Joannis Jacobi Rambach ... Sylloge dissertationum ad rem literariam pertinentum

202쪽

De Adiuphoris 'dum dicere adgredior, peropus

esse videtur, quae ad indolem eorum cognoscendam . rectiusque diiudicandam pertinent, strictim ena rare. Nonnulli enim hoc ipsum requirent; & qui harum rerum satis periti sunt, nec me monitore egenr, non .vituperabunt sollertiam meam, certe non succensebunt mihi, ab ipsa rei, de qua disputaturus sum, definitione ordienti. Est autem id, quod vel μιθον a Graecis , indigerens a . Latinis vocatur, ex genere eorum, quae inter 'hona n mala quasi interiacent, - καὶ itaka, , ut Stobaeus ait, vel quae nec iuvant nee laedunt, quae ad animos movendos & ad a gendam selieitatem parum faciunt, adeoque mea diocrem habent aestimationem. Multa de his, cuia riose magis quam utiliter, 'lim disputarunt Stoici. Cuni enim in sola virtute & vitio omnia posita esse arbitrarentur, eo erroris progressi sunt, ut rerum . delectu sublato, cetera pro nihilo haberent, & ln-

itaque Ig elelme, qui antino aequo est,' - &quod accidit, non magni pondit, interdum etiam. . negligit, & susque dequa habet. GκιL1us NomAtile. lib. 16. c. 9. q

203쪽

as De Adiaphoris in utroque Sacramento,

ter sanitatem ti morbum, . inter divitias &pau periem nihil prorsus dicerent interesse ') Quam ob rem plurimas dederunt Adiaphororum divisio

nes, ne scilicet in tanta rerum,lquae natura sua nechonae nec malae sunt, varietate . . miscere Omnia penitusque negligere viderentur. ' Zenonem sciis mus varias procudisse voces, ut differentiam interea, quae ἁλεωνα s. Indisserentia dicuntur, aperiret.

Alia enim dixit esse προηγμένα, i. e. τοι αξίαν. εχοντas equae asimabilia, producta & praecipua vocantura ocin g, quia dignitatem quandam habent, tillare meritoque suo quibusdam anteponuntur, ut valetudo, ingenium, opes, gloria. Alia putavit esse L .a quae retesta nec ulla aestimatione digna appellat CICERO, .ut dolor, morbus, sensuum anmissio. Q

Sed nolo haec longius prosequi. Sunt enim vel ambigua multisque adeo erroribus obnoxia, velitimis argute subtiliterque dicta, vel inutilia plane, nec digna satis, quibus ad animum oblectandum, ne dicam erudiendum' utaris. Jampridem etiam,

. ut cxcgno de sui. bon. &mal. lib. a. 'Plura de his qui legere cupit, adeat LAERTIUM de Vitis Philosophor. lib. 7. c. I. n. tis. 6 I. CIcERONAM. desin. bon. & mal. lib. 3. cap. I 5. seq. SENECAΜ epist. 8a, &, qui rem omnem diligeniatissimo persequutus est, JUST. LIPSIUM in m

nuductione ad Philoc stoicam. lib. a.' Dissertia3.

204쪽

Baptismo F Eucharisia obviis. si t C1cgRo ait, desitum est de his disputari. Quare per haec dumeta incedere, & in his verborum praestigiis haerere, nihil attinet. Faciant id, quibus volupe fuerit; ego certe fastidio. satis est, landamenti loco posuisse hoc, quod ponendum

videbatur, nempe esse ea, quae nechona nec mala sunt, quae ab arbitrio cuiuSvis pendent, quaeque ad eius rei, cui applicantur, naturam constituendam tam parum valent, ut ea salva

abesse & adesse possint. Cuius quidem generis plurima clari, inter omnes constar. Sunt enim Adiaphora, quae dicuntur, moralia; sunt etiam solitica, sunt denique eccissi ea, &, si vis, multo adhuc pIura . quae aliis exa nanda' relinquo. Neque enim omnia nunc percensere lubet, sed id

constitutum apud me & deliberatum habeo . ut ostendam, quid sint Adiaphora eeclesiasica, ea praesertim, quin in utroquesacramento, eucharisiunempe V baptismo, obvia sunt De quibus dea finiendis non est quod alde sollicitus sim. Dudum enim id fecerunt Auctores Formulae Concordiar, ad

quos eo lubentius provoco, cum idonei sint testes,maghamque in hac ipsa re collocaverint operam. ' Hi vero, Adlaphora, dicunt, esse ritus, ecclesia- ,sicos, in se indisserentes V arbitrarios. ab eoelestia seI boni ordinis, vel tranquillitatis, vel divinarum N a vertis

205쪽

196 De Adiaphoris inittroque Sacraments, . . veritatum conmonefaciendarum causa introductos. 9Sed nec data hac definitione rem omnem effe- . cisse mihi videor. Itaque ea nunc attingere placet. quae inde fluunt, nec omitti ullo pacto possunt, si Adiaphororum naturam penitius pernoscere velis. . . Iam primum apparer, pertinere ad Adiaphora hoc, ut lege divina neque mandata sint neque prohibita.' Sunt enim ex genere eorum, quae arbitraria vocamus, quaeque a cuiuSvis ecclesiae voluntate pendent. Iam finge tibi, adesse legem divunam vel iubentem vel prohibentem; hon amplius habebis rem libersm ti in arbitrio positam. Data. enim lege, oritur obligatio; quae est necessitas moralis agendi. Neque tamen Adiaphoris tantum largimur, ut credamus, posse ea leges divinas in universum omnes migrare, iisque adeo adversari, quae sacrarum literarum auctores docus runt. In quo certe eos, qui sic statuunt, vel ratio fugit, vel dicti illius Paullini ignoratio tenet:

4o. Quae verba cum qd omnem vivendi rationem pertinent, tum etiam ad cultum externum, &ad ritus ecclesiasticos transferri possunt; nec obscure' . ' Mni-

206쪽

Baptismo F Eucharissia obviis. 397 l

. significant, non assuinendos esse ritus, nisi eos, qui ordini inserviant & effatis divinis non restagentur. Possunt tamen, ut hoc addam, variae in variis ecclesiis obtinere cerimoniae. Ex divertatate rituum enim non oritur diversitasecelesiarum, sed manet unitas. 'Quod ipsum PatreS iam Vi-.

disse, pervulgatum illud doces Dissonantia ieiunii, non dissolvit consonantiam fidei,

Adlaphora porro hoc sibi proprium habeant necesse est, ut bene utiliterque compositosnt, nec sitio laborent. Qui enim fieri aliter potest, uti quem intendunt, finem assequantqr .Aut quo alio pacto ad ordinem servandum ti ad externum Dei cultum ornandum facere quid possunt' Recte

igitur iudicant, qui turpes ti indecoros ritus ab ecclesia arceri iubent, longissimeque removendast putant cerimonias superstitiosas, & vel ad vanam ' pompam, vel adeo ad lasciviam i umque Com- positas. Non possunt enim non inde profluere turbulenti errores, qui quanto facilius animum moreSque corrumpunt, tanto maius afferre solent damnum. Nec sine causa ritibus his noxiis ad- - numerantur ii, quos malo consilio adhiberi eoque potissimum tendere videmus, ut diversae religiones sensim commisceantur & quasi coalescant. . Nam que.& binc plurimum. surgit damni, dum multorum vel conscientia perturbatus; vel infirmitas laeditur,' 'ci credulitas decipitur ita, ut verendum N 3 i. . omni

207쪽

ros De Miaphoris in utroque Sacraniento,

omnino sit, ne Syncretisino via aperiatur, aut in eam opinionem inducantur multi, habere ritus e

. Ιn:' Periantamen thaec, quae dixi, non ita intelligi V volo, ac si in occlesiis prorsus diversis non idem rituum innoxiorum usus obtinere possit; nec ille ego sum, qui omnem cerimoniarum communio- nem fugiendam existimem. Quid enim v Nonne Apostoli virique apostolici ritus quosdam e prosa- . nis gentilium sacris rerinuerunt, ut scilicet opianionem novitatis,' quae ethnicos a religione christiana revocare potuiset , amolirentur 7 Nonne Lutherusi cum nova sacra, eaque praeceptis S. S. & genio ichristianismi magis conformia , inferret, . quaedamPontificiorum instituta servari iussit 3 quod tantum . abest, ut Papismum redoleat, ut potius laudandutii st. Vid. ab ELAWICH Comment. da reliquiis Papatus ecclesin Lutheranae umere assistis. - cap. IV. 1isque non audiendi sunt Puritani, quos, scimus, magnas olim calamitates, magnos tumultus in Anglia concitasse. Hi enim existimantis tollendum esse omne commercium cum Pontificiis, etiam id, quod communi rituum usu vicitur.

Quam opinionem fusius exponit DAN. NEAL, ipse Piu impus, in ilie Bistom of the Puritans, . ubi inter multa alia haec quoque occurrunt: The PMinritatis affirmes, aII the 'ini rations of the Churia' es Rome to be supersitioua and idolatrous' iεεν

208쪽

In Adiaphoris diligenter videndum est, ut nec supervacanea sint, nec nimis multa. Quid enim effci luxuriosa rituum multitudine potesti. Quem habent usum, cum ad nihil prosint, nisi ad oculos inani splendore praestringendos ' Non a gent profecto & sustentant internum Numinis cultum, sed debilitant & tantum non impediunt. Quod ipsum optimus Servator his verbis declarasse vid

cum externo maiestatis splendore, ἡ τού

de inani molestaque rituum multitudine caute mutanda loquor, facere non possum, quin Praesta . . tissima ecclesiae. apostolicae imago suheat mentem. Cuius quotiescunque apud me recolo memoriam, non pie solum revereor eam, sed & principem d cemque ad ingrediendam eandem rituum rationem exstare cerno. Quoad enim longissime animus antiqua illa tempora respicere potest, semper ritus primitivae ecclesiae omnium praestantissimoso video. Omnia tunc ad morum sanctitatem pecto- -.risque candorem reserebantur; ad pompam &ostentationem nihil. Itaque paucissimi illa aetate erant ritus. Omnes vero ad promovendum intendiorem Dei cultum egregie compositi. Neque t men in laudatissima hac simplicitate diu perstit runt veteres Christiani, sed quo tranquilliora nacti sunt tempora, tanto maiorem quaesiverunt rituum

209쪽

αoo De adivnoris in utroque Sacromenito, splendicae sumtuosaeque cerimoniae sensim divuu . .

sarentur. ' .

Multa adhuc de Adlaphoris disputari poterant,

quae vero, ne verbosior sim, tacitus praetermitto. Cur enim recenseam aut adeo resutem erroreS PQ ltificiorum, tantam ritibus 1M4οι .ie vim tribuen

tium, ut neglectis iis neque Deum recte coli, HV lun i peccatorum remissionem obtineri posse credant Aut cur enarrem historiam belli adlaphoristici, an- lte hos CCXL, D quod excurrit, annos satis diu , agitati, & hac praesertim de quaestione orti: num tempore persecutionis D in casu consessionis liceat, Pontificiis ita cedere, ut, etiamsi in doctrina dis- 'sentiant, tamen postulanti hus illis ritus quidam in , ' differentes serventur, & Adiaphora iam abrogata in usum revocentur δ Sunt eniti, haec vel satis nota a viris doctis dudum exposita, vel nimis subtilia atqVe minuta, quam ut uberiori indigeant disqui.

sitione. PEaestat itaque ad id, quod propositum milii est. accedere, &Ariophoro in utroquesacro- .menta obvia examinare, ut quam habuerint 'rl- ginem, quae sata, quem deni gulam, rectius intellisatur. In quo perficiendo ita versabor, ut ritus i qui vo*antvri borptismater praemittam, io l

210쪽

Baptismota Eucharista obviis. . go I & deinceps de eucharisticis disseram, omnes vero ex intima antiquitate, quam fieri poterit, diligentissime illustrem.

, Et quod ad eos ritus attinet, quos In Baptismo eum apud nos, tum apud alios obtinere videmus; facile intelligitur, usum aquae non iis adnumerari posse Adiaphoris, de quibus nunc sermo est. Ni- titur enim ille mandato divino, sob. VI, s; atque idem etiam comprobatur Ioannis & Apostolorum. φλοmpli , Iph. I, a6.31. Act. VIII, 36, quie satis docent, aquam a baptismate ritς administrando 'stiungi nullo pacto posse. Falluntur itaque, qui deficiente aqua arenam aut alium quemcunque liquorem adhibendum esse putant. Falluntur etiam ., 'Sestuciani, qui, cum animas hominum ex igne & spiritu conflatas somniarent, baptisma per fieri debere existimarunt. . Nec recte sensit S τ , ΗΑNus II, sec. Vin Pontifex Romanus, qui uigente neccssitate vinum adbiberi posse, sibi per