장음표시 사용
101쪽
α Di rentia Sunt utiles: 1. suoniam musta perspieuitates e commendant. Habent enim paUcaS notas, g. Ios. hae facile discerni possunt, adeoque distinctam tradunt ideam. g. 82.
extendunt. g. IO6. Earum igitur adminicu i facile repe 'riuntur propositiones pluribus rebus communeS. Engr. Qui novit generatim, quod affectus sit vehementior gradus cupiditatis aut avers tionis sensitivae, e confusa b ni malive repraesentatione Oriundus ; ille jure suo has notas ad omnes auectus, irae, invidiae, amoris , laetitiae &α. applicare poterit, secundum regulam: Quidquid competit generi, competit etiam speciei sub illo genere con-
Sunt vero etiam paulo dimiliores: I. umniam Dunt abstractione. Abstracta non cadunt in sen-
102쪽
sus; quis enim unquam vi- dit virtutem , aut castitatem pimaginatio itaque heic nihil habet negotii, & hinc origo dissicultatiS.
Bando ab Heis uniuersalibus mitium st, juventuti sane disseisis redditur aequisitio
idearum. Omnis enim comtio nostra incipit a sens tionibus, g. II. Universalia, autem & abstracta non cadunt in sensus. Hinc dissicile imo plane impossibile est abstractasilbi formare ideas, quando naturalem cogitandi viam deserimus, aut pervertimus , nega rebus sensibus obviis inci- .Pimus, pergendo ab iis ad abstraaa. Experiuntur id juniores litterarum studiosi, quando Μetaphysicam & i primis in ea Ontologiam tractare incipiunt, nec a concretis primo ducuntur ad abstracta.
103쪽
cio, nonnullaS autem retineo, re, tentisque unam alteramVe, qudi
in aliis rebus animadvertere licuit, pro arbitrio addo; habeo Ideam Amhitrariam , i. e. repraesentationem quarundam notarum, quae pro a hi trio meo in re quapiam unitae
sunt. EX, gr. Si e notis, quas in homine deprehendo, rationem sumo, eruque appono notam persectionis, habeo ideam arbitrariam persectae rationis. Potest autem hujusmodi conjunctio notarum multiplicia
ter fieri; ex. gr. Compositione ssi concipio vestem stramineam. Compono ideam vestis & ideam straminis ; Ampliatione, quando
ex. gr. ex hbmine consuetae magnitudinis gigantem efformamuS IDiminutione , quando CX eodem lhomine Pygmaeum essingimus; lMixtione , quando alteram partem ampliamus, alteram minui muS ; eX. gr. quando ex homine ordinario Monstrum efformamuS , saltero corporis membro justo ma- l
104쪽
iore, altero autem justo minore; Multiplicatione partium, eX. gr. quando ex homine ordinario concipio Janum bifrontem ; Demtio, ne partium, quando ex. gr. ex eodem homine ordinario concipio Cyclopem idonoculum; Ευ-ctione partium ς ex. gr. 'uando ex ideis hortorum plurium immediate perceptorum novum effin-t go hortum, qui ex omnibus aliquid participat, reliquis omistis,& quae sunt alia hujus generis plura. Quis autem non Videt, hu-' iusmodi ideas esse arbitrarias
tr 6. IIO Veritas ideae arbitrariae demon-sranda veI rationibus vel 'experientia. In idea arbitraria notae Pro am, hitrario conjunguntur, S. IO9.i nostrum vero arbitrium praestarea nequit, Ut notae istae actu in re quali piam deprehendantur; quam ob ' causam demonstrari debet, quod' hujusmodi res vel actu dentur, veli minimum possibiles sint, in quibus
istae notae ita conjunctae depreheni dantur. Quidquidi demonstratur, aut rationibus demonstrandum est
monstranda vaι rationiabus vel ex perienti
105쪽
aut eXperientia. Ergo veritas Idearum Arbitrariarum aut rationibus demonstranda est, aut experientia. Ex. gr. Possibilitas persectissimae rationis demonstratur eX eo, quod nullam contradictionem involvit, quando notae persectionis & rationis Conjunguntur. Quod autem nullam involvit contradictionem est possibile. A posse autem adesse non valet consequentia. Quapropter etiamsi demonstratum es set, ideam perpetui mobilis nul- Iam involvere contradictionem, i adeoque possibilem esse , adhuc tamen necesse esset, etiam illius demonstrare actualitatem. Id fit per experientiam. Ita quondam
Helmstadiensi , Martini, realitatem artis sitae experimento in msius praesentia facto demonstraΩιe, ipsique aurum e plombo factum tradidisse dicitur his Verbis r
Iatae arbitrariae , licet ah arbia trio nostria pendeant, inutiles t men non sunt. Iis maxime debe- .
mus originem multarum artium, machI-
106쪽
Idearum uateriali. 93 machinarum,medicamentorum &c. Primi enim inventores dum notas unius rei cum notis alteriuS cuju dam conjungebant, ideam acquisiverunt rei penitus novae. Ita duo- ,hus abhinc lustris inventum est Cla- vicembalum coloratum, i. e. Μachina seu Instrumentum, quo permultipliciter variatas septem colorum principalium rUraesentationes eodem modo delegantur oculi, quo aures per multiplicem septem tonorum principalium variationem deleelantur. Actualitatem illius en perientia fortassis aliquando demonstrabit, quem1dmodum possibilitas illius dudum est demon- . . . strata.
Quando omnes haetenus consi- S OLderatas idearum species breviter repetimus, triplici modo nos nostras di id Macquirere ideas deprehendimus: I. Ope sensuum cum attentione adhibitorum acquirimus ideas - claras, 73. distinctas, g. 83.
107쪽
94 , meum a. Ope abstra tionis acquirimus ideas universales, 6. IO7. Ope voluntariae combinationis acquirimus ideas arbitrarias , g. IO9.
Sectio Tertia. De usu voci uti seu
II3. Uoniam homines in 1bcietate Vivunt, & ad eam ab optimideas evrse creatore conditi stant: necellet Omnino est, ut ideassuas animique se=sa alii eum aliis s0-umcent. Quomodo enim alter alteri mem' tem suam aperire, alter alterum sublevare, alter alteri suas necessitates detegere dcc. posset si signis destituti essent, quibus cogitationes suas repraesentare & qu si expressam suae mentis imaginem aliis si stere possent, ita ut idem Cogitare queant , quod ipsi cogitantii Com-
108쪽
Communis adeoque utilitas com muriisque necessitas Origo sunt avique causa signorum , quibus no stras aliis cogitationes exprimimus. Signa autem ipsa varia sunt, quorum non. nulla in oculos cadunt , nonnulla in Illis annumerantur gestuS, nutuS, ch racteres imagines&C. Haec autem generatim absolvuntur voce vel sono. Docet enim experientia,
quod omnia animalia pulmone praedita , inprimis vero homines, per multiplicem pressiotiem tra-Chearum Varios edere queant sonos , tanquam cogitationum suarum signa. Inter innumeros , quos homo τ-. edere potest, sonos, nullus deprehenditur, qui necessario hanc vel illam ideam indicare deberet, eX. gr. ideam aedificii. E contrario nulla quoque datur cogitatio, quae necessario per hanc vel illam vocem indicari deberet atque exprimi, dc non per aliam. Ungu
109쪽
rum multitudo docet potius, quod quaelibet cogitatio variis ind1cari
demque rem designant. Debu runt itaque homines ab initio com sentire in voces rebus his & aliis designandis destinatas. Quod autem in se necessarium non est, sed ex voluntate nostra pendet, est arbitrarium. Som igitur tanquam fgna eogitationum nostrarum sunt signa arbitraria. . II S. Soni, quos homines tanquam s signa cogitationum suarum adhibere solent, dicuntur rices J. Te
mini. Termini scripti sunt signastnorum, adeoque etiam signa cogitationum. Soni vero, qui numquam ut signa cogitationum sunt' adhibiti, dicuntur Voces cassae sinanes. EX. gr. Abracadabra, Si- cucuma &c. plura Vid. in Caton. . de R. R. c. I 6o. Eodem censu V niunt & illae voces compositae,
quae separatim quidem ideam de-
110쪽
97 signant, conjunctim Vero minus. EX. gr. Circulus quadratus.
Ex his patet, quod I. Vox quaelibet conjuncta cum idea; &a. Quod vox, cui non juncta est idea, sit vox casa, seu
inanis f. III. Jure igitur tot debebant esse VO- sese ees, quot siant ideae. Quoniam vero ideae nostrae partim indivi duales, g. IOI. partim Commmnes seu universales sint, s. Io individuorum autem, adeoque
etiam idearum individualium tam incredibilis multitudo est, g. IOI. . etiam incredibilis & innumera
Vocum existere deberet multitu- .do, cum quodlibet graminutum, quilibet pulvisculus peculiari VO-ce denotandus esset. Ut itaque homo hoc infinito labore, inediscenda tanta vocum multitudine impendendo, supersedere posset: divina factum est providentia, ut i