장음표시 사용
191쪽
sius Xenophanis vestigia videtur referre ''. Simplicius cum ipsius versus Se non legisse fatetur , haeret inexplicando, utrum inferiorem terrae partem in sinitam esse ideoque ConSiStere dicat , an Sub terra in finitum esse aetheriS Spatium , quo ipsa perpetuo deorsum lata Don quieScat Sed quieScere videatur ''. At Simplicius nimia in te pretandi religione deceptus eSt , cum Aristotelis et Empedoclis verba Sensum satis manis Sto declarent. Nam quod dicitur ἐπ' ἄπειρου θρcGIΘοα , terrae radicρδ in infinitum ton dere , quid valeat perspicia iam est : neque quod Aristoteles appellat etὸ κατω et ης γης , EmpedocleS autem τα βαΘη τῆς γης , aliud quid signi sicut , quum terrae profunda atque ima, quae eadem κευΘεα γα ς atque ταρταρα a priSCiS poetiS appellata sunt ''. Xeno phanis igitur sententiam recte intelleXerunt veteres qui reserunt, eum neque Sphaericam finxisse terram neque Coelo SUSPenSam, Sed Suis nixam radicibus at que fundamentis deorsum in infinitum pertinere;
19 In Aristot. de Coel0 l. l. f. 127 Α, quem attigi supra p. 3o
not. αγνοίου δε ποτ ερον το κατωτερον ροερος της γῆς απειρονεδεαι γέγων διὰ τουτο μενειν αυτην φησιν , ἡ τον υποκατον της γῆς
192쪽
quod placitum ipsius quoque vel Siculo probant '
Mare autem dixisse fertur omnis sontem humoris, ut ipsius testimonio Stobaeus assii mat. Communis haec opinio etiam aliorum Veterum fuit, quo Sen Sumare intellexerunt το πρῶzον υ γρ , quod adeo a mundi initio fuisset ''. Jam vero eX his, qualem principio rerum fecerit Daturae Conditionem, Cum ConjeCtura paene colligi possit , tum etiam Plutarchi et Origenis testimoniis explicatur ' . Finxisse eum dicunt, terram paullatim desidentem aliquando maris illuvie Obrutum iri, eo USum argumento, quod et Olim hunc naturae Statum sui Sse e multis pateret indi ciis , veluti ex piscium aliarumque rerum Vestigiis quae in metallis et montibus reperirentur. Unde colligebat uti olim fuisset, sic et aliquando fore, ut terrumari submersa in lutum Verteretur , quo mundi Somnis periret , dein vero e X hac Submersione terram
21) Veterum testimonia liaec sunt : Plutarchus plac. phil. ΙΙΙ, 9 , et Galenus XXI : Eεν. την γῆν λεγει in ἐκ του κατωτερου με - ρους εὶρ ίπειρον βαΘος ἐρριζωσΘαι. Achilles Tatius ad Aratum sque incitavimus Fragm. XII. E. δε ουκ ομναι ριετεώρον εAm την γην , αλλα κάτω εἰ, απειρον καθηκειν. deinceps VerSum profert quem Supra memoravimus. Plutarchus in Strom. apud Euseb. Praep. Eu. I, p. 23 C: άποφαίνετα ι δε κιδι την γῆν ο τειρον εἰνιιι , κοει κατὰ πῆν μερος περιέχεσθ'αι υ πο άερος. Vulgo l1IC legitur και κατὰ πῆν μερος θρη κτλ. Sed particulam mη transponendam esse recte animadvertit Brandisius. Origenes Philos. l. l. την δἰ γῆν απειρον εiναι, και
aet) Vid. supra D. XI. 23ὶ Plutarch. ap. Euseb. Praep. Eu. I, p. 23. Origen. Philos. p. 99, quae infra latius explicabimus.
193쪽
pauli a lini denuo eductum iri atque ita novum mundum , noxiam rerum ordinem Oriturum hanc naturae vicissitudinem fore perpetuam. De mundi illa
luerit esse naturae initium : praecipuum Omnino locum terrae dedit , quum et infinitum eam faceret et hujus submersione totius mundi litteritum ossici diceret; cum tellure autem conjunXit humorem sive mare , quo illam initio permixtam et obrutam, deinde Vero, decurrentibus aquis, ab humida conjunctione liberatam esse putavit, ita ut terra et muro SOCerne rentur. In hanc sententiam congruit quod Diogenes Laertius reseri , Xenophanem l haleti statuisse contraria; hie enim ex aqua orta eSSO Omnia ipSamque terram aquae innatare putabat 'Haec autem placita quo magis illuStrentur , Comparanda Sunt cum veterum poetarum opinionibus, quas ille in rerum origine celebranda potiSSimum Se-Cuius videtur. Similiter enim apud Hesiodum 'Τ post Chaos primum exstitisse praedicatur
Τellurem dicit totius muri di fundamentum ; imas ter
jam ab antiquis spurius habitus est; vid. Schol. Hesiodi laudatus a Wyttenbachio ad Phaedon. p. 298. - Ταρταρα autem teriae VIS- cera dicuntur, veluti Iheogon. Vs. 841. Virgil. Georg. II, 29 I.
194쪽
Nec poetae tantum, Sed etiam philosophi, quamquam mundi siguram aliter insormarent, praecipuum tamen inter corpora coelestia locum dederunt telluri , quam Ρlato in I imaeo 'Τ, veteriorum physicorum placita
Iam vero in hanc terrae marisque descriptionem quam parum Congruat elementorum notio, CuiViS appareat, Deque mirandum, recentiores qui hac interpretatione uterentur parum sibi constitisse, et modo ter- Tam modo terram et aquam Xenophani attribuisse :qUOrum utrumque pariter ejuS Sententiae Congruum, vel potius alienum Crat. Retulerunt etiam Donnulli '', Xenophani placuisse εξ αSρoc καὶ Πυρος συριπαγῆνοα την γῆν , quod dictum Si, ut illi tradiderunt, sic proprie accipiendum CSSet, terram ex aeris ignisque elementis ConCretam et Ortam CSSO, SIDequam maXime a tota ejus ratione abhorret, et Xenocrati potius quam Xenophani tribuen- 26ὶ Orphei fragm. VI, vs. 39 sq. p. 458 ed. Herm. in quo
carmine plura occurrunt si non a germano illo Orpheo profecta, tamen ex Orphica quadam vel theogonia vel cosmogonia ducta et perantiqua ; Veluti Versus quos memorat Aristoteles s. auctor libride Mund0 c. I. Τ. Ι , p. 5 F. In his autem Orphicis plura ferebantur placita Homeri et Hesiodi fabulis similia. cf. G. Η.B0de, Orpheus p. Ι 8. et ) Plato Τim. p. 40 C. Cf. Galen. Hist. Phil. XI. p. 34 D. 28) Plutarch. plac. Phil. ΙΙΙ, 9. Galen. ibid. c. XXI.
195쪽
dum videretur , quorum nomina vidimus interdum esse confusa ''. Sed nulla adhibita emendatione , e Xenophariis mente Sic potius explicandum est tellurem ignis aerisque Semina gremio SUO Continere , et hinc vaporem caloremque exstiti8Se. Haec Sen tentia convenit Cum iis quae de rerum coelestium origine et natura praedica SSe dicitur , quae mOX eXPonem US ; eademque Concinit Cum priscorum vatum
et theologorum fabulis , qui ut praeter alios He si odias ) coelum , Sidera , pontum telluri8 tanquam
Eadem, quae finxerunt poetae, etiam a physicis qui dicuntur philosophis probata et explicata Sunt, ut in Timaei Locri, qui fertur, libro, ubi quod modo e Platonis I imaeo attulimus sic uberius eX ponitur δ' :
29 Plutarch. de facie Luia. p. 943 F. την δε γῆν εξ υδατος
ὶ δρυται , ου τὰ καθ αρὰ Γλλὰ τὰ λιμνάζοντα. Extrema Verba ου
196쪽
h. e. ἰσορροπος ετιν ). Praecipue vero hanc sententiam illustrat Lucretius, qui ut magister Epicurus, in phy-Sicis veteres studiose aemulatur δ' :Prinoipio tollus habet in δθ corpora prima , Undo maro immenδum volvento3 frigora funωδAssiduo ronovens s habet, ignos undo oriantur Nam multis δub naa locis ardent 8ola ternao ;Emimiis xero furit ignibus impetua uolnao. Hujusmodi fuit multorum veterum opinio, in quam XenophaneS non minus quam Empedocles δ' aliique physici, qui naturam StudiosiuS Observarunt , PraOsertim inducti videntur propter Calidarum aquarum igniumque impetum, quae e terra orirentur. Ignium certe eruptio , quae in Lipara insula freqDenter apparuit, investigationem ejus non fugit, quam interdum per Sedecim annos sedari, septimo decimo TUI Sus exoriri dixit 'Lτα καΘαρα άλλα τοι λιμνάζοντα Videntur esse Simplicii. Ex eo dem Timaei loco etiam Platonis dicta in Phaedone expressa judicavit Simplicius de Coelo II , p. 125, ut Wyttent, . ad hunc dialogum in annot. p. 296 Sq. mouuit.
32) Lucretius II, 589 sqq. 33) Seneca Nat. Qu. III, 24. Plutarch. de primo frig. T. ΙΙ, p. 953 E. Plato Phaedon. p. 87 sq. ed. Wytt. in describendis
interioribus terrae partibus superiorum physicorum commenta Se
197쪽
De telluris autem amplitudine sic credidisse videtur , VaStas e8Se immenSaSque terrariam plagas a se invicem finibus et temperie diScretaS , quarum nonnullae ab hominibus non incolantur 'β. Ut terram subtus insanitam, Sio super terra a ei h erem sive coelum item infinitum dixit, ut Aristoteles δ' memorat et Empedocli S versuS , quibus illius opinionem perstringit, Significant hic enim ambo simul memorat et refellit, απειρονα γῆς τε βαΘη κούδαφιλος αἰΘηρ. Quod autem itu quasi duo infinita poni videntur, in eo non haerendum est insanitum enim hic appellari patet non subtili ratione , sed vulgari Sensu, id quod nullius rei terminis saeptum latissime pateat. Hoc ergo subtilius interpretandum non est. 'Τ.
De mari, quem omnis sontem humoris dixit, modo vidimus eum sic praedicasse principio rerum flucti bus inundata fuisse omnia, deinde autem defluentibus aquis terram a mari discretam esse. Hac terre an Conjunctione factum putavit, ut aqua marina salsiore esset Sapore. De quo Sic refert Origenes p. 99 : Oυτος Θ Ξεναρ χνης ) την Θαλασσαν αὶμ υραν είλη , s ια TG Πολλα
γης Ουκ οἰκουμεν η υφ ημων. VOX αποτο significat abscissionem ;deinde Oram , terminum, ut apud J imaeum Locr. p. 552 ; ed. GaI. hoc loco terrae Plagam notδt. 36) De Xen0ph. Zen. Gorg. c. II, p. 94I E. E. απειρον To
3 ) Ut monet Victor Cousin l. l. p. 5Ο.
198쪽
μ γματα συρρέειν si αυzy ' ο δὲ Μητροδωρος , λὰ το ἐν πηγη ληΘε G2 πι , τουz χαριν γιγνεσΘοα αλμυραν. Utramque sententiam, quam distinguit Origenes, unam atque eandem facit Aristoteles , quum in antiquorum de ea re opinionibus reserendis haec memorat : οἱ Ε τῆς
nem. Itaque quod terrena admi Scentur mari, id propterea sit quod humores, in mare est uenteS, per terram percolantur. Metrodorus Epicureus , cujuS haec fuit sententia, haud dubie ut plerumque in physicis solebant Epicurei ) antiquiorum placita ae mulatus est ; alque Alexander Aphrodisius ' e Theo phrasto, ut videtur , resert Metrodoro hanc Opinionem cum AtiaXagora , sortu Sse etiam aliis veterum, fuisse Ominutiem : idem ergo Xenophani placui Sse non est
quod miremur. 38) Arist0t. Meteor. L. II, I. p. 4 6 D. es. p. Oo A. 39) Alexander Aphi M. εἰς τὰ μετεωρολογικα sun a cum JO. Phi-
τῆς γῆς διηθουμενον και διαπλυνον αυτὴν αλιουρον γ,γνεται τω
Μητροδωρος. Paullo ante Alexander The0phrastum laudavit auctorem. Locus hic fugit Schaubach. in Anaxagorae fragm. p. I 8. Caeterum a plerisque haec placita parum distincte relata Sunt, nimirum quod eadem pluribus veterum essent communia.
199쪽
E terra et mari, ut mundi primordiis, ceterarum rerum natura repetenda eSt , quas deinceps explicabimias. Praecipuum inter corpora Coelestia locum sol et luna tenent, de quorum Origine quae SeDSerit, Theophrasto auctore relata legimus apud Stobaeum ': Θεοῖρατος ἐν τοῖς Θυσικοις γUραρεν , εἰνοα τον ηMον ) ia
GUυαθ ροιζόνz6)υ θε et ου γ ,ου. Ne quis putet, hoc loco ipsius I heophrasti memorari sententiam, tenendum apud Stobaeum de Xenophane hic agi, eidemque hoc placitum a multis aliis tribui ', veluti a Plutarcho in Stromatis, et auctore libri de placitis philosophorum, quorum hic in memoranda Xenophanis sententia iis dem verbis utitur atque Stobaeus; Galenus autem his verbis resert ' : Aευογχυης εκ τῶν ρῶν ατμ- τα
Stobaeo eatenus dissert, quod alter εξ υγρας αναθ υμGά- GSως , Riter εχ τῶν ξηρῶν ἄτμων solis igniculos collig1 dicit : quae ut verbis discrepant, ita re Pro PSUS COD-Veniunt. Nam ἀτρ ος Sive ἀ et αυαΘηυασις ita disserunt physicis , ut in altero humoris , in altero ignis vis excellat V . Nihil igitur interest, utrum calidum
200쪽
humorem , an h umidum vaporem dicas. Idem quoque valet id quod addit Galenus , ἡ αναπτομίνην νεῖά λην ; quod Plutarchus quoque et Stobaeus et pia cuisse dicunt , solem candontibus nubilis CODStare ;pariter lunam esse nubem conglobatam. Quod si constat versiculi auctorita S , quo IriS νερξλη appellatur , probabile videatur, etiam Solem et lunam vulgari appellatione υ- Seu υερίλας a Xenophane dicta esse q. Quae autem fuerit ejus Sententia satis patet: intellexit
Olympiod. in Meteor. f. 5. A. do. Philopontis Meteor. f. 99. ad calcem Olympiodori in Meteorol. apud Ald. 155 1 f0l. ) : εσι γαρ
κατ' ἐξοχήν appellata est αναθυμία ς. BeSychiuS : ατμος. ἡ εκτου υγρου αναδοσις. Sic Sublata est dissicultas , quam in interpretando fecerat Brandis l. l. p. 56, not. 443 Plutarcia. in Strum. ap. Euseb. I. l. τον λ ηλιον φησι και
P. D9 και τον ηλιον και την σεληνην α. νεφη ειναι πεπυρωμενα φησίν.
45 Xenophanis us. exposui Fr. XIII. Idem probabile videtur Brandisio l. l. Etenim quod modo notavi discrimen inter ατμίδα
et αναΘυμίασιν, ab Aristotele inductum eSt; νεφος autem hac vi Veteribus usurpatum esSe, patet etiam e recentioribus qui hanc Opinionem refutandam putarunt : Alexand. Aphrod. in Meteor.