장음표시 사용
241쪽
coesi,& ad fixionem polorum.ac centri. Secundo τ ad Unitatem numeralen, ioci sussicit et ex parte locato* seruetur idem ordo in spe ad totum coelum, ex parte cceli pol seruari idem ordo sua Dianae . Primum quidem declaratur ex comparatione quam facit plis in te κ. 4r . Vbi dicit. Quando in moto naouei di maratur quod intus ut in flumine nauis tanquam in vase vertitur magisquam in loco cotinenti, Vult aut locus esse immobilis unde Ois fluuius magis locus est quia immobilis Ois. Et intendit pi scrin flumine duo videm'. Primo ir quaelibet pars fluuii decurrit, eo'nulla pars aquae signate pria aneta Secundo τ totus fluuius inquantu seruat eudem situ permanet immobilis,eκ his duobus tequitur u sit nauis litetur in flumine per anchoram vel lignum di copa retiar ad partes aquae quae iubterfluunt dicet esse in alio I alio loco materialiter, sicut in alio S alio vase, si aut copare ad totu fluuium dicetur esse semper in eodem loco, quia licet alia dc alia aqua subterfluat in nauis semper retinet eundem ordinem ad totum fluuium di ut sic locus nauis het immobilitatem. L per ordinem ad totum fluuium. Quod aut dictu inest de naui locata in numine applicari pol ad res locatas in uniuerso. Na licet qua libet pars Vniuersi sit mobilis,ut pa tet de partibus coeli di enito totu tamen uniuersum non
mutat locum bibo , di ideo locus sursum dicit imo bilis uaconcauum orbis lunae semper est in eadem distantia ad centrum, similiter locus deorsum est immobilis, quia semperstat eadem distantia centri ad concauu lunae v n si locus sursum di deorsum deberciat mutari, oporteret rotu Uniue sum transferri, sicut si debet mutari locus nauis ligate i filimine oporteret totum fluuium trafferri. Tu igit aduerte ex pdictis tr si sortes in terra gesceret. di veto stante, fluat totus aer qui est circa ipsum non e X fluxu aeris mutaret locu quia licet alius di alius aer circundet eu , permaneret ici in eodem loco, quia elatu aeris seruat eu dem ordine di sia tu in toto uniuerso, sicut dictum est de naui in flumine. Nosolum aut fortitur locus immobilitate ex ordine ad uniuersum quod no mutat siti subam sed et ex fixione polorum
242쪽
ti centri.Nam licet sorte quiescente in aqua vel in aere possitnaoueri aer circundans eum vel aqua in dicitur esse i eodem loco, quia semper est in eadem distantia ad cetrum Nad polos patet igitur ad mentem B. Tho. unde sumit inimo bilitas quae per se di formaliter copetit loco. Secundum a sit. Q ad unitatem numeralem loci sum ciat dic. declaratur sic, sicut padus dicitur cotimi e manere idem flumen propter eundem ordinem sm spem ad unicusentem principium ipsius, no quod aqua quae est hodie in hac parte sit illa quae fuit heri, nec ordo qui est hodie huius
aquae ad sontem sit ille ordo idem numero que aqua prior habuit ad eudem sontem , sed sit consimulis in spe di ad eudem terminum numero .s ad eudem fontem numero , sic in proposito ad unitatem numeralem loci stificit qdseruetur idem ordo distantiae si a spem in oti, superficieb aeris aut aquae circundantis locatum ad primum cotinens quod manet idem numero di quod non mutatur sin lubna. licet aut ordo superficie* aeris successitata locantium puta turrim ad primum continens sit tim unus speciei di sit alius dialius pa varietatem subiecti di fundamenti, in ordo primiptinentis ad limoi diuersas superficies manet idem numero di non solu specie. Nec obstat quod ille ordo ptinue hetalium et alium terminum. s. aliam di aliam superficie , qm Ut determinavimus in . s. metaphy. in .q a I. apud B. Tho. ad unitatem rionis sufficit υnitas subiccti di standa meti nec requiritur unitas termini. Nam patet hias plures filios eadeprnitate refert ad oes, di sortes albus eade siniti iudine refertur ad ota alba. Haec igitur dicta sint pro seruanda immobilitate loci di eius unitate numerali ad me te B. Tho. Quantum ad stdm aduerte et haec via non placet sectatorib' men. inter quos sunt Petrus Aureoli, Burieus di Iadunus isti tenent immobilitate loci no attendi penes ordinem ad primum continens nec penes immobilitate centri di polo:ς , sed ex eo q cum locus contineat locatu, non in necessario mouet ad motum locati, nam posito T aliqua pars ignis locata in concavo orbis lunae ita oueat deo istam non est necesse concauu orbis luna moueri deorsum. AL
243쪽
dunt & alium modum dicentes cr ideo locus est immobilis, quia qu aliquid mouetur ad aliquem locum in quo naturaliter hec quiescere, ille locus no est mobilis eo motu quo
locatum mouetur ad ipsum quia tunc frustra locatu moueretur nam cu perueniret ad talent locum no quiescerer,
di in mouetur ut quiescat di sic frustra moueretur. Quo a patet sic Leue mouetur ad locum itur sum ut ibi quiescat, si igit qn peruenerit leue ad locum sursum ocus ipse mou ret burium uti deorsum, patet frustra moueretur. Hos immobilitas loci assignant praedicti sectatores Comenta. Quos ut it constat eise veros sed adeo manifestos et, nulla dubium cadit super eos. Non Usir ast elle ad intentionem
philosophi qm non adaptans co parationi a secit de naui ecfluuio &ideo teneo rone assignatam a S. Tho. esse proprie ad mete pni Pro qua defensanda inte do soluere rones sectato ψ Come qb'conantur reprobare pone nram, di licet multiplr arguat principalia in argumeta sunt hare. Primo remota eadem distantia vel ordine locati ad tota coelum, adhuc psit remanere idem locus numero, ergo distantia eadem', ordo talis non ust formale in loco, nec ab eo laet iminobilitarem piaria nora quia nihil pol remanere remoto suo sormali. Implicat .n T remaneat ho sine ronali. Atis aut probat, pono casum T aliquod corpus quiescat in aere & quod Deus moueat toruin coetu di quatuor erita motu recto vertus oriens quo posito constat v corpus quiescens in aere erit propinquius occidet i ta remotius ab oriente ergo mutata erit prior distatia, di in remanet corpus quiesccns in eo de loco ut prius, implicat n. quiescatta mutet locum, ergo dcc. Sed aduerte v argues psiderans casum no concedendum a pDo. instat τ salte est imaginabile & intelligibile tot si coelii post e moueri recto motu vid ictu est, di a ns illa distantia Fin imaginatione non erit eade,&tiato iis fini maginatione eri dem . .
Ad hoc detur dupli . Primo admisio casu per imaginationem non remanebit idem locus formalla, sicut si totus alueus fluuii transferatur dato w nauis semper esset i medio fluuii firmata, non diceretur nauis esse in eodem loco
244쪽
Armalitet in quo prius propter mutationem totius fluuii qui se liet ut primum continens. Secundo dicitur m dato per imaginationem totum cC Iuni & elata moueri motu recto adhuc pol ialuari per imaginatione eadem distantia , qm possum imaginari puncta orientis δc occidentis silr polos in eodem situ in quo prius
erant, dato cr per imaginationem mutaret coetu motu recto, di sic virtute illius imaginationis seruaret eadem dictati a di si dices et licet seruem eade distantiam imaginariam
non in realein quam hel co siderare physicus. Rndeo et ex quo transis ad casum qui est verus solum imaginariae sinpsim sic necesse e st me transire ad distantiam eande inraginariam, eadem alit distantiam realem seruo negada casu in tu uni Vt negaret philosophus.
Secundo arguunt sic illa eadem distatia qua tu ponis veformale in loco, di per si seruatur immobilitas in loco, aut est subiectivae in locante particulari aut in coelo , non pr muna quia cum oe locans particulare sit mobile, di illa distantia erit variabilis, ast si remaneret in alio locante, succedente priori locanti, migraret accias de subo in subiectu. Non secundum quia aut est in parte diuisibili ipsi' coeli aut in puncto indivisibili. Non primum quia cu ois pars coeli moueat di talis distantia moueretur, X sic P eam no potest saluari immobilitas loci. Non scam quia tu indivisibile in coelo sit impolus, sequit et oia loca quo ad suum formale erunt simul in eo de polo. S per pias cum talis polus sit invariabilis sequitur et, nullum corpus poterit moueri de loco ad locu cu non poIsit mutari id quod e sermale i loco. Ad hoc dicitur m csi talis distantia sit relatio mutua, est in corpore locante particulari di est in coelo , di O arguis.
qi cum oe locans particulare dic. dico . haec dissantia non habet identitatem numeralem in locantibus partici larib . sed specifica ira . Et haec susscit ad seruandum unitatem loci numerale, di concedo τ mutato locante liac dis antia mutabis,& erit alia Fin numerum, remanebit tamen ea de stri spem, nec ut sic mutabitur. Dico etiam q, est si bi cliue in
elo. di remanet eadem sena 2 Fni mune ut diximus su-
245쪽
pra. Et qfi arguitur m si est in coelo aut est in parte diuisibiali &c. Dico cr haec distantia fundatur in polo di in cetro, en quibus coelum habet immobilitatem secundum subiectu, a polo aut derivatur virtualiter ad totum coelii, di qm polus di centrum non mouentur , ideo haec distantia ex suo sundamento est immobilis.& cum arguitur, ergo omnia loca quo ad sium formale erunt simul. Dico suppolite falsum scilicet hanc distantia esse subiective tira in coelo vel in polo quod non est verum unde dico hanc distantiam veest subiective in corporibus locantibus posse multiplicarisin nume* sed non sin spem. Et cum arguitur. ergo nulla corpus mutabit locum formaliter cocedo ex ea parte qua distantia est subiective in coelo, cu hoc in stat quod potest mutare ex ea parte qua est subjective in corpore locanti particulari. Tertio sic arguunt. Poli sunt quaedam puncta imaginata ergo illa distant ia ad polos non est quid reale sed imaginatu doctas aut est quid reale. ergo illa disianita non est formale in loco.
Ad hoc dicitur et siue poli sint puncta siue no, in prima
continens est quid reale manens idem numero, di hias eiidem ordinem ad loca, di ad quod omnis locus het ordine. Ultra hoc pol dici Q in coelo sunt puncta realia di non solum imaginata immobilia,qmois orbi, circulariter mot mouetur super polos di centrum. Vltimo aduertem Iandianus in o. lib.physi. qone. s. postgam recitauit opinionem B. Tho. sic arguit contra eum. um ille ordo ad totum corpus sphaericu coeli sit accidens necesse est ut sit subiective in corpore continete siue locante. ergo est mobilis di variabilis ergo non het ex eo locus mobilitatem, repugnat n. esse aliqd immobile per aliquod mobile. Prima consequentia probat, quia corpus cotinens est mobile ergo quicquid est in eo est mobile. Non. n. est intelligibile cr aliquod subiectum moueatur di accidens ipsum informans no moueatur.
Ad hoc dicitur sicut ad secudum Q utim illae ordo ut est subiective in locante particulari mobilis est sm numeas no
246쪽
remaneat accidens sine subiecto remanet tiridem fila sip ciem ut dictum est supra, di hoc tussicit ad immobilitatem loci, di aduerte ur landunus postquam deuenit ad hane unitatem specificam nescit amplius instare , sed dicit. Quod si quis hanc positione intelligi placet mihi, ex quo patet argumentum suum tendit in incertum quia mn penit rauit 1ensum B. Tho. Quantum ad terti a principale .s in quo p dicamelo sit Iocus aduerte una distinctione ex qua pliabit tibi .ppositu. Locus consideratur quatum ad tria. Primo ut e ambies di continens locatum comensuratione. Secundo ut e psernans locatum si est locus naturalis vel destruens si est in naturalis. Tertio vi est immobilis. Respectu primi est in pdica meto utitatis, ut ambiens di comensuratus locato est superficies plinentis. Nam ambitus S co me sita ratio di equatio sunt propria utitatis dimensitae. Respectu aut secundi, no est in pdica meto utitatis sed qualitatis di in lecunda specie. Quo ad primam parte .pbai, quia quatitas ut qualitas no est activa nec pseruat tua. Alioquin cum Ois locus indisserenter sit superficies, indiffereter costruaret sel repugnat sensui, videm .n. in uno loco seruari locatu in alio aut destrui. Quo ad secundam parte Fbat, quia locus conseruat locatum pa qualitatem sim bolam q het cum locato, di pst virtutem influxam a coelo in locante ut dicem υs irura , crgo dic. Quo ad tertia parte probat quia qualitas actina in- existens alicui nailiter di quae no subest alicui sensui ut proprium sensibile qd dico pst qualitates tertiae speciei est in secunda spe, qm est potetia natis illic cui inest,ut aqua locas pisce habet potentiam nalem Neritandi di genera di pisce ergo, M. Haec de psenti quaesito dicta sint. Quaestio. 1 4. si ultima sphaera est in loco di quomodo. Cui quidem igitur corpori inest aliquid extra corpus continens, hoc in loco est,cui vero non minime, Te X.
IN h c. q. aduerte lex tex praeposito vi sequi, vltimam sphaera non esse in loco qa vltra ipsam no est corp' circundans eam. Quod tame videt impola,quoniam cum
247쪽
moueatur localiter est necesse ut sit in loco. Implicat.n.al quid nioueri in loco di no esse in loco, qm moueri praesupponit esse. Haec qo est dissicilis pa varias lententias antiquorum ti modernorum. Nolo aut oes prosequi nec discute- re expositores di praecipue B. Tho. eas discutit, sus ciet tibi si sustinuero mentem B. Tho. contra Commenta.& comentistas. Sic igitur procedendum est. Primo declarabitur quae fuit mens Commen. in hoc. Secundo arguetur contra eum ut B. Tho. arguit di defensabimus rones B. Tho. Tertio ponetur opinio Themistii qua sequitur Bea. Tho. di soluentur rones quae fiunt contra Themistium . Nam ex consequenti sunt contra B. Tho. quarto soluetur quaedam dubia quae fiunt contra B. Tho. Quatum ad primum aduerte τ opinio Comme. stat inquatuor primum est τ vltima sphaera est in loco, na m uetur localiter, di tm localiter, ergo necesse est ipsam ee in
loco. Antecedens manifestabitur in lib. g. conlequentia aue
patet,qm moueri in loco siue locair supponit csse in loco. Secunaum est τ vltima sphaera non est in loco P se. Nam esse in loco per se concludi ab aliquo continente. Sed extra ultimam sphaeram non est aliquod continens aliter non eriet ultima sphaera nec primum ptinens. Tertium est τ vittana sphaera est in loco per accidens. Nam cu no sit per se rest in loco a sussicienti diuisione est in loco per accus cu riora detur medium . Quantum est qx vltima iphaera est in loco per accidens quia est per centrum. Nam ultima sphaera hee fixionem & immobilitatem sera subna a centro ergo P centrum est in loco. Antecedens patet quia pro nullo tempore
magis aut minus propinquat centro, aliter no mouereturpurae sphaericae ergo habet fixionem a centro di nori mutat locum sensubiectum consequentia autem probatur,
quia per illud ultima sphaera est in loco per quod est quiescens di immobilis est fixa, eo mo quo sibi debet quies immobilitas di fixio sed per cetru haec sibi debent ergo dic.
i Praeterea dicit Cominen in comen d a m Vltima sphaera est in loco per accidens. f propter cetrum qd est in loco essentialiter omne. n. quod inuenitur in aliquo per accides,
248쪽
inuenitur in eo propter aliquod habens illud a se haec Cύ-
menta. Cum igitur vltima sphaera habeat fixionem a cen-rrom centrum sit in loco per se quia continetur a circundante extrinseco ut patet in situ elementov di coelestium sphaerar una sequitur ut opinatur Comen. t ultima sphaera sit per accias in loco propter centrum. Quantum ad secundu aduerte et B. Tho. sic arguit contra Commen. Aristo. in hoc lib. 4 intex. ra. declaras quid si esse in loco per accidens vel moueri in loco per accidens dixit. Haec. n. sic transis utant locum Q in quo sunt trasinatatur Ex quo habetur m aliquid mouetur in loco per accidens,quia mouetur illud in quo est,ex consequenti aliquid est in loco per accidens quia continetur in eo quod est in loco per se. Ponere ergo aliquid esse in loco P accidens quia aliquod quod est omnino extrinsecum ab ipso est in loco per se repugnat doctrinae philosophi. Sed ultima sphaera
non est in centro, immo est omnino extrinsecum ab ea ut patet ergo ridiculum est dicere ultimam sphaeram esse in loco per centrum quia centrum est in loco per se. Hancronem conatur soluere Iandunus in . 4. physico.
l. 9. dicens, qu dicitur τ nil, il est in loco per aliquod extrinecum ab eo, verum est si est penitus extrinsecum di secundum subsistentiam di secundum cotinentiam, licet autem centrum sit extrinsecum ab ultima sphaera secundum existentiam quia nec ultima sphaera inexistit centro nec econuerso, non tamen secundum continentiam quoniam sphera vltima continet centrum saltem mediate. Dicit etiam splicet centrum sit extrinsecum ab ultima siphaera, in ipsa habet habitudinem ad ipsum quo ad motum qm recipit immobilitatem di fixionem ab eo: di ideo est i loco p ipsuna. Haec est solutio Iandunt. Sed stante doctrina philosophi haec solutio nulla est, distat ro B. Tho in robore suo. nam pi s loques supra de loco ut locus est siue communi siue proprio siue a se siuς Paccns semper assignauit hanc coditione inter alias u locns est receptaculum N ideo continens ex hoc ergo cetrum
non est plinens immo colentum in ultima siphaera, potius
249쪽
sequiturus sit locatu u ultimae sphaerae locus, di ideo Ia dunus potius inuenjt fugam qilutionem Simili' qa dicie centrum esse locum ultimae sphaerae quia sin motum specie* recipit immobilitate di fixione ab eo , nihil est dictu. Na ea de rone cardines hostii possent dici locus.eius di anchora locus nauis. Nec i tota doctrina philosophi inuenies
has pditiones ita conuenire loco,i remota plinentia saluet quocucs moro loci assignata a pDo. Unde Comnie. di eatequentes non put per centrum sustinere vltima siphaeramelle in loco nisi impropriisisti ne di equivoce. Et in cii Ueraedi proprie naoueatur motu locali, necesse est inuenire modum, quo sit in loco proprie siue p se siue 2 aliud.
Quantum ad tertium aduerte-B. Tho. Vt patet in eκ positione tex. 4 t. declinat ad opinione Themistii qui tenet coelum ess e in loco per partes. Et suntina opinionis The-Da isti istat in hoc, Themisius posuit totu coelum aggregatu ex omnibus orbibus esse in loco sin partes. s.fna orbes quos plinet maximus orbis, sicut etiam ve* est dicere de toto mundo, τ est in loco per partes, prout pars superiosi continet inseriorem di intelligo partes principales ut quatuor elementa di orbes coelestes. Differ ut in orbes inferiores di supraema sphaera i hoc quia omnis orbis inserior est in loco per se quia plinetur in superiori ascendendo usque
ad supraemum. Supraenuis aut quia non het superius continens no est in loco se se sed rone parti uni intrinsecav taritum. f. quae sunt in concavo eius qm tales partes mouentur circa conne Xum corporis circa qd reuoluit,quod secunda
philosophum est sphaera Saturni ponit. n.coelum stella v fixa si praemum ei se. Ponit igitur Themisius ultima sphaeram locari per spheram Saturni fm partes coca uas, ita crconexum Saturni est locus pcaui octauae sphaerae di quasi
continens ac circundas illud. Nam si signaueris partes conea uas octave siphere ex diuiseris imaginarie sitir partes comnexas Saturni, ve* erit dicere' octaua sphaera quae m Dei circa septimam het partes concauas luccedentes sibi in uice in motSaturni,vt,di correspondetes diuersimode ptib 'conexis
facile est imaginari sumptis duo b circulis co-
250쪽
rentricis, quorum unus contineatur in altero & mouea
tur superior circa inferiorem, di ro quidem huius opinionis est ut norat B. Tho in expositione. Quia corpori moto assignandus est locus prout suo motu mutat locum, d quia mota motu recto F m totum di sira partes mutant locum ideo debetur eis locus per se na Fin se tota relinquut primum locum, di occupant nouit, mota a sit motu sphaerico, non fim se tota mutant locum quin semper stat in eodem loco pa immobilitatem polo* di centri, mutant auclocum rotae partium ut patet, qm sibi inuicem succedunt, ergo susscit corpori sphaerico qualis est ultima sphaera eruse in loco non per se sed secundum partes. Sed contra hanc positionem arguunt Conanaen. N s quentes eum inter quos est Iandianus in . 4. physi. qone. 9.N qm B. Tho. concordat cum Themistio, ideo volo soluere rationes Iandunt.
Primo arguit contra illud super quod se fundat Theminius ex conlequenti etiam B. Tho. Ccrideo vltima sphar ra non est in loco fim totum sed secundum partes quia nomouetur Fm totum sed secundiam partes. Contra hoc sic arguitur. Totum non est aliud qua omnes partes, ergo fh vltima sphaera mouetur secundum oes partes moti ei sectidiana totum. Et confirmatur, quia hoe est contra philosophum in lib. s. in tex. s. ubi vult cr tota sphaera suo motu licet non mutet locum secundum subiectum , mutat tama secundum sormam partes autem sphaerae natitant locum
di secundum subiectum & secundum formam, ergo viti ma sphaera sicut di quodlibet sphaericum mutat locum se cundum totum di secundum partes licet diuersimode. Ad hoc dicitur m no suit inretio Themistii nec B. Tho. negare iv si ora partes sphaerae mutant locunt m tota sphaera non mutet locum, implicat. n. oes partes alicuius totius
solidi moueri,di ipsum quiescere. Sed intendunt poneret
differentia inter corpus motu motu recto, di corpus momtum motu sphaerico, na licet utrum totum mutat locum non tamen eo de inodo,qm motum motu recto ita mutae