장음표시 사용
191쪽
Si autem se adtinetiaeem admittere noluerint. In cap.requisiuiι, quanquam de muliere solum fiat mentio, vir tamen consensit etiam distrahi. v
ram clim mulier primum absolutionis beneficiude iurisiurandi religione neglecta ab Episcopo petiisset: Episcopusq. Rom. Antistitem hac de
re conlitteret: rescripsit, mulierem non esse ulla exactissima coactione cogendam, sed dumtaxat monendam. Ubicumque ergo duo sibi adinvicem promiserunt matrimonium velle contrahe rei si deinde uterque dissentit; commonendi sunt, ne mortali culpa notentur. atque si induci non queunt; videtur, ait lammus Pontifex, vilioc postit in patientia tolerari, ad instar eorum, qui societatem contrahunt, di postea eandem sibi remittunt. eodem argumento, quo Papa utitur,& nos uti posse minus dubito. Coitur societas edi personis, ex rebus, ex voluntate, & exactione: & eisdem modis dissoluitur. L verum. S.visimo.=. prosocio. Dissensu ibi ut societas dicitur , si omnes dissentiunt, uti diserte Paulus scribit in l. actione. g. diximus. eodem. pro focis.
Quid ergo si unus renunci et Cassius sic tibit eum , qui renunciauit societati, a se quidem liberare iiscios suos: se autem ab illis non libera. re . quod idem Paulus Cassii sententiam sequitur an g.item ocietarem. O s. items ad tempus . Itaque si socius a socio non liberatur, nisi uterque dissentiat, pari ratione in sponsalibus, nisi vietque dissentiat, qui renunciat, non liberatur . Liberatur autem , si ambo simul disse tiunt; cum nihil sit tam naturale, quam eodem vinculo, quo quid implicatum est, eo distaIui.
I. nihilss. de regul.1-.licet, uti diximus, sint monendi , ct diligentius exhortandi, ne datam fidem, vel praestitum iuramεtum violent: si tamen coniugio neuter libenter voluerit consentire,co. gi non potest . quia chm consensit opus sit, qui cogitur non vere dicitur consentire, saltem ad huiusmodi sacramentum. Hodie nulla superes dubitatio, siue uterque siue alter tantum dissentiat: cum Tridentina synodus non sponsalia modo, sed & omnia clandestina matrimonia nulla faciat. cap. I .de reformmairin . 26. non tamen quod improbet siue sponsalia, siue matrimonia, cum ἡrma, ac rara esse, donec ab Ecclesia nulla, ac irrita facta fuerint, sub anath mate praecipiat. Quare arbitror poenitentiam etiam hodie a sponsalitici con. tractu recedentibus esse impo
Interpretatio cap. Iuvenis. de mus es matrimon Sc insponsalibus. I.
trahi legitime sponsalia possint.. Cap. VI.
salibus contrahendis contrahem
tium aetas nunquam fuit defini- ta, ut auctor est Modestinus in Linis fatibus.f. desponsu. A
gustum, cum immaturitate sponserumn mare monioru crebra mutatione vim legis eludi sentitet, tempus sponsas habendi coarctasse scribie. in eius vita Suetonius cap. 3 sed quae aetas constituta esset, non aeque apparet ex Suetonio . Dion vero, & Zonaras scribunt Augustum constituisse, ne minor I o. annis sponsa haberetur. A liud tamen usus obtinuit. idcirco idem memstinus hac de re cum interrogatus esset, natura-Ii quadam ratione motus respondit, sponsalia
iam ab exordio aetatis effici post si modo id fieri ab utraque persona intelligatur, idest, si non
sint minores, quam septem annis. quam aetatεleu Pontificia approbauit, uti videre est in cap. litteras.cap accessit eaptatas. p. ad disseis dum. de despons impub. quasi haec aetas susticiens in spons ibus contrahendis sit; non item in matrimantis: in quibus ineundis ex foeminae parte
duodecim,ex masculi I anni desiderantur.ωρ. pubes. eod.de despo sim b.DA.quo. m aut. s nit. Macrobius lib. 7. c. 7. Platodiri. Ita e legibus. circaILea nimirum ratione, quod nuptias co sensius faciti uti alias diximus. Consensus autEinesse non potest usque ad illlam aetatem:ante a neque scire, neque discernere pupillus potest, non magis quam satiosas .Lρορι a. . de a W- enae haereae & quod consentus ei non insit, a paret etiam ex Nicolai constitutione e. a. de sponsimpube .Hinc Pomponius in L minorem . se risu nu .dixit minorem annis duodecim nuptam,tunc legitimam uxorem sore,cum apud virum explesset duodecim annos. idem summus ipse Pontifex in eap.attestasionu. O cap.vit. de despons sev M. quo adimpleto tempore, matrimonium est, a quo tande recedere nequit qui Dpiam. Verum quia a i talibus discedi potest,
cum in ijs consensus vere non desideretur: huiusmodi aetas, hoc est septem annorum Luscit; non autem minor ; clim in minori aetate consti tutus nec fari possit, nec quid sectat , intelligere . quod si leptennio minor contrahit, ei nihiΙ nocent sponsalia, ne ad impedimentum quiddpublicae lionestatis, cum tamen maior sponsalia contrahens, etiam non sequutis nuptijs, cum
192쪽
sponsae c5sanguinea matrimonium inire minus nus incoeptus pro completo haberetur, argum. valeat, pubIicae honestatis iustitia ei obstante P. Lad rempublicam.=.de mun. er bonori quamuis cap. ponsam. desponfer matr. Quare cum Ale- Leo Imper. in citata Nouella apud Harmenop. xander III.in Heap.litterad. aee. accessu, sit 'sacris ritibus hvinsalia firmari noluerit, nisi s xerit, minorem septem annis frenalia contra- sa decimum ic ritum annum attigerit, & sponsus hentem posse ab ipsis recedere sponsalibus, & decimumquartum sit emensius. Reor itaque impune cum consanguinea siponsae coniugio co- Eugenij constitutionem locum habere, videli, putari; tum id vetuerit Eugenius in c.Iuuenis. de cet quia in sponsalibus cum minore 7.annis c Donfor mIr.maxima inter interpretes orta est tractis resultet publicae honestatis impedimem altercatio. quo factum fuit, ut ad cap. iuuenti. tum , quoties scilicet illae d uae concurrunt ca multi tribuerentur intellectus, cum unico de- sis, cohabitatio, inquam,&attrectatio;quasi imbeat esse contentus. non omnes tamen reseram, honestum.de inciuile sit, ut is, qui illam tent ne diutius hac in re laboremus: sed quae mea , uit, attrectauit, ac temporis spatio uti uxorem sit sententia, paucis aperiam. Bernardus V habuit, cum consanguinea contrahat.&eluctus glossatur existimavit d. cap. Iuvenis , ita iamdem sententiae videtur suisse Anton. de Card.dcaccipiendum esse, quod puella, qua de agitur Abbas. Illud ad buc dubitationem habet, an ibi, licet septennium minime ei let egressa, esset post sacri Tridentini Concilii decretum , quo ια tamen doli capax, malitia supplente aetaten , e.3 fessa . cauetur,s salia ubicumque valida quo ad sponsalia ; cx eo quod eam attrectaue, suerint, primum gradum non excedere,Eugenii rit; ut quemadmodum malitia aetatis desectum constitutio locum habeat. Puto locum non ha- supplet in eo, qui aetati est proximus, quo ad bere ; cum nolit ipsa sancta synodus primum matrimonium, ut in cap. de illis. 2. de despons excedere gradum: consultius tamen secerit,qui impiab.ita in infante ad sponsalia. quae opinio,li- a talibus nuptiis se abstinuerit, ex iam relatis.cet quo ad intellectum aecap. Iuuenu . non reci
piatur, communi tamen sententia approbatur a Verbum, Veteribus, aDud Vlpi
testante ibi Praepositio. in quam sentcntiam vi- . . . a L V .
detur etiam ire vir summe doctus Couatruuias num quomodo accipi debeat minc. 2.n. I. primamr.lib.q.Decret. ex ratione a Last. deflon Plib. Cap. VII. Modestini in . l. non tib. ibi,θι 1 eri ab utraque parte intelligitur; ut satis At nonsis intelm L pi A N v s libro singulari, de pere , qui agant.Sed quaero ab co quid sibi ve- Spontalibus,Sp6salia, inquit, di-
sint illa subsequentia vel ba apud Modeltinum tiri V V cia sunt a spondendomam moris
idest, sit non sint minores , quam scptem annis. in veteribus stipulari, de spon- Iuriscontuitus vult equidem sponIaha polle in--dere sibi futuras uxorc s. Nostriter eos, qui intelligunt, celebrari, ita tamen, ut sicco, ut dici iblet, pede in hac legis interpre-
non sint minores lepte annis ; innuens, quoda- tatione transeunt, nulla de illo verbo, veteri- modo ante illam aetatem non posse nec scire jbus, facta mentione , nimirum existimantes de
nec intelligere. dc ita etiam intellexit Constan- Romanis intellexisse iurisconsultum . in quo atinus Harmehopolus lib. . tit. I. Qui inquit, id, veritate longe aberrant ; cuili de Latinis accipi quod fit, intelligit, sponsalia contrahere potest, debere in manistito sit ex Gellio Allia idest si septem annis minor non sit.quasi dicat, cartim lib. q. c. . Hoc ius, inquit, sponsaliorum si diem supremum septennis egerit. sic etiam, obscruatum dicit berulus ad id tempus , quocis Gratianus cap. I.era. 3 o. q. a. Extat quoque uitas viriuerso Latio lege Iulia data est. Haec Caesaris Leonis Novella, qua idem Harmcnop. eadem Neratius scribit in libro, quem de n refert,cuius verba haec sunt: Nos quoque sanci-jptiis composuit. siquidem in principio cap. iam mus nec sponsalia quoquomodo intra septem a dixerat: Sponsalia in ea parte Italiae, quae LM annos contrahi. Neque admitti debet ratio ex titim appellatur, hoc more,atque iure lolita fie-Zeap.de illis. quod ante aetatem matrimonio ri scripsit Ser. Sulpitius in libro, quem scripsit definitam praematura mictia ad coitum ipsum , de dotibus. Qui uxorem, inquit lucturus erat, aetatis defectum suppleat. non piocedit argu- ab eo unde ducenda erat,stipulabature1 inmamentum,cum illa aetas ita admodum breuis lit, trimonium ductum iri qui daturus erat,itidem ut nulla ratione malitia teneram illam aetatem spondcbat Is contractus stipulationum, spon- possit stipplere: quod & Physici omnes docent; sionumque,dicebatur Spontalia.Tunc qi ae pro- contra vero in ilia, cum adeo longa sit, ut pos- missa crat, Sponsa appellabatur; qui spondebat sintcsse doli capaces , qui nuptiarum sorderata, duciurum , Sponsus. hactenus Gellius ex Sulpi- celebrare tractent. quod est fauoris causa rece- tio cuius verba satis respondent verbis Vlpiani,ptum; ut duodecimus , vel decimusquartus aim immo & Florentini in I. 3. Φ. eod. unde, ait, &sponsae,
193쪽
sponsae , sponsiq. appellatio nata est. isq. dies, quo sponsalia fiebant, Sposalis dicebatur,ut au- .ctor est Varro lib. de lingua Latina. v. ex quibus apparet hunc morem Latinis tantum filisse, diuersamq. a Romano; ita ut Latini postea ciuitate donati elicto hoc simnsalioru more,Quiritium ius sint sequuti. Latium vero , quae Italiae pars esset,& quo tempore in ditionem Rom.venerit, dixi in meis Pomeridianis sessionibus, quas dum adhuc in Scholis versarer composivi. Puto tamen apud Romanos huius moris reliquiarum aliquid mansisse, ob id, quod scribitur in Id Gess. δε-rbor.Am . cum & nos hodie eadem prope interrogatione,& responsione utamur, vel antistites, qui sponsaliorum,nuptia. rvmq. vere ministri sunt.
De annulo, quo subarrantur sponsae;& quare digitus minimo pr Ximus, manus'. sinistrae annulo eXornetur, reiecta Isidori, Gel- iij, aliorumq. veterum hac de re sententia. Cap. VIII.
Ο N ab re sertasse erit, cum de m sponsaliorum more seperiori cu
N A pite actum sit, pauca non vulga
tia hie de annuli traditione subi jeere . Praeit stipulationum,sponsalioxumq. contractus, mox sequitur annulus , cuias consiletudinem iam olim receptam fuisse tradit Plinius lib. 1 8. Solis, inquit, legatis con- cetas aureos annulos, ut ijs tamen in publico
tantum uterentur ; intra domos vero ferreis. quo argumento etiam nunc sponsae serreus annulus mittitur, isq. sine gemma. Dari autem a sponso sponsae annulum, vel propter mutuae dilectionis signum, vel propter id magis, ut e εpignore eorum corda iungantur,scribit Isydorus in libro, quem de Ecclesiasticis ossicisis compo
descriptus est. quae sententia mihi videtur recta; chm annulus sit perpetuae castitatis , & fides fise turae insigne; quod in circulo, cuius neque primcipium ullum est, neque finis,aeternitatem, in albore puritatem,&castitatem veteres notarsit. Non mihi tamen ulla ratione placere potest,
quod eodem loco statim subijcit Isidὀrus his
verbis: Unde & quarto annulus digito inseritur, ideo quia in eo vena quaedam sanguinis ad corvsque peruenit . sunt enim haec inania. Nec Alexander ab Alexandro melius sensit, qui in lib. s.vit. scribit eundemq. minimo proximum in sponsesibus annulo exornamus, quia tenuissimam vena inde ad cordis ima penetrare arbitrantur. & ex recentioribus Couanuuias
cap. q. cunia partis Decrerat. quem, admiror, ne dicam miror. Omnes etenim venae, atque arteriae a corde tanquam a sente originem trahunt ; ut cum tota Philosophorum schola comstanter defendit Aristoteles tib. de pari bus animal. 3. cap.q. tametsi Galenus lib. de Quoer tis,e, Platonis deerelis 6. cap. 3. O fere per tot. eas ab epate in totum humanum corpus labi, atque diffundi existimet: quem tamen artis me dicae primas obtinentem, uno animi consensu, caeteri eius artis periti sequuntur. Sed etsi nostrum non est inter magnos istos naturalium rγrum perscrutatores tatam componere litem, attamen in praesentia Aristotelicae inhaerendo se tentiae , quod a corde principium habeant v nae : nihil asserimus peculiare quarto digito a
natura concessum comperiri. In utroque enim
brachio duo sunt venae, quarum una dicitur 1 medicis Basilica, altera Cephalica ; in medio autem brachio hae duae venae, quasi duo rivuli,
in unum truncum, aut potius alueum, conium guntur,quae vulgo communis vena dicitur.qiis
tandem per reliquam brachii partem, digitosq. omnes diffinditur; ita ut nisi I quarto magis ab gito praecipuum, quam reliquis esse concessum arbitremur. Neque rectius existimauit Gellius Aegyptios Uuutus, quod v eres Graeci, R maniq. homines annulum gestarent in digito sinistrae manus, qui minimo est proximus, quod neruus quidam ab eo digito pergat ad cor a.
que . namque lib. I o v. Io.Causam,inquit,es
se huius rei Appion in libris Aegyptiacis hanc
dicit; quod insectis, apertisq. humanis corporibus, ut mos in Aegypto sitit,quas Graeci ανατ mis appellant, repertum est,neruum quemdam tenuissimum ab eo uno digito, de quo diximus, ad cor hominis pergere,ac peruenire.Propterea non isti tum visam ine,eum potissimum digitum tali honore decorandum, qui continens,& qu si connexus esse cum principatu cordis vider tur . hactenus Gellius. eiusdem sententiae Bisse videtur Disarius apud Macrobium M. 7.c. 13. qui ait;De hae quaestione sermo quidam ad nos ab Aegypto venerat: de quo dubitabam, labrulamne, an veram rationem vocarem . sed libris Anatomicorum postea consultis, verum reperi, neruum quendam de corde natum prorsum pergere usque ad digitum manus sinistrae minimo proximum, & illic definire implicatum caeteris eiusdem digiti neruis: & ideo visum veteribus ,
ut ille digitus annulo, tanquam corona,circum daretur. haec Disarius . Neque minus digna rusu sunt ista, atque illa Isidori. vel cum Arist tele sentiamus, qui loco, ut supra, vult neruos omnes, ac proinde venas de corde nasci.qua
quam hac in re elegantior, di verior videtur Medi
194쪽
Medicorum assertio; quod ne ui omnes a cerebro oriantur, uti Hyppocratis M. de osum natura , & Galen. de in ocrati , o Platonis δε- cretis tib. I . p. 8, de passim alibi. nec unus quidem ex medicis dissentit. Existimabat Arist teles neruos a corde ortu ducere, quod ibi multi inessent nerui. quod falsum esse Galenus pluribus ostendit . etsi multi inesse videntur, nerui tamen non sunt, sed neruose discriminationes
quaedam, quae tamen nondum nerui sunt. eius dem sententiae, praeter alios veteres, Hyppocratem,Eresistratum, Lycum, Andream arinum,&Herophilum, est magnus ille Andreas V salius, Anatomistatum facile Princeps bb. c. I.
atque id cum eo receusiores omnes uno ore mtentur. nec aliter dici potest, cum id pateat omnino sensibus. quod & ipse iam bis animadue
ti,atque obseruaui, dum humana secaretur co Ora . nec opus est Aegyptiorum consulere li- ros, sed liberos potius. Itaque libenter cunia,
his,& Galeno sentio; qui dum aduersus Aristotelem disputat neruos non habere a corde ori ginem , retorquet in Aristotelem argumentum,
cxistimatem ideo a corde ortu habere, quod ibi multi nerui sunt. quia si, inquit,ubi multi nerui sunt, inde oriuntur: sequitur necessario pedes, ct manus neruorum principium esse, cum in pedibus & manibus plures quam in qua uis corpo vis parte in sint. Ex quibus notum est,iabulosam
esse Isidori, Gellii, Disar ij, adeoq. Aegyptioruomnium causam, quam de annuli gestatione circuserunt. Quamuis Ioannes Stephanus D ranius, vir alioquin doctissimus,& de Ecclesui Romana benemeritus lib. a.de ritib. Feci. IMI. p. 9.num. 37. dicat,hisce nostris rationibus Ω-cile occurri posse his verbi sc cum praesertim minium istum in parturientibus & lassitu te desa-tigatis, omnibusq. cordis affectibus manifeste percipiamus. cuius opinioni non subscribo , incaque sum sententia, ut putem id factum olim
suisse non ex magna aliqua causa, aut abdita
ratione, sed potius more quodam, quasi is digitus caeteris ad id aptior edet: quod & ipse Cincinna Albinus ex Atteio Capitone Pontificii
iuris inter primos docilismo, adnotauit. Veteres, inquit, non ornatus, sed signandi causa a nutum secum circumserebant; unde ne plus habere, quam unum licebat: nec cuiquam nisi libbero : quos solos fides decerneret , quae signaculo continetur. Ideo ius annui una famuli nohabebant. Imprimebatur autem sculptura materiae annuli, siue ex serro, siue ex auro seret: &se stabatur ut quisque vellet, quacumque ma nu, quolibet digito. Postea, inquit, usus luxuriantis aetatis signaturas pretiosis gemmis coepit insculpere :& certatim haec omnis imitatio laccssuit, ut de augmento pretii, quo sculpendos lapides parassent, gloriarentur. Hinc facta
est, ut v liis annulorum exemptus dextrae, quae
multum negotiorum gerit, in laeuam relegar tur, quae otiosior est: ne crebro motu, di ossicio manus dextrae pretiosi lapides frangerentur. Electus autem, inquit, ipla laeua manu digitus minimo proximus, quasi aptior caeteris, cui c6- mendaretur annuli pretiositas. Nam pollex,qui nomen ab eo, quod pollet, accepit, nec in simiastra cessat: nec minus, quam tota manus semper in ossicio est. unde a Graecis αντIχηρ inquit, vocatur, quasi manus altera. Pollici vero vicinus, nudus, & sine tuitione alterius appositi vitidebatur . nam pollex ita inferior est, ut vix radicem eius excedat. Medium, & minimum viat auerunt, inquit, ut ineptos, alterum magnitudine, breuitate alterum; & electus est, qui ab utroque clauditur,& minus ossicij gerit, de ideo
seruando annulo magis accomodatus. Haec Car-
cinna ex lectione Pontificali. S haec est,ut opinor, vera,atque germana istius rei ratio. Cuius moris,& consuetudinis Christianos homines n5 enituit, ut laeuae manus digitus, minimo proximus annulo circumdaretur: tametsi id aliata,
ade . elegantiori, maioriq. causa iactitatum fuisse a maioribus nostris haud dubito; licet aduerterit adhuc nemo Siquidem Antistes dum vultuna cum sponso virginem annulo sub arrare, hisce utitur verbis: In nomine Patris, cO FLE', O Spiritus sancti. A en. Nomen Patris primo attribuitur, Filij secundo,Spiritus sincti te
tio, de quattus una cum dissione, Ainen, ann lo decoratur. & quamuis omnia, quae Deus extra se in rebus creatis agit, tribus pcrsonis communia sint, ita ut tres personae sine ullo distriamine agant, neque una magis quam ala, aut una sine alia agant :iblent tamcn lacrae sit terae earum rerum, quae omnibus comIIumes sunt,
aliam alijstribuere: vel in hoc praesertim, quod
summam omnium rerum potestatem Patri, lapientiam 1 ilio, Spiritui sanisto amore ascribunt. Nec mirum igitur si post dictione Spiritus lancti, qui amor est, inseritur annulus quo significatur,quod unus etiam sit coniugum amor,una voluntas; quemadmodum una cat , Gmes 2 ιν atth. .9 I9. Lucae I 6. Illud praeterea hic una
scite refert, de quo etiam a doctissimis viris smpe interrogatus sui; num annulus sit de substatia contusis. Resipondi, annuli, sicut velaminis,
praeter uisioncm non producere mortale peccatum. cap.noIIrates. 3Ο. q. & p r consequens
non esse de substantia: sed datur annulus in argumentum contracti in nrim Onij, perinde ac arta in pignus contracti negotij , ut euidentius probari possit conuenisse de pretio. t. quod pe. F. de contrabemempl. quamquam arras cum dicimus, pleruque sponsalitias arras intelligimus
195쪽
quoniam saepissime arrae nomine annulum datum esse accepimus. l. et .sstae a I. pr. l. . f. itemsiss.de innit.act. qiram consuetudinem iam a veteribus inductam docet Plinius lib. 33.cap. I. qui ait, Argumento est consuetudo vuIgi, ad sponsiones etiam annulo exiliente, tracta ab eo tempore,quo nondum erat arra
velocior. Hinc mihi videtur elegantissime dixis se glois in captenuis. de pons 9 nratriquam ibi singularem dicit Abbas, eamque indistincte sequuntur caeteri;videlicet,matrimonium contrahi ex eo, quod sce ininae consensum coniugalein exprimenti vir ipse annulum praebct: id enitii manifesti istinum signum consensum coniugale in viro exprimit, praecedente tamen sceminae conscii se verbis expresso. quia licet verba non sint de substantia: cap. tua nos . de e. cum apta aedespons er mare. sunt tamen necessaria ad declarandum animi consensiam. cap. tuafraterni latiaossidespons Verba autem ista, quibus animi consensus exprimitur, praesentis temporis significatione habere oportet: nam quae futurutempus respiciunt, non coniungunt, sed spon
dent .d. pleniat. verum quia matrimoni uin nis
est simplex , vel nuda donatio, sed mutua pactior hinc fit, ut consensus alterius tantum ad conitingendas nuptias satis esse non possit, sed
duo: una inter se mutuum csse oporteat. sed, uti dixi ex glossa, annullis a viro traditus viri consensum haud obscure expi nisu. . argumen. d. l.
De iuramento promisserio. Et cum
quis iureiurando promisit se aliquid mihi certa die daturum , si
deinde diem protulero, trum opus sit alio iuramento , an sius sciat primum. Cap. IX.
VRAMEN Tu M omne,ut ait Innocentius in cap. a. desponsori A mair. aut in Deum dirigitur,aut
si aD Et contingere potest dispensatio,&remissio. Constat siquidem si immum Rom. E clesiae Pi incipem per dispensationem posse omne iuramenti vinculum, & obligationem remittere, aut tollere penitus, aut commutare; rati ne, inquam, materiae, quae ad liberam eius dispositionem attinet; in materia vero minus pertinenti ad liberam Rom. Pontificis dispensationem, nisi insit dispensandi caula, maximus ipse Ecclesiae Praesul quo ad iuramentum nequit di
spectant ad liberam Romani Pontificis dispensationem, mox dicetur. Ita ijs, quae pertinent, si dispensatio, siue absolutio a iurameto absque iusta causa ,ex certa Principis scientia,detur,est penitus iniqua: tametsi quo ad poenas legis humanae aduersus periuros sancitas, satis sit valitura . etenim cas remisiste intelligitur; quod facere potuit ex natura legis humanae,quae liberae
Principis dispositioni stibiiciturino aeque quoad
DA . Ac proinde cauendum est, ne quis tem Creopinetur indistincte se immunem, ac tutum Cile coram Deo,de pcriurio contra ipsius Dei maiestatem commisso per quamlibet Rom. Pontificis
volo. quam singularem ad hoc dicit Abbas Panormitanus in d. cap. ignifica Ite pro cuius sane opinione facit optime, quod scribit Vrbanus Papa in cap. sunt quaedam. 2 s. c. I. Quod autem de iuramento, idem de voto intelligitur. Ad liberam Romani Antistitis dispensationem illa
non dicuntur pertinere iuramenta , quae homini priuato in contractu aliquo, vel conuentione praestita fuere cum iusta causa. haec,praeter eum, in cuius gratiam, & fauorem iuratum est, nemo ius habet remittendi : nisi adsit caula, quae iustam, aequamque praebeat iuramentiremissione: ut si quis iurauit se non repetiturum usuras , Ut in aecap. i .de iureiuran. tunc licet in alterius fauorem iuratum sit, poterit tamen sam mus Hontifex iuramenti obligationem remittere:sed non simpliciter remittetur obligatio illa, ut male existimauit Abbas in Le. quantor alioquin nulla
esset disserentia inter haec, ct illa, quae directe in
Deum tendunt. Sed Pontifex coget per censuras Ecclesiasticas partem, ut relaxet,ut in d. c. I.& tu capsignificauit.infra.decens. Rectius Innocentius in c. debitores.in prine. de itiretur. ut si
pars, inquit, nullo possit modo induci ad relaxandum, iudex Ecclesiasticus eum absoluet, vel si pars absens fuerit, & non constet iudici an praestitum sit iuramentiun ex illicito contra et ii, aut licito, vel turpi, aut honesto,& instet abs lutionis tempus: debitor ex praescripta sibi iu-iisiurandi sermula soluet, & deinde repetet. f. c. dui Iores. Iuramentum esse obscruandum iri vim
196쪽
iuramenti, etiam si fiat eo modo, quo iure prinhibitum est, notat eleganter Abbas in cap. 2. de arbitr. & alij omnes in capaquamuis. depact. in sex. Et ex eo, quod quis male iurat, poenibrentiam agere oportere constat ex cap.cum qu
Eam S. sitim. de iureiuranae Ex ijs subinfertur, eum in cuius gratiam & commodum praestitum est iuramentum, posse absque ulla siperioris a
ctoritate iuramentum remittere, aer. a.des V. cap. I .de Iureiuran.cap. a. de renunciat. d. ap. M scauit. de ceu b. Speculator in S. nunc. ver Ac. 2. .lit.de deleg. late Alciatus in cap.cum c--gat. num. IS I .i iureiurand. Ideo Eumenes
Macedo apud Iustinum lib. I . tuos milites ita alloquitur: Hoc si impetro silvo vos iureiurando , quo toties vos lacramento mihi deuouillis. Hinc Cardita is inclemen I. ver c. nos itaque. suae LIq. de iureiuranssi deducebat, Summum Pontificem posse remittere sacramentum Constantino Imperatori sibi praestitum: quod an verum sit, equidem ambigo: de magis puto non posse ; tum quod praestituita sit non illi ipsi, sed illi, tanquam Catholicae Ecclesiae capiti,& non velut priuato homini:tum quia praestitum est nosolum hominis gratia, sed etiam, ac potius, Dei
intuitu. quo casu nequit homo iuramentum remittere, ut D. rholius loco vov. in re pons
ad a. Sed quid si stipulatus sucro mihi centum dari Capuae ,& intra Kalendas Martias; & debitor iurauerit se Capuae, ac intra Kalendas δε- luturum ; & tandem ego debitori concessero, ut alibi, puta Romae;& non tantum Itium mutaue ro, sed etiam diem protulero, scilicet ut intra Nonas Septembris possit soluere: num incidit in periurium; quod non soluit Capuae, di intra Kalendas Martias Θ Hoc dubitationem non habet; quoniam si in totum a credito debitorem liberare possum, multo magis dilationem com cedere; cum illud iusiuranduin praestitum sit,ut diligentius mihi cautum esset, argumento desideius inprincipatrui Insit.At cum diem dedero laxioren dubitatur, an opus sit alio iuramu to. Omnes, quos viderim, unum excipio Catadinalem in Helemens. i. volunt non esse aliud iuramentum necessarium, sed primum sufficere; cum tempus prorogatum censeatur eiusdem naturae cum primo. pro qua sane opinione innumeras interpretum opiniones affetet Felinus in cap. a dei V. e mair. de Di lacus Couarr. capcluamuis inprino.num.6 paLI.M. 6. qui in versic quinto. eorum adhaeret opinioni. Cardinalis existimauit, si dies solutionis prolata eL set, extinctum videri iuramenti vinculum , nisi in prolatione etiam iuramenti facta sit mentio. Ego vero sic distinguendum arbitror: Vel quo tempore diem protuli,nondum iurans erat nam ratus solutionem, satisque adhuc temporis ha-Germon. Mimaduersiones. bebat ad soluendam ante Kalendas Martias; &hoc calis perit iuramentum ; quia per me stctit, quominus solutio fieret ante Kalend. argumen. creditor. . de nouat. Vel Puo tempore ego diem solutionis prorogaui, iam certum erat 1 Iutionem Kalend. Mart ijs fieri non posse, A ratumq. nimis iurantem i & hoc casu , etiam si diem protulero,iuramentum prorogatum intelligitur ex Lcὰm Itipulatus m. II 3ἄde verbor. obtigat. facit de l. et . Aquis cavi. in qua scribit
Iurisconsul. quod si promisi iudicio sisti certo
die, poena adiecta, si ante diem transegero, poena non committituri si post diem, poena commissa est. quare si ante Nonas Septembris mihi d bitum non soluit,abselutus est a iuramento;quia non ei,sed mihi imputandum est; clim per me steterit, quominus solutio ante Kalendas fieret.
Intra quod tempus clebeat fieri di
uortium, si matrimonium nonsuerit corporum commixtione consiimmatum: & de sententia
ON Aut NDI nuptias tempus de . - ciuili,& canonica lege definitum
quartum annum,ut in cap. 6. diis
hum est late. Si eo igitur te,
pore suerim nuptiae contractae,& non perficiantur corporum commixtione, veI, si generandi vis marito non insit, utrum diuortium statim
fieri possit, an expectandum si aliquod te pus, ex quo iudicari possit, utrum id ex defectu aetatis, an ex frigiditate proueniat, dubitari s let . Caelestinus huius nominis tertius ine. lam dabilem. de frig. malefeos per triennium Gmul debere cohabitare rescripsit. idem sere I
stinianus in I.in causis.C.de repud. Abbas ine. 3. de desponsi ub. matrimonium a pubere initu, de non consummatum, distbeiari non posse, nisi dum fiterit plena pubertas, hoc est, I 8. anno recte dixit. Plena etenim pulaertas decem di octo annis circumscribitur. I.quidam . de re iudie. S. minorem. In Iu te adopt. de S.-t.qui, O quibus ex cain Nanumit.post. quemadmodum in caula alimentorum pubertatis tempora laxiora praescripsit Adrian.Imp. l. Mela/.de alim.lega. pua aetate & testamentum facere possunt Spadones. Paulus libsent. 3.tu. SpadoneS,inquit,m tempore testamentum sacere possunt, quo plerique pubescunt, hoc est , anno I 8. licet hodie exer plo caeterorum testamentuin faciant. Eunuchi.
197쪽
Pontifices in insulis, in quibus est dura monachorum congregatio, pubertatem ad annu IS. cxtendunt. p. In infulas. e regial. , trans. ad reste.nem,lior scilicet I 8. annis habitum sumat, praesertim in Palmaria; si sulce perit, Roma transmitti debet, uti in cap. a. de reg. coli. 2. apud
Antonium Augustinum . qua aetate robustior iavidetur factus adolescens, siue pubes, uti duritie illam valeat tolerare . idem prope in perficiodis nuptijs putauit Abbas rectilii me.quamuis ipse,
quousque maritus ad viges mum primum annuperuenerit, taminam expectare debere hac ratione reor; quod medicorum Princeps Galenustib. 2. desanitate tuenda fere in prine. disertissimis verbis tradit, adolescentena non esse persecte idoneum ad coitum, & ad generationem , nisi tertium aetatis septennium iam sit ingressus: qui enim hanc,inquit,vel praecedunt aetate Inia, vel sequuntur, aut plane semen non effundunt, aut certe intacundum, aut male tacundum es
fundunt. hactenus Galenus, qui ubi dicit, Delie-θ-tur, intelligit plane de aetate, quae florentium aetate sequitur , videlicet de maiore quinquaginta annis, ut a vigesimoprimo usque ad annum quinquagesimum florentium aetas sit; qua aetate gaudet Venus. Iacobus Menochius
cumseqq. male arbitratur, ante praedictam aetate posse quem esse ad coitum idoneum, non autem ad generationem, cum Galenus de utroque intelligat: quasi ad persectionem matrimonij unusne alio sussiciens sit. quod non negamus; si v xum esset, & hoc diceret Galenus. Cui non O, sat Caelestini constitutio, clim debeat intelligide viro in perfecta aetate costituto: qui licet annum vigesimumprimum iam sit emensus, eum
tamen mulier per triennium tenetur expectare;
nisi constet de sigiditate: quo casu statim fieri
De nuptiis, inuitis, vel nescientibus
parentibus contractis. Cap. XI.
A M p τ s i legibus cautum eX-ἐ presse sit, valere matrimonium a
T H iiiijs filiabusq. iniussu parentum
contractum, ex recentioribus tamen nonnulli cotrarium asseuerare temere ausi sunt, ex quorum numero suit Franciscus Duai enus vir alioquin in iuris scien-
ter nixus est defindere , nuptias a filijs, filiabusque ignorantibus parentibus,vcl repugnantibus contractas nullius esse momenti. idque nititur comprobare non QIum iure ciuili, sed etiam sacris antiquis canonibus, quod scilicet
apta modo ipsorum consensus, verum & parcu. tum , in quorum sunt potestate, sit necessarius.
de nupt. qui ait, hoc fieri debere, & ciuilem, &naturalem rationem suadere, in tantum, ut iussus parentis praecedere debeat. restius in hanc sententiam faciunt l. Paulus. Uatu semis. &Lsi M. C.denupt. de quod cleganter, ac facete
Apuleius lib. 6. de matrim. Cupidinis, PBcbes stribit: Impares, inquit, nuptiae, di praeterea in villa sine testibus, & patre non consentiente factae, legitimae non possiunt videri: ac per hoc spurius iste nascetur. Canones,quibus fulcitur,
sunt cap. aliter. 3 o. r. I. & cap. honorantur. 3 24 q. a. in hoc ita : Honorantur parentes Rebeccae
muneribus; consulitur puella, non de sponsalitibus. illa enim iudicium expectat parentum monest virginalis pudoris sibi eligere maritum. in illo: Aliter legitimum non sit coniugium, nisi ab eis, qui supra ipsam taminam dominationem habere videntur, & a quibus custoditur, uxor petatur,& a parentibus,& propinquioribus spo setur,& legibus doletur. Parentum consensum esse necessarium videntur dicere canones alij,
veluti cap. vlt. 3 2.q. a. ibi, Nec extra voluntatem parentum,vel am cogantur maritos accipere .& cap. si Ies. 3 o. q. a. ibi, Federa quoque con
sensu eorum qui haee conIrahum, O borram, in quorum potesat sunι , celebrantur. Idque lanxisse videtur Clemens III. in eap. videtur . qui matrimaccus si ibi, Si non interfuerinI, parentes scilicet,)4 1fensum non adhibuerint , fecundum leges nullum i matrimonium. Hanc opinionem sequutus est Corasius etiam Iib. I. Misel. c. 27. scribens, ct matrimonium absque
parentum consensu a si ijs contractiam rescindi sentctia posse, modo carnis commixtio sequuta non fuerit. idem plane Connanus M. iuris eis. 8.c. q.& I catulus M.qui inscribitur, piis iuris peritus, sed audacius paulo, videlicet, quod semper nullum sit. sunt di alii, quos, ob deprauatos animi mores nominari indignum et . quo rvmq. scripta igne facta sunt digna. Ei uideat sentetiae fuit vir Galliarum doctissimus Iacobus
Culacius lib. 3. c. . seruationum, sed modeste & verecunde, ut Christianum virum decet: non enim miscuit,ut in prouerbio est, facia prophanis.Contraria tamen verior cst,& receptior sententia, adstipulante Panormit .in c. 2. de desponsim b. Quod patris contensus non sit de s stantia matrimonij; cum Nicolaus Papa ut ovas ciat. 27. quaest. a. consensum dumtaxat coriis trahentium desideret. Suffciat, inquit, solus secundum leges consensus eorum, de quorum , quarumque consensu, & coniunctionibus mutur; qui s olus si defuerit, caetera etiam cum ipso coitu celebrata flustrantur. quamuis Dua renus conetur probare haec verba consensus,
198쪽
posita esse ad dum entiam toltus; nempe, ut non coitus, sed consensus mi ptias faciat,ex vul gata re Ia iurisinuptias.1. de regutatiγ. Sed decretum Nicolai est, quod lus in contrahendis nuptiis coniugum consensus sufficiat ; ae proinde non sit opus parentum consense; ut idem Nicolaus explicat in cap. i. qua 1. 2. Idemque significat Innocentius I ertius in cap.tu . de deis massia, . ibi, amatrimonium tu veritate con- Dabitur per legitimum viri, O mulieris consensum. Idem Dii arenus subtiliter quidem dieit id sore accipiendum, quod non verbis opus sit, sed
consensu, cum mutus possit contrahere. eap. -mapula es Us matrim. Mae licet vera sint, Parentum tamen consensus excluditur. immo iniussu domini, atque adeo reclamante illo,potest nuptias inire seruus. cap. . e coniugMemor.
atque etiam quod plus est si aliquis per vim
rapuerit mulierem, quae tandem raptori consenserit, etiam recusantibus parentibus, tenet matrimouium, ex Lucij Tertii constitutione cap .cura causa.de rapto. Quibus cum respondere minus posset Duarenus, audacter nimis summum Pontificem reprehendit, quasi sit iniqua, di minus iusta ea constitutio.Cum enim,inquit, leges sint ordinatio Dei,& eos demum coniungere recte, ac vere Deus dicitur, qui secundum praecepta legum coeunt, &c. I demq. fere Connanus i Potestne, inquit, coniunxisse eos Deus videri, quos intemperans libido, effrena-taq. animi cupiditas conciliauit Sed nolo pluribus agere, ne videar os in caelum ponere .
Quid publica omnino utilitas, parentum pote stas, & religio, filiorum pudor, & obieruantia, matrimoniorum fides, di honestas desideret,iacile est iudicare. Sed quaero ipse a Duareno, &ab alio ; qilaenam aliae sint hae leges,quam tificiae ; siquidem matrimoniales causas ad iudices Ecclesiasticos pertinere palam constat. ea multorum. 3 I .quo .6.cap. I. de consanguinis. Ois init. cap. aecedentibin. de excess. praelat. de e. u.RFr . in concit. Trid. Se per consequens, eκ canonibus aestimari matrimonium. hinc videmus Clementem Tertium in L eap. videtur.
scripsisse, Secundum leges, nullum fiat matriamonium; leges, hoc est ciuiles; innuens quoda- modo aliud postulare canones. Numne durum, adeoque periniquum esset, si nuptias iniussit parentum initas, ius patentibus esset dis lue di Θ cum contracta sint, uxor siti potestatem non habeat, neque maritus, auctore Apotheso
x. ad Corint b. I. & aeeap. cum causa. N amque Pontificis Rom. matrimonia non ut naturalem coniunctionem tantum, prout Ethnici Iurisco, sulti, sed etiam ut sacramentum, cuius ius naturalium rerum conditionem longe superat, ab eoque gratiam proue ire, considerarunt i ut Germon. Mimaduersionum.
paulo post dicetur. Canones autem supra relati , quibus videtur cautum, necessarium esse parentum consensem, aliter atque intellexit
Duarenus, intelligi debent; prout , inquamia, intellexit glossa in ae capi ciat. quod scilicet
ex honestate, non aeque ex necessitate, alte rius quam contrahentium consensus desideretur. Nam si bene attendantur illi duo loci eap. aliter,stc. honorantur: sacile intelligemus de
steminis tanta eos loqui; quibus ob virginalem pudorem non licet sibi maritum eligere;sed pDrentum iudicium expectate: ne appetentiae, ut ibidem ait D. Ambrosius, procacioris aestimetur
auctor, si ipsa de nuptijs sitis electionem sibi
vindicet. tum & propter sexus sagilitatem, ἰquam ob causam Impp. volerunt filiam minorem annis a I. patris morte sui iuris essectam, matris consensum ,& propinquorum exigere in
nuptijs contrahendis: & hoc obtinuit in pupi,
Iis primum. l. I.C.drmst.tum in viduis .Lviduae. demum in virginibus puberibus. I. in emiursectione. Qeod. denupt. Hodie tamen iure Pontificali nostro potest filia, filiusque, non tamen liscet, aut Expedit. Non autem omne, quod non
licet, fieri non potest. Rectius fecerit mulier, si mariti electionem parentibus deteserit.Ηaec vero contraria non sunt, Potest, sed non licet.vno enim verbo ius, altero honestas significatur. Liacere dicitur, quod honestum est, quod consu tum, de a bonis receptum, & ob uatum. e. littera . g. res ipto deremta LCicero in Phil. I 3
siquidem licere id dicimus, quod legibus, quod
more maiorum , insti uti sq. conceditur. Non
igitur quod quisque potest, id ei ilaei. hbertas illa quidem datur filijs, ae filiabus t sed ea honestatis, & obseruantiae, qua in patri debent,regula metienda est. Nec ius Pontificale vult audprobat, mulierem inuitis, & ignorantibus parmtibus eontrahere nuptias, sed contractas utique vult valere; ne maius oriatur scandalum.Et haec sui hciat responsio, quod nouissima Tridentina synodus in cap. I. g. χε. de refrm. matrim. eos anathemate damnat, qui matrimonia a filijs fisemit .absque parentum consensu inita, irrita esse& parentes ea rata, vel irrita,facere posse assim
mani ; quamuis sancta Dei Ecclesia illa semper detestata sit, atque vetuerit ; ne scilicet fili; is init . inuitis parentibus, vel ignorantibus inbrent nuptias ; sed initas dissolui posse nusquam permisit. quibus ut Acilius obviare pos.set, illas sollemnitates, de quibus ind. c. I. adhibendas redecreuit, vel potius eas reno- 'uauitae. 3. eclori
199쪽
De filij exhaeredarione, qui inuitis
stione illa, quae dissiciliorem ha-A H bet explicatum; An ob id istum
exliaeredari filius, filiave possit,
quod iniussu patris nuptias coimita Xerit . Dualcnus post alios putat posse, quin viam etsi Lyontilicio iure valet matrimoniu, ne inde maius sequattu standalum,non tamen fili, audacia, &inobedientia probatur, quae diuino praecepto,Honorapatrem, matrem, contraria omnino videtur,nec alia est hodie, quam fuit Ii stiniani tempore Theologia. Mihi tamen magis placet contraria sententia ; quod non possit ex-baeredati: & ratio est; quia cum matrimoniti sit
a Deo institutum. .etimos. se voti redem
isse . & per Christum coniugibus gratia praestet, di inter nouae legis sacramenta annumere. tur. cap. ad Mosendam. de haret. & in Concilio florentino sub Eugenio inarto, S in Concilio Txidentino, σχη inprimip. liberum'. esse debeat a cam locum,cer capis equi uis des informat im. non debet ex alterius pendere arbitrio. Sicut enim testamenti factionem veteres Romani in nullius alterius stare arbitrio volu runt. ι .illa inmotio.=de Lereaemaei enaequinivam, inquit Paulus in Luet negare. Fquemai RLu tamen. aper. publice expedit suprema , hominum iudicia exitum habere; quia si in alterius arbitrio staret,iacile impediretur,quominus ultimum desumat iudicium exitu haberet e Ita etiam matrimonium , si ex alterius arbitrio
qui in potet ate patris sunt, sine voluntate eius matrimonia non contrahuntur; led contracta non loluuntur: contemplatio enim publicae utilitatis priuatorum commodis praefertur. AItera ratio esse potest,quia ex eo,quod filii iam. utuntur permissione canonica, non debent in vitium ipgratitudinis incurrere. Seneca. bba relam. 6.
Obijci, inquit,non potest, quoel lege factum est,
ct Cyrus magi liri sententiam resetcs apud Xenophontem b. .ld est iustu,quod ex lege est: quod vero est contra legem,id violentu. idemq. videtur dicere mistotcles lib. Eibis. .c. I. ct a.&nostri etiam receiviores iuniconsulti, ut Bald.
& Rona. cons L et I . . Qui peccat lcsis auctoritate,non peccat. . l. ac Bu.C. de adustae. qui peccat. 23 6.qHuemadmodum enim mulieriqua
statim post mariti mortem ad secunda vota
transfert, nuIlam legalis infamiae notam incudiri ut in I. Iade ι , qui not. in m. l. I. C. e dicunaenis . cum in iis imperatorum leges non dedignentur sacros imitari canones. e nuti. vlt. deferuuium'. sic in notam ingratitudinis. Ac sicut filius , inuito patre, religionem ingrediens, non potest ut ingratus priuari haereditate; quod Iustinianus recte sanxit in L Deo nobis. S. hec etiam. C. de Epise. cire. ita ob matrimoniu, ctuo sit sacramentum, & gratiam conserat amin matrimonio tanta, quanta libertas requiritur in religionis prosessione. aeea cum locum . Denique apparet ex s. aliud quoque capitulum. ambo. vi ctim de appellat. cosminc. quae est Novesi. III. in quo enumerantur cauis,qui bus filius potest exhaeredari: huius tamen in. gratitudinis nulla fit mentio. nisi Duarenus cualijs vulgo interpretibus praeter quatuordecim causas enumeratas, velit similes, grauioreSq. admittere , ut hodie no quatuordecim sint cause, sed infinitae prope, ac innumerabiles. quod ipse quidem sine ulla iustinctione semper negbui. id enim erat enumeratione op aut ςur que pr Iustinianus ab antiquis, grauiores causas fuisse praetermissas, si licita etat nobis
extensio ξ aut in quo veterum altercatio, & iningens disceptatio sublata est, si adbuc alios licet assumere Ego quidem libenter vim doctis.
simo Vigila assentior, quippe qui tu g. vli. ex reia M. asseuerat nusquam grauius ab interpretibus peccatum esse, quam in hac extemdendarum legum licentia. ex recentioribus, etiam vir iuris interpretum optimus Cui actu Aco euato, & in Noueli. Iis . licet fateatur nuptias iure ciuili a filijssamil. contractas iniussu parentum, in quorum sint, potestate, iniusta esse, ac iniustos ex iis liberos: non vult tamen ob id solum, filium exhaeredari posse: quam opinionem confirmat recte ex sententia The dori Balsamonis Patriarchae Antiocheni in N moca ne, apud Gentianum Her tum relata.
Quod autem ait Duarenus non aliam hodie esse Theologiam, quam olim: quam ab ipse Duareno, num Ipstiniano imperante, essent i re Diuino prohibitae usurae. Scio quidem Dua- renum ipsum constanter defendere in titui. de et uri iure ciuili usuras, veluti malum quoddam necessarium permissas: Mese ergo secit Ecclesia, quae quod Diuino iure erat prohibitum , confirmauit Mutuum dantes, nihil inde sp rantes . to .ii de usuri de Iq. quaeri. 3. ertorum. Impium est et id dicere. Ego vero rogatas velim, non modo filias, sed Ec filios, ut in contrahendis nuptijs parentum consensum
200쪽
exigant, immo ne cogitare quidem de sponsalibus, sed parentum arbitrium, & commodum expectare. quid enim parentes in hoc breui vitae curriculo cogitant quid tam vehementer laborant quid tam peruigilant ὸ quare tam longe, lateq. peregrinantur cur maria multis tem pestatibus frequenter sulcant; cum ingenti fit gore , atque calore nundinantur: pericula multa subeunt: incommoda vitae plerumque inserunt: saepissime etiam inhonestos,& illicitos co- tractus ineunt; innumeris randem implicantur
negotiis ; nisi ut liberis consulant Z utque ii re diuites alterius filiabus honestis, de diuitibus matrimonio iungantur οῦ &vt propriae filiae
ditiores,ac praeditos virtute maritos inuenire
possint quapropter haud parum reipubl. expedit filios in nuptis s celebrandis parentu habere
consensum: nec satis se tueri possunt. si tamen contrahant iniussu parentum, permittente lege saciunt, ut antea dictum est: siquidem videmus inulta saepe a legibus atque canonibus permitti; quae licet impune facias, non tamen caret Vi tio, & dedecore, sicut contra euenit, ut Plinius Id. q.epin. 9. deIententia Cepionis scribit: Non sine ratione veniam dandam facto, vetito quidem non tamen inusitato. Nam simplex conc hinatus lege ciuili permittitur. de concub. non est tamen licitus: quanquam Bart. Alex.ιn Leoacto. S. AEquis rogatu .nu. II. F. S.C. ebeli. alij et iam recentiores in additionibus ad Bart. asseuerant, simplicem concubinatu iure naturali legitimum esse coitum, ad dissei tiam adulterii, incestus,& coitus contra natura, qui illegitimi complexus iure etiam naturae dicunturex d. 3. in qua ita . Iulianus: Quia,inquit, Concubinatus perleges nomen allum psit, extra legis poenam est. Non sequitur tamen , Hoc fit, nec lege ciuili,nec canonica punitur: est igitur licitum . illatio non est bona melius diceretur,Non punitu ergo permittitur. nam etiam lupanaria esse permittunt Ecclesia, ac totius o
bis Catholici Principes: Ergo licita, & non a P
portant mortale peccatum e Esset ridiculuim,immo impium id dicere . Quare D.Chrysostomus
in c.hac rasione. 3 Quod permittimus, nolentes praecipimus e quia malas hominum volutates ad plenum prohibere non possumus,& in c.nerui. I I. HII. non sine vino est, quod ignosci,
tur, & non praecipitur.& in L, siquis.S. Diuus auum Marcus I in relig. o sumptinun. ubi responsum est, haere dena, qui prohibet senerari
ab eo, quem testator elegit, non recte facere a rpoenam tamen in eo statutam non esse. hinc
Bald .co sLr se opem. lib. i. Non est nouum, inquit, ut quaedam inhoneste fiant, ultionem tamen non Labeant: quia non omne illicitum punitur, sed id tantum, quod statuit lex esse Ger . Animaduer --.delictum.Eadem ratione permittitur filijs inius
su patris matrimonium contrahere: non est tumen licitum, maxime filiabus: etenim ut dictum est, Non est virginalis pudoris, sibi mariti ei ctionem vendicare. Attamen huius pudoris o seruationis tanta non est vis; ut legatum virgini relictum , si nupserit Titio, non fiat caducum , si alteri, quam Titio, ex patris consensu nubat ; tametsi Didacus Couarr. in cap. I. g. 8.
a. par. lib. decret. aliter est arbitratus . quia
licet inciuile, atque inhonestum sit filiam inui.
to vel ignorante patre coniugio consentire: ta-
En pater si vult filiam lucrari legatum relictum sub conditione, si nupserit Titio, debet
consentire. Mens enim testatoris est, non m
do virgini consulere, sed etiam Titio, vel magis Titio: videbatur enim ei sorte Titio expedite, si illam virginem in uxorem acciperet, ocquo magis virgo nuberet Titio, & ipsius virginis parentes ad has nuptias contrahendas Iubentius condescenderent, voluit virgini centum legare. quare si alteri pater filiam legatariam in matrimonium dederit,etiam repugnante filia, dico caducum esse legatum,& eo priauari filiam. Ratio est, quoniam non adimpleta videtur conditio; argumento Leti uerit.F. de
sultius secerit filia, si relicto, ne dicam neglecto, legato, nupserit, cui pater voIuerit . qu niam pater pro liberis plerumque consilium
capit ; argumento l. nec in ea.1.adleg. Iul. de adulter. Credam tamen mulierem, cui centum
fuerunt legata, si soluto matrimonio, postea nupserit Titio, lucrari legatum, & adimpletam
videri testatoris conditionem . Ac licet filius, qui uxorem duxit citra patris, in cuius est potestate, voluntatem, hodie indistincte ex haeredari nequaquam possit, nec potuerit olim ,
nisi se ad turpem seminam applicasset: filia a
tamen citra patris, vel matris consensum nubens ex haeredari potuit etiam olim, uti Patricius Graecus interpres ex L 18.er 2 o. C. de
in c. te Hamen. collegit. neque de hoc hodie est dubitandum, cum Iustini amis in L I. alma quoque Noueli. II S. dicat non posse filiam ex- haeredari , si post vigesimumquintum annum patiatur stuprum, vel si nubat Iibero homini, absque consensu patris filia. idetur ergo ex , haeredari posse, si ante illam aetatem nupserit, vel si post nupserit seruo, vel alij eiu lem generis homini. Verum quoniam iure Pontificali potest, uti supradictu est, filia nubere no adhibi, to patris colenta magna hinc existit quaestio imter iuris utriusque professores,Si filia in ficie, ut aiunt, Ecclesiae nupserit,nsi requisito,vel no habito patris consensu, num possit pater copelli ei dotem constituere. Distinctione opus esse asso