장음표시 사용
431쪽
eidendi innocentem , sicut imposuit Abraham, tunc proprie loquendo non dispensat in ea lege , sed solum immutat materiam , quatenus quod des erat inhonestum, accedente imperio Dei supremi domini vitae cujuscunque, evadit honestum in juxta
dictamen rationis, adeo ut non obedire Deo praecipienti occisionem in . nocentis sit malum δε inhonestum: Est quippe juxta dictamen rationis, quod Dominus possit de re sua ad libitum disponerea cum autem Deus sit vitae nostrae supremus Dominus, poterit de illa disponere ad libitum;
ideo scut potes ipse immediatὰ
vitam innocenti adimere , sic potest Abraham praecipere, ut Isaac innocentem occidat, non dispensando in lege naturali, sed mutando ejus materiam. Ad eum modum, quo est contra legem naturalem, quod servus occidat equum sui Domini , si tamen Dominus praecipiat servo, quod equum suum occidat, Dominus non dicitur dispensare in lege naturali de non inferendo alteri damnum , sed dicitur materiam talis legis immutare , ita ut occisio illius equi , quae erat injusta, & illicita contra legem naturalem, si fieret invito Domino, accedente imperio Domini, quod occidatur, sit occisio licita, honesta , iuxta dictamen rationis i quinimmorationis dictamini repugnat, quod se vus in hoc non obediat in nolit equum illum occidere. Idem dicas in aliis praeceptis Decalogi, cujus materia variari potest, ita ut de illicita evadat licita ob aliquam circumstantiam supervenientem . Quare Deus quando concessit Hebraeis milia AEgyptiorum , non dispensavit in lege
naturali do non furanda, sed materiam immutavit modo explicato, Uin
nando illis ea bona, tanquam supremus Dominusu vel ut supremus Judex reddidit Hebraeis mercedem laborum suorum , ut dicitur Sapientia Io. Parisormiter quando dixit os eae, ut allumeret sibi mulierem fornicariam, non dispensavit in lege naturali de non fornicando, sed tanquam si premus Dominus dedit potestatem in corpus illius mulieris; non secus ac
ab uxore per contraetum matrimonialem traditur marito potestas inir priuin corpus, Ic immutatur materia , quae de illicita evadit licita, Whonesta. io si materia praeceptorum naturalium immutari non possit, ut est: lex de non odio habendo Deum, de non neganda fide, de non pejerando, nunquam haec possim evadere honesta , neque per dispensationem a Deo factam in lege naturali, neque
per materia variationem , quatenus
non spectat ad supremim Dei dominium , quod possis actiones istas intrinsece turpes imperare unde non possunt istae exuere intrinsecam inhonestatem ratione imperii divini supe venientis , sicut potest occisio innocentis , aut occiso equi alieni de so inhonesta evadere honesta ratione imis
perii divini supervenientis, quia ad iupremum Dei dominium spectat posis disponere de vita innocentis ,
Ex quibus dilucide constat, non posse hominem in lege condita ad sui utilitatem dispensare in sui conservationem, quando nec Deus ipse potest in lege naturali proprie dispensare , quamvis possit ratione circumstantiae supervenientis aliquando immurari materia alicujus legis naturalis, Liam actio aliqua de se inhonesta possit ratione circumstantiae evaderemo. nesta Diqilia πιν Corale
432쪽
nesta sicut occisio equi facta a servo, quae est inhonesta , si fiat domino invito, potest evadere honesta , si fiat domino illam praecipiente, nunquam tamen evadere o est honesta legis transgressio lacta auctoritate pro- Iria in iis circumstantiis , in quibus ex indigeret dispensatione superioris, quamvis transgressio conferret ad pro
Iv. Nenue dicas . quod si transgressio legis condita in propriam utilitatem conserat ad sui conser ationem, eo ipso datur causa uniiciens, Ut in ea dispensetur, non solum alu- periore, sed etiam auctoritate propria. sicut enim in probabili sententia votum auctoritate propria potest cominutari in melius v. gootum erogandi aliquam eleemosynam commutari potest in ingressum Religionis, quia cum votum sit promissio facta in obsequium Dei , censetur Deo promissario magis gratus ingressiis in Reli-ionem, quam eleemosyna ita vietur posse fieri auctoritate propria dispensatio in aliqua lege lata inpropriam utilitatem, quando dispensatia consert in sui conservationem , quia legislator non censetur velle, quod lex lata in utilitatem subditi cedat in ejus detrimentum. Nam contra est , quia quamvis aliquando possit esse causa sussiciens, cur superior dispenset in aliqua lege, quando ea est nimis onerosa siccitPericulum proximum gravis infirmitatis est causa sussiciens cur Episcopus
dispenset in lege jejuni At primo
falsissimum est , quod in quacumque lege fieri p3ssit dup2nsatio a superiore , esto dispensatio conserat ad sui
conservationem ma V. g. lex non
negandi fidem , quamvis condita in propriam utilitatem mediate, imis
mediate in obsequium Dei loquenti 'nequit a Deo ipsis , nedum Psuperiore humano dispensari , licet ejus
observantia serat mortem, quam rannus comminatur Nec datur causa sufficiens cur dispensari quis possit ab humana potestate in lege dectistodiendo sigislo Sacramentali, per
hoc quod aliter mors immineat; sic in innumeris aliis legibus tam divinis, quam humanis, quae obligant etiam cum vitae discrimine, per hoc quod intendant aut Dei obsequium, aut bonum publicum , quod praeva lere debet bono privato . Deinde
qtiamvis nonnulla leges tam divinae, quam humana non obligent cum discrimine vitae, ut lex de integritate
materiali Consessionis , lex jejunii, similes; at falsum etiam est, quod Quoties in his legibus datur causa 1 Olficiens, cur superior dispenset, possit quilibet auctoritate propria secum- me dispensares, ubi commode pos.
sit adiri superior, qti dispenset minimo quando causa dispensandi est dubia, solus superior dispensare potest eo quod in dubiis melior sit conditio legis, quae stat in possessione suae
V. Ad id quod additur de voto, in tantum suam habet probabilitatem sententia docens posse voventem auctoritate propria commutare votum in evidenter melius, inqtlantum voti obligatio oritur a voluntate ipsius voventis, qui censotu prinmittere Deo aliquid sub ea conditione , quod non offerat aliquid melius , meo gratius is ideo non infringit promissum , qui illud commutat in melius: At lex obligat ex voluntate superioris , qui non obligat conditionale, sed absolute uim de nequit v. g. auditio issae mecerta
433쪽
pia die esto commutari in aliquid evidenter melius sine facilitate superioris I ideo quando datur causa, cur superior dispensare possit, ab eo
petenda est dispensatio , quin possit
quilibet secumme dispensare. His adde , quod si vera esset doctrina is haec Que elliana, potuisset
Susanna in lege de non brnicando cum Senibus secum me dispensare, quia ea disponsatio contulisset ad sui conservationem es posset etiam Religiosus in lege de non nubendo Gmet dispensare , si matrimonium cem statur necessarium ad sui conservationem ς posset Parochus tempore pestis sugere, oves suas indigentes Sacramentorum administratione
deserere , quia hoc expedit ad propriam conservationem possetque quilibet a lege jejunii eximi ob eamdem rationem , quia semper ad sui
Conservationem consere vitatio a. Cerationis carnis , idemque dicas de
aliis legibus. Neque obstat quod hujusmodi leges non censeanru directe latae in propriam utilitatem, sed
est , quia de ratione legis cujuscumque est , quod feratur in bonum com-anune hoc pacto respicit utilitatem cujuscumque constituentis communitatem praecepta Decalogi , quae ad primam tabulam spectant, quamvis dirccte videantur praeciper vi respicere Dei amorem, honorem, ει cultum , respiciunt tamen etiam honum commune, sic bonum etiam uniuscuiusquo dicitur enim Demter. 6. CUM yraecepta Domini Dei tui,
a testimonia, ct caeremonias , quas praeis
cepi tibi is ac , quo placitum est,
o bonum in conspectu Domini, ut benὸ
fit tibi . unde si potest homo in aliqua lege respiciente directo bonum 7 . IL P. IV.
commune, & sic etiam utilitatem e juscumque de tali communitate , seismet dit pensare , quando id confert ad propriam conservationem, poterit
in qualibet lege hoc pacto dispensare. VI opponitur, quod non alia de causa possit quilibet dispensare in Imgo V. g. de non occidendo innocem
tem, quando occisio est necessaria aclsu defensionem, conservationem. nisi quia lex ista de non occidendo artium lata est in utilitatem hominumοῦ sic etiam lex a Deo lata, ne ullus. bi amputet brachium, aut aliud meminbrum , quia respicit nostram utilit tem, potest dispensari auctoritate pro2pria , quando amputatio brachii ne. cellaria est ad vitam conservandam ergo universim lex a Deo condita in hominum utilitatem potest a quoliabet dispensari quando id necessarium
est ad propriam conservationem. Respondeo, in his casibus non haberi dispensationem in lege de non occidendo innocentem , aut in legoede non amputandis sibi membris, sed
haberi, ut diximus, variationem mainteria ratione illius circumstantiae quod occidatii innocens cum mode ratione inculpatae nitelae ad sui deseimsionem , amputetur brachium ad vitam conservandam Etenim ratione
harum circumstantiarum, quod de se erat illicitum, inhonestum , evadit licitum is juxta dictamen rationis. Quamvis enim de se contra dictamen rationis sit , quod occid tu innocens is brachium abscindatur at non es contra dictamen rationis , ataue adeo non est in nestum, nec illicitum, quod cum modderamine inculpata tutelae occidat innocens, quod propriam vitam imvadio; quia scilicet in pari graduinta ferenda est vita propria vitae inno,
434쪽
centis; 4militer contra dictamen rationis es de se , quod brachium
amputetur , at non es rationi dissonum, quod amputetur ad vitam conservandam, quia praeserenda potius est conservatio vitae , quam conse vario brachii mo tamen non a cidit in omnibus aliis legibus4 etenim non solum est de se contra di- tamen rationis, quia Parochus v. g. dimittat oves suas indigentes Sacramentis, sed etiam est contra dictamen rationis, quod illas dimittat tempore pestis ad conservandam vitam Propriam , quia non est praeferenda vita propria saluti aeternae animartim sibi emandatarum: Et eodem modo tam de se, quam ad conservandam vitam, est contra dictamen rationis negare fidem, mentiri, ornicari, Gimilia, quia in his casibus
contemnenda est vitari atque adeo
in his, similibus legibus neque
potest homo se dispensare ad sui contervationem neque dici potcst ratione hujus circumstantiar, quod aliter non possit vita conservari , variari materiam talium legum, ita ut evadat licitum & honesthim , quod de se erat illicitum, ac inhonestum Quod si nec Deus ipse potest dispensare in lege v. g. de non mentiendo, de non pejerando ad conservandam vitam hominis , a fortiori non terit homo semet dispensare unde palmaris , ac intolerabilis error in Dac thesi continetur, dicendo , quod universim possit homo ob sui conservationem sese dispensare ab iisl gibus, quas Deus condidit in sui utilitatem.
SEptuagesima prima docet, posse
hominem propria auctoritate se dispensare ob sui conservationem ab omnibus legibus a Deo Iatis in ejus utilitatem . Sed quam magnam id aperiat laxitati viam, nemo est, quin videat. Hinc enim fieret, posse quemlibet etiam in lege naturali secum- me dispensare, in qua ne Deus quidem ipse dispensare potest , si ejus
transgressio sit absoluteo simpliciter in triniec mala, ut est . . lex de non mentiendo, de non pejerando, similem; etenim leges istae etiam in utilitatem hominis latae sunt rumret quippe commercium humanum, si mendacia , serjuria licerent a cidere autem poteli casus, quod quis mentiendo, vel peierando posset mortem sibi a tyranno intentatam declianare unde licite posset objitae com servationem in his Iegibus secuminet dispensare, in quibus nec Deus ipse potest cum e perfectione Omnipo-tontiae proveniat , quod non possit Peccatum ponere quodcvliquo suae obstrepit Sanctitati Potuisset fimiliter Susanna citra culpam ob sui conservationem in adulterium cum Senioribus illis consentire Posset quilibet libidini indulgere , quando id expediret ad vitam servandam Praeis terea ut quis dispensetur in voto castitatis, non esset opus ad Pontificem
recurrere , quoties ad vita conservationem centeretur expediens matrimonium. Et ut in legibus Ecclesiasticis habeatur dispensatio , non Lset opus in similibus casibus ad vi
435쪽
periorem recurrere . Denique quia nonnullis videri posset maxime conis ducere ad hilaritatem, sic ad vitae conservationem ab onere cujuscun-
ue legis se subtrahere , idcirco μent isti in quacumque lege secummet dispensare. Oh praeclaram doctrinam, quae prosecto expansis ulnis a plurimis exciperetur, nisi duceret in barathrum perditionis i Ratio autem , cur non Iiceat secum me dispensare, ne in iis idem legibus , in quibus superior clispensare valide, ac licite potest, est, tum quia nemo debet esse judex inpropria causa , eo quod facile posset ab amore suimet homo decipi, imclinari a judicandum , quod detur lassiciens causa ad dispentandum quando re vera non est sufficiens; tum etiam quia scandalum non vita. retur, si quilibet arbitratu suo secum-met dispensaret, etiam in iis legibus, in quibus facile potest a superiore dispensationem obtineres tum demum quia ruptis hoc pacto legum repagulis iniquitas inundaret. Quare velim menter erra , qui putatiosis hominem secumme dispensare ob sui comservationem in legibus, quas Deus com didit in hominum utilitatem.
PROPOSITIO LXXII. Nota Ecclesiae Christianae est,
quod sit Catholica, comprehendensis omnes Angelos coeli, omnes Electos is Justos term omnium selaculorum. Ovesinest Hebr. 2.21. 23. q. editione I 3.
Quid est Ecclesia , nisi coetus filiorum Dei manentium in ejus sint , adoptatorum in Christo, subsistentium in ejus persona, redemptorum ejus sanguine viventium ejus spiritu , agentium per ejus gratiam is expectantium gra
PROPOSIΤIO LXXIV. Ecclesia, sive integer christus,
Incarnatum Verbum habet ut Caput, omnes vero an
Ecclesia est unus solus homo. compositus ex pluribus me bris, quorum Christus est Caput , ita , subsistentia , persona; unus solus Christus, compositus ex pluribus Samctis, quorum est sanctificator uisesin ubes. 2. Iq. edit.
436쪽
Nihil spatiosius Ecclesia Dei, quia omnes Electi, Iusti
Qui non ducit vitam dignam Filio Dei, & membro Christi , cessat interius habere Deum pro Patre is Christum pro Capite clueo. I.
Separatur quis a Populo Electo, cujus figura fuit Populus Judaicus is Caput est
Iesus Christus, tam non VLvendo secundum Euangelium, quam non credendo Euam gelio uuesen Acta. 23. edit. STNOPS I s.
I. Praecipuum harum thesium inteam um est, ene are Ecclesiasticam jurio dictioηem, oe dubias reddere dogmatiacas Ecclesiae definitiones. II. Si on. rifex, aut Episcopi in haeresim scidant, ωnde areant urisdictione , facili negorio dignos poterit Meus eris fiscidant in peccatum. Et ideo incommoda
peccatum ad Ecclesiam nox tertinereae III. Ecclesia est coetus Vocatorum M. Mallii ariam Heterodoxi circa Ecclesiae desinitionem errarunt. V. Ouom
a Cathesis illam definiant nu. nam fiat Gelasiae noris VII. Quodnam
dicatur Ecelasiae caput, ct quaenam membra rara Diam Reprobi ct Peccatorer spectant ad Ecclesiam constituendam. IX. Non tamen Haeretici, Schismatis Apinatae, re ExcommunieaIi . . Non datur duplex Ecclesia , altera militans , quae bonos, ct malos complectatur in ter vis alae oriumphans , que OIum ex Electis constetur in elisa se utraque os eadem Ecclesia, ιυersis tamen ι--poribus XL Frustra daretur exuentariae Sacramentum, si peccatores Chrysiaη ad Ecclesiam non pertinerent.
XII. Pluribus objectis fit satis XIII. Cur celasia dicatur sancta, Nnon potius impia, enm plures in ea niqui impietatem sequantur , xum qui fulgeant Sanctitate XIV. Homines in Scripturis dicuntur esse Dei filii , et
ratione creationis, aut regenerationis, e ratione imitationis , vel demum ratione
doctrinae. XV. Angeli non spectant ad Gelasiam iasibilem suomodo populus Iudaicus fuerit figura populi Electi, is Gnagoga fueris figura E clesiae XVII. Insulse nimis nonnulli
1. V Um Quesnelliis in his theis sibus in speciem praecilivis, sed reapse exclusivis ut diximus in
thesi a. & infra luculentius oste demus implicite docet, Reprobos, ac peccatores, juxta errores Pelagi norum, malvini apud Beuarmin. esse extra Ecclesiam, quam Christus aedificavit sanguine suo , excidendo in ea septem columnas septem Sacramentorum , ac promittendo illi re
sidium fidei adversus portas inferi,
437쪽
illud videtur clanculum , ac vaste omnibus suadere , quod scilicet nostra fides nutet, Pastorum Ecclesiae jurisdictio sit prorsus dubia , atque incerta cum enim ignotum sit, num sint in statu gratiae Pontifices, Episcopi, qui Ecclesiam in Conciliis repriesentant , quando aliquid tanquam fide credendum proponunt, ignotum pariter est , num hic , nunc ab hoc Pontifice, ob his Episcopis vera Ecclesia quae non conflari dicitur nisi a solis ustis θrepraesentetur unde pariter incertiunes , an subsit falso , quod illi pro-mnunt tanquam fide credendum ;Idemque dicendum, quando Pontifex
extra Concilium loquitur ex Catheis dri, hoc est, ut docet Suarius lib. X. contra Regem Angliae cap. 3. quando Pontifex tanquam Μagister, moestor a Christo Domino constitutus alloquitur Ecclesiam sibi demandatam , proponendo , quae ab omnibus fidelibus infallibiliter credem da, aut observanda sunt . Praeterea ex hoc quod ignotum sit, num Pon. tifices, Pastores Ecclesiarum sint in statu gratiae, quando aliquid praecipiunt, incertum pariter esset, num
polleant urisdictione Ecclesiastica auctoritate aliquid praecipiendi; siquidem nulla urisdictio Ecclesiastica competit iis , qui sunt extra c. clesiam. Ex quibus descendit, quod a uesnelio callide videtur insinua. rici videlicet Jansentanos non debere esse solicitos , quod Ian seni in se a Pontificibus ex cathedra loquentibus damnatas, iriectas, ipsi Eec damnent, nec rejiciant neque
etiam quod excommunicationes a Pontificibus , aut ab Episcopis latas adversus inobedientes incurrant cum
euum ignotum sit, an hujusmodi Pom
tifices , aut Episcopi inter electos. ωjustos recenseantur, incertum est, quod Ecclesiam constituant, quod ecclesiastica polleant urisdictione Quinimo iuxta Qtiemelli delirium
ad Ecclesiam non pertinebant, atque adeo ecclesiastica jurisdictione carebant Pontifices, quando Jansentanas theses proscripserunt, eo quod citra culpam proscribere eas non potuerint cum audacter eas esse juxta Augustini mentem,in catholicas Jam
II. Neque dicas, quod sicuti non sequuntur haec incommoda per hoc quod Pontifex , si sit haereticus , Episcopi, si sint excommunicati, nullam habeant urisdictionem ecclesia. sticam, ita neque sequuntur haec convenientia , si careant urisdictio. ne per hoc quod sint in statu petacati mortalis, rideo sint extra E clesiam, ex electis, Gustis dumtaxat compositam.
Nam longe dispar est ratio Pomtifex enim haereticus tunc amittit diis gnitatem, esurisdictionem Pontificiam , quando aut ipse ab Ecclesias publice separat, aut convictus haereseos publice invitus a consortio fidelium separatur, ut notat Bellum. lib. 3. de Eccles cap. o. idque ad bonum Ecclesiae regimen, ne sequantur incommoda adducta Idemque ducas de Episcopis, si in haeresim iniscidant, aut in excommunicationem; ut constat ex Canone Auditamus 24. qu. I. At si Pontifex, Episcopi extra Ecclesiam essent, ciurisdictione carerent per hoc praecise , quod Patrarent peccatum aliquod mereti ternum , id non posset aliis innotescere; unde incerta esset illorum inrisdictio & facile posset quilibeto cutere usum debitae subjectionis.
438쪽
III. Ad ostendendam tamen harum thesium salsitatem operae pretium est explicare prius , quid veniat nomine Ecclesiae in Sacris literis;
Deinde quaenam sint notae, quae Uerae Ecclesiae competunt ac demum
quid importet Christum esse Ecclesiae caput δPrimo itaque Ecclesiae nomen idem
sonat, ac Vocatio, seu cerus Vocatorum , quia scilicet populo Dei, seu
elui vocatorum nemo adjungitur, quem non praevenerit Deus sua superna Vocatione , tu est primum
omnium beneficium , quod Sanctis
consertur unde dicitur ad Rom. 8.suos vocavis, bos j justificavis quos rustificaυit boso magnificavit. Quamvis autem quoad essentiam eadem fuerit Ecclesia veteris testamenti, ac ea, quae est testamenti novi, quia tamen quoad statum haec est excellentior, ideo illa appellabatur Synagoga , seu Congregatio congregari enim postunt tam homines, quam belluae: At in novo testamento appellam Ecclesia , seu vocatio , quia solum homines vocari possitnes Caeterum sicut nomen hoc, Civitas, liquando significat coetum civium, aliquando locum, in quo cives habi-rant ita hoc nomen , Ecclesia, aliquando significat coetum fidelium, ut cum dicitur ad Rom. I 6. Salutast vos omnes Ecclesiae me aliquando locum ipsum, in quo fideles congregantur, ut cum dicitur Judith. .
Omnis Populus per totam noctem intra
IV. Porro quinque haereticales senistentias circa Ecclesiae definitionem
enumerat Bellarm. lib. . de Eccles. militante cap. 1. Prima, quod impo te congregationem praedestinatorum dum saliat, ut habetur in Concilio
Constantiensi sessicis. r. s. adversu ἐ
habetur Praescitus, etsi aliquando seris gratia secundum praefentem justitiam
ramen nunquam est pars sanctae EeeIesae, o Praedestinatus semper manet membrum Ecclesiae , licet aliquando exei νὼ gratia adventitia , sed οὐ graiia praedestinationis . Secunda Pelagianorum, quod importet coetum omnium
justorum a qualibet culpa immunium, seu perfectorum , ut refert August. lib. de haeresibus cap. 88 ubi habet:
In id etiam progrediuntur , ut dicant, sitam justorum in Me saeculo nullum mnino habere peccatum, oe ex his Melesiam Cbristi in bae mortalitate persiis ei quam sententiam Calvinus tribuit etiam nabaptistis Tertia, quod sit congregatio justorum, qui nunquam circa fidem lapsi sunt, etiamsi alia peccata commiserint: Ita Novatiani, Donatistae. Quarta, quod sit congregatio fidelium, quibus peccata non imputantur, si veram habent fidem: Ita Confessionistae in Consessione Augustani , quamvis rentius dicat duas dari Ecclesias, alteram anc torum, qui vere credunt, meo obediunt,
uae non est visibilis, nisi oculis Geth, alteram externam hominum comis municantium in doctrina fidei, &us Sacramentorum, in qua boni, mali inveniuntur quamvis mali nunquam ad veram Ecclesiam pertineant.
iinta demum ex Calvino , quod constet e solis justis praedestinatis.
V. Catholicitamen docent Ecclesiam militantem esse unam,in visibilem is importare cetum homianum veram fidem profitentium, Cutentium Sacramentis a Christo Domino institutis, sub regimine legitimorum pastorum, ac praesertima
mani Pontificis Christi in terra viricarii.
439쪽
rarit. Unde ratione prima partis extra Ecclesiam Catholicam lint omnes infideles,in haeretici , ac Apo- nataeo Ratione secundae partis ad Ecclesiam non pertinent Catechumen , utpote nondum admissi ad Sa-Cramentorum participationem demque dicas de pueris ante baptissmum excommunicati, quia adhuc a participatione Sacramentorum excluduntur : Ratione tertia partis sunt extra ovile Ecclesia sthil malici, quippe qui licet fidem profitea,
rur sacramenta participent, detrectant tamen subjectionem debitam legitimo pastori Reprobi aurem, ac Ieccatores ab Ecclesia non excluisuntur unde fit, Ecclesiam esse visibilem, quia Quamvis ad constituendam veram Ecclesiam pertineant etiam virtutes internae fidei , Spei, charitatis, taliae , quae in plurimis reperiuntur , nihilominus ut aliquis sit pars Ecclesiae, de qua Scripturae loquuntur , sufficit ut multi cum Bellarmino docent, θ quod fidem e terius profiteatur , ac sacramentis a Christo Domino institutis utatur cim subjectione debita Pastoribus Ecclesiae, ac praesertim Romano Pontifici. Sunt autem membra viva Ecclesiae , qui fidem hanc ita profitentur exterius , ut sint etiam praediti virtutibus internis fidei, spei in charitatis Sunt vero membra mortua,
si iisdem careant. Quod si velimus loqui cum Augustino in reviculo Collationis , Collatione tertia , ita Ecclesia est corpus vivum, ut quidam sint de anima, corpore E Clesiae, per hoc quod sint uniti Christo per virtutes internas in prosessionem fidei communicationem
scilicet habeant fidem , non velocharitatem ; alii sint de anima, non de corpore Ecclesiae, ut Catechum ni is excommunicati , qui fidem habent, charitatem : Alii demum sint solum de corpore Ecclesiae, non de anima, si careant virtutibus internis,in solum spe, aut timore aliquo temporali fidem pro antur, sacramenta participent sub regumine pastorum; hujusmodi sunt
instar capillorum, unguium, aut m lorum humorum in corpore huma
VI. Deinde quod attinet ad n ta Ecclesiae , ciendum Ecclesam Catholicam instar solis radios luctidissimos usquequaque inundere, ut
facillime per illos dignosci possit
propterea nabet plurimas notas, seu testimonia, ac signa, ovibus possit vera Ecclesia a fals diicerni; itat me ut non reddant illam evidenister veram, sed evidenter credibilem, & credendam, juxta illud Ps. Σ. T simonia tua credibilia facta sunt nimis
Praecipuae hujusmodi notae sunt, quod Ecclesia stina, si Sancta sit C tholica, sit Apostolica , ut habetur in Symbolo fidei. Dicitur esse Una,
videlicet unitate fidei , unitate baispissimi , ac reliquorum Sacrament rum, unitate capitis tum invisibilis. oui est Christus Dominus , tum iisgbilis qui est Pontifex , initate
membrorum inter se ianitorum unde ex Apostolo ad Ephes. 4. dicitur r
de est Sancta, tum sanctitate doctri .
nae, ac Sacramentorum, tum sancti.
late praecipuorum ejus membrorum unde Cant. 6. Ecclesia dicitur uia ebria ut lux . Appellatur etiam C.
ρbolici, seu universalis quoad locum,
440쪽
&tempus; etenim semper uid pomquam super fundamentum post lorum a Christo Domino fuit aedificata , in semper erit dicitur enim
Daniel. 9. Regnum quod in aeternum nondi pabitur ubique gentium reis Peritur, juxta illud Psal. 1. Dabo tibi
gemes bHeditatem tuam, oe possessionem Iuam terminos terrae Et 1al. I. Dominabitur a mari usque ad mares unde
Christus Dominus Apostolis injunxit Lucae uir. Ἀ st. I. ut Euangelium in omnes gentes praedicaretur ;c ideo In omnem terram exivit sonus eorum , ct in fines orbis terrae verba eorum. Denique Ecclesia dicitur Apostolica, tum ratione is originis unde dicitur ad Ephes. a. Superaedificati s
per fundamentum Apostolorum, σμο-pbetarum tum ratione legitimae, continuae successionis ejus Pastorum,
oui ab Apostolis ad nos usque de-
VII. Denique caput Ecclesiae dicitur Christus Dominus , quatenus in reliqua membra insint gratiam,
auxilia, nec non in quantum hahet potestatem imperandi, ac gubem nandi fideles Hinc ad Ephes. I. dicitur Ipsum dedit caput supra omnem Ecclesiam : Et Trid. sess. 6. cap. 6.
habet Cum enim ille ipse Christus Iesus tanquam caput in membra , Scianis quam vitis in palmites in ipso justificaros virtutem jugiter influat , quae virtus bona eorum opera semper antecedit is comisaIur 'subsequitur 'sine quamlio pacto Deo grata , ct meritoria esse
possum . c. Est autem Christus Dominus caput Ecclesiae non stilum inquantum Deus, sed etiam in quan-xum homo , Christus enim nos demit in quantum Homo-Deus , ex
in quantum talis et judicaturus or- hem, Hinc non lotum influit auxi-
lia supernaturalia in iustificatos, quIsunt viva membra Ecclesiae, sed eta iam in peccatores fideles , qui sunt membra Ecclesiae , mortua quidem per desectum charitatis, quae est animae vita, sed non separata ab Eccle-sa immo etiam auxilia, gratias influit in Infideles , qui sunt extra Ecclesiam is in excommunicatos a ac in haereticos , qui sunt membra abscissa , ad hoc ut per auxilia ista gratiae uniantur Ecclesiae per fidem .& vivificentur per charitatem Pr
scripta quidem est ab Alex. VIII.
thesis illa quinta quae habet: againni, Iudaei, Haeretici, aliique hujus genearis, nullum omnino aeripium a Pesu Cis sto Ulaxuma adeoque bis recte inferes in illis esse voluηtatem nudam , miser mem stae omni gratia sufficienti . Quare relate ad infideles haereticos est: caput stilum quatenus est eorum Redempto , non quia pertinent sed ut pertineant ad Ecclesiam militantem Relate vero ad Angelos est etiam caput cum dicatur ad Coloss. a. sis illo re et , qui est emput omnis Principatus, potestatis; at non est caput, tanquam eorum mdemptor, sed est caput, vel quia ob merita Christi subsequentia Deus comtulit eis gratiam , ut multi docent, vel saltem quatenus habet illis praecipiendi auctoritatem is super illos
excellit. Non dicitur ramen Daem num caput, quamvis possit etiam dς-monibus imperare , quia daemones non sunt membra per charitatem
conjuncta cum Christo , sicut sunt Angeli, nec similitudinem cum Christo Dabent in donis gratiae . Potest etiam dici Christus in quantum'
mo caput Angelorum, ut notac jer. ex D Th. 3. p. q. 8. an . quatenus