Josephi Mariani Parthenii De vita et studiis Hieronymi Lagomarsini e Societate Jesu commentarius a Francisco Carrara Bergomate enarrationibus auctus et illustratus et nunc primum novis additis adnotationibus editus a Vincentio Georgio ... Accessit ej

161쪽

eendi nominis ἱn epistolis consuetudo non proprearea minus perver o, atque praepostera mibi u quam videri poterit , quod rerepta sit, atque usi tata sic ,' ut , qui aliter faciat, reperiatur nemo a

XXIV. Atque hic quoque .nihil certi conis stitui. potuit, ac definiri ' Non Ausonius primus omnium, sed ante eum Martialis in prae. satione ad librum 'ctavum sic scripsit. Imperaῶ topi Domitiano Caesari Augusto Germanico , Da. eteo Valerius Martialis S. Idem animadvertitur in scriptoribus Historiae Augustae. Primo apud Iulium Capitolinum in Gordiano Tertio: Domi. . Ilio m Augusto Misit heus Socer , Pr ctus. Secundo apud ipsum in Maximo, & Bal. , bino: Pupieno O Balbino Aug. Cia ius Iuli nus . Tertio in Trebellio Pollione, in Diυo Clam dis . Senatui P. R. Claudius Princeps. Iias similes Inseriptiones pstaetermitto. Ausonius ipse in prima praeiatiuncula, ut eam appellar, hanc praemittit Operi suo Inscriptionem, Theodosis sis

gusto Ausonius. In duobus sequentibus nomen anteponit suum uιonius SFagrio suo' Mus nius laxino Pacato Drepanis. Eodem modo Maditialis in praefatione 'ad lib. secundumr Martia is Deciano suo οῦ & ad lib. decimum r M. GL Mor. tialis Prisco suo . Itaque in re dubia Iusti Lipsit consilium , . quod minus censurae obnoxium vi. detur, amplexandum arbitror. Ad visos doctos.

162쪽

simplises, simplicia b c servem, Ma maris aliter; nec te,nere nomen meum. praeposuerim. CXXXV. Vel ut succedit oscrupulus , super

ad bibdidis' Majusculis, 3c minasculis litteris;

quem lepide exponit, atque festive ex ruat in hunc . modum et Natque haοunus quidym,- inquit) de duobus Mais in harum listerarum, Inscriptione aprupulis. Esν vero tertius quidam in ipsis linteris, qui me non mediocriter pungit atque an git .' Non enim, quoties in iis pronomen illud Tu , Tui , Tibi , Ta, aut ex eo derivatum nomen Tuus , Tua , Tuum , usurpavi , toties, seuouesr jam fere solemne) grandiorem illi littomis prae xi sic, tu ec. tuus ec. Deus bona I quot. Uafendicula , M tanquam pedicas Meribentitas i δει-- ὸ quam eonsuetudinem iis, quorum lingua utimur, incognitam inducimus. Quis senis erit apices , litterulas , atqua hujusmodi ineptias con. iste Igndi ' Obsequium piri , tuique similibus, annmo primum , deinde verbis, animi sensum prάse. 1serentibus, non apyoibus, iitrerulisque e gnsean dum duos. Quod quidam si bis etiam rigni ars

oportere morosi isti homines putant, non poterunt ii .em pu are, graduum etiam discrimiana in iis servari coninnire I ut quemadmodum obsequium dignitati, sic obsequio litterarum ma aus ex altera parte, gradusque respondaar. Is -

163쪽

sue, si tu, cujus dignitas multis partibuε ma. Ior est , quam reliquorum ferme mortaliam mia A., eujus m te obseqWium aest .sestitati tuae par euandus fumis , non potita, nisi decempeda Libus , aut grandioribus quibus di nia talibus , quas vocanν, litteris usus fuero, tum

mum, immensum 'quoddam meum erga te obsequium, batque obse antiam declarare. Tu -- me tui observantissimum, 'etiam sine decempe da existimato. Iterum vale. .

CXXXVI. Hanc rationem utique rectam Secutus plurimas majusculas litteras expunxit, . Pa eas retinuit, &. scribentes non mediocri sane eum , molestiaque liberavit. Μihi vero majus. esar litterae quavis ineunte periodo probantur,& retinendas puto; sententiae enim magis videntur discriminare. Similiter valde probo in perpetua dictione. notas numerales Margini appositas , quae orationem gradatim procedentem distinguunt, atque, uti columnae Milliariae iter habentium laborem, ita hae legentium contentionem levant. Negari tamen non potest, quin majusculae litterae scribenti admodum importunae

occurrant, .& non leve negotium facessant. Sed

in his, quod cuique commodum est, id per me faciat, ' licet, in quibus . sita non est, ratio recte scribendi. Quavis interpunctione, Majusculis neia an minusculis litteris quis utatur, ire

164쪽

i exordio epistolarum, an in exitu nomen edat Suum , anteponat ne illud postponat & sie dini reliquis , non moror, modo latine scribat, &

CXXXVII. Eodem reserendus est mos, qui, nunc invaluit scribendi adfero pro afro, adse- quor, Pro asSequor. Hunc ego in prima. quam i edidi Oratione secutus , postea repudiavi, cum, a Graeculis libenter adscitum animadverti, quibus . non magis favent antiqui Codices, quam reliquis , quae supra adnotaVimus , patrocinentur.

1 In magnis viris aliud quiddam donge majus ac . praestantius ad imitandum nobis est proponendum, si aliquam assequi laudem in scribendo velimus, contra atque imperiti factitant, qui fere ea, quae in iis excellunt, negligunt; quae levia sunt, δc vero etiam interdum vitiosa. consectantur. Facile est, inquit Cicero, summi alicujus oratoris, aut gestum actoris habitum, aut supplosionem pedum imitari, sed longe difficillimum elegantiam assequi, Vim , gravitatem , caeterasque quibus praestitit, virtutes. CXXXVIII. Atque ut de me dicamr Utinam, quam facile nonnulla levioris momenti in Lago marsino notavi, tam facile ejus fuissem elegantiam in scribendo assequutus, a qua quam loni ge absim, nunc maxime in hoc conficiendo I Commentario, ejusque Verbis afferendis sensi.

165쪽

Consultius utique fecissem, si ab iis exscribendis abstinuissem, ne iacta contentione, quantum interesset discriminis, appareret. Sed malui qualis ego sim videri, quam qualis quaneusque vir hic suerit, minus declarari. Volui

Lago marsinum non ex meo, sed ex sermone

suo aestimari, ut judicet lector, cum ei summam in . scribendo elegantiam tribuerim, a me tanto viro nec veram laudem fuisse detractam . nec falsam assistam. Vere mihi videor de me affirmare posse, quae de Se Gratianus modestia

causa affirmat:. Narro tibi, inquit: sVid. Vol. 4Epis. Pogiani pag. 4 Io) Cum Pgiani litteras I go sego vero cum de Lagomarsino scribo) ipse

a scribendo deterreor, admiratione praestantis ejus facultatis. Obtineat antiquitas suam dignitatem, tribuatur Ciceroni omnium, qui latine scripserunt,

principatus I sit in manibus Caesar I legatur Teis rentius , Salustius , Livius iis , qui hoe ingenii deetis sibi comparare student . Ego Pogianum sufficio Lagomarsinum ) cum his confero, atat, ab his dum discedo, qui illam locutionis integristatem cum lacte suxerunt, hunc habeo proximum. CXXXIX. Restat nune, ut de ejus sive animi, sive corporis habitudine aliqua persequamur. Quod ad corporis habitudinem spectat, fere commoda usus est valetudine, nisi quod acrioribus interdum podagrae doloribus conflicta-

166쪽

batur. Hi certe non parum ejus studia retardaisrunt, non ita tamen, ut ea prorsus intercipeorent . Ρodagrae dolores Vix remiserant, quasi

pedicis quibusdam expeditus , eo liber, & alaocer remeabat, ubi coactus erat insistere. Hos porro , ut a se abigeret, Auctore Iosepho Bertino medico expertissimo, mercurium quem appellant , Florentiae adhibuit. Et vero hunc exispertus est salutarem, ab eoque morbo, si omnino se non expedivit, id saltem assecutus est, ut illo rarius tentaretur. Extat hae de re edita

in enarrationibus suis ad Pogiani litteras s Vol. IV. pag. 43s) epistola ad Bertimim italice seripta, cui se magnam habere gratiam profitetur. Huic epistolae haec latina subjecit, quae hic libet asserre .

CXL. Sed, ne quidquam dissimulem , eum

post primam curationem illam totum biennitim ,

post alteram vero toros novem annos integra va

letudine fuissem usus, sic ut vel nullis, vel modicis, perque longa temporum intervalla, pedum doloribus tentarer, anno denique I 7s7 pridie Kal. Octobris die ipso natali meo, quo die annum aetaris mea ' sexagesimum in bam , disἰ me rursus podagrae dolores eorripuerunt. suod ego incommodum , si Bertinis obtemperassem, praecipienti ab initio, ut tertis quoque, quartove anno ad remedium illud suum redirem, non dubito, quin

167쪽

Dcile vitare, atque effugere potuissem . Negabat enim, ullis medicinae viribus deleri, atque extinis sui hane morbum posss, immo na expedire quiadem I pIMatiorem feri , arterique ac repelli tam. diu, quamdiu itum esset illi obviam, tempestiaveque occursum, posse . Mirmabatd quem miH auis diendum in posterum tempus omnino statueram ,

ut ex illius praeseripto mea eum podagra GPugnarem . . t vero is, quo nune Romae) utoν medico, vir ille quidem bonur, o doctus , sed paullo fortasse timidior, adduei nondum potuit,

ut He sineret Bert nianos ilios globulos ait vere . . Ft enim , vereri se, ne, qui mihi olim Florentia salatares fuerunt, ii nunc in alio Camio, aliaque aetate, noxii sunt. Ita fit, ut quo rum ars ad salutem vitamque hominum est institutet ' eorum opinionibus atque consiliis, πσgrotare, m mori denique debeamus.

CXLI. Ego vero, ut concedam hujusmodi medicamento podagrae dolores mitigasse, inde tamen', ut opinor, aliud, & quidem lethale emersit incommodum, quo postremis vitae suae annis vexari coepit. Nervorum enim distortio. nibus , contractionibusque identidem eorripieba. tur, & quidem ita ut exanimaretur, & tanquam mortuus in solum ' repente corrueret, nec

Misi aegre admodum animus, qui eum desecerat,

34 pristina munia poterat revocari. Usque ad

168쪽

in arte medica incerta sunt omnia, i ut, dum uni morbo occurris, in alium incurras, & quam

praesentem uno tempore senseris medicinam, eam. dem alio Iethalem experiaris. .

CXLII. Multo certius ac felicius, . neglectat incerta indicorum opera, alio incommodo saune gravi obviam Dir. Nihil magis timendum

erat, quam ut ne astidua Μan eriptorum Coadicum lenione oculos. prorsus obtunderet, α caecitas consequeretur, qua nihil ei molestius accidere potuisset, nihil studiis suis exitialius. Huic ut occurreret, ad Sepulchrum S. Pellegriani in Lucensium montibus situm religionis ergo proseistus est. Ferunt enim quicumque eo accedunt , quam adeuntes oculorum deferunt aciem, eamdem recedentes deportare, nec reliquo vitae tempore unquam amittere. Volo suo

minime fraudatus est, & id ,, cujus gratia iter illud instituit, impetravit. Et sane quamvis a Codicibus numquam oculos removerit, iis taa men nihilo hebetioribus, quoad vixit, usus est, ut vitra in eorum subsidium elaborata vix, auene vix quidem adhibuerit. Ab hoc diserimine liberatus, quod sua prorsus intercepisset studia,

vehementius ea persequi, atque urgere non deis

stitit . Atque haec quidem ejus corporis habit do fuit . .

169쪽

i 6 . CXLIII. Quod vero ad animi habitudinem ,εe mores attinet, ii saciles admodum erant, bur ni ae suaves, & prorsus ad nostram divisciplinam assis i. Externorum consuetudinem reis

fugiebat , & domestica valde delectabatur. Non se, quod nonnulli ambitione quadam studiose amant, conveniri, Vel a principibus, vel

etiam a litteratis viris amabat. Suus cum suis usus erat, eo jucundior, quo familiarior. Ea ossicia, quae ad conterendas horas ab otiosis hominibus instituta sunt, in primis oderat, & nihil optabat magis, quam ut intempestivi inte

pellatores eum sinerent sibi vivere. Suis occupationibus intentus, ac Plane attentus, ne momentum quidem temporis sibi elabi vacuum patiebatur; idque vel maxime postremis vitae suae annis, cum illud ad absolvenda, quae incolimrat, sibi defuturum non dubitabat. CXLIU. Comitate , urbanitate, humanitate , omnique, quae politissimum atque ingenuum horiminem decet, elegantia tantum perstitit, quantum dici vix potest. Qui a Cicerone Sermonis Venustatem accepit, ab eodem qtiam sonte lepo. res, facetiasque hausit, qui colloquia perspe seret & condiret sua, sis, ut nemo illo esset, vel urbanitate jucundior vel festivitate conditior.

Ad hos lepores illum propEmodum natura labo.

170쪽

rarat, quos si a natura ipsa non habeas, &aliunde assumas, auctore Tullio, insulsus sis, i '& inepti notam non effugias . His alii mos, omnium sibi devinciebat, & gravitatem, quaml ore praeserebat, temperabat. His in familiarii consuetudine, cum tempus posceret, & relaxani dus esset animus, utebatur.

CXLV. Nec vero non hos ex Ciceronis praescripto , qui illos intra artis oratoriae praecepta

conclusit c de orat. lib. 2, n. M) adhibuit, eum

alicujus comprimendus esset fastus, & arroganotia dictis compescenda magis , quam contentio. ne frangenda videretur. Μodum tamen in hoc ipso tenuit, & memor generis , atque institutionis suae numquam se ad illiberales ae sordiis dat, non facetias, sed contumelias abjecit. Semper enim ob oculos habuit, quid a se liberaIegenus, ac natalium splendor, & vero etiam in primis institutae vitae rationes postularent. Conintra, atque in nonnullis animadvertas, qui se

temperare nesciunt, & verbis ipsis aut illiberale genus & consentaneam illi institutionem satisi aperte produnt, aut pravitatem ingenii, quae &i generis , & institutionis liberalitati oblu atur. Hoc maxime praecavit Lago marsirius , qui sic facetius erat, ac leporibus affluens, ut dignita ini rem in hoc ipso ac decorum Servaret, & per-