Commentarii Collegii Conimbricensis Societatis Iesu. In quatuor libros de coelo Aristotelis Stagiritae ..

발행: 1594년

분량: 557페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

271쪽

verbillud intelligibile is oleat, propterea quod aspectu nostrum effugiat,ae bolo intellectu nunc a nobis percipiatur,re vera tamen corporeum est suamque habet formam , materiam, α quantitatem; cum debeat gloriosis corporibus,uti diximus, domiciliu praebere. Est etiam admirabili luce cos persam,ut conueniat statui beato tu , qui inexhausto diuinae lucis fonte potititur. I v R s tame quaesierit aliquis si id tam eximia luce praeditum Cin Mulum est, cur a nobis non videatur. Respondet Richardus in a.dist. r. VM quaest. a. teri. princ. causam esse, quia eiusmodi lux nostri aspectus vim excedit,nec nisi cum oculis gloriosis proportionem ha--M . De ιμ re bet; vel quia orbis crystallinus eius traiectionem impedit, vel chari. '' - ' nos pertingere nequit ob nimiam distantiam , vel quial .cet posset pertingere,subtrahitur ei generalis concursus a Deo, ne defluere ad nos possit. Verum hae rationes non satisfaciunt. Non ptior. Non prima, quia cum lux illa corporalis sit,cut non habebit aliquid proportionis cum nostro aspectu, ut ab eo utcumque percipi valeat ξ cur si ad nos peruenit, non fugat sua praesentia noctis caliginem ξ Non secunda, quia cum orbis custallinus , sue aqueus, praetenuis, & translucidus ut ideo enim a crystallo, siue ab aqua nomen habet, non est cur lucis transmissionem impediat. Non tertia si ad solam distantiam recurrat. Nam cum stellet

a nobis tanto interuallo cernantur,videretur etiam tantae magnitudinis corpus.Non quarta,quia nulla necessitate urgente excogitatur subtractio illa ordinari j concursus Dei. A L ii respondent coelum Empyreum interius esse lucidissi- Aliorum somum, & splendorem iaculari, ex parte vero exteriori & in setiori, qua terras despicit, non fulgere, nec ad nos lucem landere, quod ex ea non sit diaphanum, sed densitate quasi velo tectum, quemadmodum in sabrica tabernaculi quod ut exponit Dabo.

in I. 2.quas .io2. aria . Vniuzrsum repraesentabat,aertia pars,quq dicebatur Sancta factorum, velo quodam occultabatur ne aspiceretur. Quae solutio admodum verisimilis est.Vel dicendii cum Taberataru-S. Thoma in a. distinc .a. quaest.2. art. 2.& I. p. quaest. 66. art. 3. ad

lucendum, id est, ad eiaculandum splendorem, visumq; termi inadum requiri in corpore lucido compactionem,certamq; densitatem, qua collum Empyreum caret: neutiquam vero id exigi ad combibendam, & seruandam in se lucem.

frgumcinta, quibus ofendi videatur non tot Ge

corpora coeliatia. LONNULLA tamen sese offerunt, quae statutum inobse, lium sphqratum numerum dii suadeant. In primis enim D. Chrysostonius in illud Psalm. I 8. Laudate eum cali D. GVsi Z. coelorum. & homiL q. in Genesim ait eos, qui multos esse coelos Con. Com.lib. de Coelo. Ii dicere

272쪽

1so IN II. LIB. ARISTO T. DE COELO.

dicere audent, diuinarum literarum auctoritati repugnare, cdm Moses unum tantum esse coelum docuerit, scribens, In princi-Nροδεν. pio secit Deus coelum & tetram.Theodoretus etiam q. I I. in Genesim duos tantum c los esse assiimat. Lui, inquit, non credit se cundum caelum esse, rectam seni tam transired tuin, qui vero plures nomianare conatur , adhaeret fabuli postposita aiuini stiritus do Erina. P a

ZMoses duos tantum coelos numerat, alterum 'fium ante lucem, alterum D. Dam sic. Detum post lucem ex natura aquarum. Praeterea D. Damas nus 2. lib. fidei orthodoxae cap.6. duos tantum c los agnoscit excepto D. aere. Denique D. Ambrosius cap.2. libri a. Hexameron non modo secundum, sed tertium etiam cςlum est e, negare se non posse ait, non tamen plures ponit. SANE verd quod non plures tribus , etiam annumerato Em-D P μι pyreo, constituendi sint, probari videtur testimonio D. Pauli a. ad Corinth. IE. Scio hominem raptum Urue ad tertium carium. Nam cum D. Paulus credatur raptas ad coelum Empyreum,tres dum. De hoe -- taxat globi caelestes ab eo constitui videntur. Vui Tho. DEiNDE. Motus coeli docente Aristotele I 2. Metaph. cap. 8.text. 8.est propter motum altri. Igitur cum supra firmamentum nullum sit astrum, nullum quoque inibi cςlum erit,alioqui frustra es t elusinodi orbis, cum tamen, nec in his inserioribus natura quicquam absque proposito sine, & utilitate aliqua faciat, ne dum in AEthereo mundo , ubi cuncta meliori ordine , de rata constantia procedunt. ITEM. Quod secundum Aristotelem dari nequeant plura cor-l ora cςlestia, probatur, quia Aristoteles docuit i. huiusce operisib.cap.9. text. ys. Cςlum constare ex tota sua materia, & quod ita se habet, unum esse. PRAETEREA. Esto in firmameto tripartita illa motuum varietas ab Astrologis notetur, non proinde cogit ratio alios duos orbes supra illud reponere. Non igitur tot sphaerae numerandae sunt. Probatur assumptum, quia pollunt omnes ii motus a diuersis intelligentiis eidein cςlo assideribus prouenire,ita Vt quς- libet in suam partem impulsum ordinet, motionemque eniciat.

Superiora argumenta non concludere.

solutio D.

AE C tamen argumenta non dissicilem habent explicationem. Quod ad primum attinet D.Tho m. i.

p. q. 63. artH. conatur patrum dicta circa numerum coelorum ad concordiam reducere, aiens eos non

tam robus, quam verbis dissentare. ita ut qui unum esse cetium inquiunt, nomine cςli intelligat totum corpus, quod supra aquam aerem est: qui vero plures , ex eodem illo corpore

273쪽

IIae do re

pore plures,vel pauciores partes diuersa acceptione distinguant. Sic enim statui possitnt,v. g. duo c li, si primum dicatur totum spatium ab aquis usque ad orbem Lunae, seeundum reliqua superior compages corporum: vel tres, si primum lia tua tu i totum spatium,usque ad globum Lunae; secundum omnes sph rq mobiles ; tertium vero Empyreum, ad quod D. Paulus raptus suisse dicitur. Quamquam tertium hoc cςlum D. Pauli aliter etiam in- Ila --terpretetur D. Augustinus in .super Genesim ad literam cap. 6. &7. D. Ambrosius in libro de Paradiso cap. I i.& in Psal. 38. Qua

de re D.Thom .in 2.a.quq st. I73. art. 3. & rigidius in 1. l. I . Aduerte etiam cum D. Chrysostomus, aliive patres erroris nomine

incusant eos, qui plures c los faciunt, non loqui de iis, qui corpus c teste in plures orbes distinguunt, sed de quibusdam si reticis, de philosophis, qui extra hoc uniuersum alios cstos, mundosq; este contendebat. Lege Philastrium in catalogo h rescon.

A D secundum respondendum est moueri quidem orbem propter astrum,ut videlicet secum astrum circumuchat,a quo influxus in sublii narem mundum demittatur. Verum non esse eam integram, de adaequatam causam motus c li ; neque id Aristotelem docere, quasi ii astrum non esset, quiescere cςlum deberet, praesertim cum non solum astra, sed reliquς etiami partes c l rum suo motu,& ingenita proprietate in hςc inferiora instuant. A o tertium, cum Aristoteles scripsit cςlum constare ex tota Laepti tu sua materia, c li nomine significasse totam uniuersitatem re- Lcm Arasi'. . rum materia constantium,. ut eius loci contextum intuenti pla-4

num erit.

AD quartum, si tres illi motus e li stelliseria diuersis intelligentiis eidem applicatis ederentur, quemlibet eorum cesendum illi proprium, ac naturalem , clim ad omnes ςquam habeat propensionem , de corum quemlibet ei per se, ac ratione sui obuenire opor ret, fieri autem non posse , ut eidem naturali corpori plures motus secundum naturam per se , ac ratione sui competant. Quae est communis de praecipua ratio, qua Astronomi ad constituendum c lorum numerum, quasi axiomate, Huntur.

ARTICULUS V.

De coelestium stl erarum ordine intuque

G i M v s de numero c lorum,proximum est, ut de eorum situ & ordine disseramus.Qua in re non mi- Diuersa vianor fuit inter Philosophos,& Astrologos dissenso. mρ ei deo Nam Anaximander, Metrodorus Chius, de Crates si μΙ hebanus supremum omnium, atque extιmum sc- .cere Solem. Aegyptij, Pythagoras,Timaeus Locrensis, Eudoxus,

Theon Ptolometi interpres,ac pene sir es omnes Philolophi So-Ii a tem

274쪽

o bis Luna,

Mercur . Veneri

soli Martis.

etsi IN II. LIB. ARISTO T. DE COELO.

lem iii secunda sede collocarunt. Quam opinionem ex recentio- i c. li Naribus Mathematicis nota nulli amplexi sunt. Alpe tragius eum proxime supra Mercurium constituit , ut Venus sole superior,& DI

inter planetas media resideret. Denique Xenocrates V niuerses tiae. pia . in planetas, caeterique astra in una,& ea4em c li superficie moueri Timaο, 9E- existimauit.

H i s tamen omissis amplecteda est recepta iam in scholis opi-S

nio, quae in explicatione sphaerae probari solet,statuens undecim talai. tib. los eo ordine, ut infimum sit Lunae, secundum Mercuri j, ter- a. vanit. tium Veneris, quartum Solis, quantum Martis dextum Iouis,se- c pia..ptimum Saturni, octauum firmamentum, ita dictum, quod stelu .ilas firmiter haerentes, id est, quae proprium motum non habent, contineat. Vnde & a Graecis ob eandem causam Apianes, id est, non errans nuncupatur. Noniam, de decimum, quos,ut alibi retulimus , Theologorum nonnulli significari putant tu sacris literis nomine aquarum, cum Geneseos 1 .dicunt Deum aquas ab aquis interposito firmamento secreuisse; & in Psalmo i S. cum dicuntur aquae esse se per cςlos, aqua, qua super maelos sunt, Dudent, nomen Domini. Neque incongrue hi duo Dibus aquarum nomine

designari possunt; propterea quod cum nullar in iis stestae suugeant, sed admodum translucidi & perspicui sint, aquarum reserunt similitudinem: tum quia perfrigerandi vim habere cie duntur. Quare i quibusdam cςlumaqueum, siue glaciale,ab aliis Cry stallinum uno communi nomine appellantur. Super hos aut tem omnes, undecim iuri ac supremum locum obtinet cccluni Empyreum, ut supra diximus. ' i

st V e E S T I O II. Num globi coelestes quo altiores, eo nobilioris naturae sint.

ARTICULUS I.

Frmatimae partis argumenta.

X ac Aro ordine situs corporumςςlestium, de ordine dignitatis eorundem agendum erit. Quaerimus autem de globis mobilibus dumtaxat. Nam celum Empyreum, quod immobile est, caeteris corporibus simplicibus, ut ossicii , ita&naturae pretrogatiua anteponendum elle iam supra statuimus. . r. a rum. PAR s astumatiua huiusce dubitationis hunc in modu taprobari videtur.Vnu ex iis,quq diuina sapientia maxime conari dat, PIV. evt alibi etia diximus,est ordo, quo res createt sibi mutuo cohqrct, 2 3,- t. t. de con

275쪽

C A P. V. f QUAESTIO. II.

& concinunt. Quem ordinem scala illa Iacobo in somniis o lleia, ut multis viris doctis visum est, exprimit , in qua mediis infima, summa mediis certa graduit serie connectuntur; atqui non seruaretur hic ordo si nobiliora corpora inferioribus subiecta essent. Igitur sphaerae coelestes quantum lodo, tant sim dignitate eminet.. S E c v N Dd. In sub coelesti mundo, qui Qx clementis constat, a tuum. idem est ordo situs, qui dignitatis, ut .lib. Physiciostendimus, ocin mundo transcoelesti, qui ex tribus componitur Hiera ichiis, secunda .nobili cst . quam tertia, de prima quini secunda, ex communi Theologorum sententia: ergo &in coelesti mundo, coetam Mercurii, nobilius erit, quam coelum Lunae,& caelum Veneris, quam Mercuri j. sicque ascenden do usque ad supremum

tia i steti, Ex effectotu nobilitate arguitur naturae prae stantia; 3.arom. sedi planetae quo altiores, eb nobiliora essecta in sublunati mun- Planetarum do edunt; ergo, &e. Probatur minor, quia Astrologi attribuunt m Saturno vim conseruandi res fixas & permanentes,& inclinandi

ad altissimara rerum contemplationem. Martem vero aiunt viris

sertibus praesidere. Vnde eum duabus rebus imperia sulciantur de augescant, litteris videlicet & armis , uti monet Iustinianus initio digestorii, perspicuum telinquitur ab his duobus planetis inobiliora effecta, quam ab aliis prouenire; proindeque etiam orbes, quibus infixi sunt, praestantioris naturae esse. Q v A R τ d. Quod octaua sphaera, quae Aplanes dicitur om- nibus globi inserioribus longe praestet,algumcto sunt tot stellae effectu visuque insignes, ac praesertim Zodiacus circulus duode-

cim lignis splendens , sub quo on1nes Planetae incedunt et unda rerum corruptibilium conseruatio, unde temporum vicissitudi- . ncsavia de teriae fructus, unde animantium Dr tus,ac denique unde hic inserior mundus dependet. 1 l o D. Qv r N Tb. In corporibus id, quod continet ι est formalius, 1. πωρο- comparaturque ad rem, quam o complexu cohiber, t anquam totum ad partem , ut docet Aristoteles .Physicae auscultationis i uri libro, cap. s. tex. 9. Sed quod ita se habet, est dignius: ergo quae- V et sphaera superior dignior est inlatiori. Accedit postremo i stimonium Aristotelis tr Metaphysic. cap.8. te xl. 4.. Vbi ait ordinem intelligentiarum esse secundum ordinem motuum, ac mo- bilium, de pro cuiusque natura suu cuiqua orbi motorem. adesteri: Quare non videtuc Peri patetico Plutolopho negandum 1: isphaeras quanto sedena habent eminentiorem,tanto a mobesse nobilioris essentiae. Atque hanc partam

276쪽

IN II. LIB. ARIST. DE COELO.

Negatiuae partis argumenta, cor totius controuersia

enodatist . . ONTRA vetb Astrologi, aliique non pauci, ut Richardus in a.dist. is. quaest. s.circa secundum princi P. . contendunt primum dignitatis. locum deserendum.

quarto coelo ob excellentiam nobilissimi planetae, id est, Solis , quo nihil in hoe aspectabili mundo , vel ad speciem

pulchrius,vel ad terum gignendarum commoditatem sorcsidius; qui vitalem vim ac salutarem stirpibus & animantibus communicat; qui hoc est in aethere, quod in animali cor; qui vices tem- . porum, annumque nouo semper flore redeuntem ex usu naturae temperat ; eiusque partes ita diuidit, ut inter se non secus, atque in choro nectantur, cuius vis & potestas motus reliquorum luminum constituta dimensione moderatur; qui longe latόque diffuso splendore se pera omnia, atque insera, & ipsos stellatum ignes collustrat;cuius influxus in abditissimos usque recellus penetrat, & terrae viscera irrorat, & aurum, ac gemmas progignit. U.Da. QEj Vt gigas summa celeritate cursum coficit,ut sponsus aspectus sui gratia omnia decorat.Qui est veluti mundi oculus,iucunditas sol pulcher- diei, coeli pulchritudo, naturae gratia. Quem denique Deus quasi rimum P pulcherrimum sui simulachrum in coelo constituit. I φη '' Sso ne plura. Haec controuersia ita videtur decidenda, Ut di-s,t omisium camus Solem inter omnia astra principe dignitatis locum obti- astrorἀpran- nere,uti suadent praeclara ill Solis encomia: sphaeras autem coe- π lestes, qud altiores, ed esse nobiliores , ut concludunt nonnulla superioris articuli argumenta , potissimilia. verb secundume&. quintum. Hoc tamen , quod de nobilitate sphaerarum dicimus, intelligi poteris, excepto orbe, qui Solem desert. Quod ut planius perspiciatur,aduertendum erit ex Astronomorum disciplina Luarta Gae quartum c tum e tribus orbibus constare, quorum medius So-

l. - iςm vςbit. Cum ergo statuimus eundem esse ordinem situs , &s, dignitatis in sphaeris coelestibus, potest excipi medius orbis, in

quo, ut supra aduertimus Sol incidet, quod hic eandem naturam specificam, eandemque ei lentiae persectioilem cum Sole sortitus fuisse videatur: quandoquidem quaecunque inter se continuata sunt necessario in eandem speciem conueniunt,proindEque eandem naturae dignitatem obtinent. Est autem verisimilo Solem continuatum cile cum medio illo orbe: quia omnia Solis phaenomena constare queunt posita eiusmodi continuitate,& in coelesti mundo non est admittenda, neque ab Astronomis admitti consueuit discretio atque adeo multitudo corporum,nisi necessitas eorum,quae in iis obteruantur,cosat.

' A M QE A M aequa fortasse probibilitate dici possit Solem

conti. De Solis en-romiis, tere

277쪽

CAP. V. Q AESTIO I l. ass

contiguum dumtaxat, non autem continuum esse cum praedicto orbe, ab eodemque specie distingui, ut videlicet inter omnes sphaeras, nulla excepta,idem sit ordo stus & dignitatis,qui ordo seruari non poterit, si eadem constituatur solaris corporis, suiq; orbis specifica natura. Tunc enim medius ille orbis nobilior erit quinto coelo : quia Sol nobilior est , quam stella Martis , uti decrevimus, & Mars non minus nobilis esse debet, quam eius coelum,quandoquidem globi coelestes sunt propter sidera, quae ci cum uehunt,ut docet Aristotelev I MMeteph. cap. 8.text. 8.S r quis autem petat cur Sol in quarta sphaera collocatus fue- C in Sol inrit, cum tribus superioribus planetis nobilior sit. Respondemus causam esse quod praeter alios tradidit Albumasar in suo magno introductorio , trach. 3. differ. 3.ὶ ut inde quasi e regni medio vim suam quoquoversiam diffunderet, atque attemperaret. Si enim esset in septima sphqra,e tanta locorum distantia mu ito remissius interuentu lucis inferiora corpora calefaceret, atque omnia sci-gore propemodum obrigerent et si in prima, ardoribus cuncta ide flagrarent ob eius vicinitatem.

ARTICVLVS III.

Explicatio argumentorum primi articuli.

ELr v M est, ut argumenta initio quaestionis proposita, qua ex parte iis , quae a nobis conclusa sunt, repugnant, diluamus. Ad primum respondendum est. cam dicitur ad Vniuersi ordinem pertinere, ut nobiatiora corpora ignobilioribus emineant, verum id quidem esse. atque ita seruari etiam in coelesti mundo quantum par & conueniens est,& quousque fert ratio communis boni. Vnde quia uniuersitatis commodum, proindeque ipse ordo poscebat ut Sol in medio planetarum consisteret : ideb ea, quam diximus, circa illum dispositio seruata est. Atque hinc patet secundi argumenti Drut a. dissolutio. AD tertium respondendum est, illa effecta,ut multa alia, quae, planetariis de coelesti influxu in hominum vitam,& mores traduntur, commentitia esse. Secundd dicendum, esto admittamus effecta illa peculiaritet Saturno, Ioui ,& Marii conuenire, propterea quod corporibus aliquas imprimant qualitates,quibus ad illa utcumque homines inclinentur: Solis tamen influxum longe qi praestabiliorem esse,clari multo uberior sit, ac beneficentior, non 'inferiori tantum, sed coelesti etiam mundo,ut diximus. An quartu. Clim Sol videatur nobilior quathaei stella octaui Dis, ...coeli: si ponamus Solem eiusdem esse naturae specificae cum medio orbe, in quo vehitur , congruenter dicendum eum orbem octauo coelo esse praestantiorem. Quod si existimemus solem

distingui

278쪽

distingui specie a tali orbe, esseque praestantioris essentiae, quam illum I tunc concedendum erit octauum coelum cunctis orbibus inserioribus dignitate antecellere. Nec ea, quae de Zodiaco asseruntur, probam Solem deterioris notae esse, quam octauum coelum,cum omnia illa effecta ad Solem potius,tanquam ad principem causam, quam ad signa Zodim,rintri debeant. A D quintum dicendum conuenienter iis, quae hactenus dOcuimus , corpora, quo mobiliora sunt, ch ledem eminentiorem sortiri misi aliqua grauis causa cum ordinem mutari cogat. Qubi etiam limitatione loca Aristotis lis accipienda surdi, nisi quis ean de Planetis etiam interpretetur, sed duriuaxat de sphaeres, velitque tueri an omnibus sphaeris cundem esse ordinem situs, ct dignitatis. ib. 7. S i cui autein sotta ite placuerit non tantum orbes coelestes, sed planetas cundem inter se de situs , & dignitatis ordinem habere , is dicet, esto virtus Solis' notion., aperti6rque sit e tamen superio ruin planetarum influxum magis praecellentem esse, ac magis diuinum; propterea quod ille ad motus, & rerum variet tes ; hic ad seinpuernitatem , & res in suo esse tuendas, ac stabiliendas impendatur. Vnde scut Ptolemaeua in quadripartito ait, sententia virtus Saturni eoaptatur ad uniuersalia tempora, lovis ad annos; Martis, Solis, Veneris , re Mercuru ad mentes; Lunae autem aiudies. Ac primi tres planet e seperiores respiciunt ea, quae ad existentiam rei secundiam te ipsam pertinent: quatuor reliqui ad rei existentis motum ordinantur. Plura in hanc se utentiam scripsit D.Thomas ad textum lib. . Metaphys. Quae tamen priorem sententiam,s in ea persister voluerimus,non labefactant: siquiadem quae de praeclaro illo sit periorum planetarum influxu inculcantur , non satis constant, & eadem, qua dicuntur , acilitate, negari queunt; cum interim nobilitana Solis vis ,&essici sa

tam illustris, & conspicua sit.

ta AESTIO LVtrum coelestia corpora inter se specie distim

guantur, an non.

ARTICVLVS I.

Otulus argumentis negativa pars quaemonis

V o D corpora coelestia specie non differant opinatus est Messalaeus & Alexander, itamq; Auen-rops a. huius operis, comment. p. do Iandunus eodem lib.

279쪽

p. a.

Acci DENTr A externa sunt notae discriminis vel conue- r. argum. nientiae naturarum: atqui omnes sphaerae coelestes habet eadem . externa accidentia, quantitatem, pelluciditatem, raritatem, lucem ac praesertim figuram, quae latentis essentiae charactar, de quasi tessera petuliariter habetur;ergo om nes sphaerae coelestes

eandem specie naturam obtinent. S E c v N D d. Omnium corporum ccclestium est unus specie a.argum. motus, cum omnes super eandem specie lineam, videlicet circu larem peragantur, nec in eorum terminis appareat diuersa rationaturalis, vel non naturalis situs , a qua distinctionem accipere queant. Clim igit ut cuilibet corpori specie distincto laus motus diuersus specie competat, planum videtur nec ccclestes globos, nec eorum formas distingui specie. T E R T id. Si qua ratio videretur cdestium corporum distin- s. aetum chionem arguere, maxime esset varietas effectorum, quae ab his proueniunt : sed haec ratio nullius momenti est: ergo &c. Probatur assu naptio, quia stellae fixae sunt eiusdem naturae cum octauo orbe, clim nihil aliud sint, quam densiores eius partes:& tamen constat saltem earum nonnullas, peculiares ei sectus spccie . . distinctos edere, atque omnino diuersum influxum in mundum inscriorem demittere. Quare non semper effectorum dissimili-

rudo naturae diue tatem commonstrat.

v A R T d. idem ex eo suadetur, quia hanc formarum con uenientiam videtvt c li dignitas postulare : siquidem quae sparsa sunt de in multitudine abeunt in rcbus ordinis inferioris par Spars in in- est,ut eas inplici &eminentiore actu unita possid i Ordo supe- .rior. Quare si sublunaris natura infirma de tumultuaria, tam nu- merosam sub diuersis speciebus formarum tuibam cotinet: con- 1 Hen. sentaneum videtur, ut cςlestis mundus omnes suas formas in unius speciei naturam collectas habeat. Posrns Mo. Qudd haec sentetia Aristotelicς disciplinς con- , amur .sentaneast, probatur, quia Aristoteles lib. I. huius operis cap. 2. ostendit prς ter quatuor smplicia corpora dandam me quintam aliam substantiam fmplicem, nempe c lum: at si globi c testes specie distinguerentur , non iam quinque essent corpora simplicia, sed multo plura : ciam praeterquatuor mundi elementa, non unus, sed plures globi c testes numerentur. Non videntur ergo testes formae, nec corpora ex iis concreta, specie distingui. ARTICVLvs II.

Revera H lingui.

IHILO Mi Nus contrariam opinione veram arbitra- AF- mur, quam maior, meliorq; pars Philosophorum tue- pariutur mi rius M.tri trach.de quatuor coquis q. q. attic. . M. At e m

lib. 2. contra gent. p. 9a. ibidemq;eius interpres Ferrari critis,

280쪽

is3 IN II. LIB. ARISTO T. DE COELO.

Eitharae Caietanus ad art. i. quaestionis 65. primae partis. Ricbatdus in r. . dist. i .in 3.princ. q. s. Capreolus dist. I 2.quaest. v mca,art. s. Son- Ptolem. cinas ii. Metaph. quaest. Io. denique. Ptolamaeus in quadripari.

aliiq; non pauci. Onfirmatis ST An i TVR autem licc opinio, primam quia, quidquid p aduersariae partis assertores velint, si germanae Philosophiae decretis standum sit; clan ea, quae specie conueniunt , ea de munia easdemq; proprietates lege naturae vedicent; δέ hcc in c*lestibus corporibus diuersi admodum reperiamur, ut in quibusdam per se sacile patet, in aliis longa temporum obseruatione notarunt Mathematici. Nam Luna v. g. maris reciprocatione essicit, item alij planetet exsiccant, alij humectant, atque ita teri, ut alibi dirimus in consequens est ut singulis orbibus adiudicandς sint sormae specie dissidentes, a quibus haec tam varia essecta di manent, unde fit ut corpota cclestia distinguant ut specie inter se.

Secunda co- SECUNDO. Partes elementaris naudi, quae naturet ordine di-

firmatis. uersa loca exigunt, distinctas specie sol mas sortiuntur: at singulae sphaerae coelestes ordine naturae exigunt loca diuersa : ergo &sormas specie distinctas. Minor ex eo patet, quia sicut ordo, pul- chritudoq; vn iners,& ipsorum corporum inter se commensuratio postulat, ut terra subiit aquae,aqua aeri, aer igni: ita pol cit,ut orbis Lunae sub orbe Mercurii, orbis Mercui j sula orbe Veneris, atq; ita teri globi sub iliis superioribus contineamur: quandoquidem non minus, quin potius multo magis,ac ad naturam congrua, de ad ornatum, concinnitatemq; elegans est c testium, qualia sublumarium corporum descriptio. Meunta P/--l A u quod in doctrina Aristotelis asserendum sit corpora cς- lestia inter se non solo numero, sed specie,distingui,ex eo osten-ibb, hii Di dii Hr, quia secundo de Antima cap. .text. 3 .& 3 s. docet singula-d ose, ria multiplicari in eadem specie propter conseruationem. Quare cum coelestes orbes indistblubiles sint, proindeq; in uno tingulari, singulae eorum species conseruentur, non est cur plutes eiusdem lectet constituantur. Et haec quidem ratio Aristotelis est, quae tamen num omni ex parte veritati conssentiat, alibi expc adcinus.

Ee pendetur argumentis contrariar paris

D rationes, quibus oppostum ostendi videbatur, ita respondendum erit. Ad primam non ex quibusia uis accidentibus deduci conuenientiam , aut discrimen naturae, cum multς res specie dici iactet non pau-

. ca accidentia inter se habeant communia. Quin vero nec cogna

tio , limilitudo ve figuri unitatem speciei perpetuo indicat, scd

interdum

SEARCH

MENU NAVIGATION