장음표시 사용
91쪽
COMMERCIUM ANIMAE E Τ CORPORIS.8lflabilita potest dici seu prius stabilita quam harmoniae sequentes. Hac ratione conciliantur hypotheses de commercio corporis et animae, iam eorum qui causas occasionales, quam qui influxum physicum et qui harmoniam praestabilitam asserunt, nam rite intellectis communicationis viis, modis et discrimini-
bus, trium scripturae videntur concordare: Ob quam concordantiam velim ut commercium hoc dicatur per correspondei
liam peragi; ipsae etiam hJpotheses sic Sibi mutuo Correspondent. Sed hoc commercium seu haec communicatio est sensationum CorporiS cum anima, quaeritur quae communicatio sit
a Clionum cum eadem, quippe talia corpori quam animae inest polentia agendi siculi patiendi: ipsa etiam passio seu sensatio quendam gJrum peragit, ei transit in actionem, nam ostensum eSt, quod sensorium internum percipiat et intelligat, intellecta Volvat, seu cogitet, ex cogitatis judicet, ex judicalis eligat
quod convenit, Sicque concludat, velit, determinet, agat, et sic per actionem esse clunes sint intellecto et desiderato convenientem producat: cum latis sit Syrus antequam Sensatio transit in actionem. quaeritur quod sit actionum corporis commercium cum anima Cerebrum corticale est tam motorium quam sensorium commune, ex illo dependent actiones corporis, quae fiunt per musculos. Motorium hoc commune seu cortex cerebri actualiter se expandit et constringit, dum actionem aliquam determinat: ipsa haec constrictio et expansio vocatur determinatio. Per hanc expansionem et constrictionem ceu per systolen et diastolen expellit suum spiritum animalem et sanguinem puriorem per sibi ascompositas et simplices, qui actionem illam 'producit, proinde est realis communicatio operationum medio fluido; ergo in sensorio est ipsa vis, agens Seu determinans, in musculo autem est actio, quae fit per nexum et influxum sibi arum et fluidi in si bris in si bras motrices musculi, secundum vis determinantis naturam et musculi sormam ac organismum; nam Secundum regulam, ex vi sequitur actio. Sed quomodo voluntas hanc vim producat, id per comparationem cum conatu potest intelligi, Voluntas est quasi conatus, hic in aperium moliam erumpit sublatis resistentiis, ita voluntas in aperiam actionem, sublati S re-
92쪽
COMMERCIUM ANIMAE E Τ CORPORIS.sistentiis rationalibus seu imi ossibili talibus; proinde voluntas est quasi perpetuus nisus suum sensorium expandendi constringendi itie, ut primum intellectus animadvertit, quod nihil resistatur.
Intellectus vero purus Seu intellectorium cum hac Vi. et prima actione concurrit per consensum expandi enim et constringi nequii sensorium, nisi consentiat intellectorium, hujus enim sunt si brae simplices, im0 etiam principia si brarum simplicium, quae nisi concurrunt, nequaquam determinari potest actio; ul enim sanguis purior per sibi aut medulla rem cerebri et
nerveam corporis in si bras motrices musculi delerminetur, necessum etiam est, ut si iritus animalis per sibi as simplices simul determine lur, absque concursu utriusque machina animalis laboraret, et si brae rumperentur. Ipsi sensorio tradita est polestas statum suum internum, qui est status intellectorii exiernus, mulandi, proinde sive velit sive nolit intellectorium, usque lamen debet concurrere, nisi enim consensu favet et concurrit, ipse stolus externus intellectorii, internus sensorii, tum cerebri, qui est status sensorii externus, proinde Status universi corporis, periculum pereundi, exstinctumque et cassum eundi subiret, tunc ipsa necessitas salutis et integritatis conservandae injungit, ut intellectus in partes illas descendat et consentiat; favere consensu dicitur, quando amores et sineS concordant, aut correspondent, aliter dicitur simpliciter concurrere, ut enim actio sit, erit causa principalis, etc. At vero quando nulla praecedit voluntas rationalis, ut incere bello, et in ipso cerebro, tempore s amni, tunc omnis vis immediate in intellectorio puro inchoat, ipsa necessi late naturali et salute totius regni id suadente, intellectorium enim omnis etiam singularissimae mutati0nis sui c0rporis ejusque partium momento conscium redditur, quae est ratio, quod intellectorium restilual, quod voluntas destruit, quodque Voluntas iam
caeca sit, ut Suum corpus tanquam naula navem quovis mOmento in scopulos impellai, sed quod intellectorium tempore quietis sensorii et somni, illud liberet inque novum semper portum deducat. Hoc vocatur instinclus, nam ejus operationum non conscius redditur intellectus humanus; quicqii id enim ab intellectorio puro immediate fluit, id ad conscientiam nostrae
93쪽
COMMERCIUM ANIMAE ET CORPORIS.
mentis non perVenit: quae est ratio, quod stupenda illa oeconomia corpuris naturalis secundum Omnem naturae scientiam conflatilissima lege lanquam sponte fluat, intellectus enim purus est ipsa scientia, harmonia, ordo, Verita S. Anima cum intellectorio puro ad actionem producendam, non concurrit per consensum, sed permittendo, patitur enim ut sensorium agat, alioquin nulla foret libera electio boni malique moralis: ut primum enim anima ex consensu intellectorii sensorium ita operari velle animadvertit, palitur et permittit, ut machina animalis, quae infra se est, ita agat, similiter ac ipsum intellectorium in noctam bulis: animae enim omnis libertas agendi in suo corpore post lapsum primi hominis est adempta, et Sensorio cuncessa; animae solum est relictum, ut singulis facultatem seu potentiam agendi patiendique suppeditet sustentetque. Ex his jam sequitur quio modo anima ad actiones sui corporis concurrit, scilicet permittendo, intellectorium purum consentiendo, sensorium Vero Vi activa seu agendo, eX qua Sequitur actio musculi, qui agere tenetur, ei obedire prout sensorium jubet, ita corpus concurrit obediendo. Sed adhuc quaeritur, quomodo anima Se communicet cum organis motoriis et sensoriis sui corporis, ut illis facultatem agendi sentiendique suppeditet, illamque susten let; ex memoralis supra Salis constat, quod anima sit, quae sentit, scilicet,
videt, audit, gustat, quae percipit, cogitat, intelligit, judicat,
vult, seu quod corpus ab anima suam polentiam sentiendi agendique trahat, sed haec non est communicalio Seu commercium, sed est ipsa praesentia animae, quae actualiter est in toto et unaquavis I arte Sili corporis. Nullum enim organum motorium 'et sensorium exlernum datur, quod non ex vasculis et si bris Constet, nullum vasculum, qu0d non ex sibi is excitatum sit,
nulla talis fibra quae non ex sibi is simplicibus, et nulla fibra
simplex, quae non originem suam ab intellectorio trahat, et intellectorium ex substantiis suae animae; ConSequenter non datur ullum organum sensorium aut motorium externum, quod non essentiam suam ab anima ducal; ita est realis praesentia, aut quaedam Species omni praesentiae, animae ubi vis, quae formavit organa ut sic non aliter sentiant, nam unum illud vi S ex 6
94쪽
HARMONIAE ET INDE AFFECTIONES, forma sua trahit, ut tale sit quale deprehenditur esse: in super etiam anima singulas si bras, in quibus illa est omnis, ab organis usque ad cerebrum deduxit, ubi formavit sensorium commune, quod distincte res objectas percipiat ei suo modo intelligat; sensorium etiam a forma habet ut tale sit quale est, utque singula per correspundentiam quandam secum et simul cum ipso homine, ut is consciat illa quae extra accidunt et conlin-
Deli ai moniis et inde oriundis a ectioni h u s , et oupiditatibus in genere. 1. Nullum ens et nulla substantia in universo datur absque
forma; quod sit aliquid, et quod sit tale quale est, unice trahit
a forma. . Formam constituunt delerminationes essentiales, quaecunque sunt essentiae quae determinantur, non concipi
possunt absque idea partium aut substantiarum, et ipsa delerminatio non absque idea fluxionis aut coexistentiae; ipsae illae substantiae dicunt iis determinantes, et quod per substantias determinatur, est nova substantia sed composila, cui inest forma. 2. Substantiae, quae se determinant vel determinantur, respectum inter se mutuum tenent, hoc Vocatur analogia: analogia omnium determinationum sive sit successiva sive simultanea vocatur Harmonia, vel Disharmonia. Ergo unicuique formae inest sua harmonia vel disti armonia. Ex harmonia vel disharmonia cognoscitur formae qualitaS.
3 Uti formae sunt perfectae vel imperfectae, ita etiam
harmoniae. Sunt formae quae in se et sua natura sunt perfectissimae, et quae in se et sua natura sunt impersectissimae; inter quas in sinili gradus dantur; similiter harmoniae. Fornaae et harmoniae sunt perfectissimae in se et sua natura, quando haec persecta est: Formae vero et harmoniae imperfectae, sunteliam naturae, sed tunc dicitur natura imperfecta. Quo itaque formae pr0pius ad naturam perfectam accedunt, eo sunt magis
95쪽
4. Formae simpliciores, priores et Superior in se et sua natura Sunt Perfectiores formis compositis, posterioribus et in serioribus, similiter Harmoniae. Sed ab exemplis, forma perfectissima angularis seu angularium est triangulum ae lilii a le-rum, Seu Simile trigonum, forma inter angulares impersectior est oblongum, parallelograminum, ira pegium, et similes aliae . Forma Sphaerica seu circularis in se et sua natura est persectior forma triangulari, sed sphaericarum persectissima est circularis; minus persectae sunt Ellipses, cycloides, parabolae et caeterae
Similiter in sorinis superioribus, scilicet in spirali, Vorticali, coelesti, spirituali. Quales jam sunt s0rmae, tales Pliam Harmoniae, quae omnem suam qualitatem a L ipsis formis trahunt. 5. Omni formae suus inest flatus, qui est coexistentia Substantiarum, quae determinantur, vel quae determina laesunt. Ipse Status dicitur harmonicus, quando subStantiae Secundum persectum naturae ordinem coexistunt vel succedunt. 6. Omnis forma praeter angularem in mundo alui OSphaerico, inque regnis animali et vegetabili suum flatum niti lare polesi, et a persectissimo suo statu naturali in impersectiores transire, et ab his iterum in persectiores redire. Potentia mutandi status est ipsa persectio formae, quae lania est in formis
superioribus, ut mutationes status illarum omnem numerum excedant, et infinitae censendae sint . . Quando forma circularis
transit in formas ellipticas aliasque curvas geometricas, dicitur illa mulare suum flatum; ita eliam dum forma spiralis, in alius Senecis spirales, geometricas vel arithmeticas dicitur illa mutare suum statum. Ita etiam sormae superiores, quarum formae Varietates non geometrice demonstrari, nec vocibus eX-
primi queunt. Forma persectissima in qu , cunque gradu, est immulabilis, caeterae autem ejusdem gradus sunt mutabiles; illi circulus tu forma circulari est modo unicus, Ellipses Vero infinitae dantur, ita etiam in caeteris.
I. At vero simplices expansiones et constrictiones ejuSilem formae, Jon Sunt mutationes, nam in expausis vel constriclis permanent eaedem determinationes essentiales, analogiae et harmoniae; sed sunt modificationes, per quas formae suaS Vires exercent. Sed per expansiones et constrictiones ipsa natura
formae vires suas exercendi variatur.
96쪽
86 HARMOXIAE ET INDE AFFECTIONES, 8. Formae, quae suos stalis S perfecte mulare poSSunt, Seque simul expandere et comprimere, per mulationes sui si alias ut ei per modificationes, varias et omnes quot possibiles sunt, harmonias actualiter producunt. Mulati0nes istae si aliis, quas formae producunt, sunt iterum totidem delerminationes essentiales, ex quibus nova forma, cujus sit status, et in qua sit harmonia, resultat. Ex his iterum, quando similes plures sunt,
per 5talus mulationes novae formae exsurgunt, Pl Sic porro, pari modo etiam harmoniae. 9. Omnes mulationes status successive sunt, sed quando per illas novae formae sunt productae, tunc omnes mulationes flatus successive factae, illis simul in existunt. Sic dantur sormae, stalus formarum et harmoniae communes et particulares, uni Versales et singulares, vel generales, speciales et individuae. Ex quo apparet, quam infinita diversitas formarum, si aluum et harm0niarum detur. 10. Modificaliones vero, quae sunt variationes dimensioni S, Seu e X pansiones et constrictiones substantiae, cui inest forma, per mutuum quendam inter se respectum harmoniam producunt. Tales harmoniae sunt Sonorum, et lates objectorum Visus, coloruinque in se et inter se. Exinde Sequitur, quod etiam formae modorum de illuc, quae simpliciter modificationes dicuntur. 11. Harmoniae mundi almosphaerici sier solas modis cationes, non Vero per mulationes status peraguntur: ipsis modificationibus insunt vires. Harmoniae vero regni animalis lamiter modificationes, quae sunt lolidem ejus vires et actiones, quam per mutationes Stalus, quae sunt totidem sensationes,
12. organa regni animalis tam externa quam interna ita formata sunt, ut recipiant modificationes mundi almosphaerici, vertanique illas in sensationes, siculi modificaliones aeris insensaliones auditus; et siculi modificationes aetheris in sensa liones visus. Insuper dicta organa, cum primis interna, non ab
ipsis modificationibus, sed ab harmoniis modificationum ita assiciuntur, ut harmoniis conformiter suos Status mutent. unde perceptiones. Ita visus transformatur in imaginationem, et imagines in ideas. Hoc dicitur fieri per correspondentiarii naturalem.
97쪽
ET CUPIDITATES IN GENERE. 8713. Omnium organa tam eXlerna, quam interna, non similiter ab iisdem harmoniis modificationum mundi atmosphaerici assiciuntur; sed qualia sunt organa, taliter assciuntur, nam taliter correspondent. Tanta est receptionis harmoniarum seu lania assectionum diversitas, quanta est cerebrorum, Seu ho
ll. Affectiones sunt mittationes flatus, quae correspondent harmoniis, quae in organa cum primis Sensoria influunt. Assicitur lolum cerebrum seu sensorium commune ab harmoniis sonoris auditus: Sensorium internum ab harmoniis objectorum visus: Intellectorium purum ab harmoniis id earum imaginationis et praecipue cogitationis; anima ab harmonia veritatum naturalium intellectus puri: Deus ab harmoniis verilatum superi O-rum seu Spiritualium animae.
i5. Ex his constat, quod nihil in universo creato sit, quod non ad formas, vel ad ideas quae lolidem sunt formae, vel ad harmonias, et ad assectiones possit reseri i: vel per formas, ideas, harmonias et assectiones explicari.
interna vel grale seu jucunde, vel ingrate seu injucunde assiciunt, id est vel laetificant vel contristant. Harmoniae persectiores gratae vel jucundae sunt. harmoniae vero imperfectiores seu dis harmoniae, ingratae et injucundae. Harnmniae enim jucundae sensoria mulcent, quia reficiunt et vivificani, harmoniae vero injucundae seu dis harmoniae sensoria perstringillat, quia destruunt et mortificant. m. Sed omnes harmoniae sunt relativae ad statum harmonicum sensorii quod asscitur. J V i sectae harmoniae in sen-S0rio, cujus status est disti armonicus, apparent injucundae, et quo harmoniae in se persectiores sunt, eo injucundiores; ideo disti armoniae sunt ipsissimae lalis sensorii harmoniae. Verum quia harmoniae siculi formae in se et in sua natura el essentia sunt perfectiores et impersectiores, de statu sensorii ex assectionibus judicandum est: sed ad vere judicandum si alus sensorii judicis persecte harmonicus requiri fur. l8. Qualis itaque est status integri cerebri, talis est ejus assectio ab harmoniis sonorum auditus: qualis est status sensorii interni, talis est ejus affectio ab harmoniis objectorum visus:
98쪽
HARMONI ΛE ET INDE AFFECTIONES, EI C. qualis est status intellectorii, latis est ejus assectio ab harmoniis id earum cogitationis: qualis est status animae, talis est ejus assectio ab harmoniis verilatum naturalium. Deus qui est amor, ipsaque persectio, ex se de harmoniis verilatum spiritualium animae judicat. Diabolus a perfectissimis liai moniis spiritualibus injucunde assicitur et contris latur, a disti armoniis vero jucunde , ei delectatur.ls. Quae sensoria nostra grate et jucunde assiciunt, illa appetimus ei cupimus; quae vero ingrate et injucunde, illa
a Versamur; grata enim et jucunda mulo ni, reficiunt et viviscant, ingrata vero et injucunda lierstringunt, destruunt et mortificant. Idcirco quantum integritatem, salutem et con Servationem nostri amamus, tantum assectiones gratas et jucundas cupimus, et quantum aegritudines, destructionem et mortem odimus, lanium assectiones ingratas ei injucunilas axei Samur.
Ex hac causa cerebrum appelli, cupit, desiderat lenocinia lac-lus, dulcedines gustus, blanditias olfactus, harmonias auditus; sensorium internum pulchritudines ei amoenitales objectorum visus; Intellectorium purum verosimili lates et de lilias id earum rationalium cogitationis; anima gratiam et amorem Veritatum naturalium intellectus puri; Deus salutem et felicitatem ani
20. Sed ita conjuncta et distincta sunt Sensoria nostra e X- terna et interna, ut quod unum appetit, alterum pei Saepe a Ver-Setur, et Vicissim: sensoria externa possunt delectari harmoniis mundi et voluptatibus corporis: Sensorium autem internum iisdem contristari; Intelle lorium vero hac contris talione laetari, et sic porro: Ita collidit et pugnat saepe homo internus cum externo. Haec declarat ipsa analomia, aliud est organum auditus et visus, et aliud est Sensorium commune seu cerebrum: aliud Sensorium internum seu cortex cerebri; aliud intellectorium purum, Seu CorteX Simplex cuj iis vis sensorii interni: unius sorma, Stalus, harmonia potest immensum disserie ab allerius,
qualiscunque est nexus, Silus et ordo substantiarum cerebri, alius tamen esse pol est nexus, Silus et ordo substantiarum simpliciorum seris otii interni, quia correspondentia per u Sum et cullum acquiritur. Quod libet enim suum proprium habet, etsi aliis qui est inieruus unius, est externus alterius, et Sic porro.
99쪽
ANIMUS EJUSQUE AFFECTIONES.Ita assectiones non dantur similes, et raro sibi mutuo in sensoriis correspondent.. 2 l. Appetitus praedicatur de omnibus istis assectionibus
gratis, quae propriae sunt corporis, ejus Viscerum et organorum, ipsae ejus assecliones vocantur juctinditiales. de omnibus illis assectionibus gratis, quae sunt propriae cerebri seu sensorii communis. Desiderium ut et Collin-tias de omnibus illis, quae sunt propriae Sensorii interni. Amores de istis, quae sunt intellectorii puri. Amor simplicit ei de istis, quae sunt animae. Sed propter ignoratas distinctiones,
assumitur vulgo unum pro altero.
De A ii imo ejusque affectio nibus i/ι specie.
1. 6 erebro tribuuntur Sensationes, ut visus, auditus, olfaciuS, gustus et lactus; spia propter cerebrum vocatur Sensorium commune: organa ejus seu instrumenta sunt in cortiore ei sunt Corporis, ut oculus, auris, nares, lingua, culiculae: haec non sentiunt, sed distinguunt, recipiunt transmittuntque formas lactuum ad cerebrum, quae est ratio quod aegrotante cerebro languescant sensus, qui apparent tanquant organis inessent. 2. Animo vero non tribuuntur sensationes, sed assectioneS, quae etiam Vocantur ejuS PaSSiones. Cerebrum enim sentit, sed a sensationibus secundum suam formam assicitur. Idcirco animus est forma idearum Sensorii comvitinis Seti externi, et principium a clivum et vivum omnium mulationum corporiS:
sicuti assicitur animus, ita cupit, et qualis est cupiditas animi, talis est voluptas corporis; 'qualis enim est forma sensorii, talis est animus: ita ex illius forma de animo, et ex animo de sensO
3. Assectiones animi in genere Sens otio communi vel conveniunt, vel disconveniunt; quae conveniunt gratae sunt, quae autem disconveniunt, ingratae. Assectiones gratae cerebrum expandunt vel animum diffundunt; assecliones ingratae cerebrum comprimunt, et animum angunt. Assectiones vero irregulares cerebrum torquent, et animum confundunt. Assectiones
100쪽
su ANIMUS EJUS UE AFFECTIONES. - LAETITIA. gratae cerebrum reficiunt, et animum exhilarant; assectiones ingratae cerebrum laedunt, et animum contristant. Assectiones gratae cerebrum novo calore, et animum nova vita instaurani; assectiones vero ingratae cerebrum destruunt, et animum exstinguunt. Ita assectiones gratae sunt lolidem calores cerebri et Consequenter corporis, ac totidem resuscitationes vitae animi et consequenter sensationum et actionum corporis; assectiones aulem ingratae sunt lolidem lorpores et frigora cerebri, et consequenter corporis, et totidem pericula vitae, ac deliquia et
mortes animi, et consequenter sensationum et 3 Clionum corporis: animus enim, et ejus assectiones iam gratae quam ingratae
4. Assectionum animi sunt plura genera, et infinitae species, siculi Laetilia et Tristitia; amores et odia, invidiae; animositas et timor; Pallentia et ira; temperantia et intemperantia; clementia et crudelitas; ambilici et fastus: Liberalitas et avaritia, ut et plures. Sed sunt quae propriae sunt Sensorii communis et ejus animi, hae vocantur assectiones animales; et sunt quae propriae sunt Sensorii interni et ejus mentis, hae vocantur assectiones rationales: et sunt quae de utroque participant. Ideo de singulis in specie.
Laetitia. 5. Laeli lia est communis asseclio grata, omnes enim assectiones gratae delectant et laetificant; causae sunt omnes harmoniae in genere et in specie, quae concordant seu sensoriis nostris conveniunt eisque ad blandiuntur, cum primis sensorio interno, i piando hoc sortunas, felicitatem, restaurationem vitae seu corporis animadvertit. Laetilia expandit cerebrum et dis-sundit animum, cui quasi remittit fraena. permittitque ut libere agat. Ipsa expansio cerebri et dissusio animi exstat in ipsa facie, in organis ejus Sensoriis, quae similiter eriguntur, inque toto corpore, quod prius constrictum in laetitia libere intumescit. Per expansionem universalem diductis loris substantiae corticalis cerebri, etiam unii miluodvis sensorium internum expanditur, in quo si alia unum non comprimit alterum, inde invitam quandam persectiorem lan qua in a somno eX pergiscimur.