장음표시 사용
221쪽
166 IMPERIUM. Cap. . num , Plura civibus adferat incommoda.d jὸcti, V. Sed primum amolienda est sen-Vinist- tentia eorum , qui negant Omnino cinis est' vitatem esse, quae conflatur ex quanto Viii di Viβ numero servorum sub communi Dociant δε- mino. Cap. s articulo λ definitur civ minum tris esse persona una sedi a ex pluribus ho-ςVm sir' minibus , cujus voluntas , ex ipsorum
hu' up Pὴς xkβ, pro inpiorum omnium volunta- eisita ribuS habenda est , ut singulorum viri-rem. bus & facultatibus uti possit, ad pacem& defensionem communem. Persona autem una est , per ejusdem capitis articulum eundem , quando plurium voluntates unius voluntate continentur.
Sed voluntas uniuscujusque servi continetur in voluntate Domini, ut ostem sum est capite 8, articulo s, ita ut possit' eorum viribus 8c facultatibus uti, prout Voluerit. Sequitur ergo civitatem esse quae constituitur ex Domino dc pluribus servis. neque potest ulla ratio in con-
, Trarium adduci, quae non aeque militet Contra civitatem constitutam a rire deliberis. Nam apud Dominum, cui liberi non sunt , servi liberorum rationem subeunt. Sunt enim & honor & praesidium ejus . neque magis subjiciuntur
servi Dominis , quam liberi patribui .
222쪽
Cap.X. IMPERIUM. 16 ut supra ostensum est capite 8. articu lo s-VI. Inter incommoda imperii sum- Exami unum est , quod imperans praeter pecunias ad sumtus publicos , hoc est
ad ministros publicos alendos; praesidia .
aedificanda , & tuenda; bella gerenda pulo im- rem domesticam honorifice sustentan- perante. damnecessarias, possit etiam, si velit, alias exigere per libidinem, quibus coguatos, gratiosos, atque etiam adulatores ditare possit. Confitendum est , incommodum quidem hoc esse, sed ex
numero eorum quae in omni genere civitatis. reperiuntur; in Monarchia autem tolerabiliora, quam in Democratiἀ.
Nam & si velit Monarcha illos locupletare , pauCi sunt, quia unius sunt. Sed in Drmocratia, quot sunt Demagogi, id est, potentes apud populum oratores ,
qui & simul plures sunt quotidie
novi suboriuntur tot sunt qui liberos , cogUatos , amicos , adulatoresque ditam dos habent. Cupiunt enim singuli , non modo familias suas divitiis potentes, illustresque reddere , quantum PossuΠr, sed etiam alios sui muniendi causa beneficiis devincire. Monarcha ministros Scamicos suos . quia non sunt numerosi,
sine civium dispendio, deserendo scili'
223쪽
sub populo. 1se I Μ P E R I U M. Cap. X. cet illis belli pacisque munia , magna ex parte explere potest; in Democratata, ubi multi satiandi sunt, dc semper novi , fieri id sine oppressione civium non potest. Monarcha quamquam possit indignos promovere, saepe tamen id facere non vult; Oratores autem in Democratia semper hoc omnes velle intelliguntur , ideo quia opus est. Aliter enim potentia eorum qui id soli facerentita cresceret, ut non modo sibi, sed de civitati formidanda esier. VII. Summi imperii incommodum aliud est, metus ille mortis perpetuus, in quo unumquemque versari necesse est dum reputat secum , posse eum qui imperat, non modo poenas quas velit. in quae velit peccata constituere, sed' etiam cives innocentes , & qui pihil contra leges Commiserunt, ira & libidi- ne jugulare . Atque magnum hoc revera in omni civitatis speCie incommodum
est , ubi fit: incommodum enim ideo est quia fit, non quia fieri potest:) sed
vitium est Regentis, non Regiminis: non enim Neronis facta Monarchia sunt omnia essentialia. Minus tamen saepe damnantur cives immerito , regnante Homine, quam populo. Nam Reges sae-Viunt in eos tantum, qui vel consiliis
224쪽
Crip. X. I M PERIUM. Psyin rem pestivis molesti, vel verbis con-rumeliosis, vel voluntate adversi ipsis solis sunt. Faciunt autem ut potentiae e X-cesilas , quem habere unus civis supra Milum possit, innoxius sir. Itaque Nerone vel Caligula aliquo regnante , pati immerito nemo potest , nisi qui ipsi cogniri sunt, nimirum Auli ci , vel munere aliquo conspicui; neque omnes, sed illi soli, quibus est quod is habere cupit; nam qui molesti aut contumeliosi in eum sunt, merito plectuntur. In Monarchia igitur, is qui latere vult, qualiscunque sit qui regnat, extra periculum est. Pariuntur enim soli ambitiosi , caeteri ab injuriis potentiorum defenduntur. Sed in dominatione populari tot possitnt esse Nerones , quot sunt Oratores qui populo adulantur. tantum enim potest unus quisque eorum, quantum ipse populus: 'atque in subtrahendis a poena iis, qui per libidinem Si odia privata , concives immerito occiderunt, quasi tacito quodani inter se pacto, Hodie mihi,cras tibi,alter alterius cupidini mutuo cedunt. Praete ea solentiae privatae terminus quidam est, ultra quem civitati perniciosa futura est, & propter quam Monarchis aliquando necessarium est providere, ite quid inde Respublica capiat detrimenti. Illam H igitur
225쪽
a o IMPERIUM. Cap. X. igitur potentiam quando in divitiis sita erat, divitiarum diminutione diminuerunt ; si quando vero consisteret in aura populari, ipsum potentem sine alio crimine sustulerunt. Idem in Democratiis feri solet. Nam Gracismo exsulabant potentes Athenienses sine crimine, Pro pter potentiam solam , 8c necabantur Romae ranquam regnum affectaverint, qui plebis favorem captabant beneficiis. Pares in hoc Democratia dc Monarchia, impares tamen fama fuerunt: quia fama a populo est; dc quod a multis fit , a multis laudatur. Ideoque invidia in virtutem eorum factum esse dicitur , si fa- . Ciunt Monarcha quod si factum esset a populo, politia esset. L berta- VIII. Sunt qui ideo Monarchiam rem I η' Democratia incommodiorem putent , gulρ ηm Ebe minus libertatis sit quam hic. Si per libertatem intelligant exemtionem a subjectione, quae legibus, hoc est, mandaris debetur populi, neque in Democratia , neque in alio statu civitatis quocunque ulla omnino tibertas est. Si libertatem in 'o sitam este intelligant. ut paucae sint leges , pauca vetita , dc ea talia quae nisi vetentur,non sit PaX tunc nego plus esse libertatis in Democratio quam in Monarchia. potest enim non
226쪽
Cap. IMPERIUM. 17 rminus haec quam illa cum tali libertate recte consistere. Et si enim portis turribusque civitatis cujuscunque, Characteribus quantumvis amplis liberta, inscribatur, non est ea cujuscunque civis, sed civitatis libertas ; neque meliori jure verbum illud ciyitati inseribitur , quae a populo , quam quae a Monarcha regitur.
Sed quando cives privari, id est, subditi
libertatem poscunt , nomine libertatis non libertatem, sed Domimum poscunt; quod tamen prae inscitia minime animadvertunt. Si enim quam libertatem quisque sibi expetit, eandem prout lege naturae praeceptum est, aliis concederet, rediret ille status naturalis, in quo omnes jure possiant omnia ; quem ut omni subjectione civili pejorem, si scirent, respuerent. Sed si quis liberum esse solum poscat , Caeteris obstrictis, quid aliud quam Dominium poscit Nam
qui solutus est omni vinculo, vinctorum omnium quotquot sunt Dominum est. Non est ergo major libertas civium in statu populari,qu amMonarchico. Id quod imponit, est participatio aequalis munerum publicorum , & Imperii. Nam ubi Imperium populi est , cives eatenus imperium singuli participant , quatenus populi imperantis partes sunt. Munera H a autem
227쪽
et a I M P E RIU M. Copa. aurem publica aequalitcr participant quatenus in m agistratibus Jc ministris publicis eligendis aequalia habent tu Lfragia. Atque hoc est quod voluit Aristo teles, ipse quoque consuetudine temporis libertatem Pro imperio nominans , Lib. 6. Politicorum, cap. In statu populari libertam es ex suppositione. Luodvul go ricunt, tanquam extra statum hunc liber esset nemo. Ex quo obiter colligere licet, cives eos qui in Monarchia sublatam libertatem plorant, hoc tantum stomachari, quod non adhibeantur ad Reipublicae gubernacula. N.8 .s IX. Sed ob hoc ipsum sortasse aliquis civib M satum popularem maximo intervallo Monarchia anteferendum esta dicet . quod illae , ubi scilicci negotia publicamu ο- omnes tractant, prudentiam, scientiam, misi ad eloquentiamque suam in deliberationi-I lic bus circa res maximae difficultatis Sc mo-d li ζ menit publice ostentandi potestas O
mnibus facta Lit id quod propter naturae humanae innatam laudis cupiditatem, omnibus iis qui vel talibus virtutibus antecellunt. vel sibi videntur caeteris an recellere, omnium rerum est jucundisii in urn. hic vero via illa ad laudem de dignitates obtinendas, maximae parti civium pra clusa est . cui id autem est. Hi
228쪽
. Cap T. . IMPERIUM. r hoc non est incommodum Z Di CZm. S - . tentiam ejus quem contemnimus nostrae
praelatam videre; sapientiam nostram in conspectu nostro negligi ; incerto cer-- tamine inanis gloriae, certi stimas sulci pere inimicitias ; hoc enim declinari - non potest, sive vicerimus , si ve vincamur: ) odisse odio esse ob dissimilitudinem opinionum; concilia te vota nostra ubi non est opus , sine fructu omnibus patefacere; rem domesticam negligere . Haec , inquam, incommoda sunt. Abesse vero a certamine ingeniorum , . quamquam ea certamina facundis jucunda sint, non est ideo illis incomm dum, nisi etiam viris fortibus incommodum dicemus esse pugna prohiberi, Propterea quod ea delectantur. X. Praeterea multae cauta sunt,quare minus recte in magnis conventibus deli, rqγρη beratur, quam ubi consiliarii sunt pauci. -ὰ- Quarum una est, quod ad recte deli- estubiis berandum de omnibus quae ad salutem mille Civitatis conducunt, cognitu necesiaria ς' myt- sunt, non modo ea quae intus sed etiam 't
ea quae foris sunt, istus qui iem quibud plusimu- rebus, Si unde quaesitis, civitas alitur-rram im defenditur; quae loca praesidiis haben- peri' dia apta ; unde milites Sc habendi & a- ' 'olendi sunt; quis sit civibus animorum
229쪽
habitus versus principem , vel civitatis gubernatores,&multa similia. Foris aurem , quanta & in quibus rebus sita sit potentia singularum civitatum vicinarum ue quid nobis ab illis commodi d. incommodi proveniat; qui affectus eorum&erga nos, S se invicem ;&quid quo ridie apud eos consilii capiatur. Haec aurem quia paucissimi cognoscunt in numeroso coetu hominum,maXima eX parte, talium rerum imperitorum, ne dicam incapacium , quid numerus ille deliberantium ineptis sententiis contribuere ad consilia , aliud quam impedimentum potest ρXI. Alia causa, quare magnus coetus' ad deliberationem minus idoneus sir, . ea est , quod unusquisque eorum qui sententiam suam explicant, necesse habet perpetua & longa uti oratione; eamque ex i stimationis causa, audientibus quantum potest ornatam gratamque eloquentia reddere . Eloquentiae autem munus est, Bonum 8c malum, utile
inutile, Honestum Sc inhonestum , facere apparere majora vel minora , quam revera sunt, & Iustum videri, quod in is sum est, prout ad finem dicentis videbi-rur conducere. Hoc enim est persuadere & quamquam ratiocinentur, non
230쪽
Cap. X. IMPERIUM. 17 procedunt tamen a principiis veris , sed
ab , id est, opinionibus jam vul
go receptis, quae maxima ex parte erro neae ecth solent, neque orationem suam naturae rerum, sed affectibus animorum convenientem esse student. Unde accidit non recta ratione, sed impetu animi
sententias ferri. Neque est hoc hominis, sed ipsius Eloquentia vitium, cujus sinis ut magistri Rhetoricae omnes docent 'non veritas est, nisi per accidens in sed victoria ; & manus , non docere , sed
XII. Tertia causa, quare in magno Propter coetu minus utiliter deliberatur , ea est, D t ' quod inde facitiones in civitate oriantur, ' de ex faritionibuι seditio & bellum ci vile. Quando enim contrariis sententiis orationibusque pugnant aequales Oratores , victus victorem, eosque una omnes qui illius sententiam sequuti sunt, tanquam consilium de Capientiam suam contemsistent odit , studetque quomodo ' faciat, ut consilium adversarii exitum sortiatur civitati damnosum; sic enim
sibi restitutam illi ademtam gloriam iri videt. . Praeterea ubi lustragia non sunt ira inaequalia , quin spes victis sit, posse', se in conventu alio , accessione paucorum hominum sibi consentientium se