장음표시 사용
271쪽
moror grauium non distinguitur a mobili. Mouetur enim raue a forma sua ergo resilientia est tantum ex parte me, ergo si grauia mouerentur in Vacuo nulla esset resistetia quia vacuum non resistit S sic sequitυr, τ non esset necesse ponere tepus,si graue moueretur in vacuo.Sed m rus esset in instanti. Hoc argumentum sin viam nostram peccat in duobus, primo quia dicit Commenta. Q graue non mouetur a motore diumcto a graui. Hoc negandum est quoniam ut determinabimus in lib. 8 phy. mouetur a suo generante, di de hoc formabimus sipecialem questionem in lib. 8 . secundo quia dicit medium non resistere nisi quia plenum quod non conceditur in via nostra.Nam ut dictum e lupra , mobile di medium sunt ca successionis in motu rone sititatis suae dimesiuae dc .put mobile e in uno ubi opposito alteri ubi acqredo,quae no se copatiuntur in eo de .p eode instati. .sed contra hoc insatur fm Auer.qm si sumatur graue quo ad mam vi est sub qualitate remota P intellectu lor-rna grauis graue ut praecise quantum non resistit, quoniaquantitas ut quantitas non est activa, ois aut potentia resistitiua est activa ex. 9 metaphy.ergo si auferatur imped nietu mediu pleni, motus rei grauis i vacuo erit in instati. Ad hoc dicimus Q graue non solum ratione formae diqualitatis sed etiam ut quantum resistit,non quidem pomtiuae sed priuatiuae resistit quoniam ut quantum non est in illo ubi ad quod movens intendit iplana transferre di quado arguitur cv omnis potentia resistitiua est activa non est verum nisi de resistentia positiua,non autem de priuatiua, quae potest prouenire ex sola materia ut est sub qualitate. Et ideo mobile ut quantum non potest moueri in innati. Tertia sumitur eκ Arist. in . .physi. ubi lirhaec ria sitata virtus mouet tantum mobile P tantum spacium in talotae dupla virtus mouebit illud idem mobile p tantu demipactu in medietate istis. Tunc sic. Sed dupla virtus io mouet in medietate istis quia citius scindit mediu, ergo ips requiritur 1 motu grauium ex diuisione medij pleni, ergo si
medium esset vacuum,cum illic nulla adesset diuisio medij
272쪽
motus esset in non tempore. Ad hoc dicitur et concessa maiore, negatur minor. Nam dupla virtus moueat in minori tempore no e pcisa ro diuisio medii sed haec disiunctim citior diuisio medii vel citior columptio ii: stantiae quae est inter duo extrema, unde dico et di fieret ia velocitatis in motu non solum prouenit ex diuersa fisce medii sed ex vigorosius mouens facit suum mobile cicius pertrasire distantiam quae e se inter duo ubi opposita Et haec E causa diuersa velocitatu in motib' corpo v ccclestium , ut crofitet Comen. in sua digressione. Et ea de ro seruat i in obili graui ut est situm di ut spacium vacud imaginat dii sionem hias extrema abinuicem distantia. Quarta sumitur ab Auerroe in fine digressionis, s motus in vacuo esset in tepore, ergo aeque velociter nac uere magis graue di minus graue quod videt abibrdum. Cotra Probat. Quia remota resistentia medii pleni remanet sola incopossibilitas terminou, quae respectu viri usi mobilis A. magis grauis δέ minus grauis est equalis dummodo imaginemur utrum moueri in spacio vacuo aque exleso. Ad hoc pol negari falsitas pittis scut etiam dicemus de intensione motus natis in fine,potet negati psitta, qm in ior vel minor aut equalis velocitas non solum causat ex diuersa resistentia medii, sed et ex iraequalitate mouentium, vi patet in motibus coelesibus. Nec valet dici re no eca dena ro de motu coeli di de motu grauium, quia in motu coeli mouens di mob te distragulantur actu non aut in naotu grauium,qm ino uentur a suis formis. Hoc inqua no valet,qm in Via nostra non est concedendum graue nio ueri a sua forma, sed a gilante ut probabimus in ii. S. physi. ergo xtiam in graui mouens di mobile distinguuntur actu. a Quinta est haec, si graue dum descenaere in vacuo mo- Ner et in tre, sequitur. v motus natis non intederet in fine, rim cum ibi nulla sit resistentia medii, a principio ad finem Iemper est equalis incopossibilitas terminou ergo unisoranis velocitas.
Ad hoc dici pol cr motus natis non intenderetur in sine xx minori resistentia medii quae nulla esset, sed ex maiori
273쪽
vigoratione virtutis ipsius mobilis. Vt dicemus alias. pol ecpcedi falsitas antis. qm non est de rone absoluta motus naturalis τ intendatur in fine nisi quia mobile tedit ad locum consi ruatiuum locati e X virtute sibi impressa a coelo di ex qualitate sim bola ut diximus supra agetes de loco, di qm
in vacuo non sunt loca diuersarum natura conser uatiua locati. io pol ocedi τ in vacuo mot naturalis no intendere
'turi fine di si dicis hoc ee core i a pi m. Dico Q pta intedit supposita dria loco u ut hiat seruar locatu di no absolute.
Haec sunt sortiora argumenta tenentiu cotra viam non ram. quae ut vidisti non concludunt. Tu in licet ut sectator B. Tho. habeas tenere parte negatiuam propositi quaesiti. si gratia disputationis volueris utra B viam sustinere, sic facies. viam Comen. sustinebis solum ex hoc principio. s. Ad successionem motus grauium dileuium requirit i paci una in q sint duo extrema realia remedium reale. Haec a sit non truleni utur in spacio Uacuo Vt . oes cocedunt. Et ideo dato τ sit falsum. aliquid moueri vel posse moueri in Vacuo. in haec condonalis est vera. Si quid moueres in vacuo moueretur in instanti eo Q in vacuo rio sunt extrema realia nec medium reale . nec resistentia realis. quae sunt necessaria ad successionem motus. sic quidem poliet disputatiuar tcneri opinio Commen. rndendo no iii
arguendo nisi supposita sententia antiquo* q, ois resistentia & successio sit ex plenitudine sp acii. Opinio aut B. Tho. etia faciliori mo sustinetur ex hoc principio. Ad Iuccessionem motus suffcit utitas spacii in qimaginariae sunt extrema di medium di ex sola quantitate sp acii caulat resistentia no quidem pst qualitates oppositas sed pst ubi opposita, qm si mobile esset in uno extremo,Vacui eliet sub ubi opposito ad alterum ubi acquirendum permotum. & cum ubi opposita non possint inesse eide O eodem in stati. sequitur m si motus esset in vacuo. fieret in ille sic sustinenda est via B. Tho. N pol sustineri arguedo dc respondendo. qm rones nrae firmiores apparet ex eo iu non
piat solui nisi incidendo in aliquod inco uenientium de quibus supra.Haec de praesenti quaesito dicta sint. .
274쪽
Q6. 8. si duo corpora psit esse in eode loco proprio. Quid igitur distabit cubi corpus ab equali loco
IN hac quaestione gra uniuersalis doctrinae intendo inuestigare non solum quid tenendum sit 'phγsicu. sed et
sm absolutam veritatem. Tu igitur aduerte apud peripateticos est cois consensus esse rinpole duo corpora esse in eodem loco. eo tu arbitrantur implicare contradictione. Nam si sunt in eodem loco. non distinguuntur . ergo erunt unum corpus. ergo duo corpora erunt v nil corpus. di sic erunt duo di no duo. Verum quia ea quae implicant contradictionem per nullam potentiam etiam diuina sunt possibilia. k in duo corpora posse esse in eodem loco tenet posse per diuinam potentiam di sin veritatem, di ut sic non videt implicare cotradictione, ideo ut videamus quo e poli: diqsio non in hoc quaesito sic procedemus. Primo ponitur
quaedam distinctio. Sccundo duae conclusiones rfisiuae. Tertio soluentur fortiora argumenta tenentium oppositum.
Distinctio sit haec. Duo corpora posse ee i eode loco poeintelligi duplr. Primo per sua pricipia intri seca essentialia, di quae sint haec pricipia manifestabit i a batione primae coclusionis. Secundo a diuina virtute supplete di causantem effectum, qui naturaliter est causabilis a quatitate dimesiua ut declarabit in probatione secundae coclusionis. Prima concio sit haec. Duo corpora esste i eode loco per sola sua principia intrinseca naturalia est impote di implicat piradictione. Hanc ibo ex pricipiis pbi i tex. Et suppono duo. Primo Q no debet loc' corpi, ex sua nuda ma taee ex forma nec ex qualitatibus. Haec. n. sunt indivisibilia sinsua nam nec sunt occupatiua loci sicut nec icorporea entia. Debel asit ei loc ex sua utitate dimesiua, eoqp dimensiones suas occupat loc si di het parte extra partem. Secumdo supponoo materiae di formae di qualitates duo u corporum non distinguuntur nisi a distinctas utitates di dimesiones eo qualitates distinguunt suis subiectis, di formae
suis materiis , di materiae suis illitatibus qm primu disti
275쪽
ctitam materiae est ipsa qualitas. Quatitates aut distinguunt suis subiectis sicut di alia acciatia, sed ultra hoc distingusitur propriis sitibus. Impole est n imaginari duas lineas equoles distingui nisi sint indistinctis sitibus. Ex his suppositis sic
arguo ad coclusione, si duo corpora possent esse in eodem loco per sua principia intrinseca essentialia, ergo duo compora essent unum cor zs,quod est impoli. Contra probatur. Nam ex primo suppolito non sunt in loco nisi per d mensiones sitas Et ex secundo supposito dimensiones non remanent distincte nisi alio di alio situ. Sed si sunt in eodem loco non distinguuntur situ.Tunc vltra, si dimesiones duorum corporum non remanent diuincte.ergo nec materiae
nec sormae nec qualitates, di sic sequitur τ oia principia intrinseca duo* corpo erunt eadem dc per pias duo corpora erunt Unu corpus. Aduerte iv aliqui dicunt, tr licet duo corpora si essent in eode loco non distinguerent ur quatum ad corporeitates,in distinguerent situm ad esse physicum . qm duo corpo* naturalium duo sunt esse. Sed isti errant stando praecise in principiis naturalibusqm cum esse corporis physici causet ex unione formae dimateriae si duo* corporum naturalium dimensiones noridistinguuntur nec materiae diuinguuntur prim6. n. distinctiuum materiae est quantitas. Nec formae distinguunε,qm vnam serma respicit suam propriam materiam, ergo iactrelii itaret nisi unum esse physicum. Secunda coclusio sit haec. Duo corpora psit esse in eodeloco ex diuina virtute supplente di causante effectum quinaturaliter causatur ex illitate dimensiva.
Antequam probetur conclusio, declarandum est qui de quot sint illi eflectus quacitatis dimesiue, quos Deus potest supplere si duo corpora essent in eodem loco. Aduerte igis
et tres effectus naturaliter causantur a quatitate dimensiua hue a corporeitate, quodam in ordine, ita crposterior peridet a priori. Primus igitur effectus est,ir corporeitas causet exlesionem partium di diuisibilitatem in re cuius est corporeitas
276쪽
Nam de rorae quantitatis dimensiue est extensio di diuisibilitas ex. r. meta cap. de quant O.
Secudus effectus est,cx corpore tas di corpus phusicum per corporeitatem, naturaliter expellit aliud corpus a suo proprio loco: ex aduentu ad locum suum ut declaratu estan. 4. physi. tex. r a. ubi dicitur siuccessio corpo u in eodeIoco fecit cognoscere locum. Tertie sus distinctio corporum naliter cau- latur ex distinctione corporeitatum. Dist nguuntur ri. duo corpora physica ex materia stabiecta quatitati, vel salie ex forma delata a qtralitate dc hoc dico pse corpus coeleste adposito fini Comen licet non concesso in via nostra o materia non esset in coelo adhuc duo corpora coelestia dis lintuerentur suis formis ut stant sub qualitate duae aut corporeitates distinguunt ex distinctis sitibus ut corporeitates sunt.
Quod dico,qm ut acena sunt, distinguuntur suis subiectis
Hoc.ri coe est omni accidentio
In proposito dico, τ diuina virtus non pol remouere a corporeitate primum effectum. nec pol ipsum causare sine corporeitate, qih primus effectus formalis est inseparabilis a forma praedicat. n. rma de suo primo effectu se mali in. 4. modo per se. Quae aut per se alicui conueniunt lunt ab eo inseparabilia per quacum potentiam unde sicut Deus no potest facereo aliquid sit animarum sine anima. nec album sine albedine ita non pol facere oe aliquid si extentum ex diuisibile sine corporeitate. Secundum autem essectum pol diuina virtus an ferre a corporeitate siue suspendere qm no est primus sed secundarius erus effectus formalis Et pol etiam teneri oe est a corporeitate,Vt a ca essiciente. Diuina aut virtus licet no potalit auferre primum e flectum sormalam potest tamen secundarium, di pol Vnhaersaliter luspendere oem effectum cautiae ei cientis,qin sicut caula efficiens secunda non alit nisi ut mota a prima sic pol suspendi omnis eius actus per virtutem causae primae, Vnde licet diuina virtus no possit impedire calor e quin det ee calidii ei cui inest, eo . hic est
eius prim effect ' formalis in pol impedire quin calefaciat
277쪽
obiectum dispositum di debite approXimatum ut tenene Theologi sic dico in proposito, licet Deus non possit impedire corporeitatem quin det elie extensum di diuisibile corpori tame potcst impedire ne expellat aliud corpus ab
Tertium aut effectum .sdistinctione duov corpoη potest diuina virtus manu tenere. di mr distinctionem dua. corporeitatum dato que essent in eodem situ, qm non est derone formali quatitatis dimensiue* distinguatur situ . Situs. n. non est de rone sormali quatitatis, qm vnuna praedicamentum non praedicatur formali & aErmative de alio praedicamelo ex. I. posterio.ergo nec distinctio per situm est de ro e formali quantitatis dimensiue, ergo pol diuina virtus seruare distinctionem duav corporeitatum etiam Gessent in eodem situ. Hanc consequentiam ultima sic probo. Deus potest conseruare rem remoto omni p dicato erutraneo di qd non cosequitur natura rei Vt sua proprietas naturalis. Sed distingui sito est praedicatu extraneum respectu utitatis dimensiti essit no sit de ratione sua formali, nee consequatur ad ca ut sua proprietas naturalis, qm non enmagis proprietas naturalis disinglai situ ,q q, acciis itali reat suo sudo actu qm inesse uresse der6ne acchiiς, sed iri herere actu no est proprietas acciatis, sed sol si aptitudine . Na diuina virtus psit conseruare accns sine actuali inhereritia ut tenet Theologus .ergo fec distingui actu secundum istum est proprietas quatitatis' dimensiue . Et si pol Deus manu tenere distinctionem duorum corpo , dato 'eoas
dimensiones essent in eodem situ. Mi . i,
Sed aduerte cr distinctio qua Deus seruat inter duo coe pora existentia in desitu non est imag nabilis apud metaphysi. qm smeum qui considerat qualitatem Ut quantitas est, sola ratio distinguendi est situs, seruatur aut huiuς modi distinctio per diuinam potentiam apud physicum, quoniam potest Deus seruare esse distincta duor; corporum ut linit esse naturale sine hoc τ distinguant quantitatibus distinctis sna situm. Et pol seruare else distinctu duarum quatitatum sm sunt accidentia, quae distinguutur
278쪽
suis subiectis apud phy sicum, undelicet titas A di quantitas B non eissent distincte apud mathematicu si essent in eodem situ: distinguerentur in apud physicum eo tu A esset subiective in uno subiecto.& B in a lio, sic diceret verus
philosophus qui non contrariatur veritati. Ex his omnibus potest sic probari dicta conclusio. dinina virtus potest impedire duo corpora ne se mutuo expellant ab eodem loco, di pol seruare distinctionem, etia hiarum dimesionum etiam in essent in eodem situ, distinctionem dico sin physicum licet non sin mathematicum, ergo non implicat contradictionem duo corpora Me in e de loco secundum physicum licet non Fm mathematicii. Contra nota qm quod implicat contradictionem per nulla potentiam est pote. Antecedens aut manifestatu es t prae . dictis ubi declarauimus quid pol diuina virtus in a. b. 3. effectu corporeitatis. Ρraeterea. Quia vi minus pote cr diuina virtus possit separare accidens a subiecto, qua cr faciat duo corpora esse in eodem loco, eo cr inherentia videtur esse de formali ratione accidentis. Quod quo verum sit tain quo sensu iam determinavimus in lib. 7. metaphysi. q. I. distingui autem situ non est de formali ratione quantitatis continue apud physicum ut dictum est lupra ergo hoc videtur magis possibila. Nota tamen crapud Aristo. haec probatio non valeret,qm negaret posse separar i actu accias a subiecto ut dixim in lib. 7 q. i Sed hic non loquimur pro secunda conclusi
ne si a principia Aristo. sed iuxta veritate ab lolutari . Sed contra determinationem factam pro . a. conclu si ne sunt multa argumenta satis apparentia. Primum est tale. Non minus necesse est duo corpora distingui situ quam duas partes quaticativas eiusdem corporis. Sed duae partes quatitatiue ei DClem corporis ita distingvsitur sit uir impote est omnino eas esse simul in eodem situ ergo di duo corpora esse simul in eodem situ est omnino impossibile . Maior videtur maria sesa. Mi. aurem sic Probatur. Derone qualitatis cotinue est et, habeat partem
cxtr/ partem, sed habere partem extra parte est distingu i
279쪽
stu ergo de ratione quantitatis cotinue est Q sue partes distinguantur situ.
Ad hoc negatur minor. Ad probationem dico τ hab re partem extra partem pol intelligi dupla. Primo sic, habere partem extra partem. i.hre partem dis ictam realitera parte. dc sic concedimus esse de rone qualitatis pliniae habere partem extra partem. Secundo sic lire partem extra partein. i.hre partem distinctam silualiter a parte di in hoc tensu negamus esse de rone qualitatis cotinue hie partem extra partem. Sed diceῆ De rone quac talis plinue perma
nentis est lire posi: non sim pi,ira in praedicamentis. Sed positio est stus ergo dic. Respondet positio de qua loquie plbs in praedicamelo qu iitratis non est situs sed dicit pina
nentiam partium ad driam rei successitae,& continuitatem vel copulationem inter eas. Positio aut quae est situs, dicie ordinem pat lium locatarum ad partes loci, di talem ordinem negamus esse de rone quantitatis cotinue,qm nullum praedicamentum est de ratione formali alterius praedicamenti via solet dicimpositio quae est differentia quatitatis continue dicit ordine partium in toto. Positio aut quae est praedicamentu dicit ordini partisi locati in loco. secrandum est tale Diuina virtus non pol facere duo accidentia absoluta eiusdem speciei, saltem producibilἰa irrsubjecto p alterationem ut duo calores sint simul 1 eodem subiecto ergo multo minus potest facere quod duo corpora sintis eodem loco Contra ur ex se euidens. Antecedes asit sic p robatur, qm illi duo calores essent in equalium graduum aut equalium non primum qm idem subiectum numero esset magis di minus calidum m implicat cotradictionisi. Non scdm qth subsectu existens sub uno calore non esset in poteria ad atreu calorem pro equali gradu, qm iam exi sit achi lub tali calore pro equali gradu di si no esset inpotentia ad illuni non posset ipsum recipere, ergo no poctant esse simul equales in eodem subiecto. Ad hoc psit negari antecedens, quia dato τ non dissit tuerentur ex subiecto. Diuina virtus faceret Q distingue-
retur ex seipsis. Ad probatione dico τ pol fieri a diuinam
280쪽
virtutem Virom modo nec ad primum sequitur contradictio quoniam esset idem subira magis di mira calidum non respectu et iisdem caloris sed resipectu duorum inequalita,
nec secundum valet,qm negatur consequentia . Dato. n.
iam existeret sub alio calore pro equali gradu in dicit esse in potentia ad ipsum,non quidem separata. sed coniuncta
actui. Melius est autem ut negetur consequentia nec e euidens ex se ut putat arguens. Nam licet sit similitudo in hoc I est esse in uno ludo di in uno loco, non in est idem mo-us in existendi, immo est diuersa ronii, qm acciden a selint ad subna informative, corpora autem ad octam coterative. Magis alit repugnat duas formas eiusdem speciei ii formare idem suum , a duo corpora coimineri in eodes o
co. Et ideo colequentia non valet.
Tertium tale est. Non minus repugnat duo corpor*sti 'se in eodem loco, quam duo accidentia conixaria persetiati intensa esse si mul in eodem subiecto. Sed hoc secundum est omnino impose ergo di primum. Maior probatur.Nase ut introducens unum cotrarium in subo ,expellit allud, sic inducens viati corpus i uno loco naturaliter expellit corpus praeexisses in eode loco,ergo dic. Minor aut est concessa ab omnibus qm ex. 4. lib. meta. si duo piraria essent i eo
de ergo di contradictoria ut illic deducit pns. Ad hoc dicitur et maior est talia. Ad probatione dico qunon est equalis ro. Nam Q unum contrarium persectu taintensium expellat aliud contrarium intensum praeexis ensab eodem subjecto est penitus necesse, ne dentur cotradictoria, nec Deus potest impedire hanc expulsionem, qm non pol in id quod implicat piradictionem. Quod aut unucorpus expellat aliud ab eodem loco non est penitus necesse,qm ut diximus supra hunc eristum qui est secundus in ordine Deus potest impedire nec sequuntur contradictoria , puta q' duo corpora fat unum corpus si essent in uno loco, quoniam Deus ut diximus supra potest conseruare distinctionem duorum corporum quo ad esse physicii dato τ essent in eodem loco, di datost eoru dimensiones nodistarent situ.