장음표시 사용
231쪽
Quaestio. I o. Si haec est vera. Amphora vini est in amphora Uini. Aniphora quidem igitur non erit in seipsa n que vinum, Vini autem amphora erit. s. in
IN HAC q5ne aduertem dissicultas stat in hoc,qmpi s
concedit hac esse veram. Amphora vini est in amphora vini non quidem pino sed rone partis, quia vinum qsrest pars huius totius .s amphorae vini est in amphora quaestir est pars huius totius dubitatur quo possit esse vera. nacum amphora vini praedicetur de seipsa, quia uster idemptur de seipso, videtur q'similem suppositionem habeat in subiecto & in praedicato, di cum in pto videatur supponere pro compositio ex amphora di vino , eodem modo supponet in subiecto. Tunc autem esset filia di impossibile qm esset. Hoc totum ut totum. samphora vini est in seipssi ut totum est di sic idem esset in seipso primo quod costat esse falsum di contra philosophum. Ut igitur scias quo dicta.ppositio sit vera di quo no aduerte licet concedendum sit subiectum N ptum habere eandem suppo m qn idem plur de seipso qm in tali ptione non est necesscte ponere aliquam alteratςm inter plum dc subiectum tamen id non est cocedendum qia di m aliquid est in seipso, qm esse in de necessitate importat alietatena inter continens di contentum. Sed si in hacipsine amphora vini est in amphora vini tam subiectum a pium supponerent O composito, non seruaretur alietas inter continens di contentam, di ideo tenendum est Q qn terminus significat iptum hias duas partes, quarum Vna continet potindifferenter supponere 13 parte contenta dii parte continente di non O toto ut seruetur alietas inter contentum di continens ut igitur scias seruare veritatem huius. Amphoravini est in amphora vini, iubiectum supponit O contento. i. Vino. N ptum P continente di aequi pollet huic vinum est in amphora :sed ex usu loquendi dr amphora vini estiin amphora vini, di limoi sermones sumunt veritatem ex usu loquendi di a quadam transumptionem, di iu
232쪽
hmoi totum possit excoi usu loquendi supponeredo parte contenta es non pro toto patet in hac. Sortes bibi clatii vini certum est non bibit hoc totum, sed tantum contetum in ciato ergo ly ciatum vini supponit O parte contenta di non pro toto. Quod etiam supponat pro parte continente patet in bac. Haec amphora vini continet sex ciatos. certum est et vinum non continet sed continetur,ergo lyamphora vini supponit solum pro cotinente. Ad argumetum ergo negatur in in hac propone aniphora uini est in
amphora vini subiectum di praedicatu ni habeant tale sui, positionem qualem habent in ista. Amphora vini est amphora vini,dorationem huius diuersitatis assignauimus supra. Haec de praesenti quaesito dicta sint. Quaestio. i t . Si locus est aequalis locato. Amplius primum nem maiorem neque
IN HAC qone aduerte anteil deueniamus ad resolutio
nem cr in tex.pposito super quem sundatur pseni quaesitum loquitur plues de loco .pprio,qui dx apprius quia tatum hoc locatum di adequale continet. De hoc igitur dicit p5s tr non est maior nec minor,& cum sit quatus ergo est aequalis locato quanto. Quod asst non sit aequalis sumitur
dissicultas ex hoc .Nam locatum cum sit corpus habet tres dimensiones, locus autem cum sit superiales tantum corporis continentisvi dissinietur infra non habet nis duas dinaensiones.s longitudinem di latitudinem ergo die. Pro resolutione huius dubii duo agenda sunt. Prinio pponitur distinctio de aequalitate. secundo declarabitur in quo sensu locus est aequalis locato. Quatum igitur ad pmum aduerte ut notat Albef.in.4. Phy.in tra. a . cap.7.aequalitas loci pol attendi penes duὀ.c penes dimensiones di penes extensio iren . Alii dicunt penes di mensiones di eenes cotinentiam locus dicetur aequalis locato fila dimensiones si habet tot dimesiones quot habet locatum,& dicet aequalis fina ex sionem si non extenditur extra illitatem locati,di dicetur aequalis sm contilistiata si continet solu locatum nec plus nec minus apta
233쪽
eotinere: Nam si est aptum continere plus est maior, dc si
minus est minor ergo non erit aequalis Fria c5tinentiam. Quatum ad secundum aduerte v oes cocedunt locum .pprium esse aequalem locato m exlesionem,quia siti perficies concaua continentis di superficies locati sunt sotigueFm oes partes suas, ergo simul coextenduntur di comesiurantur sila cocedunt aequalitatem continetiae nam si locus quo ad cotinetiam esset maior locato tuc esset vacuus quoad illam partem iuxta et excederet locatum di s Iocatum esset maius suo loco ergo Fin illam partem iuxta q excederet suum locum remanet locatum sine loco, sed est impossibile dari vacuum δέ corpus sine loco datiarabit infra ergo dic.Quantu aut ad aequalitatem sin diri .esiones, aduerte cr in uno sensu no n eoncedit, in alio aut psit sustineri. Nam fm et, dicit Alber. ubi supra dimensiones possunt ab aliquo haberi duplr. i.p essentiam di sermair, di virtualiter siue p essectum p essentiam quidem di formair habentur qn de eo formair pdicantur,ut quia locus est superficies, ideo est latitudo & logitudo, di qm locatum est corpus ideo tostum latum di visundum , P effectum aut siue virtualr habentur qn ex effectu atquipollent habenti sor- mair sicut calidum virtualiter siue se effectum atquipollet calido formala, ut sol ex calefactione atquipollet igni,ino posito igitur loquendo de aequalitate dimesionum dico u quo ad dimesiones p essentia dc formalla locus est inaequalis locato,qm locus est superficies cui no conuenit essentialiter nisi logitudo dc latitudo locatum asst est corpus, nori. n. lo tur aqua in clato solum Fin superficiem sed Fm subsantiam corpori aut essentiast insiunt longitudo lati.& sfun. antum aut ad dimensiones per effectum dico cr locus est aequalis locato. qm licet locus non habeat Ofunditatem p essentiam habet in a effectum. 'm loci continentia terminatur ad centrum locati,di sic P effectum penetrat locatum ac si haberet Osunditatem . . aut cotinentia loci terminetur ad cetrum locati patet ex hoc τ totum locatum conseruat ergo penetrat virtualiter totum locatum. Sicut
ergo locatum habet tres dimensiones sic di locus,sed dila
234쪽
est in hoc τ locatum habet tres dimesiones per essentiam locus autem duas per essentiani, dine itiam per effcctu vedeclarauimus. Haec de praesenti quaesito dicta sint. Quaestio. i a. Si materia potest separari a forma ita τ separatim existat. Adhuc nem deficere unicuim dc separabile esse. Textu. 3 o voi dicit Commentator quoniam locus separatur a locato di in hoc etiam diΩfert a materia di a sor ma.
SV per hac textum expositores format quaesitum vi.
mu & sorma sint separabiles ab inuice ita possit essema sine Arnia, di serina sine ma Sed non est imo raridum hic qm virum quaesitum pertractauimus inli. 8 .riae taphysi. di de separabilitate materiae a forma formavimus illic.q primam de inseparabilitate aulcm formae a materia. q. quintaria. Et tu Vide illic, di tussiciet tibi. Quaestio. t t. Si diffinitio loci est recte assignata a philosopho.
Quare terminus continentis immobilis primum . hic est locus tex. 43. ubi dicit conanie n. di intendit per ultimu vel terminum superficiem continentem dcc.
IN hac qine tria pertractanda sunt. Primo filocus est su
perficies. Secundo si est immobilis. Tertio si locus est essentialiter di simpliciter in praedicamento quantitatis. auatum ad pmum aduerte tres opiones. Prima tenet qd locus non est superficies sed corpus. Secuda tenet et locus no est superficio essentiast sed per accidens.& τ essentialiter est situs:siue po. Terti a tenetjest essentiali luperficies. dc iuxta hanc intendo determinare propositum. Quantum ad pinam opionem aduerte q) ponit locum esse corpus c5tines di circu das aliud corpus undio, ita Φquaelibet pars corporis cotinetis vli ima versus locatu tangit aliq partem locati . di nulla est pars locati versius locantem, quae non tangat ob aliqua parte corporis c6tinetis tam locus no sit sola supficies corporis continetis haec opto
sic ibat. No est dabile in rerum na aliquod longum di la
235쪽
tum carens prosunditate. ergo locus non est superficies cosequentia patet. qm cuni detur locus in rerum natura. si noest dabile longum di latum sine profunditate constat Q locus non est superficies. Diis nitur. n. superficies per logum di latum sine piunditate. Antecedens autem sic probatur
si est dabile tale logum di latum sine Piunditate cum sit accidens. ergo est dabit ealiqd subiectu & aliqua suba quae est
adequatum subiectum talis accidentis. sed consequens est falsium ergo dic. Contra patet quia omne accidens extensum in subiecto debet habere subiectum ad equatum . ita πin nulla dimensione excedatur a subi hcto & e conuerto. falsitas autem consequentis probatur quia omnis substantia corporea est corpus. sed de rone corporis est habere tres
dimensiones. ergo non es dabilis aliqua subsantia quae sit longa di lata di nonrrς funda. Sed haec opinio est diri cte contra pi m nam stra ipsum
ut patet in tex. 4r . locus est termitius siue ultimum cotinetis corporis ergo non est corpus. pna patet quia esse ultimuta esse illud cuius est ultimum repugnat. Praeterea. locus a prius di locatu .pprium sunt aequalia. Vt dixit p5s in tex. 3 o. Sed corpus contines di corpus contentia no sunt aqualia. Patet. n.- corpus continens acceptum sm se totum cocludit contra tum .excedit fm superficiem connexam e
go dic. Praeterea dicit p5sq, locus est immobilis. Nisi mouetur,mouetur per accidens. Sed omne corpus est mobileti mobile per se ergo locus non est corpus. Ad argumentum aut in quo fundat te dicta opinio negatur pia a. ad probationem iterum negatur psilia.. Na stat w detur superficies di tamen non inueniatur nisi conlucta prosunditati licet enim possit concipi se perficies non concepta Istinditate non isi est necesse m detur sine. sicut licet positi concipi linea non concepta rectitudine di obliquitate, non tamen datur linea quae non sit recta aut obliqua. Quantum ad secundam opionem aduerte Q, isti dicunt duo. Primo dicunt v locus essentialiter diquid ditatiue est positio siue situs hic vel illic. Dicunt. Secundo Qx per accudens locus est luperficies corporis continentis.
236쪽
De. quo sunt eaedem ditae. Sed driae loci di positionis simie aedem ergo dic. Maior patet minor .Pbatur. Nam driae psenis sunt ante N retro sursum di deorsum. dextrum &sinistrum. Sed ise etiam sunt driae loci.Nam locus per se diuiditur in locum ante di retro . superiorem di in seriorem dextrum di sinistrum. Confirmatur quia huiusmodi differentiae nor conueniunt corpori continenti inquantum cotinens est sed se determinatam positionem.Non enim continens ut continens determinat sibi sursum aut deorsum. nec aliam differentiam loci. sed pro Di ponitur in situ determinat O. ergo non ex alio quam expositione emocans. ex consequenti locus est quidditatiue posito. Praeterea locari non est nisi sit uari. ergo locus non est nisi situs siue positio. Secundum autem a bant sic. Stat τ aliquid sit in loco. Sctamen non habeat superficiem circu dantem.'ergo non couenit loco per te di essentia ir esse luperficiem sed per accidens pria patet . di probatur ans ponatur casus oe corrumpatur totum elementum ignis di aeris & aquae N ponatur terra iuxta intersticium lune. dc moueatur ad centrum locum suum naturalem. posito hoc callicostat et, in toto tuo descensu non erit in aliquo continente , di tamen Verum
erit dicere quod modo est hic modo illi modo supra modo infra ergo sat Q aliquid sit in loco, di tamen no habet superficiem circundantem, non ergo conuenit loco per se esse superficiem sed per accidens' Sed cotra pinum arguitur sic locus est subiective in locante, quia locus est quo locans capit locatum. Sed po di sitias scam Μddat ordinem partiti rei locate in loco no sunt subiectivae in locante sed in locato ut dicit author libri sex Principiorum ergo positio non est locus nec econuerso. Praeterea, fim philosophum praedicamentis divi magis declarabitur infra locus est in praedicamento quantitatis, positio autem spectat ad praedicamentum situs ergo dic. Praeterea. Po dicit siluationem passivam partium loca
ei in loco,ita et poni ea lauari di ordinate capi in loco, α
237쪽
aequipollet huic τ dico locari ordinatae in loco . Sed locus no dicit talem siluationem passivam nam loci est active capere continere circundare,quod est locare. ergo dici Cotrascam sic arguit,pbs in pncipio quarti lib. phy. recitat quosdani qui dicebat quod locus est quodda cotinens sed ponebat illud esse vacuum, aliqui aut q r est mai aliqui quod est forma, aliqui qae est corpus S reiectis Oibus aliis
concordat cum his qui dicebant quod est cotinens licet noconcordet de vacuo di quod teneat continens esse essentiale loco & non acciatale patet ex tex. 4 . ubi inquit pi s cui quidem igitur corpori inest aliquod extra corpus cotinens ipsum hoc in oco est. cui vero non, minime,nx quo patet quod ad ponem continentis ponitur locus, di ad negationem negatur locus, ergo esse continens,vel esse sepsciem circunilantem conuenit per se loco di non per accidens. Ad arsumeta assi sua sic indendum est. A d patiana inductum M pino dicto nego minorem. Nam licet driae ponis di loci eisdem terminis nolentur, non in conueniunt inisignificato unde aduerte quod ante di retro sursum dic sunt driae loci in rotae continentis. Quando autem sumuntur Vidisserentiae ponis sunt sub r6ne contenti di sit uati, ta qilodunico uerbo respondebis, tuas drias sub ratione actitii essedisseretias loci di sub ratione passivi esse differentias ponis.
Ad confirmationem nego alas, qm continere ira contrahitur per sursum di deorsum &c. hcut positio. Na est equeverum dicere aliquem locum esse superiorem aliquem inferiorem sicut est verum dicere, quaedam sunt locata siue smata superius quadam in serius. Ad secundum nego consequentiam. Nam locari se tenet ex parte locati locus autem ex parte loca Sis Unde ex hoc antecedente locari es sit uari non sequitur nisi hoc consequens ergo locatum est sit uatum. Ad argumentum inducti . ni I secundo dico, negat aris, ad probationem dico quod dato illo casu. non erit verum dicere terram descendentem in vacuo esse modo hic,m
do illic, modo supra modo insta quia ut dicet philosophus in ca. de vacuo, vacuum non potest ςsse locus, quia in va-
238쪽
o non possunt assignari disserentiat locales. Quatum ad tertiam opionem,q teneo eme ad mentem
p ibi di Come. N B. Th. pono hac coclanem, locus essentialiter diquidditatiuae est Raficies continentis &c. Hac intedo obare, desnde soluentur quaedam argumenta apparentia. Quod igitur haec sit vera disso loci pbatur sic. illa estvera disso loci, se quam soluuntur oes disti cultates contingentes circa na in loci. Sed disso quam dat pi s de loco. s. quod est supficies continetis est talis , ergo dic. Maior patet p Cometa in come. 3 I . Vbi inquit , cum hocsim quod disso dat quidditatem loco,debet habere tria quorum Vnuna est,uta illam dissoluatur qones accidetes in eo die. Minorem aut Fbat plJs di Comen. in tex. di comen. 47. ubi dicit ebs manifestum est ex his,qm dubitationes oe, loluuntur iacvtildicto loco .cq est superficies continentis dic Et Comen in eodem commen soluit argumecum quo ibabat Zeno locum non esse Quia si sic oportet T locus corporis sit co
Ius sicut locus superficiei est superficies sed hoc est imporibile quia si locus esset corp' di oe corpus est in loco oporteret locum esse in loco disic in infinitum Riadeturq, qui
concedaret corpus esse locum corporis, S lineam locumlinet utim esset processus in infinitum ponetutibus aut locum esse visinum continentis non accidit naec qo, di eandem riasionem dat opinioni dicenti locum esse res dimensiones separatas, unde dicit Commen. ponentibus locum esse ultimum cotinetis non accidit haec qo. qm superficies continetis non separat a corpore continete dcc. Cum igita hanc distonem philosophus loluat oia dubia quae mouetur de natura loci, signum est et, est vera di sic patet,loeus est essentialiter ta quidditatiuae superficies o c. Praeterea p hac dissonem verificani Pprietatesncoiter
attribuunt loco ergo vera est, patet pira declarat ans. Pr
prium est loci esse aequalem locato ut dictum est supra, di hoc competit ei ex hoc τ est ultimum cotinetis, quod est
1 mediatum ipsi contento. Continet. n. ipsum locatum nee
plus nec minus,sed pcile Est et Oprium loci i t dictum est supra esse coseruatiuu locati,di hoc et competit ei ex hoe
239쪽
et est ultimu continentis sm ir est in tanta distatia ad coelum. Videmus et ad sensum T vltimum aquae cosi ruat terram fm et habet virtutem influxam sibi a cocto sitrviliniit . aeris conteruat aquam .di sic ordinatae ad alia procedes. Sed contra hanc determinationem solent fieri multa argumenta,quae videre poteris in Burteo in. .physico. post
ζxpositionem tex 4 a. ne hic tempus conteramus.
Tu rgmen aduerte ut scias in quo sensu pbs dissiniuit lociam τ potest sumi multis modis. Primo consueuit sumi apud coiter loquentes P corpore continente,sicut dicitur dolium est locus vini. Et in hoc sensu apud pBm ignis
em locus aeris, diaer est locus aquae,& aqua terrae. Secundo potest sitimi, eo per quod aliquid locatur licet non circundetur ab eo, di hoc modo apud Commen .ut dicemus infra centrum mundi esset locus coeli quia si a Contenta. coelum est in loco per centrum,utruna autem id sit concedendum in via B. Tho.dicemus insta loquentes de localitatevltimae sphaerae. Tertio potest sumi P eo circa ' est alicuius agentis operatio etiam oe sit agens immateriale, di hoc modo apud plina in. i.coeli,ccelum est locus Dei, eo ibi maxime operatur P motum,eaderia dicetur rotae dicetur:corpui es locus aiae quia opera alae manifestantur in
corpore quarto pol sumi P situ siuevbi quod icquiritur amotum localem, unde solet dici τ motus localis est ad locum acquirendu, utrum aut in motu locali aliquid inhesi-uae & inti nsecae acquiratur in ipso mobili vide in. 3 .lib.inq. a.ibi. secundo ut disso motus non conueniat motui locali,quinto sumitur ν virtute conseruatiua influxa locati,qua non solum continet sed etiam seruatur locatu, quo dicimus volucres coeli N pisces maris sexto sumitur m immediato cotinente locatum,ita T superficies continentisco aua,& supficies coleti c6nexa sunt simul, di sunt aequales fili cotinentiam. Et sic locus lanaptus hocvltinio modo
dignitus est hic a plio ita τ pdicta disio nulli ex aliis dictis modis conuenire pol.Et si dicas si superficies continentis di contenti sunt simul ergo non remanebul duae distinctae supficies,sed si etvna,hoc aut est falsum,quia locatum
240쪽
esset inseparabile a loco, pntia vero probatur quia solo utitas facit distare quatitat lue. Sed si dictae superficies essent simul,nullam haberent qualitatem mediam per quam pol sent distare ergo fierent indistincte ex consequenti ferent una superficies, quod est impole. Ad hoc dico crsi una qualitas addatur alteri ex ea parte qua sunt diuisibiles non piat esse si mul ita iv remaner .disincte si aut una addatur alteri ex ea parte quae sunt indi-Disibiles non inconuenit m sint sint ut di remaneant, disi in-cte si vero dentur duo quata quae sm oena dimensionem sum diuisibilia ut duo corpora di unum addatur adequa-
te alteri non piat esse simul di remancre distincta, di quia superficies est diuisibilis sm longitudine di latitudine, io si ad
cat altei i fm longitudinem vel latitudine ita feni v nu et remanebunt in es stincte. Na Fin longitudine copulabutureidem puncto. N F m latitudinem eide lineae. Quia aut est in
diuisibilis sm profunditatem, ideo si una superponat alteri licet sint simul remanet in distincte di sido di m sola sititas facit distare utitatiue,Vev est ex ea parte qua alitas e divisibilis no aut ex ea parte qua e indivisibilis occ. Quantum ad secundam partem qua sui. s. si locus est in mobilis aduerte coiter doctores concordant in duobus. Primo Q locus est immobilis , est. n. immobil tas de rone ac distone loci ut patet in ditane absignata plbo. Secudo τ est immobilis p se N essentialiter ut dicat Codre. in come 4r. ad driam vasis licet sit mobilis P accidens. s.ad motu locantis,cum sit subiectivae in locante. Diicordat aut in assignando rone talis immobilitatis, qm aliqui sequuntur imaginatione Comenta. aliqui aut viam B. Tho. di qm intendo determinare sin mentem B. Tho. qua is conamur impugnare Comentistae. ideo sic procedendum est. Prinio declarabitur mens B. Tho. circa immobilitatem loci. Secudo ponet imaginatio eorum qui sequuntur Comenta. di tormabuntur rones eo* quibus arguunt B. Tho. di soluc mus eas. Quantum ad primum aduerte que mens B. Tho. sat in
duobus. Prima τ ro imobilitatis loci psis it in respectu vel in ordine locati quem habet ad totum corpus sphaericum