장음표시 사용
191쪽
ris IMPE IU M. Cap. VII est , manetque imperium penes ele
Monar- XV ΙΙ. Monarcha si quid promiseras
cha, )e- civi, vel pluribus simul civibus, pro-t ηtqj -ter quod per consequens , summum 1mperium exerceri non potest , Promis'
PT Jm illud sive Pantum jurato vel injura
gitur tofactum irritum est. Pactum enim est mrq ργ' juris translatio , quae per ea quae Capit ' secundo , articulo q. dicta sunt, requi 26. iis rit signa idonea voluntatis in transferen- in media te. qui vero sufficienter significat vo-o im- luntatem retinendi sinem, sufficienter p lectarat se non decedere de jure ad media ad eum finem necessaria. Jam Veroqui promisit aliquod necessarium ad 'mmum imperium, ipsum tamen imperium retinet, satis idonea signa dat , se non aliter promisisse , nisi quatenus siummum imperium sine eo retineri po- test. Quandocunque igitur apparuerit id quod promissum est praestari non posese, Divosummo imperio, promi: rum pro . non promissis, id est, invalidum cense-zuibus
ri deberi X VII I, Vidimus quo modo cives natura dictante obligarunt se mutuis pactis ad obediendum 'mmo imperio. Videndum porro est, quibus modis fieri potest, ut obedientiae hujusmodi vincta,
192쪽
Cap.VII. IMPERIUM. ra lis liberentur. Primo autem id fit abdi-
catione , id est, si quis jm imperii non in alium transfert, sed abjicit, sive de
relinquit : nam quod abjicitur, in medium aeque omnibus rapiendum pro jicitur : unde iterum jure naturali unusquisque civium suae conservationi suo providere arbitrio potest. Secundo, si Civitas venerit in potestatem hostium , ira ut resisti eis non possir, intelligitur
is qui prius summam habebat potestatem,
eam jam amissine. Cives enim cum omnem conatum fecerint, ne in manu S hostium venirent, pacta quae inierunc singuli cum singulis de obedientia prae standa adimplerunt. Et quae promiserint, postea victi, necis vitandae cauSa, ,ea quoque ut praestant omni conatu laborandum est. Tertio , in Monarchia
nam A His & Curia optimatum deficere non possunt si successor nullus
omnino appareat . omnes cives obligationibus suis liberantur. Nemo enim teneri intelligitur , qui cui tenetur nescit, quia praestatio in tali casu esset impossibilis. Atque his tribus modis a subsectione civili , in libertatem omnium ad omnia, hoc est, naturalem & belluinam nam status naturae ad statum civilem , hoc est, libertas ad subjectionem , eam
193쪽
. 38 IMPERIUM. Cap. VII. habet proportionem , quam cupiditas ad rationem, vel bellua ad Hominem lsimul se recipiunt Cuncti cives. Prae- terea vero, singuli cives liberari subjectione jure possunt , Voluntare ejus , penes quem summum est imperium; nimirum si solum verterint: quod duobus modis accidere potest; vel permissione , ut si quis venia impetrata alio Viniens habitatum abit; vel jussu, ut Ems L Utroque casu , liber erit legibus prioris civitatis , propterea quod obstringitur legibus posterioris. CAPUT VIII. De jure Dominorum in servos.
I. Dominus in servus quid sint. I I. V Rhi-ritio servorum in eos qui fide habita, libertate fruuntur naturali, o Ergastulor sive eoi qui
mino libertate corporis. IV. Servi vinciti Dominis non renentur pacto. v. Servi non habent proprietatem in bonis iis contra Dominum. v I. Dominus servum potest vendere, velisamento alienare. v II. Dominus in servuin injurivi esse non potest. v I II. Dominus . Domini est Dominus servorum. IX. 2uibus modis servi liberantur. X. Dominum infesta juris naturaliI est.
194쪽
13s IMPERIU Μ. Cap. VII. institutiva , nempe quae multorum cI uidconsensione,qui se invicem pactis de sipe si ' mutuo data obstrinxerunt, inita est. Sequuntur jam quae dicenda fiant de cis late naturali, quae & Acquisita dici potest, quippe quae acquiritur potentia ν& viribus naturalibus. Sciendum autem in primis est, quibus modis jus Dominii acquiri potest in persenns hominum.
Ubi tale jus acquisitum est , ibi parvum
quoddam regnum est. Regem enim esse
nihil aliud est quam Dominiam habere in personas multas, atque adeo familia magna , reguum & regnum parvum, familia est. Ut redeamus iterum in starum naturalem, consideremusque homines tanquam si essent jamjam subito e terra fungorum more exorti & adulti , sine omni unius ad alterum obligatione , tres tantum modi sunt, quibus alter in alterius personam Dominium habere potest. Quorum primus est , si volentes pacis Si mutuae desensionis causa in ditionem & Dominium alicujus hominis , vel coetus hominum, ipsi sese pactis mutuis inter se initis tradiderint. Atque de hoe modo dictum jam est. Secundus modus est, siquis bello captus , vel victus , aut viribus dissidens ut mortem declinet victori vel
195쪽
Aisi r o IM P L R I U M. Cap. VIII. fortiori promittit, se ei serviturum, hoc eit, omnia faciturum quae imperabit. In quo contractu bonum quidem quod victus , vel viribus inserior accipit , es hvitae condonati O , quae jure belli in statu hominum naturali tolli poterat : bonum autem quod promittit , ministerium L obedientia est. Hujus ergo pro 'missi videbetur a victo victori ministerium , 8c obedientia absoluta , quantum fieri potest , nisi quae repugnet legibus divini . Nam qui mandaris cujusquam obedire, ante obligatur, quam quid imperaturus sit sciat, tenetur ad omnia mandata simplici rer , 8c sine restrictione. Jam qui sic tenetur SEix VUS, is
cui renetur DOMINUS appellarur. Tertio, aequiritur jus in personam per 'generationem; de quo acquisitionis modo , dicetur capite sequenti. II. Non omnis bello captus , cujus vitae parcitum eli, pacisci cum domino intelligitur: quia non omni ita creditur,ur relinquatur ei tantum libertatis naturalis . ut vel aufugere , vel ministerium detrectare , vel machinari Domino malum aut damnum aliquod, si cupitat, possit. Et serviunt quidem hi, sed intra ergastula , vel compedibus vincti, ideoque vocabantur non modo servi comm
196쪽
III. Obligatio igitur servii , adver- servisus Dominum, non nascitur ex simplici μ't vitae condonatione , sed ex eo quod non vinctum eum , vel incarceratum teneat, nancitur obligatio enim eX pacto oritur , pa- ex con-qctum autem nisi fide habita nullum est, cessa ei aut patet eae cap. 2. Articulo 9. ubi definitur, Pactum esse promissum ejus cui h.
creditur. Cum beneficio ergo. vitae con ris.
donatae conjuncta est fiducia , qua Dominus eum in libertate corporali relinquit , ita ut nisi intervenissent obligatio , te vincula pactilia , non modo au- fugere , sed etiam Dominum conservato rem virae ejus , vita spoliare possit. I V. Servi itaque hujusmodi,qui car- servi. ceribus , ei Pastulis , vinculisve cohiben- V . .
tur, non comprehenduntur delinitione tu
servorum supra tradita, quia serviunt hi, nentur non pacto, sed ne vapulent. Ideoque si pacto, aufugerint vel Dominum interfecerint, nihil faciunt contra leges naturales. Etenim vinculis ligare signum est, il- tum qui ligat supponere ligatum nulla alia obligatione fatis teneri. -
V. Non minus igitur juris se dominii h, i habet
197쪽
μα IMPERIUM. Cap. VII. sene habet Dominus in servum non vinctum,p ν quam in vincitum: summum enim ha- in bonis ber in utrumque potestque de feris suis eou- non minus quam de qualibet alia re,siverra δε- animata , sive inanimata , dicere Hoc
'μ ε meum est. Ex quo sequitur, quicquid servi erat ante servitutem , id postea Domini esse; Sc quicquid servus acquisierit, id Domino acquisitum esse. Qui enim jure dii ponit de personἀ hominis , de omnibus rebus disponit, de quibus disponere potuit persona. Nihil igitur est, quod serum possit ut suum retinere contra Dominum. Est tamen ei Domini distributione , proprietas Sc dominium in ressum, ita ut eas retinere dc defendere possit siervus contra con ervum eo modo quo ante ostensum est, Civinihil esse proprie suum, contra voluntatem civitatis, sive ejus qui habet summum imperium ; esse autem ι cuique
VI. Quoniam ergo & servus ipse &
ea quae habet,omnia Domi=u sunt, dispo-
is υὸ Gere autem de suo unusquiique jure na-dere , vel turali porest eo modo quo voluerit, potesta- terit Dominus Dominium suum in ser-m υρ vum xendere , oppignorare , vel testa'
VII. Praeterea id quod ante de sub
198쪽
Cap.VII. IMPERIUM. r iditis in civitate institutivia demonstra mi tum est, nimirum , quod is qui summum Civitatis imperium habet, nullam in urius iis in ruriam faeere potest , verum quo- es no que de sermis est, propterea quod volun- pq si ratem sitam, Domini volunrati subjecere. Quare quicquid iste fecerit , ipsis
volentibus fit : volenti autem injuria fieri non potest. V III. Si vero accidat, ut Dominus Domia sive captivitate, sive subjectione volun- πω δε- raria servus vel subditus alterius fiat, ' 'i' . ille alter non modo ipsius, sed etiam servorum ejus , Dominus erit; horum vorum quidem Dominus supremus, illius imme- diatus. Quoniam enim non modo sesemus, sed etiam ea quae habet Domini sunt, ideo , servi illius hujus sunt; neque potest Dominus medius de iis aliter , disponere, quam Domino supremo visum fuerit. Et propterea in civitatibus, si quando Dominis in servos potentia absoluta fuerit, ea a jure naturae orta esse centetur , &lege civili non constituta, sed praeter ira. I X. Servus iisdem modis servitute Luibus liberatur,quibus subditus in civitate in- '
stitutivἀ liberatur subjectione. Primo,
si Dominus cum liberrate donaverit. iis ἡ 'Nam quod jus in se servus Domino trans
199쪽
et IMPERIU M. Cap. VIII. tulit, idem potest Dominus servo rur sus reddere. Atque libertatis donatio talis, MANUM Issio dicitur. Quod smile est, ac si civitas civi permiserit in
aliam civitatem se transferre. Secundo,
s Dominus servum a se abigat; id quod
in civitate exsilium est : neque differt quoad effectum a manumissione, sed quo
ad modum. libertas enim hic in poenam, illic in gratiam data est. Utrobique autem Dominis renunciatur. Tertio , Jermus si captus fuerit, veterem servitutem nova aboleri nam sicut & res caeterae
omnes, ita quoque Scservi bello acquiruntur , quos aequum est ut Dominus protegat, si suos esse volet. Quarto, liberaturservus ignoratione successoris, puta moriente Domino sine testamento , & sine haerede. nemo enim obligari intelligitur, nisi scire possit cui praestandum sit quod debetur. Postremo servus qui in vincula conjicitur , vel quoquo modo libertate corporali privatur,altera illa obligatione pactitia liberatur. Non enim exsistit pactum, nisi ubi pociscenti creditur ; nec violari potest fides , quae non est habita. Dominus autem qui ipse alii servit, servos suos non potest ita liberare , quin semper sint in Potestate Dominisupremi. Nam ut su- pra
200쪽
Cap.VIII. IMPERIUM. I spra ostensum est, sunt tales servi, non
X. Eodem modo acquiritur jus in Domi animalia ratione carentia, quo inperso- ntam in nas hominum; nimirum viribus & po tentiis naturalibus. Siquidem enim in statu naturali, propter bellum omnium or. in omnes , subjugare. Vel etiam occidere Homines , cuique licitum sit, quoties id suo bono conducere videbitur ', multo magis idem licitum erit adversus belluas, hoc est, arbitratu suo eas inservitutem subigere , quae per ingenium cicurari & usui sibi esse possunt, caeteras bello perpetuo, ut noxias persequi destruere. Dominium igitur in bestias originem habet a jure naturae, nOD a ju-
re divino positivo. Nam si non exstiti nset tale jus ante promulgationem scripturae sacrae , nemo jure potuisset bestias ad cibum jugulare , durissima sanEhominum Conditione , quos bestiae devorare sine injuria possent, illi bestias non possent. Siquidem ergo. a jure naturali sit, quod bestia hominem occidat , ab eodem jure erit, quod homo jugulet bestiam.