장음표시 사용
381쪽
Ieat , non peccat, quia affectus ille inc Scax, ct m non sit liber, non potest imputari ad culpam : Nec talis dolor dicitur coactus, seu contra actum es-ficacem in oppositiani: dicitur tamenes involuntarius secundum quid, voluntarius simpliciter juxta doctrinam Angelici p. a. u. 6. art. 6. ubi cum Philoispho lib. I. Ethic cap. I. docet, omnia, quae ex motu fiunt esse simpliciter voluntaria, solum secundum quid involuntaria ratione affectus inefficacis,in inevitabilis erga bonum oppositum malo, quod imminet. Nihilominus potest aliquid fieri
ex moetu cita tamen ut nec fiat coaete , nec actus sit involuntarius ullo pacto, neque secundum affectum efficacem, Hiberum erga bonum Oppositum , neque secundum affectum inefficacem, α naturaliter consurgentem , atqueadeo non liberum; loca ccidit quoties aliquid ita fit ex merta, ut tamen in tali operatione nulla sit difficultas, molestia, nec inclinatio in oppositum ut si quis ex
metuis. g. gehennae detestetur peccatum , ad quod tamen nullam habet inclinationem, ut proinde in tali detestatione nullam patiatur molestiam, nullus consurgat affectus inefficax in oppositum Caeterum sive detest, tio culpae ex metu gehennae fiat sine tali affectu inefficaci in oppositum, sit omnimode voluntaria, sive fiat eum tali affectu inefficaci non libero, si secundum quid involuntaria nunquam tamen dicitur si coacta; cum non fiat contra actum efficacem liberum in oppositum. Immo nonnemo docet illa tantum , quae fiunt ex metu,dici involuntaria secundum quid, quae sunt coacta , seu contra asum efficacem liberum , non contra actum inefficacem, naturalem in Tom M. P. IV.
oppositum in quod in tantum , quae fiunt ex metu dicantur universim o Lse involuntaria secundum quid , inquantum ut plurimum fiunt cum actu
libero in oppositum , Sicut qui projicit merces ex metu naufragii, positive nollet eas projicere, si naufragium non immineret . Sed quicquid sit de hoc, illud certum est, quod actu prusitivo in oppositum carere debeat attritio ex metu gehennae, ienarum praecis concepta , quam Tridenti n. definit non esse extortam , coactam, sed liberam, voluntariam, quae est actus bonus, Iupernaturalis , esset tamen coacta, iec- caminosa, si staret cum affectu libero ad culpam, quam vellet patrare,
qui illam detestatues, si non daretur
Ad confirmationem, justitia, de-gis observantia, quae ponitur ex lege perterrefaciente, tunc solum stat cura injustitia interna, quando est coacta,& cum actii essicaci, libero, quod nollet homo legem servare, si possiet declinare penas a lege indictas adversus inobservantes cujusmodi ut plurimum erat justiti Judaeorum, qui erant sub maledicto , seu peccato legis, hoc est quibus peccatum dominabatur . Quod si desit hic affectus liber in oppositum , justitia non potest non este laudabilis nec dicitur esse coacta , quamvis ex metu penae praecis ponatur non ex motivo charitatiS.
XII. Opponitur secundo, quia tollendam perversam voluntatem peccandi ' affectum erga culpam requiritur amor justitiae ortus ex charitateri hic tamen non habetur , qu ties quis ex praeciso metu penae culpam detestatur ergo per talem actum non tollitur, sed fovetur affectus eris
382쪽
Ea culpam Antecedens probatur ex Rugush. lib. 2. contra Advers. legis, δ' Prophet. cap. 7. tibi habet: Desia
dcrium peccandi non extinguitur, nisi conis
Irario desiderio recte faciendi , ubi fides per dilectionem operatκr. Et similiter infra habet: Desiderium peccati per prohibitionem nox extingui tur per jubentem liareram timore penae , sed per juvantem Spiritum dileEllione justitiae . Et alibi non semel docet, quod timor non tollat, sed premat tantum cupiditatem peccandi ut proinde necesJarius sit amor justitae, ut animiis a peccati amore
Confirmatur , quia idem August . lib. de spir c lit. cap. 8 docet, iram Dei exarsisse tam adversus Judaeos qui legem violabunt, quam adversus
illos, qui legem implebant, quia solum implebant timore penae, non a-m re justitiae: Haec sunt verba S. Doctoris cuia ea quicunquefaciebant, q: Odsex jilbebat , non adjuvante Spiris gra
ri.e, is re poenae faciebant , non amore
, stiriae a per boc coram Deo non erat in voluntate , quod coram taminibus apparebat in opere , potiusque ex illo rei te
Respondeo, quod licet requireretur ad tollendum affectit ira erga culpam aliquis amor justitiae; at non per hoc debet esse amor Dei ortus acharitate insus a cum sussiciat aut a-nro justitia ortus a virtute spei Qua
iret ore boni oppositi, quod est aeterna beatitudo , quae est spei Theologicae objcctum formale aut amor iustitiae, seu quilibet actus virtuosus, quo justitiam, seu legis observantiam diligimus: Et quamvis aliquando Augurii, nus dicat requiri amorem charitatis; inihilominus nomine chalitatis fies evenit quilibet assectus orga virtutem,
quamvis non sit elicitus 1 virtute me logica charitatis, ut diximus in ex ' sitione thes s 44. Caeterum falsum est, quod ad eliciendum aetum odii erga
peccatum ex timore penae reuuiratur
actus , alis amoris erga uititiam potest ii quidem odium peccati Xcitari , aut ex consuleratione propria malitiae, quae in culpa reperitur, aut ex consideratione penae, quam trahit,
quin ponatur amor abstitutus in ef-lica boni oppositi , ut communius Theologi docent Sicut ex opposito potest voluntas amare Deum , quiniimul debeat ponere odium sermale peccati oppost bonitati divinae; quem-a tmodum enim amor Dei continet tantum iitualiter odium peccati, ira o lium peccati potest continere solum virtualiter amorem justitiae, iu-iusmodi virtualis amor justitiae inclinius in detcstatione peccati orta ex timore gehennae susscit in Sacramento Penitentiae ad peccatum delendum. Ad argumentum itaque ego antecedens. Ad probationem ς Augustinus ibi requirit dilectionem juvitiae, seu charitatem late sumptam , non quidem ut tollatur desiderium peccandi simpliciter, abiblute, sed ut tollatur, ac do ponatur firmiter, constanter , nisi enim actu positivo ten in hamus aut in Deum , aut in justitiam, facile cupiditas peccandi redit in pristinum. XIII. Ad confirmationem, idcirco Dei ira exarsit adversus Judaeos, qui legem implebant ex timore Penae,
quia implebant cum affectu positivo ad culpam, si pena absui siet: ideo nec formalis , nec virtualis amor justitia erat in ea legis observantia coacta, sed positivus amor, is ne tus erga inobservantiam, quam Vel
lent ponere, si pollent pς nam declinare
383쪽
nare; unde apud Deum erant potius rei , quam justi, quamvis exterius legem implerent. XIV. Opponitur tertio Detestans culpam ob timorem penae inordinate
Operatur , ergo peccaminOSC. Ante Cindens probatur primo, quia talis p
nae timor non oritur ex amore DCi, sed ex amore sui, atque adeo timens
respicit seipsum tanquam ultimum finem I unda Augustinus tr. s. in Epist, Jo habet: Ille linior, ne in ignem
remum istaris cum diabolo, non est castus , non enim venit ex amore Dei. Secundo , qui a per talem actum homo magis odit penam , quam culpam, siquidem Propter qi octum n ει quo tale, Et illud magis atqui hic aD sectus est inordinatus , tum quia non detestatur culpam super omne malum , si magis odit penam , quam cul-Pam tum iam quia non detestatur manis, quod et magis odibile; tum demum, quia sic derellans culpam implicite dicit, si deberet alterutrum vitari, potius vitarem penam, quam culpam sicuti qui assentitur conclusioni propter praemissas , implicite dicit, quod si alterutrum esset negandum, neganda prius esset conclusio , quam praemis , cum propter praemissas detur assensus conclu
Respondeo achim illum non esse inordinatum , sed ordinatistimum; cum ordinetur ad vitandam gehennam, quam quilibet vitare tenetur, in possit assequi suum ultimum finem. Ad primam probationem quamvis timor ille immediate oriaturix amore sui ; at non proinde talis amor
est orclinatus, aut reponcnS in CrCatura ultimum sinem satis enim est, quod sit roseribilis ad eun , tan- uam ad finem positive ultimum Auis
gustinus solum negat , quod talis a. morsit castus, hoc est filialis, proacedens ex amore Dei , sed non pro pterea vult essis vitiosum , cum ibi dem dicat, illum in charitatem intro duceres, lassis initium Sapientiae; tunc autem non esset simpliciter castus , quando ita detestaretur culpam ob timorem poenae, ut affectu libero vellet culpam , si a bellet poena. Ad secundam probationem, quamvis illo actu magis homo odio haboat penam, quam culpam, adeo ut cessat te hoc motivo poenae , hicin nunc
non detestaretur cuIpam , at non propterea sit, quod cessante motivo penae vellet peccare, ut recte advertit Suar apuc Lugo disp. s. de Pellatentia n. Ad eum modum quo siquis interviat Regi propic mercC- in non dicitur calonus, quod coDsante motivo mercedis nollet Regi inservire Sicut autem non peccat, qui soliva odit gehennam, dic nullo, do hic nunc odit peccatum , ita nec peccat, qui hic, nunc utrumque odit, sed odit magis gehennam,
quam peccatum , dummodo non eis
lit potius declinare gehennam, quam peccamin. Verum quidem est, u Id peccatum sit dignum odio super quodvis odibiles; at non semper tenemur odisse illud , nec semper tenemur disse illud odio magis intensb, quam odio habcamus aliud malum cum satis it , quod detestans peccatum p apte penam non odio habeat pe
catum tanquam minus malum, quam
sit pςna, quamvis illud hic nune minus odio habeat quam qnam si enim non est vitiosum ossium olius penae sine ullo odio peccati, neque est vitiosum odium majus pcnae, ubi habetur minus odium poccati dum m do peccatum non ocio habeatur lanista a cluam Dissiligo by Orale
384쪽
quam minus malum, quam sit pena. Praeterea falsum est, quod odio habens magis penam hicri nunc, quam
peccatum, debeat et C cum ea pia paratione animi, ut si alterutrum cisci declinandum, magis vollet declinare gehennam, quam peccatum Sicuti oui in servit Regi propter mercedem, quamvis hic nunc magis hoc actu amet mercedem, quam regem, non
proinde implicite dicit, quod si alterutrum esset contemnendum, priuicontemneret Regem, quam mercCdem.
Ad paritarcio do actu conclusicinali
dicendum , quod ii ad assentiendum
conclusioni nullum aliud daretur motivum praeter praemissas , bene inser. retur, quod si alterutrum deberet negari , potius negaretur conclusio
quam praemissae, posito quod propteri raemillas praelia tui conclusioni assenitis at si daretur aliud motivum ad
amrmandam conclusionem , non sequitur , quod intellectus deberet potius conclusionem negarC, Quampriennistas, cum posset ob praestantius mliud motivum affirmare conclusion in negatis praemiiIis . Similiter in casunestro si cesset aliud motivum ad
detest indum peccatum praeter Chennam 'ptime inferretur, qu Mi delethuas peccatum propter gehennam , si alterutrum tanthii deberet declinare,po ius vitaret gehennam , quam peccatum; at quia potest ex alio motivo praeliantiori puta Bonitatis divinae, odio haberi precatum, ideo detestans
peccatum pronter chennam, posset velle peccatu i odisse propter morivum praeliantius Bonitatis divinae, si non daretur gehenna undo in detestat ne peccati propter gehcnnam ne implicite quidem continetur illes mctus peccaminosus, quod potius vitaretur gehenna , quam peccatum , si
solum deberet alterutrum declinari. U. Ex hactenus dictis conitatorimo non posIe dici, quod si s Ilus
supplicii timor animat poenitentiam, haec aut sit violenta, seu coacta , aut inducat in desporationem ostendimus enim attritionem conceptam ex solo motivo poenarum non elle Iactam, sed liberam, ac plene voluntariam, ut adversus Lutherum a Tridentino definitum est; nec solum non inducere ad desperationem, sed natura sua introducere ad Dei amorem,& charitatem Quin potius ad desperandum incitaretur homo, si non posset aliter salutem consequi, quam De charitatem , ad quam non pollet se per actus praevios supernaturales disponereo quae nullatenus esset in manu voluntatis, sed ex mero Divino arbitrio danda flet unice Electis , prout contendit Ques-
Nequit etiam secundo dici, quod
timor solum manu. a peccato cΟ-hibeat , non cor , seu solum actiones exteriores legi constirmet interior tamen voluntas sit culpabilis, si non ducatur ab amore justitiae, ac in Deum summe dilectum omnia reserat ostendimus enim vacare culpa in esse Dei donum, ac impul-1um Spiritus sancti, atque adeo ias actum supernatural Cm , timor in poenae cognitae lumine superno; nocre iri, quod actu charitatis, irobabiliter nec requiritur, quod alio actu virtutis insula justitia ametur ut sit supernaturalis , ac meritoria detestatio peccati ex metu gehen
Nequit pariter dici tertio , quod peccet, sit reus coram Deo, qui abstinc a malo ductus timor Paenae aliter, ut ostendimus, non polin se Diyitia i Coral
385쪽
set quis ex metu gehennae ab omni lege erant, bonum operabantur De
culpa abstinere; siquidem non posset abstinere ab hac ipsa culpa , quam
tunc committeret, si verum haberet sententia ansentana.
Nequit dici quarto , quod baptizatus non sit sub gratia, sed sit sub lege , sicut Iudaeus i ita scilicet, ut peccatum, cli non gratia illi dominetur , si legem non impleat , aut illam impleat ex solo timore . Ratio est, quia cum baptizatus sit sub
gratia, non solum affluenter haurit in gaudio aquas, seu gratias actua. Ies de fontibus Salvatoris , sed etiam de facili potest por attritionem
cum Sacramento Poenitentiae recuperare gratiam sanctificantem . Quare cum possit per gratiam , quae in lege Euangelica datur copiosa , expugnare, si velit , necessitatem moralem ad peccandum , non dicitur
esse sub lege, ut Judaeus , qui stem coacte is cum affectu ad culpam legem perterrefacientem implebat juxta illud August. lib. de Grat.
Lib. Arb. cap. 2. ubi docuit, dominari peccatum iis, qui erant liblege, non vero iis, qui sunt sub gratia , dicens : Peccasum obis non do
minabitur; non enim estis sub lege , sed sub gratia. Et in Epist ad Rom. n. 1a habet et Sub lege pi gram , sedetinetauri fatemur enim mala esse, quae facimus i fatendo mala esse , utique
noti miis facere, sed quia nondum est gratia , superamur.
Nequit dici quinto, quod sub maledicto, seu peccato legis, videlicetum diligendo ex toto corde, chao. num a listiori operabantur implendo legem ob timorem poenae, ed sine auectu ad culpam , atque adeo sine animo legem non implendi, si posset poena declinari. Nequit dici sexto, quod Moyses,' alii Prophetae nullum Deo ed rint dilectorem , ac filium adopti-Vum per gratiam sanctificantem in quod solum tanquam mancipi h mines ad legem implendam cogerent per timorem Ratio est eadem, quia nisi multi ex Judaeis Deum dilexissent , quomodo potuissent multi s lutem consequi, Christum Dominum in scensione sua ad celum coismitariJQuis autem somniare poterit, quod sine comitatu consentaneo, ataque adeo ingenti, praesertim Iudae rum , quos Deus prae aliis dilexit. Christus mortis, d peccati triumphator coelum conscenderis Deinde plurimi etiam ex Judaeis per timorem poenae bonam supernaturalem viam sibi muniebant ad dilectione
quare non omnes ducebantur tamquam mancipia timore poenae culpabili imbibente affectum ad transgressionem legis , si poena deessot. Hoc autem ex eo sit perspicuum , quod Joannes cap. 7. Apocalypsis recenseat ex qualibet tribu filiorum Israel dum decim millia signatorum , qui reipsa ad coelestem Ierusalem pervenerunt; additque se postea vidisse turbam,
gnam , quam dinumerare nemo poterat,
ex omnibus gentibus , ct tribubus , c. sub lege, in qua maledi tum domi stantes ante th mim in conspectu Dei, natur, nunquam fiat bonum, & quod peccetur etiam quando malum vitatur ob timorem poenae Etenim,
ut ostendimus in thesi sexta, 4eaptima, etiam multi eorum, qui sub
Agni Et Augustinus lib. . ad Boni- fac cap. 4 , ubi refellit calumniam
sibi impositam a Pelagianis , quod Judaeis gratia sufficiens denegata u. isset ut nunc docent ansentani
386쪽
λndit exemplo Sanctorum Patriarisci, rum Prophetarum tanquam notiori, omnes justos illius temporis, necnon iustos , qui fuerunt in lege Naturae, tanquam filio promissionis, non ex lege, sed ex fide in Christium Dominum gratiam per eundem Christum obtinuisse ut salvarentur, dicens: Siυ Φisur Abrabam Ῥυe ante illamjus , sitie post eum usque ad ipsum Mosen , sive caeter Propbet post eum, Sancti homines Dei, usque ad Ioannem Baptistam . filii μη promissoηis, grariae , secundum Isaae filiam Iiberae , non ex Iege , sed ex promissione haeredes Dei, cohaeredes autem Christi. Absit enim, ut Noe justum M prioris emporis justos e quicunqne ab illo usque ab Abraham justi esse poluerist vel eo plani, is o cxlIi , negemus ad supernam Ierusalam, quae Maier nostra est, periisere. Nequit dici septimo, quod volantes Deo appropinquare solum possint ad illum venire per fidem in amorem ut filii, & non etiam per timorem servilem mon tamen ut bellua sed ut homines, quia rationabiliter a culpa abstinent etiam timore poenae. Etenim homines per fidem , Qtimorem summum etiam Deo appro-Pinquanto ad ejus amicitiam, tiliationem disponuntur; unde Auginstinus lib. de catechizandis rudi
cap. s. dixit: Ipsa etiam seraeritate, qua corda fidelium saluberrimo terrore quaιLMmur, charitas aedificandae est
Nequit postremo dici, quod timor
servilis Deum sibi repraesentet ut Dominum durum , imperio um , inju- sum, intractabilam ; cum potius D um sibi repraesenret ut Dominum misericordem simuI, justum appellatur quippe Psal LII. Misericors, remiserator, o justus p in Expositores
sacroruta Bibliorum advescunt, dici.
tu quidem non raro Deus, quod sit multum misericors, quod multus sit ad ignoscendum nus am a me dicitur , quod si multum justus, quod multus sit ad puniendum: Propterea timor servilis , qui est bonus, dupernaturalis, justitiam istam sibi ponit ob oculos tanquam
Deo debitam , ne ab homuncionibus contemnatur, & ut culpa deseratur, quae Deum ad iram provocat,
cator abutatur ejus patientia , beni. gestate, ac longanimitate. Videtur cum verbis sexagesimae primae thesis cohaereres, quod habet
Angelicus r. a. u. Ο7. r. i. ad P. dicens: Lex eius dicitur cohiberemmnum, non anisum quia qui imore pae. n. ab aliquo maIo abstinet , non simpliariter ejusetorumas a peccato recedis spropter boc ex o , quae es ex am ris dieitur animum obibere . Sed manifeste Angelicus ibi non loquitur de
timore servili respiciente poenas arte nas, amissionem bonorum supernorum .hunc quippe timorem expresi
ritu Sansio, secundum substantiam suam esse bonum quandoquidem per illum non solum poenam expavescumus, sed etiam justitiam amamus Loquitur itaque Ioco laudato de timore servit respiciente solum penas temporales a Deo , vel ab hominibus infligendas , d amissionem innorum terrenorum , docetque hunc
de se manum dumtaxat cohibere non animum tenim qui timore harum poenarum mandatis legis ob
temperat, non eatenus a Peccator
cedit simi liciter siquidem cum tali externa legis observantia cohaerere potest interior culpa, seu animus non obtemperandi, si metus abesset. At timor Disilire by Oosl
387쪽
timor poenarum a ternarum de se m num simul cohibet, lanimum quia qui hoc metu ductus legi o temperat, nequit simul dicere, quod legem non servaret, si metus abesset, quandoquidem ex hoc ipso pravo animo gehennam mereretur quare de se timor gehennae manum simul, animum cohibet Quinimo Tridentinum huiusmodi timorem dicit esse donum Dei is Spiritus Sancti impulsum & proscripta fuit ab Alexandro octavo thesis illa I qua dicebatur timor gehennae non esse su-Pernaturalis . Et ratio a priori est, quia licet motivum formale , propter quod ponitur legis observantia, quoties ea ponitur ex metu gehennae, sit ad poenas evadendas nihilominus adnuestalis actus involvit odium peccati amorem justitiae leuib-1ervantiae tanquam objectum terminativum , unde ex nullo capite Dotest esse malus Addo praeterea idem propemodum, juxta sententiam probabilissiniam Reginaldi, Lugo de Poenit. disput. s. n. I o. aliorum apud de la Croi de Contrit num. 884. dici posse , quoties ponitur legis observantia, & odio habetur peta
catum, ex metu cenarum tempora
lium , si lumine tu perno istae attim fiantur tanquam a Deo vindice in-igendara, quandoquidem etiam talis actus supernaturalis est usquequaque bonus, quin possit ullatenus
eum culpa cohaerere; unde voluntas
a malo abstinens ob hunc timorem simpliciter a peccato recedit Sicut enim observantia legis ob metum ge-honnae cohaerere non potest cum illa culpabili voluntato conditionata non observandi legem, si talis, tu abesset, quia eo ipso huic voluntati gehenna deberetur, atque adeq
e non declinaretur ita observantIa legis posita ex motivo evadendii nas temporales lumine supernaturali attactas tanquam a Deo vindice infligendas cohaerere nequit cum acta illo pravo condit nato non servandi legem , si talis metus abesset quia pariter huic pravo actu divinam iram provocanti deberetur vindicta a Deo infligenda unde ea non deinclinaretur. Contra vero, si observari. tia legis ponam ex motu v. gr.
spendii a Judice infligendi , aut i
famia , cxc cohaerere poterit cum hac observantia actus illo conditionatus pravus legem non servandi, si suspendi , aut infamiae metus abesset, quia ad hunc actum internum Pravum non consequitur sospendi- m , nec infamia , unde poenae litae declinarentur . Quare quia in veteri
lege penae huiulmodi temporales pasus transgrestaribus imponebantur
ideo Anselicus docet, quod lex veistus decie non animum cohibebat, sed manum; lex vero amoris, seu lex nova in qua etiam justitia tanquam objectum terminativum amatur , ut diximus , quoties ex metu gehennae culpa odio nabetur de se non sbium manum cohibet, sed etiam animum. unde non solum nabetur vi talis actus exterior legis observantia, sed etiam interior . Denique metu gehennae, a que penarum animum quoque non solam manum cohiberi satis perte colligitur ex Concit. Tridenti quod sess 44. cap. 4 supponit contritionem impersectam ex tali metu
conceptam omnem peccandi volumtatem aliquando excludere.
Et sane , quod Deum timere sit malum, nec possit homo citra culpam ex timore induci ad legem serivandam fuit haeresis Quintinistarum, T 4 ut Diyitia i Corale
388쪽
ut advertit Cajet. p. I. q. I9. art. .s
dicentium , quod conscientia timoro Dei imbuta habenda sit pro Inferno quod conscientia divini mdicii contemptrix , secura , stupida & consopita habenda sit pro Paradiso Est autem Catholicum dogma, quod expavescere divinum judiciumst de se bonum M suo modo Paradisus, quatenus, ut habet idem Ca-jetanus ibidem , es ad Paradisum,
via , ut proinde Proverb. I 8 dicatur:
Eearata homo , qui semper si potaui: Et ratio est, quia, ut dicitur Eccles. . cui time Dominum , ibi negligit, unde viam sibi munit ad Paradisum: sicut etiam animum disponit ad D um honorandum, juxta illud Apoc.
I . Mnaere Deum S dare illi bonorem,
quia exit hora judicii ejusci redundat enim in Judicis honorem , quod ejus judicium timeatur. Contra vero conscientia timore exura habenda est pro Inferno, quatenus similiter est ad Insernum vic unde Eccles. r. dicitur: cui sine timore est, non poterit D- Itificari . Hinc Ecclesia utrumQue a Deo deprecatur , timorem scilicet, amorem, dicens e Sancti Nominis
tui, Domine, Mostem pariter, o amorem fac nos babere perfectum.
His adde, quod Angelicus loco Iam dato dicat legem veterem datam fuisse imperfectis, hoc est nondum consecutis Spiritum gratia vi illius mgis, ratione illius status, quandoquidem gratia Spiritualis ut diximus in thesi . tunc dabatur vi legis gratiae , per merita Christi venturi, ideo lex illa vocabatur lex tim ris, Apostolus vocat illam Rom.
3. Legem adlarum , Quae vox actiones Xternas proprie significat, quia tunc homines imperfecti inducebam
tu ad observantiam externam legis
per comminationem cenarum termporalium . Propterea nil mirum, quod lex vetus dicatur manum cohibere is non animum quod non simpli citer . peccato recedat, Qui timore
istarum poenarum ab aliquo malo absitinet Lex vero nova , cum si lex
gratiar per Spiritum Sanctum diffusae in cordibus nostris , ut dicitur ad Rom. s. manum simul, lanimum cohibet, quia qui actu superno a peccato abstinet , etiamsi metu gehennae, adhuc justitiam amat, dc simpliciter a peccato recedit. Additque Angelicus, quod sicut in statu veteris testamenti fuerunt nonnulli , bentes charitatem is gratiam pruritus Sancti, qui principaliter expectabant promissiones spirituales , caeternas,in secundum hoc pertinebant ad legem novam , ut proindae quoties metu gehennae , aut metu aismissionis gloriae jumtiam diligebant,
simpliciter a peccato eorum Voluntas recederet ita in novo testamenisto sunt nonnulli carnales, quos opo te ad virtutis opera inducere etiam per timorem poenarum emporalium,
per aliqua temporalia promuta,
quousque tamen hoc metu egem o
servant, non simpliciter a peccato recedunt, .licet manum cohibeant , non tamen eatenus etiam animum cohibent.
Quomodo autem verum sit , quod domines in lege veteri nullatenus participarent gratiam ratione illius status, sed solum in quantum participabant statum novi testamenti, exproiast Cajetanus in Epist ad Rom. 6. his
verbis Esse sub lege i subgrmi es
nomen status legalis , qui istegratur triabus conditionibus. Prima est subjectis , minis legi Mosaicie. Secunda es negatis Divisae gratiae adjutricis pro Mama
389쪽
te praecipiebat, sed per sua opera qπα-
cunque non a ferebat gratiam adjutricem, ut patet ex superius dictis a Paulo: Ex operibus egis nemo justificatus est Te ita hinc consequens , quod homo sub Gge relinquatur Iosipsi, utpote non adju-ιus interno dono Dicime gratia. Ad multandam tamen imperitorum deceptionem, in quam facile ex hac d
ctrina labi possent , addit idem Caietanus: Nec per boc intelligas, Novitie , quod Iucli ante Chrsiis emtum sub lege existentes caruerint gratia; quoniam hoc non dicimus sed intellige, quia ex illo flatu non babuerint gratiam, sed babebaκ gratiam , qui illam habebant, ex participatione flatus notareυe-Iandi per Christum . Participabant autem flatum nota testamenii fide, o devotione ad Mediatorem Dei , ominum Messiam. Hinc optime Angelicus docuit , legem veterem , in qua ratione talis status gratia superna mines destituebantur, non cohibere de se animum , sed manum dumtaxat, seu solam externam obedientiam metu timoris poenarum temporalium induxume; ouamvis qui ex participatione novi status revelandi per Christum & ex fide in Christam venisturum gratia superna muniebantur, animum simul, manum cohiberent, sive ducti ex motivo charitatis, sive ducti ex metu poenarum supersa lumine attactarum, quas a Deo vindicoquituri esson , nisi obtemperas
quod autem in eo statu legis v teris non blum praeciperentur actus externi, sed etiam actus interni virtutum etiam Theologalium, qui sine gratia exerceri non possitnt , unde illam haberent homines ex participatione status novi Testamenti , tuse
ostendit Suarius lib. 9. de legibus
cap. 4 6. Etenim 1 lege et ri positiva qua tali , seu quatenus
respiciente caeremonialia egis, solum prςcipiebantur actus externi a lege tamen veteri qua morali praecipiebantur actus virtutum moralium,
QTheologalium sicut etiam olim
in statu legis naturae. Hinc Christus D interroganti, sh cistam est mand tum magism in lege respondit Matth χχ. Diliges Dominum Deum titum. Et Matth. I9. alteri interrogantia uia boni faciam , ut habeam itam aeternam prespondit Si vis ad Disam ingredi serυ mandaraci Cum autem certura
sit, quod sine fide impossibile sit placere Deo in sine dilectione Dei
ad quam spei actus manu lucunt, vi ta aeterna ab adultis in lege veteri obtineri non potuisset, sicut neq; sine contritione peccatoris, sequitur evi' denter , quod ea in lege secundum quod moralis erat, etiam actus vi tutum heologalium praeciperentur. Inquires. Quomodo poterant homines in lege veteri per observan-.tiam mandatorum salutem cons qui , cum certum sit , non potuisse nomines in eo statu justificari, atque
adeo neque ad salutem disponi per opera legis, dicente Apostolo Rom. 3. Ex operibus legis non justificabitur
mnis caro coram illo δAd ouod respondendum, quod per
opera legis caeremonialia nullatenus poterant ustificari , neque ex opere operantis, quia nullum ex iis operibus aut gratiam conferebat, aut disponebat ad illam i nequo e opere operato, quia etiam Sacramenta veteris legis erant, ut loquitur Apostolus Galat. 4. elementa egena ct insim mari quae nullatenus gratiam continebant. atque de illam causare non poterant , unde circumcisio
390쪽
qua peccarum originale tollebatur, mrat solum conditio , qua posita ex
meritis Christi venturi gratia cons rebatur sicii etiam in lege naturae hujusmodi erat remedium , quo totis lebatur originale a parvulis , ut communiter Theologi docent intractatu de Sacramentis . Et ratio a
prior est, quia ex doctrina Apost ii, Conciliorum nullum opus legis seriptae, vel naturalis vim habet sustificandi circumcisio autem, & remedium legis naturae erant opus le-
sis scriptae, vel naturalis ergo justincare non poterant unde solum erant conditiones, quibus positis Deus vi meritorum Christi gratiam conserebat deletivam originalis peccati 'Hinc postolus ad Grat a. dicit Si ex Iege justitia , ergo gratis Cisisus mortuus est Contra vero Baptismus continet, causa gratiam, Quia est actio moraliter assumpta a C Lsto D principaliter baptizant , a que adeo continem merita Christi D. quae vim habent obtinendi nobis gratiam . Praeterea per per legis minralia in legemosaica , ac in lege naturae tuta per actum contriti nis,in dilectionis Dei super omnio interat peccator ureosito actu fidei essentialiter praerequisito, dispositive justificari , non secus ac in lege gratiae merendo gratiam de congruo , Ac justus per actus virtutum supernaturalium poterat de condigno meriri augmentum gratiae fit quia gratia tunc tam actualis ad exercendos hos actus, quam habitualis, non cons rebatur ex vi veteris testamenti, sed
solum ex meritis Christi venturi & in fides, ac per fidem ejusdem
idcirco in lege veteri homines non dicebanrur per opera legis ullatenus
justificari unde ad Hebr. 9. post
Ius docet, fieri non posse, quod per
sanguinem hircorum, aut vitulorum peccata deleantur.
Ex quibus omnibus fit perspicuum,
in lege veteri praeter praecepta a
remonialia , positiva fuisse etiam
praecepta naturalia , ac praecepta
fidei, spei , charitatis, poenitentiae religionis, initia, non secus a in lege naturae quia ad satisfaciendum praeceptis virtutum Theologalium requiritur gratia Theol gica , idcirco in lege Mosaica, in in lege naturae gratia isthaec non de-suit, quamvis ea non daretur nisi ex meritis Christi venturi unde in tantum gratia haec dabatur , inquantum qui illam habebant, participabant statum novi testamenti . Propterea quamvis in lege scripta passim Deus
bona temporalia promitteret cust dientibus legem suam, ac penas tem rates comminaretur praevaricatoriisus, nihilominus adhuc bona aetemna promittebat justis non secus ac in lege naturae peccatoribus
comminabatur gehennam dicitur enim Sapion ue Iusti autem in permistum υiυen . Et Tob. 2. Filii Sanctorum s mus , ct vitam illam expectamus, quam
daturus est Deus iis , qui fidem suam non mutant ab illo. Nec potuisset Princeps ille Iudaeorum Cnristum interis rogare Lucae48. Magister quid faciens vitam aeternam ripaed, nisi notitiam haberet mercedis aeternae justis a Deo promissae, ac conserenda . Similiter Isaiae 33. dicitur : Ouis habitabit ex vobis cum ardoribus sempiternis Et Irudith 16. In die judicii imabit illas
dabit ignem in carnes eorum , in inanis