장음표시 사용
361쪽
Cap.XVI. RELIGIO. yo 7 nem; sed quando interficiendas aliquis esset, unus vel plures, in eum vel eos, authoritate divina , dicendoque, Hoc dicit Dominus multitudinem concita-
vir. Erat autem conforme hoc naturae
regni Dei peculiaris. Ibi enim vere regnat Deus, ubi legibus , non hominum sed Dei metu obeditur. Et si quidem homines tales essent, quales esse debent, optimus is esset civitatis status. Sed hominibus quales sunt regendis, necessaria
est potentia qua dc jus comprehendo Scvires cogendi. Et propterea etiam ab initio per Mosien praescripsit Deus leges futuris Regibus; Deut. I 7.V.Iq. 8c Morses ultimis ad populum verbis praedixit, Novi quo post mortem meam inique agetis es, declinabitis cito de via, quam praecepi vobis. Deu ter. I. 29. Cum ergo secundum hanc praedictionem surrexerit alia generatio, quae non noverat
Dominum se opera, quε 1 cerat cum frael, fecerunt filii Israel malum in conspectu Dei ct servierunt Baalim: Jud.
2. IO, II. scilicet abjecerunt regimen Dei, hoc est, Sacerdotis per quem DeuS regebar, dc postea cum ab hostibus vin-Cerentur & servitute permerentur, Dei voluntatem non amplius a Sacerdote,
sed a Prophetis exspectavere. Hi igitur
362쪽
judicabant Israel de facto , jure autem
obedientia, eorum debita erat Sacerdoti summo. Quamquam igitur Regnum Sacerdotale post mortem Mosis & IUuam1- ne viribus erat, non erat tamen sine jure. Quod autem ad eundem Sacerdotem pertineret interpretatio Verbi Dei, ex eo manifestum est, quod Deus post tabernaculum , 8c arcam foederis consecraram , non amplius loquutus sit in monte Sinai , sed in tabernaculo Foe- deris , a propitiatorio quod erat inter, Cherubinos , quo praeter Sacerdotem nemini accedere licebat. Siquidem igitur jus Regni spectetur, simul erat summum imperium civile , Sc Verbum Dei interpretandi authoritas in Sacerdore ; si vero factum consideres , simul erant in Prophetis qui Israelitas judicabant... Nam . ut is , authoritatem habebant civilem ; ut Propheta , interpretabantur verbum Deb; atque ita omni modo hucusque duae illae potestateS insepara. biles exstitere. eonjun- XVI. Constitutis Regibus dubium Hlμ non est, quin Authoritas civilis penes fμυβi' Reges esset. Cum enim Regnum Dei Q . ad per Sλcerdotem , petentibus Israelitis &captivita consentiente Deo finitum esset ; quod rutem. notat etiam Hieronymus loquens de
363쪽
libris Samuelis: Samuel inquit θ mortuo Heli, 8c occiso Saul, veterem legem abolitam monstrat. Porro in Sarie atque David novi Sacerdotii & novi imperii Sacramenta restantur, jus,quo Reges gubernabant, in ipsa populi concepsione fundatum erat. Sacerdos id rantum jure poterat quod Deus juberet, Rex autem jure poterat quicquid poterat jure unusquisque in se. Illi enim Isra elita, jus de omnibus judicandi,& pro omnibus Aellum gerendi concesserunt ;in quibus duobus continetur quidquid juris ab homine in hominem transferri potest Iudicabit inquiunt) nos Rex no-ser , ct egredietur ante nos ct pugnabit
bella nostra pro nobis. I Sam. 8 .v. 2O. Iudi cia ergo penes Reges erant. Iudicare autem nihil aliud est,quam leges ad facta imterpretando applicare ; ad eosdem ergo pertinebat legum interpretatio . Et quia praeter iegem Mosaicam, uiud Verbum Dei scriptum usque ad captivitatem non agnoscebatur , penes Reges etiam erat authoritas interpretandi Vesium Dei. Imo siquidem Verbum Dei pro lege recipiendum sit, quamquam fuisset aliud Verbum Dei scriptum praeter legem Mosaisam,cum interpretatio legum esset penes Reges , interpretatio ejus debebat
364쪽
1io R E L I G I O. Cap. XVI. bebat esse penes eosdem. Quando Deuteronomium. in quo continebatur lex Mosaica) longo tempore perditum, rursus inventum erat, consuluere quidem Dominum Sacerdotes de tibro illo; non autem authoritate sua , sed praecipiente Isia , nec immediate , sed per Holdam Prophetissam. Ex quo apparet aut horitatem admittendi libros pro Verbo Dei, non fuisse penes Sacerdotem. Neque ramen sequitur authoritatem illam fuisse penes Prophetissam; quia de Prophetis, utrum pro veris habendi essent necne, judicabant alii. Quorsum enim dedit Deus notas ic signa omnip9pulo , qui' bus Prophetae veri a falsis distingueremetur , nimirum praedictionum eventum, conformitatem cum Religione a Mose instituta, si illis notis uti non liceret Authoritas ergo admittendi libros pro Verbo Dei, penes Regem erat, adeoque liber ille legis approbatus Sc reCeptus fuit authoritate Idia Regis , ut apparet
casse eum Regni ordines, nempe Senes, Sacerdotes, Prophetas,dc omnem populum;& coram ipsis librum legi se, & verba foederis ejus suscitasse, hoc est, fecisse ut oditis illud agnitum fuerit pro foedere Mosaico, id est pro Rerbo Dei, & denuo
365쪽
Cap. XVI. RELIGIO. 3 r rreceptum ti confirmatum ab Israelitis. Erat ergo etiam remporibus Regum potestas civilis, & potestas discernendi Hesebum Dei a verbo hominum ; Sc Herbum Dei interpretandi omnis penes ipsos. Prophetae missi erant non cum authoritate, sed forma 8c jure praeconum seu praedicatorum , de quibus auditores judicabant , & siquidem , qui ipsis facilia
perspicue docentibu S ΠΟΠ auscultarent, punirentur , non sequitur ex eo obligatos fuisse Reges omnia sequi, quae illi Dei nomine sequenda dicerent. Quamquam enim interfectus fuerit Iosia bonus Rex Iudae, quod sermonibus Dei ex ore Nechao Regis AEgypti non obediverit, id est, quod bonum consilium, quamquam ab hoste videretur proficisci, respuerer, non tamen dicet quisquam fuisse Iosiam ullo vinculo legum divinarum
. vel humanarum,obligatum credere Pharaoni Nechao Regi AEgypti, quod diceret , Deum sibi loquutum esse. Quod autem objicere quis possit, Reges propter
desectum doctrinae raro satis idoneos este ad libros antiquos , quibus Verbum
Dei continetur interpretandum ; atque
ob eam rem non aequum esse , munus
illud ab eorum authoritate dependere objicere idem possit contra Sacerdo-
366쪽
xes & omnes mortales; possunt enim errare ; licerque essent Sacerdotes caeteris hominibus natura & artibus melius instructi, sunt tamen Reges satis idonei ad tales interpretes sub se constituendos. Atque ira, quamquam Reges non inter- pretentur ipsi Verbum Dei,tamen inter
pretandi munus ab eorum authoritate
dependere potest; & qui ideo authoritatem illam Regibus abjudicant, quod
ipsum munus exercere non possint,idem faciunt, ac si dicerent non debere authoritatem docendi Geometriam a Regibus dependere , nisi ipsi fuerint Geometrae. Reges orasse pro populo , PO'pulo benedixisse, templum consecrat-se, Sacerdotibus praecepisse, Sacerdotes ossicio suo amovisse , alios constituisse legimus. Sacrificia quidem non obtulerunt , quia id Aaroni & filiis hereditarium erat. Manifestum autem est futilia Sacerdotium, sicut vivente Mose, ira per omne tempus a Saule Rege ad captivitatem Babylonicam, non magisterium,sed ministerium.
Eassem X VII. Post reditum a servitute Ba-Dillyi' bylonica , renovato & signato fundere Destitutum est regnum Sacerdotale,quale
aptivi- erat a morte Ioseua ad initium Regum selem. nisi quod non habetur expresse, quiad
367쪽
Cap. XVI. RELIGIO. 3rs Esdra cujus auspiciis Iudaei reduces statum suum ordinabant ) aut cuiquam alii praeterquam ipsi Deo jus tradiderint imperii. Videtur potius reformatio illa nihil aliud esse, quam singulorum de iis quae in libro legis sCripta erant Observandis vota de promissa nuda. Verun-
tamen forte non ex populi intentione ex pacto, quod tum renovabanr nam pactum erat idem cum eo quod factum est ad montem Sinai erat ille
status Regnum Sacerdotale, hoc est, suprema authoritas civilis & sacra unita erat in Sacerdotibus. Utcunque autem ambitione eorum, qui de Sacerdotio contenderunt , dc interventu Principum externorum ita turbatum postea sit usque ad tempora Servatoris nostri
Iesu Christi, ut ex historiis temporum illorum sciri non possit, ubi authoritas illa resideret; constat ramen non fuisse illis temporibus potestatem interpretaudi Uerbum Dei a summa potestate civili
XVIII. Ex his facile cognitu est, λιοι quid Iudaeis per omne tempus ab Abrm negatio hamo ad Chrsum circa mandata princi- in vi pum suorum faciendum erat. Sicut ,
enim in Regnis mere humanis, magistra duleia tui subordinato obediendum est in omni latria, O bus, et αν
368쪽
ai RELIGIO. Cap.XVI. OV mina bus praeterquam cum mandata ejus Conrasa tinent in se crimen laesae majestatis; ita
M0 in regno Dei , Principibus Abrahamo ,sμ η Isaaeo , Iacobo Mosi , Sacerdoti , Regi
ealaris cuique Pro tempore suo obediendum in emnibus omnibus erat; nisi ubi mandata eorum fris ' continebant crimen lasa majestatu Diving. Crimen vero laesae majestatis diri r δε- Vinx erat, Primo , negatio providentia hebant. divinA ; erat enim hoc , negare Deum esse Regem per naturam. Deinde Idololatria , sive cultus deorum, non aliorum
c unus enim est Deus θ sed alienorum.
hoc est , cultus, quamquam unius Dei, sub aliis nominibus , attributu , ritibusque, quam qui ab Abrah mo ιχ Mose instituti eranr .Erat enim hoc negare Deum Abrahami esse eorum Regem per patium cum Abrahamo & ipsis initum.
In Caeteris rebus omnibus obediendum
erat: & siquidem Rex vel Sa Cerdos habens summum imperium jussisset aliud aliquid contra leges, peccatum erat illud ejus, qui summum habebat imperium , non subditi; cujus officium est mandata superiorum non disputare, ted exseq
369쪽
De Regno Dei per Pactum novum.
a. Vaticinia de Christi dignitate. II vaticiniari Christi humilitate & passione. III. Iesum esse IIIVM C Η R I s Τ V M. IV. Regnum Dei per Pactum novum non usERegnum Christ , ut Chrisi, sed ut iei. v. Regnum Dei per pactum novum , eselese esse . se incipere a die judicii. v I. Regimen Christi in hoc mundo non fuisse imperium. - . sed consilium , sve regimen per doctrinam per uasonem. v I i. Pacti novi promissa utrinque quanam sint. VID. Leges a Christonusta addita prater instittitionem Sacramen-rorum. I X. Poenitemini, Baptizamini, serva mandata,& similes formulae non sunt leges. X. Pertinet ad authoritatem ciuilem definire,quid sit peccatum injustitia. XI. Pertinet ad authoritatem civilem definire, quid conducat ad pa-,cem o defensionem civitatis. XII. Pertinet ad authoritatem civilem judicare squando
vim es ) qua definitiones , is qua istationes ,
vera sunt. XII I. Pertinet ad ossicium Chi sti docere moralia, non ut theoremata, sed ut is ges ἱ remittere peccata I s, docere omnia, quorum non est scientia proprie dicta. xi v. Disin- citio Temporalium a Spιritualibus. X v. verbum Dei quot liciter intestigatur. X v I. Non omnia qua habentur in Scriptura sacra pertianere ad canonem fidei Christiana. xv II. verbum legitimi interpretis saerarum Scriptur
rum usi Verbum Dei. X v III. Muthorira interpretandi Scripturas eadem es, qtia determi
370쪽
adis RELIGIO. Cap. XVII. significationes. x x. 2uid sit Ecclesia, cui
artribuuntur jura, actiones . se similia personalia. XXI. Civitas Clutiliana irim quod Ecclesia Christiada. xxi I. Tlures civitates non constituunt unam Ecelesiam. xxiii. Ecclesiastici qui. x α I v. Electionem Ecclesiasticorum metare ad Ee-Hesiam , consecratiotiem ad Pastores. X X v. Potesatem peceata poenitentibus remittendi , non poenitentium retinendi , spectare ad Pastores ; sed de poenitentia judicandi . ad Ecclesiam. XX v I. Excommunicatio quid . ω in quos cadere non potest. X X v I I. Interpretationem Scripturae dependere ab authoritate civitatis. xx v I I I. Christianam civitatem Scripturas interpretari δε- here per Pastorei Eccle agitat. Vaticinia de Christi dignita
I. Q E Iesu Christo Servatore nostro, qui Regnum Dei per pactum novum restituturus erat,partim dignitatem ejus Regalem, partim humilitatem &pasonem praenunciantes , 'multae in Te- flamento vetere ex stant Prophetia: non obscurae. De dignitate inter alias lite; benedicens Deus Abrahamo promittit ei filjum Isaac, additque: Et Reges populorum orientur ex eo. Gen. I T. Vers. I 6.. Jacobus benedicens filio suo Iuda: Non auferetur. inquito sceptrum de Iuda. Gen. 69. vers. IO. Deus ad Mosem: Prophetam inquit suscitabo eis ex me