장음표시 사용
91쪽
pntum tubae si primo modo adhuc dupli considerari polunt pr imo quo ad genus principiandi secundo quo ad genus D nti si quo ad genus principiandi dicuntur non disterre in ali genere: qm tam in suba quam in accidentibus unuse habet υt serina alterumut priuatio.Si quo ad genus piati diar disset re in tali genere. qm principia contor aing nere qualitatis disserunt genere a principiis in genere subaeui considerantur secundo modo. l. vi Lotra- CPur ad pntum sudae adhuc possumus distinguere de genere um vel loquimur in genere generatisimo, vel uage
llare Iubalter si in genere subasterno, τ differue
Renere. Nam in genere corporis est Una prima contrarie-
quae est inter primas drias corporis, similiter in genereainst de iii genere sensitivi. Quae contraria differunt generibus h balternis si autem loquimur degenere generalisi,imo Micuntur non differre genere. Oes eiiina min in otia Plato subaer continentur iub generalissimo, di plur de eis differunt autem s m prius δέ posteriuS .iiuςr has contrarietates in pnto stibae quidam est prius quaedam posterior. Nam quae color e stapinquior est generi malissimodi per pias est prior. Quae aut minus cois est, distantior est
, orincipia non disserunt fui genus intelligendum est in here principiandi si sitimamur Vtini eluuntur in omni in o. vel in genere gnatissimo sisumunt contracta adpi - η'm subae. Egidius autem dicit psem intendere in non differunt venere lubiicibili licet disserant genere pbili, di p genus subiicibile intendit mam subiectam contrariis successi De o genus pbile intendit ordinationem piatorum. Dicit ergo pbs oe principia cum sint contraria non differtant gen e materia quia habent fieri circa idem, differunt tamen genere pra dicabili quia principia qua inatis differue venere a principiis quantitatis di lubstantiae si c. ih Seiu haec exp6 licet non sit salsa tamen non videtur se uare extum quia plis expresse loquiturAc genere pbili,
92쪽
di in particulari de piato sutae. Dicit. n. substantia. n Vnom quoddam genus entis. q. d. cu diuidatur ens in genera pn- talia, suba est υntini ex his generibus, di infra dicit, seni per. n. in Uno genere contrarietas est una. Quod quidem dictilexponitur ita. Io. meta. quia . s. quodlibet genus diuiditur duabus disserentiis contrariis. Quod quidem non est verit de genere subiicibili sed de genere praedicabili. B. Tho. exponit de pncipiis contractis adpiatum Rhae, iuxta secundam eκ ponem datam a Comenr. Ita v mens p di fuit sic arguere. Prima principia naturalia sunt prima contraria. Prima cotraria sunt tantia duo. qm prima contraria sunt primi generis primum genus est tantuin unum quod est suda ergo si nonipsit multiplicari primum genus quod est subs alia no multiplicantur priinae cotrarietates, ex quibus sequii corollaria in licet in pnto substantiae sint
plures cotrarietates,esttamen im Una prima, aliae aut ad- inuicem comparatae disserunt Hii prius di poserius .i sunt prior ea liquae, di aliquae post riores, priores quidem sene quae sunt Opinquiores pluae posteriores Rut quae sunt remotiores a prima. Nam contrarietas inter diuisivas corporis est prior cotrarietate driarunt quae diuidunt corpus aiatum, eo et, est propinquior contrarietati quae est in subsantia ut in genere supremo. Licet aut differant sm prius &Posterius tamen non differunt genere quia oes sunt in genere siue in pnto substantiae,ut diximus pertractantes secundam exponem comenta. Ad arsumentum ergo positum in principio quasiti,dico τ pbs non intendit de principiis in omni piato, sed de principiis contractis ad piatum substantiae quae nonidi fersit genere.f. generalissimo, licet dii erant generibus subalternis. Et si vis sustinere primoni expositionens Commenta. dic τ non idifferunt in genere principiandi licet differant in genere praedicamenti. Haede praesenti quaesito dicta sint.
QO. a '. si dantur dimensiones inseparabiles a materia. Fiunt au t quae fiunt simplr alia quidem transfiguratione d c. Tex. ς 3. ubi inquit comen. di necesse est et ut tres dimensiones quae videntur inseparabiles ab ipso. s. primo
93쪽
subiecto N eaedem numero quae dicuntur corpus sint accidentia commento. 6 3.
IN HAC qone. Non est hic immorandum qm de dime
sionibus ini erminatis & coeuis materiae quas imaginatus est Comme. iam pertractauimus inlio. g. metaphy. N est qo nostra secunda , di lotuimus rones defensantium Commenta. Tu igitur vide illic. Et de forma corporeitatis coeterna materiae posita ab Avicenna, quam Commenta. reprobat in hoc commen. 6 et . iam locuti tunius di reprobaui natis inlib 8.nietaph Ssicae. q. d. Quaestio. et O. si priuatio est principium per accidens, ta nullo modo per se. nPrivatio autem di contrarietas accidens unum autem species. Textu. 66.
' N H AC quaestione. Sic procedendum est primo do 'nentur tres distinctionis secundo tres conclusione stret sponsiue tertio soluentur quaedam dubia. Quantum ad primum aduerte res naturalis duplrpotest considerari primo quo ad fieri di Iduci, secundo quoad esse vel esse fictum di per fieri intelligo motum siue cessum praecedetem esse rei naturalis N ordinatum ad acquisitionem lorinae in materia ita τ iste motus est via adesse actuale rei naturalis , per factum esse intelligo esse rei naturalis, per ius acquisitione desinit ipsum fieri, ita se comparatur ad fieri Ut terminus ad viam. Secunda distinctio. Principium per accidens, potest esse duobus modis. Primo Q sit pure per accidens di nullo modo per se. Sicut musica eXistens in edificatore est mere Dcipium p accidens domus, eo q' etia si remoueatur ab edificatore pol domus edificari, secundo Q licet sit p accidens tamen potest in aliquo sensit est e per se ut declarauimus.
Tertia distinctio. principium per se, pol esse duplr,priamo et, sit per se di piacipaliter siue primo, sicut materia est principium per se di primum receptiuum formae lecti dom sit per se scd non primo imo secundarto , dispositi uar, sicut qualitas di qualitates quibus disponitur materia sunt Principium per se sed non primo recipiendi formam , di
94쪽
verius dicuntur principium materiale per se dispost juv. Quantum ad secundum sit hac prima concluso corni derando rem naturalem quantuin ad esse sitie factum esse priuatio no est principium per te. H a c probatur, qm si est principium per se est principium intrinsecum.Constar ncr non est principium vi effciens nec ut finis si est principi u . per se intrinsecun , ergo est consitutinum rei natu .ralis . oc pars Q us, di cum sit deessentia rei naturalis, semper permanet in re naturali postquam producta est i se n. sunt conditiones principii per se inti in leca sed constat crpriuatio non est constituti rei naturalis nec pars eitis cumst negatio formae in materia,nec permanet in re faes ali
ter forma di priuatio eiusdem essent simul in materia. qirimplicat contradictionem. Ergo priuatio non es principissper se quo ad esse rei naturalis. VSecunda conclusio considerando rem nalem quo ad feri priuatio non est pncipium pure per accjdens sed per se licet non ino haec sic Fbatur,nullum pure per accides coueniens alicui,esilet necessario coniunctum, nec est necessario requisiitum ut patet de m*sica in edificatore sed puatio . prῖ cedens formam in materia ante ipsi mneri, ta necessario requiritur ad ipsum fieri, em est terna nus a quo incipit ipliun fieri. ut ex non homine fit homo.
ergo quo ad fieri non est principium pure per accidens. Tertia concio. o ad fieri retinalis pi tuatio esi principium per te sed non pino. Haec sic a batur. Quod de neces ipsum fieri di quod est necessario coniuncturuprincipa .i subiecto ipsius fert,est principium per se ipsius neri ted non primo quia non est principale subiectum. sed
priuatio de necessitate pcedit ipsum fieri. quia terminus a quo praecedit ipsum fieri , priuatio autem es terminus a
quo. Et est necessario coniuncta pncipali subiecto quod est
materia prima, qm limate ita non esset priuata forma rei producendae, non sequeretur .pductio. ergo dic Dixi non
primo,qm primum di per se principium subiectivum estina priuatio autem est sicut conditio sine qua non. di ideo
dicitur quo ad scri principium per sic securidarium.
95쪽
Quantum ad tertium aduerte quod circa praedicta oriu
Primum est. Cum philosophus assignet in. r . metaphy. omnesimodos quibus dicitur principium dubitatur quis
modus verificatur de priuatio. 'IRndetur. Arisassignat omnes modos quibus dicitur pricipium in rebus positivis.i. quae vere sunt entia . Privatio asit non est ens positivum. sed negatio. Et ideo no oportet aliquis modus illic assignatus verificetur simpla de pri- Natione. Potest tamen utcunm reduci ad primum modii. qui est iste. principium primo dicitur de illo. unde quis inci Pit mouere. Ut principium Vie est.Unde quis incipit ambulare a simili. Principium fieri rei naturalis est illud. unde incipit ipsum fieri. Id autem est terminus a quo qui dicit priuationem. Vt ex non musico fit musicus.
Secundum est si priuatio pol esse principium per se modo quo expositum est in secunda di tertia concione. quare pbs posuit eam absolute principium per.accidens. Respondetur plis in hoc. i . lib. inquirat principia fiendidi essendi rei naturalis principaliter ramen essendi . di qm quo ad esse est pncipium per accidensvrobatum est in prima conclusione. ideo posuit eam simplr principium p aecidens. Et hoc innuit commen .lia commen. 6ς. dicens. Generatum est ex materia per se cum sit pars eius. eπ priuatione autem est aliquid per accidens, cum non remaneat
ita ir sit pars generati. Tertium est.si respectu seri priuatio est principium a
se dubitatur in quo modo perseitatis. Responditur Q, est in primo modo eo Q priuatio videt esse de ratione motus fieri. Nam omne quod mouetur fit. ideo mouetur di fit quia tendit ad aliquem terminum quo ante complementum motus & ante productionem puatum erat.Haec de pra senti quaesito dicta sint. Quaestio. t i .si materia est cognostibilis solum per analogiam ad formam. iSubiecta autem natura scibilis est secutis dum analogian .Teatu. 6β.
96쪽
IN HAC quaestione Non. est hic imorandumqmeam
resoluimus in lib. 8. meta. inq. I . ubi pertractauimus via B. Tho.& Scoti, di Gregorii. ideo vide illic. Hoc solum aduerte tu comme.in commen. 6 9. tribus ronibus probae materiam esse in pura potentia nec aliquam forma in sibi cum naturalem habet. Et ex his ronibus veri comentisse trahunt.* ad mentem commen. est tantum una forma incomposito sicut di via nostra tenet ut determinavimus lita
mit B. Tho. v bim ad probandum unitatem sorinae in co-
posito. Rationes autem commentatoris sunt iste.
Prima, si materia prima haberet alia formam Opriam sibi conaturalem, tunc ipsa semanente no reciperet aliam forma,sed statim correperet si cito alia sorma maretur. Secunda est. Quicquid recipit aliquid,non recipit ipsum
sm m est in actu, sed sino est in potentia si igitur prima
materia innata est recipere omnes formas necesse est ut sit in potentia omnes Drmae, di ut non habeat in sua substantia formam propriam. Tertia est si materia haberet aliqua sermam sibi propriam esset ens actu, di tunc ois transmutatio esset alteratio , quia omnis transmutatio quae est circa subiectum in actu siue circa substantiam compositam est alteratio. di sieliquitur quod omnis transimulatio in substantiam sit alteratio, di omnes sormae substantiales aduenientes materiae post illam formam sibi connaturalem essent accidetia quia omne adueniens enti inama est accidens. Iste sunt rationes Commentatoris pro unitate formae. Nec te moueat, Fm Comen. remanent serm ae ellatorum actu immixto ex quo sequitur et cum quaelibet pars mixti sit mixta i ta eadem parte materiae sunt simul formae elementorum quae siniat substantiales. Nam licet improbauerimus hanc p6nem in lib. s. metaph. nc e possit sustineri ad mentem B. Tho in comentiste si volunt sustinere unitatem formae in coposito di ιτ eademiars materiae non pol simul informari pluribus formissicent i intendit commen.l dua forma non remisse sed
97쪽
in actu sibi Naao compreete nc votam IMI esse materiae pluris Iamen remala ves Martim virit si re aucta, altera est co 2 p. P Tiant simul m esse. Nunc vero si materra haberet lor mam Oprram lassitaria tu nectuario ei coiunctam lamna cla non potiri intenda ta re m. Quia lucesset corrupe bilis ex . Cai ma p t ima esici cormptabriri,cuius oppost ulti Ante r b; Patet igitur Q si materra ha rei formam Ipriam alia esset in actu completo , non r Uictb.di per pia, materia nunquam reciperet aliam ipsa Rmanente di ci, alia forma adueniens esset accidens . Quia Omne adueniens enti in actu completo di non renudo est accidens materia igitur existens in actu completo Non remisso i. per formam completam di non reuulsam no potrςcipere formam nisi accidentalem Sicciicerent commentisie volentes sustinere unitateni forma ad mentem Commenta. Verum in via nostra no possumus sic icere qm videterminavimus in lib. g. metaphy.nulla torma substa tialis,nec etiam clementaris potest int edi aut remitti di tu Vide in quaeatone. 4 ubi reprobamus imaginalionem comen. Vnde secundum viam nostram si materia haberet tantul plures formas substantiales etiam elementa res,liaberet eas integras N in actu completo vel nullo modo haberet.Haec de praesenti quaesito dicta sint.
QuKstio. 3 a .li est Una materia corporum superiorum di interlorum.
Vnum quidem principium est dron sicut unum ex stens nem sic unum sicut hoc aliquid Tex 6 9.
IN H AC qone. Non est hic imorandum quia non est .P-
prius locus eius licet multi expositores illam hic pertractent. Tu autem in lib. 8. nieta .in q Is. Vbi pertractaui viam B. Tho.&de seni aut contra Eglaium dc Durandum seluendo rones eo G. Vide etiam in. q. r a. ubi determinaui contra comenta. malesia quae est verae materia di pars copositi est in coelo. Nam ipsae tenet oppositum in hoc. r. lib. in commen. 79. ubi inquit Et ex hoc apparet que oe hi materiam est generabile di corruptibile. Na in natura ina.
Leriae est priuatio formae, di infra ex hoc declarabilir
98쪽
corpora coelestia non habent materiani. no, qm tunc eisent generabilia di corruptibilia Pp admixtionem pia tionis cuin na eorum . nihil aliud. n. est causa grionis di corruptionis quam materia propter non esse quod mixtum est in substantia eius,haec Commentator. Quaesito. 3 3. Si potentia materiae est idem essentialiter cum materia vel est proprietas superaddita ' imateriae di si est una vel plures. Postea videtur ipsis si verae est numero Vna,et potentia tantum unam esse. Textu. 79.
IN HAC qone. Duae viae perscrutandae sunt prima est
B. Tho. secunda est commen. Sic ieitur Fcedemus, primo declarabit quid tenendum sit m B. Tho. Secundo quid sim Commen. Tertio soluentur rationes eorum quitenent contra viam nostram.
Quantum ad primum aduerte τ apud B. Tho. ut patet in hoc. I .libin expone te π.7.9. clarum est-tener potentiam materiae non esse .pprietatem adiitam sup essentiam eius, sed materia ipsa Fin suam substatiam est potetia ad esse substantiale. Item illic tenet v potetia materiar subiecto est una resipeistii multarum formarum. sed rotae sunt multe potentiae fila habitudinem ad diuersas formas. . t Ut igitur tibi nota sit mens B. Tho. dicemus duo . mmciduodest fundamentum B. Tho. de identitate potentiae cum materia Secundo quomodo potest sustinere q, sit idecum materia, di plurificetur id signat esse non plurifica
Quatum ad primum dico τ surida metum suum suit ut sustineret sorma substantialem inaediat aevniri materiae sicut lenet in tota doctrina sua, di nos id sustinuimus in . 8. lib. meta. q. a. di tertia. si aut concederet potentiam illam esse .pprietatena additam essentie eius cum mediante potentia reciperet iam non inaediate sed mediante potentia forma Uniretur materiae praeterea, si potentia esset quid additum assentire materiae, eκ ipsa di materia fieret unum compositum, cuius pars esset materia ut ens pure Fotcntiale, altera pars eiset illa potentia ut sorma , di sic subie-
99쪽
PHiYSICORUM Lctum sermae substantialis, non esset in pura potentia sed copositum ex materia prima di ex potentia superaddita quod non dmittitur in uia B. Tho. nec in via philosophi. Praeterea, si potentia materiae esset quid additum essentiae eius, se haberet ad materiam ut potetia naturalis ad id cuius est potetia: potetia aut naturalis in v ia nostra est accides di in lectanda spe qualitatis ergo serma substantialis viri re
tur mater iae mediante forma accidetali quod non admittitur in via nostra ut declarauimus in . 8 . lib. ira eta. q 3. Quantum ad secundum dicit B. Th. in expone te X. γ'.
potentia materiae subiecto est una sed rotae sint multe sm habitudinem ad diuersas formas , in quibus Verbis B. Tho. intendit hanc distinctionem. Cum potentia materiae sit potentia: passiual, quae ut potentia non potest concipi nisi conceptu relativo, eo ir potetia vi potentia dicitur ad actum pol dupli considerari, primo quo ad absolutu , Rcundo quo ad respectum siue habitudinem potet ia, materiae quo ad absolutum est ipse materia', di est una sicut materia est una, di non multiplicatur nisi materia multiplicetur, unde si materia superiorum distinguitur a materia insertorum,erunt duae potentiae passive diuersarum ro num di hoc est quod dicit. B. Tho. potentia materiae subiecto .i.inquantum est potentia subiectiva siue receptiua est una eo materia existat natui a est receptiua sormae div t sic dicitur potentia, unde philosophus di Tniens mat riam in. 8 . meta. dicit'non est quid nec quale nec quanta sed est potentia omnia ista e sentia igitur di natura materiae est potentia, di haec praedicatio est in primo modo per se, ex piati pium est idem essentialiter cum subiecto. antum ad resipectum dico ir distinguitur a materia realiter quantum ad id quod dicit in obliquo, unde nota τ relatio
Vt determinaui in . s. metaph. in . q. a a dicit unum in recto
di hoc est fundamentum, ut similitudo est albedo di dicit aliud in obliquo. i. terminum ad quem dicitur relatiuum, quantum ad id q dicit in recto est idem cum suo sunda
mento, di renem huius videbis in. r. metap. G. 22. Quan
tum ad id quod dicit in obliquo distinguit realiter a sui a
100쪽
metito dicit enim terminum in obliquo, di terminus diastinguitur realiter a standamento, ut paternitas est potetia
generativa filii constat aut Q filius distilagitii reair non solum a patre sed di a potetia generatiua quae est fundamentum paternitatis in I posito igit dico τ potetia ma at sumpta P respectu,qtum ad id quod dicit in obliquo distinguitur a minam in obliquo dicit sor mam, quae distinguitur realiter a ma vi persectio a suo psectibili. Et ut sic multiplicantur ut multiplicantur formae receptibiles in nra, di d sinunt ut desinunt formae recepte in materia. di potentia sumpta I respectu est in pnto rsonis di non inconuenit crfundet vi in suba, ut declaraui in . s. metaph q. a a. Et ex his dictis videbis quam facile soluentur rationes tenentium
Quantum ad tertium aduerte cr Iandvnusin. r. physiq. a s tenet τ sicut sor me substantialis perficiens materia, licet sit agens principale vel principalis ratio agendi tamenon agit nisi mediante aliqua qualitate naturali activa quae est eius dispositio ad agendum, sic etiam materia quae est principale receptiuum vel principalis ro recipiendi non reeipit formam nisi mediante aliqua qualitate naturali passiua quae est eius dispositio ad recipiendum, di ista potentia passiva. squalitas naturalis passiva habet quendam respectum in se ad formani, haec Iandunus. EX quibus patet Ppotentia materiae api d ipsum est qualitas includens respectum ad formam ex pnti distinguitiir a materia sicut acci dens a substantia. Quod igitur non sit idem essentialiter camateria conatur probare multipliciter,di primo ratione,
Prinio arguit sic, illa non sunt unu iri essentias quorum unum multiplicatur, altero permanente Uno haec est eu denC. Sed potentia materiae multiplicatur nam dicit Com
menta in . I r. meta commen. a. numerus habilitatum. i.
potentiarum materiae est sm numerum specierum generabilium. Materia autem no multiplicatur,qm una numero successive recipit diuersas formas, ergo dic.