장음표시 사용
461쪽
tota terra in aquam dissoluatur futurum, ut rarescat terrae materia sub forma aquq in molem decuplo maiorem, quam nunc e dem terra possidet. A o secundum argumentum quid respondendum sit, patet ex Sol. a. dictis. Ad aliud de aeris profunditate dicendum,etsi planetarum
altitudo oculis tanta videatur: re tamen vera non esse maiorem,
ou m probetur Mathematicis rationibus,quibus potius acquie scendum est,quam oculorum iudicio, quorum non est de istiunmodi distantiis iudicare. Ad id, quod de Teneriise monte asse iuridicimus adhuc illii manere insta igneam regione, proindeq; nihil mitu, si non absumatur igni,tam raro praesertim,& tenui, quam est in sphqra propria. Ad ultimum concedendum ignem profundiorem esse aere ob eas rationes, quas supra attulimus. C A P. I L.
Textis i. Onsiderandum ' est autem primo, Vtrum irema sint, an tenerentur 9 corrumpantur. Hi o demonsi ato,sir quot o qualia snt, i patebit. . Sempiterna igitur esse impossibile est Gr ignem enim ct aquam ct unumquodque simplicium corporum dissolui videmus. ς dissolutio. nem vero aut in initam esse, aut stare necesse est. Si igitur in ira est, ct dissolutionis tempus insi
nitum erit, ct tempus rursus composivionis: v
quaeris enim partium in alis temporς dissolaitur,
atque componitur.Buare et, ut extra tempus in
sinitum, tempus sit aliud in itura .stuandoquidem Ur compstionis tempus est in iiii, est prius hoc dissolutionis tempus ut extra infinimm sit iis finitum. quod quidem impos ibile est. i Sin stabiti alicubi dissolutio, aut id corpus, in quo dissolutio sabit,indiuiduum erit,aut diuisibile quidem erit;
non tamen unquamis diuidetur , Ut Empedoclesve e videtur. Indiuiduum igitur non erit, propter rationes antea dictas. At neque indivisibile quidem erit, nunquam autem di soluetur: minus enim corpus facilius , quam maius com
rumpi potest. Si igitur 9 maius hac corruptione corrumpitur, ut in minora dissoluatur, corpus minus id pati magis consomneum est rationῖ nem
monitiatum iam fuit. Erit ergo tale corpus diuiduv. atque ita ut sectionem re ipsa aliquando subear, elim videamus in omnibus id, quod thinus est, facilius corrumpi,quam quod est maius. Quod si in dissolutione quod maius est interit,u t experietia palam docet, etiam quod minus est interibit. Quod in igne quoque intueri fas est. Duplex in-Nam cem soleat duobus modis corrumpi, vesa contrario, ut cum ab aqua teratus ignis. extinguitur. infinitum esset sed illud etia,quo res comtonuntur, cum res notimul componatur, &dissoluantur. Immo id quo componsitur, maiori iure infinita erit: quidoquidem tardius
res coalescunt, quam destruuntur.
Sin stabit. Ex alterap xte , quod fieri ne
dis lolutio fine habeat, ex eo probat, quia vel corpus illud in quo ea consistet. individuum erit, vel iterum diuidi poterit. sed tame nunquam diuisionem subibit. Vti Empedocles in o Em- videtur censuisse, qui pedoclis daquatuor elementa di- natura ele uidua constituit, sed mentorum. talia,ut neque mutari, neque interire queat.
At quod fieri non possit, ut eiusmodi corpus
posita coagmetata forent ex indiuiduis, ut Democritus opinatur:
462쪽
extanguitur, vel cum per se languescit, donec tandem deiiciat:
certe utrolibet modo' ignis maior tardius, quam minor,didolui- . tur. Ex his colligit Aristoteles elementa caduca fiagiliaq; cile, M
Cum autem. Cu definitum sit elemeta generatione subire,quaestione proponit, virsi
corpore aliquo gigna-Du itatio G tur. Deinde si ex cor- modo Ie r. pore , quodnam eius-rionis elemε- modi corpus sit, num rorum. ab elemetis diuersum, an elementum: ita ut alterum ex altero fiat. , Quod autem ex non corpore haudquaquagigni queant,ea ratione probat, quia alioqui daretur in rerum natura vacuit. Etenim uod ex non corporent,postquam genitum est, locum occupabit,
erat corpus . vel non erat. Si erat corpus, in eodem loco duo corpora continebuntur :quod fieri non potest. Si n5 erat,dabitur spa- tium ab omni corpore derelictum quod nihil aliud,quam vacuia est. At vacuum dari non posse . Physicor. lib. ostensum fuit. At
RV sui ' igitur,ctc. Qusnia elementa ex se vicissim gigni statuit: accedit nite ad inuestigandu quonam pacto ea Mneratio se habeat: nutu ut Emi doci cs
463쪽
Quod neque ex alio corpore elemeta gigni queant , inde suadet, quia sequeretur ali quod dati corpus cle- metis antiquius, quod
Ignem autem duobus modis corrumpi videmus nam a contrario corrumpimr, cum extinguitur,
ipse a se ipsi marcescens. Hoc aut patitur
minora maiore,ct eo celerius, quo minor est. Ἀare corporum elementa corruptibilia generabilia iesse necesse est. ' Cum autem generabilia sint aut ex incorporeo aut e corporeo ipsiorum generatio erit: ersi ex corpore, aut ex alio, aut exsese vicis
simi rumgeneratio erit. Is igitur, qui ipsa dicit
ex incorporeo generari,vacuum acit. Nam omne,
quod', in aliquo sit: ct in id, quo est generatio tutiscorporeum erit,aut habebit corpus: etsi habebis corpus, duo corpora simul in eodem erunt, id im
quam quod sit: ct id , quod precedit: sin incorpo
reum erit, cuum esse definitum necesse est:hoc autem impossibile esse antea demon auimus. f At neque ex corpore quoda elemotasieri possunt. eue- metenim aliud corpus elementis prius esse: atque hoc, si pondus aut leuitatem habes, Umnm quid erit elementorum nullum habet momentum,immobile ac Mathematicum eritis tale autem est, in locono erit. 2uo enim in loco quiescit, in eum er moueri potest, etsi vi quidem,praeter naturam sin vero non vi, secundum naturam: si igitur in loco, atque alicubi erit, elementorum quippiam erit, sin vero non erit in loco, neque quicquam ex ipsi erit Id enim
quod ' O id, ex quo sit, simul esse necesse est.
g Ckm autem neque ex incorporeo neque ex alio
corpore fieri possint,ex sese mutuo feri restat.
superiori disputatione colligit elementa ex se mutuo gigni. Quod ita intelligendum est, ut tam elementum , quod corrumpitur . quam quod generatur, unam habeat communem materiam , & forma geniti succedat rcumae corrupti: sicque genitum ex corrupto ut ex contrario fiat. Mathematia fieri nequit. Nam vel eiusmodi corpus gla c nonsunt multate. seu leuitate pr - ditum est, sicque erit unum E quatuor vulgatis elemetis: vel nullam habet ad motum localem natiuam in-elinationem, proindύ-que erit corpus Mathematicu quod, qua tale, in loco esse non potest. Nam in quo loco Vnumquodque corpus est, in eum ferri potest, aut per se & suopte ingenio, aut vi extrinsecus illata & contra naturam, quod Mathematicis non conuenit. Et vero si tale corpus in loco aliquo sit, elementum erit: si non
sit,nihil' ex eo gigni poterit, sicut enim quod generatur in loco mane ita & id ,ex q. o zeneratur similiter in lo- eo esse oportet. Elirum isas Cum autem neq- Ex liab.nt
C A P VII. doeses & Democritus
J -- - - - ri arbitrati sunt : an ut
si igitur considerandum si P D m ritioni ei, qui tes ex fi sit mutuae nerationis i orum modul, utrum guris planis generant. ut Empedocles dicit , atque Democritus, an mis, & in easdem te soluiit.
qui in plana dissoluuntian alius quippiam sit
Democri terna esse volunt, icd tamen alterum ex altero per secretionem quandam generati. putat etiam Em- opinio Empepedocles, cum aqua ex aere, vel aEt ex aqua gignitur,aqua non verti in adrem, doctu de ευ- nec contra, sed aetem prius aquae permixtum segregati & ieiungi, atque ita moniarum os igni. idem de suis corpusculis insectilibus Democritus sentit: nimirum aeris nerati me. atomis ab aqua semotis aerem gigni & contra. Hos ait Alistoteles non veram opinio D.- generationem agnoscere, sed fucata N: quia non ex materia praeeuntibus alte- mocrit ..
Con. Com. lib. de Coelo Kkk ratio,
464쪽
sationeque generationem constituunt.Cum ex eorum placito ni
aqua aerem , quam aquam ratescere: similiterque ex aere gigni aer, in aere aqua. Deinde sit hee etiam mo-ἀo. Obiicit contra superiores Philosophos, quod ex eorum Opinione sequatur eandem magnitudinem, quae antea minus grauis erat, sola comprestione grauiorem fieri: squidem aqua, quae in aetere oblitescebat, cum ex eo , compresta materia, prodit, grauior fit , ut ipsi asserunt. Quod tamen fallii melle aliatum rerum exemplis liquido patet. Non enim pallium plicatum plus habet in se ponderis: luim extentiam , neque lana con stricta , plus grauat, quam dii saea P Text. 17. Text. t. Textis' Text. .
465쪽
Democritum praeterit, non generationem si mutuam, apparentemficere generationem. In esse
enim quaque ac sigregari dicunt, quasi e vasisit ipsi eneratio: se non e materia quadam, neque
Text. 17. generari per mutationem. ς Deinde si hoc etiam modo sit generatis,non minus ea, qua eueniunt,sunt absurda. Eadem enim magnitudo, si densium , a mor feri non videtur. At hoc dicant θ 7'i aquam
ine se in aere, cr inde sigregari dicunt, nece se s.
Texi. s. Cum enim aqua ex aere est orta, grauior est. ψ Praeterea corporum mixtorum alterum separatum,non necesse est locum semper occupare maiorem. At cum oritur aer ex aqua, maiorem Aer occupat, locum e quod enim subtiliorum est partium, tu maiorem occupat locum.Pates autem hoc,or in ips m gratione e evaporante enim humido, stirituri tu gente, ea vas, qua molis continent, ob an uni iam rumpi videntur. 2uaresi vacuum omnino non est, nec extenduntur corpora, ut is, qui haec dicunt, in
quiunt, sim impos Mile pater. Sin vacuum est or
extensio, vacat, hoc Porro ratione d inquam, quod separatur, maiorem semper locum moessario occu-Tς LI pare. ς Generationem etiam mutuam deficere tan
dem necesse est si ita is magnitudine,infinita μ
nita non insint. Cum enim ex terra sit aqua,ex te
ra aliquid au retur, si generatio est segregatio: ct iterum, cum e reliqua simili modo oritur aqua. Si igitur hoc semper erit, eueniet in corpore finito inesse insinita Cum autem hoc impossibile sitim imper ex sese mutuo generabuntur. Dictum est igitur, elementorum migrationem in si e mutuam segre- Teat.6o. gationem non es .f Restat autem ipse mutationem si Muntia in sese mutuo generari. Atque hoc dupliciteriaut enim transfiguratione, ut ex eadem cera
pilas tessera- , aut dissolutione in plana,m quia dam aiunt. 8At si transfiguratione generantur, sit vi ipsi corpora necessario indiuidua esse dicantur: si .nim diuisibilia sint, ignis pars, ignis non erit,
neque Dara terrae, terra : propterea quod Di amidis pari, Dramis non est . neque tesserae, te sera. Sis
- Praterea corpota mixtorum alterum separatum. Non oportet, inquit, mixta corpora cum gi-guuntur , ut i isti vo- Cin destinealunt, magis rarescere tur Drterdum de in amplius dii Andi asa , in τυ- spatium : licet Loe in bus aqua es. aere appareat. elim ex Fr-Fu. aqua lubiectis ignibus enervescenti Omutitue enim in latam abit raritatem , ut si vasa angui a sint, nee halitui facilem exitum praebeant, disii una pantur: quia locorum angustiis , in quibus aqua prios erat, cotineri genitus aet non potest. Vnde Dei nocritici in eam sententiam venere,ut diceret, non ponse generationem constare sine extensione, nee sne vacuo. quod a corporibus relinquid ebet intra alia corpo-pora, E quibus ipsa per generationeprodeunt, vel quod a corporibus
Dam ἀί ere, me. Quod res non possint gigni per secretionem unius ab alia: ita ut in ea, equa aliae separantur, omnes in sint, ex eo demons hiat , quia.cdmin magnitudine finitaeontineri magnitudines infinitae lintellige certae de determinatae quantitatis . qualem singulae res genitae ad sui ortum requirunt nullo modo possint: cum rursus omne finitum ablatione finiti absoluatur. Oporteret descere rerum generationes. consumptis videlicet iis partibus, quarum separatione generatio fieret. Ad huius loci intelligentiam,vide. si placet.quae scripsimus primo libro Pliysic cap. . Refiat aulam Refutata eorum sententia, qui elementa per secretionem ei- .gni putabant,reliquum esse inquit, ut unum ex alio pertransmutationem fiat.
466쪽
nem an consistere in trans Ormatrone quadam secundum figuras : alii in diuisione
per plana. utrique cr-iant: priores, quia incas angustias compelluntur , ut citcant prima cCrpora non esse diuisibilia, neque par tem ignis. verbi gratia , este ignem , sicuti pyramis non diuiditur in pyramides , neque pars pyramidis dicitui pyramis. Posteriores etiam
467쪽
Sin dissolutioneplanorum, primo quidem obor- dum est,non omnia ex muti is generare. 2uod quidem ipsis dicere, necesse est, atque non dicunt. Neque enim consentaneum est rationi, unam Pa rem expertem esse migrationis, neque per sensim viderur: sied omnia insese vicis: m videntur mutari. Accidit autem, eos dehi quae apparent dicentes,non consentanea hisce dicere, qua apparent. Huius autem causi est, non bene prima principia capere , sed omnia ad opiniones desiniti quasdam reducere ιesse:sensibilium/nim principia si nasse sensibilia sint, perpetuorum perpetua, corru8tibilium corruptibilia, cr omnino sub eodem sintΠ-nere,sub quo subiecti collicantur,oporter. Hi vero propter horum amorem idem facere videntur pistui faciunt, qui positiones it rationibus conseruant. Omne enim, qκod accidit, tolerant, ut habentes principia vera ,perinde quasi non ex hisie, quaeueniunt, nonnulla, maximeque ex sine dijudicare Oporteret. Est autem is essedi a quidem silentia Usm opus,naturalis autem id, quod semper pro- prse per sensio apparet. S Accidit autem ipsis, terram elementum maxime esse ,sol que incomruptibilem si id, quod indissolubile est, incorruptiabile est , ae elementum. Terra enim sila in aliud corpus indissolubilis est. At vero neque in hisie, quae dissoluuntur , triangularum iuxta tu sensio consio est rationi sit autem cst hoc in migratione, qua in se mutuo migrat,propterea quod ex inaequalibus multitudine tria ulis coni tant. ii Fraeterea j, qui haec dicunt, non e corpore faciant generationem necesse est. Cum enim ex planis luerit ortum,
non e corpore erit ortum. Insupernon omne corpus
diuisibila sit,sed exacti missilent i aduersentur necesse est:ida enim cr ipsim intelligibil diuisibile accipis t. At hi neque omne sibile diuisibile esse cedunt,propterea quod silpositione fiam seruare volunt.Ωui namque figura cuique tribuunt electrinio, or hac subctantiasi rum dii tinguunt, ii indivisibilia faciant ipsa necesse est: nramide
enim, aut pila aliquo mori diuis non erunt ea, quae reii inramis, aut pila. auare aut pars ignis non ignis est sed erit quid elemento prius, pr pterea quod omne corpus elementum est, aut ex Elementis coninati, aut non omne corpus diuisibiis est.
etiam contra id, quod sensibus conspicuum est . aiunt non Omnia elementa ex se vicinsim gigni. In qua ab surda incidunt , quia sententiam . quam semel arripuerunt, mordicus tenent,& eum deprimis elementis non tectE sentiant, omnia
ad quasdam suas praefinitas opiniones, dirigere nituntur. ι Accidit autem Usis, terram elementum, Ge Qui elementorum, inquit.
rationem in planis figuris constituunt : ij
porum pricipuum elementum esse assit mare coguntur, utitue s lummodo perpetuum,& immortale esse. Naquod dissolui in alia
non potest , operenne est, maximeque elementi naturam seruat: ita veto se se habet aqua eorum opinione. h Haterea . , qui hu d eum. Qui corpus explanis constituunt,eos generationem ex non corpore facere ait: si
quidem plana figura lonsitudinem, & lati
tudinem tantum requirit,omne vero cor
pus triplici dimensione praeditum esse o
468쪽
Resellit opinionem Platonicoru circa elementorum figuras , ostendens in primis si eam , quam hi volunt, elementae figuram haberet, futurum ut in natura rerum spatiu inane reperiri potnara set. Vtique Mathem .aepiam, loca tica ratione conflat ex 1 Lam. planis tres tantum figuras esse, quae locum impleant, nempe tri-rnum , tetragonum, exhagonum ex solidis autem figuris duas solas pyramidem , dccubum. Neceste est enim ut figurae,quae superficiem coplent concurrentes, aut quatuor tectos angulos efficiant , aut quatuor Iectis aequales, siquidem eos ad unum punctum omnes cocurrere opus
explere non possunt. Sed cum duae linea: in aliquo puncto concut-rentes sis mutuo secat, omnes anguli,qui quo
- aut sunt quatuor recti. aut quatuor rectis a quales. Nulla est autem plana figura . quae ad unum puctum cum altera possit ita lineas suas accommodare, Vt quaqua versus quatuor anguli recti sant, aut quatuor rectis aequales, prςter triangulum. quadratum,& hexagonum. Pioindeque finsolς figuret superficiem
complent. At in solidis pyramides,& eubi du- taxat ita se coniun-zunt, ut tersectam effetant soliditatem pyiamides quidem duo- iacim,
469쪽
Oct ista ' autem eniti simplici tu corpori-
bus figuras tribuere, metas egreditur rationis. Primo quidem, quia accidos non repleri totum. In planis autem tres figurae complere locum videntur, triangulus, quadratum, or sex angulorum figura: in silidis autem duae sol a , pyramis: atque tessera, plurci autem hisce simantur necesse Te L. 7. est , quia plura faciunt elementa. h Deinde pora simplicia uniuersa figuram suscipere in loco
continenti videntur cr maxime aqua Ur aer, per
manere igitur elementi figuram , impos vile est: non enim totum tangeret omni ex parte id , quod continet ipsum. At si in aliam vertetur figuram, Non ulterius erit aqua ,si ipsa disserebat, figura. Quare patet figuras horia definita/ non Ge. ς Sed natura hoc ipsum nobis declarare videtur, quod . Cr consentaneum est rationi. Nam ut 2 in caete
ris infirme sibi ultam ipsum esse oporter maxi enim hocpadio id, quod omnia sese it,frmarim gura suscipere potest, i in Timaeo estscriptum
. sic ct elementa vi materiam compositorum espumre oportat. Quapropter Ur mutari in sese mutuo maximE vero ier μ
rantur. 4 In siser, quonam mo 'genc elementa est e talia . HO os, aut quodvis compositorum corporumpotest. aliarum rerum figuras Neque enim ex elementis ipsis, quia non sit ex promptE recipiant, o- co ositione continuum, neque ex planis compo- stςn i ' exf0 , It
sitionem subeuntius: ipsa enim elementa compo- sitione generantur, or non ea, quae ex elementis
ni tanti. φ Luare si qui I fiam exacte tales sintentias considerare voluerit, er non sine exacta disi pone probare ac acceptrire generationem ex Text. ε'. hisce quae sunt, hasce tollare prostera videbit. ovi vero CT ad effectus oe potentias atque motus, non uni accommoLatae corporibus, in qua ma
coniuncti, corpora solida constituum. Cum igitur Platonici cubum terrae, pyramidem igni attribuant : aeri veto octaedion, dc icosae-dton aquae, quae locum non complent, consequens est ut in aete&aqua vacuum dent. v Deinde corpora simplicui. Alia latione ostendit elementa non vindicare certam dc praefixam figuram, nimirum quia videmus v numquodque eorum cotingere undique extremitatem rei,cui iugitur, & ad illius figuram se accommodare. Nam si vas terra, aqua. aere, aut igni impleatur, confestim b c omnia ut undique vas tangunt , ita eius formam eis giemque recipiunt: Text.63.
scripsit in Timaeo Platot talis esse debet, ut ex se nulli sotinet addicta sit , sed omnes in suum gremium subinde post i admittere: ita
eo uenit elementa, quae mixtorum sunt quasi materia, sic essecta ense, ut sine repugnantia ad aliorum liguras, caeterasque affectiones sese assingant. - Insu ur quonammodo. Alia ratione ostendit non posse elementa determinatas. de indelebiles figuras seruare, quia si ita esset, non possent in mixtorum composita onem venire, nec in unum continuum corpus coalescere: quandoquidem tam dii similes figurae inter se coire nequeunt. Mares quistiam siquis rem diligenter, de accurat E expenderit, is, inquitis elle videbit ab his Philosophis tolli potius, quam defendi rem generationem. Aa ,ero G ad af eius. O stendit figuras, quas Platonici elementis aptant, ad eorum potestates, assectiones. naotusque exprimendos quod unum maxim Evidentur spectasse nequaquam ab eis commodE distribui .videlicet igni sphaericam Ilatonici q-a feturas
470쪽
terre cubicam figuram tesserae non recte applicent , ex eo conclu
dit . quia licet haee figura stabilitatem dea
signet, quae terrae propria esse videtur:tameetiam terra, cum extra situm locum est, motum subit. & alia ele-mEla, cum natiuis locis pollutur, quiescunt.b HaText. 7 -