장음표시 사용
131쪽
ob priscam verborum vetustatem, quae D in caraminibus saliaribus mirifice placet Varroni. Laudat tanquam lantem, unde desumi queant, quae ad mores ti ad instituta maiorum pertinent, & ad per- l noscendum ius civile valent plurimum Sed egregie saliuntur, quotquot harum legum utilitatem nimis exrollunt. Poterat inde disciplina, D temperatio . civitatis intelligi; quod quidem. tantum abest, ut lnegligendum Putemus, ut potius ab 'historia , iungi non sine magno detrimento'possita At enimvero quis non videt, antiquissimos reip. mores his legibus non illustrari, cum anno demum trecente- o tertio, quarti condita Roma erat, a Decem - . lviris e Graecii collectae suerint, nec statim omne sed decem labii , quibus deinceps duae accesso
runt. Itaque 'audiendi non miat. qui leges istas tanquam magnum aliquod antiquissim, histilitae tbmanae nobis commendant, eas e solas efficere dicunt, ne in tantis tenebris repraete, lac vera pro salus amplecti cogamus. Age Vero, Videamus nunc, Mis regiar
velut lumen quoddam 'bscuris illis rebus adhiberi
lib. X. c. 54. In il histrandis XII. tali hilarum legi- 'Us, quarum fion nisi fragmonia hodie stipersunt, si immam diligentiam posuerimi LIPsIDs, HOTOMid ANNUS. RIT TERS HUSIUS, ROSINUS, GR6r- INA . &, qui primo loco nominandi erant JAC. GOTHOPREDos in sontibis iuris civilis, Jo. NI c. FUNccI Us in Comment. in leges In Tab & ΕvRRAnnos OTTO in peculiari de legiri
132쪽
magnam tartem interia ρο impedita. 323' queant ,- largamque praebeant discendi materiem. Et illud quidem inter omnes constar, plurimas a Romulo ceterisque regibus latas esse leges, quas. Publius Papirius, regnante Tarquinio Superbo clarus, primus collegisse di citur, quarumque ho
die extant stagmenta, a Limio, merula, Sylai. Sylburgio aliisque edita. Hos igitur duces comittesque sibi eligat, quem talia delectant. Ego enitu
cur argumenta istarum legum recenseam, aut basharum illorum temporum sermonem eXagitem,
quod Cicηκo kcit 3 Pauca incinuisse suffciar, ne quis magnam accessionem ad historiae studium his legibus factam existimer. c primo quidem' regiae Nes non illustrant res domi militiaeque olim gestas, non consilia,' in administranda civitate tuid adhiberi solita, non auctos imperii fines, non foedera, non d*nique artes populi adhuc bellicosi, nec tamen plane rudis; sed de iuribus matrimonii atque parentum, de homicidio, se contractibus, de terminis' de Benore, de aere alieno, deque aliis quamplurimis agunt, quae e iure naturae tanquam fonte hausta sunt, reique publieae, qualis ' tum erat, accommodata. Haec vero, quis credat, ita esse comparata, ut antiquissimae Romanorum hi-
CICERO de Orat. lib. I. c. v. 'quid enim J m Numa Pompilio, quid' in Ser. Tullo, qui d δ' iurateris regibus, quorum muu sunt eximia adeonsituendam re uoluam, num quod eloquentia
133쪽
storiae lucem aliundere queanti Atque utinam se Vata fuissent, quaecunque a regibus consignata sileriunt, aut certe eos auctores habuerunti Menim, ignaviae dicam, an superstitionis ' proceis runt Romani, ut, igne per victimarios iacto, in conspectu populi cremarem Numae Pompilii libros, in agro L. Petillii scribae, ab agricolis, dum terra fodiendo inverterent, repertos, & ius Pontificum pariter ac disciplinam sapientiae tradentes. sed praetereunda fion sunt sedera, erepta fatali
incendio, rerumque gestarum monimentis pernucioso. Haec vero qualia fuerint, non docet LIurus; certo non nisi laedus cum Ardeatibus istum affertita, ut vidisse illud legisseque videatur. D Quare confugiendum. est ad HORATIUM, poetam quidem
lib: XL. c. 29.. Lib. IV. c. r. In enarrandis quidem plurimorum Dederum argiunentis diligens est & copiosus LIVIUS ; utrum vero tabulas foederam authenti- eas prima exemplaria Fiderit. id quidem ost, quod dubito; propterea quod Licinium, Fabium i Pictorem, libros magistratuum, aliosque, quibus ustis est, auctores allegat tapissime, foedera fere . nunquam. Atque idem de foedere inter Romanos& Albanos, Pilio Hostilio regnante, icto berba faciens, nec ullius . inquit , vetustior foederis me moria est. Quod si verum est: credere debemus, evanuiste foedera omnia, inde ab U. C. ad centesi
mum sere annum percuna. : .. -
134쪽
magnam partem incerta V impedita. xas illum, sed tamen testem. Commemorat auteni
Vet Gabiis, vel eum rigidis aquata Sabinis. En igitur tria Bedera, Ardeatinum, Gabinum, & id, quo in amicitiam recepti sunt Sabini.' Atque haec eadem sunt. quorum meminit DIONYs rusHALI ARNAsse NSIs, qui primo loco nominandus erat. Verum enimvero neque hic plura laederum exempla citat, si a paucis discesseris, quae suam aetatem tulisse, & vel columnis insculpta, vel in clypeis taurino tergo coopertis scripta suisse assirmat. - Addi poterat POLYRius, cui laedus cum Cinhaginiensibus anno DIX ante C. N. percussum unice debemus. Omnes enim alii historiae Romanae . scriptores alto id silentio praetermittunt,
. remque omnem turpiter ignorasse, CAs4uBo Novidentur.' q) Quod quidem vel socordiam veterum auctorum arguit, Vel id Vehementer compro- Lib. II. epist . I. v. ag. 23. Dro NYs. HALtc. lib. II. c. ss. lib. III. c. 3a.
lib. IV. c. 26 & 58. - potivntes lib. DI. e. za. cosAUBONUS IRSynopsi chronologic. histor. Polyb. Torn. II. p. 3587; quem librum aeque eruditum, ac reliqua omnia, quat tantum tamque immensae lectionis virum auctorem habent, allegat BARngvRAcus In splendido opere, cui titulus est: Hyloire desanciens traitis Tom. Ι. P. m. 75. artic. 97.
135쪽
bat, quod idem POLYvius habet. Is enim in genue fatetur, antiqua laederum exempla tam fuisse oblirerata, . &, sive peregrinos literarum ductus, sive obsoletas harharasque voces specteε, tam intellectu difficilia, ut vel ab eruditissimis hominibus vix ac ne vix quidem legi potuerint. Quamobrem mirari non subit, in tanta rei difficultate ab auctoribus illis multa fuisse omissa, aut non satis intellecta. . Hinc magnae illae narratio num diversitates, atque insignes opinionum dilar pantiae, quae sane essiciunt, ut dubius sit lector, quam amplectatur sententiam, anceps haereat. Exempla requiris' Sunt autem ea infinita, nec latere quemquam facile possunt. Sed e multis unum :quoniam quae antea dicebamus, egregie illustrat. Porsennam ni rum, scimus, foedus dedisse Roma.. nis. Id, si LivmΜ & DIONYSIuΜ HALICARNASSE
sςΜ audias, ita fuit percussum, ut nec debilitarentur resp. vires, nec pristina mutaretur libertas.
Iam audi PLINIUΜ: In foedere, quod expii uregibus Populo Romano dedit Porsenna, nominatim comprehensum invenimus, ne ferro nisi in agritvltura uterentur. Et filo scribere set ut vetustissimi auctores prodiderunt. EN
Sone Libr. III. c. ea. Hist. Nat. lib. XXXIV. c. Tq. 'HARDUIN Us legendum putat εntutum l. e. minuine tutum; sed magis arridet lectio Gronoviana, utpote elariorem sensum fundens. Hanc igitur
136쪽
magnam partem incerta Gippedita. i az ne pax cum Porsenna aequis conditionibus facta, Romanorumque libertas non tinmutata fuit Z regiam vero libertatem, ubi ferro uti non licet, nisi in agricultura. Vidcβ igitur,t qu/m longe a vero, absint Lmus. & DIoarratus, quos, credo, aliter
suisse iudicaturos, si in consilium foedus illud adhi-
huissent. Et potuissent sane, .cum sua adhuc aetate id extitisse, haud obscure doceat PLINIUA. . . De libris lilaeis dicam hrevissime; licet res ex eo sit genere, ut satis amplam praebe t scribendi materiem. Namque & hic variae runt eruditorum
opiniones. Alii quidem libros istos tanquam publica monimenta fideque digna exibilunt; . alii ad
Privatarum rerum commentarios relegant. Atque qui priorem sententiam amplectuntur, magnam . ,.sibi patrocinium a Livio parari putant. Cuius haec sunt verba: Quis ea in rest error, quod tam veteres annales, quo Πe magistratuum libri, quos linteos in aede repostor Monetae Macer Liciniustilat identidem auctores, nono pos demum anno eum T Quintio Penno, A. Cornelium Cossum consulem habeant; exisiniatio commulnis omnibures sed repugnare videtur PLINII locus, quo posteriores illi se defendunt atque tuentur: Posea publica monimenta plumbeis voluminibus'. mox ει privata linteis consci coepta, aut ceris. '' Habes ' . igitur ip Lib. IV. c. m. ' Hist. Natur. l. XIII. c. II. Ad quem locum ' '. II ARDUINUS, Postquam monuit, non hie latera
137쪽
igitur utriusque sententiae duos auctores, eosque satis illustres. ' Veruntamen, si dicendum quod res est, non me placant PLINI a verba, quippe quibus evinci nulla ratione potest, publica monimenta linteis voluminibus nunquam conlacta fuisse. Alia certe omnia credere iubemur & Symmacho.
qui libros Sibyllinos in linteis tabulis scriptos affirmat ), & Codiei' Theodosiano, ubi legem Constantini eadem ratione scriptam invenimus.
1lgendam esse chartam ex linteis contritis & maceratis confectam, hoc etiam addit: Aata XIII seculum a Chri lio nato, chartor nostroe receptesm. Mum docti Dinvellet epistola ad S. Ludovicum Franciae regem. , qui in eiusmodi eharta exarata. sisa a nobis re perlecta est. Quod, nescio, an observatum si GERARDO MEERΜANNO virisque doctis, quorum solas ει observationes de esia toe vulgaris feti linere origine edidit Iae. vanmassen, Hagae Comitum 1767.
D Lib. IV. epist. 34. Et Marciorum quidem vatam divinatio eadueis eorticibus inculcata es: monitus Cumanos lintea texta sumserunt; tu etiam serieis. voIuminibus, Achaemenio more, infundi litteras
η Aeaeis tabulis. vel rerussatis, aut linteis mappis,
seripta per omnes eivitates Italia proponatur lex, quae . parentum manua a parricidio arcent. . c. Theod. tit. 27. l. II. Bibliothecam templi Traiani, i quae V ia a gentili principis nomine dicta est, reia fertissimam fuisse libris linteis, testatur Uo Piscus in Aureliano c. I & 8. Cf. FUNccI Us de scriptura
138쪽
magnam partem lateria mpedita. ia 9Nee leve eiusdem rei praeiudicium sicit libe, quod '
libri lintei in aede Monetae repositi fuerunt. Atqui in templis non reponi solebant libri, nisi publica auctoritate muniti. verum utut haec se habeant. haud ita magna tamen istorum Iibrorum fides fulta videtur atque utilitas. Livius enim haec volu ' mina non nisi ter citat, ac sere semper Licinio auctore, quem toties totiesque sequitur. Atque idem discrepantes eorundem librorum editiones affert, quae, tantum abest, ut fidem augeant, ut potius debilitent, suspectamque reddant. Quare ego existimo, libros linteos non magna fuisse ad histόriam illustrandam utilitatis. venio nune ad libros' tan uales, quos vult m.1νρίμmeja vocat Dro NYstus, qui si sua aetate eos extitisse, dubitare nos non sinit. Neque ob scurum,' D Lib. lv. e. q. sto. st3. Idem auctor libri euiusdamr lintei Samnitum memitui I. X, e. 38; sed ille nihil
eli; ita quidem, ut privatis similiarum Illustri uni usibus inservisse. ad augendam vero rerum publu de gestarum cognitionem nihil secae uideanturi CicΕRoxκ enim iteste, ipsae semiliae sis quasi ornamenta ac monumenta servabant, & ad usus v. si quis eiusdem generis ocridisset. & ad inmoriavi laudum domestiearum, & ad illustramum nubilistatem stant. Bruti e. 16.
139쪽
laurum cuiquam esse potest, quales' fuerInt libri censuales, quippe eo consilio scripti, ut nota essent nomina atque aetates civium, uxorum, liberorum& servorum, porro domicilia, pecuniae summa, praedia urbana & rustica. Quorum quidem om- ' . um magnus fuit in rep. usus, isque in imperandistributis, scribendisque militibus maxime consipimus. Quis vero mihi inde depromere, quis e torquere potest, quae ad historiam pertineanr, cuius est, res graviores magisque memorabiles narrare, nec acta modo, eventusque & praecipites imperi tum casus, sed consilia, quoque & rationes exponere, ac improborum Vitia, bonorum virtutes domonstrare ita, ut inde quisque sibi suaeque reipu- blicae. quod imitetur, capere possit. Sed quantamcunque censualium librorum utilitatem Hiise dicamus, parum tamen adiumenti inde paratulantiquissimae Romanorum historiae. Namque e eunte demum secundo post U. C. seculo Servius Tullius instituit censum, rem tanto futuro imperio saluberrimam.
Restant Ata diurna s. P. Q. R. Ea enim locum sibi hic iure suo deposcunt, cum ad historiae r
manae fidem maximum facere Videantur momenis' tum. Quis enim, ad memoriam rerum olim g starum incorrupte conservandam, non utilia putet
haec motiimenta, quibus quidquid in senatu, in populo, ) Livius lib. I. c. s.
140쪽
magnam 'parum interis ρο impedita. Tarpopulo, in iudiciis: concionibusque actum esset,
diligenter narrabatur. sed longe aliter se res habet. obstat enim fugaeo Naus, quo me lateor impediri, quominus istam amplectar sententiam. la enim auctor credere nos iubet, . tapsamn pria
mum insiluisse, ut Acta Senatus V Populi diu a
tonsilerentur, o publiearentur. 3 Quae verba,ndo ignoro, quantopere displicuerint DoDwgLLO, RR1Ngsso, PIGHio, & GRAvIo, acta diurna Caesare antiquiora esse affirmantibus. Neque tamen illis assentiturast ER NESTI, vir summa laude dignus. sed omni maior. Quo magis etiam atque impensius lecta eius disputatione '' gavisus sum, quod videbam, frustra in suspicionem adduci Sugro Frra locum , M salsa temereque conficta esse fragmenta ea, quae movere nos debent, ut Acta diurna primo Caesaris .consulatu longe superiora credamus. Repugnar enim dictio. purior atque ornatior, quam
rum fragmenta extant in STEPH. PIGHir Anna libus Tom. a. p. 378, unde in suum inlisiptionum antiq. Soeagma retulit THOM. Rκ IN AIUS. Habet eadem Do owKLLus in sine Praelection.