장음표시 사용
201쪽
uerant nostri. Alij dicunt, vel nupsit anteas. vel ptist; alij , aut promisit dotem marito, aut non ; ilio casu cogitur; h non item . alij indistincte patrem compellendum este scribunt, uti Bald. Angel. Paul.& Iason in authen. res quae. C. commun feleg. quae
Catholica omnium est sententia, uti adnotauit
Curtius Iunior inae authen. res qua . num. 2 . Rip. in I. I. ntim. matrIm. Parisius VI. 29. num. 62.volum. 3. quae Opinio mihi videtur recta, ea nimirum ratione quod nemini iniuriam facit filia, quae iure permittente matrimonium contrahit: sacris autem canonibu permissum est. non poterit ergo dare privari.
quemadmodum enim filia non potest priuati legitima, nisi causa ingratitudinis, ita neque dote , quae succedit Ioco legitimae. l. quoniam
at si nupserit iniussu patris, non potest acculari de ingratitudine. Praeterea patris ossicium est
tametsi excellens vir Andraeas Alciatus lib. Pa. reet. 8. cap. 3. conetur probare illud verbum ossicium, in ael. vis. non debere intelligi de necessitate ; ut ea, quae ossicis sunt, non obligationis necessitatem habeant, ex Lin commorato. S.
Acut . commis. ex quo Paulus scribit, Voluntatis,& ossicit magis est, quam necessitatis commodare . Sed ossicii nomen licet latissimum, ut argumento sunt tituli ct C. G. proconsul.
di δε o . Praef. & alis eiusdem generis, di apud
Pontifices, deo . Archid. de c. deleg. proprie tamen ossicium dicitur,quod quemque pro conditione suae personae facere decet, ut ait Donatus . D. Ambrosius lib. inciorum primo, Legimus, inquit, ossicium dici a nobis posse; nec ratio ipsa abhorret: quandoquidem oscium abessiciendo dictum putamus . Dicitur & officium pietatis in Let .s de in c. tenanti quod parentes liberis exhibere debent ; quod an habeat obligationis necessitatem, ficile est intelligere ex eo, quod querela aduersus testamentum illud, in quo praeteriti sunt, seu exhaeredati liberi, licet alioquin iure sit validum, datur, & t flamentum initum'=.dein P. restamen.tot. tit. quod contra patris ossicium , & naturae iussit factum. Etenini patris ossicium est filios hae
redes in Ilitu ei e ex necessitate ; alias nullum est testamentum, quamuis hodie ex noua Iustiniani constitutione auth.ex causa. C. de lib. praeter. legata conseruentur . sic ergo Officium patris est filias dotare . & an habeat necessitatem, haud
obscure apparet exl. quι tiberos.1. de ritu nuptiar. in qua videmus factam potestatem constitutione Diuorum Seueri, & Antonini Consulibus, & Praesidibus, cogendi patres filium in matrimonium collocale, di filias dotare. Si igitur pater ad id auctoritate publica compelli potes, videtur fatis officium patris esse de neces sitate filias dotare. immo in ca sum lententia, uti existimem patrem debere cogi ad confli- tuendam dotem filiae diuiti, etiam ii nupserit iniussu eius , dummodo pater sit soluendo, ala
nia locum non habent, si filia nupsit indigno,
& ignominioso viro. Tum enim non tenetur ei dotem constituere , etiam si eam promiterit filia ipsi viro. in quo omnes consentire videntur ; uti gloss. in ca de raptoribus. 3 6. p est. I. ubi Archid. Ioaian. Andreae, Cardi n. de Anton.
in cap. accedens. de procvr. Bald. in I. I .F.stat. matrIm. Abbas In conss. I 2. Cui acius inae c. I.& communi sententia receptum fuiste docet
Ripa m d. l. I.num. 9. Paulus Parisius in L comsil. 2 9. Couarr. aeg. octavo. qui hanc regulamia procedere contendit, si filia, vel maritus esset ita diues,ut congrua alimenta uterque haberet.
quod si pauperes cstent, vult cogi patrem ipsi
filiae alimenta praestare,ex ratione constitutionis Alexandri Teriij. in cap. ciam haberet. de eo, qui
nio licet aequa sit, illatio tamen non satisiscit. quia in L cap. iam haberet, specie, liberi non iunt in causa peccati; nullam q. dedcrunt occasionem delinquendi; lecus filia, quae se viro tur pi, & ignominiosis copulavit. Ex quo maXima talitria , atque ignominia affecit patrem, ac denique totam cognationem. Hinc videmus Iu .stiniani constitutione in L Nouella II S. cautum filiste, uti posset eo casu ex haeredari filia , etsi maior esset annis 2 F. Cogitabam tamen , num aliter dici posset, ac tueri cotrarium, quod
scilicet pater cogi possit ad constituendam do tem filiae, quae seruo, vel alij ignominioso viro nupsit, dummodo intercesserint selemnitates
omnes ab ecclesia traditae. nam si valet comis munis interpretum consensus, quod filia debeat dotari, etiam iniussu patris nupta, fauore matrimoni j, quod liberum esse debet, & libertas
ista in unoquoque requiratur: sequitur necessario, ut non possit dote priuari filia. quae ignominiosisse copulavit; cum apud Deum nulla sit a ceptio persisnarum, dum omnes sint Christiani,& nullum subsit impedimentum, quo minus CG trahi utique posci matrimonium. Atque haec
qualiacumque sunt, a ferri possunt pro filiae defensione, & matrimonij libertate; vel si qui L.
quam communi sententiae consentire ma Iit, erunt certe pro dubitandi ratione. interim ali
serte magis acuti, & subtiles plura per se cogitabunt; haec vero pro quaestione ista sat erunt. DC
202쪽
De donatione inter coniuges, quorum is, qui donauit, vitam sibi monastic nam elegit. Cap. XIlI.
S r omnibus plusquam manifesta
Antonini Caracallae Imperat E-ris oratio, quae duo habet capi- ω ta, alterum de donationis inter virum, & uxorem prohibitione.
l. 3. f. de donat. mur vir. c uxor. alterum de s leiusdem donationis confirmatione. l. cium hic lnatus.1. GH ad quam spectat & Gregoriana lconstitutio in cap.etiit. eodem in Decreralib. Fuit lquoque a me Antonini orationem donatio ista
moribus, di alia D. Seueri Antonini patris ora- l
nam ct Seueri oratio duo etiam videtur conti- lnere capita, ted ultimum stipulationes non com- lprehenbebat. d. l. Papinian. plenior Antonini
oratio , quaen Ol solum corporum,&rerum, verum etiam iii putationum donationes confii mata liacum hi Iaius. in princip.ct in Hipulata. d. lex quibus constat vj planum a Papiniano nota , dissentire, uti male noliri arbitiati sunt. loquitur enim Papinianus de Oratione Seueri, non Antonini , a quo, si Lampridio credimus, interem plus fuit: nec de illius Oratione scire potuit,quae poli eius excelsum recitata sorte suit, & Κ C.
confirmat. Si tamen conii ante matrimonio deces crit is, qui, donauit, nec donati Gilem retro cauerit,confirmatur donatio, ex d.secundo An- ltonini orationis capite; si praemoriatur donata- lrius, periamur. G. cum hic Hatus. l.a marito. C. leod. δι Intere de rebasib. dc d. cap. it. etiamsi ituri liurandi religione fuerit sancita . cum dona- ltio inter virum&vxorem hanc tacitam habeat conditionem,si donator piaedecedat; cui si a dij-citur iuramentum, eand cm recipit coditionem.
uetae res. IO2.vol. I. magis placeat aduellari
rum sententia. Sed de iis latius quandoq. nunc nobis est quaestio,num donatio ista semper morte confirmetur. Et receptum est confirmari. Nec refert, quomodo moriatur is, qui donauit: quoniam licet ob scelus aliquod damnatus sit, viti-m . lupplicio affectus: tenet tamen donatio . quod trahendum quoque est, si condemnatione
adempta ei fuerit libertas. I.res uxoris. C.eodem.
Eo tamen casu in pendenti est; & valere dicitur ad excludendum filium . Ex hac regula excispiuntur Vlpiani auctoritate duo capita. d.I. cum hie natus.ῆ. maritus. a. scilicet si maritus mortem sibi consciverit ob sceleris conscientiam ;aut si post mortem memoria eius sit damnata. nam si taedio vitae, veI impatientia doloris alicuius, vel alio modo vitam finiuerit, valet donatio, argum. l. υθ. g quis auum.=de bon eorum, qui amesent.mort ubi consciis. de l. o. g. quod quistaeum . de inru I. rvt. reaamen. Ad Christianam tamen sepulturam eum esse admittendum nego, nisi suroris ergo se interemerit. Quoquo igitur modo moriatur is, qui donauit, duobus illis exceptis casibus,confirmatur donatio. Hinc iuris sacratissimi vetus interpres Ioan . Andreae adae cap.vis. dicebat etiam ciuili morte; vi siquis monasterium ingreditur; non posse reuocari donationem, sed confirmari, quali mortuus sit; ex eo quod vulgo dici solet, monachum csse
mortuum mundo. Vinccntius etiam vetus interpres contra; quia dicebat adhuc durare matrimonium: ciam mulier quae in hac seculari vita remansit, non queat alteri nubere. cap.accedenI. O cap gni cauit. de contiem. conita. loan. Andreae videtur posse adiuuari ex Notieli. 22. Iustinniani, in qua monachismum comparat morti;
atque ideo quod pacti, aut stipitiati sunt coni
eligente solitariam vitam, restituatur mulieril dos, & ex donatione propter nuptias Iucrum, quod sibi pacta est in casum mortis mariti; muliere autem candem vitam eligente, ut maritus retineat donationem propter nuptias, & ex dote lucrum, de quo in calum mortis, non de quo conuenit in calum repudii. haec etenim matrimonii dissolutio fit sine repudio . Novel . I I7. quaerit defunct. Episcop. Si uterque lolitariam vitam elegerit, sine ulla diminutione mulieridos redditur, vir retinet donationem ant nuptialem. Vincenti; tamen opinio videtur esse longe verior ; non ex eo, quod aicit coniugiti indurate adhuc: quia iuris fictione adeo'. reuera solutum eli; cum non possint se inuicem reposcere. d. v. accedens, ct d. Vsigniscauit. nec albteri nubere, nec cum alia contrahere. bi quidem sacratissimorum l)rincipum ita re, illo hodie in huiusmodi definiendis,& dirime ndis controuersiis utimur, non licet coniugum alteri diuert re, neque religionis causa, nisi contentiat vi cmque. dictis locis . nisi matrimonium nondum e set perfectum, hoc est carnis commixtione com
ter libere potest vitam sibi lolitariam eligere , etiam si matrimonium et Iet contractum legitume,& in ima consueta sanctae matris Ecclesiae 'coram testibus,& tam contrahentes, quam testes
in libro matrimonii descripti suissent, & tres publicae de nunciationes in tua parochia praecesscsent. Rota in una Vlixium matrimony die F.
203쪽
Iulii i3 7. deef.9r. diuos par. 2. dum modo non sit secuta copula. decis. 93. ead. pari. a. Sed mihi placet ob id nimirum, quod, si diuortium post donationem intercesserit, & qui donauit donatum esse vult, valet donatio; quod si non
vult, extinguitur. εώ C. de donat. inter vir.er uxor. LI. ciam hic Liatus. s.flaevortium. namque id quod donatum est,intercedente diuortio, perinde habetur,ac si donatu non fuisset. I. ct ideo I .eo. Si vero diuortii ergo donatum sierit,tenet donatio. l. Vitricus. cum seq.F. eod. clim saepe cum bona gratia di luatur matrimonium, scilicet olim propter sacerdotium, sterilitatem, senectutem, valetudinem, aut militiam. d. I. I itricus. bona gratia, hoc est dulciter sine
querela,& sne Iibello repudii; quam Anastasius
Imperator in eonstante. C. de repud. communem consensum appellat; hodie,ob sacerdotium duntaxat; & alteri ad secundas, ut dictum est, nuptias transire non placet. quo casu& hodie donari poste haud dubito. Donatio itaque ab eo secta, qui monasticam vitam sibi elegit, elapso professionis anno, nisi suerit confirmata, perimitur, cum ipse omnia sua in monasterium secum trahat, nisi superstites sint filii, quibus debetur
saltem legitima; quae tam ex testamento, quam ab intestato illis competit. LN eu. 2 a er I I 2. Quod si monachisimus morti aequiparatur, vel ipso adstipulante Iustiniano, ac in monacho pintestas sit similis dominicae, ut Bare. & caeteri ad LI .e .de vulg.ct pupiVMItitui. & Viglius haud insubtiliteras S.alientis.debereLinfiit. adnotarunt: sequitur necessarib,huiusmodi donationem non valere: quia donator si seruus fuerit esse ctus, responsum est non impletam , sed peremptam esse donationem; quamuis seruitus morti comparatur, ait Vlpia aus ccci his Iulus G. donator. si monachi imum morti assimilatur, ac proinde seruitus, & seruo aequiparatur monachus, clim nihil proprij possit habere, nec ex in .dulgentia Abbatis, nec etiam summi Pontificis,
ius sententia dixi alias: concludendum profecto est peremptam esse donationem, religionis ingressu. Iustiniani autem Nouellae, de quibus supra,ad rem nihil,clan sit diuersa species.est enim
illa reciproca donatio ; cum fiat in recompensationem dotis: unde a Graecis antipherna dicitur Lυθ.Caeod.hoc est contriacis,sive pactum hinci inde par,& aquale, ut desiderat,d. cap.vis. ONouell. 97. Sed quid iuris erit,si lege municipali cautum sit, , t maritus post cCntractum m trimonium , & consummationem, sequuta uxoi is morte sine liberis,lucretur dotem,vel diamici iam, vel tertiam, uti quartam eius partem, ut in statuto urbis lib. i .eap. t 3 I. similiter si ante consummationem, & per consequens, nullis relictis liberis, religionem ingrediatur; an mari. tus lucretur partem dotis a statuto praescriptam Rota tenuit,eum lucrari, deeig. 92. diuerflari. a. quia communis est omnium interpretum opinio exi. Deo nobis.in orisc.C. episcio' clerivi, siue lex, siue statutum, pactumve deferens viro lucrum dotis in casu mortis naturalis uxoris sine filij s, procedat etiam in casu mortis ciuilis, eiusdem uxoris per ingressum monasterij contingentis. Neque obstat, quod non sit consummatum matrimonium, uti statuto cauetur: quia respondetur per maritum non stetisse, quin consummaretur: & licet implementum hoc dicatur esse fictum ; implementum tamen verum,& implementum fictum inde contingens, cum non stat per implere debentem, aequiparantur in iure, eandem rationem habent,& eundem operantur effectum. Litire riuiliss. de condit. O d missi. ubi omnes notant.&d. decf.92. m.6. Neque in hac materia monasterium est loco filiorum. LGcf. 9 2. num. II. Si vero non probauerit vir per eum non stetisse, non lucratur dotem, vel partem eius. Gef. I cI aea art.2.
Non probatur Vlpiani responsum
intellectus ad cap. est. desecundmqt. ac de muliere, desuncto priori marito, statim nubente.
mensibus terminabatur, ut laribit & Plutarchus in Antonio; qui ita de Antonii, &octauiae nuptijs: Hoc cum ambobus placeret, reuersi in v be nuptias firmant ex Senatus decreto. Neque enim per leges licebat ante decimum mensem a viri morte . quod sane tempus susticere credebant ; ctim eo tempore interiecto turbatio sanguinis inde fieri non possit,quae veteri legislat ri causam eiusmodi nuptias prohibendi dedit, quasi ultra decem menses uterum gerere mulier non queat, vel VIpiano satente in desiis, ct lexit. cuius verba sunt haec: Post decem menisses mortis paternae natum non admitti ad legi, timam haereditatem. De eo vero,qui centesimo octogesimo secundo die, ait, natus est, Hippocrates scripsit, ct Diuus Pius Pontificibus rescripsit, iusto tempore videri natum. In quo miror vlpiam
204쪽
Vlplanum, ae nostios recentiores Iurisconsultos, Vlpianum smutitos. Cur post decein menses mortis paterrue natus non admitti adi sitimam haereditatem debet si ex Hippocratis lententia, qui septiui u inensem attingitaegitimus partiri censeturi elim idem ipse Hippocrates octimenripari in Ave, velit,mulierem, quae in
plenilunio concepit, ad undecimum mellim a Vterum gerere,his verbis ξ Nam clim ultra plenilunium mulier concepit, necesse est eum conceptum undecimiim mensem attingere, ac amprehendere , quo ad ultimum circuitum peruoniat. immo i persere undecimum mensem attingit partus et clim plurimis mulieribus necessarium sit in ventre concipere post menstrua ut idem Hippocrates auctor est, purgamen ea, ubi ab ijs exolutat suerint;quod contingit ple-Iunque in plenilunio . Cuius auctoritate fidius ausim dicere aduersus Vlpianum,etiam post de cimum mensem natum sere admittendum ad te. gitimam haereditatem. qua in re plus tribuo Hippocrati,quam VI anis ac Papinianis mille. Illud autem lugendi tempus, de qua supra, visum est Innocent. III. matrimoniorum libertati.
aduersari prorsus: cum & Apostolus huiusmodi mulieribus nubendi faciat facultatem. I. ad O---.7. ideirco noluit Innocentius eas infamia notari, etiamsi deiuncto priori viro,alteri statim
nupserint. cap. vis defeeunae nuti quod paulo ante constituerat & Vrbanus 1 in cap. penum eod. Nec tamen Romani ipsi Pontifices adho tantur mulieresadserim stransire nivitias ii perperam latratores quidam, ut etiam in rixatillis innui . quod & quaedam animalia eas m nere videntur. Cassi .lib. s. Diat 33-Respicit impudicae, gementium turturum eastissimum genus: quod si a copula sua nerit casu intercedente diuisum, perpetua se abstinentiae lage constringit, gratiam coniunctionis non repetit, quam reliquit: fidem seruat,dum laudem pud ris ignorat: & motibus studere deprehenditur, quod nulla viduitatis conuersatione gloriatur. Mulierum se, proh dolor vota continere nequeunt, quibus castitatem ratio persuadet, poena legis imponit, terror maritalis extorquet. Quare Romani Pontifices eas nuptias non satis probant . idq. constat ex eo, quis non pollunt iterum benedici. cap. 3. eod. & qui secundo nupsit, aut unius, sed viduae matrimonium est expertus,omnibus exuitur clericorum priuilegijs, nee illis iss est ad sacros ordines promoueri.
nibus manifestumst , Ecclesiam huiusmodi viduarum connubia non satis commendare , permittere tamen, ne serte maiora oriantur scali-
data. Fuit semper pontificalis legislatoris intemtra, ac mens, ut quantum fieri potest, peccata.
quibus denigratur anima nostra, euitarentur. c.iro agawιαδε ι -κdae. I. eum q. diH.86.
neque nobis obhei potest,quod ait Theophastus in Log.de legib. ea,quae semel aut bis,idest, per
raro accidunt, contemnunt legislatores.id enim
non raro fit, sed plerunque, uti publice puniantur pzccata. cap. a. deco f. deteg. sed dum lex prohibet,ne iterum nubat, vel intra annum, asserre videtur peccandi occasionem: quia mulier imbecillis est, ut ait Iustinianus in Limperiatas. inprincip.C.de nupt. de Plutarchus in Problenuse tu his verbis : Mulieres propinquis, ct cognatis non nubunt Quoniam mulieres propteri e cillitatem, multorum ope, di auxilio egentes, propinquis idcirco adiumere noluerunt, ut siqua a viris suis iniuria amerentur, cognati Opsi afferrent; & Quintilianus his, Imbecillis res est tamina. Et ob imbecillitatem facile decipitur, uti Aristotel.& aquicen.lib. de Animalibus asso uerant,ac Ouidius sit auissimis indicat his verbis;
Fallere credentem non est operaspuella
D. quoque Chrysestomus in Matu. homicati. Sexus inquit, mulierum incautus, di mollis inaineautus,quia non omnia,quae videt, aut audit, cum salventia,& ratione considerat i mollis a
tem,quia facile flectitur, vel de malo ad bonum, voto bono ad malum. in quam rem venit & c.
na .S. I. ibi, mulier ρι- mariti uctoribus facile decepta. quae est Nouell.6 I. quapropter
Bald. Πι cap. a. de probat. non male dixit,ea statuta, quae in contractibus mulierum requirunt conlenium propinquorum , habere in se natur Iem rationem, quia mulieres multis deceptis nita patent .idem 3.&Dec. U.6 I Ialbn ad i. non tantumst . de re iudie. de cum sit
imbecillis, ct carni pugnam dissiculter inserat sacile in stupri crimen incideret . quod longe
peius esset, maiusq. inde oriretur scandalum is . quod ut euitetur, multapermittuntur,quae alio. quin satis recta non sunt. c. denique. risisH.q.
disiis i.ellurimos. 8a & c. 1.in .demnis.d sin I.6. elegans gloss. in ψcap. commestiones , Hinc mirum non est,si voluerint Pontifices m lierem intra annum luctus nuptam minime n tari infamia. quam conititutionem extendunt incentius,& loan Andreae. Hic siue in muli re timeatur turbatio sanguinis, siue non, locum
perpetuo habere dicit ; ille, non ad eas tantum, quae steriles sunt, vel quas constat esse praegnain tes, sed ad quamuis aliam. Quidam tamen no mine Paulus de Leaza , dicebat ob prolis ince titudinem dcbere mulierem per trimestrem e pectare; alioquiti non euadere legales poenas:
205쪽
Abbas contra propter verbum, Intra; quod aperte demonstrat, in qualibet anni parte mu- Iieri licere nuptias inire. Si ergo mulier, inquit, ab initio licite nupsit, non debet legis auctoritate deludi: nam quod fit lege permittente , non potest Gijci, uti late dixi supra cap. II. ita
ut omnes omnino Iegales poenas possit euaderer etiam si prolis incertitudo oriatur. nam licet de prolis incertitudine nulla fiat mentio apud Innocentium, non debet tamen ad infamiae dunt xat notam restringi: chm generalis,& libera populi permissio nullam patiatur restrictionem, ut elefanter tradit Felinus in Aea Ecissa S.M
tor voluit nobis indicare,dum subijcit illa: Et ne tibi id, vel ei, qui te duxit, in iactui am vel insamiam ab aliquo imputetur, auctoritate praesentium inhibemus. Ego libenter Panormitano as sentio,quod verbum, Intra, de quo tu d. p. est. accipiatur quidem pro integro anno, ut a primo ad ultimum diem licite possit nuptias inire mu.lior vacans: sed aliter atque Panormitanus ipse
id intelligo ; videlicet posse mulierem licite statim a viri morte secundo nubere;dummodo cemia sit se non esse praegnantem, vel esse; sed si sit incerta , posse quidem nubere, sed fili corporis
potestatem secundo marito non aequeia ere ,
vsquead id tempus, quo incipit partus natura moueri,de mulier intelligit se concepisse; quo cognit recte potest,& quidem impune,& licite . idque ratione illa pereleganti, quod quemad-m dum matrimonij c6tractus etiam de praesenti in Aduentu Domini,& Quadragesima non prinhibetur ; sed solemnitates tantum nuptiarum squae in ipsis celebrandis nuptijs fiunt, uti sunt eonuiuia, publicationes, sacerdotis benedictio,
in mariti domum deductio, choreae, ac tota illa festiuitas, dc pompa, corporum commixtio , de huiuimodi alia, de quibus insumma, dc in c.non
de quibus Panorm. adcap.Capellanus. deferys. quae de Tridentina Synodiis approbauit cap. Io.
ea vis isset . ita in specie a nobis proposita matrimonium fieri quidem potest statim mo tuo viro, sed corporum coniunctione illud periacere non placet, donec mulier intelligat se praegnantem esse,vel non esse . & sic ista innocentueonstitutio trahi nequaquam debet ad casum istum, cum suboriri tatus ambiguitas possit. &hoc haud male ex Dione M.q8. probatur : qui ita scribit; consultos a D.Augusto Pontifices,an Liuia concepto, necdum edito partu, rite sibi posset nubere; respondisse, utique posse. siquidem oriri amplius non poterat partus ambiguutas, Quamobrem dicendum videt primatrimonii usum posse viduis allapso tempore prohiberi ad euitandam prolis incertitudinem; quo sciri pos-ssit, an prioris, an vero secundi mariti filius in de natus sit; ac proinde mulierem impunitam non Ere, si ita sestinanter nupserit, ut ex festinatione illa oriatur incertitudo. Neque audienda est mulier,si dixerit id prohibere non posse Iegissatorem ciuilem; quasi in odium matrimonij tendat haec nuptiarum vetatio; cum in huiusmodi negoths Imperatores non dedignentur sa
prios Episco p. g.vltim. Respondendum enim est, Innocentium loqui de consensur ut statim m Iter vacans possit contrahere, sed non item ma trimonium perficere, si oriri potest incertitudo. Et ubicunque Pontificia lex expresse non proinhibet,quod ciuili iure est cautum, tum id obser
uare necesse est. cap. I. O 2.denotii ope .muncia.
cap.scu .a I. de tibinex. licere enim dicitur id,quod lege vel permittitur, vel non prohibetur. Lmdam Iberus. . eruit./h. adio. line re ineoni Ariontibus ais ris.nvt. I. I .de tu . O iura. dummodo peccatum non patiat eius obseruatio,vti perite docuit Abbas ad cap titis et . .
de Mamen. Inn . in cap. cum contingat. de δώ-
sib. scribit, eum, qui a lege humana excusatur, non peccare, nisi diuinae legi aduersaretur. cap. .de praescris. & Felin. ad eap. I .num.c 7. de confiitur. in toro conscientiae leges seruandas es.se: alioquin fieret, ut omnis legum Q a,de is, tilitas ad interitum salutis aeternae deduceret :ac proinde legum virtus magisdamnanda seret, quam maleficiorum . atqui videmus legem humanam ab aeterna per naturalem emanare; tu ta illud Prouerbiorum 8. Per me reges regnant,
O legum condisores lia a decernun/. Regnandi enim potestas diuinitus collata est Principibus, Apostoli testimonio ad Roman. I 3. Omnis pote Has a Domino Deo est. Cum ergo Puncipes alammo Deo habeant condendi leges potestatem, quippe quae ad culpam obligant, di de ge
dubium esse debet, quin imperialis constitutio obseruari possit etiam inhs, quae ad matriminniusti itidirecte, O minus principaliter tendunt, si aduersus illas nulla extet Pontificalis sanctio,& quidem expressa. qua de re late alibi. De
206쪽
De introductitijs mulieribus. Cap. XV.
AM in libris nostris, quam in Nouellis Iustiniam, & in Nomo-
canone Photii passim legitur I
troductitia mulier; vel introd
Iimes. de cuius vocis significatione dubito, an apud Iratinos interpretes quaestitim sit usquam;
non aeque apud Graecos. Nam cum apud eundem Photium in tit 8. de precibata, extet cap. ita
inscriptum; De Episcopii, O clericis, qui eum in
traducliti,s mulieribus e nersantur, quod es hcap Iq. nonnulli Graecorum existimauere intro.
ductitiam mulierem esse illam, quae pro legitima
uxore introducta est. & cum aliquo fornicatore cohabitati Theodorus Balsamon in cap. 3. Νι- cenas ae ubi ita scriptum est apud Gentianum Heruetum: Vetuit omnino magna synodus, ne liceat Episcopo, nec presbytero, nec Diacono , nec ulli penitus eorum, qui I unt in clero, imminductam habere mulierem, praeterquam utiquernatrem,vel amitam,vel eassolas persenas,quae
Omnem suspicionem ei lagiunt; ibi unquaminalsamon asserit, introductitiam illam, esse omnem
mulierein cum aliquo extraneo cohabitantem,
etiam si ab omni uispicione aliena sit; ex eo
quod Magnus ipse Basilius in Epistola ad Gr
goriunt presbyterum,in quaeidenunciat, ut ab introducta muliere separetur, & non ex eo irsum deponendum decreuit tametsi euidenter , ct absque dubitatione ulla peccet. Sed quaero aBallanione, quid sibi velit Iuliinianus Di N uelia 6. quae est in vulgatis codicibus subiit. de
iam . 00 p.ggres0uro quam refert & Pli lius ipse in ap. 6. his verbis: Nullus clericu4 , qui uxorein nou habet, habeat in domo tua in . troductitiam, praeterquam matrem,& siliam, dc sororem, de alia non suspectas. Sinautem haec non seruauerit,&bis ab Episcopo, vel cum clericis admonitus eam a ciecerit, vel eo etiam accusato ostensum fuerit illum se dedecore gerer deponatur, dc detur curiae, cuius erat cleriucus. Quibus verbis monemur clericum ob i: atrinductammulierem este deponendui ἡMoccinurq non dici mulierem omnem cum aliquo exter no, hoc est non consanguineo, stu marito c habitantem a cum clericus possit a illam habeat ioco talis sit, ne de ea haberi possit sulpicio Me tenduxis .c.9mnasA I dis L quo I co Syrius Papa constituit, heminas in domo clericorum pati non debere, exceptis,'quas prinpter solas necessitudinum causas habitare cum eis.Nicena synodus permisit. Synodus autem Nicena permittit in daap. 3 amitam, ac eas se. las personas, quae omnem suspicionem vitare possunt. Hic notandum obiter est, male Contium adnotasse e . . Nicenae synod. clim site. 3. Introductitia ergo mulier mi iudicio erit, quae libidinis causa intus retinetur; hoc est, quae non in luce, & oculis ciuium, sed intus in domo habet urinam & illud Ciceronis ad Atticum rem hanc concinne videtur resipicerer Iam vero oDii boni,rem perditam, etiam noctes certarum mulierum, atque adolescentulorum nobilium introductiones, nonnullis iudicibus pro meta dis cumulo fuerunt. Matrimonia palam, di omnibus coram fiunt; introductiones nequaquam. Immo Vlpianus in Leu uerit. de condis. o demonΠrat. scribit conditionem nubendi tunc videri impletam,cum uxor fuerit deducta. & Iustinianus in Isancimuε.C.de nupsi Conditionem
nuptiarum impleri non posse, nisi ipsa accedat sestiuitas Festiuitas autem nihil aliud est, quam lemnis illa in domum deducto. Et ex iis infertur , fornicarias mulieres dici solitum, introduci; uxores vero in domum deduci cum festiuutate, & pompa. Quod autem Basilius dicit, ob
introductitiam mulierem non esse clericum d ponendum, licet mortali notetur culpa;accipiendum est, quando clericus ab Episcopo nondum fuit monitus, prout Iustinianus in citata Nouella desiderat,& Photius in aec. I Ante moniti nem non potest deponi, etsi peccet mortaliter ἀ
De varia Romani Pontificis electione. Cap. XVI
Romani Pontificis mos, ut passim videre est in historii x Ecclesiasticis, in sanctorum patrum
scriptis, atque in libris nostris quae omnia cum sparsa, vageq disiecta sint, ea ipse in hoc unum caput ut omnibus pateant, s ligere decrevimus Primum igitur n Petrus a Christo Iesu Apostolorum princeps famas, ast
eius in terris Vicarius constitutus,suos successo res designauit Unum, Clerum , dc Clemcntem. can. I .9 2.8.q. I. Ab his usque ad secundum .
schisina inter Damasum, & Vinianum numerantur autem ex Platina Pontifices 33. clim locus Petri,dc magnu ille cathedrae lacerdotalia gradus vacabat, clericorum omnium, & plebis iussi agiis in praHefuncti locum eligebatur Rom Papa . quod indieat satis D. Caeciliu& Cyprian. IV.q. Epist. 2. de electione S.Cornelii ad Anto nianum scripta . Ortum autem schisma clim cognouisset Imperator Valentinianus, vir religi sus, seditionis urbanae,schismatisq tollendi in se, Damasim, Ursicino urbe expulso, anno priamo,& mense secundo ordinationis eius, in pomtificatu
207쪽
tificatu confirmat,testimonio Socratis lib.histor.
O lib. 6. cap. 2 3. Et haec causa fuit, ut in eligendix Ronian. Pontificibus Imperatorum auetoritas coeperit interponi: primum quidem in schismate duntaxat ad sedandos tumultus, ortos, ut Valentiniano imperante diximus, inter Dama- sum, Se Ursicinum, de tempore Honori; legimus inter Bonifacium, &Eulalium . spuriis enim reiectis, veri Pontifices in pace Apostolicam sedem obtinuere. Item & Theodorico regnant inter Symmachum, & Laurentium. Et cum hic expulsus ab Imperatore esset, ille vero in sede repositus; tum Basilius vir clarissimus praesecius urbi Romae,atque vices Odoacris agens, praecepit, ne quis in B. Petri locum sine eius consultatione eligeretur. can. I. 96. aliaq. mulista contra Ecclesiasticam libertatem decreuit. quae in 3. Romana synodo, tanquam a non habente potestatem constituta, sunt reiecta. & hic nimirum eli, cuius meminit Innocent. III. in cap. Eeelesia b. uaria. de eo timi. Deinde extra
sehisma etiam hanc sibi ustirparunt eligendi tacultatem ImperatoteS ; quorum primum On
phrius vir antiquitatis peritissimus existimat lustinianum fuisse; qui, vel ex eius auctoritate Vigilius Papa,insiituit, ut deinceps Rom. Pontifex
lagitime electus, non ante consecrari, atque ab
Episcopis ordinari posset, quam eius electio ab
I inperatore Constantinopolitano, vel eius Exa cho, confirmata esset, i pieq. litteris suis patentibus licentiam electo Pontifici concederet. Veis ritus enim est Imperator, ne noui alicuius Pomtificis , cuius tum maxima esse coeperat temporaria auctoritas, imperatoribus praesertim Italia absentibus factione, urbs, Italia l. tota ab Orientali Imperio deficeret, ac se finitimis barbaris traderet. Hinc passim videas apud Plat inania, Iussu Principis electus I alibi, Iniustu initicipis ;vel in Pelagium. Qui mos peruenit vi q. ad Be nedictum ti . cuius sanctitate permotus Coi stantinus Imperator Heraclis pronepos, edicto cauit, ut deinceps is, quem clerus, populusque Rom. summum Antistitem dclegi issent, nulla Imperatoris expectata licentia,more vetusto, ab Episcopis statim consecraretur. Rursus Adrianus huius nominis primus, conuocata ad hoc synodo Lateranensi Episcoporum III. ius eligendi Vrbis Episcopi Carolo Magno, ob pulsos
Italia Longobardos, concessit, ut Iuo Carnot.
scribit lib. I. de Gratianus Incan. Adriam s.cum
δερ. 63. HItines. Sed illi iuri aliquo post tempore, renunciauit eius filius Ludovicus. can. ego Diabulausaeada isto. ita ut vetus in nouis Comitijs Pontificiis mos scruaretur . qui obtinuit usque ad tempora Leonis Octaui . cuius auctoritate iterum clero, senatui, populoq. Romano eligendi facultas adempta, Othoni primo Germanorum regi restituitur. Qua abusi sunt Othonis successores, veluti ipse Henricus II. qui accepta a Clemente II. imperij corona, Romanos iurare coegit, summi Romae Antistitis electioni se nequaquam interfuturos, nisi Imperatoris iussul id facere cogerentur. Tandem Gregorius HI. ius eligendi Henrico IV. ademptum, Cardinalibus & clero, S. P. I. restituit. quamquam Nicolaus II. natione Allobrox, qui Gregorio praecessit, in Lateranensi Concilio videtur
ad Cardinales Episcopos electionem detulisse;
ita tamen, ut a reliquo clero, P. R. comprobaretur, ut in can. 2 .HI Iines. 13. legitur. At vero Innocenti; II. temporibus populus Romanus, quod Pontifici rebellis csset, anathemate not tus, tunc primum a Pontificis electione omnino exclusus est, ct eIectio ad solos Cardinales re dacta. Vnde Coelestinus a. qui proxime Inn centio successit, sine ullo populi interuentu, Princeps totius Catholicae Ecclesiae est creatus, ut Onuphrius ex vetustissimis exemplaribus, ac bonis auctoribus refert; licet non dubitem,quin intercesserint interdum cleri, populique Rom. s.ffragia; donec constitutiones de comitiis Pontificis sin conclaui celebrandis editae sunt in Lugdunensi Concilio a Gregorio X. de quibus late in eo. Misericulum. de eis I. libr.sem quo
loco ponitur causa huiusmodi constitutionis; tum quomodo fieri debeat Pontificis electio, si
moriatur in ciuitate, in qua vivens cum curia
residebat; & quomodo extra ciuitatem; & qu modo se gerere dcberent in posterum Cardinales in suturis comitiis Pontificijs. Quae constitutio adeo praeualuit, ut que ad nostra tempora perduret, & observetur, quamin perpetuum obseruari optamus, atque speramus.
De pacto redimendi, cum emptor vendere voluerit. Cap. XVII.
Cio dubiam esse qua stionem illam, num contractus praesiam
lm L-tur faeneratilius, ubi pactio de
in . retrouendendo fuerit adiecta pdici potest retractus Conuentionalis, uti vocat Tiraquellus in princ.tib. 22 de retrariueamentionati. S dicitur conuenti natis,& quidem Latino verbo,quod ex conuem tione,& pacto partium proficiscatur. I. . S. con
uentionales ct Lm conuentismatibus.1 de vereor.
obligas. videlicet ciun inter emptorem, & vcnditorem conuenit, ut venditor intra certum ali. quod tempus, aut quandocunque, aut si Iiciter sine temporis adicimone, possit rem vendistam redimere, restituto pretio. Quod sarie pactum
208쪽
Animaduersionum Lib. II. t 8 i
pa tum vulgus de retrouendendo, nonnulli derelieiulendo appellant; & approbatum videtur
iure ciuili mi. 1. Cis pact. inter emptori ven- αν. item iure nostro in ea ad noIIram. de emptio. θ' vendit. er in cap. conquestus. de usur.
neque a Theologis videtur improbatum , ut ait Tiraquein loco iam citato, num. q. in foro scilicet
interiori: maxime quod in sacris literis Levitici 23. Dominus haec dixis silijs Israel: Cuncta ν xio posse is veri sui redemptionis conditione
vendetur. Non adhuc tamen usurarum caret suspicione: quasi hoc contractu ad usuras pateat aditus. Sta non est in praesentia instituti nostri
de his pluribus quaerere. dicam tamen usurariunon censeri contractum, si simulatio saltem ex parte emptoris abest; ita ut emptor vere, & principaliter intendat emere . item si non fiat pactu, uti res maiori vaeneat praetio, quam quo vendi ta est. cap.ilio vos. depignor. vel si minoritas in teruenit pretij , quo vendi alioquin poterat. hoc enim euidentissimum praebet simulationis argu mentum; si longe, inquam, minori pretio vq-neat res, quam alioquin venderetur, si pure, Selibere venderetur,' non, ut dicunt nostri, si ultra dimidiam iusti prctis venditor decipiatur, siue Ia datur; sed si in minori parte; ita ut si res
est secundum communem aestimationem valorisa a. non debeat distrahi minoris pret ij, quam 9.& tunc reor huiusmodi contractum non censeri
scaeneralitium, etsi non tanti res est vendita is,
quantum valet; dummodo emptor, ut dixi, intendat vere, &principaliter emere . quia licet viliori emat pretio, quam poterat vendi, nihil
ei imputandum est; cum id natura comparatum sit, ut res carius vςncat, quam ematur. I. v mutate, C. de rescindemvendit. I. ite spretio, S. VII. Maii. quo loco Paulus eleganter tradit, In emendo , di in vendendo naturaliter esse co. cessum , ut contrahentes inuicem se circumscribant, quemadmodum & VIpianus in I.in causa. 2.9senuit.=de minor. ut quod pluris est, minoris emere; quod minoris est, pluris vendere studeant: tum etiam quia res vilior aestimatur, clim
habeat onus reuendendi appositum , Iaboleni testimonio in l. fundi partem, Τ. de com benaee t. Neque huic assertioni aduersaturaecap.ad nostram. & Leap.illo vos. cum ista venditio pura censeatur , non contractus pignoratilius.
Sed illud, de quo quaerimus, videtur habere maiorem Ionge dubitationem; coando scilicet potestas redimendi in emptoris iacultatem est
collata. Ioan. ab imolam Hev.illo vos. m. 8 existimauit venditionis contractum non ex eo foeneralitium praesumi, quod eam habeat conditionem , ut clim emptor eandem rem vendere voluerit, primus venditor eam restituto pretio emere teneatur. Imolam sequitur Alexander Germon. Mimaduersiones. U. q. num. I lib. 6. Ioam. a Medinatib.de reiii.
ιυιιone cap. decensi redimibiti, ex recentioribus Didacus Couarta lib. variarum resolui. 3 . v. 9.num. 3. quippe qui nititur hanc opinionem hisce subsequentibus rationibus corroborare , quod quemadmodum res quaelibet in perpetuum alienari potest, & ita vendi, ut nullo pacto emptorcam teneatur reuendere,' atque item ca pactiOne , ut quotiees venditor eam velit redimere , emptor teneatur vendere: ita ut paria sint contrahentium iura poterit venditor adstringi,&obligari ad emendam rem, quoties emptor Camreuendere voluerit. Potest quoque Titius Obligati ad emendam rem aliquam, quae Sempronii sit, quoties is eam vendere voluerit; quod ne
mo negabit: poterit igitur ide obligari ad eme-dam rem, quam ipse Sempronio vendidit, cum
Sempronius eam reuendere voluerit, modo iustum pretium venditioni accedat. Sed ignoscat mihi Didacus, ac alij iam citati: nam hac qui- clam interpretatione nihil peius: cum usurarum locus longe lateque pateret. Quis enim dubitatemptorem sibi semper prodesse curaturum Z ita ut si viderit sibi expedire, si retinuerit landum
hac lege emptum, non curet venditori re uendere; vel si prodesse sibi iuhil cognouerit, stati .cogat venditorem, uti restituat pretium ,& ὶ dum recipiat ξ itaque melior longe erit emptoris conditio, quam uenditoris. Tanto melior est venditoris , seu indigentis conditio, quanto libberiorem habet facultatem se adiuuandi;&qua. to magis hoc pendet ab eius potestate. Contra uero deletior est uenditoris ipsius conditio, si ficultas redimendi ab emptore primo pendet. cum se adiuuare nequaquam possit ex huiusnodi pactione . Tanto magis igitur contractus est suspectus, & usurarrus. immo hic uidetur esse casus
d. v. ilio vos. ibi, cum venditioni praedictae ratis fuerit adiecta conditio, τι fla tempore contra Ius que ad duos proximos aseos praefato T. emptis
dimiceret . di haec non est uera conditio, sed co- tractus pignoratilius. Neque argumenta Didaci quicquana faciunt: clan ex illis nulla argui pos- ut usurarum suspicio, ut in casu nostro. Neque mihi placet, quod nostri existimant in interpretatione ad cap. illos um, saepe γι.tria nempe esse necessaria, ut uenditionis contractus censeatur
fieneratilius ', uidelicet pactionem reuendendi collatam in emptoris uoluntatem; clausulam de computandis fiuctibus in sortem, S pretiunia ;item quod reuenditio maiori fieri debeat pretio; quam ipsa uenditio . Dico ista augere quidem
suspicionem, sed non utique essicere, ut contra eius praesumatur usurarius, scd sitis esse, ut rein uenditionis facultas pedeat a uoluntate empto ris . Quod si emptor tempore, quo uoluerit re- uendere, fructus perceptos in seriem comput
209쪽
uerit, tunc puto nullam censeri usuram: cunia, videatur illum sundum recepisse a creditor ν , quo magis sibi de pecunia commodata cautum sit; argumento eius, quod scribit Iuttinianus in princ. tit .desideius in IIIuIion.
Interpretatio c. g. I. Sc cap. a notis.
de cohabit. Hericor. ω mulseriCap. XVIII.
VAE sunt constitutiones in titulo
D Si uel santur sibi inuicem: nam In
cap. I. clericis interdictum est mulierum conuersatio, & cohabitatio earum etiam, quas canones concedunt: c&cedunt aute matrem, sororem, amitam, & alias, quae omnem effugiunt suspicionem . At in cap. penultimo, cuius autor est Innocen. iii . conceditur habitare posse cum iis, in quas naturale sce-dus non sinit vllam cadere posse suspicione .. quae conili tutio videtur ab antiquioribus constitutionibus emanasse. Iustinianus enim in Leum
qui. C. de Disc. O cier. Sacerdotes , inquit, &clerici cum solis suis matribus, & filiabus, & Ω-
roribus,&iis, quae cis ante nupserunt, cohabitent. idem in Noueli. I a 3. Canon autem 3. Ni c nae synodi I. Vetuit, ait, omnino in Iasno dui, ne liceat Disopo, neepresbiero, nec D a
cono, nec ulli penιtus eorum, qui sunt in clero, iu-troductam habere mulierem, praeterquam utique matrem, velfiororem, vel amitam, vel eas lasper nas, g e omnem suspicionem essugiunt. de hanc resert Gratianus in ean. interdixit. 32. H- - . de Burch. tib. r. cap. Ioe. Iuom. 3. titra. cap. 3 9. Anicimus lib. 7.cap. I 33. De hac inteli, Sere etiam voluit sexta synodus in Trullo apud I holium eap. . dum dicit, quae in canone ins runtur ;& Maguntinum Concilium in can. q9. ibi, viso hcentram eanonum. Attamen in C6cilio Nanne tensi, ex quo ap. I. est desumptu, non ex Maguntienti, ut in vulgatis codicibus, constitutum cst, ut clericus nequaquam possit
habitare cum iis mulieribus, quas ta in diui c
non es permittunt. Glolsa ibi communiter recepta, testimonio Abbatis dicit d. cap. I. accipide suspectis; hoc est, si uterque est iuuenis: sed citatum cap. peniat. quando sunt adeo senes , luti suspicio nulla oriri possit . Haec solutio non , lmihi videtur satis recta, neque ratio ista a Pon- ltifice redditur, sed illa ; quia naturale foedus nihil permittit frui criminis suspicari: quae ratio tab eodem Pontifice affertur in ea cum ιn iuuen- frute depraesumps. quasi natura hominum menti- ibus inditum sit,ut ab huiusmodi nefandis, & de- ltesiabilibus concubitibus se abstineant; quae etia tbruta quaedam animalia respuer v. cap. I 6. ex
Aristotele, de aliues Ethnicis hominibus ostendi. mus. Non est igitur dubitandum, quin ab illo Nannatensi Concilio no dissentiat Innocentius, forte exemplo sapientissimi Solonis, qui nullam in parricidas poenam constituit, interroganti di
centis , se neminem patrem esse interfecturum. existimasse: motus Innocentius iij. existimauit, nullum fore clericum adeo voluptati, camalibusque desiderijs deditum, victim matre, sermi eve sua in explere libididem cogitaret. Patres vero in citata Iynodo Nannatensi exempIo Romanorum sorteste sunt incitati, qui in parricidas supplicium singulare excogitarunt, ut autor est M. Tullius in orat. pro Roseis Amerino, 6c Mod stinus in L perna ,Τ. ad i. Pompeiam de parriciae intelligentes nimirum, nihil esse tam sanctum, quod non aliquando violaret audacia, aut avaritia; nec est e tam naturale foedus cum tamen
hoc non sit vere naturale, ut in L cap. I . di
ctum est, quod non inquinaret, suggerente humani generis hoste, eis gnata cupiditas. CG tigit forsan paulo ante quam ipsa Nannatensis
synodus celebraretur, ut aliquis cum ma Ie ,
vel consanguinea aliqua sit deprehensus, qui
causam recedendi ab antiquis canonibus, &nouam condendi legem praebuit. Verum quoniam bono legislatori semper curae est, Occurarere illis, quae plerumque eueniunt, non ijs quae raro. I. neque leges. . de legibus, ideo Innocentius iij. antiquioribus inhaerens canonibus, clericis consulere maluit, ut cumi; s habitare possint, a quibus natura quodammodo nefarias libidinum contumelias, turpitudinesque repellit; item matribus, & consanguineis . nam cum mortui mundo clerici dicantur , .latii loco est illa cum filijs, ct fratribus cohabitatio argumen. to Lare,st . de itire donum. Constitutio tame . cap. I. pro consilio adhuc satis commode retineri posset; cum ipse B. Augustinus se minaruata. Omnium , ac in eis sororis, ac satris filiae contubernium, familiaritatemque.
euitasse dicatur; quippe quicere solebat: Quamuis propinquae mulieres iuspectae non
tamen quae ad eas venti. tarent, posse suspicionem eis.
210쪽
De translatione Episcopi, dc de differentia spiritualis coniugij,quod contrahitur inter Episcopum &Ecclesiam, & inter sacerdotem Episcopo inferiorem dc Eces fiam. Cap. XIX.
VIA in titulo de transsat.Epilcidi. xi, solum Rom. Ecclesiae Princiri peni posse dispensare cum Epi-κ scopo; ut ex una in aIiam se tras. GLA SU/H serat civitatem, quod matri-nium spirituale sit initum inter ipsum, & eius
Ecclesiam; & Deus coniunxv, bonis vinμparen Matth. I 9.& canuimιna 3 ocl. I. a viro in genii excedentissimi ex me quaestum est, quare Pesagi ij. incan.Disi rus. 7. q. I. ex Concilio Carthaginensi q. cap. Q. omnibus Episcopis is, cultatem praebuit clericis Episcopo inserioribus concedendi, ut ex uno ad aliud se transferant beneficium; ciun perinde videatur coniugi uix contractum inter sacerdotem Epssicopo interiorem & suam Ecclesiam, ae inter Episcopum , &eius Ecclesiam. Quare, quae sit diuersitatis r tio, ne alijs in posterum in his haesitare conti gat , paucis hic explicabitur. Constat itaque ex . . .er visate transat. Di p. ct eis I. ut rcs paulo altius repetatur spirituale coniugii Ledus, quod est inter Episcopum, di Ecclesiam, perquam simile elle legitimo matrimonio, quod
inter virum S uxorem est contractum: & que admodum huius matrimonii vinculu homo nequit dilibluere, ex d. c. I9.M-h. sic di illius, quod in electione initiatum , in confirmationeratum, & in consecratione consummatum inte, ligitur. d.c.visina. quae omnia possunt in carnasi matrimonio considerati. ea debimm de Digam.
Necessitatis tamen causa, & utilitatis, potest ipse, & quidem selus, cum Episcopo Romanus Antistes dispensare, ut una Ecclesia relicta, alia accipiat. & tunc non homo, sed Deus ipse,quos
Papa separat, scparare intelligitur cum non m ri hominis, sed veri, & omnipotentis Dei vices in terris tueatur,&gerat. da'. 3. Idcirco beatissimus Petrus Apostolici ordinis princeps ex Antiochensi Ecclesia ad arcem Romani translatus est imperij: uti lux veritatis, quae in omnium sentium reuelabatur salutem, efficacius se ab ip. se capite per totum mundi corpus diffinderet. Eusebius e parua quadam ciuitate Alexandria , ct Felix e ciuitate, in qua prius fuit constitutus,
Ephesum transsati sunt: & alij quam plurimi ex
una in aliam sunt traducti,ut videre est apud E clesiasticos scriptores, velut Eusebium,SoZOme num, Socratem, & alios . idq. quotidie fieri vi-Germon. Animaduers es. demus, & experimur; ita ut probatione nouo sit opus. Sed non dicitur transire e ciuitate ad ciuitatem, neque se transferre de minori ad maiorem, qui nec ambitu, nec propria volu tate, sed aut vi 1 propria sede depulsus, aut nocesiitate coactus, aut utilitate imi, vel populi, non superbe, sed humiliter ab alijs est transsatus. caniniar. 7. q. I. Rationem autem diuersitatis inter Episcopum & sacerdotem Episcopo inseriorem scienisum est elle elegantem . dum enim huic consertur beneficium, nulla prorsus interquenit consecratio; quando vero confertur Episcopatus, non item. Siquidem Episcopi caput,
& manus unguento coniccrantur. cap. vnis. m
princia se .unct. Caput inungitur propter au claritatem, & dignitatem; & manus propterministerium, & osticium . Caput ungitur, ut ostendatur eum illius repraesentare persenam, de quo dicitur Pal. I 32. Sicut unguentam inca pile, quod descendis in barbam, barbam naro . Caput enim viri C H RI S rus, caput CHRISTID Evs : qui de se dicit, Spiritus Domini super
me , eo quod unxit me; Euangelizare pauper bus misit med Lucae q. & I. ad Corinth. II. MDnus Episcopi inunguntur, ut significetur euatas accipere potestatem benedicendi, & consecrandi. Clim ergo in collatione beneficii Episcopatu inferioris nulla fiat consecratio, matrimonia licet videatur initum in collatione, non tamen confirmatum, seu consummatum intelligitur: cum consecratio sit, quae spirituale perficit, &consummat coniugium . ideo Panhormitanus post Ioann. Andreae adcap.eteriri, de vita b nesare clericorum. existimauit Ecclesiam pro prie dici viduam, siue viduatam, quando caret Episcopo, vel Abbate ; caeterum dicitur vacare:
quia isti soli dicuntur Ecclesiarum sponsi, cap. ne pro defectu. de elictio. Non est igitur mirum , quod Episcopus possit dispensare cum clerico inferiore, ut ex uno in aliud se transferat beneficium . Quemadmodum enim dispensare potest
Episcopus cum eo, qui nuptias contraxit, non consummauit tamen corporum commixtione ,
si voluerit religionem ingredi, cap. enmmissum. desponsalibus er matrimon.ωρ ex publieo. de conuersisne coniugas. quod fit castitatis ergo, &satiore, cum status virginitatis, vel coelibatus coniugali semper sit anteponendus. Matth. I9. I. ad Coristb. 7. cap.nuptiae. 3 as. I. cap.Pissit. 3 3 .q II. I. v.commissum.& in Concilio Tridentino can. I Ofest. 26.cadem sane ratione, hoc est publicae viilitatis causa, dispensare potest cuclerico, ut uno relicto beneficio, aliud accipiat: cum in primo non dicatur perfectum matrim nium t sicut in carnali, quando non est corporis c iunctione consummatum. cap debisum. de Digamis. D. Hieronym. is cap. qua' ter. 2I.