장음표시 사용
401쪽
rinus AEtatis Christi XXXIII. Praeconii IV. MATTHEUS.CAp. XXIV.
Erunt aram signa ccclestia , quae non exiguum terrorem injicient iis qui ea videbunt. Sed haec omnia , quamvis tristia ac terrifica , erunt tantum initia dolorum.=Date interea operam, ne quidquam faciatis, quod discipulis meis indignum sit. . Verum antequam haec eveniant, vos comprehendent, ac crudeliter insectabuntur. Trahent vos ad Iudicum Tribunalia, atque in carcerem conjicient, ut vos sistant Regibus a Praesidibus; ex quorum judicio, virgis caedamini atque capitis poenas luatis. Vos enim gentes omnes, non Iudai tantum, sed etiam Ethnici, odio habebunt, quod vos discipulos meos sitis profol L Hoc autem vobis continget, ut testimonium omni exceptione malus mihi perhibeatis, apud omnes populos ; quibus Deus vult Evangelium nuntiari, antequam allat Jerosolima. Cum vero vos ducent ad Judicum Tribunalia, cavete ne dissidatis vobis , quod dicendo exercitati minime sitis , neu quidquam meditemini; accipietis enim , tunc temporis, quid sit vobis dicendum. Dabo ego vobis eam sapientiam, eosque sermones, qui 'bus nihil, quod sit alicujus ponderis , objicere possint omnes adversarii vestri, quicumqResint; nec tam vos loquemini, quam Spiritus Sanctus, a quo ambimini. Vexationibus autem illis, fiet ut multi a doctiina mea deficiant; tantaque erunt propi cadissidia a
402쪽
MATTHA ULC A p. XXIV. MARCUS.C A p. XI ILLUCAS
s. Hre autem omnia inrutia sunt dolorum. dolorum haeci. in v. Videte autem vosmet ipsos. terroresque de eo lo. & s-
Initium gas. Tune tradent vos in Tradent enim tribulationem ι Ee occident vos in Concilis, Ec in synavos : Et eritis odio omni. gogis vapulabitis. Ec ante bus gentibus, propter Praesides te Reges stabitis
men meum. propter me, I a. sed . ante hae Omnia , injicient vobis manus suas, Ec persequentur.
dentes in Sunagogas Ec -- odias, trahentes ad Regeste Praesides, propter nomen in in 33. continget autem v tesimonium illis. bis in testimonium. Io. Et in Omnes gentes primum oportet praedicari Evangelium. xi. Et esim duxerint vos i 4. Ponite ergo in eo tradentes. nolite praecogit, dibus vestris non praemedire quid loquamini: tari,quemadmodum respondeatis, sed a
quod datum vobis fuerit in illa hora, id loquimini rho. Et tune seandaliza. tantur multi. de invieem tradent. Ec odio habebuntiavicem. ι i. Et multi Pseud prophetae surgent. ec sed
enim vos estis loquentes, sed spiritus sanctua.. I. Tradet autem frater fratrem in mortem. Ee pater filium rite eonsurgent filii in parentes . de morte
incient eos: a 3. Ec eritis odio omni bus, propter nomen meum :qui autem sustinuerit in sanem , hic salvus erit. s. No enim dabo vobiso, de sipientiam, eui non poterunt resistere te eontradicere omnesadversarii vestri.
x6. Trademini autem a parentibus. re fratribus, de
cognatis. Ec amicis, et modite ametent ex vobis: ir. Ee eritis odio omni bus, propter nomen meum.
S. Et rapillus de capite vestro non peribit. s. In patientia vestra possidebitis animas vestras.
ra. Et . quoniam abun dabit iniquitas. refrigesceteritas multorum x 3. Qui autem persev raverit usque in finem, hie saluus erit. 34. Et praedicabitur hoe Evangelium Regni in uni verso Orbe, in tetiimonium omnibus gentibus : ει tune veniet consummatio.
dissidia, ut frater fratrem, parentes liberos, de liberi parentes sint prodituri iis, qui eos inte sciendos, Evanselii causa, quaerent, ac capitis reos tacturi. Omnes enim, iterum dico, hostilem in modum vos insectabuntur. Ne tamen vereamini eorum molitiones, Deus enim quaecumque, eorum saevitia, amiseritis abunde vobis resarciet alta ut merito possitis sperare, ne pilum quidem, ut ita dicam , capitis vestri s ultra periturum. Quisquis enim, ad finem usque vitae, constanter discipulum meum se professus fuerit ac praestiterit, is salutem aetemam adipiscetur. Interea multi exorientur Pleudoprophetae, a quibus non pauci rudiores e gente Iudaea decipientur. Quia vero magis quam antea grassabuntur mali, multorum hominum timidiorum ita labefactabitur constantia, ut sibi conside tes amicos suos, in periculo propter doctrinam meam versantes, turpissime sint deserturi. At, ut dixi, quisquis constanter praeceptis meis parebit, donec rebus humanis eripiatur, beatitudinis aternae particeps fiet. Dum vero vexabuntur discipuli mei, Evangelium meum per i tum terrarum Orbem spargetur, gentesque omnes audient eos testimonium factis ac dictis
meis perhibentes. Quod cum factum erit, tum demum Reipublicae populi Judaei finis aderit. Ccc 3 Quando
403쪽
itis Enatis Christi XXXIII. Prae si IV. MATTHAEUS.C A p. XXIV.
Quando autem videbitis, in sanctae urbis agro, similia iis quae olim de temporibus Anti elii praedixit Daniel Propheta, di quae vocavit Gmi tmiem desolatium, hoc cit, Ethnicorum mercitum, uni cum signis suis, quae solent adorare; quae pn agia erunt desolationis Jeroso limae; tum demum scitote ejus exscidium instare. Attendat hunc locum quisquis hanc historiam legit, neque enim est exigui momenti, praesertim iis qui in Juchea vix uni. Tunc temporis , quisquis in Iudaea verubitur , fugiat in montana loca, extra Iudaeorum agros sit Quisquis erit in domus suae solario, ne ex eo in conclavia descendat, ut quidquam ex iis au- serat; sed in ea loca , quae dixi, sine mora profugiat , ne dum moratur in Judaea, fugiendi lira facultate, praeclusis itineribus, destituatur. Quicumque erunt Ieroistimae, ejus moe-
nibus quam primum exeant; qui vero, eo tempore quo obsideri incipiet, ruri agent, caveant sibi ne in urbem redeant, vestes, aut alias opes ablaturi. Tunc enim aderit tempus ultionis divinae, quae a contumacibus Jerosolimitis poenas omnes exiget, quas Moses & ceteri Prophetae ejusmodi hominibus olim minati sunt. Infelices erunt, tempore usque adeo m turandae fugae, mulieres gravidae, ta quae liberos lactentes habebunt; vix enim poterunteiiugere militum quaquaversum gratiantium saevitiam, si e Iudaea serius aequo fugiant; opinprimen-
404쪽
abominationem desolatimnis. quae dim est a Daniele propheta, stantem in Ioeo sancto qui legit. intelligati
I 6. tune, qui in Iudaea sunt, sugiant ad montes: ir. Et qui in tecto: non destendat tollere aliquid de domo sua. s. Et, qui in agro, non
tollere tunicam suam. s. Vae autem praegnantibus . te nutrientibus, in ilii, diebus. ao. Orate autem . ut non fiat iuga vestra in hye
vel sabbato. ai. Erit enim tune tri. latio magna. qualis non
fuit ab initio mundi usque modo, neque fiet. aa. Et nisi breuiati sui sent dies illi, non fiet et sal va omnis eam : sed propter electos, breviabuntur dies iuii. a 3. Tune s quis vobis dixerit i Mee hie est Chri
stus . aut illie, nolite o dere ex isurgent enim pseudoehristi . ti Pseudoprophetae: Ecdahunt signa maiagna. Et prodigia . ita ut in errorem inducantur si fieri potest 3 etiam electi
MARCUS. LUCA L JOANNE AC Ap. XIII. CAp. XXI.
4. Cum autem vide- Io. C4m autem videturitas abominationem dam tu cireumdari ab exerettulationis stantem ubi non Ierusalem. debet; in
tunc scitote quia appropinquavit desolatio ejus. qui legit, intelligat i . tune qui in xi. Tune qui in Ju-Judaea sunt, sugiant in mon- data sunt fugiant ad moniates: tes: in re , qui super tectum . ne destendat in domum , nee introeat ut
tollat quid de domo sua rtc. qui in medio ejus, discedant; Icl. 8e, qui in agro erit, Ec, qui in
non revertatur retro regionibus, non intrent in
tollere vestimentiun suum. a1. Quia dies ultioni, hi
sunt, ut impleantur omnia quae seripta sunt. tr. Vae autem praegnan. 23. Vae autem praeman tibus 8c nutrientibus, in illis tibus Ee nutrientibus, in illia dictus. diebus. 8. Orate vero ut hyeme non fiant
tribulationes tales , qualea pressura magna super teri non fuerunt ab initio cre, ram, de ira populo hule. turae, quam condidit Deus. .ra usque nune, neque fient. o. a . Et radent in ore gladii : Ee captiui dueentur in omnes Gentes Ec Jerualem oleabitur Gentibus . donee impleantur tempora nati
Dominus iues . non fuisset salva omnis eam: sed propter electoa, quos elegit, bre- i viavit dies. i. Et tune si quis vobis dixerit. Ecce hie est Chimstus. ecce illie, ne eredide
doehristi. Ec Pseudopto phetae. Ec dabunt sona reportenta ad sedueendos . siseri potest. etiam electos.
primenturque, sine dubio, si in ea maneanti Deum ergo orate ne in tempestatem hibe nam , aut in diem Sabbathi incidat initium fugae vestrae ; lentiora enim itinera exitialia vobis vile pollenti Tanta calamitate, opprimetur populus Iudaeus; ut vix ulla similis ab initio rerum fuerit, aut posthac sit futura. Maxima ejus pars aut trucidabitur, aut vendetur, apud omnes propemodum gentes, se vitura. Jerosolimae vero eversae atque instauratae solum ab Ethnicis, rerum potientibus, calc bitur ; donec exactium sit tempus, per quod ab illis eam possideri vult Deus. Calamitatum autem illarum tempus nisi Deus contraxisset, se e nullus incola Iudaeae elaberetur; sed ne boni cum malis, nimis diuturna ejus devastatione, interirent, dissicillima illa tempora breviora cile voluit. Si quis , eo intervallo , vobis nuntiarit alicubi Messiam esse conspectum, Judaeam gentem mox liberaturum, cavete ne ejus dictis fidem habeatis. Neque enim deerunt, qui vos fallere aggrediantur. Multi se Messias , ac Prophetas esse mentientur , atque insignibus miraculis probare conabuntur ; ut decipiant, non modo con
tumaces Judaeos , sed N eos qui mihi crediderint, si fieri pollet.
405쪽
392 Auntis AE aes, ciuisti XXXIII. Praeonii IV.
Cavete ergo vobis ab illis, quod dissicile non erit toties ac tam diserte θ me praemonitis. Cum ergo vobis dicent liberatorem Judaeorum latitare in deserto, cavete ne exeatis oppidis, in quibus eritis, ut eum investigetis. Cum nuntiabunt eum se se abdidisse in domus cujuspiam remotissima penetralia, neque in publicum prodire , minime credatis. Quando enim aderit tempus adventus mei, nemo eum praenuntiabit; cum tam subitus sit suturus , ut aequaturus sit fulguris, coelum ab occasu in Ortum momento temporis illustrantis , celeritatem. Quemadmodum vero dicere soletis , ubi est cadaver , illuc convolare aquilas: sic & ubicumque erunt Iudaei, liberationem a iugo Romanorum inani spe captantes, & bcllum proptem ea iis moventes: eo advolabunt Romanae legiones, eos ad internecionem deleturae. Pota quam autem contigerint mala, quae dixi, tunc Iudaeis ad desperationem adactis, coelum, terra, mare ruere ac misceri videbuntur; ac sane eorum Respublica in aeternum concidet, in tanta hominum strage ; ut vel solus ejus terror letlialem tristitiam multis sit creaturus. Tum demum Judaei aeque clare intelligere poterunt haec mala esse poenas, quas mihi luent, nec
406쪽
rus AE aris christi XXXIII. Practati m.
an Dee praedixi vobis.16. Si ergo dixerint vo bis, taee in deserto est. no lite exire t Mee in penetr libus . nolite credere. 27. Sicut enim fulgur exit ab Oilente : Ec paret usque in Oeeidentem : ita erit Et ad .entus Filii homunis. as. Ubicumque fuerit corpus . illis congregabuntur Ee aquilae. 29. Statim autem post tribulationem dierum ill rum , sol obscurabatur. Ecluna non dabit lumen suum. ec stellae eadent de coelo. ec
virtutes coelorum comm vehuntur.
2 3. Vos ergo videte ieece praedixi vobis omnia.
3o. Et tune parebit s. num Filii hominis in eoelo. Ec tune plangent Omnes tribus terrae . Et videbunt Filium hominis venientem in nubibus coeli. eum viri te multa. Et majestate. 3t. Et mittet Angelos suos. eum tuba. Ec vocem gna : Et congregabunt et eios ejus a quatuor ventis. 4 summis ecelorum usque ad terminos eorum.
post tribulationem illam . sol eontenebrabitur, de luna non dabit spleodorem suum: is. Ee stellae eoeli erunt
deeidentes, re virtutes, quae in etelis sunt . movebun
aε. Et tune uidebunt Filium hominis venientem in nubibus, cum virtute multa. de gloria 13. Et tune mittet An. gelos suos. Et congregabit electos suos a quatuor venistis, a summo terrae, usque ad summum coeli
31. Ab arbore autem a 3. A seu autem distite ei distite parabolam. parabolam.
cum jam ramus ejus tener jam ramus qua tener fumsuerit. Ee solia nata, se itis rit. Ee nota fuerint solia . quia prope est aestas. eognostitis quia in pro imost aestas. 33. Ita ec vos. Eiam vi- 19. sic et vos eum vid delitis hie cimnia. seitote ritu haee fieri. seitote quod quia prope est in ianuis. in proximo si in ostiis. 34. Amen dico vobis. 3o. Amen diis vobis quia non praeteribit genera- quoniam nos transibit gerio haee, donee Omnia haee neratio Me , donee omnia fiant. ista tant.
as. Et erunt sma in s te, Ecluna, re stellis, Et interris pressura gentium .ptae confusone sonitus maiaris. 8e suctuum: 26. arescentibus homini bus prae timore, de exspecta tione, quae supervenient universo orbi , nam uirtutea
a . Et tune videbunt Filium hominis . venientem in nube eum potestate magna, ec majestate. 18. IIis autem fieri laeti pientibus . respieite, et imvate rapita vestra i quoniam appropinquat redemtio v
dinem rvidete seulaeam. te omnes arbores r3o. Cum producunt jam ex se fructum. stitia quoniam prope est Mas. 3r. Ita te vos . eris vi delitis haee seri . seitote quoniam prope est Regnum Dei. 31. Amen dico vobis . quia non praeteribit geneia ratio haee , donee Omnia
nec minore luctat assicientur ;bctuam si me viderent ad se e coelo destendentem, praesulgida luce coruscum & ingenti satellitio Angelorum cinctum. Deletis Judaeis contumacibus , eos qui milii crediderint, & qui ardente bello per vicinas, remotasque oras sparsi fuerint, revocabo in patriam; nuntiis de pacata Iudaea in omnia illa loca allatis, quas Angelis, a quibus in pristinas sedes restimantur. Cum autem videbitis initium eorum signorum, quae antea memoravi, tum capita crigite , ct meliora brevi sperate tempora; hinc enim colligete vobis certo licebit, instare vcstram liberationem. Quemadmodum ex soliis ficuum, aliarumque arborum, gemmisque Huctum protruseris jam prominentibus, facile est intellectu instare aestatem: sic di vos ex iis quae dixi colligere poteritis imminere tempus, quo me regnum Coeleste obtinere constabit ex poenis, quas de Judaeis contumacibus sumam, atque ex liberatione bonorum , qui mihi fidem habuerint. Nee diu exspectabitis , confirmo enim vobis, antequam obierint multi homines, qui nunc sunt in vivis, tam futuram.
407쪽
A-tis 2 atis CDryli XXXIII. Praemii IV.
C A p. XXIV. C Am. XIII. C A P. XX L
Cavete autem dubitetis an implenda sint, quae nunc vobis praedico; citius enim cosum &terra pereant, quam quidquam eorum quae dico non impleatur. Ad diem vero quod attinet, aut horam, qua implebuntur; nemo eam novit, praeter Patrem meum ; qui hactenus camnec Angelis, nec mihi ipsi revelavit. Cum ergo hae inficiat calamitates, nec articulus ipse temporis, quo contingent, vobis ii tus sit; cavete ne in tantis periculis, dissicilibusque adeo temporibus ebrietati indulgentes, hebetiore ad haec vitanda animo fiatis; neve curis huius vita nimium distracii , quae vobis observanda dixi praetermittatis; quo fieret ut necopini lubitis malis opprimeremini. I runt illa instar laquei, quo imprudelites capiuntur ferae; iisque illaqueabuntur incolae totius Judaeae, qui ex praemonitione mea diligenter sibi non caverint. Animo igitur vigilate, N perpetuis precibus a Deo petite, cum ut po: stis evadere ex tot malis, tum etiam ut vobis bene conscii stare queatis ante tribunal ejus, qui homo plebeius nunc censetur, sed tunc temporis judicium de Judaeis feret. Cavete ergo vobis , ut jam monui, vigilate atque Deum Orate ut veliti curam gerat; cum ne latis quo temporis articulo ea quae dixi sint futura , ne im-Pradentes subita clade opprimamini. Hominibus negotiis hujus vitae nimium addictis, nec dictis meis credentibus ego , quem nunc lacri unt quasi hominem e plebe, non exspectatus ultor adero, immissis in eos Ethnicorum copiis: quemadmodum diluvium antea minime creditum incubuit iis, qui Noacti admonitioncs si x crant. Nam ut tempore , quod diluvium proxime antecessit, homines securi convivabantur, ta connubiis inter se jungcbantur, quasi nulla imminuisset eis calamitas, ad diem
408쪽
Coelum te terra tran- i. Coelum re terra transibunt . verba autem mea sbunt . verba autem mea non praeteribunt. non transibunt.
De die autem illa re 31. De die autem illo uel hora nemo scit. neque An- hora nemo stat, neque A geli ecelorum; nili solus geli in eoelo, neque Filius ιPater. nis pater.
a. Vigilate ergo, quia 33. Videte, vigilate leneseitis qua hora Dominus orate a neseitis enim quan- vester venturus fit. do tempus sit. 37. sicut autem in die. a Noe, ita erit di advenistus Filii hominis. 38. sicut enim erant indictus ante diluvium com dentes ti bibentes. nubentes te nuptui tradentes. usique ad eum diem quo intravit Noe in Aream a 39. & non emnoverunt donee venit diluvium . Ectulit omnea i ita erit Ee adventus Filii hominis.
o. Tune duci erunt in agro 1 unus adsumetur . Munus relinquetur. i. Duae molent in m la : una adsumetur. 8c una relinquetur.
3. Illud autem seitote. suoniam s seiret pater samilias qua hora fur venturus e siet, vigilaret utique . Ee non sineret perfodi domum
33. Ccelum lc terram sbunt e verba autem mea non transbunt.1 3. Attendite autem v his, ne forte graventur eo da vestra in erapula. 8e ebrietate . & curis hujus vitae i& superveniat in vos repentina dies illat 34. tamqu1m laqueus enim superveniet in omnes. qui sedent super saciem om
3s. vigilate itaque. om ni tempore orantes , ut digni habeamini fugere ista Omnia, quae futura sunt, iastare ante Filium hominis. .
diem usque quo Noachus ingressus est in Arcam , & effundi coepit imber , quo deletum est genus humanum, exceptis iis qui in Arca erant; ut, inquam, illi homines nesciverunt sibi instare
critium, donec diluvio, quo omnes perierunt, mergi coeperunt i ita nec Judaei intelligent sibi imminere exscidium, antequam eo opprimantur. Ex duobus, qui simul erunt ruri, unus evadet, alter vero irretietur, pro locis in quae fugient. Duarum mulierum quae ad molam una iverint, ut triticum moli curarent, una eo exitio involvetur, altera evadet; quae, nimi, Ium, ca quae mones observarit.
Ex occ ne dictorum , est nit Ros ominbus es inmigilandum , in aheniens seu adpi Iendos 7 rios, seu ad ultimum Iudisium, virtuti adurios, bosciisque a Deo acceptis rectὸ utenses opprimas; describtique ultimum judicium. CuM hae dixisset Iesus, ad Jerosolimitanam cladem spectantia , egit de vigilantia atque sellicitudine animi, qua boni quivis, imminentibus malis, qualia descripserat, aut etiam quod incertum sit quo tempore futurum sit ultimum judicium , debent sibi cavere a vitiis, ne iis irretiti ab ultione divina necopini opprimantur. Paterfamilias , inquiebat, qui sciret certa noctis hora adsuturum furem, aedes eius persolsurum ; sine dubio ad eam usque horam vigilaret, neque domum suam perfodi pateretur.
409쪽
Aram Amari, Christi XXVIII. Praerensi IV. MATTHEUS. MARCUS.
Propterea & vos, absque intermissione, virtutem colite; cum sim adsuturias, sue ad plectendos contumaces Iudaeos, sive ut omnibus de hominibus judicem, eo temporis articulo quem nescitis. Is demum servus prudentiae ac fidei spectatae habetur , proptereaque ab heroceterae familiae praeficitur, ut demensum ei praestituto tempore dividat; quem herus Peregre rediens, minime exspectatus, ossicio suo fideliter ac vigilanter iungentem deprehendit i judicaturque dignus, cui benefaciat herus. Ac sane omnium facultatum suarum administrationem ei committet. At si servus nequam, absente licto , apud animum suum reputet herum dia peregre futurum, ac proinde se posse absque periculo nequitiae suae indulgere; c peritque alios servos, pro imperio, verberare, atque largius & frequentius, cum aliis combibonibus, se invitare; in hisce vitiis opprimetur ab laero redeunte, die atque hora, qua nequaquam cum exspectabat, S ab co ablegabitur in metalla aut lapicidinas; in quae loca conjiciuntur servi, qui in scelere quopiam deprehenduntur, quamvis antea fiugi esse viderentur, di quibus in locis nihil audire licet praeter fletum, ac striciorem dentium corum, qui illic poenis exercentur. Naigitur hunc vos imit ini, sed virtutem quovis tempore colite; cum non magis sciatis, quan dia
410쪽
3 . simi homo, qui per regre profectus reliquit M. 4. Ideo Ee vos estote parati a quia qua nescitis ia a Filius hominis venturus est. 4s. Quis, putas, est fi delia servus , & prudensa nuem constituit dominus mζm suam. &- seisi, suus super familiam suam, suis potestatem eurusrue ut det illis cibum in tempo- operis, di janitori praecepit ut vigilet.
6. Beatus ille servus . quem cum venerit dominus ejus . invenerit se s eientem. 47. Amen dieo vobis :quoniam super omnia hora sua eonstituet eum. s. si autem dixerit m Ius seruus ille in eoiae suo: Noram facit dominus meus venire ι 9. Et coeperit per tere conservos suos, manducet autem de hibat eum ebrio λ:. 3 o. veniet dominus seriavi illius . in die qua non sperat. Et hora qua ignorat rsi. Ec dividet eum. par temque ejus ponet eum hy- eritis. allie erit fetus . di stridor dentium.
uitia enim quando dominuaveniat: scio, an gallicantu.
an manet 36. ne . exim venerit re pentὸ . inveniat vos dorismientes.
37. Quod autem vobis E A p. XXV. dico, omnibus dico: vigi
a gnum coelorum de cem virginibus. quae . accipientes iampades suas, exi runt obviam sponso ec spo se a. Quinque autem ex eis erant fatuae . re quinque prudentes. . Sid quinque fatuae .aeceo is lampadibus . non sumserunt oleum se um. 4 Prudentes vero aereis perunt oleum in vasa suis. eum lampadibus.
do sim adventurus, quam servus novit qua noctis hora, tertiine an quarta vigilia heru frest . sim, ut vos opprimerem dormientP seu praeceptis me
o pyo limo Vitam instituentes, poenasque hujus neglectus mihi daretis. Haec au- I ii .es, Si 'Π 'QR δd Vo. tantum Apostolos meos, sed N ad omnes mihi credi Ρmdem in 'vigilantia doctrinam, duobus Apologis, illustravit Iesus. Idem, inquiebat ' SI :ς RPe ς' ib0β , quod contigic virginibus decem ad nuptias voca- , . . Ux e noctu obviam ire sponso ducturo sponsam domum, atque ea nocte nupti,
si obviam procederent, & domum eum comitarentur. inque autem ex
c pri Idae, liuique nulla providentia praeditae' ,
ira 'ς Πt lucernas, sed oblitae erant sumere oleum quod iis affunderent . illae vero non lucernas tantum, sed & vana oleo plena provide sibi compararant.