장음표시 사용
151쪽
bitretur. Caeteriam . per me licet, utatur libertate illa sua, quam Sibi concedi tantopere cupit, vice atim in unum globum congerat Iesu itas omnςs, qui bascumque velit brutio animantibus, ct vel, sorvi roribus comparet, numquam profecto assequatur, ut me huic gregi adscriptum esse poeniteat, imini vero tantum aberit, ut id mihi probro . ducam, biit etiam de hoc ipso mihi' ipsi jure meritoque ξloriandum putem.
CXXVI. Sed, ad uagomarsinum unum eic e mdem revertamur grege , cujus ne huid, quod ad tantum virum pertineat, omittam, breviter te. viora quaedam ac minori4 . momenti indicabo, vostro hoc inclinante jam , ad exitum pro . perante Commentario. In magnis' viris nihil re.
licendum historici put ni .. Recte id quidem modo ad ineptias Kon dii bdntur, quod non raro
ab historicis ne . Ac. de Francisco Petrarca nominatim eo usque in ejus vita progressum est,
ut ne seles quidsm praeterita fuerit, cujus Imago aere incisa lectoribus 4 pectanda proponitur. Quare nescio an quidquam putidius essici, vel excogitari ineptius potuerit. Laeli theri imaginem L, hirae illius, quam tantopere laudat, ferri potuit, cujus oris formam, tametsi nou admodum praestabat aere incisam cognoscere satis enim erat elegantissimis tanti Poetae. descripta , & quasi depicta carminibus) utcumque tamen coὀhosce
152쪽
eam exhiberi tolerari potuit . Eumdem vera
honorem haberi bestiae serendum nego , ac Lavrae ipsi injuriosum . affirmo . Ego vero fioueo usque desipiam, ut ad has ineptias deveniam, atque ea tantum persequar; quas leviora videri potvorunt, si giavioribus cum studiis conferantur. CXXVII. In Ortographia recte usurpanda, εn qua ego cogor negligentiam accusare meam ,
erat diligentissimis . Ejus legibus non parebat solum, sed de itit etiam judicabat. Et vero is erat, qui has ipsas aeges , quibus non ipse M-1um sed alii etiam , qui in s ribendo accurati
esse vellent, odiem perarent; pos et edicere. Hodporro studium tam leve non est, ut prima spe- eie videri potest Acumen enim subtile in pri .
nais requirit, intelligensque 'dieiunis Vocabu-
16 tum investiganda 'notio, introspicienda. natura expe=enda vis , & , unde originem ducant, longa indagine ferquirendum ' quod nemo nisi : aeuici ,δc subtili ingenio. praeditus assequitur- Cognitionem praeterea utriusque linguae, di grareae & latinae postulati sine quarum excellenti notitia nihil certi definiter. Hujusce rei specimeti sane luculentum habemus in suis ad Posiahi episto las adnotationibus svol. I, pag. ubi multa de voeabulo .Exbo sologesta, quomodo scribendum sit , ' aeutissime disputat, refellit adversarium sa Pra a nobis indicatum, Fr. Dineuitan intellige '
153쪽
. Iso e multa docet, non tam ab ipso, quam a N rsique ignorata. Legenda omnino tota haec disputatio est, ex qua intςiligere licet, quanta scientia in utraque lingua, & quam recondit. praestiterit. prorsus it4, ut liti S in rebus quantumvis minimis
Se magnum Ostendat. ac probet.
CXX viti. Quandoquidem de graeco vocabulo
sermo Incidit, quid ce Sraecis vocibus usurpandissentiret, RbS re . non erad indicare. Tametsi . linguam graecam probe inneret, e jusque studiosissi mas e Siet, tamen in graLas vocabulis adhibendis parcus ad nudum erat, eosque ' damnabat, qui in
iisdem inculcandis roti sunt recte quiuem , cum liasua latina satis locuples sit ' & ccipios . ad quaeque explManda, expoliendaque. Quid enim
tam praepo terum pCri potest', quam e terna conin Sectari , .cu M. propriis . abundes λ cur peregrino te velis ostentare in auro, cum aeque possis in. domestico λ Iniuria fit verassulae ιinguae tamquam inopi sum .d exicrua. confugitur . Quas graeci sermonis , C Icerone peritior' fuit λ parue tamet ipse quoque graecis. Vocibus utitur . α nonnisi , cum laturi S destitui ur necessitate adduictus, quod latine scita entibus his verbis praecipit: Eo nos, inquit, uti debere sermone , qui notus est nobis,ne , ut quidam graeca verba inculcantes jure opti-mθλίrrideamur. Et vero jure optimo irridendi εunt quid4m, qui graecae linguae lanarissimi cum.
154쪽
sint, graecietandi finςm n mquam faciunt, ut mihi quidem nullsim certius vjus ipsius igno.
rantiae indjcium sit. Neque Nero istis 'Ciceronis ad Titum Pomponium Scribentis suffragatur auctoritas. In illis enim epistolis amico se dederoe voluit, qui .graecarum litterarum amo ν'. mirifice
captus Athenis consederat, & ab his Attici Co
CXXIX. Ut.. in usurpandis graecis vocibus intemperantum reprehendebat, ita .nimiam quorumdam religionem damnabat, qui ab usurpandis quibusdam vocibus ab Ecclesia quodammodo consecratis abstinendum putant. Sunt enim quidam ita male delicati, ut ab hujusmodi vocibus refugiant quam maxime, perinde quasi orationem dehonestent, minus latinam reddant. Sed in
hoc non scientia ducuntur', sed - ignoratione: filia Iuntur, non animadvertentes: totam latinae lingua vim nequaquam in solo Vocabulo esse sitam, sed ex apta cum apposito Verbo coagmentati oneexistere , qua fit, ut aliqua minus latina vox quodammodo. evadat, & latine afferatur. Hoc . vitio laborat Petrus Bembus, cujus cum aliquo legis Epistolas, satis definire propemodum nequeas , utrum Gentilium, an Romanorum Ροα-tificum nomine. conscriptae sint. Nam quis mojure damnet, si jesum Christum Salvatorem ma
155쪽
'bbstare videatur auctoritas , qui Verrina 4 negat solera uno.exprimi latino posse vocabulo. Recte Lag arsinus in citata enarratione d sutiadami inquit, ἐπ' ssibendo lautitias quasdam conia sectantur , 'sed ineptγ faciunt, o superbe, qui sibi pluι elegantiae tribuunt, quam veritat , σευ ipsa , atque hominum cntelligentium aere tuis Eicium , incorruptumque patiatur . - CXXX. Postremo. hic subijciam, ne quidquam desid eretur, s rupulos quosdam , quos ipse appeI. Iat, ex quibus conjici potest enim exquisita omni. hus in rebus. , quamlum vis minimis , & a pleris. . que aut 'neglectis , . aut non animadversis, postiistissimi hominis suerit elegantia. Hos, perseripta ad Caedinalem Quirinum epistola, quae legitur Vol. D. Pogiani pag. 37 Cum eo commu-
. Nicar, quos non ingratos fore confido, si eosdem ego cum Iectore meo communicem ' quamvis ei refragari. cogar . Primus scrupulus est, qui inde emersit, quod cum antea Cardinalem sui num, dc se Lagamarsinum appellare consueverit, mutata vocabuli terminatione illum cuirinium, se autem Letomarsinium appellet. Quare sie scribere insti. tuerit, rationem reddidit his verbis: Cum Superiorem, inquit, epistolam, postquam Fcripseram , a capite ad calcem, ut se i solet, recognovissem, subiit animum meum quidam scrupulus, verentis, ne tibi duo in ipsa mei inscriptiove minus grata
156쪽
forte .uc derent. suem ego mibi . ut servula fremi consilii s rationisque meae expositione exim am, quaeso, permit se . Nam, si tu ἰὼ boe rempore γε davi , peceaυI irem , quoties latine ad te scripsi, peccat rarusque posthac , nisi me de meo pecculm admonueris, atque adeo coargueris, ad te quoties simiriter latine scribam, esse videor . Primum , te nou Quirihum , sed suirinium appellavi, me. Uu Lagomiarsinum, sed Lagomarsinium dixi. Sequutus sum in ea re rationem, non exemplum, aliorum morem , sed, meum quidem . Nam ego quoque sic , ut plurique , ne amnes dicam te Puirinum , Letomarsynum , simit que ratione eaeterarum faueiliarum nomina I, sim o Italice desinentia, solitus sum latine esserre. Venerunt postea in manus meas quatuor volamina Bartholomaei Riceii operum , Pataυii anno sueriore editorum s ) , in quorum primo pag. 149 legi pernobilem illam Riocii epistolari, sise Ebeia Ium potius , Herculi sthestio inseriptum; ubi
contra illam vulgi, atque adeo meam conisuetudinemν acriter , vereque disputas. Quid quaeris probamit statim mihi disputationem suam carpique ex eo tempore ejusmodi nomina ita & appellare , & scribere , quemadmodum ille, appellan-
'in Lagcmarsinus dedit hane epistolam Florentiae XIUΚἀl. dec. au. a chr. n. CIDIDCCXLIX.
157쪽
oe seribenda mul plane persuaserat . . Einmepistolam si forte non legisti, auctor valde. tibi sum , ut te as. Placebit tibi certe hominἴs ἱροε- mium , slegantia , atque doctrina οῦ γ fortasse tu quoque in ejus sententiam ibis . . . CXXX l. Ego vero eam epistolam neque I si , neque in eamdem sententiam ' facile adduci possum, ut eam. In cognominibas usurpandis aurium potius judicium quoddam , quam ratio- .' nem hactenus sequιitus sum , a quo quandIquidem . sic institui, non existimo mihi esse receis dendum. Nonnullorum enim cognominum ea ratio est, ut mutata inflexione, alia prorsus eva dant, ac reipsa sunt. Exempli causa, si ego in- meo Electricorum opere, cum P. Carolum Roωti, doctorem in humanioribus litteris meum, laudavi, Rotium appellassem, cognomen hoc Ita lice efferre, qui vellet, illum non Rot; , uti appellatur , sed Rotio nuncuparet , quod quam longe a vera appellatione absit, nemo non videt. Aliquibus in cognominibus Lagomarsiniana terminatio mihi probatur, qua latinitate donentur . In . omnibus vero id fieri posse nego. quin latinitate donati prbpriam quodammodo naturam exuant. Quam facile cognomina quaedam extera terminationem in jus adoptant, tam aegre itali inca cognomina, quae fere in s exeunt, suscipiunt. Itaque cum nulla adsit certa ratio, quid sequa-
158쪽
enor, italica cogaomina sie censeo latine esse. Tenda, . ut aptat cadant & aures non osseudant. CXXXII. . Neque vero. huic Lagonaarsini Sem , tectiae suffragatur antiquitas. Eteniis aut voluismus recentia cognomioa veterum cognominibis, . ueteribus respondere , aut nominibus utrum . de duobus eligatur se . recte exeunt in uι praevia alia .
qua consonante, di non in jur. Quod spectae
ad eognomina veterum, res est prorsus explo. rata. Rufus enim, Seeundus, Tacitus, Maximus , & alia sexcenta' Romana cognomina paso. Sim Oeeurrunt, quae desinunt in us, & non iαjus. Quod vero attinet ad nomina: non desue. xunt Eane quidam, iique nec nulla doctrina, &satis in scribendo elegantes, qui putarunt nomi. na . omnia apud antiquos in jus exisse', qui ta. naen, . si diligentius attendissent, hanc opinionem antiquis monumentis , & scriptis lapidibus contrariam deprehendissent. Et ne longius sa-ciam , in solo capite nono antiquarum Inscriptionum a Fabretto collectarum legitur: Diana, non bienia , nidiena , non Ahnidienia, Cae 1eua ,
non Coenia, item Atratinus nomen, non intra .
rinius, . Sic. Belinus, Pomentinus. & quod magis mireris Carrinas, & Sussenas sed de maribus Mumtaxat, ut dictum legatus M. Carrinas, 'SUbenas, nam taminae at essent Rusdem gentis,
159쪽
appellabantur ut . . 'dere est in Epigramatis aeud Fabretium . . t . que adeo in re incerta , nihil certi potest defi
niri ι 3c non raro minimae res majus . quam jul eorum exilitas exhibere posse videaturis. ne gosum fatessunt'. ' Quamquarn Lagomassini ita valuit aucto utas , ut ejus exemplό plurimi. vira docti non . alia a5, ea, qualm ipse in morem inis duxit, uti inflexione . in cognominibus en ureian .dis instituerint. CXXXris. Alter scrupulus indi emersit, quoi nomen suum Cardinalis nomini in ipscriptiono praeposuerit, quo in exponendo jure earpetae notat' consuetudinem jam vulgo receptam in fine epistolae scriptoris nomen adscribendi, quod mes. to rectius veteres latini in fronte inscribebant , ut continlio quis cui seriberet, sciretur. Quam. quam in hoc receptae consuetudini, cum Italice scripsit, paruit. Ejus verba pereleganter elata ,& ex eaiam epistola deprompta sti affero:
fer , inquit ,' Uri putas est, quod obscurissimum .mmen meum Illustrissimo tuo in earim inscriptio. ne praeposxerim . Ego vero in hac re contra atque
in super ore , non rationem, sed exemplum atque aut oritatem latine scribentium sequutus sum .
uuando enim aliter veteres latini illi scriptores o litterarum suorum Insor prisuibus secer-s i
160쪽
Discessit semel ab illa consuetudiso usonius ad Paulinum scribens , sed νontinuo facti sui rati nem, sive excusationem Pollux, attulis, ait enim t
. Paulino Ausonius. Metrum sic suaris, ut raso Tu prior, . nomen pr redeare meum. Dixi autem , exemplum, veterum ut norum sei. Iicet, me in ea re, non ra onem, sequutum. Sed
minime dubitandum est , quin sidem illi ratis-nem aliquam sequuti , tale nobis posteris exemis Plum proAdexint. Hane autem fuisse εiIIis . optiis
mam saniae rationem puto, , eum si , ad
quos litteras damus, de nulla re prius, tibi in eorum manus veniunt , eertiores feri malina quam a quo datas acceperint, id ipsum lagi pri. mum otque cognosci, rectissimum sui esse judia carunt. Nos vero Itali sueque minus p eaequo per Europam gentes perversissime facimus , qui
vernaeula lingua ,scribentes, nomen nystrum non
modo non primum ia epistolis tauribimus, sed n in ima epistolarum ora postremum adscribimus inut. , ubi periat postea, apertaeque fuerint, earum Iegendarum initium, nis a principio, sed a me Deere cogantur ii, hui hominem, qui saeonveniat , quicum sibi age dum sit, scire a se omnia, oe certe suo Iure velint. α qui dem noἷtra non sta/im edendi, sed tamdiu retiri