Josephi Mariani Parthenii De vita et studiis Hieronymi Lagomarsini e Societate Jesu commentarius a Francisco Carrara Bergomate enarrationibus auctus et illustratus et nunc primum novis additis adnotationibus editus a Vincentio Georgio ... Accessit ej

발행: 1801년

분량: 290페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

robotis, εe ne vorum oratio est, utpote quae in re ludiera, atque umbratili, ut fere, verseis tur, ,ed in aetem, ae pulverem contra Hugo notas insensissimos Catholieae religionis hostes prodeat. Hoc primum. Deinde, quod uni Tullio eoncessum est, quo jure pergunt ab unoquoque; qui artem oratoriam profiteatur tanquam ex aliqua Syngrapha reposcere. Nam quis hanc consecit quis subscripsit ut tu ex ea meum

agas λ litem intentes Rapias in jus XXXVIII. Quid vero si Lagomarsinus in hoc ipso dicendi concitato genere praestitit

Quid possit amplius ab eo requiri, ego Certe non video. Atqui ita est, uti dico. Cum res, S tempus postularunt, vim exprompsit, acet,& vehemens suit. Exagitandus in suis ad Po-giani Epistolas adnotationibus Iacobus Augustus

Thuanus erat, non contemnendus ille quidem historicus, Sed parum Verax, interdum mendax , & Catholicae Religioni, si non insensus, certe non amicus. Alio tunc se more gessit, alio dicendi genere usus est. Stylum vertit, &acuit. Instituit in eum actionem acrem sane, ac vehementem. Ae primo dum ignoscat animus, di oratio subjectis veluti quibusdam saueibus inflammetur, multa dialectico more acute disputat, distinguit, definit , concludit. Non Pauca tontra Grammaticas Regulas scripta no-

62쪽

s st

rat, ae reprehendit, quo historicum de latina linguae peritia, sibi nimis arrogantem eompesis eat , atque coerceat. SenSim hoc modo ac grais datim ad eausam accedenS, tum demum adve abrium invadit, in eumque studium veritatis aia sectantem, de suis popularibus conquerentem, &ad posteritatis judicium provocantem invehitur.' Sed rursus praestat ipsum audire Lagomarsinum; atque, ut eum loquentem paulo ante audivimus, nune agentem audiamus. sVol. 2 episti Posian. p.

XXXIX. Incurri, inquis, miser, atque Iuno erest in hominum odia, quod vera quaedam diaxerim . Iuae ista fuerunt λ Num quanta sit Solis magnitudo P quanta tellurisὶ qui sit bonorum nis, oe malarum i qui reges λ quae bolia in αν-bem terrarum fuerint Z quanta disini Numisii providentia mundus gubernetur Non, inquis,ina, sed asia quaedam. Quaerimus atque insta. mus , quae tandem suae, isqvis , delisarum sae-euIum audire nollet. Nam iure, an injuria naue, Neuis, inquis , non enim id attendi. Atqui id

etiam atque e iam considerare re oportuit. Namri jure nollex audire, injurius tu fuisti, qui diaxeris . Num uitur ea forte dixisti, privato. rum hominum , - familiarum, qus nationum, Regum , Sacerdotum, Ponti eum maiamorum famam, atque existimationem insigni

63쪽

eum injuria violarent λ Negare nom potes . . Quid gitur miraris , te , nemini non injurium , cinomnium odium, atque ossentionem incurrisse λ quid

quereris , omn3 minum te genus maledictis inacessentem , male ab omnibus audisse, nimiae libertatis, immo intemperantissimae petulantiae nomine tibique traductum P suid veritatem insimuistas , quasi ea tibi , non improbitas , perveraesitasque , nocuerit Z Quam tu inconsiderate, aeremere , malitiose fraudulenterque fecisti , qtra: eausam tuam posteritati committens, atque commendans, caelare eam de tuis flagitiis quae sibi verissime objiciebantur , volueris, nosque non sceleris ullius tui deprecatores, innocentiae de feUSstres , atqNe laudatores adbibere ematur sis J Sis tu nos, Jaeobe Moguste Thuane , despiciebas , sic tibi stolid , sic communis sensus expertes , sic trunci quidam, ae stipites, posterinos tui fore videbamur , ut, cum historia ad nos tua pervenisFer eamque legissemus, non

ibi vitio jure , ac merito debuisset, latinae scilicet nescientes , rerum omnἰum imperiti videremur, sed tibi reprebensisnem tuismnem, criminationemque in unum veritatis ama. miri eum illum tuum conferenti, eaq- apud nos queribunda voce expostulantἰ, sine u Ia dubitatione crederemus λ Non animadversuros nos inter legendues vafrum ruum, go vexerato

64쪽

rium Ingenium , non partiam studium, non exul ceratum animum , non iracundiam, non ulciscenta di eupiditatem , non superbiam , non arrogantiam,

non temeritatem . non omnia naturae. ac voluntaω

lis vitia ad res narrandas asserentem existima.

sti λ Nullum nos vicerimen inter vera disendi propositum , m maledicendi libidinem facturoseredidisti suid tibi posteror, psssimam ad nos

causam deferenti, m praeterea patronos tuos do- Iosa ac falsa rerum expositione fallere, ac circumvenire conanti, responsuros putasti , nisi eom. meruisse te historia tua scribenda, tuae, edi consequent bus esses eo odio, fueris , hiastoriae autem ipsius defensione hae impudenti tura id tibi deberi, ut est' nostrae, superiorum imie odium duplicetur Fuisti historicus in diuen. da veritate admodum intemperans, impor-νunus '. retis in historiae purgations , m mendax ἐρο impudens es. Sententiam igitur de hoc toto genero nostram pauias habeto. veritate ilia tua, quae justum dolorem homInibus afferret, propterea quod eorum nomen famamque laederet', te plane absti nere debuisse. Et quae sequuntur his, quae exscripsimus, prorsus consentanea.

XL. Iam vero quid dici, aut scribi potuit fortius, acrius, vehementius, incitatius λ quis propemodum ista legens Ciceronianarum Actio sum vim postulat in ut haeret in causa i ut so

65쪽

loco, quem cepit, dimoveri non siniti ut in. stat i ut non remittiti ut adversarium nequid-. quam erebros ictus lacertis oratoriis, viribusque contortos declinantem sibi elabi, non patituri Legantur reliqua non acria minus, & concita inta. Quare si se temperavit in iis, quas scripsit orationibus, sciens, & prudens fecit, & optimo usus consilio fecit. Ex allato loco tam illustri , tam gravi conjici facile potest, quid suisset effecturus, si huic nominatim dicendi generi se dedere voluisset, cum ei inflammatio animi non desuerit, qua loco, & tempore ute

retur .

XLI. Quamquam vere, ut dicam, non Seseribendis orationibus consilio tradidit. Illas scripsit invitus, & necessitas adegit, ut scriberet, cum ei de Ioeo superiore, quamdiu Floxentiae Rhetoricam docuit, dicendum esset. Ego, qui ejus eloquentia delectabar plurimum, Saepe hominem hortatus sum, ut hoc in scriptionis genere se exereeret, & Saltem, quam Susceperat pro Sebiais PMIisis defensionem absolveret. Sed aliis studiis intentus, quae ejus animum ad se rapiebant, in quibusque versari utilius arbitrabatur , impersectum reliquit. Ut autem inviis tus, quas edidit, orationes scripserit, negligentius tamen non exaravit. Hoc vitium . quodvummune est, ab eo longe absuit, qui quidquid

66쪽

scripto mandabat, ad summam addueere Heran etiam , absolutionemque consueverat . . are me. rito ejus orationes summo in pretio ab intelliis gentibus habitae sunt, & saepius tum nostratiis bus, tum externis typis recusae. Primum Veneistiis id Collectione Calogeriana , tum A ista Vindelicorum , deinde Mediolani, ad extremum Genuae, & Romae. XLII. Ne vero omnis politioris litteratum videretur expers, Poesi etiam studuit, sivi sed eatenus, ut de Poetis, cum opu4 esset, judia caret. Eos quidem legit attente, sed eorum suavitatem , elegantiam, di venustatem, & omnia laudare . videar, in illis , quae vulgavit. carminibus, non expressit. sola enim lectio , quod exercitatio consequitur, non assequitur. Extat ejus Poema editum Venetiis anno MDCCXLIX. de fontium Origine inchoatum. non possectum . Extat aliud in Collectione Calogerian Elegiacum carmen Super argumento valde aria do, & jejuno, quod aegre admodum. latine ex . poni poterat, multo autem aegrius, & ornari versibus, & efferri poetice. Huic earinini. t.

tutus est: eae Ianuensis Roma tradina ratis, Luctore Golmaxio Marsiliano. Verum cum Laogomarsinus ad Iaudem Poeticam nunquam adspiraverit, non est de hoc magnopere laborandum. Quamquam si adspirasset, sortasse non plus ,

67쪽

quam suus ille Cieero suisset consecutus. Quam facile de Poetis judicare poterat, & vero acerrime judicavit, eos tam aegre opinor assequi imitando potuisset. Alii quidem ingenii motus

in Poetis, atque in Oratoribus requiruntur, quos si a natura non habeas , nequidquam aliunde eoneris assumere ' hos perficit ars si insunt, si desunt, minime tradit. XLIII. Atque his satis expositis reliqua illius studia persequamur, quae praecipuam ejus curam . sibi vindicarunt. Ingenio supra quam dici potest sagax, & odora quadam venati coinrum canum Vi quodammodo praeditus, mirum in modum ad pervolutandos excutiendos vetuis

stos Codices serebatur, ex quibus multa depromi posse ad publicum . litterariae rei commo dum existimabat. Huic igitur studio se dedit, seque totum in abdita Bibliotheearum penetralia conjecit. Et vero, ut primum in ejus manus inciderant Ciceroniani Codices, quibus Biblio..theea Laurentiana abundat, exarsit statim mira quadam eorumdem evolvendorum cupiditate , &jam tunc de nova omnium Ciceronis operum editione adornanda, & ad veterem manuscriptorum fidem exigenda Consilium coepit . Hac de editione post a nobis dicetur, propterea quia separatum sibi postulat locum , tum propter ejus

dignitatem, tum propter incredibilem molitici.

68쪽

nem . . Haec plurium annorum labarem exhausit non ita ramen, ut huic uni continenter incubue rit. Multa emergebant ex tempore, quibus sautisfaciendum , multa sibi ipse ultro adsciscebat, de quibus propter nimiam eorum varietatem ,& copiam, quo potero, Ordine Scribam, ne multa , quae non exiguam ejus studiorum sibi partem vindicarunt, praetermittam, dum in Ct

ceronis editione totus esset.

XLIV. Ciceronianam , ut dixi editionem cogitabat , eique manus admorat, in eaque totus eum esset, intempestive admodum accidit, u

a Graiiana familia savi Burgum Sancti Sepulchri , quae urbs est in Etruria , invitaretur. Eo statim se contulit, liberali quidem invitatione commotus, sed multo magis Codicum manuis scriptorum copia illectus, quam non ignorabat Antonium Mariam Gratianum, virum doctissimum, & Episcopum Amerinum, gentilibus suis reliquisse. Ut venit, ut vidit, obstupuit enim. vero admiratus tantam Litterariae supellectilis Vim, tam amplam, tam locupletem, & cons stim flagrantissimo potiundi quocumque modo posset studio incensus est. Itaque quandoquidem pecunia res transigi non potuit, sacultatem exscribendorum Codicum petiit, & impetravit. Nec mora: Volumina illa omnia Florentiam V allata

69쪽

sunt , quorum ego immensam congeriem ante fores Cubiculi s neque enim ejus angustiae illam capere poterant in conspicatus, quaesivi ex eo , quorsum tantus manuscriptorum Codicum acerisuus pertineret Τ Respondit: Haec quae cernis, volumina exscribenda sunt omnia , recognoscenda diligentissime, ut ne minimo quidem apice ab autographis discrepent. Obmutui, nec habui quid reponerem , vix id assirmanti credens . Quid quaeris λ quod se facturum recepit ,

reipsa praestitit. volumina omnia ad unum ex-cripta diligentissime recognita sic, ut cum ipsis contendere autographis possent. Qua in re, ut ejus est laudanda diligentia , ita requirendum consilium , qui cum tam grande onus, & vix ferendum Ciceronianae editionis sustulisset, novo de onere, eoque certe non levi cogitaret. XLV. Uerum , quid faceres, quod consilium ab homine requireres, nimia quadam manuscri' piorum Codicum orexi laborante λ Frustra a tanto labore ab amicis dehortatus, frustra deterri. tus in deliberatione perstitit, aures nemini praebuit. Quod vero consequi neceSSe erat, euenit, ne frustra tantus labor susceptus Videretur. Cum materies esset in promptu, nec aliunde asportanda. de exscriptis Gratiani, & Pogiani ineditis Codicibus edendis, Ciceronis cura non

70쪽

quIdem abiecta, sed in aliud tempus rejecta , coingitavit . Qua in re aliqua videtur dignandus venia , quandoquidem tantus labor prorsus none .asit inutilis . Huic enim duo praeclara referenda sunt opera, quae Lagomarsino summam existimationem, nomenque pepererunt. Alterum

Antonii Μariae Gratiani de Scriptis λυita Mianerva editum ab eo, & impressum Florentiae anno I7que, & doctis aeque, ac luculentis adis notationibus illustratum. Alterum Epistolarum Orationum Iulii Pogiani , quas Gratianus ipse edere cogitabat, sed quas multo rectius digestas, dc adnotationibus locupletatas Lagomarsinus Romae edidit annis I736, I 737, I738, 1763. XLVI. Ac his de duobus operibus in suo genere insignibus, ut dicam quod sentio, est profecto, cur eximiis scriptoribus , Sc ob summam latinitatis excellentiam principibus, gratuler teque eximium ac principem hujus ipsius facultatis editorem obtigisse. Quoad Gratianum spectat, ejusque libros, illud unum reprehendividetur posse, quod illos inυita Mineνma inis scripsit. Non enim invita, ac repugnante, sed annuente, sed lubente, sed volente , & favente Minerva scripti sunt. In his excellit mira reis rum copia , & varietas singularis, elucet ubique stylus plane latinus, & aureo saeculo diis gnus. Μateriae vis cum linguae praestantia certar.

SEARCH

MENU NAVIGATION