장음표시 사용
391쪽
NAUTIc A. 33mfistrabitur. Nune id nobis dicendum est , maximam illam & vastissimam orbis
terrarum partem sive collectionem aquarum, quae mare dicitur , Deo conditam es.se, non solum ut sit locus nativus Piscium, nec ideo tautum ne terra, vel sua nativa siccitate vel solis ardoribus instecnda redderetur, sed hunc etiam ob finem,ut genus
humanum haberet brevem ac facilem mutuae inter se mercaturae, ac co*municandarum mercium occasionem & viam. Id
quod diserte Sacra Scriptura testimoniis probatur quae videri possunt. Psal. Io , V.
Zy. 26. Esai. 23. v. r. a. Et potest idem
probari exemplo sapientissimi regis Salomonis, de cujus classe Zc navigationibus
narrat. I. liber Reg. cap. 9. v. 26. Hinc nimirum illa tam magnifica maris Enc mia Psal. ro . vers. a . ubi illud describitur, tanquam pulcerrimum & maximum miraculorum T ei theatrum, ita in ex eo loco clarissimi interpretes statuant mare , ipsa terra esse illustrius ct excellentius .in qua sententia est etiam Lamb. Danaeus tract. 3.Phys. Christ. cap. 7. Quamvis de eo non sine ratione dubitari potest , cum plurima sint argumenta, quibus terrae dignitas major quam maris possit demonstrari, de quare suo loco major erit dicendi occasio. Ualet
392쪽
PROBLEMATA et interim memorabile illud maris Eneo-rnium, quod extat apud Ambros. in opere de creatione. 6. dierum: Bonum mare tanquam hos tum fluviorum,inventio commeam tuum,quo=bi distantes populs copulantur,quo prasiorum removentur pericula, obsidium in necessitatibus, refmum in per cui I, grat am . voluptatibus separatorum co unctιo, umeras compendium, transfugium laborantsum, Iubsidium vectigalium , fierilitatis alimentum. Deiumpsit hoc Encomtum maris Ambrol. .. ex Basilio homil. . Hexam eri , & habet similia Theodoretus Serm. a. de nec non Greg. P ad net.. a De Theologia & Theologo. Plutar. m libello cui titulus est: Utrum aqua an ignis utilior. Et Cic. a. de Nat. Deorum Quae loca autorum ideo allego , quia pleraque Encomta maris , sunt etiam Encomta navigationIS.
Sed specialius nobis fuerit deducendus navigationis finis atque usus , qui est vel principalis vel minus principali. PrincipaIIS
est ad mercaturam & negotiationes, quaS mari quam terra commodius fieri, provatur. T. Quia major copia mercium navxquam curru advehi potest. a. Quia malor arietas mercium, ex variis & diversis locis , ad quas curru non Venitur, adrertur. a. Terra & curru non ita celeriter & e
393쪽
NAυTICA: 33 pedite, quam navibus merces appbrtantur, praesenim a locis longe dissitis, eum
quibus si comme icia exercere velis itihere terrestri, tanto opus lauit sumptu , ut expensae lucrum multis modis sint superaturae. Atqui dicet aliqui et Mercatura rei illaudata est. E rgo inde navigationem lauda- 're non poteris. Resp. Falsum est Antecedens. Est enim mercatura in se spectata res humano generi & utilissima &per consequens commendatissima, quod probatur . his argumentis. μ' umenta virtutis Dblinea ct privata sunt laudarissima. Mercatura est instrumenium virtutis publica ct privatae, quod probatui, quia conducit ad servandum , augendum , & Ornandum statum Iteipub. Status autem Rei p. est ordo laudatus , Laudatus autem ordo virtus publica est: conservari autem Reipub. status nequit sine legittima administratione: legittima administratio tequirit conservationem Ecclesiae , Scholarum , itemque 'dignitatis Senatoriae, denique distributionem praemiorum & poenarum, atque adeo
bella etiam quae necessario pro Repub.
suscipiuntur. Harum autem rerum omni iam nervus est pecunia, mater mercatura . . Ad augendam etiam Rempub. mercatu arae mirifice conducit, sive spectes istam Y urbis
394쪽
urbis ampliocationem, & aedium cultuqram seu multitudinem, incolarum copiam, quae utraque sine mereatura obtineri ne- 'uit. Exemplo sunt rot urbes . quae desertae ac solitariae madie Jacent, propter tranS- latam mercaturam , ut Antuerpia , Visma- Rria. Ornantur etiam Res p. per mercaturam. t. splendore senatus & ejus autΟ- .ritate. Σ. Civium opibus & munditie. AEdium , palatiorum . hortorum cultura. Privata virtus per mercaturam eXercetur.
quia cives quo sunt ditiores , eo pomptiores ad promovendam publicam utilitate,
ad procurandas in bello & pace Reipub.
necessitates, ad honeste decoreque educandos liberos , ad exercendam denique erga Ecclesiam , Scholas & pauperes limberalitarEm. Alterum pro mercatura argumentum est; quod adducit Arist. lib.
I. Polit cap. s. ubi lic disputat mercaturam se ere ad humana vit a necessitatem 2 δε-n;que indigentiam humanam. Idcircli merito Plato de Repub. inquit: sine commerciis vix potessub Here civit,. Et memorab8e est quod celeberrimus superiorum temporum Historicus Brutud. . 8. Florent. hist..de Laurentio Medices, principe florentissimo reseri; qui diSit: Mercaturam esse eaput inuri robur α nervi manam in Rempub. Sed
395쪽
Sed tamen non desunt , qui contra mercaturam argumentis ejusmodi, dispatent, quorum solutio hoc loco nobis neutiquam intermittenda fuerit. 2. ex Aristot. T. Polit. c. s. aquod non est naturale acquirendarum posvsonum medium , illud non est legittimum. ercatura nan est talis. Ergo. Resp. ex ipso textu Arist. etsi mercatura non sit naturalis, quoad causam efficien tem & principium,esse tamen naturalem,
quoad acausam finalem quia supplet defectum & indigentiam naturae. a. Me a-tor propositum habet lucrum, atque adco pia detur avaritia mancipium , sicut inquit Erasm. in Adagiis. Negotiatorum genus nihil habet sacrum prater unicum pecunia lucrum, cui se totos ceu Deo consecrarunt: Hoc pietatem,hoc amicitiam, hoc famam,hoc vi- .na pariter ac humana metiuntur, reliqua illisnula .Resp. No omnes mercatores esse tales,nec vitia quorundam artificum esse imputanda arti, utpote cum vitia artificu, artusint plane accidentaria , & non pertinent ad ejus naturam, sed sunt praeter naturam
Similis responso datur ad dictum illud polloni', quod citat Philostraris in ejus
vita: LMercaturam esse virtutis inimicam , per accidens, hoc est, & non de natura sed praeter natu am mercaturae, siquidem ut
396쪽
3 o PROBLEMATA supra ostendimus, mercatura eu administra publicae ct privata virtutis. Et Cassiodorin in Epist. inquit. Honectum est lucrum per quod nemo laeditur, unde sequitur, honestam esse
mercatucam, per quam nemo laeditur. 3. Mercatores non admittuntur ad dignitates
publicas. Ergo est inhonesta e Antecedens probatur ex Livio qui inquit: auauus omnibus Fatribus indecorus visus est. Et refert Arist. 2. Pol. I. Thebanis civibus non aliter li- .cuqse MagiHratum vel petere, vel oblatum ccip ta , quam si totos decem annos a mercatura abstinuissent. Ac legibus Imperialibus ordini mercatorum aditus ad i mperia & honores praeclusi sunt, & nobilium ordini aeque est intςrdicta negotiatio, ut mercatoribus militia. Resp. non propterea interdi-- ei magnatibus & nobilibus mercaturam ,
quod honesta sit per se, sed ut ii qui Rempub. administrant, ab omnibus aliis negotiis vacui, Rempub. tanto rectius pos lint administrare, atque adeo ut curia ' cura Magistratui non forum, aut lucrum. Nobilibus vero ideo leges Romanas negotiatio. nes interdicere , ut sit discrimen inter urisbes & nobiles, atque cives suas habeant immunitates & commoditates , quas iis praeriperent nobiles, si eis mercari liceret.
Quamvis hodie in Italia glia etiam
397쪽
nobilas mercaturam exerceant, imo principes, & Comites. Et sane quod ad Ro- manos attinet satis apparet ex Cic. quod
illa lex de interiacta Patribus ct Equitibus
Rom. mercatura, jam ipsius tempore fuerit mortua, quod idem allegat Boam. 3. De Repub. cap. 8. ita ut posteriores Icts. mercaturam rerum ommum affluentiam copiosam, nibit natalium splendori, nil ordini, nil nobilitati derogare ρconuntiaverint. Quare idem
Bodm. cit. cap. & lib. recte concludit, mercaturam civitatibus non modo esse utilem
sed st honestam, nec tolum honestam, sed sthonectam , nec solum hones tam , sed se necessariam. uid enon anquit) Distam sterilicodita cwitas ut Athene olimst nunc Noribe ga,aut eo in loco posita,ut in eam Eo modo frumenta ,sed nec vini quicquam mortari possit. sine mereatura praefuiteritiEt memorabile est quod Jovianuae Pontan. c. q. s. de liberalitate refert, quosdam Neapolitanorum reges subditis suis eripui se mercatura facultatem, sed ita ut provinciales suos ad magnam inopiam redegerint, ct regnum suum mirifice deformarint , donec mercaturam publice iterum permitterent. De Solone refert Plutar. in ejus vita; quod cum pater ipsius facultates fu-o largitionibus attrivi et, ct interim magnia sice educatus soloni accipere aliquid erubesce lΥ3 . ta
398쪽
rat, eontulerit sese adolescens ad mercaturam,
eamqtre ad opes acq irendas feliciter exercuerit. Ponea cum populum regeres Solon, voLuit mercaturam suo tempore in magna digna-rioue apud omues esse, ut refert Cael. lib. 36.
cap. 8. Hinc factum, quod reges & principes magna privilegia indulserint mercatoritas, sicut inprimis est memorabile privilegium illud , quod anno x 288. Henricus III. Anglia rex, civitatibus Han ticis in suo regno dedit,de quo Polyd. Vi xt. . libro x6. Anglic. Histor. Sequitur ut de
altero fine navium & navigationis brevit r agamus : qui quidem magnus est, sed non ita principalis, ut prior,& spectat res bellicas. Marina autem bella terrestribus ideo praeserenda sunt. x. Quia in illis nulla devastatio agrorum , pagorum, Vrbium.
Σ. Quia minor licentia praedandi & lita.dines exercendi datur militibus mari qHaterra, atque adeo sanctior est dis plina
hellica Marina, quam terrestris. 3. quiae minori apparatu armorum & equorum, .marina quam terrestria bella conficiuntur. Quantus autem sit usus navium ad bella marina. atque adeo ad defendendam patriam de arcendos hostes, Theis mictocles intellexit. Cum enim magna vis pecunia e proventu metalloram usu in ara-
399쪽
NAUTICA 3 3- Atheniensium eqse dividenda, virium in singulas puberes cives drachmis e Themistoclas suasis, ut ex ea pecunia classem ducentarum navium ad in Imticum bellum compararent. Indidit in ea oempora Xerxis expeditio contra Graecos. Das Athenienses: MuIaretis reconciliati, contra commvneM hontem
ea et se felicissime siunt usi ad Salaminam, es emistocles eodem consilio quo naves para vit, patriam servarit, utpote quae tuta esse rion poset, nisi in muris ligneis, id est, navibus. De qua re Herod. lib. . um de Sicitia pose sessione bellum Funicum primum, inter Romanos re clarthaginensies ortum e siet, Carthaginenses mara praytarent, Romani de bello peliac tergerendo de ferantes,m postibus mari obviam fra posent de cla e publice paranda δε-
retum tulerunt, qua naves. Izo. contineret, quarum centum quintuplici ordine agerentur , terno reliqua. Rom. Pop. tum nautica re Unarus, intrepide pelagus tractare a m est, ct prius cum hoste navali bello certarit , quam ullum feci t maritima rei periculum. Nam cum in Sicilia primo Romani transfretarunt, Tarentinorum ct aliomm sociorum fuerant usi na=bm, cum ipsi eo tempore ne lembum quidem unum publice possiderent. Erant per id tempus circa fretum pleraque Carthagine n--m naves, ex quibus quinqueremis una '- . Y milacera
400쪽
mucera ad Romanos devienit.hoc umeum illis exemplum fuit ad naves adscandas. Dum autem ad hω exemplar naves magno sudio Hruuntur, multitudo ingens ad remigium exinercebatur , subselliis n arena inspositis futuri
remiges infidentes ad nutum ct vocem unius antis,qui ordine medio versabatur, remorum pulsum accommodabant, intendentes remos una, atque inhibentes. Sabell. 9. Enneade. 4., Et memorabile est quod Front. lib. I. cap. I. refert de Cacilio Metello, qui cum usus navium, quibus Elephantes ad bellum trans- portantur, deficeret, iunxit dolia constravitque tabulamentis, acsuper ea positos Elephantos,per Siculum fretum transmisit. Cum Pub. Cornel. Scipio. .consul creatus esset, eique senatus permitteret, ut si ex usu Rei p. videretur. cum omni exercitu in Africam
trajiceret, quadragesimo quinto die, quod, vix cuiquam credibile videtur, instructa ¶toclasse ex Italia in Siciliam contendit. Josterioribus vero temporibus quam ingens navium usus ad res bellicas fuerit restatur Historia Veneta, ex qua perspicimus Venetos tam amplum, quod habent imperium , & tam multas maris mediterranei insulas, vi & ope navium potissimum acquisinisse ut testatur Sabessi lib. Dec. .