장음표시 사용
231쪽
tetis colere ae vereri debuerant , totius impiae eon ratio- in is eulpam infamiamq. rejecerit. t Non latuere Lagomarsinum , obtrectatorum Soeietatis imachinationes dolique, unoque Obtutu, quo ipsorum conis isilia tenderent pervidentem, ardentissimus in Societatem camor perpulit, ut laboriosissimum, at Societati perhonori- isteum opus aggrederetur, de quo numero C &seq. hujusca iCommentarii plura retulit Parthenius noster; hoc vero in iopere, excitatis ad illud juvandum, augendumq. plurium iIesultarum, qui Romae degebant studiis, illud sibi propo- 1
fuit , & summa etiam diligentia ae celeritate persecit LLagomarsi nuε, ut virorum omnium, qui doctrina ac sanctitate floruerant ab ortu Societatis usque ad nostra haec tempora, honorificentissima de Societate testimonia, si mul collecta proserret; iisq. concinne apteque dispositis integram quasi Bibliothecam conficeret , ut eam percurrentibus , uno quasi intuitu pateret, saniorem humani generis partem bene semper de Societate Iesu sensisse; quod egregio etiam Scriptori visum fuerat, qui se , inulta legendo id deprehendisse confirmabat, ab haereti eis, impiisq. hominibus Societatem Iesu plerumq. male habitam, quibus ii sese adjungere solent, qui vel ingenii tarditate, pecudum more, eorum quos e co instinctu sequuntur, vestigiis insistunt, vel invidiae aestu perciti eorum, quos transverso intuentur oculo, volunt inimicitiis clarescere; nec mirum hoc, aut incredibile, hominum noseenti naturam videri debet; nam, ut ab omnibus virtus vera noscatur Iaudeturque, optari quidem, at sperari i hisce praesertim temporibus in omnino non potest: satis quidem, imo Permagnum est, ut sapientibus placeat , improbi sq. tantum displiceat 4 hoe nempe illud summum est, quo malevolorum calumniis vexata, aspirare tandem possit, ut recte factorum nempe conscientia , & proborum laudantium judicio sese tueatur, atque in host quasi portu secura con
Verum quod in Lagomarsini praeclaro opere percurrendo I in quod tum Carrara, tum ego ipse, aliique sod lea
232쪽
symbolam contulimus nostram in mirifiee me delectavit ψconstans illa fuit tot Religiosorum ordinum in Societat
ornanda tuenda q. benevolentia, quam non idcirco, vel erat inelam, vel debilitatam quisquam judicaverit, quod ex iis identidem audaciores aliqui prodierini, qui vel invidia .
vel arrogantia, vel studio partium abrepti, tum voce νtum scriptis Societatis famam proscindere ausi sunt: aliud enim ab aequo rerum aestimatore de integra quadam fami ialia, aliud de quibusdam, quibus illa constet personis habendum judicium, neque in integrum reserenda corpus, iquae vel invidiose , vel imprudenter fuerint ab aliquo vehgesta , vel seripta , quum praesertim non omnia qui prae Sunt vel praecavere , vel castigare severius queant , de beant q. saepius cum Joanne Apostolo de quibusdam, a re Bo flectentibust tramite profiteri: ex nobiν proierunt, σώnon erant ex nobis, nam si essem ex nobir , permansissenνωιique nobiscum Ep. I. c. a. v. I9. Georgius9. 27 Scriptor quidam, cujur nomini parco ec. Quamquam in contentione tota jam Europa vulgatissima es nulla es jam ratio eorum retieendi nomina, qui Theologico hoe in bello clarescere voluerunt, in quo praecipui ductores fuere
titis Maria Dinollius sis idem cujus nomini velle se pareere Parthenius profitetur in Dominieam hi omnes, ingenis certe doarinaq. praestantes, qui in acerrima illa, De usu Wobabilium opinionum, ubi de moribus agi eontingat eonistroversia, Iesultas sere omnes silentio tamen praetermissis iis Dominieanis suis, qui antequam id Iesultae molirentur, FHolabilismi ut ajunt, semina sparserant tamquam laxi ris doctrinae propugnatores traducere conati sunt. Qua in
contentione, quam vel numquam excitari vel statim ex tingui melius fuisset, non negaverim concitata ultra modum Theologorum inter se dimicantium studia, doctissimos ex utraque similia, tam Dominicana, quam Iesuit i- ea viros ab utilioribus studiis abstractos, in salebrosa haee loca impulisse, quibus auctae inter eos simultates, dissociare eorum animos potuere, qui collato studio, junctisq. viribus comunem Religionis Catholiem. Fidei causam de
233쪽
sendere selieiori, ut antea eventu, saniorique eonsilio potuissent ; At illud , ad aliquam Iesu itarum defensionem
omitti non potest , eos nimirum ab adversariis , ae praecipue a Danie is Coneina totius pugnae Antesignano provo catos in arenam venisse, eumq. exultantem illum noua quadam parta victoria animadverterent, atque in Societatis universae infamiam, inita ab eo certamina vertera m
lientem, evulgatis, tam ab eo, quam a sociis suis libellis non paueis, quibus Societatis Theologos non paucos, eosq. celeberrimos, laxioris, ae prope dissolutae Theologiae lue insectos criminabantur, illatam injuriam, qua totius Ordinis fama perielitabatur, minime dissimulandam censuerunt, ne penitus a Societatis ministeriis homines arcerentur, atque inde consertum illud agmen in comunis causae Patrocinium eductum, ea quo GheExit illi, Bovii, Lecchii, Balle, Gagnae aliiq. plures in retundenda adversariorum procacitate Adlaborarunt: qua in contentione Caroli Noce si, doctissimi hominis, praecipue studium eluxit, qui edito parvo quidem, at eruditissimo Libro, Theologorum eietatis doctrinam Concinianis calumniis , mendaciisq. deformatam, adeoq ipsam Veritatem voluit ab se vIndiea-ram. Pxodiit, prima hujus Libri pars, Lucensibus typisi Edito vix Noeeti libro . diei vix poteat , quam , instaurato bello , evaserit pugna ferocior , una , alteraq. Epistola a Fr. Uineantio Dinellio , Coneinae altero quodam Rehate fidissimo, vulgatis contra Noeetum, an. 37SS-1756.
Quarum his Panhenius meminit, & nonnulla etiam attigit Lagomarsiniu in adnotationibus ad Posiani Epistolas, Vol. I. pag. m. 232, & seq. Ae non idoireo quod aliqui inter Dominieanos eXtite
xint, quorum fuerit a Iesultis aversus animus , minus S cietati Iesu faventem praeciarissimum hune ordinem judieabimus. Multa enim in Parentem ipsum Societatis Ignatium a Dominieanis prosecta merita , tum in Hispania tum Romae historici memorant, quae nulla umquam inobscurabie oblivio; di si quis eorum qui seriptis xuis Societatissamam obterere conati sunt vel numerum, vel autoriis
τε m, cum iis qui eodem ex ordine , tam bene de Soeie-
234쪽
tate senserunt eomparare voluerit, quisnam erit, per Deum
immortalem, qui vel Melchioris Cani qui tam a Iesu itis alienus suit, ut eos Antichristi asseclas diceret vel Concinae, vel Dinellii, vel Patuati, aliorumq. hujus generis
hominum, in Societatem congestas criminationes, perhonorifieis a B. Joanne Micone ordinis ipsius praeclaro lumine , a S. Ludovico Bertrando, a Uen. Aloysio Granaten.
si , & a Sanctissimis Pontifieibus Pio v. di Benedicto
XIII prolatis testimoniis judiciisq. anteponat 3 Proseram hie quae de benevolo B. Ioannis Miconis, &S. Ludovici Bertrandii in Societatem animo resert Ortan-dinus nester: Cui rei Ualentino scilicet Collegio instruendo non exiguo ad mento erat B. Ioannis Miconis authoritas , doctissimi ex Dominicana familia Thoologi, qui peia
tos interdum homines implicarissimae conscientiae , cum sa-nI esse coepissent, ου ruor componere morer indux ssent, auxilii consistiq. eausa mittebax ad nostros , majori cum Socieratis laude, quam referre moderium sit. Id profecto Mel. ehior ille Canus minime probasset, qui Anticbristos totidem in Iesu itis agnoscebat, neque Concina, Dinelliusq. tolerandum ducerent, quum jam Probabilismi lues, Soci tatis vias omnes corrupisset at ortandinum reliqua narrantem audiamus: Insignis vir illo B. Ioannes magnope e Socio
latir existimationi, dum S a malevolorum obtrectat lanibus eam vindicat , is Uur palam usu crebraque consuetudine retinetur, sua autoritate consuluis: omnino delectabatuν ranis nissimur Senex nostrir rebus , nosyrisq. progressi ν, ac sinuus ex nostris esset, ec. Haec de B. Micone Ortandinus,
quibus non dissimilia de B. Ludovico Bertrando, narravit. Hist. Soe. Ies. Lib. XIV. a. 693 De Sanctissimo vero Pontifice Pio r. multa retulit Antonius Maria Bonuectus S. I. eo in libello, quem saepius Romae, & summa cum vOluptate perlegi: De favori e pri Oileo concessi da S. Pio Ualia Compagnia di Grais: Romanis certe Typis , at quibus editus hie liber fuerit, plane non memini. At hic ea so- Ium reseram ex Sacchinii Historia quibus plane constet, non lautorem modo, sed & alterum Societatis Parentem Fanctissimum hune Pontificem extitisse. Nam ut omittam,
235쪽
qua ille benignitate non solum, sed dc paterno quodam
amore tum Franc;rcum Boetiam tertium ab Ignatio Soe. Praesidem , tum Franc scum Toletum qui postea Cardinalis suit a Clemente VIII renunciatus, & a Pio V. Saerisconeionibus habendis in ipsa Apostoliea Aula ad plures annos addictus amantissime amplexus fuerit, illud certe
memoratu dignum videtur, quod maxime valet ad dignoscendum, quam sit latum apertumq. discrimen inter eas contentiones, quibus solo veritatis amore ducti, Sanctissimi homines inter sese aliquando dissentiunt, acerrimasq. illas simultates, quas invidiosi homines, vel odio in virtutem, vel partium studio abrepti excitare impudenter, &int Ierabili tueri procacitate non cessant. Nam cum inito pontificatu quaedam Instituti Societatis capita, quae caeterorum ordinum moribus minus consormia Pio videbantur, ex
numquam admissa Chori disciplina , simplicibusq. tantum votis exacto Tirocinii biennio nuncupatis, atq. in Ion gius solemni Prosesstione producta ita ut libera esset Societati alumnos suos, etiam Sacerdotio initiatos, dimittendi facultas, tanquam sibi minus vel probata, vel perspecta, maturiori examine perpendi iussisset, dicto parentem, ut debuerat Borgiam habuit, qui de tota re Cardinalis Concilio Tridentino interpretando Praepositos docuit, qui re ad Pontificem delata, neq. urgendum amplius Borgiam ad Chori disciplinam eensuerunt, neq. ut Iam in UO-tis simplicibus, quibus se Societati obstringebant iuvenes,
quin se ad eos retinendos Societas obligaret, injustae eon ventionis labem deprehendi; quae cum Pius probasset, id unum servari voluit, ut, qui Sacerdotio essent initiandiI, trium tantum Votorum solemnem Prosessionem emiti Tent, quod Borgia, alq. eius successor Aquaviva in tota jussit Societate servari, quamquam Romanorum Pontificum qui Sixto V. successere judicio, suerit hac etiam in re, antiquior disciplina restituta. Haec autem dum fiunt ... mirum eit pergit Sacehinius rumores q&am ciuum mπlti, Dariiq., ου quanto cum strepitu volitarent. Hi Pontificem ν Io mandos surrepisse Iesuitiar aiebant e ΗΠ proprIum genue vestium et cuculum pede eis i De e r quidam Collegia rodis Diqitiam by Cooste
236쪽
conscriptor in veterum quempiam , ac nominatim Augustian rum transcribere ... Franciscus Patieeur Cardina
iis , rogatu Borgia, retulisset Pontifici , is ut pio ducebatuν consilio ... exciamarre in saec verba fertur : Absis a Nobis hoc peccatum g ande t dram ito vipent, non est quod nego titim quisquam eis facessat i sed ut favorem potivi, arq. pa.
troe7nium accomodet, quo, secundum vitae suae formam se
mitis re divino Impendant. Sacchin. Hist. Soe. Ies. P. III. Lib. III. Num. 38 . At quae Pii v. non solum benevo- Ium in Societatem, sed vacuum Omnino a motibus ani mum, seu potius divino quodam afflatu sibi ipsi imperantem ostendunt , illa sunt, quae de Benedicto PaImio idem Saechinius reseri, nam cum Conciones e ram Pontifice Pio toto anno continuasset, adventante jam majoris jejunii tempore, ab eodem Pontifice impetravit Eortia, ut Neapolim mittὶ Palmium, ad idem exercendum munus annueret : multorum enim Civium, & CardanaI1s Praesertim Aragonii votis expetebatur; quod eum libenti sime Pius concessisset, Salmeronem primum , moX Franciscum Toletum , Theologiae tune temporis in Romanui Collegio interpretem, Pio probante, in Pontificii conciona toris munere absenti Palmio substituit . fit , quae tum fuerint de Palmii prosectione tum otiosorum, tum invi dorum per eos dies judicia a Saechinio discamus: Visur
strat non paucit, udra convenientem verecundiam eo lora sinSaeello Pontificio, in quo haberi conciones solent vitia
Palmiur casibat re velementer ae Iibere , nec abfuit suspicio,prvi ea fuisse summotum: cum illum tam constaret peliactum a Pontifico Pio v. ex Dominicana familia in in media concione de Concepta Deipara Hrpurantem. Sed , squam Fam fortasse Borgia, ea quoque fuit eausa hominis libro di , ne qua Socinari consiaretuν inoidia tamen creditu a Pontifice postea repetitur. Nam S statim is Conceptae Vi - -gIair Hrptitatione ratisfactum sui professus eri , aures mara inane , quast verba quaedam dicontis fugissoni, ω de δε- bonato illa sibi loquentibus, respondebat e hanc nos volumur Concionatoribur nostri, fiduciam es re Metuo adpocavImus , Diqitiam by Cooste
237쪽
monefacio. .Quin video acerrimam do ambiιione concionem
a Palmio habitam in ita probavit, ut statim Diploma arie sus ambisnter summum Pontificatum edidisti . Sacch. Hist.
De Benedicto XIII. vero , non est quod plura scribendo commemorem, quem nostra pene aetate Societatem benigne εoventem Roma conspexit. Nam primo, Tusculanarmelesiae inito Suburbicario Episcopatu , nostrorum regimini Clericorum suorum Seminarium commendavit, mox ad Summum Pontificatum evectus, Angelicum , ut ita loquar, Stanislai Rostka ου Alosii Gonariae par, uno eOdemque judicio in Sanctorum referri album decrevit; tum nostrorum non paucos, & hos inter Conceptium Caroe-eium de B. virgine in Templo Societatis quolibet recumrente dabatho sermones habentem , carissimum habuit, autorq. illi suit, ut familiares illos, de praecipuis B. v.
imaginibus quae Romae coluntur sermones , suo nomine inseriptos in publicum ederet ; tum nostros, quotquot R mae degebant, quoties Theologico cursu jam prope consecto, Sacerdotio erant, juxta Societatis morem, initiandi, ad se turmatim advocatos, ipse idem Sanctissimus Ponti- sex inaugurare, quotannis consueverat, nec ante, tali an sectos honore dimittere solebat, quam ut a pluribus, quibus tantum hoc deeus aecesserat ipse audivi) ipsorum se precibus enixe commendaret, eosq. rogaret, ut Gene xali Praeposito plurimam suis verbis salutem dicerent, tum uod inauditum certe animi de se tam demisse sentientis exemplum est non ante eis benedicere , ex more, soleret quam ut iis gratias se maximas habere profiteretur , quod tanto se dignum honore judicassent. Impressa S ietati universae inhaesere haec SS. Pontifi- eum , aliorum q. ex Dominicana Familia singularis benevolentiae testimonia ad memoriam sempiternam , cum nostris hominibus plane constaret, adeo Ordinis istius in Societate fovenda tuendaque aestimari debere judicia, ut aliis etiam deficientibus, omnium inrt quod ille de Platone
solo sibi adplaudente dicere solebat in tam praeclari ordinis
238쪽
patrocinium haberi posset, quam ob causam Lagomarsinus ipse, ne ex impolita Dinellii cum Iesultis agendi ratione
suspieari quis posset aversum a Domini canis nostrorum animum eos ad parem reddendam vicem scriptis suis impulisse, multa in adnotationibus ad Pogiani Epistolas de eelebrioribus aetatis illius, ex Dominicano coetu viris, ab ipsis etiam Dominicanis Scriptoribus vel ignorata , vel omissa protulit, qu . deinceps, ubi re occasio dederit, pari diligontia studioq. sum prolatu ML: mibi enim potissimum, ae poliqvir, qui insigni huc Societatis Iesu appellatione dignamuν , dictum praeceppum. stat quod omnibus uniperio Cbνistianis D. N. Ierus Christus, dixit, atque praecepit , Di. Iulio inimicor vestror. Vide Lagomarsini adnotationem ad
Epistolam Poriani IX. Vol. IV. p. m. 37r, unde haec pauca exeripsi orgius sagin Ae primo dicam de Editione Ciceνoniana ee. De hoe
opere, quod propriam quasi Spartam coluit Lago marsinus, nihil est addendum iis, quae Parthenius retulit: hoc tantum ego, qui paratam ab eo triginta sere voluminum mo lem saepius tractavi Lectoribus confirmabo, Nullius neque prophani , neque Sacri Scriptoris editionem , etsi diligentissime elaboratam cum Lagomarsiniana Ciceronis editio. ne posse eonferri. At hoc ipsum est, quod nec prudentiores viri omnino probaverant, qui contractiori brevitates innumeris implicatissimisq. omissis quaestiunculis tricis. que studiosorum commodo eonsuli potuisse eensuerant, nee esceni, ut ita dicam in Tullium amore perditus vidit ipse Lagomarsinus, qui omnia sibi tentanda, rimanda, perpendenda statuerat non solum, ut Tullii sui sensum, obseurioribus in locis assequeretur, verum etiam ut verbi etiam unius, ae syllabarum ipsarum vim, ordinemq. ita investigando, ae saepe Niam vaticinando perquireret, ut quid Tullius scripserat, vel plane dignosceretur, vel probabiliori saltem conjectura posset a lectoribus judicari. Qua in re Societatis ipsius Praepositi Generalis Hanairci Reιrii, pietatis, ac religiosarum virtutum omnium laude Praestantis reprehensionem, ex alio tamen principio deduis
Oam non valuit effugere: nam cum illi ineredibiles a se
239쪽
nisceptos labores, impensasq. ero cicerone suo naas subisai dii alieujus obtinendi spe ductus, longo sermone narrastaset Lagomarsinus, nova certe atque inexpectata responsione est ab Retrio interclusa narratio, cum miserantis
potius in morem ad Lagomarsinum e versus, atqui ait ille, non re pudet, Deus bonet ope am ruam, ἐπ uriptis hominis infeνni flammis addicto evoliendis , ornandisq. perdi διιον Inexpectata hae Praesidis sui responsione, quasi suiminis ictu perculsus, haesit omnino Lago marsinus, atq. uvmihi narrare solebat, ne biscera quidem ausure Demἰsi auriculas , ut in qua mensis aseliuν Cum gravius dorso συbit onus
Domumque reversus, ad surcepta Iam studia, meam mer . Ciceronir miseratur iacem fatumq. me revocaDi.
Bono certe animo, etsi non aequo panter judicio, baeo Retzium dixisse putavi, qui Sacrorum Librorum scientiam ab nostris hominibus excolendam praecipue, & merito Sane, judicabat; quae tamen non ideo negle a dici pote rant, quod e tot millibus, unus tantum humaniorum Lit terarum excolire impensius studia suscepisset, atq, in exinplicando expoliendoq. non Latinitatis solum sed & Eloquentiae Principe laborandum sibi omni nisu censuisset; qua in re bono etiam Sociorum consuluit, qui Sacris habendis concionibus essent addicti . Ego enim si e existim assiduam Ciceronis Iectionem Sacris formandis oratoribus, non modo perutilem, sed prope esse necessariam, ut ea neglecta verendum maxime sit, ne ex illa dignitate, qua in hominum animos pervadere, iisq. dominari semper elo quentia potuit, suo quem tenebat loco depulsa, inanem quamdam verborum volubilitatem sibi videat anteferri 3 quod nostra hac aetate iam contigisse, dolendum est. Quis enim est, qui vetus illud , at hominum animis permo vendis aptissimum dicendi genus, quo Paulus praesertim segnerus illo praestitit , sectari studeat , cum seneScere jam cum ejus memoria, veram germanamq. eIOquentiae formam videamus, solidoque orationis ornatu posinabido , novam Disiti eo by Coos
240쪽
sensu captuque argumenta tractantur, vel inanibus puerilibusq. figmentis sucatae orationes laudantur; atque inde illa in Verbi Dei ministerio secta conversio, ut ornate quidem, at non graviter copiosςq. dieςntem, non jam audientium clamores illi, suspiria, g. mi tua, Iacrimae, caeteri q. animorum motus, quos una exeitare eloquentia potest , excipiant, at vani plausus, inanesq. acclamationes, ct earum etiam rerum, quas nemo intellexit admiratio, nulla tamen morum facta conversione , ConSequantur.
et ) Desperato Ciceronianae Editionis α. De novo hoc La gomarsinii opere ad Soeietatis famam tuendam suscepto, plura jam retuli superiore num. 2 re at nonnulla hie attexenda duxi, quae ad Parthenii ipsius defensionem pertinere arbitror, ne de illius in Apostolicae Sedis Decretis, ea qua par est, observantia excipiendis, dubitari umquam
Gravom acerbumque, ut Parthenio, ita etiam Sodalibus caeteris accidisse Societatis interitum, nec mirum cer te, nec nefas est, cum ab eo se statu vitaeq. ratione deturbatos senserint, quam a prima aetate, ad vitam recto
instituendam , jucundissimeq. traducendam , Patria, Parentibus, amieis, familiaeq. comodis, generosa quadam vir tute posthabitis seeuti fuerant, in qua nulla sibi ad virtutem omnem sectandam adjumenta defuisse cognoverant, ut non nisi humanitatis totius experti, serreoque, ut Sic I quar, homini, tantorum bonorum jactura, vel Omnin jucunda vel nihil omnino aeerba esse potuisset . Sit hoc ergo primum in suseepta Parthenii defensione, cui, si quae, Societatis casum narranti, gravior querela excidisset , justo id potius dolori condonandum, quam protervi tatis cujusdam erimini adscribendum esse videatur. Iam ut ad ipsum Soeietatis satum veniam, aliud cert Clomentis aem in eo decernendo, aliud Societatis obtre. Hatorum in eo explicando consilium fuisse Deile intelligemus. Pacis studiosum Pontificem iis, quorum potentiam