Nicolai Susii e Societate Iesu Opuscula litteraria lima Ciceroniana, siue de stylo liber singularis, de pulcritudine B. Mariae Virg. disceptatio quodlibetica. Poemata Elegiae Marianae, lusus Anacreontei, drama comicum

발행: 1620년

분량: 312페이지

출처: archive.org

분류: 연설

71쪽

a Cicerone formata , in oratione usurpde i me non arbitror, aut ea, quae Quinis lianus amplectitur, aut quae apud Horatiurlegimus qui unus plura criticorum iudicio quam, teri omnes in nouauitii)sed suo etiam iure hanc siluam velut publicam ingredi, non radices quidem nouas serere, sed antiquis velut stirpibus oculos inserere, unde noui surculi e Torcscant, cuilibet concessum autumo dummodo sobrie prudenter hoc in negotio versetur, nec impio uide nimis ac

tumultuose rem gerat. Cauendum enim, ne,

cum ditiorem atque opulentiorem orationem esse cupimus . innocentiam suam perdat verecundiam.Non igitur efformanda: voces foedae immund stridulae, hiulcae, barbarae, quaeque expurgatiore auditorum aures offendant; sed nitidae, liberales, candidaed virgineae eae r esertim, quas necellitas excuset vel vis qua: lam singularis ac pondus,& dignitas sua commendet aut grauitas. Nihil igitur leuiter hic fiat, aut inimis peti lanter ne Varronis in noscincurrat oratior Tantum inter duossensus nitercise volunt, Proculis

semper aliquas Mura suessectilis nouas requirant contra aures expertes esse velint Ouot quis que iam seruos habet priscis nominibuιὶ quae mulier suum instrumentum pestis atque auri veteribus vocabulis appellair Sed inducti non tam illis

72쪽

tim remediispramuniedum est Vt ita dicam Sidi M. . . et dicere: u damodo: Permitte mihisic. bus iec Ciceronem uti piguit In Bruto: Commm In Brmabar declamitans sic enim nunc loquuntur. De μή

nudo: Vt insingulis essent bina media: νix enim sudeo dicere Medietates sed quasti ita dixerim, itantestigatur ii, r. de Finibus bonorum4 ma Cis I. LOrtim:Numpropte rea idem voluptas est, quod vi et D ta dicam linis lintMQU. repronuntiatum sic enim miles inpraesentia occuri vis stem ἰωμα utar Ualio sinueneronelius.) In Topicis;Multa enim ex notatione suo mintur: ea est autem cum ex vi ominu argumenum clicitur, quam Graeci τυμολογίαν vocant, id si verbiιm ex verbo, veriloquium Fusus a me a aec sunt explicata, ut retundatur corum im- ortuna calumnia, qui Ciceronem in verbisiti veteribus S prope emortuis, ad vitam thiodammodo reuocandis, aut in nouis: ignendis ac procreandis nimis liberum 1 xlegem filisse lacterare solent. Quinimo uictore Agellio nonnullis, quorum frequens ι sus ut summuismus a nouissime abstinuis Ne φ ς φ - idetur quoniam oui doctillimus eorum emporum fuerat Elius, illo ut nouo&im- Mobo verbo uti vetauerat. Quid velo illud, tutus tuincii suit, dii Antonius ad grammatitam quasi ferulam reuocatur,tot armatarum egionRm armis ad terrorem omnium incin-

73쪽

quod verbum omnino nullum in lingua Latinas, ridpropter tuam diuinam pictatem nouum indiscis Sic igitur statuo eficiencia eorum licentiam iure coercendam, qui sibi quidlibet hac in re fas csse arbitrantur non tollendum tamenius illud quod ratio, quod sus, quod natura concessit. Age enim, quid ii, quod non raro

fit,res aliqua noua, quam non omne Latium,

non quotquot olim Latina linguae scientissimi, non dicam oculis, sed vel cogitatione v-surpare potuit, si res inquam talis ex abditis emergat latebris, vel ex remotissimis tandem regionibus per ignotissimas huc usque gentes proferatur, quo nomine illam assicies 3 Non rccepto aliquo; nullum enim est ergo notium ut ingeniose fingas necesse est Pla-Ωμisi cet igitur Quintiliani decretuim talis tutius utimur noua non sine quodam periculos imus. Namsi ecepta sunt, modicam laudem asserunt orationi: repudiata etiam in iocos exeunt. Auden Cicero dum tamen. Namque,Vt Cicero ait,etiam q1 a

primo dura pisa sunt , seu molliuntur. Auden dum sed maiori licentia octis quam rato tibus: poetis inprimis comicis, tityricis. Quibus etiam laudi Sc gloriae duci sal et, aliquid audacter vel reperisse , vel accersisse:

quo aut oblectent amoenius, aut vitia car pant acrius. Quod Plautum inter comicos, inter

74쪽

c Ap vj IX. 73nter satyricos Horatium ambos scriptis suisuperstites egrςgie praestitisse videmus.

ron omnia nos quidem vetera adLibitit nam condemnamus, ut perpetui silen- j busto sepeliantur, nec noua omnia, viri rentia primum e terra leuentur, educe Zr, tanquam ingenua, vindicare conati surus. Vtrumque enim, quae requiritur in di-rndo copia cum nitore coniuncta, suo iure, ocul iubet facessere Iam veris omnia, qtuelius capitis titulo auctorata sunt, quaeque 3s cura,obsoleta, insolentia vulgo dicuntur, Agellio sordentia, maculantia, Luciano ιν λικα, Vere ineptavi odios a verba, meo tollenda prorsiis omnia, vel in exilium trudenda iudicamus, ut apud Quados arcomannos Garmatas inter caetera&,rrentia: stridentia frigore verba domici sin figant. Quorum, genus uniuersum 'lius cognoscatis, Agellium producam lib. Ario .cap.7. De Laberio loquitur: Nwuenonia is ta quoques maculantia ex sordidiore rusti ν- onit; qualesin Staminariis: Tollet boname vos Or nuda in Catomium.

E dicit,

75쪽

dicit, γε ad lauandi Ilat data, ct Goa Cara', inquit, in fullonicam. Ecquidproperas,ecqui praecili risCA L DO TA 3Itriis in Restione, CALABARRIUNC VLos dicit, quos stim Calabarriones. Item in Compitabis, Μ ALAS ALAXAVI. Irem in Cacamemnone: is est, inquit, iste GURDVs, Devi Me abhinc duos mensita ex Asrica Venientem excepisse tibi narraui. Item in imo, qui inscribitur Naia, Casi V M

PLANUM pros cubanta, ,ΑΝVΜI 3π-ntilione dieit uuanquam LAΝvΜ pro sycophanta M. quoque Cicero in oratione scriptum reliquit, quam pro Cluentio dixit. Atque item in Mimo, qui Saturnalia inscriptus est,so TVLVM pro farcimine appellat,&HΟΜINEM LEVENNAM, prolavi. Item in Necromantia COCIONI M peruulgate dicit, quem veteres ARVLATOREM dixere. Haec vobis Agellius odit, ex quibus frustra nonnulli nimis acerbe castigat, plane enecta cupit non facile tamen obtinebit, ut prorsus interimat Cicero, ut fatetur, usus est aut obbi in Persius 11bi vindicias penes libertate postulat. Nulli tamen non fatis hinc lucis , ut videre nequeat, quaenam verba lege nostra proscribantur.

76쪽

CAΡv IX. 7sbantur. Eadem, quae Cicero proscribit in Inzr Bruto, dum unum instar omnium exagitat. ε- Sisenna autem quasi stati siernionis emendator cum esse vellet, ne a Cato quidoni Rusicio deterreri inuit,quo minus inusitatis verbis a teretur ut d-uam istuc est, linquit Brutus, aut qais iste est C. Ruscius Et ille, Fuit accusator, inqsiit, velim, qπo recusante Chirtilium, istana defendens dixit, quaedam eius sΡVTATILICA esse crimina. Tum C. Ruscius, Circumuenior,inquit, iudices, nisii sub-ιenitis. Sisenna,quid dicas nescio metu insidias.

κtatilica, quid hoc sputa qisi si scio, Tilica

iesicioinaximi risiiu. Sed ipse tamen meus fami-iaris recteputabat esse in tute Mim. Displicuit

lidum, Ita plerumque quod non illustrium irorum usu nitescit, sordes contrahit vel in le olidas ossicinas,vel inter priscorum parie-inas,& ruderata primorum illorum pastori-iς gentis hominum mapalia Risum liqc mo-set. In simili causidico no ab limite quid narat Agellius quem quoniam semel arripui, 7-iecdum dimittere visum est. Comodus enim illic loco occurrit; si quis alitisci Romae nobis raesentibus, vere celebratum homo in causis;se pentina ct qua tumultoria doctrinapraditu 7 apud praefectῆνrbi verbafaceret, dicere vel-t, inopi quenda miscroa , vim vistere, sursimsi

77쪽

bibit.Alexerunt omnes qui aderant,alius alium, im tristiores turbato ct requirent vulni quidnam illud ptriusque verbi foret. Post deinde, quasi nescio quid Thusce aut Gallice dixisset,pniuersi riserunt Legerat autem ille si v DAM Peteres

rusticos frumenti furfurem dixisse: Us a Plauto in Comoedia sea Plauti esto Astraba insicri

pia esto tum esse Demo Locari audieratprisca νοce Agnificare ini facem pinaceis expressam rsicuti pes Acari ex oleis Id , apud Caecilium ὀνπωλουμενοις Iegerat, eas bi duo verba adorationum ornamenta seruauerat. Haec auctoris verba sunt: addit deinde Malterum non minus lepidum facinus, vo causidicus nescio quissetio in re senuouinator ter quater magna voce cum inclamasi et,a corona circumstantium explosus,in rudenti sibilo vexatus, ut Ciceronis utar voce, iactans se, gestiens mores agnosce nostrorum trossulorum)Noenim Lucilium, inquiit egistis, qui tergiversatorem, Bovinatorem dicit Addu Agellius Est au-Zueit tem in Lucilio undecimo versu hic: Hic rigosis bovinatori ore improbo durim. Quod olim cacoethes, hoc&nuper& san-nisvi sarcasmis explodi meruit.An non priori saeculo omnis illa sectaserruminatores vocati sunt , quod Hermolaus Barbarus verbum illud frequentilis usurpasset Mollius pro caussa coiitrouersia, pro re ac veritate ρ.I; . ius clare Politianus ad BartholomaeumSc lam

78쪽

c Ap vj IX. 77am:Et tu mihi,inquit, superioribus diebus apere dixisti, ct abs te auditum mihi retulerunt, non laceregenu scribendi meum: propterea, quὸdad-

cita nimium verba, ct remota consecter me quoue 6sequendam Ac enimseletis dicere ferrumi-iatorem. Vox enim luc apud te gni care iam diu oepit eum,qui verbis istis paulὸ minus vulgatis ν-eretur. Nam Hermolaum Barbarum, quasi perycum, vocare Ferruminatorem sole ut audio,qui a s

erbum fortasse istud fliquoties ille Uurpauisset.

Ion impolite quidem Politianus:atque uti- iam tam ipse alios excusare vere potuisset, tuam remotus a grauiori noxa, flagitiouit Demus sane verbum illud Plinio no-um, vel unum aliquod minus notum in seiorum societatem coire posse cauendum amen ne gregatim profana illa in sacra elo-luentiae adyta irrumpant. ne profana passim nisceantur sacris, omnis pessum eat ora-ionis sanctimonia. Cui non tantum exitium noliuntur illi tetrici absurdarum vocum anatores; verum illi, qui non ista quidem Echantur obscuriora, sed vilia,proiecta,pro rita vel admittunt venientia, vel etiam Ve-ecundantia, si fas dicere, aut inuitant, aut nulla adesse cogunt. Iam omnino Politiani artibus laueo.Etenim siqua cuique obuiasiunt, atatum noster sermo recipiat, nulla γηagis,quam abestionum lingua pietur. Praeclare pro mea&yolitiani sententia Quintilianus Constitnen Suint.

79쪽

73 LIMA CICERONIANAEdam imprimi qiii sit, quod consuetudinem ocsinu .uΡ si ex eo, quod pluresfaciunt, nomen accipiat, periculosi bit praeceptum, non orationi modosed, qaod maius est, vita. Unde enim tantum boni,vtpluribus,qtu recta sunt, placeanti ita vi pessi, ct comas in gradusfrangere , ct in balneis perpotare,quavillibet haec inuaserint ciuitatem,non erit consuetudo quia nihil horum caret reprehensone at lavamus se tondemus. conuiuimus ex consuetudine. Sic in loquendo, non siquid vitiose multis insederit, pro regula sermonis accipiendum est. Nam, ut transeam, quemadmodum vulgo imperit loquuntur, tota sive theatra, omnem circi turbam exclamasse barbarescimus. Ergo consuetudinem sermonis vocabo consensum eruditorum culpiuendi,consensium bonorum. Quid iam illi, qui auctoritati suae aliquid abrogatum arbitrantur, si quid stud ij in limanda& per polienda oratione positum ab ijs esse vide tur Dedecet nempe Theologos, Philosophosque sapientiae grauiorisque scientiae studiosos verba indagire, aucupari syllabas,icirca pigmenta ac fucum ceteraque aurium lenocinia cnapus consumere non inficior; sed rogatos velim, an augustissimam utramuis scientiam, vel balitu lenta, de Cloacinae gremio,desinu Stercuti dabitis veniam: in tantis enim sordibus pudenter, sed integre

explicandis , quibus aliis utar dictionibus non repetao olidain foetida non cle,

80쪽

CApv N. 79eceant Nulla tanta rerum grauitas Hibnitas est, quae lurorem pGedorem Oratio- is commendare possit. Praeclare Cicero Cic. I p. Iam cum omnis ex re atque perbis constet oratio: eque verba sedem Libere possunt,si rem subtraxe ri neque res lumen. νιγ basemouerisIerum ni- iis a via digressus sum, ad eos veniamus,qui uod in omnibus reprehendunt, ac crebermis verberant conuitijs, ne ipsi quidena altare possimi, aut volunt ad barbaros in

De verbis peregrinis es barbaris.

Estat denique, ut de verbis barbaris di- cam pauca neque enim multis opus. duis tam barbarus, ut barbaris patrocinarielit 3 Irrumpunt tamen interdum, quanta- anque industria vias omnes obsederint scritoreS,irrumpunt,inquam, aut aliorum inoia in subsidium aduocantur. Itaque quod 1 oratione facillimum esse videtur,barba risarere verbis, id factum est omnium dissicil-mum. nec quidquam in hac commentatio tam reformido, quam hunc actum ager Agam tamen , non velut in scena oscius, quo spectante gestum facere, eiuS

SEARCH

MENU NAVIGATION