Nicolai Susii e Societate Iesu Opuscula litteraria lima Ciceroniana, siue de stylo liber singularis, de pulcritudine B. Mariae Virg. disceptatio quodlibetica. Poemata Elegiae Marianae, lusus Anacreontei, drama comicum

발행: 1620년

분량: 312페이지

출처: archive.org

분류: 연설

151쪽

dignum vestro. Quia tamen hoc lilium intexspinas, in te tot, inquam, haereticorum calumnias, & probra, maledicta, de ganeis ac lustris tabernaria ut ait ille conuicia, sine vulnere, sine plaga, sine ulla cicatrice animose caput exerens; nescio quid aurae minus fauentis amare, venustatem illius hebetare,& amoenitatem abradere,&candidi sinam integerrimamque pulcritudinem detergere conatur, antequam sieuia asperius, inconsultae licentiae obuiam eundum esse iudicaui. Dabitis autem veniam, si quid in rem dixero contente, si quod lacertosius pugna uerit argumentum, si neruis omnibus incu-

erit oratio; dummodo neminem petat,nisi vitrb sese ingerentem. Non hic, ut in Lesbo quondam, aut apud Elidem, Alpheum tu dicra concertatio non bellatur hic pro Hippodamia a Pelo 3e pro Deianira ab Hercule, pro Lavinia a Turno aut AEnea,pro Aspasias Pericle sed pro augustissima caelorum terra rumque Imperatrice Christiano, quique a prima aetate Sodalitio Virginis nomen adseriptum solam nouit nobilitatis imaginem,quique hanc sperat unicam sibi fore patronam, dum mortalium patronorum frustra sudabit industria. Atque ut tandem aliquando ad caussam veniamus, sic primum statuo,nulturrisuisse corporis animique decus,nullum ornamentum, quo non sponsam suam Deus opi.

152쪽

ax. condecorari praestantius longe magisque eximie, quam ullum condecorari hominum,ullum diuorum .Quod cum grauissimorum Patrum testimoniis, vallis velutac fossis inunitum sit, illorum auctoritate in subsidijscuodammodo relicta ulterius proficiscor, illudque contendo, pulcritudinem inter naturae bona, nobilissima cimelia numerandam esse:longeque optandam magis,&omni laude ac, taedicatione digniorem mem νoru suauissimam harmoniam,& colorum gratissimum honestissimumque concentum,quam si corpus, si facies, si vultus minus perfecta exactaque fuerint. Ex quibus illud colligo fasceatina,bona quidem omnia,& inter omnia,pulcritudinem prae reliquis Deo carissimis magnae Matri singulari priuilegio,illustri dignitatis praei ogatiua concessam esse. Quis inficias ierit, pulcritudinem inter bona numerandam, Aut quibus instructus disciplinis, quibus litteris, quibus fretus monumentis itificias ierit,Mearum partium sunt Theologi, Iurisconsulti, Medici, Philosophi,& quicunque scientijs humanioribus expoliti.Νullum in se adinstar momenti habet pulcritudo Znihil articulorum omnium concinna modulatio 3Hoc est Vulcaniim cestis assercre:iam in illo diuorum palatio locum obtinebunt iterum de Elnae camino fuligine obsit ,

153쪽

tas quam laboriosa,&sudata nimi peregri

narum atque exoticarum artium motumque ostentatio. Itaque numerorum ingenuam

quandam modulationem non improbo; sed laudo potius, siquis utatur industrie Malo tamen rusticanum stragulu, quam meretricis pallium dum viro apud viros disserendunt est. Apage Thrasymachum, Gorgiam,Theo-'dorum multos, aliosquos λογοδεαινάλους pri-lat in Phadro Socrates: quos nec Isocrates quidem probauit Herodo 'im malo vel Thucydidem, qui longissme a talibus dulcis, et potius ineptiis abfuerum. Hos, inquam, malin eosque

vel Isocrati praeposuero a quo tamen a

suefacere orationem siquis didicerit,non improbo dummodo id caueat, ne velut in orchestra mimice fluant pedes. Sit colorata, sed robusta non siluestris, sed virilis. Quid multisὶ Ciceronem legite, qui plenius planiusque hae de re dissertauit:quique agacius numerorum praecepta exposuit, quam ex iisdem praeuceptis orationem suam instituit. Exsurge.

Persi,vi de plaustro aliquid imo de philoso

phorum schola in cirratulos illos declamita: Sed numeris decors,ctiunctura addita crudis..ciauderesi person didicit Berecynthius Atys: Et qui caruleam dirimebat Nerea delphin . Sic costam longo subduximus 'Ennino. Arma viru none hocstumosu, ct corticepingui,

154쪽

e Ap v XIX. 3oti qua igitur teneril, o laxa cervice Meta Torva Mimalloneu implarim cornua bombis, Et raptum itulo caput abianira superbo Balsaris,ctyncem Manas exura corymὲis, ion ingeminat: reparabilis assonatEcho.

CAPUT XIX.

His praecipuum momodo natura cui que ratio habenda. Vem tandem fugit,non visa aliqua ii recstyli vim naturam quam explicare disjIcillimum est sed in multissimul magnisque consistere clim videat 3 a nobis capitibus ea sola designari,quibus tanquam artic lis &membris hoc corpiis componitur Corpus, inquam, hi Perest enim illius animus aespirim indagandus quam partem quidem principem esse nemo inficias ierit, quam tamen ipsam, velut hominis mentem, magis agnoicimus,quam cognostimus Hoc tamen in hisce tenebris tantaque rerum caligine admonendi, exclamare fas sit Nebis, quibus ad suinri utanda,itia iudicissatis est, suociat imaginem Acio. virtutis Uyngere, salam,νt sic dixerim, cutem: v Mves Otius istas Epicurligurasi quas a summis com Oribus dicit effluere.Hoc autem iis accidit,qui non

155쪽

144 M. CICERONI AN M

adstectum orationis ruptarunt: ct cum ij felicissime sit imitatio, qui perbis atque numeris sunt non multum disserentes, tim distendi atque inuentionis non assequuntur; sed plerumque declinant in peius, Oproxima virtutibus vitia comprehendunt, funis pro grandibu tumidi, re exiles,'rtibvi temerari, latis corruxi, compositis exultantes implicibus negligentes. Ideo, qui horrideatque incomposite quidlibetfrigidum illud inane extulerunt,antiquuse pares credunt:qui carent

oultu atque sententiis, Attic cilicet qui praecisis eonclusionibus obscuri, Sallustium atque Thucydi adem superant tristesa ieiuni Pollionem aemulantur: tiosissupinio quid modo longius circumduxerant, nsrant ita Ciceronem Iocutumsuisse. Nou

ram quosdam, qui sepulcre expresiisse genu illuderisis talus in dicendo piri mi iderentur, scin Hausulaposuissent,use videatur. Haec utinam legerent, frequentius in memoriam reuocarent vel nouorum nuper hominum, vetantia

quorum multis olrin imaginibus insigniuvitorum ridiculi, si fas dicere,parasti ZAst sese te contra nos contendet eorum aliquis, opponet illud vulgatum: Ea qua in oratore maiaxima sunt,imitabilia tis uni, ingenium nuentio, vis acultas,is quidquid arte non traditur. Si it in alterius corpus per Pythagoreorum metempsychosi commigrare non datur; attamen a sobrio sobrietatem, ab excitato rue geto, erecto est aliquid, quod ad nos derivemus;

156쪽

iam non sit,sed nostrum. Fuit, quod a Socrate Diogenes disceret fuisset, quod a Diogene Socrates, si tempus indullisset. Et tamen Dio . genes non idem Socrate sed Socrates su

rens apud antiquos appellatur. Quid plura3&plantas,&fruges fructusque quoslibet, &omne propemodum animalium genus ad Lbum, totque liqlio russa genera ad potuin v- serpamus, nec tamen in illa abimus, a natu ra nosti desciscimus, sed illa ipsa in nos de serta indole sua conuertuntur niueis i. Itaque Rhetoricae magistrum cupio, ex Quintiliani decreto, in oratoribus enarrandis haec obseruare Ouod, in inuentione, quod1 inlatim Quint. tione notandum erit qua in prooemio conciliandi iudicis ratio;qsta narrandi lux, breuitas siles quod aliquando consiliam ct quam occulta calliditas.

Namque asola in hoc ars est, qua intelligi, si ab

artifce, non possis. Quarita deinceps in diuidendo prudentia quam libriluo crebra argumentatio: quibus viribu in stiret qua iucunditate permulceat: quanta in maledicitis a steritas, in iocis urbanitas videnique dominetur in assectibiu, atque in pectora irrumpat,animum hiuilicum indem iis,quae dicit, esciat tum in ration eloquindi quod verbumproprium, ornatum sublime: ubi ampli catio laudanda; qita virtus ei contraria: qisiis Jecisse tranflatur qua gura verborum qua lenis sequ/drata sed pirilis tamen compostio.Haec ubi fecerit,uniuscu-

iusque

157쪽

iusque discipuli naturam accurate circum spiciet. Hoc enim doctoris intelligentis est, videre, quis ferat natura flua quemque, ea du eistentem H instruere, ut Isocratem acerrimo ingenio Theopompi,&lenissim mori dixi se traditum est; altori se calcaria adhibere,alterifranos. Quae quidem omnibus magistris constituta velim obseruata perenniter etiam tibi,quicunque es, si tibi magister es. An &illud, quod Fabius Fab.t praescribit lib. 2.cap.8. Ita praeceptorem eloquen x ς. 8. tia, cum sagacites fuerit intuitus, cum ingenium presso limitatos genere dicedi; iulacri,graui,dutici, a stero, nil uo urbano maximegaudeat, lasecommodaturumsingulis, vi in eo, quo quisque emine prouehatur. Quod&adiuta cura natura magis eualescat: ct qui in diuersa ducatur,nec in tu,quibin

minus aptu est satis sit escere:ctea n quae ηa- videretur serendo aciat infirmioraὶ Et illud

omnino immotum esse velim quamuis Dbius nonnulli bi leuiter vacillet. Quis Cic roni acerrime pro hac re contendenti reis gari audeat Lib. 3.de Orat. nihil illo studiosius inculcat atque ingenti exemplorum aggere propugnat Pauca e multis pro more no- Cis. 3. stro dabimus Adlpicite nunc eos homines atque eorat intuemini,quorum desacultate quarimin quid in . rerfit inter oratorum sudia atque naturaε S untatem Isocrates,siubtilitatem Μώ, acumen ope ride sonitum Aeschines, pim Demosthenes habuit. suis inam non egregiae tamen quuc uinquam,

158쪽

isit Carbo ct canorum Pu horis,' prinus temporibus illissulti Sed suo tamen ira Auc mgmnereprinceps.Haec Tullius. Atqui ut Catulum, ut Caesarem, ut Cottam, ut Sulpitium, ut Crassum, ut Antonium dissimillimos inter se praeteream , quorum tamen nullum, nisi siti similem velis, sic concludo Natura nullas νt mihi idetuo qua non habeat in suo genere res rom um dissimiles inter se, si tawen consimili laude dignentur. Ne det igitur in compedes sese ..&catastas orator, cum liber, cum ingenuus sit. sequatur naturam, sed perficiat. At existi Cis. inmaui, inquies cum Cicerone in oratore, in mi omnibus retiuesaliquid optimum bit ita: quamuis saepius id ipsum neget ille ipse Cicero sit

tamen ita , dummodo talis sit orator, qsse 9unquam vidit Antonius aut qui omnino nullinxnquamsuit quemc imitari atque exprimere non

possumus:quod idem iste vix Deo concessum esse dicebat. Dummodo talis sit orator ille Ciceronis, malis respublica Platonis, Zenonis sapiens. At primasequentem honestum erit in secuna ter- iij cynsistere. Id ipsum volo, atque ut consi

stas, sequere naturam ducem ita tamen ut caveas ne in abrupta recedas aut praecipitia: ad summa erigere non alienae possessionis fastigia,sed propriae quod igitur ad Dei Deiparaeque Virginis gloriam sit orat em ho- α die

159쪽

1 8 4iNIM CICERONIANAE CAP. XIX. die manu mitto nolo eum sentire, sed imit rii de se in clientelam Ciceroni, non man- cupio tradat. Distorta sunt omnia quae vio

lentii.

. . .

160쪽

B VIRGINIS MARIAE.

Ov v fabricata pomum dis cordia, non iam quidem inter profanas deorum comessatio-i Mnes, sed sobrias inter Philo- Π sophorum scholas opinionum diuortia serere, nouam Tragoedis scenam adornare molitur. Sed ventos arat,&in aere sementem facit, nec de spinis, quam solet, messem colliget, in perniciale Veritatis exitium.Non praeluditur hic Troiano incendio, nullus Paris Helenam deperit: Maria inpulcritudinis certamen descendit, apud vos caussam dicit, de qua iam pridem omnium Patrum, omnium Theologorum, omnium, quotquot hac in re iudices consederunt, bistoricotrum calculis, in illius fauorem pro- nutatiata sententia. Itaque magis verendum est, ne in canipo aut contra palum crate

solum, fuste luctari videar quam ne quid. MDediar dignum amore in Mariam nostro.

3 dignum

SEARCH

MENU NAVIGATION