장음표시 사용
291쪽
rum, atque Philosophorum voluminar amplius quod desideres nihil erit. Feci mehercule , &quidem saepius: sed nescio quomodo, dum lego assentior i cum posui libros, & mecum ipse coepi cogitare, vel loqui, vel scribere, omnis illa
assensio elabitur. Caeter uni ita mihi utilis vidcitur eloquentia, ut ipsius eloquutiar vinculis adfrictus sim: & nihil certe aliud ,quam eloquentiam possidere maluerim . Quare te rogo,atque obsecro, cum hoc sim fretus artificio,& hac callida artis ratione confisus, atque concitatus, Ut me unum tantum doceas, hoc est, quibus rebus eloquentia comparetur. Et hinc certe non discedam, nisi efficientes eloque tiae causas ex te audiuem. Tum Fabritius, Sat, inquit,meo iudicio est; nec hoc munus nostrum est , nec, si scirem, modo hanc tibi explicare postem: quia neque Linus, neque Iulius Casar haec curant;
ciam satis iam ab adolescentia sibi cognita sint. Versim clim omnes Ib libenter audire dicerent, nihilq. sibi charius posse contingere, quam haec strictim recense ict. Constitim haec clim, inquit, audii e desideretis, dicam, quid ipse sentiari . .
Quo enim tempore mihi cloquentiae operam
impendere contigit, multa quidem ab Rhetore, viro disertissimo accepi; eorum Iamen maior pars iam excidit: quae vero in promptu sunt, in ita iubeatis, paucis ostendam. Didicimus igitur veram eloquentiam ex duabus constare partibus, ex orationis copia,&ex scientia r rum : quod si alterum detrahatur, iam non esse veram cloquentiam. Quare prudenter M. Tullius scripsit, nihil aliud esse eloquentiam , nisi copiose loquentem sapientiam : di in Bruto, neminem poste bc ne dicere confirmauit, nisi qui prucienter intelligat: ct qui eloquentiae dat op
ram , eundem dare prudentiae. Scientia vero, vel cognitio rerum, quae est quasi sundam ctum,& solum eloquentiae, conficitur, & comparatur usu , auditione, lectione, di cogitatione, ut est apud Cicctonem libris de Oratore. Vsum reru, quem alio vulgo experientiam vocant, aetas imia adfert. Quale neque magnam, neque celerem cognitionc rerum afferre potest, cum multarum rerum ulum habere non possit, nisi qui
multa viderit ι multa autem videre nequeat,nias qui vixerit diu . Ha e de usu. Auditio autem, lectio,& cogitatio praecurrit aetatem; & quae vix diuturna vita unquam attulisset, ea partim audiendo, partim legendo, partim cogitando a sequimur breui . Primum audiendo a sensibus, quae ipsi experti sunt, cum vno sermone sine molestia cognoscamus omnia, quae illi non nisi multis annis usu ipso cognouerint. Deinde audiendis sermonibus, & disputationibus Philosophorum, &vt verbo dicam, omnium hominum eruditissimorum, breui temporis spatio assequi mur omnia, quae illi multis annis, assidua cogitatione, & lectione inuestigauerunt. Legenta
autem Poetis, & augetur prudentia, ususq. r rum; & cognoscuntur animorum motus tam leuiores, quam vehementiores r& locupletatur animus sententiis,&exemplis , ac ea denique ad persuadendum non mediocrem vim habeut.
Sed omnis ubertas , quasi maxima dicendi syluua ex Philolbphia petitur. qua de causa legendi sunt Philosophi, & qui disputant de vita,& m
ribus , & qui in abditarum rerum cognitione. versantur. Legendi Medici, legendi denique omnes, qui de praeclaris artibus accurate scripserunt. unde aliquando legimus lectionem esse quasi orationis pabulum; neque ei, qui
multa legerit, orationem unquam defuturam . Cognitio porro non tantum in expectandis rebus, & in audiendis ,& in legendis adhibenda est, sine qua haec inutilia essent: Ied multa etiaipsa noua adiere, & inaudita. Animus enim ut pi imo die dicebamus, licet alia ratione non attenta cogitatione, quasi gradibus parit multarum rerum, & variarum cognitionem. Altera
est eloquentiae pars, Copia ipsa dicendi, quae in
animis nosti is, ijsdem rebus, quibus caeterae facultates comparantur, gignitur . quae etiam iis
potissimum partibus continetur, natura,arte ,
exercitatione, de quibus multa ab ipse Cicer ne in libro tertio. His autem tribus aut ungitur imitatio οῦ sed eam Quintilianus arti lubiectam
putat . quia sine arte non potest elle persccta . M. vero Tulli δεα si hi erit illam exercitationi: &quidem sine exercitatione nulla potest esse imitatio . Atque, ut paucis comErchedam hae quidem eloquentiae causae hoc ordine adhibentur ad illam assequendam: Prima enim est natura ,
naturam perficit ars, naturam, di artem confirmat exercitatio. Imitatio vero quasi viam quadam munit exercitationi. In hac amplius non
insistam. In illa autem sit hoc tibi constitutum, cognitionem rerum partim usu, partim audiem do , legendo, & cogitando comparari. Lege dos autem esse Philosophos, Poetas,Historicos, Oratores, Medicos, sanctos Patres, di omnium optimarum artium scriptores, ut idem Cicero nobis tradidit. Nam se Demosthenes tam ill
stre genus orationis, tantamq. verborum gran
ditatem a Platone dicitur accepist e,quem lectitauisse studiose, & attente fertur audiuisse. Vnde Curio apud ipsum Ciceronem repreheditur, quod nullum Poetam nosset, nullum legisset
Oratorem, nullam antiquitatis memoriam corulegisset. Tibi vero qui magnopere desideras
loquentiam, ne, ut Curio reprehendaris,opus
est omnium artium,& disciplinarum libros euoluuere. At ego faciliorem quidem viam, & in thodum ad lacudiam adaequandam breui commonstra
292쪽
monstrabo,quam si eonsequerisaurisconsul nisduenissimus, ac doctissimus euades. Vnum itaque opus dumtaxat, hoc est Pandectarum, te accuratius legere volo ; tum do x, ct eloquentes Iuris professores diligenter audire ;quod si ita facies, nihil erit amplius, quod dinsiderari possit. Quid enim Pandectarum codiisce elegantius quid illustrius equid praestantius Vnde interdum mirari soIebat doctissimus Laurentius Valla: Perlegi, inquit, proxime quinqua pinta Digestorum libros ex plerisque
Iurisconsultorum voluminibus excerptos,& relegi cum libenter, tum vero quadam cum admiratione . Primum, quod nescias utrum dili gentia,anue grauitas, prudentia, an aequitas, scientia rerum .an orationis dignitas praestet,&maiori laudi dada esse videatur. Deinde quod haec ipsa ita in unoquoque i Ilorum omnia luntcgregia, ct perfecta, ut vehementer dubites, 'quem cui praeferendum putes . Et alius vir quoque doctissimus in oratione quadam: Pandectae, inquit, omnem prope continent Philosophiam,&quae naturaest,&quae morum ,
quaeve ratione consistate illic Dialecticis, Rhetoricisque, & locis, & argumentis reserta Omnia vides. Sed & Poetici modi,schemata, figurae in eis quam apposite usurpantur: &, ut uno verbo dicam, qui Pandectarum libros exquisite legerit, acuteq. pensitauerit, is ita variarum doctrinarum vestigia, velut expressa illic reperiet: ut eam Vitruvii sententiam , quam inter
scientias rerum,quam coniunctionem, comm
ni eationemq. esse dicebat, facile sit coprobaturus . Antonius quoque Goueanus, quem licet nondum in legu Hidia incumberemus, cognin Dimus & doctum, di eloquentem virum , dum
in Gallia Philosophia publice profiteretur, casu in Digestorum libros incidit; di eos ita legit, ut
statim Iurisconsultorum ingenia & virtutem admiratus, omnia, ijs cxceptis, pro nilii Io ha-b rit : & relictis, ne dicam, neglectis Philos phorum libris, totum se iuris prudentiae dica- Detit: & pollea in multis celeberrimis Acade mijs, praeter tim in hac solentissimis Subalpina honorificentissiliae Ius Ciuileest professus: c
ius commentaria eleganter, docte, breuiterq. conscripta inter manus nostras adhuc versan.
tur: ex quibus magnam luris studiosi capiunt utilitatem. Qui nec temere, nec aliquo opinionis errore, sed magna ratione, diuinoq. consilio excitatus fuit , ut hanc legalem scientiam ainplecteretur . Quid enim iis libris addi, quid adimi potest non tam sapientiae , quam L .mnitatis, & eleganti sine qua caeca omnis doctrina est,&il eralis ut iure merito Pandectarum nomen sibi vindicat icit . quandoquidem Aonalita, quae ad sapientiam, vel eloquentia per-
tinent,contineant, ac complectantur. Sed si ita est; cur magistri nostri, vel ut Dynus, Cynus, Bartolus,Baldus,& alij,qui Pandectarum opus semper prae manibus habebant,relictis eloquotissimis, di propriis Iuris autorum verbis, ita barbare sint v uuti Male equidem: hos tamen aliqua venia dignos existi: no : ampliores enim in tuis commentarii sanatoresq.&lautio. res diuitias si eis ibit a Delicitatem non inui. disset, conspiceremus . namque ea aetate orii
sunt, qua bonarum litterarum splendor in obscurissimis tenebris miserrime iacebat. Quapro. pter ijs tantum verbis, quae ab imperitis paed gogis ediscebant, in suis legum commentarijs utebantur, & ab eleganti textuum proprietate
aberrabant: tum antiquitatum monumenta ,
quae plurimum adiumenti, praesertim Iuris studiosis afferunr, penitus ignorabant. Quod plus
iacturae, quam commodi contulit posteritati. Si vero illa diuina, atque eximia horum Iurisperitorum ingenia hodie extarent, Pomponio, Paulo, Vlpiano, caeterisq. essent sere comparandi:.
Reprehensione vero illi merito digni sunt , qui clim haec nostra aetas aliquiqvdoleat antiquiquitatis, relictis Iutis prude turn verbis, a CG mentarijs, veluti a fune pendent: qui etiam, quod magis pudendum est, ab alijs arbitrariae opinionis sensa parum saepe nero firma in- suunt : quae vel res agante textu in suoium magistrorum verba iurati, tueri pergunt. Vnde fieri videmus, ut saepius non tam attendatur, quid legis veritas exigat, quam quod communis praetendat opinio. quod certe Iuris nostri claritatem crassioribus nebulis oeundit. Et hi mihi nonnunquam intuenti videntur equidem similes esse illis, qui nascentem solem ne intueant oculis quodammodo manus obij cisit, maluntq. tenebras noctis praeteritae subsequi, quam orientis diei lumine perfici. Sunt ne igitur Accursit, Barioli, Baldi, & caeterorum lagenda commentaria Megenda quidem : sed .
non ut quidam laciunt, qui ut ipsi arbitratur
uocii, & maiorem Bariolo fide praestant, quam textui: de id habent ratum , quod ab eo iudicatum, ac dictum viderint: nee ab illius testimo
nio, ne tantillum quidem diuelli possunt: ac illi tantam fidem habent,ut illius dict6, non in ius videat ut ijs Apollinis oraculum. De quibus idem dicere possunius, quod de Pitagoricis a cepimus ; quos serunt, si quid a firmarent in
dil putando, cima ex iis quaeritetur, quare ita elici, respondere solitos, Ipse dixit. Ipse erat
Pytagoras, cuius opinio tantum praeiudicata poterat, ut etiam sine ratione valeret auctori tas. reprehenditur tamen a M. Tullio,& ab
aliis viris doctii simis. Est autem omni laude I efferendus uariolus, & alii multi . sed cum fine
293쪽
ratione loquuntur, non maiorem prope fidem eis, quam insantibus praestarem. Sed, ut unde egressa est, profluat oratio, ad doctrinam assequendam 1ligenter euoluendus est Bartolus: quia, ut ingenue lateamur, qui Bariolum superet, inuenio neminem. Nec tarum est, si ab Antonio Augustino,magno Hisipaniarum o namento, cuius animi praestantia, ct singulari virtute aetas nostra plurimum potest , dictus est Bariolus omnium nostrorum interpretum post Iustinianum optimus: licet in aliqua iuris parte videatur superatust quia non omnia posseu usomnes. Ad eloquentiam vero nulli illor uiri sunt legendi: ab omni enim antiquitatum iu- eunditate, ac lepore remoti neruiit. Quibusnam ergo uti debemus, ut utramque conla qui valeamus ξ Studiosc, ut dixi, Pandectaru opus est legendum, accurateq. perlegendum . quod sorte utilius est et, si nunquam lustiniani illa Constitutio violata esset; qua cautu est, ut nul lis iurisperitis in postem audientibus comm cntarios illi, hoc est, Digestorum libris applicare,& loquacitate sua Codicis compendium con fundete liceret: led suis ciat, inquit per indices tantummodo, & titulorum subtilitates quae nuncupatur )quadam ad mollitior eius sacere, nullo ex interpretum eorum vitio oriundo. Verum postea quam Pandectis commentaria addiderunt, prae caeteris legendusAbciatus: elegantissime enim scripsit;& a quibusdam etiam reprehenditur, quod nimis accur re, hoc est , fucato nimium lcinione scripta sua
condidcrit. Recte pradictus Goueanus; quippe qui ab Iuris autorum proprietate ne unguem quidem discessit. In Duareno maxima est etiagratia, & vel horum proprietas,atque elegati a. Ide in Budaeo, Zasio, Vigilo, Connano, A. Au gustino, Iaco Culacio, & alijs,quorum vigi-lijsiesertae sunt bit liothecae . qui omnes Iuris prudentum mores ,&instituta, veluti expresselas imagines oculis nostris subiicere videntur.' Et non sbium legendi sunt, qui optime scripse-iunt; sed audi edi etiam, ut paulo ante diximus, ij, qui optime S eleganti istinc legales scientias
profitentur. Haec sane Laurinensis Academia, veluti vesper inter sydera, ita inter caeteras Italiae Academias non modo doctrina, verum etiae Iegantia, ct non tantum in Iegum facultate, quam in omnium bonarum artium ,&disciplianarum gcnere emicat. Quis enim cum Guido
Pancimio est comparandus tilin Clegantia ,
tum eloquentia Z qui dum Pataui j publice leguthesauros aperiret, omnes Gerinatii, Galli ,&reliqui exteri, relictis aliorum lcuolis,ob admirabilem, S eximiam illius doctrinam, ac prinpter elegantiam, dicendi q. copiam, ad eum .,
tanquain ad Iuris asylum duulabant. quod de hodie ficiunt. nam relictis emetis Academijs hue proficiscuntur. Quid Ioannem Manuti uis
quem vel scientia rerum, vel eloquendi sum,tate, vel inuentionum acumine ,& subtilitate clariorem putes qui Iurisconsultoriam verba a miro quodam modo ita exprimit, atque pronunciat, ut VIpianus, aut Papinianus audie
tibiis loqui videatur . His haud dubie proxumus est Ioannes vaudus. utar enim verbis ij dem, quae a comite Symandio Chierigato, Visecentino, viro quidem in legum disciplinis eriseditissimo, & in antiquorum monumentis sagacissimo accepi. qui mihi interroganti, quem
Pancirolo, & Manutio crederet maxime accedere, Secundus, inquit, est Vaudus. Sunt'&alij multi viri sane doctissimi, sed magis Iuris
peritorum, ut ita dicam, quam Iuris autoruin
verba sequi videntur. Illis vero breui,ni fallor, 'iuccedet Mansiedus Goueanus A. Goueant illius eloqatissimi viri, &iurisperitissimi filius: quippe qui paternam illam eloquentiam,&gloriam facile consequetur. Eloquentia quidenescio an habeat parem neminem: grandis est verbis tam Graecis, quam Latinis, plenus sentent ijs, genere toto mirabilis. tum in iure cuuili promptus, & acutus , atque ad omnia paratus. Quid amplius a me postulas, Ceua Nihil ego autem ulterius dicam, aliarum a tium, in primisq. rei Latinae cognitionem ita esse necessariam iura ciuilia profiteri volenti,ut qui secus ad legu lucernas conuolauerint, nihil mirum facient,si incauti papilionum more amburantur . Quare te, & omnes, qui clarissimam ii Iam luris Caesarei, & Pontificii scientiam, in qua Reipublicae gubernacula, pacis praesidia , immo & salus viventium ; AEq. omnium domina , & regina, volent amplecti, ex animo hortor, ut humaniores litteras non deserant, &ptare e illa Iuristonsultorum verba obseruet: iis enim obseruatis diserti, & docti facillime.
euadent. Nollem tamen quemquam ex num io eorum esse, qui discenda cupiditate tenetur.
quorum duplex genus est uris maxime ciuilis, de quo nunc actum est: alij enim obesse arbitrantur Iinguarum peritiam,antiquitatis coges. tionem disterendi, atque dicendi rationem, &caeteras disciplinas, quibus veteres Iurisconsulios fuisse praeditos inficiari nequaqua possunt calii his omnibus Iibenter operam dant, ut caetrirorum ignauiam vehementer irrideam.vt Sq. admonendos magis, quam reprehendendos semper existimaui. Etenim peccare quosdam cx utroque genere hominum intueor,dum praeici modum , aut hi pulchritudine, & dictionis
urauitate, atque ornamentorum ducti, minus
in ipsam iuris di lciplinam incumbunt; aut illincc verbis, nec sententiis sibi ipsis constant, in
294쪽
virisque inhaerent artis docendi rudes , acliue imisiti Haec dicere habui de eiciquentia,& de
eius effectibus ; vi intestigeres Ceua, non ita dissiciles habere explicatus,vi mulii eκistimant; sed facile quem luris consultum posse euadere. Et quemadmodum eloquentia ut om ala uno verbo comprehendam ) utilis eit, ita Latin. . Iingua utilis, & necessaria; adeo necessaria, ut absque ea nulla ars, nullaque disciplina satis recte ediici possit, ac doceri: detractoque
ius praesidio nec cautius agere, nec per Om nem terrarum orbem euagaii, neque ullum ex
quibusvis auctoribus fructum, ullamve iucunditatem Iiceat haurire . Quamobrem non possum non mirari, viros alioqui doctissimos tanto labore, tantoque studio conatos vulgare Idioma cum Latino conferret clam nulla recta
adserti possit similitudo. Neque miramini, si nos aliquando in hisce nostris disputationibus
comparationem fecerimus: non enim eo animo fecimus, ut Vulgarem cum Latino consem
remus ; sed ut Romanae facundiae vituperatoribus,& detractoribus responderemus. Nam
s vlla fieri debet linguarum comparatio, fiet
quidem inter Graecam, At Latinam. Conser tur igitur uuIsaris haκ italica cum Gallic. , , aut is ana; non autem cum Latina, quae an liquissima est, & a qua, tanquam a naatre
Vulgaris proficiscitur. Recte, Fabriti, inquie Linus, concIudis: si est facienda comparatio, fieri debet inter aequalia: atqui Latina, ut vidi, multum, Iongeq. ab Vulgari differt. fiat ergo inter Vulgare: quae patiuntur similitudinem. quod quidem saepius animaduerti. versim quia ab omnibus Uulgaris linguae auctoribus summa cura comparatam esse videram,&ab eorum sententia minus mihi recedendum a
putabam : quod absurdissimum esse sponte, ac libere confiteor. Quae elim dixisset Linus finem fecit. Ceua autem, Vehementer inquit, his delectatus sum ; ideo non possum non Vobis gratias agere; & si nequeam quas debeo,
saltem, quas potero. Verum quoniam iam advesperascit ad urbem redeundum est. dc ita omnes in urbem se receperunt. Gemon. Pomeriaeses
295쪽
ibid. Blitiinu easus d sideratur a Graecia.
Mademia Taurinenta. 166. IAecius Traguras. 23s.1 Adamus qua lingua loqueretur. 2 DIi Aeneas Laurentum venit. 2 1. IAemilius Ferretius. 11 . Aldus Manutius. s.
Alitieus apud lentiam Stiliconis prostrauit exercitum. xi 7 1 Alaricis Romam, & alias eiustam depopulatus est . ibidem Rhiatus reprehenditur . Alexander Magnus viros de s dilis bat. Alexander Zobolus academicus Papinianeus . AIbant Litasse loquebantur. Ain baia 64iacum voeabulum est. Amasanius, & Rabirius quid apud Ciceronem. Ambrosius Balba uarius Theologus .
Andieas Uecillus Anato leotum Pa iace P. Angelus Uisex anat mi u . Anastasius Germonus ac demicus P pini neus. a I a nouam didit earmina. 16 .
Antoniux Augustimas Episcopus Ileidensis. 233. a. Hispaniarum
Ant. nius Fabera eademicus Papinianeus. 13 . IAn api,d Romanos illud Qet ii uendi genus, quod hodie usu te
An utilius seret si sierat iterae vulgari adum te passim Merem
An melius eset, si eo dicendi genere, quo usis est Bariolus, ut
Antiochus philoiophus Ciceronem docuit .
Anselut lunini alius Geneuae Episeopu . Antonius Alpheus iuris studinius. Apelles omnibus pictori eximius. Apulta a Apes rationem habere videntur. Appius Caecus orationem de Piribo constripti. Areadius Imp. Is Archvias Tarentinui patientia laudatur . Aristivelo. 8. t. & 1 1 . . Eli Philosophorum primeP. 116 I
Aristoxenui Philosephus reprehenditur. D. Augustinus de Cicerone. Ausussus Latiia scripsit.
Augustui lapientes amabat. Augustus ab auibus salutatur .
Auis, quae Gallice. & Italice loquitur.
Aure, quae humanam v cem habuerunt. Aulis, Gellius. Autor non reperitur apud Graecos. Attila Hutua sum rex.
B Miloniae in aedi senione turris quot Metunt artifices. aog aBandum suando a Romanis usirpari caepit. a r suin. variolomaeus Caualeant de Vulgari Iingua. 2 3. Battolatii et Ferrerius Phil sephus. a19.2Pittolus reprehenditur. 1 t. . Omnium interptetum optimus. 26ε i Omnes Iurisperatos suptrat. 138. I itolus, ct emeti Iuris petiti quare veterum Iuristonsi. elega tiam sequuti non siint. 163. Belgae Latino sermone periti, LO .a rebus. 2 o. . De Vingaris linguae a entibus. 2 s. i. De stri bendo Irallae iudicium . 13 . t Boceatium nemo siqviuur. a 8. Boetiui ultimus, qui bene Latine scripserit. 1 1 .a Bonifacius Carte ut iuru peritium u3. 259.
Britanni Latino sermone petiti. x . Budeus reprehenditur. CAmcenae unde dictis. χεε. Camelus vocabulum hebrinum est. 11 L. Capsam in eisso voeabulam transpadanum est. 211.1 C hinea latissima. I98.
Cacus occisas. 2 a. lintolus Sigonius. 11 .1.2II. I
ttalus Emanuel subalpinorum pia eps, quam tum in Latinis
lueris proficiat. Ση1. ICarolus Masnus Longobardos exterminauit. 117. Caesar Latine optime scripsit. 114.3Caesar Comphortius a rademieus Papini neus. X t. Caecilius Tia eus. 1 f. C. Iulius Caelar quam esset virtute praeditus. 24 .r Celtae Latino setitione periti. 2o . Celsias Iurist. 116.l Chiisippus Stoicoruni si,mniorum interpres. IN. Cicero Demolfhmi nihil cedit, nis 'asa prior Rit. 13 . . Ia philoisphia Platonas aemulus. 13 6. i.De re Latim seripht.13o.rinate quando caeperit. 11s.1. Ab homine extraneo Gramma Ueam scit edocius. 1 6. Cicero inter Latinor primas obtinet. xi .1.1 le.1. Quare est Laistinorum omnium eloquentisi. 216. I. 1 I.
Cieeronem audiuisse Virgilium falsum est. 131.ι Ciceronem ad orandum qui incitauerint. 12 .sClaudius Balandus. 1 L. Claudius Guichia us academicus Papinianem. 1s in Clemens Uvialdus. 1s s. Clusa eppidum. 198. . Commentaria Iuris peritorum an sint legenda. 161. Conuiuium an apud Grxcos sit. a D. Comparatio an neri possit inter Latinum & Vulgare lamma. I 6'Comparatio an fieri pomi inter Latinos & Vulgares,quo ad ν
uitatem. 238. Coneentus ex Pyrus existimatur. l . . Cornelia mater Graee rum scripsi. 1 16.1.1a 3.1Cratas apud Ciceronem mutatur . 2 Cusa r. 1 . I. 133. I.1 s.
Cumanis Latine Iovi permissum est . 1 F. ICur multi ad vulsariter potius, quam ad Latine scribendum
D Antra lucem linguae Italim attulit. 1 6.
Dantes an Virgilio possit aequiparari. 238. Decim Tabulis Romae duae additae. 2 4. Immetrius Ciceronem docuit. III. Demosthem inter Orator optimas tenet. xio. r. -e esto nium eloquentissimus. 1 3.1Deum varietate deleori dixerunt antiqui. x s.
Diodotus Ciceronis in dialectiea doctor. xx s.IDuellum factum est bellum . 14s.
Duleedo quomodo quibuslibet linguis inst. 14 .a
Dionysius Cislagut inquistorTaurinense. III. Is ynus reprehenditur. 1 I. IDyonisius Haliemissi . 2I1. I S a
Eloquentiae vis. arat. I.1.2ει. LEcclesia Catholica est una . Σ. . Eloquentes viri Graeci . 161. Eloquentes Romani viti. 161. aEloquentiam quemadmodum quis eoiaequitur. 164. IEloquentia quibus constet parti s. Ioq. Lloquentishmus, ct domuimus iurisconsilius quonam modo quis fieri potest. 16s.l. & aEloquentis limi antiquorum imitatores. 117. fidi. Emanuel Plulibellus Sabaudiae Dux quanto viros dinos amore Hosequatur. 14 . Enni
296쪽
rmin quo tempore floruit. 114. vulgates odi habent. Esdra Iudaeorum tacet viri. Eruloria regim Gensmicum Moercuit. I . Einropriis reprehenditur. M .nu FAMinus Miro in eademim Pa meus. a . Foraeuix a Ceua Mademtius Papinianeus. as . F--mimssim noti est apud G eos. at . IFlorentinua Iutita a s. μω gelidus ex ripa Padi perfluens.
Formicae rei p. moro vi viam . 19 tFraucucus Bono suus veteriensis Episcopus . 14o. Franciscus Gallaeum rex arti eis carminibus delactabatur. 138 3. Semmarum instaurator. 1ε .
Francis Floridus Lati lingua defensor. 136.1Fracastorius. IO. Franeiseus Petrarcha Latimin sermonem resiluit. 117. . An ponat Horatio aequiparara. 138.14 Ipsima nemo incitias s. l.
A quae dieatur. 1 o. Furorem noci exprimunt Graeci.
Gcluitino sumone periri. 1 . Geni laus Vindalorum dux. IT. Germani Latino sermone petiti. Getundia, di sapim penes Graeeω non cant. 23 IGiganus apud Virgilium, de Ouidi i quid significent. xol. I.
merias Leontinus numerum oratorseri invenit. 246 2 tra quin tempore in Italiam conuolarunt. 127. Graecauitatuinrum ditionem venerunt. Iaa. t. L fimi,& Uulgaribus accentibus Ioeupletiorex sunt. 1 f. I. Nunqu-G a
cis fines egressi sunt. a3 λλ. An gramma, eviscerent. 116. Gracus nullis est C eroni aequipara ad . 13 Gran iei Latini. x 7.2Glammatici Romae etiam florueram. x ε. Glegorius xiii. Pontifex Max. Romae inmorin Cymata .
Hιωmma in omnibus re a desideratur. 24 lHebr a lis γε omnium antiquissim . a. Helureii Latmo sermone periti . 1. . t Hereules in Italiam venit. 2 h. Hieriinym derisia Lauda pompeae Episcopus. I t . Hieronymus a Ruuete Taim sis Archiepisc pus. 2 o. Hippocrates , de Galenus medie in principes . xs . Hilpani Latino sermone periti. I .
His eri Latini. xx . t. Recentiores . 117. 24 Iomeriis inter poetas obtinet princip tum. Ero. . Arra listin. t .m utitur ,e m aliquid demonstrat. 137.a. Cur caeteris pomitia extallat. 136.I. s7.t Homo nimal seciale est. xo . t Homo quare sit sermonem labet. vos. IHamius eum Gratis dimicauit. 127. Irioriansas eloquentissimas. 21s. a
Hostium potitu quid nai velit. II. t Hypetratalecticismiisqui fiat. 246. I Aestus Culatius Galli aedecus. II 3.r 2 I Mans ex Gallia in Italiam translatira , Italies non Gallies
loquitur. Ios Insantes a mutis nutricibus edurata non prima lingua loquerentur, sed nouam tibi finget t. ao .
In Principe quid inesse debeat. 14 43 Ineptiis an sit apud Graecos . 23 I. D. Baptista Pisna. 98. IIo. Mi et Brutus. 231.1 Io. Maniatius in Mademta Taurinens exu in legum interpres .
Itiai Latini appellati. 1 3-IItala lingua nisus Latinae, quam barbarae assimuriir. arg. Iratia sermo quo in loco originem habuerit. 138. Italis ferino ineundus esse non potest. Ide, Uulgaris . a .atii ex cuus aratis esse debet. 1 M.1
Iuliis ulti qui legendi sint ad consequendam Eloquenti2 166. rIus naturale omnis animalia docuit. 1o .LIustinianui minoe Nailetem ab Italia reuocauit. 1 7.
Iustitia quid sit. 13 . t L Atini an a Claerone, & vugilio reeedete possint, & nou
sibi stae te verba. 337. t Latinum omen ex quibus constare debet. a ι.ε
Latini ab Meo si rati. & emes . ibin Latium Romanis rubisitur. Latini Romani dicti . Luina saeundia Graecae quando si opponet epotiui. xis.
Latina lingua caeteris dulcior . 1 3. Latina vocabuta Graecis nundum consua I. Latina hodie bornrubus leguntur . 36.3Latina eius, quam vulgaris a doctis leguntur. 2-. Latina disci suis omnibus et nucis. 248. Latina leguntur penes omoe . 3-. 1 Latina res per se sitis mala est. My. Latinas lite tu quam varie reprehendunt. '. Latitiae luetae quam sint iuri studeriti necessariae. 23α Latiari lingua Pindoq; vltim m syllabant a cura. g.ILatinae linguae interdum ultima syllaba e vinflectitur. a 3. εLatina sermula in stipulaticine enseruanda. 1 l. Latina lingua num sit Graeci meliot,pulcruior, sia uior, notatam .
Latim Gracis hodie nihil eedunt.
Latinorum opes quotidie ausintur. inta. Latina lingua Greeis locu--ar. at3. I. Ciorems tempina florentissima. ibid. Quare ab habebat aut re . a1.2. Locupletiorem Graeca ex multis Ciceronis loci prebitur. LII. I. Uaesari nobilior. 1 x. Audi ta cinhabeat. 1 ci 1. Eius digniras in quibus consiliat. ibid.,Iuli. - ni tempore iam inclinaue M. a tui . Latine Decreta a Plaetoribus intra poni debem. 2Gc.2 Latinae lite quo temnore iacturam experiant sacere. 117. . Aquibus auctae,& diuitia . xii. r. A ci ci in stripti
ture loqui quid sit . acti. . Est tanquam sue lendidis imum ἰω
eluis Romani erit. ιLatine etiam rudes. & imperiti loquebantur . . ti latine, ii sint , qui optime ante, Ac post Uiceronem seri xint. 13. Nxa . 1 Latine qui post Petraici amsaipserim. 127. q. Latmε RI na loquebantur. XII. Latinὸ qui ei ne in una quam sitientia Dipserint. Latini omnia inuenerunt in te sipientius, quam Graia, vel accepta ab illis fecerunt meliora. 13at Latini libri quanto tempore neque lecti, que visi siere. a 6. . Gmeis quis ad sermoni indosint. 133.t. In re naria ea Crine seperant. 236. t. Iuristo ulti Graecossirim. ecclogia Graeco vincia 36. r. ve versa ia d, i , quid
agunt. ες. . Dicaendi genete Hebratis perquam is uiarii. ii N. a I.1. Itali dicti. 1 13. t. Reeent,otes patum veteribit cedunt. 133.t. Vna cum lingua auxet lain P. u. A A.
Historis Graecis nihil cedunt. 3s.x. Hebraeas meabula sunt mutuati. 1 r i.a. An noua possint fingere carmina. 2 8. L lini sermonis viamsi inua, duntaxat Galli, de caueri exteri ha
Latinit discipliau,magit qua Uulgaribus delect iam docti. 243. Latinum nomen unde dictum. 1ll.
Latium quae sit Italiae pus . a is
Latium antiquum . aiadem Latinam linguam qui post Cieeronem auxerint. 133. t Latinus, & Graeciis stimo aequipaeatur . O . t Latino sermone ex imp tonstitutionibus omnes uti debes. Oct. Latinus sermo in Mibus fuerit Meruatus. 227. eLatinus sermo semper Latinus dactis est. ars.s Latinos vos ante L. Androniam alii stripiere . a13. rLabor, &dolor inter se einetum. 133. is . Latinus Rex Her lis filius. at L. . Rex Aboriguran is . ibid. Latinus sylvii Aeneae filius. xta. Laurentius valla de Pandectis. 16 . t
Leonardus Aretinus . x M. L. Decreta. s. de te ita. expilaat . 2oI.a II .lam L. Iudices. C. de sententis . explicata. xo . t de tu h&ior. explicata. ΣΟ a
Linguam quamlibet qua riticine dignosci , & ditidiori potest e se meliorem altera, loeupletio is, puleruiorem , aut misit '
Linguae citiustuque finis uuisit. Ela Bonifas in quo etsi at M.
297쪽
Linguarunnu qui lauemferatur. Quaesit pulilitior, ae melior.
lano,aecilius dulcedo in quo consistat. x3x.
Linguarum confissio quarevi sit. 1o8. a Lingua omnis profertur eum ccentibus. a 4 . IIinguae omnes usi domestico ediicuntur. 1Is x Lingua voeem fingie, Sc terminat . a s a Linguae eorrumpi non possunt. aro. 1 Literacmnis proprium habet semini. Liuius Androni x poeta. aa .
Longobaldor in Italiam accersivit Narse . , a l .fim Lone ardi Latina lingua delectabamir. a l8. iLuellius Satyram prunu inuenit. 23s. 2Dicretius Philosophus, & Poeta. 23 1. Lud laus Ariostus Uirgilium imitarit. 139. r. Coen dias composuit. ibid. Ludovicus Dulciusde Vulgarssius aecentibus. 138.
praedita. A a. 1M1reellus Latine optime stri t. a1 . hi Antonius Iustiniantis aracemieus Papinianeus. I. N. Antonius sitiori ae demicus lupiniamus. ibid.M. Ualerius Maximi nomen primul eii eonsequutus. 3 l . Nappa ponum voca lumen . 111. M. , arro de Graecorum, & Latinorum omnium doctissimus . De re Latina scripsit. 13 Q. Marcialis . a 3.
Michael Angelus quantus esset in pictura. a 3.
Medicina quot ditricultates contine l. 1 f. IMenandrum nemo consequi potuit . a 3.1Nedici Latini recentiorex. 218. Nilo Ciceronem docuit. 1 f. Ibi tuos olun eum cantu ad sepultur m eo sequebantur. a 4 .2
Naturae quantastyla,& potesti . ης Nomina quare inuenta sint. Nouiuimus nunquam usus est Cicero. 13 7. Numa Pon pilius Latine scripsit. 1 η. I. Eius libriinuenti. Α Petilio Iecti, intellectu Sconciemati. at filia Nugae vocabulum hebraicum eli. Iat.
OR tori numerus quomodo fi t. a 47. I. Odoacer Hermiotum d unus. 3 7. oleiadus reprehenditur. x I. IOvidius Bibliorum Istros vidit. 1 3. I. Cum Graecis dimicauit. 237 I. Medeam conscripsi . 233.
Pandemnam laus. 2Pet otium gallicum voci Ium est. 213. Phaethontis rores in botraconum/tatae. I99. Philois a mundum aeternum dixerunt. 1 r. I. Quid de anima diserant Philosephia iaculavique ad Cicerone.1 Is.l. Atimat Asmeae regem habent. Pictura apud Romanos olim in pretio non filii. Eis. Pitas pulmones desiderant. o. r. 1 lato quantus esset. 1 v. 1. 36.δ Plautus Comicus. 13t.1.23 s. Pimi, duo, quo tempore floruerint. H Poetae Latini. 12 . . Reeentiores. ibid.
Poetae Mosis libres vid runt. Poetiea quas habet dii scultates. Potentia apud Augustam Taurinorum. Populus Germo tum familiae symbolum. Possibile nunquam usius in Cicero. apud Graecos plerunque deest. Principes Latinis litetis necessariis indigent. uilista aruum prosetatibus, & studentibus ab Imperatoribus
eo ema. a Prometheus primus homi in ex humo fimis. 1 8. Puerorum propria. 1Plchritudo cuiusq; linguae in quo istastit. , ,
Pu Ius pro nihilo habetur, ubi verba desiderantiu o6 IPythagoras Philoseph quo tempore claruit . at . . Ouantu apud suos esset. 36 .sa. in
Remur ab Aenea proumit, EI . Rheda galli eum vocabulum est. 111 4
Ad Latine sui Mitioqu1ndose conturiunt. 21 .a. IH --nes imperium tenuerunt 13a.a. De iure ciuili,&legibus ferendis uanti praestiterint sapientia caeteris scivibus. a Lx Romulus ab Aenea originem duxit. 1 12. Romae aedificatae statam Latine loqui eaptum est. 1 2
SAeeut vocabulum hebeticum est . a .a Sacerdotes Impp. legibus non sunt adstricti. acta.
Satyras scripserunt Ariosius, de Alamanus. 2IM Satyra a Latitus inuenta. 23 . Scipio Aphricanus Xenophonti studebat . di Senera laudatur. ais L sententiae non modo Latine, verum etiam Graece dirosetratae a tberationem suum quiri; laudat. R. L. Sermo an sit in hominis. 1o3.a. An fit natura sit. Eidem Sex Papyrius scripsit. 126. LSeneca quemadmodum ab Imp. Claudio voraretur . 1a 6.1Meratra ambulandia Mus amem. 1ο9. I. Pialesbia meri. - est eae . a De Somnias interpretatio. --. Stipulatio non tantum Latinis vectis, sed R petistinis Gleuari Strata quid significet. Ir .a. Eptagramma. . btudendi legiruas quod tempus concellit Iustinianus . .LIn Subalpinis iudicijs cur cauta vi gari lingua agitantur. 34t. Suetonius quo tempore fuit. 10 Isopitia nulla habent vulgares, participia pauca , minarat a Miam Dul'a, superlativa pauca. ' aia ivllabae quid continuat, di quid sit. 1:ι et
TR insi phaethontia,&Etidani a veteritas est dicta. t . Terentius euria teris iaceti .is . In comedi
Testimentum olim nisi Lartia fieri non poterat .aol. I. Iurisci italem Matrum eur sabaudiae Dux Vulgaritet scribi voluit. Iaz.sΤ odoriis endrus Graecis di finis erudi ar: BIheodosius primus impetium dussit. a T. Theodoticus Odoaetum Oeeidit. 1 7. An eloquentia Thiasimaclaus numerum oratorium ex primis inuenit. Iraguorum nee' Pomponius sicundus. x e. Tribonianus Pandecimam, cle Codicis eorumlator. 117. Τtidentina bynodus quid de Uulgari lingua stantu. 26 l1 ryphorum regula, quae est in l. decreta. est etiam hodie obsedi
VAlorean sit penes Latinos. a 3 1Vari eminutuus versibus quae sit . ais vari u fiagmenta a Uerba ciuilia vulgata idio te intrepletari non possint. 14t. IValla, quae in ripa Padi Taurini sita est , quae Beluerit vulgo di
VimvI repellate auras turalis est. M .FVugilius tribus poetis Graecis bellum gessit. 1ir. t. Poeta mi EP kC, P . 116.a. Inter I atinos solus est Ilometo aequipara duri 23s. I. Quid de Deo sei sciit. 239. t. Cur poeta aini bus praefertur. a16 1 7 sex unde principium durat. xos a Vu garia exiguis finibus ei umscribuntur. - . I 'g tu lingua nullam virtutem, litiM. utilitate eotinet Loo. IFu1t barbara. 1 . . Non e It persecta x .a Est tam mal x vin . 1 s. t. Est Latina corruptio. ibid Nunquam Latiam locuplctior fiet. 136 2. An Latina pulahrior. d. i. An sit tin dulator . 247.a. An sit Latina copiosior. in M. An fit Latina Heuior peri truas t.a. An sit tantum taeeessaria a 36 Iiab Vulsates luctas quot 1 ommoda Chriitianae ream Occura
ZEnon Stoicorum Prineeps nouorsi verborsi inuentori Zeulis, di Parrbatus quantierint. 2 18.
298쪽
TARANTASIENSEIn Diomesana Synodo Musterij habita iij. Nonas Maij
Cum rerum, ac mauriarum copiose Inaee.
300쪽
D. FERDINANDOS R. E. CARDINALI
AUSTRIA COARCHIEPISCOPO TOLETANO. ANASTASIUS GERMONIVS
CCLESIAE meae Tarantasiensis Acta in lucem editurus nihil antiquius habui Camdinalis Serenissim ,quSm ut ea amplissi
mo nomini tuo nuncuparem: non solum quia tu summo Principe genitus, cuius potentiam ipse terrarum orbis admiratur: atque au
gustissimi collegii Ecclesiastici maximae spei Senator,
virtutum studio,di originis maiestate,& purpurae decora supraaetatem aequas,& plaudentibus ordinibus egregie sustentas; sed etiam, quia celeberrimae Toletanae Ecclesiae clauum tenens, nostras has pastorales constitutiones, ni fallor, eb libentius accipies, quo non obscuris germanae pietatis, prudentiae, ac vigilantiae argumentis , talem te Dominici gregis pastorem futurum exhibes, qualem laudatissimi mores tui, hominumque constans opinio,praenunciant,ac desiignant. Exiguum
sanb munus est, quod tibi offero, magnanime princeps) si cum liberalitate Austriacae genti propria, man-