Elementa philosophiae rationalis, sive Compendium logicae. In usum publicum Scholarum Wirtembergicarum adornatum

발행: 1751년

분량: 404페이지

출처: archive.org

분류: 철학

81쪽

ΟD. Disserentia

Theor.

cta aequiri tur ope attentionis. Coroll.

6.83 Idea Distincta acquiritur ope attentionis. Demonstr. Idea distincta

claraS continet notarum ideaS, S. 67. Ideae clarae acquiruntur ope attentioniS, g. 7s. adeoque & distincta idea acquiritur Ope attentioniS. 6. 8 . Ratio, cur distincta idea non obtineatur, est inin objecto, vel in nobismet ipsis. in objecto , quando hoc ita

comparatum est, ut istius notae

discerni non possint. 6. 82. Πο- tae autem objecti diseerni non possunt' I. uuando illud θ' quoad magnitudinem V quoad multitudinem partium nimis amplum est. Ex. gr. numerus Viginti Cisrarum nimis multa complectitur, multitudo notarum nimis ampla & intellectus no- . ster arctioribus circumscri- liptus est limitibus, quam Ut omnia capere possit. Necesse

igitur

82쪽

Nearum Formali.

igitur est, ut quamlibet notarum sigillatim considerem, quando totius numeri distinctam acquirere cupio ideam. Haec ratio est, cur in Arithmeticis unitates, denarii , cen- . tenarii &c. separatim numerentur, absolvunt enim notas

alicujus numeri. Idea hujus Mundi ea propter dissicilis est, quia nimis multa complectitur. a. uuando objectum nimis es r motum. Ita ex. gr. dissicile est acquirere ideam distinctam viae lacteae , quoniam stellae nimis stini remotae. Juvat autem istas ope telescopii, quod propiora sistit objecta, contueri ; ita acquirere licet ideam distinctam, ut cognoscamus viam lacteam nihil aliud esse, quam stellarum parvarum ingens aggregatum.

3. Quando obje m nimis est exile. EX. gr. pulvis, qui papilionum alis insidet, nimis exilis est, quam ut notarum ali-

83쪽

να De Disserentia quid discernere, adeoque distinctam acquirere ideam IL, Ceat. Papilione autem opemicroscopii perspecto, animadvertitur pulverem istum notas pennularum prae se ferre , ut adeo in papilionibus idem sit, quoa in reliquis volatilibus animantibus pen- lnulae sunt.

. suando notae sub aliis rebus llatent di peregrinis involutae sunt circumstantiis. ΕX. gr. Vagabundus Erro aliquiS nocturno ' tempore muros vi- lcini conscendit , atque lintea in area suspensa clam aufert. Vides in hoc exemplo ideam furti multis peregrinis involutam esse circumstantiis.

Quid enim vicinus Z quid Vagabundus erro Z quid nox 'quid lintea faciunt ad ideam furti Z furari quippe est proprietario inscio atque invitorem suam auferre lucri faciem di causa. II. Ra

84쪽

Idearum Formali.

LI. Ratio autem etiam in nobismet

ipsis est,

suando debitam attentionem non adhibemus. ει. gr. dic pueris bis, ter,imo decies constructionem accusativi cum infinitivo & hujusmodi alia; nisi attenti sint, ideam claram istius constructionis nunquam acquirent. a. suando notas rei non repetia mus. Ita enim eorum obliviscimur, nec istas nobis rursus repraesentare valemus ; fit itaque, ut idea, quae fuerat distincta, rursus abeat in comfusam, g. a. imo prorsus Obscuram. S. 69. EX. gr. pone, te distinctam habuisse ideam 'pothensiae, ut adeo notam, qua a cathetis discernitur, distinouere potueris, dicem

do: inpothenufam esse Iineam angelo recto oppostam. Quodsi id oblivioni dederis, idea

ju . notae clara abiret in o Icuram, adeoque totalis idea

85쪽

De Di erentia

Hypothenuis fieret con Ua. f.79. Et si plane non potueris distinguere Hypothenusam a cathetis , fieret ob stura. g. 69. 3. uuarido nimis multa ut tra-

Etamus. Quoniam scilicet arctis circumscriptus est limitibus noster intellectus, multarum rerum notas simul sibi repraesentare non potest. Idea igitur notarum ni obscura, , . adeoque totalis idea fit confusa. Hinc illud: Non multa , sed multum. Εt: Plur, bus intentus minor es ad Fngulasensus. i6. 8s.' Experientia docet, quod eX. m. discipulus aliquis Quadratum ab omnibus aliis figuris distinguere,

notasque aliquas allegare queat; ex. gr. quod sit spatium quatuor lineis rectis aequalibus inclusum. Idea igitur Quadrati totalis est Ela-τa. g. 68. Habet autem nonnullarum claras ideas , alias istas indicare non posset. Si vero totalis

86쪽

Nearum Formali. sotalis idea Quadrati est tiara, tim inque notarum quarundam ideae,n ahet ideam distincitam. g. 78. Ni- ilominus notae , quarum cIaraSaabet ideas, sufficientes non sunt hct distinguendum a Rhombo

Madratum. Non ergo Omnium, feci quarundam tantummodo notarum claras habet ideas. Distin

cta igitur discipuli Idea Quadrati,

quae tantummodo quasdam eXhitiet notas, differta distincta idea illius , qui tot novit notaS, Ut quadratum semper & ubique ab Omnibus aliis Aguris distinguere valeat. EX. gr. quando quis prioribus notis etiam aequalitatem annulorum adderet,illius idea Quadrati magis esset distincta, quoniam

omnes Omnino complectitur notas, cum idea discipuli alterius quasdam tantum complectatur. Idea completa dicitur, quando non lum totius rei, sed& omnium ad rem semper & ubique ab omnibus aliis discernendam suffi

ciem

87쪽

. De Di erantia. Cientium notarum claras habemus ideaS EX. gr. Idea Furti, quod sit ablatio rei alienae insicio & invito domino

lucrifaciendi causa, est idea Com. pleta , quoniam omneS Continet notas, quibus furtum ab omnibus aliis hominum actionibus distingui potest.

. Idea Incompleta dicitur, Quando uia. quidem totius rei, atque notarum, quarundam claras habemus ideas, sed quae sussicientes non sunt ad rem temper & ubique ab omnibus aliis discernendam. Ex. gr. Idea Christiani,' quod sit homo quietam atque honestam agens vitam, incompleta est, quoniam uasdam tantum, non autem suscientes continet notas, quibus . christianus a viro honesto, sedi veri Dei veraeque religionis igi-' ro, discerni posset.

S. 88. 6 Completa igitur idea pendet a sincienti claritate partialis incompleta autem idea pendet ab infuseienti claritate partiali.

88쪽

Idearum Formali. g. 89. Omnis idea completa est distin- 'As.cta ; s ed non omnis distincta est

etiam completa. EX. gr. Corpus est Ens extensum rhaec idea distincta quidem est, sed non completa ; requiritur enim ad ideam corporis etiam Vis ine tiae atque vis activa. f. 9ost ,

Completa idea acquiritur ope a tentionis. Demonstr. Attentio est ea mentis Operatio , qua rerum si- ritur.' hi bene conscia fieri nititur. ' Ergo NM . qui attendit, sibi conscius fieri potest omnium notarum, ad rem ali- qHam discernendam requisitarum atque sufficientium, adeoque etiam ideam acquirere potest completam. S. 86. Ope attentionis ergo acquiritur idea completa. g. 9 I. Eodem argumento seqUentes cis R

quoque demonstrari possint prψ-

positiones: . '

I. Idea Completa potest fieri in

completa, I. oblue

89쪽

D. Di erantia

cientium notarum claras habemus ideaS. EX. gr. Idea Furti, quod sit ablatio rei alienae inscio & invito domino

lucrifaciendi causa, est idea completa, quoniam omnes continet notas, quibus furtum ab omnibus aliis hominum actionibus distingui potest.' . g. 87. Lea Incompleta dicitur, quandoquidem totius rei, atque notarum quarundam claras habemus ideas, sed quae lassicientes non sunt actrem semper & ubique ab omnibus aliis discernendaIII. Ex. gr. Idea Christiani,' quod sit homo quietam atque honestam agens vitam, incompleta est, quoniam uasdam tantum, non autem suf- cientes Continet notas, quibus christianus a viro honesto, sed veri Dei veraeque religionis igi-ro, discerni posset.

g. 88. Completa igitur idea pendet a sincienti claritate partialis incompleta autem idea pendet ab ins --.cienti claritate partiali.

90쪽

Nearum Formali.

g. 89., mriis idea completa est distin- ώεα, sea non omnis distincta est

im ComPleta. ,. Corpus est Ens extensum: haec idea distincta quidem est, sed non Completa ; requiritur enimal ideam corporis etiam Vis ine tiae atque vis activa.

f. 9o , G Icta dea acquiritur ope a entionis. Demonstr. Attentio est Tria uia:a mentiS Opertito, qua rerum si- ra va3i bene conscia fieri nititur. ' Ergo qui attendit, sibi conscius fieri potest omnium notarum, ad rem ali- quam discernendam requisitarum atque lassicientium, adeoque etiam 'ideam acquirere potest completam. S. 86. Ope attentionis ergo acquiritur idea comple a. g. 9 I. Eodem argumento seqUentes cmo. quoqde demonstrari Possunt Pro- . -

positiones: , 'I. Idea Completa potest fieri incompleta, I. oblo

SEARCH

MENU NAVIGATION