장음표시 사용
341쪽
noster, ne quid Mypraeterito tempore decemnat, quod enim iam et ipsum est, remedio, non prouisione,opus habet,& sententiae definitiuae propriuest, ut de fructuum percepi rum restitutione iudicetur eo tempore, quo controuersia principalis terminatur.
Idem plane est, si de uris, seu de eo, quod interest, pendeat Iis, ut condemnatio', si qua eo nomine facienda, in finem usque ibi is,& iudicij differatur, praesertim, si id, quod interest, di usurae debeantur propter m aduntaxat,& officio iudicis. Aliud enim
s... e. de s est, si in obli atione sint,& petanturhi ut s
vena .l qua . actionis. Si vero de monetae augmento, ac
qualitate agatur, cum sit pars debiti, tutius j finena sitis condemnationem reijci.
C A P. III., Mi . r. d. I in prima instantia non fuerit petitum r quod actoris interest,ac pendente appclis latione interscrit, in caula appellationis peti poterit, quod antea non poterat: prius enimis i. cedere est, ut b quid debeatur, quam , ut peti pos .. b. ac sit. Id tamen intelligimus, si appellatio su sistat, ac causae cognitio ad nos, aut ad V, 'ο carium nostrum, cleuoluta sit: nam, siain pellatio deserta dicatur, ad inferiorem vi-learium, a quo fuerit ad nos interposita appellatio, causia remittenda suerit, cum appellatio deserta habeatur ac, si nunquam imterposita suisset: qui quidem inferior vicarius de eo, quod interest, in exectitione iudicati cognoicere poterit, licet de eo nihil pronun
e l. de ν γ ciatum sit, nam, quae de notio emergunt,
IVris Pontificii regula est, expensas litis
deberi victori, non quidem ratione victo triae, sed ob victi temeritatem: sed, si debitor debitoris a creditore creditoris conuentus, diu secum litigari passus sit, priusquam ede- . Li. C de rei instrumentum ibi utionis, clim allegantiaria. selutionem, quae factib est , iucumbat onus svir, si, de probandi, sibi imputandum cit, quod debito
n. tempore illud non edicierit, maxinac, si statim post editionem in lirumenti creditor a lite discesserit. Eo enim casu , etsi pro reo serenda est sententia; actor tamen ad sarciendas victori expensas condemnari non debet, i inmo,si liquido constiterit de dolo debitoris, ille ad omnes expensas reficiendas condcmnandus erit, hoc est, si dolo malo instrumenti solutionis editionem distulerit. Nam , qui semel fuit debitor, scii per praesumitur dcui tor, donec probet Ulutionem, chin obligatio ς Iezitime contra H non, nisic legitimis , &
C A P. V. EX delicto condemnatum expensu uiu
eausa in carceribus detineri nolumus, sed liberari iubemus, si omnino soluendo non sit, quamuis expensae sint taxatae, salua tamen carcerum custodis , hoc est vicinalli.
ui, contra accusatorem pro sua mercede ,
actione. Verum, si post taxatas expensas ad pinguiorem deuenerit fortunam siue cier,cus, siue laicus ille sit non prohibemus,quin
iterum ex ea causa in carcerem trudatur .
C A P. VI. 'm litis contestationis esse s sit perpetuus R,etia ad perpetuandam actione a l .me, eis, qui iniuste litem contestatus est, minime excusatur a fructuum restitutione ob id sol si, quod per actoris negligentiam, aut absentia, ,
aliamve caulani diu inter mi ita fiserit litis pro . Ut notis. secutio, quoniana possessori, qui semel ex contestatione litis malam fdcm contraxit, imputari exinde potest, cur eamdem moram, ct malam fidem ultro non purgauerit.
C A P. V II. Sicuti factum pro insccto haberi non potest, ita nec actum agere oportet, &,c iura executio semel facta amplius fieri nequeat, lata excomunicationis sententia alia executione noli eget, quonia sententia cxcomuniacationis secum traflit suam executione:quod adeo veru est, ut ,si ab ea laetit appellatum a. e. ν,'ωa. alia executio nhccssaria non sit. Hinc vulgatu
illud, sententiae excommunicationis, siue illa sit iusta, siue iniusta, esse obtemperandum C A P. VIII. SI clericus pro debito condemnatus, aut
in tam a camerae Apostolicae obligatus, aut vigore instrumenti, ut aiunt, vulgo guarentigiati, quod ide prope est, nulla habuerit bona, praeter beneficiunt ecclesiasticum, eiuLde beneficii fructus pignori capi poste dici- .mus,du ex illis ea pars clerico remaneat, quae pro personae qualitate ad ipsus a sustentandunecessaria sit, ne cum sacri ordini Si,dcdecore , r.e. m. inendicare cogatur Quod, si aliunde habeat, ir quantum ad soluendu tussiciat,& nolit solii re,irridi potest in carceiem. Bonis autem Om- te nibus cedere,etie, si velitino permittatur 4. C A P. IX. FActa dominico, aliove die. in honorem it. Dei, aut Sanctorum feriato,executi O vl- erat . que adeo nulla est, ut, si debitor, non tamen tanquam de suga suspectus, capiatur die sesto, tanquam male captus, carcere liberari
debeat. sed, si priusquam in domum tua in se
receperit, vel commode recipere potuerit, riuillis capiatur, postelior execetio nulla sit, quamuis facta die non seriato, clim facta videa
342쪽
Acta Tarantasiens Eccles Lib. II. 3 i s
videatur in staudem legis, quae, priorem tam
cutionem nullam esse declarat. Non enim . videtur liberatus a carceribus, qui statim ad bcarceres iterum compellitur: effectum siquidem habere debet executionis reuocatio, ut vitium omnino purgetur. Quia non tam ,
quid factum sit inspici oportet, quam , quid cfieri debuerit.
De appellationibus, recusationibus, & relationibus.
C A P. I. S V A C V Μ V E, etiam imis
memorabili consuetudine , huiusq. Proui lar stylo mini. me obstante, quoad appes la- tiones impolierum ad tribu nal nostrum interponendas in quavis causa, siue illa iacta sit, siue profana, siue ciuilis , sue criminalis, siue mixta, siue spiritalibus annexa, inhaerendo sacrae Tridentinae a Syn di decreto,volumus, non sol iam in admittendis appes lationibus,sed etiam inconcedendis inhibitionibus a Vicario nostro, omnibus i. anobis dandis appellationum iudicibus, s crorum canonum, at q. Innocentianae b constitutionis sormam ad unguem seruari, alioquin inhibitiones,processus, Omniaque altu, jnde secuta nihil prorsus valere, quin & cx- Pensas, tam ab eo, contra quem fuerit appellatum, quam ab appellante , in ea causa factas, a vicario, vel alio a nobis dato' iudice , sarciri legitime debere M.
C A P. II. I Dem Viearius noster, aut alius a nobis
constituendus iudex, reum, qui ab aliquo ex nostris Sussi aganeis,aut eorum vicario,ad nos in causa criminali prouocauerit, post comcessas legitimas inhibitiones, non prilis au-- diat a, quam ille acta primae instantiae pro- duxerit,neque eum absoluat,aut condemnet, nisi lectis ipsis actis, ac diligenter consideratis . Quare vicarius, a quo fuerit prouoc tum, postquam notarius, seu cancellarius, eiusdem tribunalis congruam suorum laborum mercedem perceperit acta omnia eidereo petenti intra dieru triginta spatium omnino exhibeant:alioquin vicarius noster, aut alius appellationis iudex , nobis constitue dus, cancellarium, seu notarium,ut accepta sibi debita mercede ad nos absq. mora ea transmittat, opportunis iuris remediis copellere non differat. Interim rei appellantis indemnitati, quantum legibus permittitur, tribunalis nostri auctoritate mature mili latur.
Acta Eccles Taramas C A P. III. OVoniam iacroivncti Concilii Tridentini decreta ab Omnibus seruari veli menter cupimus, curare in primis debemus, ut, sicut a nobis in summo honore habentur, ita & a nostris magistratibus observentur, ne simus in eorum numero, qui, ut ait Dominus apud Matthaeum λ, d.cunt , ct non faciunt, ' 3 alijsq. onera grauia imponunt, nec ipsi digito volunt ea mouere. ideo, clim appellati
nes b ad tribunal nostrum ab interlocutorijs sentent ijs, vel alijs grauaminibus in causis nostrae visitationis, correctionis, habilitatis, inhabilitatis,& criminalibus interpositas ante definitivam sententiam, etiam si a Suffra,
ganeis nostris, aut eorum vicariis in similibus causis fuerit ad nos appellatum, admi tere non teneamur, nisi ea gravamina per definitivas sententias reparari nequeant; ainpellationes huiusmodi, tamquam Euolas 3 admittendas non esse declaramus.
C A P. IV. IN sententia Sugraganei, vel eius vicarij, a
quo cIericus debitor condemnatus ad nos appellauerit, tametsi nihil dictum est de ac- .cessionibus, nempe de usuris, aut de eo,quod creditoris interest, nihil tamen vetat, quin vicarius noster, qui ex appellatione sententiam serre debet,de ijs quo l. iudicare valeat, si ex natura propositae actionis a venire in condemnationem debeant, praesertim, si tem--st dempore primae instantiae parua intercesserit mora, adeo,Vt nihil,aut parum, creditoris inter- 'esse videatur, magnum enim damnum esse non potest, ubi b modica intercedat temporis , t. mora. In causa vero appellationis, si ob con- tractam longam moram appellantis culpa,&dilatam sententiae executionem damnum ceuidens sit, poterit, vel iure actionis, vel os--iu te Lcio iudicis, clericus debitor condemnari ad omne, quod licite creditoris interesse apparuerit: Nec enim purgari potest mora,posteaquam coepit d actoris interesse, immo huc spectat,quod dici seset, iudici cuilibet statim,
atque iudex iactus est, officium incumbere .. b ' μκ. rerum omnium, quae in iudicio versantur.
SI clericus alicui ex nostris Sugraganeis
subditus ab executionis excelsu ad nos appellauerit,inquirat Vicarius noster, num executor fines mandati excesserit: &, si nihil probetur , executionem retardari nequ, quam patiatur. Sed , si executorem in officio manifeste deliquisse deprehendat; correcto excessu ,executionem ubicumque,ac quomodocumque opus fuerit, intra legitimos icitanos continuari omnino iubeat. Si vero
343쪽
appellans clericus appellationem intra tempus legibus definitum non prosequatur , Viborsi partes erunt , ne executio ulterius protrahatur, appellationem desertam pronuciare. Quandocumq. autem, vel propter executionis excessum, vel desertae appellationis O casione huiusmodi causa ad nos deuolui comtingat, Uicarius de bono iure partium cognoscat,quantu necesse suerit ad concedenda, vel corrigendam executionem, aut pronunciandum, utrum appellatio deserta suerit, nec ne.
C A P. VI.SIcut iuramentum aduersario delatum remitti a deserente non prohibetur, quamuis ille in procinctu a iurandi fuerit quia iuri suo quilibet b re nunciare potest
ita,qui a sententia appellat, appellatione Lia remittendi quandocumq. facultatem habeat: sed, si insta decem dies a die appellationis id egerit,& victor ob hanc causam aliquos interim sumptus fecerit, victus eas expensas reficere nequaquam teneatur, quia nullam dedit causam,ut fierent . cumque illud decem . dierum tempus liberum esset ad appellandum,& postquam esset appellatum, ad appellationem deserendam, parcendum fuerat sumptibus, donec terminus ille transiret. Expedit enim reipublicae,ur, quicumque appellationis tuffragio renunciare voluerit, no a re ij ciatur, dummodo id Iegitimo tempore siciat, hocque, ut tanto citius sententiae debitam sortiantur executione in a
C A P. VII. V Icarius, ad quem appellatum sit dumis
taxat ratione expensarum , caueat, ne
quidquam decernat in negotio principali: nam q. appellatio non de uoluit cognitionem causae ad iudicem appellationis, nisi, quanta appellatum sit, alioquin latius pateret essectus,quam causa, quod esse non debet: immo, non tantum, ut dici solet per modu cognitionis, quidquam statuere iudex appellationis non potest, verum, nec per modu executionis, nisi ex utriusq. partis consensu: si enim coueniat inter litigantes, quid pronunciandu sit, id ipsum sequi iudex a cogitur. Si aute ab excessiva expensaru taxatione suerit appellatu, semel b tantummodo appellatio admittatur.
CAP. VIII. EAdem iere ratione, si quis a sententia
plura capita continente generaliter, &indistincte prouocauerit,aduersario permitti.tur, ut ex eadem appellatione sibi auxilium comparet, si forte ex aliquo sentεtiae articulo sibi iniuriam illatam existimauerit, potest enim sententia, quae plura continet capitata,
dummodo a non sint connexa,pro parte va- . t.
lere,& pm parte non valere nec appellatio. nem sua separatim introducere, &prol equiti cogitur. Verum,si appellans, in ipso appella tionis actu declarauerit, a quo sententiae ca- η' 'pite appellet,non potest aduersarius pro aliis eiusdem sententiae capitibus non connexis eadem iuuari appellatione, sed expressες
De confirmatione utili,& inutili.
CAP. I. iVM superioris auctoritate ε . i: quod a iolemne non est,selene C de i. i. fiat, quod a summo Pontifice
concessu est, a nemine in co ὲ φ a
ct trouersiam, aut iudicium trahi posse exploratissimi iuris est, praesertim in iis, quae ad beneficia pertinent b, quorsi ipse est
dominus. Verumtamen,quoniam non lumob Iocorum distantia, malitiam. ac petentia importunitatena, sed & ob publicas,ac graues occupationes possibile est,aliquid concedi ab ipso Pontifice, quod nonnunquam a legibus
discrepet,ac prςter eius intentionem,nec credendum sit, eum concessione sua velle alicui iniuriam facere ; Breuia, litterasq. Apostoli incas , seu nullas, quae dc inceps exhibeantur , priuiquam admittantur, a Vicario nostro generali diligenter examinari iubemus, ut, si falsi suggenio ne,aut veri suppressione imp
tratae appareant, suspendantur, & contra, si legitimae, ac syncerae reperiantur, absq. mora executioni madentur, conti adicentibus,etia, si opus fuerit, excommunicatione coercitis.
VI cario F piscopi ex generali facultate
nulla competit ecclesiastici beneficii collatio,nisi, quae ei specialiter data δ fuerit . b ρον. αι. Si autem Vicarius nostri praedecetaris ab . eius speciali mandaro beneficium contulerit; licet ea collatio ex desectu potestatis collati- m .i uae nulla fuerit, ex ipsius tamen praedecessiaris confirmatione,eam conualescere potuisse, dicendum est: qui lcilicet, cum collationem infirmare potuerit,eam subsistere,effectum q. habere,permiserit. Et,quamuis ea confirmatio nuda fuerit, minimeq. dici debeat noua collatio, attamen, clim actus ille conserendi ex solo mandati de fi diu nullus suerit, ex ea confii matione,& ratthabitione, quae mandato b c6paratur,conualescit:valet enim actus, hqui ex potestatis defectu nullus est, quando : cumq. de eo superueniat consensus e eius,qui I,
illum a principio validum ficere potuisset. s E C V N D I.
344쪽
E C C L E S I AEAB ANASTASIO GERMONIO
Archiepiscopo, & Comite Tarantasiense in D ioecesiana Synodo Muster ij habita,
sellio, ut est apud se Callivorum , vitan coelestistit, eos iii
gestu,incessu, sermo. virtutumque aemulatione, ita se gerere oporter, ut angeli potius in terra degentes, quam homines eise videantur . Uod non dissicile fuerit, si membi. nerint,quae ex ore Dei, tam in nouot , quam in veteri s testamento,meinoriae mandata r
periuntur, dum dicitur in Leuitico: Sancti - estote,quia ego sanctus sum:& quidem sancti et se poterunt clerici, si verba hae e Apostoli d' secum ipsi recoluerint: Nemini dantes ullam ossensionem, ut non vituperetur ministerium nostrum, sed in omnibus exhibeamus noLmetipsos, sicut Dei ministros, ne de illis dici possit, quod φ Sophonias de sacerdotibus Hierusalem scribit his verbis : Sacerdotes polluerunt sanctum: iniuste egerunt contra legem. & Ezechiel f de iisdem: Sacerdotes contempserunt Iegem meam , & polluerunt
CAP. II. QV lis quisque apparet extrinsecus, &qualis est habitus , in quo quis reperiatur, talis ille esse praesumitur. Ideo, cum, ordo iacer eius sit dignitatis, atque praesta tiae, ut clericos a laicis distinctos esse opor- Acta Ecclessi. Grantasteat, cum eos appellet princeps Apostes
rum ti genus electum, & regale sacerdotium, de soannes, ς seipsum illis annumerans, dicat: Fecit nos regnum,& sacerdotes Deo,& patii suo. Quod multo ante vaticinatus suerat Isa - .ias, si dicens: Et assumam ex eis in sacerdotes, ct leuitas ; quapropter eo habitu uti debunt,ut, cψm prodeunt,ac videntur, in sorte e LIV. IDomini=ocati dicantur, vestibus, scilicet, clericalidus induti,absq. vlla seculat i vanitate, aut pompa . itaque omnes ecclesiasticas pci Ionas,vel in sacris conlii: uias,vet,quae dignitates,personatus, ossicia, aut qualiacumo ecclesialtica beneficia, siue curata, siue -- plicia, siue libera, siue de iure patronatus iam,si laicorum hiat,sive ea in commedam obtinuerint, ac posiideant, talarem, simpli. cein, modestumque habitum clericalem illo. rum ordini, ac dignitati congruentem, ac iuxta cdictum nostrum propediem promul gandum, non deserentes, inhaerendo sacri Tridelitini Concilii decretos,& summi Pontificis g Clementis Quinti constitutioni,a sinsceptis ordinibus,oficiis,ac beneficiis suspen- uiuudi, item fiuctibus, redit ibus, beneficioi uino prouentibus, quantum nobis placuerit, priuati volumus,immo si, a nobis,aut a nostro Vicario gencrati semel coli epti, iterum deliquerint ossici j s etiam , ac beneficiis ipsis, ita, ut ea alijs libere conferri pota it. CAP. lli. IN primis,oportet omnes cleticos,& ben
scia qualiacumq. obtinentes, clericalem coronam, eamque conspicuam, deferre, ad eam, videlicet ibrinam, quam unius cuius . ordinis ratio postulare videat hir.
345쪽
Qui autem ad presbyteratus ordinem iam assumpti sunt, & sacratiismum Mita sacriscium osserunt, stiperioris labri barbam ita siccisam gestent, ut Christi corpus, atque
sanguine ni iumentibus abundantes pili nul- Ium omnino asserant impedimentum, aut scandalum: nec sacerdotes tantiam, sed de omnes clerici nullo modo cincinnos, s eu pi-Ios intortos circa tempora aut barbam in mento in acutum delinente crispatamve gerant, aut capillos prolixos more militari
Vestibus non, nisi nigii coloris, ijseemques plicibus, utantur, quae, siue exteriores, sme interiores si t, ad talos v'. pertineant zsi vero itineris occasione eas breuiores esse oporteat, non tamen supra, sed multo infra genua sint. Caligis a autem ut aiunt virgatis,scaccatis,& folliculatis, aut disscctis calceis,aut soccis minutatim incisis, eos uti omnino vetamus, sicut & lubuculis ad collu, siue ad manus crispatis,aut elaboratis: biretum vero in crucis modum consulum semper gestent, non item pileum, nisi, aut valetudinis causa,aut hyeme,em. tepore, si ad ecclesia, aut ad nos se cotulerint, illud prius deponant. S. 3.
Praeterea, quemadmodum, nec ornamentis,nec unguentis,nec odorum lenocinio, nec
cuiusuis rei nimia clegantia,clericos a fluere permittimus, ita non laudamus eos , qui vestibus, subuculis, barba, capillis, Omnique Malia corporis parte adeo sordidi, atque incompositi, potius cauponum, liabulariorum. quela inuli, quam ministerio diuino dicati, apparent, immo ipsos aeque, ac illos reprehensione, ac poena dignos censemus: Nec
enim allectata sita es ait sanctus Hierony. mus nec exquisitae deliciae Iaudes pariunt.
Qui in diuinae militiae albo adstriptus est,
terrenis armis prorsus non indiget: arma igitur omnia clericis interdicimus , nisi itineris longioris causa: non tamen,quas vocant ala- bardas,aut scio it , seu longiores, seu breuiores sint, volumus eos deserre posse, neque alia arma,quocuq. nomine censeantur,quam ea,quibus canes, similiave animalia, arcere,
aut hominum iniuriam propulsare possint.
Cum vero in eos a secularibus rebus ad altiora sublatos, tanquam in speculum, omnes omnium oculi coniiciantur , ut ex illis sumatur, quod imitatione dignum sit, ca
ueant, ne quid iaciant, quod graue, quod
moderatum, quod religionis pIenum, Ne nissimumque piet tis, non sit, quin, S leuia delicta, quae in ipsis magna videri poterunt,
declinent, ut ex persecta Operum continu tione Deo gloiiani,sibi bonam L nram,Chirus livero fidelibus salutem, atque aedificati ne concilient. Quocirca,praeterea, quae diruximus , ne persbnati, aut incedant, aut quoquomodo conspiciantur, neve coiitCediis,aut choreis, aut aliis profanis id genus syectac lis , operam dent, eis omnino inici dicimus.
Praeterea aleae lusum, venationes, comessati nes,conuiuia clericis non conuenientia, camponas, nisi itineris causa, bibacitates, detractiones, mordace'. sales,quibus ostendi quis possit, item sacrarum Scripturarum sensus ad res profanas contortos , atque ea denique omnia, quae scandalum pariant, quanta possumus auctoritate prohibcmus.
Tutelam, di curam suscipere clericos non posse, nisi intustu pietatis suscipiatur, aue inexcusibilis sit, S iure ciuilia, &Chalcedonensis b Synodi decreto cauetur, idest, si desint coli sanguinei, & coniunctiores, qui pos. - sint eam tutelam, & curam suscipere. Vnde Cassiodorus uniuersis Episcopis scribcs,aitc: 3 Orplianis, viduisque contra fauos impetus debent placida postulare solatia:nobis tamen inconsultis, Lam nequaquam suscipiant.. S. 7.
Denique, ut clerici attentius,maioreque mentis seruore, quae Dei sunt, peragere va- Ieant ab omni genere mercaturae, a gladiatoria a , ioculatoriaque, a lanionum , seu ma a c. - . cellariorum arte, atque ab omnibus laic rum negoti js tractandis abstineant, neque se in eis mediatores, vel interpretes,adhibeant, neve praedia, etiam ecclesiastica, aut decimas ipsi, vel per interpositas peri nas, conducant, aut cum ipsis condutioribus aliquomodo participent, sed ,nec ab illis eo nomine quidquam accipiant. 9. 8. Quicumque vero contra haec nostra de creta deliquerit, post quindecim dies a publicatione praesentium computandos, nostro, seu Vicarii generalis nostri arbitrio pro delicti ratione puniatur.
VEtus quidem mos fuit, cIericos alat .m: e cis in ecclesia cancellis scparari, ne ijs obiici possit, quod Dominus dicit per EZechielem b: Fabricati sunt limen suum iuxta limen meum; ubi sanctus Hieronymus addit ς, ut nihiI interestet inter sacrum , & profa- i, p. num;& postes suos iuxta postes mem,ut unus laicin
346쪽
Acta Tarant a sens Eccles Lib. III.
Dicorum , & elericorum esset introitus. Qui san e mos, licet in aliquibus Ecclesiis pleo, seruetur, stic tamen exoleuit. Quare perantiquum hoc, diuinorumq. mysterioru dignitati conueniens institutum, ad pristinu vium reuocare, in nostra presertim Metropolitana Ecclesia, cupientcs, ubi resermatione iam abseluta, id hodie commode fieri potest, nolumus , laicos , cuiuscumque conditionis, de ordinis sint, di m laci a celebrantur mysteria, cum clericis stare, aut sedere, aut intra cancellos chori consistere, cum in ipsa Ecclesia locum habeant satis ampli n, ad sactotum
omnium communicationem accommodatu.
C A P. V. SEd ' ipsi ea nonici, non modo a laicis in Iocali Ecclesiae statione seiungendi sunt,
sed etiam, ac multo magis vitae integritate , morumq. grauitate. Quod quidem assequi non erit dissicile, si diliguter si ruauerint,quae ad ipserum vitae institutum spectant,potiustre, quam nomine, se canonicos esse prosite tes, meminerint, se praecipuos ad Dei hon rem, & animarum salutem, nostros esse co diutores, ideoq. nobis praesto esse, ac parere alacri animo semper debere. 'CAP. VI. PRaeter ea,quae de cIericis,& beneficiariis
sancita - sunt, canonici, ac dignitatibus insigniti quorum di munia superius distinxiamus nec non ieliqui omnes, quos in choro diuinis Oiliciis inter elle oportet, Ecclesia tria. nequaquam ingrediantur,nisi canonicali habitu induti, rocheto, icilicet,&cappa a sesto die Sanctorum omnium usque ad Sabbatum sanctum, atque rocheto, di superpelliceo Sabbato saucio usque ad sequentem sestum diem omnium Sanctorum. Postea vero,quam ingressi seerint Ecclesia, flexum. genibus ante altare, ubi sanctissimum Chiisti corpus assciuatur, Deum deuote adorauerint, recta ad sacrarium contendant, unde, pro muneruobeundorum qualitate, sacris sumptis vestibbus,bini exeant, choremq. composite adeat,
ubi unusquisque in suo Ioco toto ossicii tempore permaneat,neque huc, illuc circumcur. sare, seu vagari,ullo modo audeat;& psallant ipsimet distincte, tractim, sedate, decentiq. gestu, ac composita voce, diuina verba pronuncient, St,ut presto sint in peragendis quae
Oportebit, caueant, ne manus chirothecis imuolutas in choro teneant. Manuum tamen operimentis, quae maniciae vocamur, urgentes igore, quin v tantur, non prohibemus.
Et, quia ad chorum nemo ire debes,msi,ut Deo, atque Ecclesiae semuletur, litteras, seu libros, qui ad ea, quae in choro aguntur, non pertineant, inibi I i prohibemus, sed di priuatim ossicium recitari nolumus, ubi publicum, & commune recitetur.
Et, cum diuina diligenter, attente, ac religiole perageda sint, nemo in choro dormiat,nugeturque , aut per aliorum subsellia cursiatet, vel diuagetur, neque ex eodem h ,ro, quouis quae lito colore. abeat, niti neccilitatis causa,tuncque verbo secto cum Decano, vel eo absente, cum Sacrista, aut cum alio, qui dignitate, aut praeeminem ia, iis proximus
fuerit, sed suo quisque loco omni cura, & sedulitate muneris sui pensum studeat persos.
uere: alter item 'ab altero, vel tantillum ne
discrepet in actu diuinae stactionis, sed exisriore attentione, veneratione, atque voc
concordi , praestet unusquisque omnium bonorum au&ri debitum sequium. S. 3
Si quis autem aliquid in his deliquerit,non
solum horarum, aut vesperarum,aut Missae distributionem amittat, ver etiam grauius, pro modo culpae, praesertim, si monitus parere, vel neglexerit, vel recusauerit, nostro ar bitrio mulctetur.
CAP. VII. Boni clericorum mores, ac fama ad Dei
cultum, animarumq. salutem plurimum conserunt, praesertim in ijs, quae in conspectu omnium fiunt; nos namque co firmant,m los vero, qui, tanquam mortui iurid, ad aete nae vitae,qui Christus est ia reuocant. Quare,cum frequens Missae sacrificii im bonam de sacrificantibus opinionem pariat, prosit vivis, atque desinctis, tantOq. magis excitet fideles ad charitatis opera, quanto insigni res sunt, qui tanto ministeris, qua decet,pi. tale operam nauant; horeamur, cui Mq. ringamus canonicos nostros,dignitatibusq. docoratos sacerdotes, ut ad gloriam triumphatis, ac pro necessitatibus militantis Ecclesiae,
si non quotidie quod tamen maxime laudabile seret sialtem dominicis, alijsque festis
diebus, Missam celebrent, nisi fiterint legitime impediti, unde illis magnus accedat s mulus meritorum, populo vero exhilicatur optatum religionis exemplum. Vos,qui id secerint , dum sacrosancto Missae mysterio in propria Ecclesia vacabunt tempore diuinoruoficiorum, volumus perinde censeri, ac si choro interessent, ita, ut tanquam absentes notari a Punctatore non possint
C A in V I I I O Vandoquidem Episcopi, ae prae Iati
Omnes ex pastorali munere subditos
347쪽
aeque, ae filios dilisere debent, & curare, venon magis p esse, quam prodesse velle via deantur , subditi itidem mutuo charitatis assectu Praelatos suos,tanquam patres, venera ri, in summoque honote habere, teneantur.
Quod, cima omni tempore, ac sedulo ab omnibus faciendum sit, a canonicis, ac dignitatibus in Ecclesia nostia Metropolitana insignitis, id praesertim fieri cupimus, cum, vel solemniter Missam celebrabimus, vel diuinis officiis, aut cocionibus,interesse voluerim nos euntes ad Ecclesiam deducendo, ac redeuntes, reducendor ut, scilicet, pastor suam dignitatem apud populum retineat,& populus, qua uto magis suum Praelatum honorari videta tanto constantius in eius obedientia persistat. Eadem de causa, dum Missam pribaiatam in xadem nostra Ecclosia celebrabimus, dum canonicos chm canonicas habitu nobis assistere, praecipimus.
De cohabitatione clericorum, &mulierum. I it. II.
A P. Vnic. pi is ARABII E plane est, ac
Christianorum oculis omnino M , intolerabile,eos, qui Ecclesi
illustrare debet ipsam Dei domum carnis immundi iijs cum totius cleric Iis ordinis dedecore impudenter contaminVre,ac quasi prostibulum facere. Qua Iabeo, ne Duis subditi altaris ministri inficiantur,
utque de cimam c*rnali continercio suspicio omnis tollatur, clericis omnibus, cuiuscum. que status, ac conditionis sint, ne concubi,
nas , aliasve minas in domo propria, siue
extra domum, alere. aut retinere, aut cum
illis consuetudinem semiliaritatemve aliqua
habere audeant, qu nta valemus auctorit,ae, prohibemusrur tres tantum,sorores, amitas,s atrum q. uxores excipimus, cum quibus
eos cohabitare posse concedimus, sed non .sne licentia nostra scripto expressa. Ancillas, nisi quinquagenarijs imiores, ac probati iima limi, non admittimus. . S. viaic.
. Siquis autem, ptast mensem a die public tionis praesentium a uin computandum , mulierem aliquam tapectam penes se retineru, Rut cum ca habi Iare ausus fuerit, etiam pr*rexxu cuiusuis senati liiij, siue domesticiministerij, primum aereis nummis quinquaginta, in pios usus erogandis, irrentissibiliter mutet e tur: deinde,si,quod superius statutum est, iterum exequi praetermiserit, sulpendatur*b ordinibus, beneficiorurnq. admiuistrati ne.Si vero tertio monitus, parere neglexerit, priuetur omnino omnibus ossicijs, di benefi-ficiis iuxta sat rorum λ canonum, & Cocili; bTrid .dispositionem, sed& in hasilis ad obtinenda quscumque beneficia,& ossicia Ecclesiastica ei te inici ligatiui postremo,si in eodeccem volutari perseuerauerit, per censur βEcclesiasticas ad sanitatem reuocetur,ac carceri, si opus fuerid, mancipetur, unde nullo modo exire permittatur, nisi verae em dutionis manifesta signa ostenderit . . .
De clericis coniugatis. Tit. III
C A P. Villa. 'LERICH coniugatus, si inhabitu, dctonsura incedat,dupt, v ei fruitiir priuilegio: altero ab
Innocentio II. concesso, i , qui violentas in eum manus iniecerit, excommunicetur, ac si in sacerdote ita iecisset: altero aBonifacio VlII.b ut procomitiis ab eo excessibus, vel delicus, tam in criminali, quani in ciuili negotio, adseculareti ibunal trahi non possit,si unius videlicet, mulieris, ac virginis fuerit maritus, alioquin iis priuilegiis non gaudeat, prout gaudere nolumus eos, qui a nobis alicuius Ecclesiae ministerio ut Synodus constituit si Tridentina non fuerint deputati, e q. no inseruierint: na vere clericus no dicitur, nisi,ut ait B.Hieronymus ς,qui Christi inseruit Ecclesiae. V cumquς vero ministerius quattuor minorum ordis .m exercendis clerici coelibes no re p.rigntur, aut si assuerint,commode haberi non possint, mandamus, in eoru locum substitui coniugatos, minime tamen bigamos, dum in yitae cxemplaris sint, ad eaq. munia obeunda idonei existimentur.
De clericis non residetibus in e clesia, vel praebe da. Tit. IV.
sicile est,animaru curam recte L administrare, impium veru, a
Christianaq. pietate omnino abhorres,eos, qui tanto oneri humeros iupponunt, ira in ossicio delinquere, ita in animarum necessitatibus, ac periculis connivere, ut, quasi ipsius Christi obliti, aeterna sibi creditarum ovium salute neglecta, propria commoda potius, quam honorem Dei, quaeret e vidcantur. Quare, ut ministri Prouinciae nostiae , praesertim Ecclesiastici, qui ad lauiusmodi regimen vocantur, se it sumo salutis propriae discrimine versari sicilius agnoscant, quae spatiun adnotauimus.
348쪽
Acta Tarantasiens Eccles Lib. III. et at
in unum teu fasciculum collecta, piis pastoribus consideranda inferius proponimus.
Debet igitur, qui curam sustinet animara, sacramenta diligenter, religiose, atque opportune pro sibi commissi gregis necessitat,bus ministrare, diuino verbo populum pasce re, ignorantes erudire, ac tolerare, Mista si crificium pro vivis, ac desumitis palam lacere, honestis moribus, totiusque vitae exemplo dignum se tanto ministerio exhibere , pupillos , orphanos, viduas, virgines in periculo
pudicitiae constitutas, egenos,omnes'. mise rabiles personas defendere, consolari, nutri-re,custodire,omniq. fauore prosequi,pro peccatoribus, ut resipitcant, pro iustis vero, ut confirmentur, & priuatim ,& publice preces continuas fundere, curare, ut bona Ecclesiastica conseruentur, & augeantur, non autem minuantur, aut alienentur, utque donaria a fidelibus oblata, in Ecclesiae honorem, ac de Corem conuertantur, scandala, atque auaritiam, ranquam pestes, vitare, eleemosynis,atientia, humilitate, continentia, spiritali-usq. virtutibus populum in spem vitae a ter nae erigere, ad persectumq. Dei cultum licti,tare, iniurias reniittere, utque remittantur,
studiose labo i are,dc bene faetoribus benemereri, ac denique ossiciu veri pastoris, patri'. adamussim persoluere. Quae,cum magni momenti tint, nec perfici queant, nisi ab ijs, qui aisstunt, ac super gregem dominicum vigia
Iant, iam vident omnes, quam necessarium
sit, clericos residere in suis Ecclesiis r quod tanti faciunt,ut magnam par-- . tem salutis animarum a residentia pendere haud obsture prae se serant.
Ex eorumdem igitur canonum pra scripto mandamus, ut, qui beneficium Ecclesiastica animarum curam habens possidet , quamuis in commendam, aut de iure patronatus laicorum sit,quocumque illud dignitatis nomine nuncupetur, apud Ecclesiam suam residere debeat in proprijs , scilicet, Ecclesiae aedibbus, aut, si serte domum ibi non habeat,alibi, dum intra parochiae limites, & quoad eius fieri poterit, prope Ecclesiam habitet, ut, oin casione urgente, commode post animarum necessitatibus praesto esse; neque ullo modo, nisi ex causis a Concilio Tridentino praescriptis, a nobi'. scripto probandis, inde discedere possit. .i autem huius nostrae constitu. . tionis dispositionem violauerit, non ita intelligatur lethale peccatum b commisisse, sed&pro rata teporis absentiae fiuctus suos et non laciat, immo statim amittat, quos, Vel
fabricae Ecclesiae, vel loci pauperibus, re gari praecipimus.
I. 3. Qui verδ vocatus ad residentiam, parere neglexerit, si per cessiras ς Ecclesiasticasaructuumq. omnium sequestrationem,ac subtractionem ter monitus, etiam per edictum , ad residendum compelli non poterit, beneficio
priuatus ipis iure intelligatur. C A P. II. ET, ut parochis tollatur occasio vagandi, a sitisque Ecclesiis distedendi, ab illis
abesse ultra duas noctes nequaquam permit timus, ne Musterium quidem venire,aut per noctare, nisi ex causa admodum necessaria aquam , ne illi sibi assingant, quandocumque illuc venire contigerit, ut se nobis sistant,imbemus, quo sciscitati ab illis possimus, quid rerum agant, quave de causa id itineris susceperint;ut, si quid eis, aut eorum parochijs
opus nerit, pro nostro pastorali munere auctoritate nostra cito consequantur. Qui aliter facere deprehensus suerit, statim carceribus mancipetur, ut temeritatis poenas arbitrio nostro luat.
Erlim, s, aut valetudo, aut utilitas, aut rationabilis necessitas ita urgeat, ut omnino ad ciuitatem veniendum sit, tam lysis animarum curatoribus, quam aliis sacerdotibus, ac clectris, ne, stilicet, religiosis pcrisnae cum profanis hominibus in tabernis, ubi nullus pudor, sed omnia turpitudinis, ac icurrilitatis plena sunt,comedere, aut conse ludinem habere conspiciantur holyitium libentissime exhibemus,quo,si uti noluerint, placeret, apud Vicarium nostrum,aut que piam, siue canonicum, siue alium Ecclesiast, cum vii um, eos diuertere: quod, si ex aliqua causi fieri nequeat,ex omnibus ciuitatis cauponis modestiorem arbitrio nostro eligi v lumus, ubi clerici omnes Musterium veniem tes hospitio excipiantur. Qui alibi diuertere deprehensi iuerint, in carcerem trudantur, unde, nisi post vigintiquattuor horas, liber
C A P. IV. SI autem eiusmodi sit necessitas, ut inhumanum videatur dilcedendi facultatem petenti parocho negare, quae tamen ex lacri Concilii Tridentvii decreto, nisi ipse id neum, ab Ordinario appmbandum vicarium sessi, Miscum debita mercedis at signatione substituat, non est concedenda ubi unus, vel plures taleant relidere Vicarij,nullo pacto parochum di Icedere posse, permittimus, nisi alium, printcr ordinariu, aut alios ordimarios Vicarios, a nobis
349쪽
in nobis approbandos, constituat, ne eius a sentia ditiinus cultus diminuatur, cosiluetri. miniiterio Ecclesia defiaudetur. S. Vnic. De mercede vero elusimodi Vicarij, nihilia.n hactenus definitum habemus i ,licet, illam pro rata ς tertiae, seu quartae partis fiuctuum beneficiorum aestimandam, atque deducendam esse, teneat communis opinio: cui tam cum, neque concIllorum, neque canonum,
neque constitutionum Apostolicarum auctoritas ullassistagetur,nos assignationem hanc nostro, aut vicarij generalis nostri arbitrio reservamus, ut, scilicet, beneficiorum, ac personarum qualitate inspecta, ea illis portio assignetur fiuctuum, quae, dc oneri, & tempori opportuna videatur.
C A P. V. Os,qui in ecclesiis cathedralibus,digni-
, rates, canonicatus, praebendas, aut portiones habent, vitra tres menses , siue contibnuos, siue discretos , ex sacri Tridentini Com p cilii a praescripto quolibet anno a residentia
de tesiem. abesse non liceat. quod, cum multo magis in
Ecclesiis Metropolitanis militet, nos, ne plurium in inistrorum absentia diuinus cultusim,ntiatur, volumus, discedendi ficultatem omnino a nobis pendere, quae quidem, cum Petens peculiare ministerium praestare debebit Ecclesiae, concedenda non erit, ne publicum commodum priuato posthaberi contingat,
Distributiones autem ipsae, ne cuiquari , , Le. ix. unquam concedantur, nisi eis b, qui praesen. . . . . ζω tes statis horis in choro inseruiuerint, omni
collusione, & gratia penitus exclusa, quam tum possumus, inhibemus.
. Licet ex ς eiusdem sacri Concilii Naisti. pio , per se, non per substitutas pertanas , teneantur diuina obire ossicia, attamen, si nobis celebrantibus, aut alia Pontificialia munia exercentibus, qui debebunt assistere, ct inseruire, ad id obeundum munus idonei minime suerint, alios in eo munere peritio res,&eIegantiores subrogari debere mam
- . Anonici absentes,sive studiorum siue
clesiae b,siue capituliς causa, pro prae-lantibus habeantur, ideo canonicatuum, RI h. - , prabendatum suarum fructus integre percipet e possint, non lecus,ac si infirmitate legi,
. a 'IN lima detineantur. Abella d tamen studiorum - Ρ' caiisa non possint, nisi, vel a nobis, vel a sum ' vio Pontifice abeundi licentiam obtutue rint. Ad distributiones vero quotidianax, quae inter eos tantiim , qui horis canonicis intersunt, diuidendae sunt, nullum absentibus, nisi infirmis i, quamuis pro ipsius Ecclesiae utilitates eos abesse conti rigat, ius reseruari, aut competere declaramus.
Tit. V.C A P. I. i V Ο curata . beneficia habere
nemini liceat, neque unicum M tantum cum canonicam , aut
dignitate residentiam requis rente, nisi speciatim a Sede Apostolica cum eo appareat esse de hoc dispensatum: quo sane casu, clim prima,& pr cipua b sit animarum cura, habens beneficiucuratum in parochiali Ecclesia residere,ibiq. in diuinis deseruire iuxta Pij Papae V. constitutionem teneatur . Si vero nulla Apostolicae Sed is indulgentia, aut dispensatione, prouisus iuuari poterit, ab eo tempore, quo post rioris beneficij possessionem adeptus fiterit, beneficium, quod prius obtinebat, ipso sacto vacasse imςlligatur, eumque statim ad illud dimittendum, fiuctus'. omnes interim mala
fide perceptos, si qui fiterint, Ecclesiae ipsi,
ac loci pauperibus restituendos,teneri, prout restitui nulla mora interposita, mandamus.
CAnonicatum autem esi dignitate, utputa Priora tu, qui hodie Decanatus est, aut lacristia, aut cantoria, obtineri posse is permittimus, tum, quia id usu inueterato receptum est: tum, quia fiuctus dignitatuni sunt adeo tenues, ut ex eis nemo etsi valde parcus sustentari queat:denique;quod cipuum existimamus; quia unam, eadcmque persbnam utrique muneri satisfacere posse, obseruatum est.
C A P. III. ΙNcompatibilitatem, quam vocant, in be
neficias cessare etiam dicimus, quamdiu alterutrum non possidetur a pacifice, & ab que controuersia, alioquin utriusque fiuctbbus careret, qui, altero litigioso exissent i, pacificum dimittere cogeretur. Et, Iicet Iis alias mota super possessione, quae magis facti b, quam iuris est, non faciat s beneficium litigiolum, quia quaestio possessionis in beneficialibus causis, sicut in profanis, nihil habet commune d cum quaestione proprietatis; quod tamen ad rem hanc spectat ; pacificus postes r dici minime potest, qui possessionis controuersiam patitur. Non enim possideri videturi
350쪽
Acta Samnitdietis Eccles Lib. III.
- videtur, quod sine controuersia possideri
ore i Lpos non potest . . A tui
CIcut recte constitutis, ut est iapud saera a P synodum Tridetinam nihil detrahi ratio postulat, ita in ijs, quae moderatione indigent,ne dilabantur, aut pereant , summa adhibenda est diligentia. ocirca,cum Misi rum numerus testatorum dispositione celebrandarum, in nonnullis Ecclesij s in immensum excreuerit adeo, ut praefixis diebus impossibile sit testantium votis satisfieri, neque inueniantur aliquando, ob tenuitatem eleemosynarum,qui elusi di onus subire velint, unde pias fidiuum voluntates enectu carere necesse est, conseientiam. eorum, qui Missas celebrare tenentur, misere onerari; Hacuit .. et 'eidem Synodo b faciatatem tribuere Episcinpis de his statuedi, quidquid diuinae viderint
maiestatis cultui conuenire. Quod nos anumaduertentes etiam ad Prouinciam nostram pertinere, diligenter examinatis sundationibus, erectionibus, ac si uctibus beneficiorum, consideratisq. oneribus a sandatoribus pijs
locis impositis, quid deinceps faciendum sit
circa Missarum numerum, dum dioecesimo nostram visitaremus, pro temporum qualitate mature decrevimus, uti etiam sub poma priuationis beneficiorum,ac restitutionis fi ctuum a die visitationis perceptorum quos ijsdem beneficijs applicamus ab omnibus ad unguem Observetur, disti icie praecipimus, simul monentes, atque in Domino hortantes Reuerendissimos Susaganeos nostros, ut in suis dioecesibus de eodem missarum onere , quodcumque sacri eiusdem Concilij menti viderint conuenire,di statuere,&exequi non
De clerico aegrotante, & debilitato. Tit. VI.
CAP. I. N p IR M II A s, siue ad purgationem animae,siue ad vin-I dictam peccatorum, a diuina ira infligatur, ubicumque vrgeat, viscera fidelium admisericordiam aegrotantium commouet. Qui . cumque igitur ex canonicis infirmitate impeditus diuinis ossicijs interesse non potuerit, quotidianas distributiones inter praesentes dia . p.ire, uidi a Llitas ita Iucretur, suasque faciat, ac si π ύ, .l praesens fiterit, dum tamen iurauerit, se ad- uersa valctudine exagitari, vel id ita inanifestum sit, ut maior pars capituli de ea nilii lambigat.
g. Vnic. Qui vero conualescere coeperint,& d co- firmandam valetudinem, viresq. recuperan dis , domo cxire eos medicus iusserit, vel ob caeli mutationem, I ob corporis exercitationein,venia a nobis, aut v icario nostro generali impetrata, exire impune poterunt, licet chori iunctiones obire non teneantur,cum
idem prope sit, atque si in lecto iacerti. Sed, si minime petita licentia, exierint, quamuis Missae audiendae causa, ex proprij s aedibus ad
Ecclesiam tantum transierint, ne ulla fraus committatur, negandas sibi esse distributiones, non dubitent.
CAP. I I. Gemadmodum nuptias contrahere nopotest Ieprosus; cum potius, lepra smperueniente, sponsalia de suturo matrim a e Lext. denio cum leproso inita saluantur ; sic ad beneficii impetrationem nequaquam b admitti- b rg. e. i
irato beneficio priuari potest: ei nihilominus sacrorum administi atione interdicimus, &coadiutorem cum fructuum beneficii congrua portione dari, mandamus.
C A P. I. ONIA M cuiusuis beneficij Ecclesiastici institutio in hac in ri nostra dioecesi a , aut ad sumin sex mum Pontificem,aut ad nos b c spectat, quicumque beneficii
possessionein ante sectam sibi collationem . : obtinuerit, vel post collationem quidem, sed R s ατ ab eo factam , qui, neque confercndi ius habeat, neque in conferendi possessitone extistat, abeo, scilicet, qui non sit beneficii e O dinarius; intrusus appellatur, ciun huiusmo- ώ, adi collatio,nec canonica,nec colorata d, dici possit. Beneficium vero carens canonica , aut saltem colorata institutione adeo possideri nequit; ut, si intruso postea constratur, vel a summo Pontifice tanquam reseruatum, vel nobis iure ordinarii, non valeat subsequens ς collatio,nisi iacta expressa mentione . prioris vitiosae possessionis,ne, scilicet, intru- 'sionis vitium non purgatum impetranti sus
CAP. II. Eneficij autem possessorem,si de his,quq
ad beneficium ab ipso possessum , eius'.
fructus coram nobis, aut vicario nostro generali vertatur controuersia , ad docendum de institutione, & iure possessionis minime teneri dicimus, dum,le henefici j legitinnim possessorem ollendar,quamuis,nec triennale,