장음표시 사용
61쪽
nate di suum oppositum, mit enim bipes loco driae essentialis. N haec fuit eius consuetudo in sua philosiophia Secunda opio quae Vr esse Buri ei in I phy. sop tex. a '. dicit m nultu relativum pol di iniri p reliquum dissone copleta eo cr o is completa disso debet elle P notiora di pora, ad dictum porphyrii di Comme. in '. meta. dicit non esse mentem eorum que Unu in dissiniatur per reliquum , sed uod cognoscatur cum reliquo di non per i eliquit. Et sunat se super Avicennam qui vi sic dicere in logica sua. Sed si bene aduertis non pol sic saluari dichim philosophi δέ Commenta. Nam porphyrius in cap. de spe. & Co
lativum poni in dissinitione alterius. . Ut igitur salues dictum commen & quia videmus coiter sic fieri m f. relativa per seinuicem diiuniuntur: ut seruus per diam,&econia et i, magr perdiscipulum:& econ-υerio, duplum per dimidium di econuerso, melius est ut sequaris determinationem quam fecimus in. 9. metaphy .in q. I a. quam ostendimus esse consonam e Xpositioni. B. Tho vide illic, ne inutilis fiat repetitio. Et tu aduerte mens pibi est unum relatiuum di Tniri P alterum nec est necet se oena dissonem p cipue in relativis dari D pora di notiora, di de hoc Vide.in ii. 6. t Opi. in cap. s. ubi sic inquit. Oportet aut no latere qm quaedam fortasse
non est dissiniri aliter: ut duplum sine dimidio, di quaecumpse ad aliquid diar di infra necesse est in alterius dissone simul sumi di alterum. Haec de piati quaesito dicta sint.
Quaestio. i s . si in omni accidente inseparabili ponitur subiectum in dissinitione eius. Accidens enim dicitur hoc, aut quod contingit esse di non
eisse, aut in cuius ratione est hoc cui accidit. Tex. 28.
IN hac ione. Adverte dissicultas stat in hoc. Plbs Voles
sufficieti diuisione diuidere accias diuidit in accias coe dc in accus p prili, coe appellat illud qd aliqn inest aliqn non Ut calor in manu, .ppriu appellat illud in cuius dissone ponit .pprium subna, ut simum di risibile di par Sc . Ex qua diuisione I equit cir accias sussicienter diuidit 2 i paradi e d
62쪽
inseparabile, di separabile fit illud in cuius dissone n6 ponitur lubili determinatu, ut sortes sedet, Plato est albus. No. n. in dissone pdicati ponit subiecitavi patet di inseparabile sit illud in cuius dira ne ponitur suum a prium subiectunt, ut est simum di crispum dic. Sed haec diuisio non videtur
suffciens nam nigredo est inseparabilis a coruo di tame in eius d noue non ponitur coruus idem intellige de ethiope. Ergo diuisio pbi assignata in te X a 8. non esi vera.
Resolutio huius qua siti sat in hac disinctione. Accides inseparabile est duplex. Nam quoddam fluit a principiis spei, di dicitur natis Iprietas, di ilia non pol diiuniri sine it a prio subiecto, ut simitas sine nato nec pol subiectum esse sine illa, licet polsit intelligi non intellecta illa, quia est
na posterior, licet. n. poisit intelligi homo non intellecto risibili in non pol esse tine risibile. Et tale accidens dr accides specifictam inleparabiae quia non pol separari a spe a cuius pncipiis fluit. nec ab indiuiduo talis spei, qm in indiuiduo seruantur piacipia lipei. Quoddam aut fluit solum a principiis indiuidui, ut a tali complexione particular a tali loco gnonis. sicut est nigredo in ethiope. χ tale accidens licet idicatur inseparabile respectu indiuidi i non tamen respectu
spei. Nam ethiops ut homo non necessario est niger. alitero is homo etsi niger sicut o is homo est necessario risibilis, sed ut hic homo qui est talis coplexionis di in tali regione genitus, idem dico de coruo. Et in dissone talis accidetis inseparabilis respectu indiuidui non est nccesse ponere nani specificam Ut Oprium subiectum eo T respeetii spei est accides separabile, di qm plis in diuisione pdicta intendit de
accidente inseparabili respectu spei unde excia plificat desimo in cuius rone ponitur naris, ideo bene dixit esse illud in cuius rone ponitur subiectum. Ad argumen rum igitur cum dr cr nigredo est inseparabilis a coruo & tamen coruus non ponitur in eius dissone ria detur pntia non valet,qm nigredo comparata naturae specillae tam in coruo
u in ethiope est accidens separabile p6s autem intendit de inseparabili respectu speciei di non solum respectu indiuidui. Quare dic. Haec de praesenti quaesito data sint.
63쪽
QO. i 6. si philossophus in textu. 3 o. ponit secundam rationem contra Parmenidem.
Sed quod vere est sit accidens nulli, di de quo
IN HAC quaestione. Adverte v Commen.&sequetes
eum. Ut Egidius di Burteus volui hic sormari secundam ronem cotra Parmenidem, Ut format Comen. inconae. o. in pucipio. Et sic disicontinuant hunc tex. a textu pcedeti. Sed B. Tho. , Themistius volut cir hic textus usque ibi. Quidam aut ronibus virili acquiescut dic. sit potius cocto p cedentis tex. Q noua ro. Et ideo continuant hunc tex. pcedenti. Nec ad hoc .pbandum inducant aliquam ronem: qm dicit B. Tho. id satis apparere inspicienti literam. Themi. autem concludens di continuans literam sic dicit in ca . IT. Multa igitur vere entia habebuntur quis nec leparari mutuo, nec disiungi ab eo quod vere ens sit. Atm idipsumvere ens ex indivisibilibus inseparabilibusq; tam di si componitur,tamen ex vere entibus consat haec illae. Sed contra hanc sentetiam B. Th. di Themistii quidam nitentes sustinere Commen. arguunt. Et pino arguit Egidius exponens tex 3.& dicit in fine laxans B. Tho. Eκ hoc autem apparet que litera praecedens de indivisibilibus adaptari debet Parmenidi aliter non haberemus duas rationes cotra Parmenidem, quibus acquiescebat Plato: haec illae pol ergo sic argui ad mentem Egidii pibus post textum praedictum subiungit immediate. Quidam autem rationibus utrisque acquiestiant dic. Ergo signum esti philolophus praeposuerat duas rationes contra Parmenidem. Et non potest assignari locus ubi incipiat secunda, nisi in textu praedicto: ubi Commentator format eam, ergo dic. Praeterea. Petrus Pomponatius sic arguit contra B. Th. dicit plis in textu praedicto: ex indiuisibilibus itam erit oe. Sed id non potest sequi eκ praemissis. Non enim sequitur, si partes di fionis non sunt a comunia, ergo Omne ens erit ex indiuisibilibus, di patet Q haec consequentia nullam habet euidentiam, ergo illae textus non est continuatus cum praecedenti sed est noua ratio contra Parmenidem. t f
64쪽
Sed tu ut defendas B. Tho. resipondebis ad haec argumeta, di ad argumentum Exidii aduertet B. Tho. virtualiter resipodet in principio lectio. 7. huius. I lib. ibi considerandum pino m supra dic. Illic declarat B. Tho.quo Aristote. supra sormauerat duas rationes contra Parmenidem quar una una deducebat Parmenidem ad hoc γ non ens estens, di haec posita suit in te κ. 26. Altera deducebat ad hoc si omnia sunt, num magnitudo est indivisibilis. Ethate posita fuit in tex a 3. Deinde in te κ. 3 o. declarat pl s quo- modo aliqui virili rationibus acquiescunt. Ex quo pateta, si Egidius hanc declarationem B. Tho. considerasset nouc argumentatus fuisset contra eum. Aduertiliet enim, vpotest assignari locus in quo formata fuit secunda ratio , di non est textus illae super quem Commentator sormat eam sed superius scilicet in textu. 28. Ad argumentum autem Petri Pomponatii cum dicit. Non enim sequii ex praemisisis. s. si partes dissonis no sint accidetia, ergo omne ens erit e X indivisibilibus, cocedo hoc pias non sequitur ex ante quod sormat Petrus Pomponatius quod nec est ad mentem p bi. Sed ex hoc si eit tantum Unum ens,ergo non possunt poni partes quantitatiue, nec partes magnitudinis nec partes diffonis, si haec nopossunt poni ergo omne ens est eκ indivisibilibus no quia sit compositum ex indivisibilibus ut exponit commenta.d .Petrus Pompo. sed quia erit de numero indivisibili una, quae in se nullam continent pluralitatem, di hoc modo B. Tho. exponit ly ex indivisibilibus. Nec valet instantia Petri Ponapo. qui dicit Q ingrue exponitur a B Tho. ly ex indivisibilibus. i. de numero indivisibili una. Immo congrue exponitur di est in usu in multis . Ut cum dicimus, ex hominibus .i de numero hominum, quidam sunt magni quidam parui dic. Haec de praesenti quaesito dicta sint. Quaestio. 17. si infinitum est ignotum & ignoscibile. Si igitur infinitum F in quod infinitum est ignotum smmultitudinem quidem di magnitudinem. Textu. 2 s.
IN HAC quaestione Aduertempl,s non intendit loqui 'hic nisi de infinito materiali di quantitat tuo. Non autem
65쪽
intendit de infinito fim vigorem. Illud enina cum sit perfectissim iam di maxime actu. est ex natura sua maximn dc primui intelligibile, sicut etiam est primum appetibile ,
ut patet in . I 2. laleta.tex. 37. loquendo igitu r de infinito
quantitativo pro resolutione qua siti quatuor agenda sunt primo ponetur distinctio de infinito secundole κ disinctione duae conclusiones tertio investigabimus si respectu cuiuscunque intellectus ipsum infinitum est in cognoscibile, , quarto solvemus quaedam argumenta quae videntur habere aliquam apparentiam.
Quantum ad primum distinctio sit haec, infinitum potest considerari duplr,pmo quo ad ronena suam sermale, siue abstractae, secundo quo ad substratum. i. quatum ad illud cui competit ratio infiniti si possiet esse puta infinita magnitudo infinitus numerus infinitum corpus dic. Et aduerte'eandem diuinctionem potuimus applicatam enti per accidens in 6 . lib. metaph in. q. 9. in qua quaerimus si de erare per accidens potes haberi sinentia. Quantum ad secundum sit haec pina conclo infinitum sumptum pmo modo non est ignotum immo de eo habetur noticia tradita pno. Nam de eo format philosophus in. 3 . physi. te X 6 p. dissonem. Dino autem est indicativa rei dissinite di non solum di Tnit sed di totum particulare tractatum de eo format ut patebit in . 3 . lib. Praeterea, oppositum est cognoscibile per suum oppositum, ut per rectum cognoscitur obliquum. Cum igitur finitum di infinitum
sint opposita di cognostamus quid sit finitum , per ipsum
cognoscemus quid sit infinitum ergo dic. Secunda coneso, infinitum sumptum secudo modo est
ignotum N in cognoscibile ab humano intellectu .pbatur primo quia nec est nec potes esse actu ut a bat ph, in. 3.li Quod autem no est nec potest este incognoscibile est ut sieqm unum quo di in tantum scibile inquantunsens ens aut est quod est vel l otest esse, ergo dic. Praeterea ei iam si daretur infinitum actu quantitatiuum, necesse es ut sit incognitum inquantu infinitum. Nam non est cognoscibile nisi sciant omnes partes di omnia principia sua quot di qua-
66쪽
Ita iunt, ut patet per Commen. in commen. 3s. Conat autena q) cum partes di piaci pia infiniti quantitatiui sint inf-nite, no possunt isti r i quot sint, aliter infinita essent finita dinumerata qd implicat contradictionem,ergo dic. Et aduerte cr hic loquimur de cognitione distincta di no de consu sati in uti, qua cogno Icendo continuum cognoscimus partes infinitas in confuso in ovas est diuisibile. Quantum ad tertium aduerteri licet respectu intelis humani qui ultimum gradum tenet in ordine intellectivum Oes recte sentietes conueniant in hoc infinitum sit ignotum, dubita ita mende intellu subiecte abstractae, deintellectu diuino cii sint excellentioris gradus in cognoscendo & ideo ad resolutionem huius dubii praepono unam distinctionem ex qua formabuntur tre* conclusiones.
Distinctio sit liaec infinitum potest imaginari tripliciter cognosci,pmo indistinctae di in quodam coiso,di hoc est, pr infinita conueniunt in uno, vi infinite partes in cotinuot infinita indiuidua in una na specifica. Tunc qui cognoscit illud untini,cognoscit indistincta 5 inconfuso infinita componentia Gue infinita contenta sub illo non tam e serendo intuitum distinctae sua illa ut ab inuicem distinguuntur sed ut in illo coi coueniunt, secundo. Distinctae, di hoc est,qn sertur distinctae intuitus super unam quacs partem infiniti. Et hoc duplr: prinio complicia siue secundo succei siue, comprahensive quidem, qn siauit aprahenduntur, di non una post aliam, oes partes infiniti disjnctae di perfectae .ck non solum in contuso, ut si ante oculos posita viderein infinita grana, sci viderem,quod nullii esset a ni enon Vilum, non tamen unum post aliud scd simul, succes . siue autem, numerando partem post partem. di hoc est cognosicere infinitum modo ii finiri Nam ut dicemus in lib. 3 . ordo est de ratione infiniti quantitatiui. cognoscere aue compraehensive est cognoscere modo finito. Ex hac distinctione pono tres conclusiones. Prima intellectus humanus potest cognoscere ins nicum indistincte di in V n. patet ista . qm potest cognoscere continuum in quo sunt partes infinite coronentes. Sicut enim est diuisibile iii
67쪽
partes infinitas ut declarabitur in . 6. lib. sic ex eis componitur di potest cognoscere naturam specificani puta leonem in qua multiplicabilia sunt in infinitum indiuidua di bi euiter cognosces vle potest saltem in consui cognoscere omnia sin talaria quae tendunt in infinitum. Et de hac conclusione non est difficultas apud recte sentientes . Tale enim non est infinitum actu sed potentiale. Secunda conclusio Nullis intellectus siue humanus siue abstractus citra primum qui est intellectus diuinus potest cognoscere distinctae infinita nec compraehensive, nec succe Rive. Prima pars sic probatur: si infinita debent distinctae cognosci comptaehensive necesse est ut adequenta potentia di virtute cognoscentis qm compraehensio adequationem vel Caltem aequalitatem quandam requirit: impote est enim minus comptaehedere maius. Sed nec intellectus humanus nec abstractus citra primum potest adequari infinito, qm cum solus intellectus prinii sit infinitus ut deter
minduimus in lib. I a. meta. in .q omnes alii intelis sunt limitate virtutis ergo finiti, finitum autem non potest a de .
quari infinito, ergo dic Secunda pars patet ex se,qm infinitum distinctae successive cognoscere,est numerare partem post partem ita cr non detur pars quae non sit numerata , nec sit dabilis. Sed numeratio sicut di transitus repugnat infinito ut declaratur in . 3 lib. in tex. 6 ubi pbs diffinies infinitum quantitatiuum de quo nunc loquimur inquit infinitum hoc est, cuius secundum quantitatem accipientibus semper est aliquid extra accipere ergo dic. Tertia conclusio: intelli diuinus potest distinctae com- praehensiue cognoscere infinita, non autem successive prima pars probatur, diuinus intellectus est virtutis infinitae in cognoscendo di medium per quod cognoscit. s. essentia sua , est infinitum contenti ueti repraesentatiue Ut tetigi.
mus in lib. I a . metap. q. a s. ergo potest ad equari infinito, ergo compraehendere ipsum. Vt tamen eXponatur ly co-
praehendere in hoc sensu diuinus intellectus compraehendit infinitum quia nulla est pars in infinito quae non cognoscatur ab eo distinctae ergo dic. secunda autem pars patet
68쪽
Quia repugnat infinito numeratio di transitus ergo est in cognoscibile a quocunque intellectu per successionem, unde sicut Deus non potest cognoicere, hominem esIe asinum, sic nec infinitum iccessive di haec impossibilitas noest ex parte intellectus sed ex parte rei. Quantum ad quartum aduerte τ aliqui sic arguunt ii tendentes probare infinitum secundum multitudinem esse cognoscibile distinctae ab intes lectu humano. Primo. Quod species intelligibiles polluut esse in intellectu nostro. tot obiecta per illas repraetentata possunt distinctae cognosci. Haec est manifesta,qm unaquael species distinctae di determinate repraetentat id cuius est species dinon aliud, ergo per illam potest intellectus distinci x ferri super Iprium obiectum repraesentatum. Sed in intellectu nostro poliunt etae species huiuimodi infinite. Qus d ibatur. Quia possunt esse duae di tres di quatuor , no est maior ro de centum quam de mille, ergo nec est maior ro definitis quam de infinitis, di probatur consequentia, si esset
maior ratio, hoc esset quia finite no repugnant adinvicerii infinite autem repugnant. Sed hoc non est verum, qm caspecies intelligibiles habeant esse spirituale in intellectu et w essent species contrariorum non habent repugnantiam in intellectu ut patet ex. a. ljb perylier. ergo siue finite siue infinite non habent repugnantiam adinvicem ex consequenti possunt esse infinite in intellectu. Ad hoc negatur minor: ad probationem dicom est maior ratio definitis quam de infinitis, sed illa ratio non est repugnantia, ut bene probat arguens. Sed est positio obiectorum finitorum a quibus possunt abstrahi species finite. Et desectus obiectorum infinrtorum. Nana quia repugnat sm philosophum dari multitudo actu infinita naturarii, a quibus posis in t abstrahi species intelligibiles, ideo non possunt esse infinite in intellectu . Addo etiam v naturae specifice rerum materialium sunt finite di non possunt esse in
maiori numero secudum principia philosophi di ideo species intelligibiles sunt finite. Secudo arguitur, sic cognouit philosophus di probauit
69쪽
in. 2 physicorum tempus di motum c li esse infinita, ergo infinitum est cognosscibile.
Ad hoc rndetur et, tempus di motus no sunt infinita, sed tendunt in infinitum,& hanc exiesionern in infinitum cognouit psis. Sed hoc non est cognoscere infinitum distincte compraehensive aut successive . Hoc enim requirit pi scognouisset omnes partes temporis simul vel numerando Partem post partem,quorum utrunque est impose ut patet,qm tempus non est infinitum actu, sed potentia eκ duratione eius interminata supposita aeternitate mundivi putat Aris Haec depraesenti quaesito dicta sint.
aestio. 38. Si commenta. in conamen φ s. r-mans primum syllogismum contra Anaxa. recte format eum in secunda figura.
Si igitur infinitum sm ir infinitum est ignotum TeX. 3 s . ubi commen. inquit. di iste sermo est syllogismus in secunda figura.
IN HAC q6ne. Advertem dissicultas stat in hoc in secun
da figura non concluditur nisi negativa & necesse est alteram praemissarum esse negativam. Praeterea in secunda figura non concludimus nisi directae. Sed in syllo queni format Commenta. Videtur conclusio esse assirmatius . Nutram praemissa affrmativa di concludit indirecte , di . t haec pateant aduerte commen. sic formare syllogismum. Omne compositum ex principiis infinitis in qualitate di forma est compositum quod non scitur ex quibus coponitur, ex quot. Haec est maior di affrmativa. Omne compositum notum est compositum quod scitur ex quod componitur di ex quibus . Haec est minor &est assirmativa. Ergo omne compositum ex principiis infinitis est compositum ignotum. Haec est conclusio di est assirmativa. Quod autem concludat indirecte patet consideranti, in subiectum conclusonis est maior extremitas di prae-icat iani est minor extremitas. di debet esse opposito modo,quando concluditur directae.' Vt igitur salues modum p dictu micommenta. aduer
70쪽
te quo ad prιmum et maior est in veritate negatiua licet diomate comen. sit apparenter assirmativa,unde debet sic tormam Nullum compositum ex piacipiis infinitis in quantitate ta forma scitur ex quibus coponitur di ex quot. Deinde formetur se minor. Oe copositum notum scitur ex Quibus componitur di ex quot. Deinde concludas sic directae. Ergo nullum copositum notum pponitur ex piacipiis inlinitis. Et sic patet τ est formaliter in lecunda figura. Quantum autem ad concionem quam facit Conmien. dico τ est equi pollenter negatiua equipolet'enim huic. Ergo omne compositum ex principiis infinitis non est nota nam eue ignotum di non esse notum equipollent. Quantum ad concludendum indirectae dico oe non potest excusari nisi in hocm quando arguitur in iecunda figura. concluditur conclusio negat ma viis non refert siue concludatur directae siue indirectae eoi viis ne partua conuertitur in seipsam: Sive enim dicator. Nullus homo
est lapis , vel nullus lapis est homo nihil resert eo u, sine
aequalis veritatis. Sic in proposito: Siue concludatur. Omne compositum ignotum est compositum ex principiis infinitis, vel omne compositum ex principiis infinitis est compositum ignotum nihil refert , licet non seruetur formalis modus arguendi in secunda figura . Sufficiti potest reduci ut nos formavimus. Sed de hoc parum curauit Commenta qui circa modum formalia andi no multum fuit solicitus. Haec dicta sint pro conseruando Cona
mentatore in hoc loco. Et tu considera. Quaestio. i s. si datur minimum naturale tam inomogeneis, quam in etherogeneis.
Manifestum igitur qm impossibile est carnem aut os aut aliquod aliud quodcunt esse in magnitudine
aut in maius aut in minus. Tex. 3 6.
IN 'ASqone in qua inlido defensiare viam nostra. sic
Ocededum est pnao ponentur aliquae disinctiones, secundo declarabit illud in quo coiter cocordat loquentes de hac mi, tertio declarabitur illud in quo B. Tho. di sequentes eum discordant praecipue divia Scoti: di sustenta