Homeri Odyssea latinis versibus expressa

61쪽

LIBER SECUNDIS . x

Τ roseo effulsit pelago Tithonia conjux, Exilit e strato juvenis generatus Ulysse

Purpuream indutus chlamydem: jamque aptat acutum Ensem humero, ac pulcris evincit crura cothurnis. Nee morat sese altis celerans penetralibus effert ora deo similis, Graiosique adcire comantes Imperat in coetum missis praeconibus . illi Clamantes dant signa viris, hi se undique landunt. Postquam omni de parte videt venisse frequentes, Et magna circum loca late implesse corona, Io Procedit pariter juvenis. micat aerea sorti Hasta manu, niveique can*s duo pone sequuntur. Pallas ct ambrosium formae super addit honorem . Ipsum omnes late Graji admirantur euntem Per medios, vimque stupent in imagine. at ille Considit patrio in solio, quin cedere quisquam Abnuat . invideatque senum tum sarier orsus Grandaevus multo annorum iam pondere terga CurVa gerens, genibusque labans; sed doctus ab usu Plurima, consiliisque valens Aegyptius heros. Natorum huic unus cum forti miles Ulysse

Cesserat ad Trojam nigris in puppibus olim Antiphus insgnis bello; quem deinde voravit

62쪽

Effetus extremum Cyclops epulatus in antro. Tres 'alii mansere: procis sese addidit horum Eurynomus, geminique 'artes coluere paternas, Sed neque se poterat tristes avertere curas Nequidquam exstineti semper memor. heic quoque fletu Ora madens coepit senior se voce profari. Audite, o cives, quae dicam, ct figite vestris i 3oHaee animis . numquam in coetum convenimus una; 'Ex quo abiit pelago proles Laertia Ulysses: quis nune excivit subito juvenisve, senexve 8 Quae vis tanta urget trepidum 8 venientia contra Navigia, armorumque metus instare propinquos Audiit 3 anne salus aliud quod publica poscit, Nunciat hue primus 3 numquam fraudatus inani, Quisquis hie est, doleat volo; sed Iuppiter olli Sic merito, quae mente agitat, bonus omnia praestet. Dixerat. ae juvenis magni Iovis omine laetus, impatiensque morae densios quippe ardet Achivos. Astari coram solio consurgit ab alto, Et venit in medios . sceptrum dat protinus aureum, Qui lateri adstabat praeco Ρisenox; ct ille Longaevum ante alios compellans incipit ore. o senior, non ille procul, qui cogere jussit Concilium, vir abest. ego sum quem lumine cernis

Praesentem, me namque uηum dolor acrior urget. Nec vero audivi, quae Vobis arma reportem

Ipse prior, nee dicam aliud commune periclum, , SOSed mihi quas misero peperit vis aspera curas. Scilicet & saevo genitor mihi funere raptus, Qui vos heu quondam patrio comple Xus amore

63쪽

Imperio facili rexit dominatis in urbe; Addita & est gravior elae es, e sedibus imis ,

Eversura domos, meaque omnia vasta datura, Tempe proci, claro juvenes de sanguine creti, Sollieitant qui tarda meae connubia matris, . . . Invitamque adigunt voto submittere pectus. ε λ

mque iidem dcarii sedes genitoris adire . Permetuunt, paret ille Rae ut dotalia gnatae Munera, cuique Velit, tradens concedat h'bendam, oritur non ulla dies, quin tecta frequentes In mea conVeniant, medioque ululante tumultu Lanigerumque gregem, caprasque , armentaque caedant iΜagna boum, largisque epulis impune fruantur, Atque mero. jam jamque premit me turpis egestas Omnibus exhaustis opibus; nec fortis, Ulysses Qualis erat, quisquam crudelem avertere pestem, ' i Auxilioque levare domum valet: haud ego contra IoSufficio tantum . veniet fors tempus, ct arma,

Spero equidem , haec etiam non frustra dextera sumet. . Nune di si qua foret vis addita, protiuus aequas Exigerem poenas; nequis enim est tolerabile damnum ι jΑut facilis jactura domus. quae barbara tellus, Quae regio hunc morem permittit surgite 4n iras , O tandem veriti gentes, quae litora cireum , νHaee habitant, legesque lacras st maxima caeli iNumina, ne capiti vestro mala dura rependant. -

vos per ego magnumque Jovem, Themidemque Verqn- s

Conciliis hominum semper quae praesidet, oro, i Ferte viti auxilium misero. tabescere curis Vel

64쪽

D rnER ST u Nous aIVel sinite infandis unum, si mitis Ulysses Ille meus genitor quondam re laesit Achivos,

Aut verbo ; poenas cari ob commissa parentis Ipse luam, cives ; odiis consurgite in unum, Addite & his animos . satius fuat omnia vestris

Si pereant manibus: quondam sarcire ruinam . Spes erit, inque Vicem pretio direpta pacisci Iustitiae ad leges. nunc perditus irrita sest 9 Iurgia, ct infixum manet haud medicabile vulnus. Sic ait iratus, seeptrumque abiecit, ct ora Implevit lacrimis. Rentem miserantur Achivi, Aspectantque omnes taciti, nee dicere quidquam,

Aut audent saevire.. aliis tunc acrior unus Antinous demum se voce silentia rupit. diequidquam o verbis, animoque . elate superbo, Telemache, immeritos curnam haec convicia contra . Ingeris, invidiamque paras non Graja juventus,rit culpanda parens fallaci praedita mente. I En tribus exactis quartus jam volvitur annus x . . iEx quo nostra urit vivis praecordia flammis Illa jubens sperare omnes, surtivaque mittens Nuncia: Vasta tamen votis contraria nostris Vina lavet, tacito hanc meditata in pectore fraudem. Tenvia subnectens immensae licia telae Institit ordiri, simulata ct mente loquuta est. O juvenes, mea cura, proci, jam vir meus ille Quandoquidem periit, spatii ad connubia tantum certa peto, donec valeam pertexere Vestem, IIO

Quam propero pereant ne fila incoepta ) supremum Laertae in lanus . turpe quum tristia lata

65쪽

ea ΗΟΜ ERI ODYSs ΑΕΙpsius urgebunt aeterna lumina nocte, , Si qua mihi e populo mulier convicia dicat, , 'Objiciatque nefas, vivus qui divite gaza Floruit hunc terra nudum ae sine honore jacere. 'Sie illat ignaris iacile res credita nobis.. Interea arguto percurrens pectine Diam Luce operi instabat; sera mox nocte diurnum Dissblvebat opus, tresque ipsos valia per annos laqDistulit in longum speratae gaudia taedae. Verum ubi iam quartus venit Iabentibus horis Annus, ct ignaros mulier bene conseia fraudis Edoeuit, nos & demum deprendimus ipsi Texta retexentem; iussa est invita Iaborem perficere, atque alias animum convertere ad artes. Haee igitur responsa ιibi sint nostra; nec ipsum 'Τe lateant, reliquos lateant nee certa Ρelasgos. Ilieet hine matrem dimittς, ollique iubeto Nubere, quem genitor quemque ipsa elegerit ultro 13o Ante alios earum . quod si jactarier aesta Nos volet, ingrataque diu spe ludet amantes Exercens, quascumque dedit Tritonia laudes, Insignesque manus, ct divae munera mentis, Astumque, illecebrasque, habuit quot nulla priorum Tyrove, Alcmeneve, eomamve exculta Μycene, Quarum nulla potis eertare insignibus orsis Ipsius est, non illa tuis fovet utile rebus filiam. namque heic tua quaeque absumere certum est. Hos fallax animos donec servabit, ct artes 14 γHaud certe sine mente datas, sine numine divum.

Illa quidem nomenque sibi, samamque parabit

Ingenis

66쪽

Ingemem; sed damna tibi , clademque bonorum i Dura struit. nos quippe hine nulla avertere cura, Aut quoquam semos poterit revocare, priusquam . 'Visti Iegat numero ex omni, cui denique nubat. Dixerat Antinous; cui rursum natus Ulylve Subjieit. invitam non fas expellere tectis, ' Quae genuit, quae me nutrivit lacte, parentem, Sive usquam genitor vivit nutae sospes, ct aura . Iso Vescitur aetheria. seu funere mersus aeerbo est. ' Durum etiam est eerte dotalem reddere 'gazam Icarior reddenda autem nune protinus omnis, Ingrata si vi matrem discedere cogam. Quid si etiam redeat genitor poenam exiget ultro Iratus, graviorque super prem*t. ira deorum, οῦ inter ubi ultrices me contra voce movebit Eumenidum furias, odiisque agitabit iniquis Per populos late invisum sie Iurpiter pcta Sedibus e nostris. quare hanς spem ponite numquam I6o Tale meo, quidquid fuerit, scelus excidet ore. lSi vos longa movet maternae injuria fraudis,

Idque audire piget, nostras jam linquite sedes, Atque alias alterni epulas ct gaudia vobis i

Instruite, inque vicem socios celebrate penates. Sin haec, ceu melior, sedit sententia menti Unius impune heu mi seri res perdere raptu Perdite certantes, jam nil moror. ipse ciebo gJustitiam divum supplex. si Iuppiter aequus' a

Audiat, ae veniam precibus det victus, ut . omnes seto Haee eadem vos tecta intra pereatis inulti. Talia dicebat; geminasque e vertice montis .

67쪽

Juppiter ecce aquilas subito descendere jussita, Quae. pariter motis carpentes aera pennis iCum Zephyro per inane pares junctaeque volabant . Ast ubi consein medio Venere citatae, Insonuere super trepidae pIaudentibus alis, i Signantesque viros oculis, elademque minantes . In gyrum capita atra obversae. hine unguibus ora, Collaque laedantes, ae multo sanguine sparsae,' I8 3Αd dextram fugere super tecta alta domorum l. Nubilaras caeli sublapsae rursus in auras Extemplo turbati animi, ut videre volucres, Diriguere metu, suspensique ora tenebant i Incerti, quid monstia ferant, quid numina poscant 8 3Hos intersatus senior .lum voce Halitherses ' i . IΜastorides, quo non alius praestantior inter Aequaevos fuerat divum portendere fata, 'Et volucrum pennas, ct tristia noscere signa Ille sibi cupiens, Getisque avertere luctum: I9CEja agite o cives, inquit, quaecumque profabor , Accipite: in primis animos advertite dictis,

iricors turba, Proci; vobis nam volvitur ingens Exitium, caelumque graves denunciat iras.

Haud aberit longum dulci Laertius heros

A patria: jam jam laetus redit, ct sua victor

Tecta adiens, caedem parat hostibus ultor, & oreo Destinat invisam pubem. nee sanguine soli Saeva luent commissa proci: sors horrida multos Excipiet, claris Ithaeae qui degimus oris. aCCAnte igitur quam triste malum super ingruat, omnes Consulite in medium. juvenum compescite .fastum

68쪽

Dum licet: hoc satius multo reor omnibus esse . . di . .

Namque ego certa loquor non fallax.augur, & esli . omnia jam perfecta cano. quaedumque monebam Vaticinans, olim peterent quum pergama Graji , Scanderet atque una classem fortissimus heros. i 3 Ignotumque, inopemque, & late plurima, passum Omnibus amissis ratibus, sociisque carentem, ' . Sol postquam egisset bifidenos aureus orbes, Venturum in patriam dixi: nune terminus instat. Finierat seniar; Ρolybo genitore creatus Quum subito Eurymachus contra se turbidus infit.

I senior, natisque tuis eane talia demens o Excidia, ae seras fatorum averte ruinas. Ipse etiam melius o quam tu, nosco omina pennae Praepetis. innumerae volitant per inane volueres Aethereis Iate in eampis sub luce, nee omnes iFata deum vel Iaeta viris, vel tristia portant. . .. tuo

occubuit, ne finge .mctus, Laertia proles Hinc procul; atque eadem simulol te Parea tulisset νExanimem, haud caneres tam multa insanda loquutus Telemachi falsis acuens ardentia dictis , Pectora, si qua tibi deceptus muner. pendat. Verum ego nunc moneo, monitus res ipsa sequetur Postmodo: si longo vitae tu doctus ab usu ' . Incautum juvenem dictis ineendere perges ; '. Hoc erit exitio primum, cui consulis auctor Irrita moliri frustra, his obstantibus i ipse 23CDeinde tibi arcesses, mulctam . quae inflicta dolore Excruciet longo moestumque multa gementem . .

69쪽

Q d superest, . satiusque reor, genitoris ad alta Tecta suam jubeat subito discedere matrem

Τelemaehus: gnatae connubia digna p rentes, . Ingentemque struant, dotalia munera, gazam, . '' Ut merita est. neque enim pubes cessabit achiva, Credo equidem, hoc aliter sella a certamine longo. An vis ulla vetet non ullius arma timemus, Curam usque iras; non ipsum mi gna nantem Respicimus. iuvenem, nec quae canis omina frustra Tu senior, coetu invisus magis unus in omniis Interea assiduo laeta inter gaudia luxu . 'Αbsumentur opes, donec sic ludet amantes icula istando regina. padem est cura omnibus, idem i 'omnes ardor habet tantae virtutis honorem . i. 'Quaereret sola vetat nos haee absistere coepto,

Aut alias thalamo legere atque optare puellas. Dixerat Eurymachus. sed non deterritus, illi c Telemachus sie voce refert, jam certa voluntas Nostra tibi sectisque tuis: quid nunc precer ultra, Quidve iterem toties, quae di supera alta tenentes, Quaeque omnes norunt Danai 8 sit munere vestro

Fas mihi nune natem bissieno remige pinum Instruere, atqu alti tentare pericula ponti. Ire Pylon Spartamque juvat genitoris amati : Nuneia scitatum, si quos vox didita vulgi,

Vel moneant casus famae praeconia magno Ab Iove missa, hominum late clarantia nomen.

di qua mihi tulerit vox salvum tendere sedes e6o Ad proprias; quamquam fessus, tamen omnia ad annum Dura seram. sia vero exstinctum ct lumine cassum

70쪽

Audiero; inserias supremaque munera solvam, Attollamque redux magna ingens mole sepulcrum Sie merito, matremque sequi connubia saxo. .

Eaee satus juvenis, solio consedit in alto Μulta putans tum Mentor ibi consurgere visus Μeutor magnanimo quondam dilectus 'Ulysii,

Quem patria excedens rebus praefecerat heros omnibus, atque uni longaevum aetate parentem aeto Servandum, curamque domus mandarat habendam.

Is tum se attollens ita voce affaxur Achivos. Eue vestros adhibete animos, ct dict a loquentis Audite, o cives. quis mitem, ac mollia regem Pectora gestantem posthac, sanct amque colentem Justitiam speret 8 quis non immania facta . . . Volventem, ac saevos agitantem corde furores Permetuat, quando patriis virtutibus olim Regnantis, placidaque urbem ditione regentis Nulla subit Laertiadae vos eura, nee ulla 28OGratia promeritum sequitur 2 mitto horrida pubis Et scelera, ct diras aliena in sede rapinas. Illa caput Ieto objectans populare penates Institit, atque Ithaci yi dura evertere census, , Scilicet haud iterum venturum in tecta, sed usque Absore sic sperans . non pubi irascor acerbae, . At vobis, cives o semper inertia corda, Vobis nunc irascor ego. proh Iuppiteri omnes Ut taciti sine Voce sedendi, nee jurgia plures,

Nec juvenum vanos audent compescere fastus. 29

Haec ubi dii' a et Euenorides Liocritus olli L utra voce refert. nimium ad convicia Mentoro laci.