장음표시 사용
311쪽
eultim naturaliter. X v I. Iis regno Dei naturali,eitillaum posse cultum Dei instituere arbitrio seuo. xv M. Regnaute Deo per naturam so- Iam legum omnium interpretem esse civitatem, id est, eum hominem vel curiam,qua ha hist sub Deo civitatis imperium summi .nc u i Ii. Dubitationes quadam sublatae. xix.In Regno Dei uaturali, quid sit peccatum , in
quid crimen larsae Majestatis Divinae. Jod status naturae , hoc est Abertatis absolutae qualis est eorum, qui neque Regnant neque Regnantur,
narchia sit & status hostilis ; Quod
praecepta quibus talis status eviratur sint leges natura ', Quod civitas existeresne summo imperio non possit; Quod iis qui summum imperium obtinent obediendum sit simpliciter, id est, in omnibus quae mandatis Dei non repugnanet, in antecedentibus, ic ratione , dc sacrae Scripturae testimoniis comprobatum est. Deest ad integram civilis ossicii cognitionem hoc unicum , ut sciamus quae sint leges sive mandara Dei. Alirer enim sciri non potest , utrum ea quae jubemur facere authoritate imperii civilis snt contra leges Dei necne. EX quo con tingere necest e est, ut vel nimia obedientia erga civitatem contumaces simus e ga majestatem divinam vel metu peccan
312쪽
Cap. XV. TELI G I o. Usr di in Deum incurramus in contumaciam erga civitatem. Ut utrumque hunc scopulum effugiamus,necessaria est cognitio legum Divinarum; quoniam vero legum cognitio dependet a cognitione regni ,
dicendum est in sequentibus de Regno
Dei. II. Psal. 96. v. I. Dominus regnavit, is quoi exultet terra , dicit Psalmista. Et rursus D idem Psalmista , Psal. 98. v. i. Daminim ς- η ς
regnavat, trascantur populi; qui sedet super Cherubin , moveatur terra. Sciliced velint nolint homines. Deus e st Rex universae terr ne que si sint qui Exisentiam ejus, vel Providentiam negaverint, ideo solio suo excutitur. Quamquam autem Deus homines universos ita per poten- Iiam regat, ut nemo possit quidquam facere quod ille factum nolit, non est ramen hoc propriὰ & accurate loquendo Regnare. Regnare enim dicitur non qui agendo,sed qui loquendo, id est,praceptis,& minis regit. In regno igitur Dei pro subditis habemus , non corpora inanimata , neque irrationalia, licet potentiae divinae subjiciantur; quia pracepta S minas Dei non intelligunt; neque etiam Atheos , quia Deum esse non Credunr, neque eos qui Deum esse credentes eum tamen inferiora haec regere non
313쪽
etues RELIGIO. Cap. XV. credunt. nam & hi quamquam regantura potentia Dei, praecepta ejus nulla agnoscunt, neque minas metuunt. Soli igitur in Regno Dei censendi sunt, qui ipsum& rectorem omnium rerum esse,
pracepta hominibus dedisse , elaps Min transgressores statuisse agnoscunt. Caeteros non subditos, sed hostes Dei appellare debemus. Vertum III. Regere autem preceptis non di-hli .R. ς ix Vrν qui regendis praecepta suatio. R. δ perte declarat; nam praecepta regentium iElatio leges sunt iis qui reguntur. Leges autemor Pro- non, nisi quae perspicue promulgantur, Fb i/0, ita ut omnis tollatur ignorantiae eXCu satio. Leges suas homines quidem verbo sive voce promulgant, nec alio modo Voluntatem suam universaliter signifi- Care Pollunt. Dei autem leges triplici modo declarantur; Primo per tacita re- rationis dictamina. Secundo , per re velationem immediatam, quae intelligi- . tur fieri per vocem supernaturalem, vel
per visionem , vel somnium, vel in pirarionem seu afflatum divinum. Tertio,. per vocem alicuius hominis, quem Deus per vera miracula edita, ut fide dignum, Caeteris commendavit. Is autem cujus voce sic utitur Deus ad voluntatem suam aliis significandam, vocatur PRO
314쪽
Cap. V. RELIGIO. P RETA. Τres hi modi dici possunt tri- plex Verbum Dei, nimirum , Herbum ra-
tionale, Herbum sensibile, & Verbum Propheticum. Quibus respondent tres modsquibus audire Deum dicimur, Ratiocinatio recta Sensus, oc Fides. Verbum Dei sensibile ad paucos factum est , neque Deus, per Revelationem hominibus loquutus est, nisi viritim , & diversis diversa; neque ullae Ieges Regni hoc modo populo ulli promulgatae fuerunt. I V. Pro differentia autem quae est minuis inter Herbum Dei Rationale & Propheti-ος rum , Deo Regnum duplex attributum iest: Naturale, in quo regit per dictami-- Prο-na rectae Rationis; quodque universale phet
est in omnes qui divinam agnoscunt po- tentiam , propter naturam rationalem omnibus communem; dc Propheticum,.
in quo regit etiam per Verbum Propheticum quod peculiare est, propterea quod non omnibus dedit leges positivas, sed ' populo peculiari, & certis quibusdam hominibus a se electis. V. In Regno naturali Regnandi ὀc Isti cludi puniendi eos qui leges suas violant jus regnat
Deo est sola potentia irres ibili. Ius V
enim omne in alios vel a Natura est, vel
a Patito. Quomodo jus regnandi ex Par pomistiocto oritur,ostensum est capite 6. A Natu ejus.
315쪽
eco RELIGIO. Cap. X'ra autem idem jus derivatur , eo ipso quod a natura non sit sublatum. Cum enim per naturam jus esset omnibus in
omnia, unicuique erat jus in omnes regnandi ipsi naturae coaevum. causa aurem quare inter homines id abolitum fuerit, alia non erat praeter mutuum me.
rum , ut supra capite secundo , articulo 3. ostensum est; dictante scilicet ratione decedendum esse a jure illo propter conmservationem humani generis quia sequa ii talem hominum inter se quoad vires& potentias narurales necessario consequebatur bellum ; cum bello autem generis humani pernicies conjuncta est. Quod si quis caeteros potentia in tantum anteisset, ut resistere ei ne omnes quidem conjunctis viribus potuissent , ratio quare de jure sibi a natura concesso decederet nulla omnino fuisset. Mam
sisset igitur ipsit jus dominii in caeteros omnes propter Potentiae excessum, qua & se de illos conser Vare potuisset. Ita igitur quorum potentiae resisti non potest, & per consequens Deo omni
potenti , jus dominandi ab ipsa potentia
derivatur. Et quotiesCunque Deus pec-Catorem punit, vel etiam interficit, etsi ideo puniat quia Peccaverat, non tamen dicendum est non potuisse eum
316쪽
Cap. XV. RELIGIO. et eundem justE affligere ,vel etiam occide re, etsi non peccasset. Neque si voluntas Dei in puniendo, peccasum antecedens
respicere possit, ideo sequitur quod amigendi vel occidendi jus non a potentia divina dependeat, sed a peccato hominis. VI. Quaestio ista dispurationibus an- Idem euetiquorum nobilitara, quare bonis maia . malis bona contingunt, eadem est cum
hac nostra , quo jure Deus bona ct malathominibus digpensit. Et difficult te sua non solum vulgi, sed eriam Philosophorum,& quod majus est,sanctorum hominum de divina providentia fidem vacillare fecir. Psal. 72. V. I, 2. Luam bonis
inquit David) Israelis Deus his qui recto sunt corde ; mei autem pene moti suntpedes ene essu unigressus mei,quia αHami 'per iniquos, pacem peccatorum videns. Et I quam acriter cum Deo expostulabat, quod justim cum esset ,rantis tamen calamitatibus amigeretur ρ Solvit difficultatem hanc, in casu Iob,ipse Deus viva voce , & jus suum argumentis non a peccato ejus, sed a potentia propria desumtis confirmavit. Ita enim disputarunt inter se Iob, d. amici ejus, ut hi illum reum facerent, propterea quod puniretur ; ille horum accusationem argumentis ab innocentia sua redargue
317쪽
16α RELIGIO. Cap. XV.ret. Atqui Deus cum Sc illum & hos audivisset, expostulationem illius refutat , non injustitiae aut peccati alicujus ipsum damnando , sed propriam pote etiam explicando. Job 3 8. vers. 3. & se quentibus. Vbi inquit eras tu, quando ponebam fundamenta terra ' &c. De amicis autem Job qa. 7, iratum se ait contra eos quod non locuti fuerint rectum
coram eo, sicutservus ejus Iob. Senten- tiae huic consentanea est ea quam dixit Sergator noster in casu ejus qui caecus natus erat , cum interrogantibus discipulis an ipse peccasset quod nasceretur caecus , an parentes, respondit, JOb. 9. vers. 3. Neque hic peccavit, neque pureu' tes eius; sed ut manifestarentur opera Dei in illo. Quamquam autem dictum sit, Rom. s. 12. Mortem intrasse in hunc mundum per peccatum, non sequi rur quin Deus jure suo potuerit homines & morbis & morti obnoxios fecisse,
etiamsi nunquam peccassent, quemadmodum caetera animalia mortalia fecit& morbosa , etiamsi peccare non pos
Obliga- VII. Quod si jus Regnandi habeat
.ueba h Dςψ'- mnipotentia sua , manifestum tia ob. 'sibist liquem ad praestandam ipsi obe- prosari. dientiam incumbere hominibus pro-
318쪽
Cap. XV. RELIGIO. et capter imbecillitatem. Obligatio enim da tria quae ex pacto oritur , de qua dictum est cedere
capite secundo , hic ubi jus imperandi,
nullo intercedente pacto , a natura ori rate hu-tur, locum habere non potest. Sunt au' ma rem obligationis naturalis duae species ;Una ubi libertas impedimentis Corporeis tollitur; juxta quam coelum & te
ram Sc Creaturas omnes communibus
suae creationis legibus obedire dicimus. Altera ubi tollitur spe dc metu ; juxta quam, infirmior potentiori cui resistere se posse desperat non potest non obedire. A secundo hoc obligationis genere nascitur, hoc est , a metu, sive imbecillitatis propriae crespectu divinae po-rentiae consscientia , quod in Regno Dei naturali, ad obediendum Deo obligemur ; dictante scilicet ratione , Omnibus Dei potentiam & providentiam agnoscentibus non esse calcitrandum contra simulum. Propter imbecillitatem JSi cui durum oc videbitur, ilium rogo ut tacita cogi- 'tatione considerare velit, si essent duo
omnipotentes , uter utri obedire obligaretur. Confitebitur credo neutrum neutri
obligari. Hoc si verum est, verum quoqπα est quodposui, homines ideo Deo subjectos
319쪽
α - RELIGIO. Cap. 6- esse, quia omnipot3ntes non seunt. Etenim Servator noster Paulum admonens qui eo tempore Ecclesia. hostis erat ne contra simulum calcitraret, obedientiam ab
illo, eo nomine videtur exegisse, quod auresistendum satis virium non haberet. VIII. Quoniam Verbum Dei per ny
in turam solam regnantis,aliud non sup Pors furati nitur Pra ter rectam rationem; leges au- esse evi, rem Regum ab eorum Herbo ilo cogno-quie a. sci possum, manifestum est leges Deio 3 per solam naturam regnantis solas esse, tiges naturales; nempe illas quaS ca P. 2.
rata & . enumeravimus , & a rationis didi tis deduximus, Humilitatem , AEquitatem, Iustitiam, A sisericordiam, caeteraiaque virtutes morales pacis conciliatrisces , quae pertinent ad ossicia hominum erga se invicem; & illas quas ratio recta dictaverit praeterea , circa honorem Mcultum divinae majestatis. Quae sint illae leges naturales, sive virtutes morales, non est opus repetere. Quos honore Sautem , & quem cultum divinum , id est, quas leges sacras eadem dictet ratio naturatis videndum est. IX. HONOR , proprie loquendo.
320쪽
Cap. XV. RELIGIO. etssaliquem,idem est quod magni aestimare. Et sic Honor non in Honorato , sed in
Honorante est. Honorem aurem in opinione situm consequuntur necesiario
tres affectus : Amor , qui ad Eonitatem; S s , Timor, qui ad potentiam reseruntur. Ex his aurem oriuntur actiones externae, quibus potentes placari, & propitii fieri solent, & quae sunt ipsius honoris effectus , ideoque & fgna naturalia. Sed nomen transatum est etiam ad effectus illos honoris externos; quo sensu, Honorare eum dicimur,de cujus potentia testamur, verbis ves factis, nos egregie sentire ; ut Honor idem sit quod Cultus. C ULT Us autem est actus externus Honoris interni signum. Et quos officiis placare si irari sint, vel utcunque propitios nobis reddere studemus, eos Cotire dicimur. X. Signa animi omnia , vel verba Dil α; nsunt vel facta; ideoque Cultum omnis, qvel Gerbis vel I aclis constat. Utraque au attribu rem ad tria genera reseruntur; quorum tis, vel
primum, Laus est sive predicatio bonitatis; secundum praedicatiopotentia prasin- η ρμ tis,quod est Magnificare μεγκλ-πς Ter ri tam praedicatio feticitatis sive potentia in futurum etiam securae; quae in E CIV=dicitur. Honorum , inquam , unum M quod-