장음표시 사용
51쪽
scunt, is nec accipiunt tempora, sed constituunt; nec ex stectandum habe1ὶ oratorem dum illi Iibeat, de ipse negotio dicere, sed sepe ultro admonent, atque aliὸγλQ redimiem reuocant, ct f
flinarese testantur uuis nuncferat oratorem de infrinuat valetudinissua praefantem Oualiasunt sere principia Coruini Ouis quinque in Verrem libros exstectauerit uuis de exceptione ormula perpetietur illa immensa volamina,quapro M.TuNtio,aut A ci cinna legimus ZPraecurrit hoc tempore iudex dicentim, nisi aut usu argumentorum, aut coloresententiarum,aut nitor 2 cultu descriptionum inuitatus is corruptus est, auersatur dicentem Vulginquoque ad flentium, O a fluens pagus auditor assuevit iam exigere latitiam pulchritudisiem orationis me magis persert in iudiciu tristem impexam antiquitatem,qitam,siquis
in scen susci, aut Turpionis Ambivi exprimere gestus petit Iiam verbiuuenes, ct in ipsa studiorum incude positi, qui profectus sui caussa oratoresse
ctantur,nonsolam audiresedetiam referre domum aliqvid illustre, dignum memoria potant. Tradunt inuicem, ac sepe in colonias acprouincivi
sua sicribunt,me insensibin aliquis arguta obreuisententia 4sust me locκs exquisio ct poetico
cultu enituit. Exigitur enim iam ab oratore etiam poeticus decor, non Atti,aut Pacuui, peterno inqui
natus, sed ex oratis Virgili, ct Lucani sacrario prolatus. IIorum igitur auribus 9 iudici, obtemperant nostrorum oratorum atavulibrior Oor
52쪽
antur: rostra,aut nostrorum potius in tem,lisvi scholis exstructa subsellia, non Afrum:go Domitium sed aliquem ex politissimis elgarum, totius Europae ingenijs disse-entem me audiuisse iudicauero. Nisi forte,lusculum etiam haec aetas postulet. Quis e-aim aliquo in pretio honore inter nostros ersatur hac tempestate, nisi criticorumoreumata, Mindustrie caelata historiarum nablemata, orationi suae cum venustate ac lignitate inserere possit,is omnium penetientiarum illustria quaedam ornamenta ad- libere non negligat: ut rerum ,erborumaria luce audientium mentes excitentur,rium stupore quodam defigantur. Quod euidem tempori tribuendum non nego, ummodo cum Quintiliano caueant Ne assa togas non fericam intonsum caput, non in
aediuatqueanulos totum comptum. in eo,qui
Mna luxuriem clibidinem referat, eademst ora quoque t qua honestiora Dummodo hoc observent, ut, velut pictura quaedam, uamuis ad omnium admirationem a sumio artifice elaborata umbras suasis recessus abeat necessum est; sic oratio non eodem mper cultu incedat, non ubique sese ostento venditet; sed per interualla auditoris uinum mitius feriat, iterdum etiam uescere permittat quo maiori deinde ro-
53쪽
ues ii Μα cic noNI AN Abore ad audiendum, iudicandum acuti, sese post quietem recolligat. Conticeant Tusc. itaque Attici illi toties in' Droirrisi, pastori sib., illa Ciceronis digni fistula, ' qui cum ad Dym dicendum assiirgunt , non modo a corona quod est ipsum miserabile sed etiam abaduocatis relinquuntur. Et, quoniam soli oratores haberi desiderant ibi solis in exedris de xystis commententur, & orationis suae numeri pallido squalentique vultu luridum eunerentur atque adoretit. Oratoris ego diactionem attenuari n6lo nimia parcimonia, dc, ut sic dicam, ieiunitate sit oratio teres, nusquam exesa nusquam gibbera. Denique, ite bellum rursus moueamus, id unum prΟ- nuncior modestam & ingenuam Vbertatem ac copiarii ab oratione, quae probari vel laudari desiderat, abesse non posse Exitiatum illud considera Latinae par eloquentiae Antonium crassum, aut,si mauis, Hortetisiuna dum iu enis, Ciceronem tum maxime dum senesceret:adiunge his familiarissimos quondam, Martium consuetudine coniunctissimos Eschinem, Demosthenem, sanos omnes reperies, validos: qui plus aliquid suscepisse sese fateantur, quam ut non vitiose dicerent. Atqui ut cum Attieis lilcm finiamus ornate, grauiteri copiose dicere, aut Atticorumst aut nes Aeschines,nesse Demo fhenes, atticiu Quod vero Brutus,Callidus,
54쪽
cas V VI. 1;ornificius, qui tum se oratores Atticqs, id Asblutos,appellabatit, Ciceronem Asiarum esse criminentur, sibi ipsis conuicium cunt. Quis enim adeo ab antiquitate pe-grinus, qui se no malit Ciceronem & Ho nsium,quisa Brutum, Callidum, Carinum,otoniticium, quorum is pio clut exsanguit adam tabe, ut phthisi iam pridem emarix, imo iam olim emortua estὶ Itaque, ut fi-:m faciam, illud optimum esse genus styli dico, quod maxime dicentis mentem ac, luntatem illustret ad persuadendum mmis pollet viribus cui alium aliumquestitum, progen 'umac aetatum conditione
dulgeri quandoque pone fateor; itium
temnunquam Ithid enirn oratori iu-im semper fuit, Populo ut placerent,quas fecissetfabulas. eque illud ei fas est, quod Epicuro, qui in uni ex consortibus studiorum suorum Z 4berct: Haec, inquit, ego non multis, sed ,i Satis enim magnum alter alteri thea-im sumus. Nimis illa paradoxasint in haciola unus mihi pro populo, inopuIus,vho. Satis mihi fiant pauci, satis est vi ius, is est nullus. Ne sis Ciceronis utar ver Cicero. q)ρosset idem Demosthenes dicere quod dixisse itimachum Clarium poetam scrum, qui cum ruocatis auditoribm, egeret ei magnum Dd νεηbusto alumeηβum,o eum lagentemo νι-
55쪽
34. LiΜAE CICE PONIANAE 3 prater Platonem reliquissent, Leeatri, inqui Enihilominus Plato enim mihi nus instar est mi id torum missium. O recte Poema enim reconditu e palscorum approbationem, oratio popularis asstu sum ubi debet mouere. Alfi eundem Platonem ἰνnum auditorem haberet Demosthenes, cum esset reIictus a cateris, verbism facere nonposset. Sed cura me relinquitur, quod paulo ante Cicero, quodque prodesse potest ad hanc rem maxime Idipsum est summi oratoris summum oratoci ro, rempopulo pideri uuare tibicen Antigenidas dixerit discipulo sanestigentia populum,Mihi anco Musis. o huic Bruto dicenti, ut sole apud multi tudinem, Mihi caneo populo, Brute, dixerim. H. Cicero, ubi docet, eundem oratorem doctis probari debere, qui populo probatur. Quod clim ad inuentionem spectet, dispositionem, praesertim tamen ad elocutionem. quae prima inanimum auditoris incurrit, &mcntem Occupat.
De erbis, quaprima Ilipara, ac prinium de antiquis.
Hoc iam igitur in caussa maneat,eum stylum principatum obtinere,qui maximὰ aptus instructusque, ut in omnium aut pluri
56쪽
c APUT ' VII. sorum animos dominetur ibi regnum situm erceat, ibi obtineat imperium. Qusdtac si1 quis sine arte fieri posse confidat, nae
parum modestei consulte naturae no-ae vires metitur,&tot iam ante culorumianimem consenstim nimis temere 4 ganter profligare conatur.Nos interim eo- latus prememtis, quia maioribus non de nereS,Verae germanae legitimaeq; eloquene viam inuestigantis praeceptioneS non-
illas proferemus, quibus stylus limatior ac, litior ad multorum voluptatem, ad non- allorum usum atque utilitatem resplendeat.Necinoror amplius me porta viae sit lon-ssimum,qua licet erumpo,ut in hoc campq
curram,&mitiori arbitiorum lege, non uerissima iudicum religione sententiam onunciem. Illud igitur statuo: Cum verbo-im delectus optimorum origo sit eloquenae, non immerito ex Caesaris opinione lai
uam scopulum refugiendum esse insolens infrequens verbum Cauendum tamen, e, dum naufragium deuitamus, in inhospi- .s cautes, insulasque solii caelo exosa eii amur: ubi stylus fame contabescat, aut exiccas quodammodo atque omnium pedius tritas ac semineces herbas legat, aut exa-
imes quasi cortices rodat: ne obuiis, inqua, erbis squalescat oratio, nullasque seposi-1s,atque interioris notae dictiones usurpare
57쪽
audeat.Id fiet,si prudenter cum alia,tum ea qua antiqua dicuntur, expenderimus .Labri
rinthus hic est, non diffiteor tot opinionarii 1 viae atque amfractus undique circulantes periuntur. Sunt, qui omnia, quae Ciceroti aetate minus usurpata fuere, de ponte deii
ciant; sunt, qui eadem attollere conantv έ. suint. Quintilianus lib. 8 .cap. 3.rigidam atque aspis ς 3 ram censiiram exercet: ex cuius mente, ni falor,virlumma vitae integerrime acta, con
Camp. stantissime peractat gloria illustris Edmum 3 aus Campianus omnes ante Ciceronem iiD ,. z ter ant quos numerat. Qui inque Latinae elo; quentiae tempora his prope verbis describit
In prioribus certe quatuor nihil mutabimus; postremum breuitatis causia nostro stylo da bimus. Primum, inquit, antiqui finium eorum, qui ab C. C. psique ad iiuium Andronicum circiter
qui miis annis floruerunt. Secundum tempus P sustum, annorum pene centμm, qui inter Liuium illum, ct M. Tullium fluxerunt. Vixerunt hac aetate Plautin, Cato, Terentius, Lucretiiti,horridati iah multi praeterea, quorum opera perierunt, Ennius, Naeuius, Caecilivi, Pacuuius, Actius se oratoresplurimi Sequitur tertio loco Ciseronis ataoorentissi ma. In eaprincipes Cicero, , Casar habiti Iau dati Varro ct Salustiiu,TLiuim suogeneremisius excellere. His annumeratur Cornelius Celsus --dicus in poetis ver heroicis Virgilius, elegiacis Ovidius, Picis Horatius citceronis aequalium lantur
58쪽
CAp v VII. lorum epistola Caecinna, Pollionis, Calis Planci, peti,M Bruti Luci Luceis Marcelli,Dolabella, dpitis ex quibus coniici potest,quam istud seculum
ax oratorumsuerit. Quartum tempus ab Augu- Caesaris interitu, ad annos plas minus octuagin- . Quo saeculorum decursu, ut poetu taceam, ora' res, historici grammatici celebres, Columella, alerius Plinius, Suetonius, Quintilianus, Corneus Tacitus, Murtius, Asconius Padianus, Aulus ---elbus, Macrobius, Donatus, Servius, Priscianus, di , illimiore Cicmnianis ui plurimum de intra o
luerunt ibi Fabius ingenue constetur: Di
ndi, inquit, mutauimus genus, ct vltra no num ab . quam oportebat indusinus. Haec virtute, octrina, constantia inter primos suis oculi . .mηes.
iros Campianus de primis quatuor aetati raret
ius quintam vero ad nos usque producit, mist υἱ- octoresque Ecclesiae, caeterosque illustres,
ut non obscuros enumerat Ramus autem Ramui,
a Ciceroniano suo Liuiuminter nouos col- dicat, quas sine imaginibus ignobilem prole homuncionem, terrae filuam, aut, si ma- is, nepotem: Terentium vero florentis aruisse vult, non vetusti aut efforti Adrianus Adria- ardinalis non multum a Campiano recc- με lit antiquissimorum aeuum prorogat s '' ' iue ad Liuium Andronicum per annos i .ntiquorum usque ad Ciceronem per annos
entum persectorum fuisse vult idem, quod iceronis doctorum, quod post Cicero-
59쪽
38 LIMAE CICERONIANAE nem. Sic ali saliter, quisque pro suo sense. AM ipsum me Tullium si consulendi gratia cose
seram, de Catone eiusque coaetaneis sic ait:
Cisera Antiquior est huiussermo , quadam horridi verba: ita eniim tam loquebantur. De Galba very paucis interiectis Nescio quomodo hu-, qaem constat eloquentia prastitisse, exiIiores oratione ora sunt, se redolentes magis anti quitatem, quam aut a Triis ais Scipionis, aut etiam ipsius Catonis.
Laelio ipsi, paulo post Sed multo tamen νdrisi 'sioris horridior,quam Scipio: 9,cii in in didi s cendo paria voluntates delebari mihi Visanti es quitate videtur, libenter verbis pii paulo magis apriscis Lesius. Ibidem Spuriim Mumm-- - vocabatκr Scaurus in antiquis habitus Cotta peterator: sed post Catonem. Non temporum illud viarium inuenio sied hominum. Quid plura Z Non magni adinstar momenti haber, an post Catonem prisci oratores Vocari debeant; cum corum nullum prope vestigium supersit, cui insistere possimus, vel ad laudem ardue, vel ad periculum abrupte. De Poetis latior dissieeptandi palaestra; sed aliorum illi superci - lium non cxspectarunt. Ipsi consecraneos suos naribus suspendunt, nonnulli etiam quasi de plaustro conuiciantur nec aliorum g tu, laudes exspectant se ipsos laudant. Ennius primum se poetarum gloriatur:priorum Versus ut incultos informς spernit plane at
60쪽
c Apuri VII 19 suos olim Fauni, vates canebant, Cum neque Musarusicopulos quisqvasuperarat, Nec dictei studiosus erat. uic Cicero aurem vellicat Et luculente qui Cisero inscripserunt etiamsi minus,quam uJθlite Nec r tibialiter videri debet, qui a muto vel sum
si multa Asateris: et sine Aburripuisti me
idem Quintilianus: Enniumscut acros lucos oremuι, in quibuό gradiactantiqua robora iam' ' n tantam habent 'eciem , quam religionem. uid multis opus Laudet sane seipsum Enus, satis multi Vrtuperant nec alijs parcius
a illa Impingunt AttiliumJcriptorem Ier- m vocat Lucilius Lucilium Horatius ait , . ulentum fuere. Ego sic iudico ante Virgi Di=jaim poetas cautissune legendos esse, atque se l. r. amprudentiam adhibendam, quam Quinianus adfert lib. io. cap. i. ante Ciceronem M IN 'rb oratores sic legi debere, ut non temere' 'irpemus, quae ante nos nemo classicoriunusum reuocauerit. Quod tamen ita in tolli cupio nisi illustris aliqua dictionis maies loco eximio congrueret,aut tempori: nisit utilitas manifesta aut nece siti as Pra clarc pia . neca: Multi ex alieno seculo petunt perba duo ' im tabulas loquuntur . Gracchin istis, aut Cras Ἀ-disis.
nimis cuiri recentessunt ad Appium usque ' ad Coruncanum redeunt. Quidam eontra di -- ulnisi tritum is sitatum volunt, insordes in Dis uni. Utrumque diuerso genere corruptum est,