장음표시 사용
241쪽
quod iteratis votis iamdiu expetebant ut Soeietas ista,
non jam, ut olim ipsis accepta, sed malevolorum fraudibus calumniisq. veXata , adeoq. ipsis circumventis invisa, de medio tandem tolleretur. Temporis beneficio exeitatum incendium restingui posse prudentissimus Pontifex ratus, inducias sibi aliquot, tanto expediendo negotio , vitandOq. , si fieri posset, discrimini quaerendas constituit, quibus tamen , tetardatum triennio sere, at non omnino prohibitum Societatis excidium fuit ; illo enim elapso, anxium satis fluctuantemq. adhue, in re gravissima Pontificem, eas in angustias adduaum vidimus, ut cum neque ultra differre, neq. Omnino negare, quod a Societate alieni homines exquirebant , sine magno ut serebatur , periculo posset, eo tandem devenit, ut invitus quidem ut pluribus visum est in at certe non lubens, neq. ex animi sui Sententia, dissolvendam Societatem decerneret, nullo tamen, nec de ipsius Instituto, nee de singulorum, qui Societati fuerant adscripti prolato judicio, atque hae tantum producta causa, quod multorum querelis obnoxia, potentiori busq. jamdiu invisa, uberes illos frumis quos antea in Vinea Domini excolenda protulerat, ede te amplius non pos-Set, extremam hanc, impendentibus ealamitatibus adhiberi medicinam necessarium prope videbatur , qua hominumi PSOrum coetu semoto, quos non amplius aequis oculis, qui tanto illos olim studio foverant, intuebantur, mitescere hac ratione hominum odia possent, dissidiorumq. Occasione Potius , quam causa sublata, expetita tandem tranquillitate Christiana respublica frueretur. Quis vero tam audax esse potest, qui Ponti fieis Maximi hae in re Decreta , vel in disquisitionem vocare, vel temere etiam re Probare non horreat, cum illud ex veteri Ecclesiae disciplina institutisq. jam eonstet, Religiosorum Ordinum, quotquot sunt, statum rationemq. ita ex Apostolicae Sedis judicio pendere , ut eos, non modo confirmare, sed & immutare, corrigere, & evellere etiam penitus, si Ecclesiae
bono id expedire judicaverit, merito possit 8 Neque vero hoc sibi umquam atrogauit Parthenius, ut judicium Clementis XIV. in delenda Societate reprehenderet, qui pra-
242쪽
stolandum eum silentis salutare De; saepius monuerit , quinimmo saepius, me audiente, Sodales suos inexpectatae rei eventu perculsos ad plenam hortari Obedientiam numquam omiserit, sanctissima illa inculcans verba : Obminui, quoniam tu fecisti
At cum inexpectato nec sane iusto partae victoriae geneare exultantes Societatis inimicos conspiceret, quis est, quaeso, qui succensere Parthenio possit, si in amantis.imae Matris interitu susceptum iure dolotem solari tenta erit, earum rerum recordatione, quae de Societatis Instituto Alumnisque, sanctissimi doctissimiq. viri iam antea Seripserant, quo intolerandam illorum audaciam retunde. ret , qui hostili in Societatem odio incitati, tot eam calumniis conviciisq. incessere non desinebant, ac si de n sario quodam praedonum genere profligando CIemens XIV. cogita5set , a quo tamen nullum fuerat de Instituti sanctitate , nee de Alumnorum vita motibusq. prolatum jud -'cium, qui non ita se a Iesultis aversum praebuit, ut eos Non paterna benignitate foveret, non ipsorum tranquillitati ConsuIeret: quin neq. illos omnino a Sacrorum ministeris repelIendos decreverit, sed Episcopis commendatos, ipwTum, si libuisset, in vinea Domini excolenda opera uti Posse declaraverit, quae non paucis opinandi causa fuit, eum non abalienato prorsus a Iesultis animo, sed temporum Necessitate eoactum, planeque invitum , consilium tollendae Societatis suscepisse. Georgius 3οὶ Er .ero quantumvir minima re. Id vero plane tonstabit Lagomarsini scripta perpendenti, ae praesertim, qu
tulit , praecipue vero subtilissime ad Maskjum de Meroporquodam loco sibi minime probato scriptam Epistolam, de qαι actum est N. I9. pag. 2II. 2Is Atque ut ab ungu , ut dici soIet, Leonem discimus, ita in re tenuissima, cujus ego testis esse possum, quam ille mirifice acutus S perspicax in aliorum scriptis perpendendis iudex fuerit, facile potest lector judicare. Ediderat Antonius Maria Ambrogius e nostr Societate, elegantem satis Poematum Virgilii, Italicis vel albus explicatam interpretationem , quam Rom*pi Gene-
243쪽
2M . . . ' nisi Salomonii Typis splendide ornatam Carolo Emma rueli Sardiniae Regi inscripserat et hanc ego cum audiento Lagomarsino, copiose laudarem, laudavit & ipse ἱ neq. enim non laudandus, tum verborum aptissimorum delectus, tum Hetruscae linguae nativus quidam succus ae nitor, tum numerosa verborum carminumq. conclusio, ut nihil pene de virgiliana suavitate ac gravitate , Italica hae interpretatione diminutum detractumg. ab leo fuisse uideatur. Haec eso, um Lagomarsino non repugnante , imo etiam consentiente commemorarem , atqui inquit il-Ieὶ dilidentiorem Ambrogium nostrum in latinstrum verbo νino vi ponderanda interdum optaro cogor, sis quid de illo-νum vi dorIderari contingat, mm mutata quodammodo vestedaro se in Italopum eonspectum debeant: quod, ut uno tam mm proposito exemplo, plane intelligat; Num Νηgilii verba illa, quibus do equo e sinu tellu Is primum educto i cecineraι a
,, Tuq. Oh cui prima se montemis Fudit equum magno Tellus pereusas Tridentiis Neptune ee. I Georgic I. apto tibi fidolito p ab Ambrario D rse explicata v deri possunt, cum fremenrem illum equum, 1pumas oro ejecta temita deseripsit:
,, E tu o Ner tu no Che eoi grave tridente percolendo,, Alla gran Madre ii sen suor ne traesti D Lo spumanιe destrier M. auid boe, quaero, est spumis equum δυuentem Hcere euΤvix e gremio terra educto, nuda adhue in ore frena essent secta , nusius adhue , calearibur admotis , datur ad custrandum impulsur, ut rudore spumisq. totur albesce et , ed irrequina natu/a ιξ, qua, eodem Virgisso ιeste: ror loco nescit, micat auribus, ου tremit artως M. in apertum ἔ-mitri campum, quodammodo gestiar, quae omnia aptius
e plicari poterant , verbo uno tantum adhibito, non vi
244쪽
ai) Pisoniana Orationis M. Ea vero, Epistola, qua quid ξn M. Tullii Ciceronis contra L. Pisonem intercidorix δε- monstratur, edita suit primo in Collactione Calogeriana T. X. tum ad ealcem orationum ipsius Lagomarsini R. mae editarum an . IIIa. Carrara aetin Nobilis Seνψων, Historicuν ec. Hune autem eum dem esse Angelum Fabronum indicavit Carrara in adnotatione hisee iisdem Parthenii verbis adjecta, Fabronum, inquam illum, de quo Elecbicorum Lib. I. haee Parthenius
,, Et tot praeterea non uno nomine dignos,, His adcenseri, sileo quos hie minus aegre, o Promeritos justo, quod non patietur honorais Fraudari, eloquio nuper qui nobilis aureois Magnorum instituit Vitas describere Varumis Et clara aeternae committere nomina fama. De Fabrono vero haec intelligenda monet Auctor adnota intionum in ipsum Poema Parthenii, his verbis r Angelus Fais unius Patνicius Pistoriensit, Basilicae S. Maria Ganr Tiberim Canonicut, qui non Vatum ranιum, ut inquit Aucto , sod oe olarorum i omni dossibina genere su; temporis viro pam, Uitar Latina lingua scribero studuis in quo G ipt re , qui tantum onur suscepit, stubiI ad uaritatis historicis f- om requiras, nuit ad mundissimi re monis eleganxiam deri- aereor . Λtqui, si de Fabrono ipso , quae Parthenius in Commentario refert intelligi debeant, iudicent aequi Lectores, quam ille gratiam retulerit Iesultis, qui eum tantopere laudarunt, dum eos , hut mundisrimi Sermonis olegantia praestitisse Fabronum scripserant , pari si Diis plaeet urbanitatis laude , porcopum moro in unius desensionem ingruere universo , temere non minus, quam turpissime
assirmavit. Georgius 33 Serupulor quoidam M. Minima haee, quae tum in orthographia, tum in reliquis Philologiae partibus acutissi- q
245쪽
me indagavit protulitq. LagomarSinus, levitatis certe α.tio quibusdam essent Graeculis danda, qui toti in eo sunt,
ut verborum ac syllabarum aucupia sectentur, eum tamen in sunt a graviorum rerum ignoratione versentur: at doctissimi hominis qualem Lagomarsinum plerique iudiearunt ) haec etiam propria laus est, ut cum pectus copia rerum maximarum impleueverit, minutiora etiam subtilissima indagatione perser utetur, ne quid illi retrusum atque abditum fuisse dici umquam possit, sive id acutioris ingenii vi ac natura contingat, sive id ratio litteraeque ipsae essiciant, ut quo impensiori studio eas colueris , earum titiam subtilior investigatio tibi sit maxime jucunda , que madmodum iis contingere solet, in quibus oculorum est sensus acrior, nihil ut plane Oecurrat, quo non aciem intendant, nihil indicari possit , quod non ipsi pervide
Illud etiam probandum maxime Lagomarsini in Latina scriptione consilium, ne Scriptores nostri ab eo dicendi
genere, vel bisq. recederent, quae temporibus personisque quae nunc sunt, aptiora videretitur, neque omnia ad Ueterum trutinam normamq. re Vocarent: non enim res Uerbis, sed verba rebus aptanda sunt, eum sermonis verborumque moderatrix debeat esse prudentia: qu re, si rerum, quae postea in hominum usum sunt institutae, ignoratione, proprium dare iis nomen Latini veteres nequive re quo factuni est, ut neq. apud Tullium, Caesarem, Liviumq., eorum quae ad Christianam Religionem pertinent , reperiri possint propria vocabula9 intoIerandae levitatis esset, Christianae Religionis mysteria , Ethnicorum caeremoniis aequiparantem , miscentemq. sacra Prophanis, iis iisdem explicare verbia, quibus Latini Veteres usi sunt, eaq. uti oratione, quae cum lumen adhibere rebus debeat , obscuritatem potius ae tenebras afferat. Αt, quia est, quaeso, quod deIicatas istas nimiumq. religiosas aures Osse nas dat , si novis adhibitis verbis ι quod Horatio teste, licuissemperq. licebis explicare conemur quae nova Sunt, quod nec Tullius, Salustiusq. facere abnuissent, si in nostra 'haec tempora ipsorum aetas incidisset 8 Episcopi igitur , Dissili do by Cooste
246쪽
Eccles Ia, Cananum , Eucaristia , Bam fmI , raeteraet id g nus nomina , non impune solum , sed de laudabili consilio elegantissimus quisque Latinae linguae studiosus , scribendo proseret, quin idcirco , deformatae Latinitatis reus dici possit: atque utinam is aliquando existat, qui laboriosum, quidem, at Latinis nostrae aetatis Scriptoribus, utile maxime opus moliri audeat, ut selectis a Mario Nixolio Latinis, Ciceronianisq. formis, eas addat, quibus, Gratianus, Maisejus, Perpinianus, Pogianus ec. usi sunt, in explicandis Christianae Religionis ossietis quo in genere Scriptionis, Porianus ipse, aliiq. doctissimi viri , qui ita
Romano Catechismo explicando , illustrandOq. Operam contulerunt suam, maxime caeteris praestiterunt . Gratatur
34ὶ Αι vero iis, quo nunc Se. Fuerat hic Ioannes Hieronymus Lapius Florentinus, Medicinae scientissimus, atque omnium virtutum genere ornatus, quem honoris causa nomino. Narraria D 3 As Sepuis um S. Poνανini aee. Non est hie Peregrinus illa Latiosus ex ordine Servorum B. Virginis,
quem Sanctitate, portentisq. per elebrem Forolivi enses colunt sui, sed aIter hoc nomine Sanctissimus , quem Se torum Regis Filium nonnulli Seriptores fuisse tradiderunt, etsi pauoa admodum sint, Bollandianis Seriptori bus testibus, quae certissimis confirmari argumentis possint. De hoe Sanctissimo viro Commentariolum ipse ego
dum Perusiae Rhetoricam docerem edidi, rogatu piissimi Sacerdotis Iosephi Novelli Viterbiensis, qui eadem in Urbe Parceciae S. Peregrini praepositus fuerat, eamq. ad plures annos sanctissimae administra viri de huius viri probitate multa ipse testari, at multo plura sunt quae vi tobienses Civos testari possunt, haerebitq. prosem animo infixa meo piissimi Sacerdotis memoria, qui praecipuus mihi auctor fuit, ut Soeietati Jesu nomen darem, in qua jucundissime usq. ad ipsius Societatis interitum vixi ; at q. utinam ad hujus Instituti normam, vitam moresque meos conformare studuissem l Geocitur. FINIS.
247쪽
Privatam non modo Soeiorum, sed & Societatis univer
sae eausam pro viribus defendisse Lagoma sinum, vere nar
ravit Parthenius noster in Commentario suo num. XLIX . pilam, si quae ille pro Societate scripsit, singulari comprehensa volumine evulgare quis vel lot, opus inde satis magnum emergeret, quod eodem insignitum titulo, quo suum inseribi voluit Ssortia Cardinalis Pallavicinus, nempe τVindicia Coe. Ioiu , obtrectatorum os , vero loquentium iniq- obstrueret, ae Soeietatis Iesu famam ab innumeris malev Iorum criminationibus vindicaret . . In Iacobi Augusti minani mendaciis refellendis, ingenii doctrinaeq. vires omnes contulisse Lagomarsinum, ex elO-quentissima illa Actiano colligimus, quam II. Epistolarum Poriani Volumini attexuit Lagomarsinus, qua illum sic φxagitare aggressus est, ut eum non modo inelegantem , inconcinnumque , imo vix Latinum Scriptorem , sed &mendacissimum Historicum ostenderet in reserenda Rem Ignatii do Ate edo e Soe. Iesu, ae Soeiorum ejus nece, quam odio Catholicae Religionis illis ilIatam sui se, contra quod Thuanus scripserat, invictissimρldemonstravit, sed &mςndicissimum ptiam sui sς probavit in parum rorum naris Diuitiam by Cooste
248쪽
ratione , quae in Conventu Possiaeensi PODOὶ Anno MDLXI. in Gallia gestae sunt, cui Conventui, cum egre gius ille s. lanarii de Lojola Socius & alter ab Ignatii obitis
Meletatis praeses Duacus, rara Iacotas Laisisti interfuisset smirum est, quam ad Lamii famam obscurandam virus omne me udaeissimae improbitatis Thuanus effuderit. Cum ergo malis adhibitis ducibus, errare pIerumque eon tingat, mirum videri nequit Gallos Seriptores Dictionari Uirorum illustrium sin quo augendo tantopere Iaboraverat Carrara noster Thuani, aliorumqae hujus notae Auctorum fraude dolisque deceptos quamquam ejusdem etiam improbitatis socios non temere possem judicare in tam male de d
Hyssimo sanctissimoque viro sensisse, ut eum non mod levitatis, sed audaeiae plane intolerandae reum e Engerent & S ietatis ipsius eversorem potius, quam Insritutorem , nota dubitaverint appellare. Diaei. U. Laines . Diei vix potest, quam edito a Carrara Dimonaris suo, tam impudenti fuerim narratione pereulsus, eum. nomiaradi rate aut osei tantia ulla, sed male concepta Gallorum Seriptorum fiducia, haec non animadvertisse Carraram noastrum gredideris, deberi hoe, tum Lainii famae, tum M. eietatis nostrae decori, tum amicitiae quae cum Carrara sum rat putavi, ut Dictionarii indicato loco, de tanta foedita. te amicum monerem; quo lecto, exhorruit ille, ut debuerat, nullique parcendum laboli statim professus est, ut veritatis patrocinio suscepto, in jeELe clarissimo homini eriminationea depellerentur, quod ille novis additis, quas Mantissae loeo enarrationibus tacere decreverat, & si fuisset uita diuturnior, facturum eerte dubitare non poteram. At illo extincto, praestandum mihὲ .st quod ille non potuit,ae Lainii desensione suseepta, & defuncti amici votis, de nostrorum, qui adhuc Supe unt, voluntati studiisque obsequi par est, ne desidioso turpiq. silentio neglecta oeritatis defensio, ab iis . qui omni illam tueri studio. tabuerant ,
249쪽
Α Timano deprompta, seu potius exeripta in Lamium nuleia, a Gallis Dictionari Scriptoribus paulo ante indicavi. At Thuano addendus etiam Fratre P-Itis Sappius Venetus Reipublicae suae Theologus, immo etiam Patμiappoditor suae ut suo Ostendam loco, qui in Historia illa Concilii Tridentini, quam ficto PolanJ, seu Suaris nomine inscripsit, & ab Apostata illo teterrimo M. AntonIo G De-minir Λrehiepiscopo Spalatensi , Iacobo III. Angliae Regidieari, vel jussit, vel simulata rei indignissimae ignoratione permisit, quaque Haeter Oxorum causam, contra Melasiae Catholicae jura pro viribus sustiaere non horruit, ubi de Lainio, qui Concilio Tridentino saepius intersuit mentio facienda sit, non inpidia iraeque, ut erat Societati nostrae insensissimus hostis, umquam pepercit . Historiae hujus mendaeissimum Scriptorem, acerrime invictissimeq. resut vit , doctissima Concilii ejus m Historia evulgata Caes. Ssortia Pallavicinus, qua improbissimi hominis audacia retusa , veritati dignoscendae latior patuit via, quae non tam sacile , tot inter mendaciorum anfractus salebrasque detegi potuisset.
Iam ut ad propositam defensionem veniam; Exhibenda 'hic primum Iacobi Lainii, germana species, qualem ex Pr batissimis Authoribus exhibuit N icolaus Galeotius S. I. ita
eleganti Commentario, quo ,, Imaginet Praepositorum Genstineatium Societatis aerois fomis expisssas , perbΜvi addita Mni scujusque Uitae descriptione, compleXus est: tum, adieram a Gallis Seriptoribus in suo Dictionario delineatam subiiciam, ut uno pene obtutu, quam sint de uno eodemq. homi
ne diversa inter se ab Historicis consecta judicia perspici possit.
250쪽
P. Iacobur Laini si . si Iacobus Lainius Almaetani in Seguntinae Dicetesis opis pido natus Anno. MDXII. humanarum , divinarumque is rerum scientia Parisiis percepta, io ςadem Urbe se cum se S. Ignatio conjunxit. Cum in Italiam venisset fructuo- ,, fas pluribus in locis Conciones habuit. Eodem munere,, in Stellia iunctus a Ioanne Uega Prorege in Africanam ex- peditionem est. ductus, ejusque OPera Maurorum com- , , plures sacro Baptismate expiati sunt, Maomethieumque sa- is num Christianis ritibus consecratum. Romae in Arehi- gymnasio Theologiam publice tradidit. A Paulo III. Ue is laetias primum eum mandatis est missus; Parmam dein
se de Card. Philonardi comes; Iuliique IIl jussu cum Card.
Noronio ad Augustana Comitia se contulit. Λ Marcel- ,, lo II. Theologus Domesticus designatus. Mortuo Pau- , , Io IV. de eo renunciando Pontifice a duodecim sapien- , , tissimis Cardinalibus agitatum . Ex Pii IV. Pontificisis voluntate cum Card. Athestino in Possissin iacensem Conis ventum veniens, Theodorum Beaeam , aliosque pravita-- tis antesignanos eonvicit. Tridentino Concilio, semel, is iterum, ae tertio Theologus Pontificius intersuit, ejusque , , singularis doctrina vel in illa omnium gentium luce ad- mirabilis videri potuit. Quod attinet ad Societatem; pro- νδε vinciae Italicae Praepositum illum S. Ignatius creavit. Postis illius obitum Viearius Generalis a Prosessis, qui Romaeis aderant, electus est; & a Congregatione omnium primari Praepositus Generalis postridie Kal. Julias MDLVIII, . M intraque annos octo Societatis sex Provincias adjecit.,, Erat in eo summa Religio, summa item suavitas; mo- , , de ratio vero tanta ut, & Labacensem Episcopatum di Lubiana & Cardinatatus honorem summo studio resu-
,, gerit. Mortem obiit Romae XIV. Kal. Februarii MDLXV. Cum de ea audivisset Sanctus Pius V, eo tempore Car. dinalis, ingemuit, quod Christi Ecclesiam orbatam stre- nuo milite esse diceret. Illius exequias Ditingae cohone. is atavit Card. Otho Truchses sacrificium ipse publieum sa-