장음표시 사용
101쪽
bo IN I. LIB. ARISTO T. DE COELO.
i eqiutur institutu probatis corpus inlinitum
neque inlinitum agere , neque ab eo pati posse. Interponit autenuius rei demonstrationi quaedam pollulata, quibus tota probatio innititur. Ptimsi est. si id, quod mouet aequali virtute & magnitudine praeditu sit, pacem magnitudinem
eodem tempore mouebit. Secundum si id, quod movet tam virtute, quam mole mi-nκs sit,eodem tempore mouebit magnitudinem minore*.Te
tium, id quod, minus est, pari tempore minus mouet: & quodninius est, itidem maius : sed tantum,quata est maioris ad minus proportio. Probat deinde institutu in hunc Infinita non modum.& primo quidisse agere. dem agere,aut pati no aut patitem posse tempore finito: ρου finito. . nam si inhnitum finito quopiam mou
retur certo ac raefini- to tempore cum minus aequali in tempore moueatura mino re, ut patet ex tertio
postulato,iam finiti ad infinitum esset proportio comparationis. ac proinde iam non esset infinitum, cum finiti ad
102쪽
feri omnino non pote is, Ot infinitum subeat mο ad infinitum compatum: aut enim secundum naturam, aut vi motus
ciebitur: atruesivi moueatur, erit ipsius prost cito,
secundum namram motus, quare Er locus proprius alius erit, ad quem ipsi simple natura fretur: at hoc imposibile e se constat. omnino autem fieri non pose, ut infinitum a finito patiatur, aut in quippiam mitum agat, ex hisce flat repotest. Sit enim infinitum quidem A. missi autem R. ct tempus, in quo sinitum mouit, ac in initum est motum cisi igitur i,ῖm A. calefa tu est, aut pulsi a Biatur aliud quippia passum in tempore C.sit D. inS B. minus atque minus aequali in tempore moueat minus, sit autem E. ab ipse D.aI
teratum. Lund igitur D. est ad B. id ipsum ad f
estum aliquod erit puta F. Atque alterare ponatur aquale quidem quali in tempore aequati: --nus autem inaequali minus, or maius etiam ma
ius: arque tantum stae, quanἰum ratio flagitabit, quam habet maius ad minus: a nutu ergo finito ullo in tempore mouebitur infixisse. Minus enim aliud aequali in tempore a minore mouebitur, ad quod id, quod rationem Abit, finitum nimiru erit. Infinitum enim ad finitum nultam ratione sibine potest. i At vero neque infinitum viti in tempore sinitum mouebit. Sit enim infinitum quidem A. nitum vero E. tempus aut e C. igitur D. in C. tempore minus B. ipso mouebit. Sit illis F. atq; quam rationem B totum habetia Ream habet E id D. ergo E. mouebit ipsiιm B. F. in tempore C. finitum ergo Er infinitum aequali tempore alterabunt, at ' Leri non potest. S ponebatur enim maius mino re in tempore alterai Gaique tempus f tu idem faciet per: quare nussum erit te pus, in quo mouebit. o vero feri non potes tui tempore infinito moueat ut etiam moueatur: sinem enim non
habet: iatio autem atque passio habenti. Atqui
neque feri potest, ut infinitum ab infinito aliquid
patiatur. Sit enim tam A. quam B. infinitum C.
D.autem tempus, in quo passum est Biso A. pari igitur infiniti, quae Hr E. quoniam totum B. fuit
SVpo uebitur , quo totum: quod est impossibile. Semp/r in in Non pone autem infinito tempore pati, similiter ae antea ostendit: nempe finito potest quod infinitum exitu careat. de termino. quem id, quod motum est, necessario sumi p- habere debet. Ex quibus colligit nullum posse dari corpus magnitudinis infi- Vr-- Mratio esse non possit. - υ νὸ mque infinitum.Eode argumento Infultum nε ducente ad incommo polle moueradum ei eludit infini- finitum te tum non posse corpus porc Milo. finitum finito tempo- Ie mouere: quia iam finitum & i nitum aequali tempore mouebunt. Deinde probat neque infinito tempore agere aut pati pot-se,quia omnis actio depastio finem exitubiq; sortitur. quale si age
pus infimisi, eius actio de passio exitum obti- nerent, ideo'; defini
At υθὸ feri non potest. Probat infinitum non posse ab infinito pati neq; tempore finito ne i, infinitomon finito, quoniam tunc aequali tepore pars, ac totum pateretur,Quod probat: nam si inlinita certo tepore motum est. aliqua eius pars finita tempore minore moueatur necesse est: minus enim minore tempore mouetur sed
poris.quo pars mouetur ad tempus, quom tum mouetur . eadem
potest esse partis molet ad aliam partem maiorem: na cum sit proportio finita dabit similis in parte , quae moueri supponebatur in ordine ad alia maiorem,siquidem in infinito semper sumi po
103쪽
nitae cum enim omne sensibile corpus agere , aut pati queat, aut utrumque , dc proba tum sit neutrum posse infinito corpori conuenire,ellicitur ut nultu corpus sensibile sit infinitum. vero Pa corpora etiam j ou in loco. om
Oecurrit ob- Occurrit tacitae obie- ieci. Extra Ctioni. Diceret quis excaeta nussum tra mundum dati co Gra ccrpus. pus infinitum intellisibile, id est,quod senium risugiat ted tameintellectu percipiat Hr. Respcindet neque Infinitum neque finitum corpus illi e esse:deinde omnia corpora alicubi existetia sub sensum cadere. atque ita nullum dari intelligi bile corpus . nec vero Mathematica, qua talia, existere : quia his non proprie conuenit locus . ut etiam traditur hi, 3. huius operis capit.6.etextas s. sed per metaphoram, Ut co stat ex primo de Generatione cap. L iEx. . ia loeus, ut item scri prum eli iii A. Pli 'lic. ca.texta amum quae-titur gratia motus , at quo mathematica absoluta sunt.Probat etiano dari corpus intelligibile extra cςlu, quia incaetra & intra iiiiit diD: serentiae loci. Juare si corpus intelligi dile extra cclum exiitar, critibi, ut in loco : cum liomne id , quod loco circumsctabitur,sit sensibile , iam eiusmodi. covus sensibile erit: totiusque non erit. dc quia ita supponitur,&quia re Wera locus, qui sensibi i corpori de e-i , non nisi intra uni-
104쪽
nibus physicis, id est. c principias pliysiologiae desumptis proba
uit nullum data eo pus infinitum : idem nunc Di lectico more comunioribus ac probabilibus argumentis colirmat. Primum ita: omne corpus potest moueri, iiii in tu in mo
nonator enim minin tempo=e minori moveri:
tempore motum lese necesse UL Supponatur enim ab Odem ut maiore tempore, atque minore maius
Text. 67./ Nullo ergo tempore simia infinitum ab in nito
105쪽
infinitum ex his conflatum, quia cum illorum omnium eadem sit natura s ut, si unum aliquod e tum separatim sumptum, aurum sit, totum auri naturam obtineat necesse est ita oportebit uniuersa,aut grauia esse, ut leui Item cum eodem tendat gleba, quo infinita virtute praeditum sit oportet. Pratcrea quid. Haec est tertia ratio, qua simul refellitur id,quod quis caperiori argu
mento responderet, nempe infinitum moueri a se. more viven
tium. Si inquit infinitum ira moueretur a se ipso , esset animal, clim inter viventi a s luin animal a se ipso per se loealiter moueatur , quod tamen esse non potest, quia omne animal determinatam vendicat figuram. certamque proportionem singularium Pa tium ad totum: inter finitum vero & infinitum n5 est proportio.
alio agitetur, uti ueplura erunt infinita, alterum mouens,alterum motu, quod paulo ante impugnatum fuit. ν Si iuersum aurem. Tribus rationibus ostendit non dati insunitii, quod interiemi
vacui distinguatur, sicuti posuere Democritus. Ec Leucippus, qui arbitrati sunt corpora insectilia : non posse inuicem eoniungi,nisi vacuo interposito, nec
mutuo disiecte,nisi positione, de figula. Probat ergo no posse dariCAPII Is V ML
Ν 'e' aut m dicamus. Postquam osten
106쪽
' Praeterea rod est id, quod infinitum mouet' tot terra: Sc sein- Eorim 1 η-
- - - tilla, quo totus ignis, dumDo omnium idem motus totum.
erit, omnia simul cum toto, quod conficiunt. vel sursum dumtaxat.
Nam si ipsi si ipsim metura, animatum erit pro-f ὶ ο : hoc autem quanam pacto infinitum animales potest abina quippiam est, duo erunt insi-nim professo ; id inquam, quod mouor, ct id quia
mouetur, sima, potestaque diuersa. P Sivniae suo autem non sit continuum .' , ve Democritus dicit, ac Leucippus, corpora vacuo id tincta, vino omnium es motum neces est: sunt enim figuris Lilinii. Naturam autem Usirum unam
inquiunt esse perinde, atque si quodque siparatum
aurum esu. Homum otem uti dicimus, eundem
motum necesse est. Luo namque unagleba 'tur, eo ct uniuers terra mouetum, Gr totus igni atque scintilia eundem ad Iocystruntur. Luare si cuncta pondus habent, nullam corpus laues impliciter erit: si cuncta sint leuia, nullam erit particeZs grauitatis. si Fraterea si potatis habent, vel leuitatem: aut ultisnam quia zniuersiam medium erit. Hoc autem es netuit, quippe chm sis infinitum: omnino autem ubi medium non est, aut ultimum,neque hoc quide est supra, hoc autem infra, ct nultastationis lacus corporibus erit. At hiesi non sit, motus nou erit: moueantur enim, aut sicundum naturam, aut praeter naturam neces est. Hac autem
δε ita sunt propriis, alieni locis. Praetereo
ubi praeter naturam manet quippia tur Portur, illam alij locum cuipiam compreere natura necesse est quod quidae ex inductione paterepotest ron omnia sane pondus,aut leuitate haberesi quaeua habere,quaedam no habere necesse est. Universi igitum corpus infinitum m es, ex his νυ diximus patet.
tra innatam sibi inclinationem , est terrae naturalis: si ergo insectilia corpora repugnante ingenio deorsum feruntur: nee nisi per vim inibi consistunt, alia erunt cottora, qua eodem per se tendant,ibidemque suapte natura maneant Quod similiter con- eludi potest si quis dicat eiusmodi corpuscula naturali impetu inferiorem l cum capessere: Non igitur omnia praedisna indivisibilia grauia erunt,nee eumdem appetent locum. Ex quo rursus sequitur, quod antea colligebatur, plura dati loca: contra rationem infiniti omnia occupantis.
omnia grauitate praedita sunt. nullum dabitur corpus leue: si omnia leuitate . nulla graue, contra manis iram experientiam. Praterea si pendi . Secunda ratio. Si praedicta corpuscula grauia,aut leuia sunt,m uebuntur ad medium. vel ad extrema, deo sum,aut sursum: quod repugnat, quia infinitum omnes locorum digerentias confundit& tollit, quibus sublatis nullus motus, siue naturalis , siue praeter naturam pile poterit. Praterea si vb . c Tertia rario. Locus, d
in quo persim quiescit, est steri corpori
naturalis, ut inductione Patet. Nam, verbi
gratia, locus insimus quo ignis truditur, ae in quo detinetur con-C A P. VIII. Ostedit uniuersum no- - esse magnitudine infi-VM acite dicamus cur, G p uruca esse υ nitum accedit ad pr
ρ ossunt. Hoc enim cosiderandu diximus esse, bandum, non pluressi quiliam mundos s hos auia e etem cetii nomine senifieat. l Praemittit ergo in primis aliquot hypotheses, quae ad propositum sa dendum usui erunt. prima est. Omnia corpora quiescunt, α mouentur, tum
107쪽
,6 IN I. LIB. ARPSTO T. DE COELO.
quitur autem de Huc- .rioribus tantum cor poetibus. Haec enim cu
a potentioribys immutantur,& ad inventum rapi ut ur,ita a propriis
locum per naturam,corpus aliquod tendit, in eo naturaliter con
silit.quod vini liter de motu & quiete violeta asserendum est. : ter si hae. Θω. Tertia hypothesiis. Si qua loci mutatio alicui corpori violeta si,
eius contraria clic ei secundum naturam: Ut quia motus in locum luperum estierrae Ur
retus, motus deorsum erit ei na ratis.' At Me si a i hoc NeZ . Ration a motu sumpta oliεdit noci osse dari plures mundos , 'ria oportevet - cuilibet suam esse tetram. Quare terra. tuae in alio mundo exilieret, ad locum huius demearet, idque aut per naturam , aut per vim si per vim , iam mutati . quae est a medio huius mundi ad medium illius foret ei
restia suppositione co- stat. Quod tamen sal Aequit ter' sum est, quia i medro νa a medio Vniuersi non potest
108쪽
si qui piam demonstratum esse de corpori ia cundum natura posse uersaliter non putes, extra mundum hune nihil
i rum esse posse , 'monem dictum esse dum
taxat exis imet de hisce corporibus, qua indesinite ponuntur. Omnia lataque corpora σvict naturacst manent cr etiam mouentur. h Atque quo in loco non vi manent, ad eum secundum naturam eruntur, Er ad quem non vi seruntur, in eo manet natura. 2us vero in loco vi manent, ad eam ct visne fruntur , O ad quem vi fruntur, in eo vi quoque manent. ς Praterea si Daec latis visit, contraria competit sicuncium naturam. β ε gique si ad hoc medium illine vi terra stretur, hinc ictae sicundum naturam stretur. Et si hic terra non vi
manet, sir huc natura me stretur. Vnuenim eum motum, qui sicundum natura competit esse costat. ς Praeterea mundos uniuersis ex istem corporibus constare, cum sint eius em natura, nece se est. Corporum etiam unumquodque Potetiam eandem habere necesse est, ut terram, ignem, Gr ea, qua inter haec collocantur. Nam si haec silo conueniunt nomine cr non sirma, eadem ea, qua illic cr h c sunt dicuntur, uniuersim quoque nomineprocto tantum mundus dicitur. Patet igitur ipsi m aliud emedio, aliud ad medium aptum esse suapte naturas ri: si igni, omnis eiusdem en sirma, Gr unumquodque etiam caterorum, quemadmodum or ea partes ignis, quae hoc in mundo sunt. f Haec autem
ira habere necessa io ex Appositionibus hisce
patet . quas de motibus prius attulimus. Nam ct motiones sinitae sunt unumquodque elementori cm yervvumquemque motuum dicitur. Huare si motiones eadem sunt, π elemenm sint eadem ubique necesse est. Partes igitur terrae quae in alio mundo sunt, ad hoc medium aptae fluui ferri, cr ignis etiam qui est ibi, ad hoc ultimum βrri suapte natura potest: at impossibile est. Si enim hoc eueniat, sin sum quidem terram so in mundo, ignem autem ad medium 'ri necesse est. Simili modo
es terram, qua est hic, e medio secundum naturam stram , medium ictius mundi petentem necesse est;
propterea queta mundi inter D cilem, habent,
terram alterius mundi ad locii huius venire. Pr terea M. Os --UM. Pergit ostendere institutum, simul iremouet quod quis superiori argumeto fortasse responderet, nimirum mundos non constare ex iisde corporibus , ac ignem ac terr m alterius mundi diuersae naturae esse, ideoque non tendere
tur oportere mundum utrumque ex corpori
bus elui dem naturet de inclinationis conflat si esse : alioqui non specie , sed solo nomine conueniret. Quod videtur alienum ab corum dogmate, qui plu ' . res milios fecere.QuarC sicut portio aliqua nostiae terrae ad hoe medium portio nostri ignis ad extremu hoc contedit. quia omnes eadem habent specie forma dabuntur, ita de
ignisq; que ad haec ipta loca nitetur, ut ratio ante adducta sumebat. .
Hae autem ita sese habere. Quod neque No tesse es
lJures mundi eiusdem plures mun-peciei esse pollini ex dos eiusdem eo cocludit, quia cum steriri. motionii genera certa ae definita sint, necesse est ea in hoc unico mundo compreliedi:
de motus huius, atque illius in eandem natu-, ram consentire. Quarc haec nostra terra ad centrum illius tendet,& terra illius ad centrum huius. Quod tamen seri no posse inde constat. quia iam terra per se ac suapte vi in sublime seretur. cum nequeat ab hoc centro ad illud peruenire, aut contra , nisi E centro abeundo , atque adeo in superiorem Iocum nitendo. Itaque aut asserendum est utrumque mundum non eiusdem Con.Com. lib.de Coelo. N naturae
109쪽
98 IN I. LIB. ARISTO T. DE COELO. naturi corporibus co- --ὴ si s n ον milia Ab U U Tox. o.
ante impugnatum, aut fatendia neutiqua uno plures esse mundos. Censere autem. Putaret torruisse quispia. . de si terra viri ut l, nisidi eandem specie natura habeat: non possetanae ad locum nutus moueri propter intercapedinem lOoorum. Hoc ex eo confutat,
Dat, Iovi- quia spatia longitudo,
ludo n3 - & distantia non mutatriat inclina- rei essentiam nec aintronem com ctiones,quae illam ne-poris ad ino- cessatio cosequuntur, tum, esto accidentalii disia criminis rationem inuehat. Quare si terra . utrobique eadem natura vendicat eandem obtinebit inclinationem , nec non & motum , qui ab ea necesi sario manat. n
110쪽
. positione. Aut enim ponendum non est ea de ram h At et se motum it
pora natura simplicisi in coelispluribus esse, aut si .
- uiue νηῶ Iraciamus necesse est.2uodsi hoc . Fιrdu eueniat, uno plures es mundos impossibile, HL S Censire aute auia simplicisi esse naturam δι
minus rut plus a proprys locis distent,meta egreditur rationis: Ruid enim restri tam logit ure, an tanta distet ' disserent enim tanto ratione ma-
Cis, quanto plus di tant; frma autem eandri ha- , flent. h At vero motum Userum aliquem cenecesse est: patet enim ipse moueri. Omnι ne igi- potest: clim victur motibus vi moueri, contrardini dicemus ' At dicatur , quod repu- quod omnino moueri aptum non es, id vivit m gn t ii turali in liuaueatur eri nequit.Si igitur est qui pia motus in rum fecundum natura, ct eo isne,quasi te fidem strmae, e singuloru au v m numero locum, ad hoc inquam mediis,cst ad hoc ultimum motionem esse necesse est. Si vero ad eadem Pecie, plura aute numero motus is rum sit,propterea quod Ossingula plura quidesunt, yecie vero non disserunt: non huic quiae partium triti, huic autem non testa, se similiter omnibus ide accomodabitur. Eadem enim omnes inter si jecie costat esse,numero vero quamuis a quavis disserre. Hoc autem ideo dico, quia partes quae hic sunt, est partes, qua in altero
mundo lunt inter si similiter habent, ea, q
hinc est sumpta, nullam disseretiam ad earsya tin ultim habet,quae in alio est in eo e sint muri, sta eodem modo si habet ad omnes uippe cu inter
tiones mouere, aut medιὰ unum, cst ultimu unum
esse necesse est. Buod si sit odi corium his ei e pra- tit .signis et imi nece sitatibus et num solsem est
nonplures esse necesse est. Esse aurem quippiam quo erri terra est apta ac ignis, ex cateris etia Z tet omnino enim id, qπod mouetur,ex quopiam in quippiam mutatur. Atque haec, ex quo, inquam, est in quod, specie disserunt Omnis aute mutatis simia est sancita enim quod sanatur,ex morbo it ad fantiatram ct id, γοd accrescit, e quantitareparua ad magua accedit , cst id ergo, quod fertur, legem eandem usis etenim hoc ex loco in t
cum erendo sit. La ergo ex quo, cst id, ad quod aptum est ferri, sterie di f
ferre oportet: quemadmodκm id, quod sanatur, non quovis ne viro Asicrimine pergit, neque quo vult is, qui monet. Et ignis ergo est terra non
in infinitum, d in opposita βηὶ feruntur: silia autem est ij a sunt ea, qua in loco subeunt oppo Pionem; quibus es icitur, t hac lationissint nes. N i Nam
hunc fere modum co- stat corpora aliquem motu sortiri,cul T. non
semper quiestant. Pro comperto item haberi debet non moueri illa omnibus suis motibus Per vim , quia quod nullum motum ex sua natura vendicat. nulla etiam violentu subire in ent m .
violetum et id sit. cioni rei ad impelletis
oppositu. Oportet cr- go naturalium corporum, quae insidi partes sutu. aliquem este naturalem in otu,& qu rum eadem est specie natura, eundε esse motum specie at motio. .nis, quae est eade specie,idem est terminus. Igitur omnia grauia tendent ad medium, omnia leuia ad loeum superum huiusce ma-di , proindeq; 3c terra
huius verset ad centrum alterius, de ignis ad locu super u ciuiae. auιλ Qv d antea posuerat, videlicet omnia corpora Pli, -- Oninia eor- cavendicare deterivi- pstra natura nata loca, ad quae na- lia vendi latura sua seratur, ex eo determinata suadet,quia omnis inu loca.tatio est ex quodam in quoddam, n5 indiscrimina