Philosophorum Graecorum veterum praesertim qui ante Platonem floruerunt operum reliquiae

141쪽

αν εχειν Θεον φυσιν δ ειν εiναι κρατις ον. ) Verba haec, quae obscuriora visa sunt interpretibus , Sic declaranda : οὐκ αν προς- - ειν , Θεον οπιφυκεναι κρατεῖν SΙVe κράτιπον εiναι. LatIne : Sι Plures eSserit Dii inter se aeqHales , consentati eiam fore Hegat PenHS Deum esse Summam potentiam. Verbum λῖν , Similiter ut προς, significat cons enire, Consentarierim CSSe i eodem Sensu

ponitur apud Platonem in Sophista p. 236, E : τως γαρειποντα χρη ψευδη λεγειν η δοξά ειν οντως eiναι , - χαλεπον. In quo haerebat Cornarius. ε ει ερ εἰ 1 τε, τ. λ.) Corrupta sunt haec Verba et pertur bata , quae Sine codicum ope fria Stra castigare studeas. Tantum apparet hanc iis inesse sententiam : GH εῖπερ ἐς ί γε τοιουτος ,

βουλοιτο , πλειον οὐν οντων , ενα μονον. QVae Si Scripta legerentur ,

nihil amplius desideraremus. Repetitum illud ουδὶ auget negandi vim; Epicharmus apud Diog. L. III , io : ου δἰ μὰν ου δ' αἰ ποτὶ

μετρον κτλ. Plato Pliaedi'. ex tr. p. 278 E. V. Simplic. Sect. s. hoc argumentum non nisi leviter tangit: σφαιροειδ ἰς αυτο διὰ το πανταχοΘεν ομοιον λεγει. . ομοιον παντη dicitur id qu0d est nullo partium virium que discrimine , sed una naturae xi continuatum. Parmenid. vs. 83 :ουδ . διαίρετον ες ιν , ἐπει παν ε ιν ομοιον. οραν πι καὶ οικουειν. ) Haec Verba substantive posita una cum Sequenti nomine τὼ τε αλλας αἰσΘήσεις pendent ab εχοντα πάντ',

142쪽

DE XENOPANIS

θε εἶναι Tο απειρου οιου M TO μ η ς υ , υκ αν εὐναι TO OV. Περαίνειν δε προς αλληλα, ει τ λειω εὐεν. Tο δε εν ου τε τω ουκονrt ουῖε τίς πολλοῖς ὁμοιουIΘαι εν γαρ ρυχ εχει προς ο τι περανεῖ. quasi Scriptum esset : ορασιν τε και ακοὴν τας τε α. αἰ Θ . ἔχοντα πάντη. In quo insinitivi usu articulum τι saepe omitti dudum inter grammaticos constat. Brandisium hoc fugisse videtur, cum interpunctionem in hoc loco mutaret. ου γὰρ τη μ ἐν κτλ.ὶ Parmenides VS. IO9:

τη, μαλλον , τ ν δ ησσον. Aristot. Coel. I, I : Unioorsum hoc, inquit, τελειον άναγκαῖον εiναι κάι , καθαπερ του νομοι σημαίνει , παντη κάι μή τῆ μὸν τηδὸ μη.δ. Cf. Simplicius seci. δ. ἄπειρον ει ναι.) Verbum εἰναι , quod abesse non potest, inseruit Brandis. Idem deinceps απειρον μ ν το μή ον εiναι ScripSit e cod. Lips. pro quo Vulgo legitur : απειρον γὰρ ) το μή, εἰναι. εραίνειν δἰ προς αλληλα , ει πλείω εδεν. h. e. plura quas Sunt, ea inter se finibus terminaris non Nero id quod unum est. Aristot. Phys. IIΙ , 4. p. Α : αξι περαίνειν αναγκη ετερον προς ετ ερον. Sic etiam ab antiquis et ραίνοντα appellata sunt quae τοῖς άπείροις sunt contraria sive πεπερασμενα. Philolaus apud

Diog. Laert. VIII, 85. ed. B0eckh. p. 45 et passim. ) Ideo etiam

in sine sectionis retinui vulg. lectionem περανει , pro qua Brandis recepit lect. LipS. περανΘε- . RectiuS tamen legeretur ἰ εν γὰρ O

Wχειν προς ο τι περαι νη.

143쪽

PHILOSOPHIA .

τοιουτον ον , εν ον , in quo Verba εν ον tanquam glos Sema rectius omitti possent; sequens autem Sententia, ου τε κινεῖ Θα κτλ. durius nulla copula praecedenti annectitur. Sed istud in hoc libello, ut jam dixi, parum attendendum eSt. - Pro κίν ητον εἶναι libri κινητον , quem errorem dudum correxit Τiedem annus. Cum his autem conferri possint Platonis dicta in Parmenide, praesertim in

prima argumentatione quam Sic Concludit : το εν αρα, ως εο μεν, ου Θ ες μεν , ἴτε κινεῖται. p. 139, B. quamquam ille aliis utitur rationibu S.

ουδεν αν κινη Θ ῆναι) MeliuS Scriptum esset :ου δ' ' αν κινηΘῆναι. Diligentior vero Scribendi ratio postularet haec ita transponi : εἰ μ ν ουν μή σοι νη Θείη , μηδεν i. e. μη ον αν εiναιαυτο, quibus respondent Sequentia : εἰ δε εις ἄλληλα μεταβαλλοι, πλείω αυτο εiναι ενος. - Pro ου δαμν εἰναι C0rrigendum puto ου δαμῆ ἰεναι ; deinde in VerbiS, πλείω αυτο ei ναι ενος, recliu S ad dita esset particula ἄν post πλείω, quae ab infinitivo ειναι vix hoc sensu abeSSe poteSt. ου τε ατρεμ ει ν ου τε κινεῖσΘαι.) Verbum ατρεμεῖν resingendum

videtur in ηρεμειν, ut paullo superius. Nam licet άτρεμεὶν quiesconesi notione a Graecis usurpatum sit, phil080phi tamen κρεμειν Dorice αρεμ εινὶ solent appellare, quod opp0Situm eSt, κινεισθαι. Archytas apud Simplic. Categor. s. 99 , B : ουδεν μεταξυ , inquit, άρεμίας και

144쪽

s 4. Simplicii

testimonium do Xenophano, o TheophraSto.

goreorum εναντιοτησι apud Aristo t. Metaph. I , 5. memor a tur τοηρεμουν et το κινουμ ενον. Cf. Plato Soplust. p. 2 8 , E. Aristot. Coel. ΙΙ , i 3. Simplic. in O sq. seci. Plutareh. plac. Ρl illos. I, I. ου τε η ρεμεῖν ου τε κινητον εἶναι. ) Ita Scripsi e Fullebornii coniectura , quia vulgata lectio ου τε ηρ. ου τε ακίνητον εiνm 3Perte falsa est. Nec tamen satisfacit milii liaec emendatio : nam quam-VIS το κινητον absolute pOSitum occurrat apud Aristotelem aliosque, tamen κινητον εἶναι dici non solet , Sed κινεῖσ&M. Ergo potius eXistimo illud ακίνητον ει ναι mutandum non eSSe , Sed Corrigendum alterum ηρεμεῖν , quod errore ex antecedentibuS repetitum Videtur. Itaque legam, ut initio hujuS Sect10 utS : ου τε κιM DPM Ουτε

145쪽

β. το γαρ εν τουτο - ελεγεν.) Ne quis propter mutatam orationis formam putet, Simplicium hoc loco jam relinquere Theophrastum : nam saepius hoc facere solet tantummodo ut facilius procedat 0ratio; et Simplicius ea est fide et diligentia , ut neque silentio sal lere studuerit legentes, et si auctorem in his alium Sequeretur, Nomen ejus certo memorasset. Idem vero comprobat Bessarion adv. Calumniatorem Plat0nis ΙΙ, II. p. 32 , b. qui summatim eademe Theophrasto refert quae plenius a Simplicio exponuntur ; Verba illius apponam laudata a Brandisio in Commetit. Eleat. P. I 2 sq.

Theophrastus Xenophanem, quem Parmenides audivit atque D SecutUS eSt, nequaquam inter physicos numerandum, sed alio at loco constituendum censet. Nomine, Inquit, unius et uni et Sin Deum appellavit, qu0d unum ingentium, inmobile , aeternum,n dixit; ad haec, aliquo quidem modo neque infinitum neque D sinitum, alio vero inodo etiam sinitum, tum etiam conglobatum, D diversa scilicet n0liliae ratione; mentem etiam uni Versum hocis idem Xenophanes) esse assii uia Vit. Dδ. πιρα ν ι δἰ . Ita correxi pro περαίνειν; pendet enim a Superiore δ ιο τι , et opp0nuntur haec sibi invicem : si ιρον μὸν - δ ὲ κτλ.

146쪽

Retuli utriusque scriptoris de Xenophane testim Onia, qUOI Um quae Sit vis et auctoritas facile intelli gitur. Non ipsa Xenophanis verba neqUe argumentationem reserunt : quae enim hic poetice eXposuit placita, illi omni orDatu denudarunt et strictiori ar-

κινεῖσ9m δε Inserui particulam δε oppositam praecedenti deinde μεταβάλλειν scrip Si pro μεταβαλλει. αἱ δε δ' ἐν ταυτί De corrupta horum versuum lectione monui Supra fragm. IV, p. 38. μενειν αυτον φησιν) Scit. τον Θεον i P0sSet etiam legi αυτο, nempe

147쪽

gumentandi ratione coarctamni , magis ad suam dis serendi artem quam ad illius ingenium, ut videtur, accommodate ; indicant tamen ejus mentem et argumenta rationesque, quibus in philosophando usus est habemus igitur summam unde CogDOSCenda

ejus philosophia, et adhibitis aliorum testimoniis , il

lustranda CSt.

Primum argumentum hoc eSt : g Deus , siquidem CSt, Dat IS eSSe non potest : nam quod nasci dicimus oriatur neceSSe est, aut eX Simili Datura aut ex dissimili : et ex simili quidem simile natum eSSO DO-quit , cum idem sit utrumque , neque Biterum mugis generari ab altero quam generare ipSum OpΟΓ-teat ex dissimili autem natum esse dissimile non potest, quandoquidem id quod est nasceretur videli cet ex eo quod non eSt; atqui hoc nullum est aeternus igitur est De US. DErgo Xenophanes Cum CSδρ Sive τὸ Ου statuat Deum , ingenitum esse demonstrat, quoniam id quod gigni dicimus generis mutatione et xicissitudine Cer Ditur, omnisque vicissitudo Daturarum discrimine Continetur , ita ut alteram praestalatiorem , alteram deteriorem eSse oporteat , quarum mutata Conditione

efficitur id quod nasci et interire dicitur. Clarius hoc eX ponit Ocellus Lucanus, cujus Verba cum his

148쪽

DE XENOPANIS

Eadem Dolio subjecta est his Xenophanis verbis, es γαρ γιγνοιτο ἐξ απΘενετὀρου zο ἰσχυροτερον, CeteriS, quibUS Deum aeternum esse probat, quoniam VicisSitudo Om- Dis aliena sit ab eo quod egi tantum , του ονζος, Cui

nihil oppositum nisi το μη ου , quod nihil est hoc

autem discrimine sublato, nullus relinquitur naturae mutationi locus, neque nasci adeo neque interire ullo modo potest, ex decreto illo 8imilo oraimili na/ci noquit, sive ut Simpli CiUS τὸ μοιον αTαυTὸ του οριοίου quod enim simplex et ab omni diversitate alienum est, idem sit ab Omni naturae vicissitudine vacuum necesse est. 'si Iisdem argumentis quamquam alia ratione conclusis utitur Melissus apud Simplic. Phys. f. 22 B. In reserenda autem hac Xenophanis ratione Cum

i ) Πrandis l. l. p. 27, sq. putat, Xenophanis hoc placitum oppositum fuisse Anaximandri sententiae, qui ex infinito, quod se eit rerum principium, omnia ita gigni statuisset, ut similia ex Similibus necterentur; placili hujus testem affert Simplicium in Arist0t. Ph3s. sol. 6. Sed vere0r ne, cum haec scriberet Vir clarissimus, Simplicii verba minus diligenter explicuerit. Hic enim Anaximandri sententiam reserens dicit άρχόν τε καὶ ς οιχεῖον εἰρηκε

149쪽

111 Aristotele et Simplicio concinunt pene omnes, nisi quod plerique falsa decepti interpretatione quaedam

mutasse, alia adfinxiSSe videntur. Audiendus prae cipue Plutarchus qui, memoratis aliorum placitis, de illo sic exponit ' : Ξενορα νης ο Κολορωνιος, όλαυ

quod hoc loco Xenophanes τὸ Παν , omnem rct 'um univerδitalom sempiternam Statuisse dicitur , hoc interpretationis errori tribuendum est , ut mox latius explanabitur; tum quae περὶ του μου; οντος addita Sunt, το ur; ον Ε ουκ αν γίνοιzο κ. z. h. ) ea nou eX ipsis philosophi dictis expressa, sed potius e Sententia ejus collecta videntur. Namque το μὴ ου Xenophanem Simpliciter rejecisse nulla argumentatione adhibita , probabile est postea vero, cum Eleuticae philosophiae placita in controversiam Vocata Stabtilius examinari singula coepiSSent, etiam το N; ον diligentius explanatum est a Parmenide ; quod placitum deinceps Studiose a philoSophis agitatum magnam tam inter physicos quam dialecticos secit disceptationum

Ipse quidem Aristoteles , auetorem dico Commentarii de Xenoph. Len. Gorg. c. IV initi O '' , eXΡΟ-

i5) Plutarch. Stromat. apud Euseb. Prae p. Fu. I, 8. p. 23. Ciceronis, Plutarchi, Sexti Empirici, Diogenis Laertii, Galeni, ori genis, Stobaei, Theodoreti testimonia infra explicabimus ;nunc tantum notamus, idem significari ab his qui Xenophanis το ον Si e Θεον appellant αιδιον , απαῖ ἡῖ, αμετιέβλητον. 16) Aristotelis verba sic corrigenda puto : καιτοι τί κωλύHtροητ εξ ομοίου μητ εξ ανομοίου το γιγνομενον γίγνεσΘαι , αλλ εκ

150쪽

DE XENOPHANIS

sitis Xenophanis rationibus, deinceps ei contradicens quaerit, quae ratio obstet, quominus quod nasci dicimus, id nascatur ex eo quod Don eStJ J iam vero eadem ratione, qua Deum , naturam quoque omnem sempiternam fore , si quidem cuncta aut ex simili bus aut ex dissimilibus nata sint. D Atqui in rerum

natura valeat illud το γιγνεσΘαt Di cντος , ut Con' tinua elementorum motione qua Si DOVa generentur Corpora, CX aqua Vapor, e Vapore igni S, totusque mundus perpetua naturae ViciSSitudine mutetur ; non autem valet de ipSa rerum eSSentia , quam omniSOportet eSSe mutationis expertem ' neque quae de Deo tamquam et: υ ονῖος praedi CaVit XenophaneS , ea

dem ad rerum naturam , de qua ille non dixit, transferri licet. Hoc praeSertim notandum est, quia multos scriptores falsa interpretatione deceptos in errorem duxit. Caeteriam quod ad formam hujus argumentationis attinet , dubitari possit, Dum plenius a Xenophane fuerit exposita quam Aristoteles et Τheophrastus

retulerunt. Quum enim αἴθιον Sempiternum statuit Deum, id duo complectitur argumenta, alterum, Donnatum CSSO, alterum, Don interiturum quorum illud ab eo expositum, hoc vero praetermiSSum CSt. Utrumque quidem una eademque nititur ratione;

quamobrem licuerit Xenophani id tacite intelligere ,

quamquam a ceteris , ut a Parmenide et a Melisso, additum est. Plerique tamen SCriptoreS Commemo rant , Xenophanem tam γενετυ quam Oadio su SUStulisse, atque id quod esse Statuit, αγενητον κού κλου ἄρΘαρτου praedicaSSe. Quorum testimonium consit -

라틴어 텍스트