장음표시 사용
421쪽
flatus. Sic etiam tu ipso maris laudo a radiis lunauibus flatus efficiuntur , & venti quibus aqua marina ita turgescit dc intumescit, ut varia reci catione aestuans
defluat & refluat. In iplo autem mari haec causa.reperitur, quod magnitudine sua αvasta expansione facile radios coelestes admittat, & deinde etiam quod funduν ita sit comparatus , ut varios halitus producat, & in altum educat,quibus superior unda maris intumeliit. Hinc est quod Ο-ceanus reciprocationes habeat saeviores. Mediterraneum vero, quia minus amplumeli, leniores . quia Oceanus siua patentis
sima magnitudine siderum vim e sicacius excipit, mediterraneum angustius Oceano minus efficaciter radios istos sentit. Duo autem sunt praecipua maria, quae nullam reciprocationem sustinent, nostrum nempe Germanicum seu Balthicum,& Ligusticum. Ac causa cur nostrum mare Bal- thicum reciprocationem non patiatur tri . Plex resdi potest. r. angunia alver, per quam fit, ut copiam radiorum coelestium sufficientem excipere nequeat,at que adeo ita vehementer inturgescere , ut inturgescunt masia ampliora. a. Quod mare hoc
nostrum nimis sit septentrionale tuM adeo
422쪽
j1 ε . . PROBLEMATAh radiorum ecelestium essicaci proiectu
longiusdissitum , ut nimirum Luna in illud direetis radiis agere satis nsqueat. 3. . Summa hujus maris 'rofunditas, Propter qua fit ut radiis .elestibus minus sit per- usum. Cum vero Ligusticum est alienum a fluxu & refluxu causa reddi porest. F. angustia alvei. a saxositas frendi, per quam talitqs in fundo restitui nequeunt.
IV. An naves velocius ab ortu in occasum,quam ab occasu in Or- tu erantur f
VElsciorem esse υvigationem ab Orru in occasum y tardiorem ab occasu in ortum inperiuntur & tostanturNautae . . Illi enim qui ex Anglia in Hispaniam navigant , longe velocius eo perveniunt , quam qui ex Hispania in Angliam redeunt. Est autem Anglia respectu Hispaniae Orientalior. Et Lusitani qui Africae oram M'. Promontorium Bonae spei praeternavigant. in Indiam orientalem, eo multo tardius acς unt, quam inde revertuntur, Illi Giam qui ex Hispania in Americam naviga- 'runt, restantur et . dierum spatio ex Hispania n Americam abortu inoccasum se-
423쪽
petentibus vix tres audi quatuor men sussciant. Et poterunt ejusm odi rei testi, monium .etiam nautae perhibere . quod hinc tanquam ab ortu ; citius in Hispaniam contendant, quam inde possiuit ad nos revecti. Hujus rei causam nonnulli in .eo ponunt , quod maria omnia sua natura ferantur ad commune illud omnium marium receptaculum Oceanum Orientalem. Sed Casst. Peucia ul. Solig. & alii Celebres autores caulam reserum ad motum primi orbis coelestis, si h pri m ut vocant mobilis, abortu in occasum. rapidissia me currentis, atqtae adeo secum tum inferiora Elementa mobila,tum ipsum aquas elementum seu aquas marinas arcano quodam impulsu ab ortu in occasum rapienotis. Qui ergo ex occasu in ortum navigant, illlis tontrario coeli motu impulsae maris undae, ita obnituntur, etiam ventis
secundis spirantibus, ut cursum habeant navigationis impaeditiorem, quam habituri essent, si pari ventorum flatu navigarent ex ortu in occasum quo nimirum aqua marina coebi motu impalia fertur. Ad eundem coeli impubium reserunt causam , quod mare mediterra vir amrubisi quadam ratione in Drum circumagatur. A Gaiau,
424쪽
3s8 Pgo a LEMATA Iide nori reperiri quidam ajunt, inret quos fide dignissimus 'oh. Lerim c. a. navigarionis in Brasilia quo loco ridet opinionem eorum, qui existimant nautas antiquos bolide humum ex fundo maris eru-isie, qua humo cognoscerent, Qua mundi parte & quibus in oris verserentur. Id quod propterea nonnulli confinxerunt, ut persuaderent antiquos nautas sineMagne- . te 8c Pixide nautica etiane commode in . Oceano navigare potuisse, adminiculo bolidis, qua ex fundo arenam aut limum attrahentes regionis .situm cognoverint, colore videlicet istius terrae, arenae aut li-
II. an maris salsedo aliqaidadna vigationem conducat f
DE salsedine maris tractat Ar 3. lib. 2. Meteor. cap. I. & causas ejus affert partim e. maris natura partim exosis es i-eaeia desumptas. Ex natura quidem mariS, quia aqua marina propter variam agitationem & commixtion m terrae, ex littoribus de fundo fiat crassior. Ex Solis essic cia quod is calore suo partes tenues in su- perficie aquae marinae educat idc in vapo
425쪽
ας resolvat, qui quae vapores, selis isto calore adusti, aquae marin permilaentur,mque adeoi salsedinem illa conciliam. Et . ha fictilam. Intentiam confirmat Philosophus,edimplo corporis humani, in quo calor nativus cibos etiam dulcissimos resolvimis s. sum litimorem, qui in redibus collectus egeritur. a. Idem confirmat ab ex perientia quae docet esse mare salsus aest, te quam hyeme, item esse.ulsitis adoriem. tem & meridiem quam aliud. Cui addi liabet , quod aquae marina per ceram per c lata dinescat. Item : quod aqua maris cirra fundum non sit salsa , licut scribit a- cutiss. Scalig. exercit. FI r. Urinatores P treis vasculis aquam e βιndo maris exturisse qua dulcioη fuerit quam in superficis. Jam . si quaeratur: Urrum ad navigationem cou- ducat Salse do maris ' omnino responderim conducere , ratione nimirum causae ,
quae est crassities; neque evim sta sesceret. maris aqua, nisi prius incras escerer , cras - sities autem plurimum conducit ad navi um.moles & mera ejusmodi sustinenda . Merguntur Euim citius naves in aqua dul
ci quam selsa, quia dulcis aqua propter , subtilitate m & tenuitatem suam , facito cedit, salia autem propter comitem ma- gis oneri renititur. Sed& existimarim , et mate-
426쪽
materiam ligneam navium, trahes & asi res a carie & putride praeservari,per istam aquae marinae salsuginem. Salis enim baee vis est , & natura ut putremnem arreat. a Atque hoc loco minime nobis praetereundum est, quod de aqua marina & autores fide dighi, & .ipsa inprim si exilerientia estatur, eam nimirum non extinguere sed finitare iurandium,atque adeo saepissime accidisse,' ut naves imb navium classes totae in medio sata. conflagrarint, de qua re Quacrob. lib. I. cap. Salvenal. 13. &Plutar. r. . Symposiaca quaest. s. Causa .hujus rei est quod aqua marina crassior sit& magis terrestris. Quod autem terrestre est, id siccumaest, quod siccum ignem non extinguit sed alit, quia siccitas est qualitas amica igni. Accedit & hoe, quod Plutar.& Macrob. ex Arist, allegant, nimirum aquam marinam quia salsa sit, habere in se . pinguedinet seu oleositatam quandam , quta ignis & alitur & incitatur, ut notum est ex communi proverbio, oleum lini undere. Vnde & exportentia. testatur magis ignem exardescere sal . Sali enim
aliquid olei & pinguedinis inest. Hist. Ac
CXempla ad hanc rem valde accommodata iesert Clarissimus Philosophis Camerarim Crat, Met. 14 c. 26. .
427쪽
eur in nostro mari Balthico nou accidui ρ
AD navigationis cursitim feliciter diru
gendum accuratissime a Nautis observatur fluxus & refluxus maris in illis Oee- aniμ maris mediterranei partibus,in quibus ista maris reciprocatio vehementius . dominatur.Et est sane inter miracula ejusmodi, ut & antiquorum & recentium Philosophorum ingenig vehementer torserit. Nobis propositum est breviter tantum 'simpliciter rem ita expediret, ut primo caulam efficientem reddamus istius reci- procationis, post rationem inquiramus. cur ea non in omni mari accidat, non cer- . te in Liguisita s Balthico nostro. Caeterum quid sit fluxus & refluxus maris, ex ipsis nomine innotescere potest, nimirum subitum recessum aqui marinae ex fundo&loco suom locum alium & ejusdem aquae subitum reditum ad locum Pristinum. Nec ma- ria tantum sςd & flumina sese in maria μ' exonerantia hanc mutationem patiuntur, sutpote quae maris sese expandentis & tuis' .. Z s mescen-
428쪽
3 P R O B L Η Μ AT A estentis impetu retroacta subinde .vide--, actuque ejusilam maris refluentis velut ingurgitantia subito& affuentia. Sic Tamesis fluvius ad Londinum in Anglia s.
h mari milliaribus fluere ac refluere cernitur, ad Hamburgum Asis x8. a mari mil- liaribus Ad Antuerpiam scaldis I 8. a mari mill laribus. Caula hujus aestus seu reci procationis est partim a coelo,partim 1 ma- . ris fundo. Coelestis causa est a Sole praeci Pue & Luna, quamvis interim negandum non sit etiam reliqua muri stellarum esca
Ciam concurrere. Luna autem ut in reli
quis omnibus corporibus inferioribus huis. morem minuit vel auget, ita etiam in vastissimo corpore maris singularem vim hDbet de virtutem, utpote quae radiis suis ita drvo fimodd assicit, ut aqua marina intemdum intumescat, interdum detumescat, non sems ac videmus in olla aquam feruentem uarie reciprocari, ita ut modo in istumescat nterdum xumescat. Quando autem intumescit aqua, tum necesse est cxloco pristino & a tumore isto remotiori. aquamsbtrahi & defluere r contra N ando detumescit, iterum oportet in locum pristinum velut ex monte quodam refluein. re. Prout ergo augetur lux lunae & prout
validius sparguntur radii lunares copioso-
429쪽
NAUT 2CA.' a 63 res & validiores in undas marinas, pro eo etia validius intumescunt,&contra: prout radii & lux lunae decrescit & minuitur , pro eo aquae marinae remittuntur & refluunt. Totus porro lunae motus, qui quidem 2 . horis peragitur, in quatuor vesur divisus est partes quae paries motus lunaris, partes etiam cisti . sive pancta 4. desi-- gnant, nimirum Ortum & Occasum reduplex culmen seu medium , unum diei alterum noctis. Singulis ergo a . horis mare sequendo cursum lunae quater movetur bis fluendo & bis refluendo. FluendoFum luna ab ortu ad culmen diei ascendit quod fit intra tres horas refluendo, cum eadem lunae ab isto fastigio seu culmine diei destendit ad occasium Rursus ν cum luna ab occasu ad culmen noctii aDcendit, mare intumescit seu affluit, cum vero a noctis culmine ad ortum redit, mare detumescit ac refluit. Cum enim luna ab ortu ad fastigium diei movetur, tum supra nostrum verticem ascendit, & ita aquas marinas suo motu & ascensu velut eis. levate aquae autem elevatae per sex horas defluunt; dum autem movetur 1 culisne
diei sive . meridie ad oeeasium,per sex ho
ras continenter recedit a nostro vertice
seu Hemisphaerio, utque ita remittendo
430쪽
vim sui motus facit, ut aqu/ marina decrescens refluat, nod secus ac calor ignis si remittat, facit ut aqua in olla seu alieno detumescat. Cum denique ab occasu ad culmen noctis luna movetur, quia supra Haemispheriu nobis oppositum asceresit, essicit, ubi etiam mare intumescat,& conistra cum descendit etiam detumescat. Ita
fit ut in nostra parte seu Hemisphaerio intra δε . horas bis mare sestset semel portu in altum assiuendo, & semel ex alto inportum refluendo: In parte vero mundi nobis opposita etiam bis aestuat, defluendo nimirum, & refluendo, atque ita intraa . horas integrum mare quater reciprocatur, nostri respectu bis, & bis etiam e rum respectu, qui ex adverto nobis habitant 'Sed q erat aliquis nod immerito, quomodo radii Lunares in aquam agant Oictum tumorem sciant. Resp. id fieri me- .diante aere, qui lumen & radios lunae excipit , & secum intra undas maimas defert, ita v t radii aquam marinam velut tepore quodam assiciant, tepor autem iste rarefaciendo, flatibus plenum mare reddit, ut turgescat, sicut iv aheno vi mus aquam propter calorem & rarefactionem turgescere. Est enim regula certa in Physteis & Medicis, auod calor imbecillic con- Iunctus