. Selim. - At Bub Lopsius sic tuetur suam lect. Sic libri, inquit, omnes et sensus clarus est. Arte vult atrium, quod in speluncis erat, sublevaturn et politum, Pariete inserto. Sic et ed. vet. At
Erasmus: Iaxo atrio. omisso cuius rad oram uotatur: Pares manufactae. Iline Mur. veris laxo a. Pares ma-
Getae. Lipsius Eleet. I. I si , et ad Tacit. Annal iv, 59, emendat DP.
laxo atrio Pares manu aetis. Postea
in nota ad h. l. leat utili: miMia taxo atrio pares mantistactae. Grtiter. idem sere conieeit, nisi qliod man rei praesert. Sed lectio scripta bene hahet, ideoque reposui. Ruhk. Iuraeae, quibus haec loca abundasse constat. Cous. Heruti Exeurs. lavdat. Ca eruam . quam hic vaturulem in- enerat, arte emendavit, ut pariete exstruelo laxum atrium saceret, duabus inde compositis, quarum alteram ad aestivum, alteram ad hibernum ullum apparavit. R. - Ηane explicationem reseras tantum ad leetionem
Tenet codd. plurimi dant: alii tenetur. Pincinui coniectoraui torretur Mur recepit. Ru M. Platanona Piueian. ex coni. dedit. quum esset in uno suo Halanos med. ris. . in altero pia a noMa m. r. Antiquitus excusi: Prata nora, et editio vetus multique eo Id. yrata bona. - Platanona. Talis Platn non, πλαταγωγ , platanis constans lucus umbrae et decoris causa, quum et folia
hieme non amitteret Varro do Ranust. I. 7, 6 , valde amabatur. Cf. Martiat. lit, i9, 2; Epist. Senec. XII. , not. Rufi k. Acherusio laeti, vide supra ad g. 3, Straho v, έ, b . p. 189. ed. Lip . Rivus itaque ille partim in hune laeum, partim in mare se effudit. Ruhk. Eursi. Euripus Delum erat omniis hus uolum, quo Euboea insula a
348쪽
scibus, etiam si assiduo exhauriatur, susciens. Sed illi, quum mare patet, parcitur: quum tempestas piscatoribus dedit serias, manus ad parata porrigitur. Hoc tamen est commodissimum in villa, quod Baias trans parietem habet: incommodis illarum caret, v luptatibus fruitur. Has laudes eius ipse novi: esse iI- stam totius anni credo. Occurrit enim Favonio, et illum adeo excipit, ut Baiis neget. Non stulte videtur elegisse hunc locum Vatia, in quem otium Suum, pigrum
Sed non multum ad tranquillitatem locus consert: animus est, qui sibi omnia commendet. Vidi ego in villa hilari et amoena moestos; vidi in media solitudine occupatis similes. Quare non est quod existimes, , ideo parum bene compositum esse te, quod in Cam-
Pania non es. Quare autem non es7 Huc usque cogitationes tuas mitte. Conversari cum amicis absentibus
licet; et quidem quoties velis, quamdiu velis. Magis
hac voluptate, quae maxima est, seu imur, dum absumus. Praesentia enim nos delicatos secit; et, quia
Boeotia diWidebatur, adeo Rrigur,tum, ut vix uni navi viam permitteret. Illi rivo parcitur, se. . Pifica toribus, quum in altum mare Pro gredi licet. Mantis ad yarata porrigitur, i. e. Piscatores, quum tempestas in mare Procedere nou sinat porrigunt mauum. ut facilem et paratam tu hoe rivo praedam capiant. Quod Baias. . . . habet. Trun Peluti in istam quae ad orielitein spectabat, ideoque Baias versum. Ruhk.ma laudes eius ipse noμi'. esse illam totius anni credo. Lipsit insistentis vestigiis eodd. lectio est . quam Pro
Posui L Eleci. I, 16, attingere ueglexit in notis ad h. l. Editio vetus habet
eum olim exeusis: Has l. e. i. n. nuncessa illas totius anni credo. Rul L. Esse illam totius anni. Id est, omni tempestate amoenam et opportunum, ut nunquam ab ea nos frigus urceat. Fa onio, vento ab oecideiale stanti occurrit villa , a qua Baias . Puteolos, Cle. penetrahat. Riahk. Qui sibi omnia eommendet. Sieed R. eum Modii codd. quι sibi commen. det omnia ed. a. cum m s. e. Pt aliis. Vulgatum a Murelo qui eommendat omnia tenuit Rul L. Schw. Delieatos . fastidiosos. Namque ipsa voluptas amicos videndi ipxo usu teritur.
349쪽
ali cluando una loquimur. ambulamus, considemus, quum seducti sumus . nihil de his, quos modo vidimus. CD ita inus. Et ideo aequo animo serre debemus ut SC Iilium . quia nemo non mullum etiam praesentibus abest. Pone hic primum noctes separatas; deinde occupationes utriusque diversas; deinde studia secreta, suburbanus prosectiones: videbis non multum esse,iluod nobis peregrinatio eripiat. Amicus animo possidendus est: hic autem nunquam ubest; quemcumque ult, quotidie videt. Itaque mecum Stude, me uia Coena. mecum ambula. In angusto viveremus, si quid- qitam esset cogitationibus clausum. Video te, mi Lucili: iluum maxime audio: adeo tecum sum, ut dubi
tem, an inci Piam non epistolas, sed codicillos tibi
SidoDιia aua ρ Iectioiaeεοῦ t. in vilias, quae vulgo in sii burbiis sitae eranti piam Nostro suburbanum et viil. ideui valenti Tacitus quoque Annκl. li I, 47 , sie suburbaniam νεν' riuulio nem i. per regionem Bomae victuum.
Quid . quod Italia Columeli. II, a.
350쪽
Mentem comPositam Macare sibi et studiis, etiam in turba, suo ψsius exemplo docet, quippe qui Baiis adhuc commorabatur Maletudinis curandae causa. Magis autem monet viandiam esse silentium internum et pacem. Quocirca inertiam suadet milumus, evidinum matrem, et otii Mitia negotio discutiamus.
Peream, si est tam necessarium, quam videtur, silentium in studia seposito. Ecce varius clamor undique me circumsonat; supra ipsum balneum habito. Proin Pone nunc tibi omnia genera vocum, quae in odium possunt aures adducere: quum sortiores exercentur, et manus plumbo graves iactant, quum aut laborant, aut laborantem imitantur, gemitus audio; quoties retentum spiritum remiserunt, sibilos et acerbissimas
respirationes: quum in alipten inertem et hac plebeia
Suma imum bataeum habito. Baiis, non Romae. Nam lite ei laxior et aptior domus. Ihi, in diversorio.
Lipatia . Quae in odia m. - αἰIueere. Quibus ad id addueimur ut uos auribus Praeditos esse doleamu . Quum fruores... laetant. Hulieres notat. quibus et ad saltaudum usi, se . que velut libeandum: et iisdem sed gravioribus ad exercendum. et sine magno motu sudorem evocandum, sublatis εlepressisque manibus aut huc illise iaciatis. Erant antem istae n. fisae plumbeae, in eireuli dimidiati, aut et aliam tormam: Graecis a primo usu dicti παρα τοαλλεσθαι, a satiramio. Iu eua l. Sut. VI, 4za: Quum Iassata gra i cecider tint brachia massa. Scitoliastes ibi: Halteres dicit. qtiibus utuntur altiletaeqnti in exercent: quasi Plimabeis ponderibus exerceatur. Martialia xlv, 49: Quid permini stulto fortes Latere ta- eorti r Exorem melius Minea fossa viros. Lips. Cf. Εp. xv, 4. Retentiam . . . . remiser. Sie inulti eodd. Alii reeentem et emiserunt. R. Alipten. i. unctorem. Piuciani eou iectura est a Lipsio et Gron. proh ila. Lectio vulgata est alicitiem. Mure tu et Aliquem ia*lera ineιum. Rulik. -