장음표시 사용
111쪽
Mortales primos vivendi habuisse tenorem :Cum Primae quercus oracula prima serebant. TII Omne aevum in pratis , molli sub graminis herba , Ducebant, montesque suos , sua flumina norant. Nondum Romanis rupes Tarpeia triumphis Dives erat : rarae , septem sub mont1bus , ibant Ad pastum pecudes , & vallis Aricia viles 72o Vix bene pascebat , pratis Laurentibus , agnos. Multa alia ipse etiam possem praecepta referre , Quae ruri passim ornando , nemorique valerent :Ni pars restaret coepti properanda laboris , Aspiceretque ratis portus jam sessa propinquos. 72I
112쪽
Natura fontium. 3I. Vnde O quomodo petendi. 84. Anilia usus. Ia . Indicia latentis fontis. I 37. Puteales fossae. I 6J. Specula. ITO. Arcolit aqua ductas. Ι7S. Pol ycrene , fons Lamonius. 2O8. Aqua
rum receptaculum. 227. FonS Sanclavius.
273. Aqua salientes. 28O. Fontes Rue lai. 344. Spelunca. 362. Rivi. 4O . Aquarum lapsus. 486. Aqua textiles. 2O. Grandes aqua. 726. Stagnum Ba-xillaeum. 3 36. Cantilliaci Condatque Magni laudes. 6IO. Fons Bellaqueus. 64 I. Pacis artes , victore Ludovico XIV. 6ss. Publica latitia ob Delphini natalia. 67'.
113쪽
O s liquidi fontes , & stagna sonantia rivis ,
Speluncae , vitreique lacus , & amoena fluenta , Deliciae Hortorum , atque umbrosi gratia ruris , Numinibus vestris , vestro succurrite Vari , Si sensum fontes , si flumina numen habetis. FFas mihi terrarum caecos penetrare recessus , Et qua perpetui manent ab origine rivi, Dicere , & unde suos habeant vaga flumina cursus. Quis tam dives aquae thesaurus quove perenneSTam jugi porro replent se fonte lacunar Io Ipse mihi egregiam ducendis fontibus artem Monstranti, dandumque Hortis hac parte decorem , Villicus accedat, tota cum gente docendus :Ornando nihil ut desit, quod serviat Horto. Tuque o curandae partes qui sumere villae hs Instituis, fundoque suum moliris honorem rVosque omnes cultum Hortorum, formamque professi, Floribus , & silvis latices inducite crebros :Namque animi silvis , & floribus inde petendi.
Quaerat aquae fontes , & terrae concaVA tentet, 23 Et vocet in rivos collectam vallibus undam , Qui mea formandus venit ad praecepta colonuS.
Ne deserta siti, jejuno in tramite, tellus
114쪽
Langueat, atque solum morientibus aestuet herbis , a I Non erit ille labor durus tibi : sicubi rupes In caelum attolIat sese , de colle propinquo :Namque supercilio vicini collis ab ipso ,
Semper erit largae vis plurima , quam tuus , undae, Exprimat, & campum fossor deducat in omnem. 3O Nonne vides rapidum Ligerim angentemque Garumnam, Quique Parisiacos Decundat Sequana campos , EtRhenum,&Scaldim,&Rhodanum magnumque fluentem Danubium, atque alios descendere montibus amnes , Sive cavis subter spatium sit inane cavernis , 31 Hospitium undarum , seu quod spirabilis aer , Inclusum frigus rupis cum sensit opacae , Paulatim in tenues longo fluit agmine rivos: Unde ipso tepidae sudant humore cavernae; Quales marmoreis guttas stillare columnis o Humenti caelo , & bruma nigrante , videmus. Rupibus idcirco eX altis permanat aquarum Roscidus humor, & uberibus fient omnia guttis et Seu quod per montes alios , tellure sub ipsa, Imbribus e caelo ruptis , nivibusque solutis , 4ue Multarum sese vis plurima cogit aquarum Ima petens , donec jam copia , viribus auctis , Τum demum erumpat, campoque insultet aperto. Nec desunt, quorum melior sententia menti Qui perhibent fontes genus altum accersere ab ipsos o Oceano. Nam totum orbem circumfluit ingens Oceanus , magnae subter spiracula terrae Qui subit, in tenues fusus ceu corpore venas
It sanguis totique facit commercia moli.
115쪽
Quo fit uti numquam crescat, ripisque redundet Pontus , ubi vasti de partibus omnibus orbis SI
Undique tot tantis concurrunt fluctibus amnes. Interior nam cum raro sit corpore tellus ,
Inque specus altos, imperfossosque meatus Interdum descendat, & in loca concava Sidat, Unda maris , rarae per curva foramina terrae , 6 Perque sinus ipsos , furtivo lubrica lapsa Paulatim insinuat sese , caecumque per imos Aut quaerit calles iter , aut molitur eundo. Atque , ubicumque magis ruptae se viscera terrae Diducunt , crebroque patent adaperta meatu : MTum largus magis, atque magis se fundit aquae sons. Idcirco latices manant , ex aequore salso ,: Non salsi : nam cum multum , tellure sub ima , Multiplices se per salebras , & acerba locorum , Perque cavos flexus, & inaequales per arenas , Torsit agens maris unda , salis quae cras a marini Materies haerebat aquae , purgatur; & Omne Ceu per cola means , Vitium detergitur undae Nec per se haeret aquis ullus sapor, aut color ullus, Quos terra de matre petunt : hinc saepe nocentes , 7s Saepe salutiferas , vario discrimine , Vires Pro varia tellure , Videbis ducere lymphas. Tales Borbonios , tales fas credere fontes Viciacos , succo affecit quos terra salubri , Per quam sublapsi medicatum hausere liquorem :lJUnde omnes per se valeant aVertere morbos et Nec vim tantam Mihi poteris sentire medentum , Nec tam praesentem divum cognoscere curam.
116쪽
Ergo tibi labor is primum impendendus, ut Hortoess Inducas fontem Vicino e colle petitum. Nam vicinus aquam collis dabit: undique terram Late ipsum circa montem , & declivia montis Assiduus fodere , & ferro explorare memento. Si natura soli fontes sperare Vetarit,9o Qualis gleba gravis vulgo perhibetur arenae , Quaesitos voto rivos optabis inani. Vidi ego , qui fontes Horto dum forte rigando Quaereret, & fosso nullos reperiret in agro , Creber aquam , votis nil proficientibus , omnes 9s Orabat superos , nec aquam per Vota ferebat. Et qua Aledonici sese subducere colles Incipiunt, vir nuper erat ditissimus unus , Qui fuit in Francis : nam fundi largus opimi
Ingentes campos centum Vertebat aratris eroo Huicque suas & opes , atque auri magna talenta Rex servanda dabat, regni pro rebus agendis. Ille domum , jam tum supremo in monte , pararat Magnificam , limenque domus praetenta sub ipsum Planities , late campum assurgebat in omnem , IPI Arduum opus , totique agro spectabile , & urbi: Nec fundo deerant Horti, silvaeque virentes , Non campos late pulcher prospectus in omnes :Sed fontes deerant, & aquae , nullique per herbam
Errabant rauco ludentes murmure rivi. IIo Ergo cavae ferro penetrantur Viscera terrae , Atque omnes pariterque operas, artisque magistros
Convocat ipse loci dominus , nec sumptibus ullis Parcit aquae cupidus; major quoque fontis habendi
117쪽
er non tentatas crescit fiducia terras. uin etiam fontes , ipsa de nocte, repertos omniat, & voto vigilans se pascit inani. amque omnem late , loca per declivia, campum imanti, totoque solum sub monte moventi , ullarum prorsus se spes monstrabat aquarum. issiciles adeo , pro conditione locorum ,nterdum terrae fonti inveniuntur habendo. pse ergo grates , invento fonte , colonus larsolvat superis , & numen ruris adoret : oc ego pro vobis , vos hoc praestate coloni. Quamquam saepe cavis, tereti siphone, colonus os aucit aquas puteis , & quos natura reculat, xrte facit fontes. It machina pensilis alto: tumulo . lymphas motu siphonis anhelo duae sursum attollat , moles licet ipsa repugnet.
dualis aquas , sub ponte novo , Samaritis ab imo I 3o xcelsa educit fluvio , eductasque refundit. Si quem forte suo non antlia juverit usu , Illius oret opem , sola qui voce liquentes,
Percussa de rupe , potest deducere rivoruNe tamen artis opem conatu quaerat inani 133EXplorator aquae : nam multos terra fefellit :Arcani fontis dentur quae Signa , monebo.
Si pendens tumulis , & collibus edita crebris , Vel juncis fruticosa , vel othlibus algida tellus. Aut si mollis erit limosa uligine campus . Isso Quique frequens herbis, & caricis uber acutae, Hie dabit indicium laticis manifestus , & ipsa Intus aquae carecta dabunt tibi signa latentis,
118쪽
Quique soli fundo crescit condensus aquosi 143 Muscus , & humentem laetata conyga per algam , Batrachiumque, Si umque, & arundiferae calaminthae. Cum diverso igitur de colle , coegeris undam Errantem , subjectum illam curabis in Hortum Deduci. Ducendi autem non unica fontis I so Est ratio. Sunt qui plumbo , testave receptos . Vallem in subjectam , soleant traducere fontes :Si via praesertim fuerit non longa, lateXque Colle in pendenti, VenA uberiore , repertuS. Nam si cogendis & adhuc , de valle propinqua , II J Multiplicandus aquis , Venae non uberis ibit, Ille cavi angusto, sub terram , pariete saxi , Includendus erit, quo defluus imbribus humor, Vicinoque latex circum de rure coactus , Insinuans sese , muri per septa meando , I 6o Agglomeret, cursusque patens se la X et eunti. Ne tamen unda fluat per iter salebrosa malignum , Perque sinus caecos , aut sordes ducat ab ipsa Terrarum eluvie , spatia inter certa locorum , Rivi cursum omnem putealthus infode fossis.16 1 Nam planum per iter, raperet quem cursuS aquarum , Limus iners fundo puteorum haerebit in imo :Nec poterunt raptae fossam transcurrere sordes , Cursu interceptae medio , immersaeque lacunis. Et quamvis caveae tractus penetrabitur altam IIo Omnis subter humum: puteis tamen omnibus extent
Sublimes speculae , per quas Vel turbida coeno Unda repurgetur, vel lando prorsus ab ipso , Quae sordes se sorte cavo infudere pateati ,
119쪽
'Nittantur, labesque omnis tollatur aquarum. Nec mihi, nec quisquam sumptus persuadeat istos, 373Rure in privato , ducendo impendere fonti, Quos quondam Arcolio fecit Medicaea sub alto , Lutetiam ad magnam : quando deduxit in urbem Pontibus impositos i tanto molimine , fontes. Admirandi operis moles praecelsa , superbos , Isoli Pariete perpetuo , sublime assurgit in arcus , i 'Suspensique fluunt, grandi sub fornice , fluctus , Qui cursu late excisos labuntur eodem Per montes , ac per substructas aggere valles.
Nam paries quadro jungit divortia saxo : 18sPer quem , magnarum cursum fraenavit aquarum Regina , & totam sontes divisit in urbem : los autem quamvis admittat publica sumptus Pro populo fortuna , tamen Privata recuset. Vosque mihi hic estis, quibus est res ampla, monendi, Icto Ne fors ducendo census pro sonte paternos Contingat vobis expendere : vidimus istis Sumptibus eversasque domos , absumptaque nuper Praedia magna : modum discant servare modesti, Nec per compositos , testa eX arente , canales I93t Ducere aquam pudeat, proclinatasque per alnos. amque alnos perhibent ducendis fontibus aptas. Fortunatus at ille , suos qui praeter euntem Iugis possit aquae rivum traducere in Hortos Absque alni, aut testae , plumbive canalibus ullis. a oo
l Qu te Parisiaco lymphis pernobile in agro
Berniacum, largos uber cui Bivara suctus Transfundit, cursuque locum circumdat amoeno.
120쪽
Tale Lian curtum , tales in finibus Hortiao I Burgolii Andinis , rapido qua flumine pulcher
It per agros Ligeris , lateque effusus apertas Salinurit in valles , cursu resonante superbit.
Talis & ipsa etiam sineres natura) fuisset ,
Quae vates Musasque suo jam provocat omnes a Io Murmure , multarum Polycrene dives aquarum. At non te pigeat, fons o pulcherrime , vilis Si thalamus valli errantem confundat iniquae , Nec cursum satis aequa tibi det terra decentem, Per Sancaronios saltus , callesque malignos :xis Vel sic Lamonidae placuisti. Si tamen , o Si , Uber ut es rigui laticis , lymphaeque perennis , Rure Bavillaeo flueres , Hortosque rigares Lamonios , tibi laeta foret fortuna ; neque esses De Themidi fidis , credo , postrema deabuS.etao Jugis enim quae lympha fluit, de divite vena Praetereuntis aquae , neque longos passa canales , Plus iuvat, & fragili non est obnoxia plumbo. Nam plumbum interdum rimas agit : ipsaque rimis Effuit, & per agros misere deperditur unda :ΣΣ ue Et fit semper aquae captivae injuria , quando Ingenio per agros vult liberiore Vagari.
Quod si non rivi iugis tibi lympha propinqui.
Contigerit: non longe Horto cava perfode vasti Stagna lacus sub humum, quo se mΟX omne receptet 23o Collectarum altis de montibus agmen aquarum et Et cretosa imo sternatur glarea fundo :Labentem per se , nam glarea distinet undam. Qua vero sontes omnem ratione per Hortum , Quove