장음표시 사용
251쪽
loco di occupat nouum locum, motum aut sphaericae non recedit a priori loco sed in eodem permanet di mutat lo-
eum non subiecto sed rone quod qualiter intelligatur declarabitur in lib. 6 Nam τ dicit Comen. fm formam dicit
B. Tho. Fna ronem. Omnes aut partes sphaerae suo motu mutant locum ti subiecto & rone sive Fin formam ut dicit Commen. Ad argumentum ergo , siue totum sit idem quod oes partes siue distinguatur ut nos tenemus co cedo Q si omnes partes sphaerici mutant locum etiam ipsum totum, licet non eo de modo ut dixi, & qn dicit Themisius m sphaera non mouetur stra totum secundum locum intedit non absolutat sed ut declaraui di sic non est cotra p6m m. 6. physi. unde confirmatio nihil peludit. Secundo sic arguit si ultima sphaera non est in Ioco nisi per partes suas intrinsecas, ergo no est in loco fim actu sed tantum in potentia,quod est in conueniens, quia actu mouetur secundum locum ergo oportet actu este in loco, cosequentia aut patet quia partes plinui existent es actu incotinuo, no sunt actu in loco Vt vult pi s in hoc. 4 intex. 44. constat aut τ partes quatitatiue existentes in ultima sphaera sunt continue ergo sunt tira in potentia in loco , dc id ex prae ste concedit plis in praedicto textu. Ad hoc rndet B. Tho. in hoc lib. in expositione tex. 4 φ .di concedit partes ultimae sphaerae cum sit quodda continuum sunt in loco in potentia di no actu qua diu sunt cor inue di indiuite ab inuicem. Concedit sir τ vltima sphaera non est in loco actu sed a partes quae sunt in loco in potentia dc qia dicit Iandunus hoc esse inconueniens B. Tho. hoc negat, immo declarat id esse conueniens dc dicit necesse est .ia. ut gradatim ab uno immobili descendatur ad diuersitatem Quae est in mobilibus, minor autem est variatio quae est secundum partes existentes in loco in potentia, quam quae est secundum tota existentia in loco in actu , unde primus motus qui est circularis minus h et de ditarinitate. Nplus retinet ae uniformitate propinquior existens substantiis immobilibus, haec B. Tho. Quando aut probat Iandunus id esse inconueniens quia actu movet fin locum, ergo
252쪽
debet actu esse in loco, negatur consequentia , quia non est vera nisi in moto motu recto, eo i motu suo deserit totii locu dice de te di subintrat i locu nouit, io dcbuit ee actu in loco pcedeti di actu recipi i loco novo, hoc aut no ptingit in motu sphaerico ut patet io psequentia no valet. Sed aduerte*Iandunus instat probans et partes Vltimae sphaerae non sunt in loco in potentia. Nam nunquam
sunt diuise in actu abinuicem , di sic nunqua sunt in actu in loco sed frustra est potentia quae nunu reducit ad actu quia
esset ociola, quod ellet maximn inconueniens di praecipue in corpore tam nobili, qualis est ultima sphaera. Et cofirmas haec ro. Partibus vltimae siphaerae aut est impote aut possibile e Ise in loco. Si impossibile ergo nec i potentia nec non repugnanter sunt in loco , quia no stat potentia cum impossibili,si possibile, ponatur ergo inesse et sint in loco non debet accidere aliquod impote . Sed accideret quia essent actu diuise 'uod repugnat incorruptibilitati ultimae sphaerae ergo nullo modo proprie sunt in loco
Ad hoc dicitur q, si r5 Iandunt aliquid concluderet, ita
concluderet contra psim sicut contra B. Tho. nam in tex. 44. concedit pbs v qn est continuum eius partes ut sunt in continuo sunt in potetia in loco, cum igitur partes ultimae sphaerae sint partes in continuo erunt inpotentia i loco. Et cum arguit Iandia. Q nunquam erunt atau diuisae nec actu in loco concedo vi sunt partes talis corporis cui repugnat diuisio propter nana incorruptibilitatis, ipsi in non repugnat diuisio ut corpus est qm ut corpus continuum di partes abin uice in diuidi piat. Et cum arguit, . illa potentia esset frustra diociosa negatur. Illa. n. potentia dicit frustra quae non impedita non exit in actu modo et partibtis vitimae sphaerae non coueniat diuisio actu di locari actu, no est cx parte ipsa . qm ut sunt partes plinui non inconuenit et
dividantur sed est ex parte formae coelestis quae reddit coelum incorruptibile unde si iii K vltimae sphaerae insoria laretur forma rei corruptibilis partes tuae possent actu diuidi, sicut partes aquae di alterius otinui insertorri.
253쪽
Ad confirmationem dico ir est poli inquantu sunt partes csitinui,& qn dicit, ponat ergo in actu sint in loco iio debet accidere aliquod ina pole dico crvi sunt partes continui non pol accidere aliquod impote si ponant in actit in loco, di cum dicit equitur impote . si essent actu diui- se quod repugnat incorruptibilitati ultimae sphaerae. Dico
et licet repugnet ultimae sphaerae inquantum est tale cor pus .s incorruptibile no tu inquatum est corpus di ptinuti. Et sic patet landia. non concludit contra viam nostram. Et aduerte 'ipsemet percepit hunc suum discursum non
concludere contra nos Vnde inquit, utrum aut haec rocinatio sit sufficiens ad remouendum illam ponem. s. B. Tho. dc Themistii non determino. Quantum ad quartu aduerte τ contra determinatione
lactam pro Themistio di B. Tho. tria insurgunt dubia. Primum est,si sin Themi. octaua sphaera quae est vitiarna Fm plina est i loco P partes intrinsecas inquatia mouet circa septima ergo septima e loc' octauae. Sed haec fuit opinio Auepace a reprobat B. Tho. Quo ergo stat B. Tho. cum Themistio si lisit eunde sensum cum Auepa. Secundum est. Si iecundum Themi. octaua sphaerae in loco a septima cu octaua non sit in septima sed econue
se quo valet ro B. Tho ptra Contenta. qua probauit centrum non esse locum octauae sphaerae , qm octaua non est in centro sed econuerso. Et cum cetria sit omnino extrinsecum io no pol dici octaua esse in loco per cetru. Sic di ego arguam.Octaua sphaera non est in septima sicut nec in centro ergo non est in loco per septimam aliter ro B. Tho. nihil concludit contra Commenta. Tertium est quia B. Tho. in opusculo de natura loci,tenet cum Averroe di vr declinare a via Themistit,ergo sibimet contrarius est, .
Ad primum dico Aueni pa .vr possem elicere ex Comenta. tria dicebat in loco Ultimae sphaerae. Et contra duo. Prima procedunt rones Come. N B. Tho. Primo dicebae Auepa.ω ultimae sphaerae debet locus essentialiter di pse.
254쪽
sit in hoc . Omne locatum essentialiter di per se hel ptines exterius,'m de loco per se verificatur proprie dissinitio loci data a philosopho. Sed ultima sphaera ut patet non habet continens exterius ergo dic.
Secundo dicebat quod octaua sphaera sin se totam locatur circa septunam di sic erat in loco scam suu connexum di eocauum. Et pira hoc Fcedit ro Comen.& B. Tho. quae sat in hoc locus e equalis locato. Sed octaua sphaera no est equalis septimae scam puexu sed im scam p cauti, et go octaua sphaera no scana se tota locat a se circa septima. Tertio dicebat octaua sphaera ex quo secundum se totam locat circa septima et locat secundu cocauum,qm secundum oes partes concauas tangit oes couexas septimae. Et circa eam voluit. Et situm ad hoc tertium non dissentit Themissius nec B. Tho. ab Aiaepa. Stant ergo Themi. διB. Tho cum Auempa. in . p. dicto, sed no in.j. S. a. Ad secundum dico ir ro B. Tho. concludit cotra Cometato. de centro, di non est eadero de septima sphaera qm centrum non tangit octauam sphaerana, nec terminat ea, nec equatur ei. Sed septima bene tangit octauam, correspondet partes conueκae septimae partibus cocauis octauae di est equalis secundum eκtensione ex terminat, di poedici circundans di firmans intrinsecum. Et pst has codones septima sphaera no dicit oino extrinseca ab octaua sicut cetrum. Et ideo B. Tho. potuit ronabiliter tenere cum Themistio di discordare ab Auerroe. Ad tertium Thomistae coiter dicunt illud opusculu non esse B. Tho.ideo no admittunt quod illic dr. Tu aut admisso cr illud opusculum sit Bea. Tho. potes sic mdcte. Auer. duo dicebat de localitate octauae sphaerae. Primo erat in loco quia mouet circa locv. Talis . n. locus ux suffcere corpimoto siphaericae quia cu sit sema i eo de loco no mouet ad lacquirendum nouum locum, hoc aut ppetit corpori moto motu recto. Secundo dicebat τ locus circa quem naoue 'tur est cetru mundi B. o. in. 4. physic. di in illo opusculo Duquam concordat cli Comen. in secundo dicto. Quod pater quia in . . physi.arguit contra eum. Et in illo opusculo
255쪽
Hunil notauit centrum sed locum circa que . Concordat autem in primo dicto declarando quo diuersimode debetur locus corpori moto motu recto di corpori moto sphaericae,qm sphaericon suffcit locus circa quem,cu non moueata medio ad medium sed circa medium. Hunc aut locu circa quem Comen .dicit esse centrum. Themist. aut que stet B. Tho. dicit esse septimam sphaeram. Et sic potes caluare B. Tho. non est sibijpsi contrarius nec est necesse dicere se retractauit in illo opusculo ut dicit Petrus Pompo. Nec cogeris negare illud opulculum quin sit ad mente B. Thomae. Haec de praesenti quaesito dicta sint. Qo. Is .si Unum ellatu est locus naturalis alterius elati. Et pst hoc quidem terra in aqua haec vero in aere hic
aut in ethere ether vero in coelo, coelum aut non amplius in alio. Textu. 46.
IN hac qone aduertem duplici ca diit custas est. Primo
quia Comen .in lib. I . de coelo c5men. 37. di in hoc li. 4.t physi.in comen. 46.tenet Unum elatum locari i alio. Et similiter B. Tho. Sed in tex. 42.huius quarti ut phiIoseph dicere oe medium mundi i .centrum est locus elliti simplagrauis,& B. Tho. in expone tex. 4 a. dicit sic. Utit aut plis hoc modo loquedi, quia terrae quae est simplr grauis locus est medium. Haec aut duo repugnat, i loc= terrae sit aqua, di sit medium,qm sicut unius corporis simplicis est tm via motus naturalis Vt probat in. I. de coelo sic est tmunus locus nilis ad que mouet ut ad suum pseruatiuum. Secundo probat ad sensum, τ supficies pcaua aquae noest locus naturalis terrae. Nam locus naturalis inter alias cs dones datas a pbo het tres. Primo si locald e extra locumnalem, no impeditu movet ad ipsum Ut illic pseruetur. Secundo O est in loco naturali quiestit in eo, di no mouet ab eo nisi violenter. Tertio circudat undies locatum, air norid ceretur continere nec adequari locato. Sed nulla istarum codonum c6uenit tu i sciet pcauae aquae respectu terrae Nana ad sensum patet τ terra non mouetur ad illam suariclena sed ad mediu, nec si est in illa suascie ibi naturaliter sescit,imo remoto ipedimeto, di facto foramie tm desce-
256쪽
det quantum poterit, nec circundat undi , aliter tota rerra esset submer la aquis. His igitur ronibus vi non posse taluari quod dicit pi s. Et sta hoc quidem terra in aqua dic. V iligitur scias quo aqua est locus terrae Fin superficiem
concauana di etiam quomodo medium. i. centrum est locus eiusdem sic scedendum est. Primo ponitur distinctio
de loco naturali. Secundo aliquae conclusiones responsiue. Tertio s.luentur argumenta praemilla.
atu in ad primum aduerte τ locus natis in doctrina philosophi consueuit sumi duobus modis. Primo pro eo
quod licet contineat nec circundet locatum tamen est ro locativa. i. ab eo habet Q naturaliter locetur in tali vel tali cotinente,& solet dici locus quo siue locus originatiue, qm οὐ posito locabitur naturaliter locatum in suo continente naturali, di eo remoto non locabitur. Secundo'eo quod fm sua ficiem concauana naturaliter continet di conseruat locatu. Et habet illas conditiones quas supra alsignauimus de mete philosophi coiter attributas loco naturali. Locus naturalis sumptus primo modo conuenit centro mundi, qim est ratio locativa unius elementi in alio. Nam quia centrum aquae est idem cum centro mundi. ideo terra naturaliter continetur in superficie concaua aque di ila centrum aeris est idem cum cetro mundi. ideo superficies concaua aeris est naturaliter contentitia elementi aquae. usic ascende usque ad concauum lune. Qusd si centru aquae esset aliud a centro mundi iam non locaretur terra naturaliter in superficie concaua aquae. Et ratio quidem eo. quae
nunc diκimus sumis ex doctrina philosophi in. a. coeli in
te X. I Ο r . ubi agit de motu terrae ad medium mundi, di de eius naturali quiete in eodem. Locus autem naturalis secundo modo sumptus conu
nit superficiei unius elementi ambientis aliud. Sed aduerte talis superficies non est locus naturalis per seipsam praecise sed ut est in tali situ vel distatia ab orbe coelesti, a quo fluit virtus conseruatiua locati. Nam ut diximus supra superficies ut superficies non habet nisi ambire locatum. ιν utem construetur est ex virtute influxa a coelo in loc
257쪽
te ut dicemus infra. Stantibus praenaissis rei pondeo ad quaesitum per tres
Prima est. Centrum mundi est locus naturalis pino modo sumptus,quo quodlibet e intum naturaliter locator inlito pcinente naturali, puta terra in aqua, aqua in aere dic. Non autem est locus naturalis tectando modo sumptus. Prima pars probatur sic. per illud quo itante feruatur eadem distantia dc ordo situs ad orbem et adule locans, natiter locatur quolibet elementum in suo continente narurali. Sed centium est illud quo stante Sc. Nam in corpore rori uao determinata distantia sumitur a centro ex diff6 ne circuli ota autem elementa sunt figurae rotunde Ut alias .Pbatum e ego a cencro sumitur ro locativa Vnius elementi in alio di sic est locus natoralis pino modo sumptus secunda aut pars site .pbatur quia locus naturalis secundo Hodo cum Pruς est cotincias circudans ta adequatus locato iaconi cruat tuus: dicte conditiones non coueniunt centro
cum sit indivisibile, crgo die. I si dicas, rex quo centrum est indiuilibae non conuenit ei r6 loci, de cuius rone est corinerc loeatu, Rufio. Ro loci non rem conuenit nisi continenti, non ei quod est ratiolocativa. Ad hoc ast quod centrum sit ratio lotativa sufficit quod sit illud a quo sumitur origo locandi, ficie autem potest esse indivisibile quoniam ab eo sumitur determinata E:siantia Sc Secunda conclusio est superficies concaua aquae praecisae sumpta non est locus naturalis iacui do modo sumptus ipsius errae idem dico desupersicie concaua aeris respectu aquae, lignis respectu aeris. Sed est ipsa superficies in tali situ & distantia ab orbe. Frima pars sic probatur. ille est locus naturaiis secundo modo sumptus ad quem natiaraliter non impeditum locatum mouetur δέ ille quiescit , di ab eo non recedit nisi eo violent ia, nam istae sunt conditiones continentis naturalis ut sit pra docuimus. Sed terra existes in supficie aquae concaua non mouetui non impedita ad eadem suaficiem ab loluta liumpta, aliter et si aqua
cilci in sphaera ignis terra moueret ad dictam suaficiem ta
258쪽
ibi quiesceret dic. qa repugnat grauitati terrae, di haecvr este interio come . qui dixit su ra, quod graue quaerit hunc finem. s. locu deorsum iecundum quod est medium totiusta non secundu quod est finis aquae, di si non edici ita, tune
terra moueretur ad aquam, ubi cuncti fuerit finis eius. i. superficies concaua aquae sicut ferrum mouetur ad magnetem ubicunt suerit sed hoc non sentitur de aqua. 'Secunda autem pars sic probatur locus naturalis continentis dicircunscribens locatum non solum est vitii num continentis, sed habet conteruare locatum, hanc aute virtutem conseruatitiam habet aqua respectu terrae ut dicemus in .q seq. non praecise ex sua stiperficie cocaua, sed ex tali situ siue distantia ad orbem. Quare dic. Tertia concio est, licet oia elata sint in locis iis na libus p cetrum vi a illud a quo tum itur ro locativa di se sitim ficiecocauam sui a prii continentis, in elemeta grauia sunt magis in locis suis natibus p centrum Q se supficiem .pprii continentis,eleriteta aut leuia eco uerso sema pars .Pbatur qm aqua di terra ideo quiesciat in tuis locis natibus di conter- Nantur,quia cetrum earum est idem cum cetro mundi Rsi.non ellet idem non quiescerent Ut declaratur in a coeli, ergo magis locant ur naturaliter rone centri u rone superficiei .ppi ii continentis nam superficies illa non locat natit crinii in respectu ad centrum secunda pars .Pbatur quia ignis licet habeat centru idem cum centro mutes .n6quiescit nisi pertingat ad superficie niconcauam orbis lunae sill aer non quiesci risi pertingat di applicetur di circulcribatur si pei scie cocaua sphaerae ignis, ergo sigmina estis elementa leuia magi, locantur lup ficie. pprii continentis u cetro, ex hoc tamen non infringitur quin centrum sit i5 di origo localitatis tuae ut dictum est in prima concitisione. i Nunc luperest, ibluere obiectiones praepositas in principio quaesiti. l
lib. de coelo di in hoc. 4. lib. in conariae n. 46. loquuntur de loco naturali secundo modo lumpto. In tex. autem di comen. 4 a. loquuntur de loco naturali puto modo simipto.
259쪽
Non est autem inconueniens eidem elemento assignareo loco naturali centrum ut rationem & originem locandi , di luperficiem proprii continentis ut locantem. Ad secundam dico quod concludit pro tertia conclusione. s. quod elementum graue magis est in loco suo naturali per centrum si per superficiem proprii continentis , eo mouetur deorsum dc quiescit illic cum hoc tamen stat qcretiam est in loco naturali per superficiem concauam continentis sed non pcise ut dictuna est supra, qta ergo arguitur, quod locus naturalis inter alias conditiones dic. dico quod ille conditiones conueni utar loco naturali sumpto hmo disecundo modo sint ut, sed non si sumatur secundo modo praecise di praecipue quo ad primam di secundam conditionem di maxime in elemento graui. Tert ia autem conditio non obstat quia quod aqua non circudet Vndequam terram non est per se ted per accidens quia advitam alantium seruandam quae non Vivunt in aqua, susscit aute qae aqua ex natura sui est apta circunscribere terram, es ut sic est locus naturalis continens terram sic pro nunc dicenduoccurrit, utrum autem sit naturale aquae circuire terra iri
ad modum Zone vel totam compraehendere ut pila vel Mas rotundum continet aquam est alterius negocii. Haec
depraesenti quaesito ducta sint.
Quaestio. DC Si unum elementum ut locatur in alio, puta aer in igne patitur ab eo & econuerso. Et simul apta nata impassibilia sunt. Tex. 48.
IN H'Q νος ρduerte* dissicultas stat in hoc cum ele
tum loca, si contrarium locato salte in una qualitatu ut patet de igne locante aei em qui co intrariatur in siccitate di aere locante aquam in calidi te, di aqua locate terram in humiditate, necesse est qnoximantur ci se tangunt
agant di patiantur adinvicem. H dc est. na tua retrum habentium conIrarias qualitates. Priaterea cum Gis alteratio
sit via ad corruptionem di corruptio opponatur saluti, videtur esse i inpossibile unum elementum sit locus nat
260쪽
ralis alterius elementi, qm ut dictum est supra docus natu.
rati; est conseruatiuus locati, aliter non moueretur ad ipsum si ergo unum elementum est corruptiuum alterius, locati in eo, non erit locus naturalis led violentus.
Ut igitur praesens quaesitum resoluamus sic a cedenduest. Primo ponetur distinctio Secundo duae conciones r sponsiliae. Tertio pertractabitur dubium quod vertitur, in hoc proposito intei B. Tho. N Egidium. Quantum ad primum aduerte elemettim locatiuum alterius dupli cosiderari pol. Primo Finwest contrari iam elemento locato in qualitate puta quia locans est humiduti locatum est siccum,quo aqua contrariatur terrae. Si cui
do sin q, est unigeneum, di habet quandam pri imitatem
sm naturam cum elemento locato. Nam si ut est yxim tas situs inter ea. sic est proximitas natiua ordo. n. situs in partibus correspondet ordinν naturae unde idemus in elementis quae Oxima sunt fim situm vi ignis di aer, aer dia qua, aqua di terra, e Iesimbola,quae a i em non proxima sunt ut ignis N aqua aer di terra sunt non sim lica di quidem inter duo elementa quorum v num est locatis N alterum est locatum si Unigene itas naturae declarat Com. n Ieri. in commen. 48. ex eo Tomne quod mouetur ad aliquid naturaliter est unigeneum cum eo, aliter non magis moueretur ad hoc quam ad illud. Cum igitur videantu saqua na ἰ iter inoceri a d superficiem concauam aeris, di aerem ad concauum ignis, di ignem ad concauum orbis lune,necesse est vi inquit Co inmen. vltimum continentis conueniat cum i emora di in eo locata. Quantum ad Iccundum sit haec pina concio. elatum ocans ut habet qualitatem contrariam qualitati elementi locati agit alterando locatum di repatitur, batur. Contraria ad inuicem approximata agunt di pati titur adinvicem haec est n. na contrariorum ut adsensum .idemus. Sed elementum locans puta ista is habet qualitate contrariam a
ri locato,qm ignis est siccus di aer humidus ergo dic. Secunda concio eliatum locans .put est unigeneum locato fim maficiem concauam,nsi agit in locatum nec repati-